|
2000
|
|
|
Aitak gerra egin du Francoren alde, karlista baita.
|
Bere aurrean
ezin da Euskadi zer den aipatu. Amaren aldetik, aldiz, nazionalistak dira.
|
|
|
–Ezin ditut besoak zureganantz luzatu, beharrezkoa dudan samurtasuna eskatzeko. Eta era
|
berean
ezin ditut luzatu, zubesarkatzeko eta neure samurtasuna emateko?. (Tonella, 1994, 37 or.) Alabaina, gerta daiteke pazientea horretaz kontziente ez izatea, bere premiak ukatzea etaautosufizientzia erakustea.
|
|
|
leihoan hiru fraileren erretratuak urten zuenean «sustatu eta uleak holanlaztuta: egon
|
bere
ezin zirean etzean bere, eta derrigor egon behar eudien». Esperientziabizitu horiek gertakariaren egia bermatzen dute, nahiz ez lekukoek eta ez guk ere ezdugun jakingo zer izan zen egunkari agerpen hura.
|
|
|
—Baina ba al dakik zer erran zidan izeba Joanak, egun batean?
|
Berak
ezin seguratu zuela, baina beldur zela kendu ez ote zioten Henriki karta hura, eta ez galdu... Eta nork daki ez ote zuen arrazoin, Joanes?
|
|
|
Izan ere, badirudi ezen orain dela bi mende eta erdi —Urbiain fundatu zenetik ehun bat urte geroago edo, beraz— lehorte izugarria izan zela Urbiainen, ekainean eta uztailean ur xortarik ere egiten ez zuela. Eta ekainaren azken aldean herritarrak kezkatzen hasi, eta uztail osoan prozesioan atera zuten herriko patroina, zeina baitzen denbora hartan san Mamerto,
|
bere
ezin konta ahala mirakuluengatik ezaguna izan zen Vienako artzapezpikua, baina alferrik. Eta erraiten zioten san Mamertori:
|
|
|
—Maddalen... —erran zion osabak,
|
bere
ezinetik, eta haren jarraikian konortea galdu, eta Maddalenen besoetarat erori zen.
|
|
|
Baina, esan bezala, ez diot deitu eta, beraz, ezin bada jakin bera zer moduz dagoen. Teresak, Dabid bihotzera tiro egin zidan gansterra dela oroitarazi dit (noski, Chicagon nagoelako esango zuen hori); berak ez dauka hori zertan oroitarazi, nik hainbeste badakit, baina aldi
|
berean
ezin dut ahantzi elkarrekin igaro ditugun urteak, urte gehienbat atseginak. Ez dakit:
|
|
|
Erakunde horietan, ñabardurak baztertu eta ez ditzagun ugaritu aurreko arreta pisuegiak; batera ditzagun ogasunaren eta legeriaren asmoak. Orain artekoak ongi azaltzen digu gai honetan eskubideen desmasiak zerga kopurua urritu egiten duela eta ogasunak
|
berak
ezin duela herritarra kaltetu, bere burua ere kaltetu gabe.
|
|
2001
|
|
|
100 metrok, ezer baino lehen, plazerezko irakurketa agortezinak eragin ditu gugan. Alabaina, J.L. Borgesen Pierre Ménard en antzera, urteen buruan nobela bera modu
|
berean
ezin dela irakurri ohartuz joan gara: batetik, nobela honek barneratzen duen eskaintza literarioa oso aberatsa delako; bestetik, irakurketa bakoitzean elkarrizketa sortzailean murgiltzen garelako, irakurleon ardura testuaren gune desberdinetara bideratzen duen elkarrizketa, hain zuzen.
|
|
|
Proba pilotu bat egin da, euskara ikasten ari den ikasle helduen ikas estiloaknolakoak izan daitezkeen ikusteko. Proba honen emaitzak ez dira errepresentagarriak, laginak ez baititu betetzen errepresentagarri izateko bete beharrezko baldintza zientifikoak (laginaren hautaketa, kopurua, etab.). Beraz, nahiz probapilotuaren berri emateko helburua izan, ikerketa honek solasaldi baterako aitzakiaizan nahi du izatez; eta
|
bertatik
ezin da ondorio tinko eta sendorik atera, ez baituhorretarako balio enpirikorik.
|
|
|
Nik nuen parranda gogoarekin. Gari bakarrik geratzen zen baina
|
berarekin
ezin zen kontatu. Izugarrizko atxurra zuen eta ez zuen jada ondo asmatzen hitz egiterakoan.
|
|
|
|
Bera
ezin da geldirik egon, mina du hatz puntetan, atzamarretan, esku osoan. Eta falta duen eskuaren mugimenduarekin mingarriagoa egingo zaio oinazea.
|
|
|
Hori euskaraz baino erdaraz hobeki adieraz daiteke, guk erabiltzen dugun euskaraz hitz jokoak âHiribarrenek erabiltzen zuenean, bai, O mihi ederrena, hasteric gabea! esan baitzezakeen, euskararekin ari zelaâ egitea zailago baita; alegia" la lengua no tiene lengua", hizkuntza
|
bera
ezin mintza daiteke, hizkuntza hori darabilten hiztunak mintzatzen dira, eta hiz  kuntzak ez du bere buruari laguntzeko eskurik eta hizkuntzak horrexegatik beragatik ez du inoren premiarik, premia dutenek hizkuntza hori dakitenak dira edota hizkuntza hori erabiltzen dutenak; beraz, beti hizkuntza diogunean hiztuna sartu nahi dugu; ez, esate baterako, gure kasuan, euskara bera, euskalduna baizik...
