|
2000
|
|
|
Eta iruditzen zait beste belaunaldikoek beren belaunaldikoak irakurtzen dituztela. Batzuetan, azkenean, iruditzen zaizu nork
|
bere
liburua irakurtzen duela bakarrik.
|
|
|
Halako batean, nire nobelaren zenbat ale saldu nituen galdetu zidan. Nik" hainbeste" erantzun eta porru eginda geratu zen,
|
bere
liburua baino gehiago saldu zelako nirea.
|
|
|
(...) J.A. ARTZE(" Harzabal"):
|
Bere
liburua aozko poesiaren kimu berritze bat dala esango nuke. Naiz apaindurizko poesiaren mentalidadea ta teknika erabiltzen dituala, naiz kopla zaarren egitura ta legeetan azaltzen dala, neurtitz errikoiak egin izana, ta aozko literatura maillan, au du bere meriturik aundiena.
|
|
|
Naiz apaindurizko poesiaren mentalidadea ta teknika erabiltzen dituala, naiz kopla zaarren egitura ta legeetan azaltzen dala, neurtitz errikoiak egin izana, ta aozko literatura maillan, au du bere meriturik aundiena. Era askotako aberastasuna du
|
bere
liburuak. Ez da egin orrelako poesisaiaketarik; eta ez derizkiot erraza danik berriz tajuz egiten.
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak
|
bere
liburuaren salmentan duen eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea: idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi
|
bere
liburu bat. Komunikabideetan azaldu beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai).
|
|
|
HONEKIN lotuta, idazlea ere gero eta kontzienteago da promozioak
|
bere
liburuaren salmentan duen eraginaz, eta elkarrizketa nahiz aurkezpenak gogoko ez dituenak ere, bere lanaren beste zati bat jotzen du liburua promozionatzea. Gure etengabe gainezkatzen dituzten produktuen artean" ni naiz, hemen nago!" esateko egin daitekeen gutxiena da.
|
|
|
Kontrakoa egiten duenik ere bada ordea: idazle baten zutabeak astero irakurtzen dituenez, eskura duenez idazle horren dosia, zertarako erosi
|
bere
liburu bat. Komunikabideetan azaldu beharra dago salmenta kopuru bat ziurtatzeko, baina gurean komunikabideetan agertzeak ez du salmenta kopuru duin bat ziurtatzen (eta literatura handietan ziur aski bai).
|
|
2001
|
|
|
Gero, ordea, jazarria izatera pasa zen. ' Zeruko Argia' n nahiz' Anaitasuna' n ez zioten publikatu nahi, ez zuen
|
bere
liburuentzako argitaletxe interesaturik aurkitzen. Editore lanetan ere aritu zen Gabriel Aresti:
|
|
|
poeta izateaz gain, zientifikoa zen, astronomoa... Zoritxarrez,
|
bere
liburu hau besterik ez da ailegatu guganaino, eta hau ere justu justu...
|
|
|
Bertan tokiz toki bilduriko herri jakintza ageri da, erran nahi baita denetarik jaso zuela, baita egungo ikuspegitik aspaldi euskalduna ez den hainbat populazio guneko altxor galdua ere, arabarra kasu. Hori dela medio, zenbait ikerlari edota idazlek bertan ediren du
|
bere
liburuak aberasteko iturri agorrezina.
|
|
2002
|
|
|
Salmenta kontuetan Ken Follet britainiarra ez dago Gordonengandik urrun. «Pillars of the Earth»en egileak dagoeneko
|
bere
liburuetako 60 milioi ale baino gehiago saldu ditu mundu guztian. Azken urteotan Erdi Aroko katedralak alboratu eta II Mundu Gerra izan du hizpide bereziki Folletek.
|
|
|
Tuteran jaio zen 1953an eta Nafarroako Unibertsitate Publikoan historia irakasten du. Nafarroaren historia soziala landu du batez ere eta
|
bere
liburu ezagunenetakoa «Lucha de clases en Navarra» da, Espainiako Errepublika eta 1936ko Gerra aztertuz. Nafarroan produkzio historiografikoa bultzatzea eta aztertzea helburu duen Geronimo Ustariz Institutuaren lehendakariordea da.
|
|
|
Editorea izan nintzen garai batean. Nire nagusiak
|
bere
liburuen arrakasta egunkarian hartzen zuen espazioaren arabera neurtzen zuen: «Orrialde laurdena hartu du, orrialde laurden hori nik ordaindu izan banu...», honenbeste diru kalkulatzen zuen.
|
|
|
Ikaragarri luzea zela, konplexuegia eta abarren aitzakiaz, atzera bota zioten" Harry Potter and the Philosopher' s Stone". Baina J. K. Rowlingek ez zuen etsi, eta, azkenean, lortu zuen
|
bere
liburua plazaratua ikustea, Bloomsbury ren bidez. Hark, ordea, ez zuen besteak bezalako marketing edo publizitate kanpainarik izan. Hori bai, liburuak arrakasta izaten eta, sariak bereganatzen hasi bezain laster, guztiz aldatu omen ziren gauzak.
|
|
|
Saizarbitoriarena joango zen, ez nirea. Berak ez zuen irabazi, eta
|
bere
liburua nirea baino hobea da. Beraz, egoeren menpe gaude guztiz, suertea eduki dut, begi bistako suertea.
|
|
2003
|
|
|
Liburu honek betidanik liluratu nau. Bizpahiru aldiz irakurri dut, baita «The Hobbit»
|
bere
liburu ezaguna. Euskarara ere itzulia dago eta berriz ere irakurtzeko parada edo aitzakia ona da.
|
|
|
Ordezko txingote edo esperpento bat sortu zuen bere aginduetara lana egin zezan, bere nobelak firmatzeko eta kazetarien eskaerei erantzuteko.
|
Bere
liburuen promozioa egiteko, hitz bitan esanda. Hartara, bere lehengusu batekin akordio batera iritsi zen, muntaia bat egin zuten eta literatur estilo erabat diferente bat sortu ere.
|
|
|
Egin egunkariko iritzi saileko arduraduna izan zen bere garaian, Garzonek egunkari hori itxi zuen arte, eta gaur egun Gara egunkarian ari da lanean. Bestalde, Joxemi Zumalabe Fundazioaren patronatuko kidea, berak ere jasan behar izan du
|
bere
liburuan islatzen duen sufrikario horretatik, 2000ko urriaren 5ean atxilotu egin baitzuten, beste zortzi lagunekin batera, Garzon epaileak koordinatutako operazio batean," …Joxemi Zumalabe Fundazioa ETA Ekinen estrategia politiko militarren aginduetara dagoela» eta beraz, hark bultza nahi zuen desobedientzia zibila ere bai, leporatzen zitzaiolarik. Ia zortzi hilabete pasa behar izan zituen espetxean, eta oraindik auzipetuta dago, noiz epaituko zain.
|
|
2004
|
|
|
New Yorken izan zenean, ordea, han beste era bateko poesiagintza landu zuen, garaiko joera berriekin lotura estuagoa zuena. Poeta en Nueva York
|
bere
libururik abangoardistena da. Garcia Lorca, halaber, antzerkigile handia izan zen, Mariana Pineda, Bodas de sangre, Yerma edo La casa de Bernarda Alba bezalako antzezlanen egilea.
|
|
|
Ez itzatzu, arren, saldu orain zuen izkuntz paregabea, lotzez beteko zaituzte galtze orrek Jaungoikoaren eta kondairaren aurrean». Campionek bi sarrera idatzi zituen
|
bere
libururako. Lehenbizikoan ikerketa linguistikoen garrantziaz zein euskararen balioaz ikerketa historikorako jardukitzen zuen, eta halaber, bertako egile eta kanpoko euskalarien berri zabala eman zuen.
|
|
|
Hala ere, pozten naiz Idazleen Elkarteko Idazkariak gure gazteak irakurtzera animatzeaz. Agian
|
bere
liburuak gomendatu nahiko ditu, almazenean hautsak jan ez ditzan.
|
|
|
Han hemengo fronteetara bidali zituzten trintxerak eta gotorlekuak eraikitzera eta zubiak, errepideak, burdinbideak eta gerran eraitsitako etxeak konpontzera edo altxatzera. Jose Anjel Delgado Iribarren jesuitak
|
bere
liburuan dioen moduan, han edo hemen egokitu, preso guztiek segitu behar izan zuten kontzentrazio esparrura heldu zirenean ezarri zieten lanarekin, hau da, desinfekzio politiko eta erlijiosoarekin. Egile horrek azaltzen duenez," zaintzako eta hezierako erregimena ezarri zieten, egunen batean bizimodu sozialerako moldatuak izango zituzten itxaropenaz".
|
|
|
9 Zuhaitz mozteak gutxitzeko: Nork
|
bere
liburuak erosi beharrean, agian bizitzan behin bakarrik kontsultatuko dituenak, egin ditzagun liburutegi komunitarioak, osasunaren autogestiorako.
|
|
|
Valentziara itzuli zenean, ordea, Portland gogoratzen zuenean, bere imajinazioan hazi zen. Portland
|
bere
liburu askoren iradokizun gunea da egun. Haurtzaroko gomutak, berriz, L' Alfas del Pi n (1000 biztanleko herria) dauzka. Gerora Alcoy ra joan zen.
|
|
|
Aljeriako gerra garaian FLNko militanteak defenditu zituen abokatu batek, Jacques Vergez frantsesak,
|
bere
liburua bati Justizia joko bat da ipini dio izenburu.