|
|
|
Ez luke inork erantzun honetaz harritu behar. Oraingo zenbait gizoni guztiok beregan gauzkan Jainkoaren eskua ageri ez zaionez gero âgure Orixek agian inork ez bezala kantatu duen" esku legun begiduna" â, nahitaezkoa da nor
|
bere barrenean
ezin hautsizko hesiz inguratua egotea. Gizonak bere burua munduan aurkitzen du, hemen gertatzen da âhemen suertatzen, gure artean esaten den bezalaâ nola eta zergatik ez dakiela.
|
|
|
Campionek, eta ez genuke hau sekula ahaztu behar, Nafarroako zenbait eskualdetako hizkuntza erian ikusten du euskararen egoera, ahaleginean eta epetan ibili gabe sendotu behar den hilzorikoa. Eta
|
berak
ezin euskaraz adieraz zezakeen deitorea besteren ahotik, santugile baten ahotik, entzuten zuen bizkaieraz.
|
|
|
Aurki izango dira 50 urte Antonio Zavala gazte hark Pello Saikolari bere lehen bertsopapera erosi ziola. Zavalak
|
berak
ezin pentsa zezakeen orduan, 1953an, ze r nolako langintzan sartzen zen. Aurki beteko den mende erdi honetan, izan ere, harri ga rria da Zavalakbu rutu duen lana.
|
|
|
Eta berak esaten digu dedukzio subjektiboa ez zaiola hain garrantzitsua iruditzen, hots, subjektuaren barne egitura argitzea. Hala ere, Kantek
|
berak
ezin du alboratu subjektuaren izaera sistematikoa azaltzeko irrika hori. Espazioaren eta denboraren begiespenez hitz egin digu eta gainera adimenaren ekimenaz.
|
|
|
Giza arrazoimenak patu berezi hau du bere ezagutzen sail batean: baztertu ezin dituen galdekizunek zirikatzen dutela; izan ere, arrazoimenaren izaerak berak ezarri dizkio galdekizunok, baina
|
berak
ezin ditu erantzun, giza arrazoimenaren ahalmen oro gainditzen baitute.2
|
|
2002
|
|
|
Baina lagundu, deusetan ez zituen laguntzen Estatuak, hartarik at bizi ziren ahal bezala, beren kasa, beren erara, beren izerdiaz. Halako sasi Jainko eta idolo barbaroa zitzaion, basa latin bitxi batean mintzo gainera,
|
bere
ezin ahoskatuzko «EU» teutoniko harekin: onik ez ziezaieken egin, kalte bai ordea.
|
|
|
Hauetako egoera bat deskribatu digu Olidenek: " Demagun alfonbra bat dugula, garestia dela eta
|
beraz
ezin dugula zikindu; kasu hauetan latexko putzu bat egin dezakegu, gorriz tintatu odol putzua izango bailitzan eta lehortutakoan erraz kendu dezakegu ezer zikindu gabe". Koagulu bat egiteko garaian, esperimentatzea gustuko duen Sorginkobako gazte honek formula berezi bat du:
|
|
|
Ondo landuaz emankor izan dadin nahi duzun etxaldea erosi duzunez, eta neuk ere neurea balitz bezala arta dezadan eskatzen didazunez, ahalegintxoa egingo dut; eta ez soilik neu bizi naizen artean, zer egitea komeni den aholkatuz, baizik eta baita hil ondoren ere. Ezin baitut onartu Sibilaren ahotik jalgitakoak bera bizirik den bitartean soilik izatea gizakiarentzat baliagarri, baizik eta baita bera hil eta gero ere, are jende ezezagunarentzat ere; urte askotan itzultzen baikara ofizialki horren liburuetara, mirari baten ondoren zer egin behar dugun jakin nahi dugunean; era
|
berean
ezin da onartu nik, bizirik naizen bitartean ere, ezer ez egitea adiskide eta tartekoei laguntzeko.
|
|
2003
|
|
|
Bizitza normala eraman zezakeen. Goiz batzuetan, hargatik, lanera telefonatzen zuen sukartsu zegoela eta
|
bere
ezin etorriaren seinalatzeko. Enpresa multinazional batean ari zenez, ez zen irudiz haren ordezkatzeko arazo mikorik.
|
|
|
— Oraintxe nenbilen bada Apolodoro zure bila, Agaton, Sokrates, Altzibiades eta orduan sinpob sioan egondako gainerakoen bilerari buruz galdetu nahian eta maitasunaren inguruko hitzaldiei buruz zeintzuk izan ziren. Filiporen seme Fenixengandik entzundako beste batek kontatu dizkit, baina zuk ere bazenekizkiela esan zidan,
|
berak
ezin baitzidan ezer garbirik esan. Beraz, zuk konta izkidazu, egokiena zara-eta lagunaren hitzen berri emateko.
|
|
|
Bere arreba Lorearen alaba.
|
Berak
ezin ditu etxean gorde. Gurean begiratuko ditek lehenik, esan zion Damiani, mesede hau egin didak, laguna.