|
|
2005
|
|
|
XIX. mende erdialdeko suspertze ekonomiko, demografiko eta industrialarekin abiatu eta XX. mendeko 60ko hamarkadako industrializazioaren garai oparorako bidea egin dute. Eraikin bakoitzaren ezaugarriak eta eraikitako garaia hobeto ulertzeko lagungarriak ditu
|
beraz
liburuak.
|
|
|
Elementuak liburua zientziaren alorrean oso garrantzitsua izan da eta Angulo itzultzaileak adierazi duenez, «liburu hau agertu zenean beste guztiak desagertu ziren eta erromatarren garaitik XIX. mendea arte erabili da eskoletan matematika erakusteko». Patxi Angulok Elementuak lanaren itzulpenaz gain, hainbat atal gehitu dizkio
|
bere
liburuari.
|
|
|
Ez. Edo, beste egile hark bezala,
|
bere
liburuan, Everything goes (Dena doa). Horrek ez du errealitatean oinarririk.
|
|
2006
|
|
|
Baina borreroak izan, izan dira Euskal Herriko historian. Juan Garmendiak horietako batzuk ezagutarazi dizkigu
|
bere
liburuan. Miguel Antzuola da horietako bat, 1554tik 1564a arte, hamar urte ibili zen «ofizial publiko» (borrero) eta Gipuzkoako Batzar Nagusiek zenbateko bat ordaintzen zioten bere karguagatik.
|
|
|
Lau urte beranduago, Kerry hautagai demokratak Ohio eta New Mexikon gaizki kontatutako botoak zirela medio galdu zuela erakutsi zuen Palastek.
|
Bere
liburuak oso ondo saltzen omen dira; orain modan dago bere The Armed Madhouse, Eroetxe Armatua, artikulu bilduma.
|
|
|
Conradek
|
bere
liburuan gogortasun handiz erakutsi zuen Afrikatik Europara Londres iluneraino ekarritako ondasunak kutsatuta daudela kolonialistek Kongon burututako holokaustoaren odolez. Ehun urte beranduago, Conradek maisuki erakutsitako Londresko kaietara jo du Katharina Aingerrek, haietan ikusi ditu urrutitik etorritako zura, mineralak eta beste hainbat ondasun eta idatzi du:
|
|
|
Holmbergek
|
bere
liburuan zioenez, sirionotarrak «kulturari dagokionez munduko herririk atzeratuenen artean daude». Deusen jabe ez izanik eta beti gose, ez zuten janzkirik, ez animalia etxetiarrik, ez musika tresnarik, ez arterik eta ia erlijiorik ere ez.
|
|
2007
|
|
|
San Frantsizkoko (AEB) Unibertsitatean Emakumeen Klinika Hormonaleko sortzailea eta zuzendaria da Brizendine aspaldiko urteotan, eta Europara etorri berri da Emakumeen garuna edo garun femeninoa
|
bere
liburua aurkeztera. Espainian RBA argitaletxeak kaleratu duen obra horrek eztabaida ugari piztu du bere jatorrizko herrialdean, eta itxura guztien arabera, hemen ere hautsak harrotuko dituela esan genezake, kale egiteko beldur handirik gabe.
|
|
|
Eta euskalduna eta euskaltzalea". Horrelaxe deskribatzen du Pruden Gartziak Lazarragari buruzko
|
bere
liburuan Jose de Palacio Saenz Biteri legutiarra(). Bere iloba bati El Quijote euskaratzeko mandatua eman zion eta hark horrelaxe egin, baina lan hura desagerturik dugu gaur egun. Gerraren ajeak.
|
|
2008
|
|
|
Miel A. Elustondo (Azpeitia, Gipuzkoa, 1958) Argiako kolaboratzaileak egin du. Jaialdiaren izen
|
bereko
liburua kaleratu zuen urrian Susa argitaletxearen eskutik.Promesen hiria esaten diote Sparksi. Galderena ere izan zen 1959ko urte hasieran.
|
|
|
Hamabost hamasei urte dauzka.
|
Berari
liburu bat eskaini nahi nion, baina beti utzi egiten nuen, sekula ez nuelako aurkitzen gaiari heltzeko tenore aproposa: behingoz ordea, erabaki nuen bere bizitzan edo izaeran oinarritutako liburuxka egitea.
|
|
|
Bitartean, ekologisten protestak eta herritarren errezeloa handitzen ari dira. Marie Monique kazetariaren Le monde selon Monsanto (Mundua Monsantoren arabera) pelikulak izen
|
bereko
liburuan oinarritua iritzi publikoa astindu du; dokumentalak Monsanto hazi etxe estatubatuarrak patenteen atzean ezkutatzen dituen interesak bistaratzen ditu eta enpresa horiek munduko hazien jabe egiten ari direla nabarmen ageri da filman. Biomorrontzaren arora hurbiltzen ari ote garen, hori da askok bere buruari egiten dioten galdera.