|
|
2004
|
|
|
cosmosa, unibertsoa, filosofiaren gai handiak. Erakusten dizutelako beti urrunago joan zaitezkeela eta aldi
|
berean
ezin duzula aurrera egin. Horiek dira gehien gustatzen zaizkidanak, baina edozein izan daiteke.
|
|
|
txifa txakurrak horregaitik joan dira harengana. Bai, Jopu Andonik hil duela uste dute, ta Andoni hilda agertu denez gero, Andoniri
|
berari
ezin ezer egin, eta... Ez al zenekiten Andoni hil denik?
|
|
|
Interesdunak hori idatziz edo ahoz eskatzea, edo,
|
berak
ezin badu egin, haren izenean beste norbaitek eskatzea, eskatzailearen egoitza zein tokitan izan eta toki horretako lehen auzialdiko epaileari; eskaera beti berretsiko da epailearen aurrean, baldin eta eskatzaileak hori egiteko gaitasuna badu.
|
|
|
Gauza bera gertatuko da, eginbide egintzan aurkakotasuna egiten bada, eta egintza
|
berean
ezin bada lortu interesdunen arteko adostasuna, eztabaidan dagoen arazoari buruz.
|
|
|
Alderdi betearazleak hala eskatzen badu,
|
berak
ezin duelako betearazpenerako alderdi exekutatuaren behar besteko ondasunik zehaztu, auzitegiak probidentzia bitartez aginduko du alderdi betearazleak aipatu finantza erakundeetara, bestelako erakunde, eta erregistro publikoetara, eta pertsona fisiko eta juridikoengana jotzea, horiek alderdi exekutatuaren ondasun edo eskubideak zein diren jakinez gero, horien zerrenda eman dezaten.... Eskabidea egitean, alderdi betearazleak labur azaldu behar du zein arrazoi duen, kasuan kasuko erakundeak, erregistroak edo pertsonak alderdi exekutatuaren ondareari buruzko informazioa duela uste izateko.
|
|
|
Erlijioa? Honetaz ere denok dakigu Euskal Herrian badirela erlijio gabekoak,
|
beraz
ezin diogu erlijioa eman. Dantza eta ohiturak?
|
|
|
Baina, poliziak
|
berak
ezin baditu gaizkileak gobernatu hobe dugu ontzia konpondu eta alde egitea.
|
|
|
Gainera, FEFNk ezinbestekotzat jotzen du “per capita” errentaren kontzeptua erabiltzea. Legedia José Ramón Losada FEFNko lehendakariak azaldu duenez, “hau, Familia Ugarien Legean jasota dagoena, diru publikoa banatzeko justizia kontzeptua da, errenta
|
bera
ezin delako berdin baloratu lau kideko familia batean edo zortziko batean”. FEFNk komunikatuan nabarmendu du Lan eta Gizarte Gaietako ministro berriaren sentsibilitatea, onartu baitu Espainiako familiek laguntza gehiago behar dutela nahi diren seme alabak izateko eskubidea askatasunez erabili ahal izateko.
|
|
|
Errusia Irlandako urratsei jarraitzen ari da, leku publikoetan, kirol instalazio itxietan, hiri garraioetan, establezimendu ofizialetan eta medikuntza, kultura eta irakaskuntza zentroetan erretzea debekatu baitu, baita 18 urtetik beherakoei tabakoa saltzea ere. Bestalde, lege errusiar batek enpresaburuak behartzen ditu bulegoetan eta bestelako lantokietan erretzaileentzako leku bereziak sortzera, aldi
|
berean
ezin baita lan egin eta erre. Hiru urte barru, herrialde galoak minbiziaren aurkako neurriak ezarriko ditu; besteak beste, tabakoaren prezioa igotzea.
|
|
|
“Parkatu, baina nire umea abizen barik jaio da, guztiz biluzik jaio ere, eta ez dago ezer aldatu beharrik! Sekula ez du aitaren abizena eduki amarenaren aurretik,
|
beraz
ezin ezer aldatu! ”. Eta holan ad eternum…
|
|
|
Atorra Beltzek ia egunero geratzen zutela, galderak egiteko edo soilik zirikatzeko, nerbioso jartzeko, edozelan ere. Baina azkenekoa gehiegi izan zela, eta
|
berak
ezin zuela horrela segitu, ze, esan zion, euretako bik garrafoi guztiak hustu zizkidaten, eta hori dirua da azkenean, Fray Ciccillo, baina kontua da bi haiekin laster ahaztu nintzela, ze beste batek halako jipoia eman zidan, borra eskuan eta aurretik beste ezer esan barik, halako jipoia, erreka bazterrean itzartu baininduen ume batek, batek daki noiz beranduago.
|
|
|
Zalantza handiak zeuden horri buruz eta horrek aurrera begiratzeko aukera ematen dio Kanti. Newtonek
|
berak
ezin zuen argitu (hypotheses non fingo), nahiz eta batzuetan Jainkoa bera aipatzen duen argibide gisara. Kantek nahiago du erantzuna zientzian bertan aurkitzea, Boscovitsch en fisika dinamista jarraituz.
|
|
|
Joxeri haurra ematekoa egin zuen, Joxek baina, makila apur bat jasota
|
bere
ezina erakutsi zuen. Leirek ere libre nahiago zuen.
|
|
2005
|
|
|
Haika Segiren auziko epaimahaiak «ez dela erakunde terrorista» ebatzi du, ez dagoela harreman zuzenik ETA eta Segiren artean.
|
Beraz
ezin da katalogatu erakunde terrorista bezala. Auzitegi Gorenak lehen instantzian emandako epaia baieztatzen badu eta auzi honetan irakurketa berdina egiten bada, akusazioen larritasunen aurrean pauso bat izango da, baina ez nahikoa.
|
|
|
Nik, noski, ez nuela konplikatu nahi erantzun nion, baizik eta aberastu, jakituria guztion ondarea denez gero. Baina
|
berak
ezin amore eman, eta azkenean diskutitzen hasi ginen. Eta badakizue zer esan zidan orduan?
|
|
|
Eta egiaztatu duenez, aurten 2003an eta batez ere 2004an baino antxoa gazte gehiago dago. Hala ere, ikerketa kanpaina hauek nahiko laburrak izaten dira eta
|
beraz
ezin da taxuzko ondoriorik atera 2006 urteko arrantzaldiari begira.
|
|
|
Lizentzia horietako bat lortu nahi dutenek ekainaren 9a arte aurkez dezakete eskaera. Baimen horiek eskuratzeko baldintzei dagokienez, ezartzen da pertsona
|
bera
ezin dela izan bi emakidaren titularra, ez eta emakidadun erakunde batean baino gehiagotan parte hartu ere, emakidak funtsean bat badatoz bere estaldura eremuan. Halaber, izangaiek pertsona fisiko edo juridikoak izan dute, Espainiako edo Europar Batasuneko nazionalitatekoak, eta atzerriko kapitalak ezin izanen du, zuzenean edo zeharka, guztizkoaren %25 gainditu.
|
|
|
Eta ni beste zerbaitetaz konturatu nintzen: berak, Irantzuk, nire urtebetetze egunerako erabakita zeukan hondartzako etxearekin geldituko zela;
|
berak
ezin zuen bakarrik ordaindu, baina nik ezetz esan nionean ere argi esan zidan etxearekin jarraituko zuela, beraz, tipo hori ezagutzen zuen eta, nire ezetza sumatzen zuenez, lehendik zeukan pentsatuta nire ondotik alde egitea eta tipo harekin bizitzen jartzea, etxea bien artean ordaintzea. Ez zen nire egoskorkeriagatik izan; ez zen nire errua izan; ez nuen ezer galdu.
|
|
|
" Izena
|
bera
ezin irakur. Nagusiak hobe ote?"...
|
|
|
Adela eramaten bazuten, neuk eramango nuen aurrean Julio. Banekien Adelak ez zituela inondik ere onetsiko nire asmoak, baina inoiz edo behin zerbait pizten zaio bati barruan, eta, ideiek kontrako bidea adierazten badiote ere,
|
berak
ezin du barneko su hori itzali, eta ideiak azkenean grinaren mende erortzen dira. Halaxe gertatzen da, inoiz edo behin.
|
|
|
Boteretsuen artean indartsuen dena, horixe da zuzenena. Errepublika
|
bera
ezin daiteke goberna, injustiziak eginez baino. Bestalde, herrien edo erregeen arteko liskarrek Marte (gerraren jainkoa) dute epaile.
|
|
|
Hemen ikusten dugu, berriz ere, zer nolako garrantzia duen historizismoak era honetako giza-teoria batean: " Antropologia konparatuak eskaintzen duen materialak, horrela, ez du trataera zientifiko bat onartzen ezta erabateko trataera teoriko bat ere" 40 Pertsona bakoitza" mundu ezezagun" bat da —aspaldiko aforismo batek ere individuum est inefabile dio— eta honengatik nahitaez onartu behar du antropologo orok kognitiboki ezin duela bere aztergaia erabat kontrolatu, hau da,
|
berak
ezin izango duela inoiz giza-errealitateak berez jartzen dizkion mugak gainditu. " Giza-izakia", hain zuzen," bere hitz eta ekintza guztiak eta baita bere sentimendu eta pentsamendu guztiak baino zerbait gehiago eta ezberdina da" 41 Nahiz eta batek uste duen gizabanako bat bere osotasunean ondo ezagutzen duela, egiaz ez du aukerarik ere honen agerpenen zati bat baino antzemateko, eta, beraz, gehienez gizabanako hori partzialki eta behin behinean ulertu ahal izango du.
|
|
|
Ez geyago Chertecharic artzeco esanagatic, gendeac costumbreari seguitzen ziola, eta
|
berac
ezin ziola aurre eguin ainbeste pesoco problematicari. Geiegi zela reponsabilidadea berarentzat.
|
|
|
Ni gerrara bestek aginduta joan nintzen moduan zegoela bera goitik zetozen aginduak betetzeko,
|
berak
ezin zuela deus egin mutil haren alde. Nik konprenitzen zaitudan bezala konprenitu behar nauzu zuk ni, bidezkoa da, ezta?
|
|
|
Ez zen hilabeterik joanen udaltzainek atxilotu gabe, hainbat gau emana zen txakurtegian eta horrek miresmena sortzen zigun. Inork ez zuen inoiz ikusi bera baino gazteagorik edo ahulagorik zanpatzen,
|
bera
ezin eta gu hankapean hartu nahi izaten gintuzten kukumarru haiekikoak ziren beti Oteizaren lanak, horrexegatik laketzen zen guri mehatxu egiten putzura bultzatzen erlak kentzen eskopetaz begi ematen, beldurraren jabe zelako baino lagun nahi gintuelako bere adinekoek ezarria zioten destainaren aurka.