|
|
2009
|
|
|
Artean, ez nuen" genero" hitzaren adiera hura ezagutzen(" Genero indarkeria" terminoa asmatu aurretik, nola esaten zitzaion putaseme batek emakume bat hiltzeari?). Nik, gaizki ulertutako jendetasunak aginduta, eta alemanekin batera, euskaldunok garelako errua orotarikoa barneratuen daramagun herria,
|
bere
liburua hartu, orriztatu, patrikak haztatu eta erosi egin nuen.
|
|
|
Independentzia ala Autonomia eta El debate nacionalista. Sabino Arana y sus herederos
|
bere
liburuak nazionalismoa ezagutzeko berebizikoak dira.Esteban Antxustegik filosofia moral eta politikoa erakusten du EHUn. Nazionalismoaren gaian aditu honek egungo euskal nazioaren eraikuntzaz duen iritzia jasoz amaitu dugu solasaldia:
|
|
|
Hitzaren itzalak erakusketaren egileak elkarrizketatu, Gernikako kultur etxetik irten eta autorako bidean. Orduan okurritu zaigu, Gandiagak
|
bere
liburu batean Hiru gizon bakarka jarri bazituen, guk, batere ahaleginik egin gabe, jarri ditugula lau. Bakarka eta kamera grabagailuen tribunal aurrean.
|
|
|
Larrinagak egin zituen Juan Ramon Makusoren Hiri gorazarre (Elea, 2006) liburuko margoak; baita Aritz Gorrotxategiren Zaldi hustuak (Erein, 2007) eta Pello Otxotekoren argitaneko (Erein, 2007) azaletako irudiak ere Otxotekok anekdota:
|
bere
liburuko azalean gaizki eskegi zuten koadroa nonbait, horizontalean, bertikalean lukeena.
|
|
|
Baina, bestalde, Laboari dedikatzen dio poema ia ezinezko bat, eta liburuak poesia erabatekotik narratibora egiten du apurka apurka, eta enumerazio zoroetatik hezur haragizko istorioetara. Nola definitu
|
beraz
liburu ez hain abangoardista hau, dena idatzia badago jadanik, abangoardia atzean geratu bada?
|
|
2010
|
|
|
|
Bere
liburuetan ideiok lehendik azalduak ditu Belpommek. Ces maladies creees par l' homme (Gizakiek sortutako gaixotasun horiek) titulua daraman horretan, hasieratik dio Bigarren Mundu Gerratik landa eritasun berriz itota gaudela.
|
|
2011
|
|
|
Aurreneko maketa kaleratu berria nintzen ni, hamazazpi urte nituen, eta Pakok El Diario Vascorako elkarrizketak egiten zituen orduan, handik etorri zen. Nik ordurako irakurriak nituen
|
bere
liburuak, eta nire idazle gogokoenetakoa elkarrizketa egitera etortzea zerbait handia zen. Hala ezagutu genuen elkar, eta geroztik mila lekutan izan gara elkarrekin, bidaiatu egiten dugu Argentinara, Venezuelara, Kubara...
|
|
|
Nik ez dut horretaz ezer esaterik.
|
Berak
liburuaren bukaeran hauxe esaten du: " Esan beharreko gauzak esan nituen nire etxean eta zegokidan lekuan, Legebiltzarrean".
|
|
|
|
Bere
liburua ezagutzen ez zuen euskal idazlearen pasadizoa ere ekarri duzu. Gure munduko marka mundiala.
|
|
|
gizonaren presentzia edo absentzia da denbora banaketa posible bakarra. Pasioa da
|
beraz
liburuko sujeta, pasioaren absolutua eta unibertsaltasuna. Seinale, egite, gertaerak amaieraraino begiratzen dira hemen, xehetasun guztiekin, narratzaileak zentzua bilatu nahi dio bizitzen ari denari eta aurkitu ere aurkituko dio azkenerako," inongo zentzurik ez izatearena".
|
|
2012
|
|
|
" Jean Pitrau: engaiamendua laikoa ere izan daiteke", horrela laburbildu du Gisele Lougarotek
|
bere
liburuan Peio Iralurri hartu lekukotasuna. Iralurrek dioenez, nekazariek 68ko maiatza hilabete batzuek beranduago bizi izan zuten, ez ordea berotasun gutxiagoz.
|
|
|
Aldiz, Iparraldean, laborarien artean eta oro har ezkerreko militanteen artean sarritan aipatzen zen haren izena. Zorteak nahi izan du Argia haren arrastoen bila hasi zelarik, 2010eko uda partean, jakitea aldi berean Aguxtin Errotabehere kazetari baxenafarra gizon
|
beraz
liburua bukatzen ari zela. 2011ko udaberrian kaleratu zuen" Jean Pitrau, la revolte des montagnards" (Elkar).