|
|
2006
|
|
|
Koiuntura inportante batean gaude, auzia historikoa da,
|
beraz
ezin dugu korrika eta antsiatsuak aritu. Ondo oinarritutako urratsak eman behar ditugu, datozen belaunaldiari beste eszenatoki bat uzteko lanean ari gara, sortuko den egoera berria ondo sustraitua izatea exigitzen du horrek.
|
|
|
70eko hamarkada ausardia handiko garai baten amaiera izan zen, harrezkeroztik zabalduz doa musika guztiak antzera egiteko joera. Jerry Goldsmith zenduak esan zidan behin, orain urte gutxi,
|
berak
ezin izango lukeela gaur egun Planet of the apes pelikularena bezain soinu banda ausarta egin». Xalabarderrek, nolanahi ere, salbuespenak azpimarratu nahi ditu.
|
|
|
Bai, jakina, ez zaitut ezagutu, zelan aldatu zarean Jon. Bart
|
bere
ezin izan dozu lorik egin. Zure etxeko leihoak astintzen dituan haizeak aspaldian eragozten deutsu loa.
|
|
|
Zeure behaztuna edaten dozu, Jon. Gurasoena
|
bere
ezin dozu gainditu. Tamalgarria izan da orain gertatzea, eta hain tarte laburra bi heriotzen artean, justu inoiz baino sosegu handiagoa behar zenduanean.
|
|
|
Auzitegi Gorenak ezin izango ditu eskumen arazoak eratu ez sustatu, eta
|
beraren aurka
ezin izango du ezein epaile, auzitegi edo alderdik eskumen arazorik sustatu.
|
|
|
izeneko poema nahi nuke ekarrigure artera. Izenburua
|
bera
ezin esanguratsuagoa da, gorago aipatu dugun. Zeregin, hari egiten baitio erreferentzia eta galdera markaren bidez hasieratik iradokitzen baitzaigu beste hartan ekitearen alde idatzitakoa zalantzak inguratzen duelaorain.
|
|
|
Lapurdirako eta Gipuzkoarako ez dago berririk, adibidez, eta Zuberoan bakarra dago,
|
beraz
ezin da konparaziorik egin XIV. menderako.
|
|
|
Planeta hau ere izar nahiko distiratsu baten moduan ikusten da begi hutsez, eta hori kolorekoa da. Bere distantzia handia dela eta, urte osoan antzeko distira nabaritzen diogu, eta era
|
berean
ezin diogu faserik ikusi.
|
|
|
Are, zuretzat, haren identitate arazo gabekoaren, zure identitate arazoen bost axolaren, haren" modernitate" primitibo haizejoaren eta zure ezezagutzaren atzean, Espainia modernoaren inposizio historia guztia dago ezkutatua, genozidio kultural luzatu bat su txikian. Baina berak zu ignora zaitzake eta ignoratzen zaitu, zuk
|
bera
ezin duzu ignoratu. Kontuak horrela, irakurle errealistari utziko diogu ipuin honen azken logikoa berak asmatzeko aukera:
|
|
|
Amari gertatutakoa azaldu zion egunean egindako eskaintza errepikatu dio Maitek, nahi duenean ospitalean ordu batzuk egon daitekeela
|
berak
ezin badu.
|
|
|
Lewisi deitu eta alaba ikastolatik jasotzeko eskatu dio.
|
Berak
ezin duela, kontatuko diola gero, ama ospitalean dagoela. In hospital.
|
|
|
Gai jakinak ekartzen zituen patrikan: haren sorreraren inguruko goiti beheitiak, gaztaroa Tomas Atondorenean, zapatagin ikastuna soldadu bilakatu zenekoa, erresumari egin zerbitzuak, bere irrikak eta
|
bere
ezinak... Eta sorterria.
|
|
|
Hau dela eta, formula
|
bera
ezin izango dugu aplikatu leku guztietan: liburua jarraitzen duten ikastetxeetan dute lau urtez ale berberekin jarraitu.
|
|
|
Gainera alferrik da, Hektorrek aitortzen duenez, ezin dio patuari ihes egin gizonak, ez ausartak eta ezta ere koldarrak64 Atena jainkosak
|
berak
ezin du patua zuzendu Telemako nerabearentzat, ezin ditu agindu, zoriona maite duenarentzat eta zorigaiztoa (moir’ oloh) gorrotatzen duenarentzat: denentzat da komuna heriotza, denentzat komuna betiko etzan beharra65.
|
|
|
Giza naturan oinarriturik, giza morala azaldu nahi du Humek. Alabaina, Humeren ikuspegian, giza natura
|
bera
ezin da beste ezertan oinarritu, alegia, giza natura bera ikerketaren oinarria, abiapuntua eta muga bat da; giza natura den bezalakoa da, eta Humeren helburua da giza natura zertan den zehaztea edo deskribatzea, metodologia enpirista bat erabiliz, hau da, behaketan eta esperientzian oinarritzen den metodologia erabiliz. Gertakari moralen azalpen guztien muga giza natura bera da.