|
|
|
Ezagutzen dut Patziku, eta ez daki zer egiten duen ere!
|
Bere
liburuak oso onak dira, hizkuntzaren sakonera jotzen dute.
|
|
2013
|
|
|
Lorea Agirrek ezin hobeki adierazten du
|
bere
liburuan, eta hari lapurtuko dizkiot hitzok. «Bazen behin eguzki batek baino argi txikiagoa eginagatik, itzal luzeagoa ematen zuen ipurtargi bat.
|
|
|
Etiopian 2002ko abuztuan hil zen arte lehen ministro izandako Meles Zenawiren izena ere jarri du GRAINek
|
bere
liburu berdean. Lekuko politikarien elkarlana funtsezkoa baita atzerriko oligarkek lurra berenganatu dezaten.
|
|
|
Garcia de Gongoraren Historia apologetikoa liburu militantea da, polemikoa, inguruko historialari guziekin eztabaidan aritzen dena. Liburuaren onespenean, Pedro de Monreal lizentziatuak erraten zuen" erresuma honetan gertatua zela zenbait aduanetan gertatzen dena, ez baitute zaindaririk, haien eskubideak ebasten dizkietela"; eta galdutako eskubide horiek aldarrikatzeko idatzi zuen
|
bere
liburua Garcia de Gongorak. Eta hori egiteko, ordura arte Bizkaian eta Gipuzkoan hedatuak ziren zenbait teoria historiko ekarri zituen Nafarroara; horietatik bat interesatzen zaigu orain:
|
|
|
Izenburu
|
bereko
liburuaren egile Karmele Jaio, pelikulan parte hartzen duen Loli Astoreka aktorea eta Mireia Gabilondo filmaren zuzendaria arduratuko dira Amaren eskuak aurkezteaz. Barrura begiratzeko leihoak obran istorio hunkigarria eta indartsua zuzendu ostean, Jaioren liburua egokitu du oraingoan Gabilondo bergararrak.
|
|
2014
|
|
|
Arnaldo Otegik
|
bere
liburuan dio Estatua mugiarazten duen bakarra immobilismoaren kosteak esfera politikoan garesti ordaindu behar izatea dela. Estatuak presoak erabiltzen ditu mugimenduaren barruan zatiketak eman daitezen.
|
|
|
Margaret MacMillanek, agintarien gona kontuak eta xehetasun gordinak alde batera utzita, elementu interesgarri bat du aztergai
|
bere
liburuan, ordurarteko gerretan agertu ez zen faktore bat: iritzi publikoa.
|
|
2015
|
|
|
Baina ez da erraza izan. 1973an, Muammar Gaddafiren" iraultza kulturala" zela eta,
|
bere
Liburu berdearekin bat ez zetozen gainontzeko guztiak debekatu eta, askotan, suntsitu egin ziren. Amazighak arabiar jatorrikoak zirela zioen Gaddafik, eta dialekto hutsa beren hizkuntza.
|
|
|
Eskolatik irteten nintzenean ere, gauez, eskolak ematen nituen maisu batekin. Hark
|
bere
liburuak uzten zizkidan… Hemen egoera latzak asko izan dira, ez pentsa hau aulkian eseri eta gitarra jotzea izan denik. Irakasle hark Camagueyra eraman nahi ninduen azterketa bat egitera, maistra izan nendin, baina egoera ez zen ona, txarra zen, eta, aldiz, aitari dirua eskatu behar nion Camagueyra joateko, gastu guztiak pagatzeko.
|
|
|
Nolanahi den ere, aspaldian ez nuen sentitu horrenbeste pena/ larritasuna eta asebetetzea aldi
|
berean
liburu bat irakurtzean. Ez dakit inoiz bi sentimendu kontrajarri horiek horren bateratuak hauteman ote ditudan!
|
|
|
Karguren bat zeukan Erroman Inperioaren administrazioan, Mendebaldeko Erromatar Inperioa' ofizialki' suntsitu (476 urtean) baino hamarkada batzuk lehenago.
|
Bere
liburuarekin ere film bat egina dute Italian, De Reditu Il Ritorno.
|
|
2016
|
|
|
" Poema bat ezabatu dut./ Bere hitz guztiak eta baita/ letren arteko tarteak ere./ Kultismoz beteta zetorren,/ esamolde jatorrak,/ erreferentziak, zitak.// Borratu egin dut./ Izana ukatu diot delete tekla/ bortizki sakatuz, erruki gabe./ Figurazio erretorikoa,/ sasiintelektualkeria,/ posea ez beste, ego zikina.// Ezabatu egin dut poema,/ lotsak masailak gorritu/ eta fi te jelatu bitartean.// Poesiaren xedeaz/ eta izateko arrazoiaz/ hausnartzeko zorian/ aurkitu al zarete inoiz?// Ni bai, hurbilegi, gainera./ Baina, zorionez,/ hau ez da poesia".
|
Beraz
liburua bera ukatuz hasi da Maleski, ohartaraziz hemen irakurleak aurkituko duena ez dela konbentzionala.
|
|
|
Aranbarrik 439 kondenatu aipatzen ditu
|
bere
liburuan. Askorentzat kartzeladia, beste askorentzat erbestea, derrigorrezko lanak eta zerbitzuak, isunak… Ez ziren epelkeriatan ibili sasi epaileak, apirilaren 14an Azkoitian matxinada hasi zuten hainbat lagun kalean ibilarazi zituzten ahoa eta eskuak lotuta eta zigor kolpeka.
|
|
|
Gerraren aurkako eta bakearen aldeko lana honela laburbildu zuen
|
bere
liburuetako batean: " Bakegile deitzen diogu gure buruari, baina denbora luzaz ez gara prest egon ordain handirik pagatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Autoreez gauza bitxiak irakur daitezke: " Montesquieu-ri
|
bere
liburu guzietan gizon zoriontsu bat bezala azaltzea gustatzen zaio". Baina, oro har, gaur egunean erreferentziazko diren pentsalariek erabiltzen dituzten ideiak:
|
|
|
Bestalde, Paulo Coelhok bidea aipatzen zuen 1987an argitaratutako
|
bere
liburu batean eta horrek brasildar pila erakartzen ditu. Era berean, Alemanian duela urte bat pasatxo Hape Kerkeling umoregileak film bat egin zuen, berak duela hamaika urte gai beraren inguruan idatzitako liburu arrakastatsua oinarritzat hartuta.
|
|
|
Batzuei hondamen nabarmenak, horma eta teilatu lurreratuek eragozten diete itzultzea; besteei hautsak, betiko tokian utzi zituzten objektu haiek baltsamatu dituenak". Ez alferrik, aukeratu izan ditu Pello Lizarraldek
|
bere
liburuen azaletarako Agorretaren lanak.
|
|
|
" Laborantzazko hiri" batzuei buruz goazela errango nieke. Remi Janin paisajista gazteari mailegaturiko nozioa da hori, izen
|
bereko
liburu txiki bat idatzi berri du. Ideia da hiritarrek naturaren jitea onartzen badute, natura etorriko zaiela.
|
|
2018
|
|
|
Gazteriari dagokion gisa, liburua tresna bihurtzeko sortu da, eta azaroan aurkeztearekin batera, herriz herri arituko dira lantzen. Gainera, auzo eta herri bakoitzerako izen
|
bereko
liburu zuri bat banatu dute" herri bakoitzak bere memoria idatzi dezan", Aitor Orobio bozeramailearen hitzetan.
|
|
|
Libian askoz kopuru txikiagoaz ari gara populazioaren %10aren bueltan, baina Gaddafiren espetxeak amazig preso politikoz josita zeuden. Gaddafiren 1973ko" kultur iraultza" zela eta,
|
bere
liburu berdearekin bat ez zetorren ale oro debekatu eta deuseztatu zuen. Amazig hitzak" gizon askea" esan nahi du, literalki, baina agintari gorenarentzat" Satanasen semeak" besterik ez ziren, edota" Libia zatitzeko kolonialismoaren tresna hutsa".
|
|
2019
|
|
|
Ondoren iritsi ziren, besteak beste, Un polpo alla gola (2012), Dimentica il mio nome (2014), Kobane Calling (2015) eta Macerie Prime (2017). Guztira,
|
bere
liburuek 700.000 kopia baino gehiago saldu dituzte eta hainbat hizkuntzatara itzuli dira. Hain zuzen, Farmazia Beltza argitaletxeak Macerie Prime nobela grafikoaren lehen atala euskaratu du, Hondamuinean, eta datorren udaberrirako liburuaren bigarren atala euskaratzea aurreikusten du.
|
|
|
Hiru ideiarekin amaitu zuen Etxartek, Gorge Orwelek berak 1984
|
bere
liburu ezagunaz egindako aipua irakurriz: " Uste dut ideia totalitarioak intelektual guztien espirituan sustraituta daudela eta saiatu nintzen 1984 an ideia horiek beren ondorio logikoetaraino eramaten.
|
|
|
Ondo baino hobeto egokitzen zitzaion ekitaldiaren lema, haren azken eleberrian presentzia handia baitute tradizioz literaturarekin lotzen ez diren elementuek, hala nola fanzineek eta dantzak. Argi eta bizi mintzatu zaigu,
|
bere
liburuetan egin ohi duen bezalaxe.