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
|
berak
ezin zuen ezer egin
|
|
|
– Ezagutzen al duk diskurtso hori, norena da lurra, norena airea, norena ura, horiek ez dira gureak,
|
beraz
ezin dira saldu, ezta ere erosi. Diotenez, gu kontinente honetara duela milaka urte iritsi gintuan.
|
|
2007
|
|
|
Gaia epaitegietara eraman zuen, eta epai guztiek, bata bestearen ondotik, arrazoia eman zioten, Auzitegi Konstituzionalera iritsi arte. Hango epaileek ebatzi zutenez, oinordetza titulua ez da oinarrizko eskubidea (bozka, etxebizitza, hezkuntza... diren bezala), eta
|
beraz
ezin da bazterkeriaz berba egin.
|
|
|
Ez gara arituko orain azpiko matematikaz baina, kultura orokorraz ari garela, ezagutza hori derrigorrezkoa da:
|
bera gabe
ezin uler baitaitezke, adibidez, iritziari buruzko inkestak.
|
|
|
1 Asiloa eskatu nahi duen atzerritarra Espainiako lurraldean dagoenean, atzerritar horrek eskaria aurkeztuko dio gobernu agintari eskudunari, edo,
|
berak
ezin badu, bera ordezkatzen duen pertsonak. Azken kasu horretan, eskatzaileak eskaria berretsi du, eragozpena desagertu ondoren.
|
|
|
EKren 24 artikuluan aitortutako defentsa eskubideak errespetatzeko betebeharra, administrazioaren zehapen prozeduretan ere aplikatu daitezkeenak (hau da, administrazioak zehapen prozedura dagoela eta horren arrazoiak zein diren jakinarazi behar du, interesdunari entzun behar dio, etab., maiatzaren 23ko 172/ 2002 KAE; urtarrilaren 20ko 9/ 2003 KAE?). Era berean, azpimarratu behar da administrazioaren zehatzeko ahala agintari judizialek kontrolatzen dutela eta auzitegiek berrikusi dezaketela (EKren 106 art.). Horrez gain, ebazpen judizialen mendekoa da, «gauza epaituaren» eragingarritasuna eta «non bis in idem» printzipioa direla bide (oro har, egitate
|
beragatik
ezin dira bi zehapen ezarri, bata penala eta beste administratiboa). Zehapen bikoitza onargarria den kasuetan (gailentasun bereziko loturak, etab.), administrazio zehapena ebazpen judizialaren araberakoa da erabat (modu horretan, zigor arloko organo judizial batek egindako gertaeren kalifikazioa loteslea da administrazioarentzat).
|
|
|
Legegintzarako eskuordetza Gobernuari esanbidez ematen zaio, gai zehatz baterako, hau da, Gobernua ezin da aldendu organo eskuordetza emaileak ezarritakotik, eta ezin ditu azken horrek finkatutako mugak gainditu (ekainaren 17ko 205/ 1993 KAE). Era berean, eskuordetzak epea finkatuta du, eta
|
beraz
ezin da modu inplizituan edo denbora mugagaberako eman. Behin epe hori igarota, eskuordetza iraungi egiten dela ulertu behar da, baina Konstituzio Auzitegiak onartu du geroko lege batek (esaterako 1992rako Aurrekontuen Legeak) bigarren epe bat gaitzea iraungitako lehenengoaren ordez (martxoaren 20ko 61/ 1997 KAE, Lurzoruaren Legeak ezarritako legegintzarako eskuordetza Aurrekontuen Legearen bidez luzatzeari buruzkoa).
|
|
|
Ederki afaldu genuen eta mahats aleak irentsi ondoren, jan bainoago, Titok eta Eulogiok alde egin behar zutela esan zuten, lehen mailako festa batera gonbidatu baitzituzten. Titok, lehenago, jaiak igaro ondoren mesedez berarekin lanean hasteko eskatu zion Elisari, bere idazkari pertsonala izatea nahi zuela,
|
bera gabe
ezin zuela lanik egin, hitz ederrak denak. Elisak ez baietzik, ez ezetzik esaten ez zuenez, Tito belauniko jarri zitzaion.
|
|
|
Baina ez belarriak gorri eta begi zoroak jartzeko adina. Gainera, oso ideia lausoa dut zooplanktonaz, nekez irudika dezaket zooplankton bat,
|
beraz
ezin berak bezainbeste disfrutatu anekdotaz. Orain Leire ur azpiko espedizio batekin ari da amesten.
|
|
|
Ez da gehiago mugituko. Zerbait biguna da, biguna eta labainkorra,
|
beraz
ezin da adar bat izan.