|
|
|
literaturaren bi alderdiak. Irakurle gisa aitortuko dizkigu
|
bere
liburu gogokoenak. Kontatuko digu batzuetan bere" ahots jakintsuei" egiten diela kontsulta.
|
|
|
Gaur egun literatura nola ikusten duen jakingo dugu eta berak egindako ibilbidearen berri izango dugu,
|
bere
liburu mugarriak, jasotako sariak edota emandako hitzaldien arrastoekin. Literatur irakasle lanetan ikasleei oinarri teorikoak eta baliabideak eman behar zaizkiela esango digu, literatura testuez goza dezaten eta testuak sor ditzaten.
|
|
|
Nire ustez, ordura arte falta zitzaidana ulertzea zen, eta hori da, hain zuzen ere, egungo haur eta gazte askoren arazoa. Sinetsita nago norberak
|
bere
liburua aurkitzea ezinbestekoa dela irakurketarekin zaletzeko eta hori bizitzaren edozein momentutan gerta daiteke.
|
|
2020
|
|
|
Hasiera batean, oso argi ikusten ez bazuten ere, egun batean Kenneth Whiteren geopoetikaz aritu ziren hizketan.
|
Bere
liburuen artean euskal baleazaleen poema bat topatu zuten eta horrekin hasi ziren lanean, jazza eta antzinako musika nahasteko proposamenera iritsi ziren arte.
|
|
|
Atlantikoa baliabideak metatzeko espazio handi bat bilakatu zen Mendebaldeko Europarentzat, kapitalismoa garatu zedin, eta Afrika giza gorputzen stocka segurtatzeko iturri agortezina zen: " Gorputzek kapital gisa duten kontzeptualizazio historiko eta transkultural hori funtsezkoa da esklabotza fenomeno global gisa ulertzeko laburbildu du Zeuskek
|
bere
liburuan. Kapital humano horren polibalentziarik gabe, ez zen hedapen inperialik, ez kolonialismorik, ez kosmopolitismorik, ez kapitalismorik izango".
|
|
|
herritar xeheak bere odolez borrokaturikoa, artisau eta merkatari aberatsen ondoren nobletutakoak eskuetan geratu zen. " Kommozio herrikoien aurrean jarrera garbirik eduki gabe, aginte taldea berrantolatuko dute fortunaren pisuaren arabera", dio Emiliano Fernandez de Pinedo EHUko historia ekonomikoko katedradunak
|
bere
liburu ezagunenean (7).
|
|
|
Jakitunek badakite. Ramon Andres, adibidez, bertara joan zen bizitzera, Elizondora, orain bizpahiru urte; hain zuzen, Bartzelonako prezio abusuzkoetatik eskapo,
|
bere
liburu guztientzako etxe baten bila. Eta ondo etorri zaiola dirudi, Filosofia y consuelo de la musica argitaratu berri baitu, 1.000 orrialdetik goitiko liburutzarra.
|
|
|
Xabier Leteren obraren erraiak ikertuak ditu Gurrutxaga irakasleak, eta hiru fase bereizi ere ditu poetaren bilakabidean, hiru garai ezberdin" bakoitza
|
bere
liburu, bere enuntziazio, bere doinuekin". Inondik ere, euskaldun askoren ibilbidea ere bada.
|
|
2021
|
|
|
Bai, egon behar du.
|
Bere
liburuak irakurtzeak txoratu egiten ninduen. Pentsatzen nuen" hementxe ondoan bizi da eta, Kalexarren", eta han joan nintzen egun batean bere etxera, ezagutzera.
|
|
|
Hau da, ez badu inork egiten erabateko askatasuna daukazu, eta konpetentziarik ez, eta hori gauza miragarria da. Aurrera begira, uste dut oso interesgarria dela autore bat ekarri eta
|
bere
liburu bat baino gehiago ateratzen jarraitzea. Bina autoreetan eta gaietan bide berriak jorratzea da asmoa; Sail Beltza bera, adibidez, 25 liburuk osatzen dute eta idazle guztiak gizonak dira.
|
|
|
Gogora dezagun, Kike Amonarrizek
|
bere
liburuan erakutsi digun" bidegurutzean" gaudela. Eta gure gaurko kudeatzaileek, harrigarria bada ere," euskaltzale" batzuen laguntzaz, Irlandako gaelikoaren bidea erakusten digutela:
|
|
|
Harry Potter-en saga edo Eraztunen jauna izan daitezke horren adibiderik ezagunenak. Gogoan dut, baita ere, orain dela bi urte ikusitako Greta Gerwigen Emakumetxoak (2019) filma, zeinak izen
|
bereko
liburu eta filmak zituen aurrekari eta oinarri gisa. Bertsioen kontua, halere, artearen sorreran kokatu genuke, edo haratago joanda, gizateriaren funtsean:
|
|
|
Aldi berean, Rubeni, Ruben da editoreei zerbait erakusteak lotsa edo beldurra ematen didanean testuak lehenago irakurtzen dituen lagun handia kontrakoa iruditzen zitzaion, hori zen bere ustez Brechten libururik onena. Halako batean berriro hartu nuen, eta ez dut esango denik
|
bere
libururik onena, baina ulertu nuen antologiaren zentzua. Ez da nik hasieran uste nuen bezala Brecht naturalista bat edo Brecht politikatik erauzi bat, kontrakoa, momentu horietan Brecht non zegoen ikusiz gero, zein erabaki pertsonal, politiko, artistiko hartu zituen, liburuan agertzen dira erabaki horiek.