|
|
|
Ni/ mundua erlazioa ipini baino lehen, eta horren zimentu, gizabereak ni/ hi erlazioa finkatzen du; munduarekiko erlazioa baino lehen, erlazio soziala, intersubjektibotasuna. Eta hortik, ni/ mundua erlazioaren esanahi egiazkoa gu/ mundua izango da; eta ni/ gizartea erlazioa
|
bera
ezin da ulertu termino kontrajarriena bezala, bi termino elkarginena legez baino. Benveniste irakurtzen jarraituz:
|
|
|
Izan ere, ez da adimena, adimena baino haragokoa da; ez da arima bere fakultateekin, ez da nia ere (enpirikoa), ni enpiriko edo psiko soziologiko ororen haragoko ni bat baino, ni logiko transzendentala. Hau da, ez da ezer, bera zerbait izanez bezala pentsa litekeena, ezer pentsatu ahal izateko aurrebaldintza gisa suposatu beharra dagoena baino; hastapen absolutua,
|
bera
ezin litekeena pentsatu zerbait determinatu gisa, ezin dena objeku bihurtu, objektu bihurtuz haren izaera iruntziratzen baita. Descartes-i, «pentsamendua naiz» pentsatzen duenean, metafisika guztiaren eta zientzia ororen puntu arkimedikoa duelakoan intuizio zalantzabako bere ustean bakun bakun hori, zinez bitan banatu egiten zaio pentsamendu pentsatzailea eta haren pentsatu pentsamendua; edo neure nia pentsatzen dudanean,
|
|
|
ni pentsatu (objektu bihurtu) hori eta hori pentsatzen ari naizena (subjektua) daukat, egiazko ni subjektu hau inoiz atzeman ezin dudala berbaitan, hots, subjektu den bezainbatean, ezpada objektutara pasatuz bakarrik, beraz jada ez dela ni/ subjektu bat egiaz. Subjektua
|
bera
ezin da ezagutu; ezagutzearen aurrebaldintza da beti. Subjektu huts huts horri erreferitzeko, esan bezala, Kant «apertzepzio hutsaz» mintzo da, edo «jatorrizko apertzepzio», «apertzepzioaren batasun transzendentalaz»; baina baita, lehenengo argitaraldian behinik behin, «irudimen produktiboaz» eta «irudimen transzendentalaz» ere (A 122), orain hori nabarmendu behar dugu, niaren eta irudimen kreatzailearen identifikazio hori oso garrantzitsua izango baita gerora.
|
|
|
Antzinatean Aristoteles-ek grekeraren moldearen gainean kategorien taula logiko ontologiko absolutu bat ezarri zuen moduan pentsamendu unibertsalarentzat, egiten du Modernian Humboldt-ek, hizkuntzaren forma ideal bat ideatzen duenean (jokamolde hori
|
bera
ezin da ez bitxiki ilustratua kontsideratu!), munduko hizkuntza guztientzat parametroa izango dena, eta hain zuzen sanskritotik partituz ideatu hori alajaina, harekiko diferentziak hala, automatiko, betegabetasunak bilakatzen baitira beste guztientzat. Humboldt, dio G. Pätsch ek, hizkuntzalaritzaren bere kontzeptuagatik, bere burua harrapatuta aurkitu da puntu honetan, kontraesanetan katramilatua azkenean, hizkuntzen artean berezko balio hierarkia bat baietsiz eta ezetsiz619.
|
|
|
Errepikatuz, bada: ezagutza ez da hasten ezagutzaile pasibo soil batekin, sentsazioen hartzailea, baizik eta ezagutzailearen jarduera batekin; beraz, aktibitate intelektualaren forma batzuekin; hots, ezagutza «kontzeptu» batzuekin hasten da («zer», «nolakotasun», «berdintasun/ ezberdintasun»), eta hastapeneko kontzeptu horiek,
|
berak
ezin dira izan enpiriko edo eduki sentigarridunak, horiek eratzeko beste kontzeptu batzuk liratekeelako beharrak, eratzaileak soilik direnak, hots, eduki sentigarri gabekoak edo hutsak, forma soilak. Abiapuntuko kontzeptu basiko edo iturrizko hauek Platon-ek modu batean ulertu ditu, Descartes-ek beste batean; Kant-en ikerketa guztia ezagutzaren oinarri apriorizko horren bila hasi da.
|
|
|
1797an jada Hölderlin, Schelling, Hegel-en pentsamenduak bere lehenengo formulazioa aurkitua du Idealismo alemanaren sistemaren programa zaharrena («Ältestes Systempro gramm») lanean; Schelling-ek, bere aldetik, urte horretantxe Naturaren filosofia baterako ideiak eman du argitara, hurrengo urtean Munduaren arimaz publikatuz jarraitzeko. Kant-en subjektu (izpiritu) transzendentala, ezagutzailea,
|
bera
ezin baita hori zuzenean ezagutu ahal (ezaguketaren objektu bihurtzea litzateke!), Fichte-k Ni absolutu bihurtu badu, ezagutzaile ezezik bera naturaren ezarle ere (natura Nia n hurrupatuz nolabait), Schelling-ek Ni absolutua natura bihurtu du, natura eta izpiritua bat eginez bere Identitatearen Filosofiarekin. Natura ez da ikusten honezkero subjektuari edo Nia ri oposatua bezala, Ez nia, baizik eta Ni bat da bera ere; ez da makina hilotza, organismoa da, biziduna eta biziemailea, kreatzailea, hots, izpiritu materializatua.
|
|
|
Antropologiatik etikara igaro ondoren, orain, hezkuntzaren baitan aztertuko dugu auzi antropologiko etikoa, lehenik Herbarten" Pedagogia orokorra" 84 eta ondoren Lowischen" erantzukizunaren" araberako" Etika pedagogikoa" 85 hizpide izango ditugularik. ...en sortzaile bezala kontsideratu ohi denak—" pedagogiaren oinarrietako bat" bezala ulertzen duela" etika edo filosofia praktikoa", horrek hain zuzen" hezkuntzaren helburua zehazten" duelako86 Gizakia" hezigarria" eta" askea" da —hezkuntzaren beharra du eta borondatez zein inteligentziaz dihardu—, eta, horrexegatik, heztearen helburua
|
bera
ezin daiteke" morala" baino izan. Honela azaltzen digu Fermosok haren ideia hori:
|
|
|
Beti esan ohi du ez zaiola batere ardura telebista aparailu garestiena erosten dirua inbertitzea. Horixe erabiltzen du hitza, inbertitu, bezeroak erakartzeko lika ezin hobea dela hori, baina ez dagoela prest aire egokituan ere gastatzen ibiltzeko, telebista aparailuaren gastua behin egiten dela, eta kito, baina aire egokituaren burrundaratxoa entzuten duen aldiro, dirua harraskatik behera joaten ikusten duela eta mila demoniok irensten diotela poltsikoa,
|
berak
ezin duela halakorik eraman. Bistan da, Plasma ere, nire antzera, zahartu ahala ari dela ohitura txarrez gainezka egiten.
|
|
2008
|
|
|
Jende asko bildu zen, bai, ea zer ote zen bertso saio azkarra jakitera. Zortzi bertsolari zeuden taula gainean,
|
beraz
ezin oso motza izan.Gai jartzaileak binaka jarri zituzten ofiziotan lanean bertsolariak, bakoitzak bere agurra bota ostean, noski. Oso fin aritu ziren gai jartzaileak, bai jauna, serio serio, formal formal, batak egiten zuena besteak ba... zer esan, laguntzen edo...
|
|
|
Erresuma Batuak ere adierazi du
|
bere
ezina, eta ez omen du lortuko energia guztien% 15 berriztagarriak izan daitezen.
|
|
|
Iritziak iritzi, eremu publikoetan biluzik ibiltzea ez da legez kontrakoa. Adierazpen askatasun bezala ulertzen da eta
|
beraz
ezin daiteke zigortu. Hala ere, askoren ustez legea zalantzazkoa da eta ez da batere argia.
|
|
|
Mojekin bizi du orain
|
bere
ezina. Amodioa barik, maitasuna du jomuga.
|
|
|
Baina gezurra esaten ari bazen ere, gezur hark, gezur askok bezala, egiazko zerbait adierazten zuen aldi berean seguruenik, muinari eta ez azalari lotutako egiazko zerbait, hain zuzen ere: barru barruan geldiezinezko iturri hura zuela, esate baterako, hitzak eta errimak zerizkiona eta
|
berak
ezin geldiarazi zuena. Beñardo Orbe mutil bizi bat zen, bizia bezain alferra, lanari ihes egiteko aitzakiarik merkeenaz baliatzen zena; orain, baina, aitzakia bat gehiago zuen, buruan eman handiko iturri hura baitzuen, ireki orduko jarioaren ibilian arrastatzen zuena izerdiaren zigorrarekin zerikusirik ez zuèn beste lur baterantz, lurra zeru zuèn jolasaren lurrerantz?
|
|
|
SIMON D:
|
Beraz
ezin dut bertan lo egin?
|
|
|
Euskal Esnalea Elkarteak bazituen
|
bere
ezin ekonomikoak argitalpenak aitzina eramateko (aldizkaria une batez desagertzeraino: 1910), eta lehen edi zioko salmenta porrot horrek ez zion, noski, egutegi takoari batere lagundu.
|
|
|
Hainbeste> eta oso, adibidez, biak, kako?
|
beretik
ezin dira eseki. Hori litzateke sintagma horien makurra:
|
|
|
Euretako bat ote zen egilea? Muxika gipuzkoarra izateak eta Campion nafarra Bilboko egunkarietatik aldentzen zituzten, baina egia esan azken honek behintzat La. Gaceta batzutan irakurtzen zuen185, eta
|
beraz
ezin bazter liteke guztiz. Serapio Muxika izatearen aurka dago, aldiz, Bilboko prentsatik urruntxo mugitzeaz gain, bestela ere ez ohi zuela prentsan halako iritzi gairik lantzen, izatekotan ere historia auziak agertuz.
|
|
|
84 «Segitu bide zen» diot zeren garai horretako aktarik ez da gordetzen, eta
|
beraz
ezin segurtatu.
|
|
|
Ez dauka ezeren segurtasunik, susmoak baino ez dira.
|
Beraz
ezin gaitu salatu.
|
|
|
honako hau esan dezakegu dagokion fitxategiari buruz: baimen guztiak dituela jabeak, taldeak irakurri eta exekuta dezakeela eta munduak exekutatu baino ezin duela egin(
|
beraz
ezin dute programa kopiatu). Babes egokia da fitxategi exekutagarri edo scriptentzat baina datu fitxategi ez publikoetarako hauxe litzateke egokiena:
|
|
|
Gazetetan emaiten da, bertze lagun batzuk, esku azpiz, erosten dituzte merke eta beharra heldu denean khario saltzen. Bainan laborariak ongi nekhatu ondoan emaiten du kasik urririk,
|
bere buruan
ezin sar araziz, horren guti ogi delarik, nola horren guti egin dezaken. Ez ditu ezagutzen, urrun baitire, haren gostuz, nekherik gabe aberasten direnak.
|