|
|
|
Erakusketa horretan 40 egile eta argitaletxe baino gehiagok hartu zuten parte. AZPIko espazioa
|
bera
liburu denda bilakatu zen, jardunaldirako sortutako diseinuzko mahai eta altzarietan ehunka argitalpen jarri baitzituzten salgai. Auzoa eta sortzaileak harremantzeko topagune interesgarria izan zen, auzoko ohiko dinamikak era sortzailean eraldatu zituen ekimen kulturala.
|
|
2022
|
|
|
Noaingoaren eta Amaiurkoaren ostean, egoera" zuzentzea" zaila zela ikusita, beaumondar zein agaramontar izan, norbere interesen eta boterearen alde hasi zela zioen Maria Puy Huici ikertzaileak konkistari buruzko
|
bere
liburu kritikoan, baina hala ere, askok oraindik pentsatzen zutela konkista ez zela atzeraezina, monarka espainiarrak barne: " Enperadoreak berak konkistaren legitimotasuna zalantzan jarri zuen".
|
|
|
|
Bere
liburuaren azpitituluak iragartzen dituen gaietan aditua da Sandra Bravo kazetaria: polimaitasuna, sexualitatea eta feminismoa.
|
|
|
Gure analistak zioen sistema dinamikoak hain direla konplexuak, ezen, orokorrean ulertu ditzakegun arren iragarri ezinak eta kontrolaezinak ere badirela: " Inoiz ezin izango dugu gure mundua erabat ulertu, ez behintzat zientzia murriztaileak espero izatera eraman gaituen moduan", idatzi zuen
|
bere
liburuan. Ezaugarri hori askotan nabarmendu izan dute Meadowsen lanaz idatzi dutenek:
|
|
|
Pentsamendu sistemikoa zer den azaltzen saiatu gara orain arte, baina zerez osaturik dago?
|
Bere
liburuan, Meadowsek dio sistema baten funtsa erreserba dela; hitzak berak esaten duen bezala, biltegi moduko bat da, ukitu, kontatu edo ikusi daitekeena. Erreserba bat izan daiteke zure herriko biztanleria, Durangoko Azokan salgai egon diren liburuak, edo Kutxabankek bere deposituetan duen dirua.
|
|
2023
|
|
|
Sinestekoa al da, hemendik 100.000 urtera, zu, Kepa eta ni, Xabier, nonbait, nolabait, elkarrekin komunikatu garela, geure memoria guztiarekin, elkarrizketa hau gogoratuz?". Eta hemen
|
bere
liburuko esaldietako bat gehitzen du: " Ez dago erlijioak bezalako fikzio zientziarik".
|
|
|
Eta orain, gaixo delarik,
|
berari buruzko
liburua idatzi duzu. Zergatik uste duzu dela garrantzitsua liburua?
|
|
|
Herritar askori komunalak eta korralizak erabiltzea galarazi zieten, beste batzuei uztak lapurtu zizkieten, eta betidanik landutako lurrak desjabetu zizkiotenik ere izan zen froga gisa jabetza dokumenturik izan ez arren. Layanak
|
bere
liburuan ematen ditu hainbat adibide Carcarren eta Marcillan gertatutakoak, edo Orisoainen, zeinean Adrian Luquin izeneko baserritarra fusilatu ondoren zegokion lur komunaletako partzela kendu eta artoaren uzta konfiskatu zioten haren familiari. Zuñigan, berriz, ilegalizatutako erakundeetako kide izandakoak eta" bizitza eta ohitura onak" erakusten ez zituztenak partzelen banaketatik kanpo utzi zituzten.
|
|
|
Badiolak enpresari gehiago ditu aipagai
|
bere
liburuan, esaterako Horacio Echevarrieta ugazaba errepublikar polifazetikoaren ibilbide berezia besteak beste Iberia, Iberdrola edo Cemex bezalako enpresen jatorrian dagoena, baita gehiago ere: Federico Castro ingeniaria, Aranguren paper lantegiko zuzendari izandakoa; Jemein Errasti sendia eta bere fundizioa, edo Marino Gamboa eta Ildefonso Irala ontzigileak.
|