|
2004
|
|
|
Ni bere lekuan egon izatera, harrika hasiko nintzatekeen balkoiaren aurka. Baina
|
berak
ez, berak nahikoa zuen kantatzearekin eta gora begiratzearekin.
|
|
|
Behi makala nintzen ala ez, horixe zuen kezka.
|
Berak
ez zion abioi eroria behi makal bati erakutsi nahi.
|
|
|
Esaldia Setatsuak buka zezan nahi nuen. Baina alferrik,
|
berak
ez zion ekiten, niri zegokidan osatzeko lana. Eta bitarte guztian, gurpilari libratutako lokatz izpiak iristen zitzaizkidan:
|
|
|
Batzuetan, ur hotsa sentitzen zen, errekaren zalaparta.
|
Berea
ez zen ordea zalaparta bakarra: Denboraren Gurpila ere abantada hartzen ari zen, eta Sekretuen Gurpila ere bai.
|
|
|
Nahiz beroa egiten zuen, hotzikarak ez zitzaizkidan ezergatik ere joaten. Bat batean, kanposantua
|
bera
ez zitzaidan leku segurua iruditzen. Altxa eta La Vacheren bila abiatu nintzen korrika.
|
|
2010
|
|
|
Azken hau kontuan hartu litzatekeela esaten du W Kymlickak. Gizarte multikulturalen egoera ikusirik, kultura guztiak maila
|
berean
ez daudela egiaztatzen du. Ez dira berdinak kultura minorizatu baten egoera edo gehiengoarena; etorkinak ekarritakoa edo bertakoa.
|
|
|
Bost egitate horiek nahikoa ezagunak ziren ordurako, eta izatez Alfred Wallacek erabili zituen ere Darwinek bezalaxe. Datu horiek zeinek
|
bere aldetik
ez zuten gauza handirik argitzen, eta testuinguru kontzeptual egokian gardainatu behar ziren," zentzudun" bihur zitezen. Darwinek zituen estekatu.
|
|
|
Ez litzateke arrazonagarriagoa izango, ba, onartzea ezen, behin eta animalia eta landareen tipo nagusiak lurrazalean agertu eta gero, Kreatzaileak gogokoen izan zuen erara zeina gizakiarentzat beti misterio bat izango baita zalantza gabe, oinarrizko tipo horiek aldaketa astitsuak jasan dituztela, arrazak, barietateak, espezieak, generoak... eratuz, zeintzuok jatorrizko guneetatik hurbil hedatzen segitu baitute? Horrela izanez ulertu ahal dugu zer dela-eta bizi diren Ameriketan laurehunetikgora kolibri espezie, eta bat
|
bera
ez Afrikan, Indian, edo Australian, hainbeste lore eduki arren, eta eta abar, eta abar".
|
|
|
Asignaturak oro har ikuspegi eboluzionista batetik irakasten ziren, bai, baina programan ez zeukaten inolako ikasgai zehatzik darwinismoaren aurretikoak, teoriaren oinarriak eta mamia, eta ondorioak esplizitatzeko. Esan nahi dut, kasurako hirugarren mailan, Zoologia guztiz ebolutiboa irakatsi zigutela, zeinean, adibidez, Ernst Haeckel ek garrantzi eta presentzia ezin nabariagoa ukan baitzuen, edota animalia taldeen arteko ahaidetasun harremanek ere tarte zabala hartu baitzuten, baina darwinismoak
|
berak
ez zuen protagonismorik izan. Hirugarren kurtsoko beste adibide bat aipatzearren, Genetikaren programan 47 ikasgai zeuden aztertzeko, herentzia biologikoaren zoko moko gehienak arakatuz; bada, programa horretan zein eta 45 ikasgaia izan zen Genetica y evolucion, hau da, presaka eta korrika ikusten zen, hain zuzen ere ikasturtearen azken eskola egun fatidikoetan.
|
|
|
Zorionez, Angel
|
bera
ez zen etxean azaltzen. " Nik uste aparatu hau bere ordez ekarri duela —esan zuen amak pelikula bat ikusten ari ginen gau batean— Bere obrak eta bere politikak direla-eta, kanpoan da beti."" Ba, jarrai dezala horrela", esan nion.
|
|
|
" Joan egin beharra daukat", esan nion. Baina
|
berak
ez zidan aditu. " Okik hemen gelditu du.
|
|
|
Zer joera egin zidan bazkarian! Genevieve esan eta esan zebilek orduz gero, prostituta etxe baterako
|
berak
ez didala dirurik utziko." Klasearekin jarraitu behar genuela esan nion, iraileko azterketak gainditzea ere beharrezkoa zitzaiola. " Egia duk.
|
|
|
" Adelak kafe kondarrak ematen dizkiolako.
|
Berarentzat
ez da goxoki hoberik."
|
|
|
Ezin nuen Angelen jokaera sufritu. Nolatan agintzen zuen
|
berea
ez zen zaldia! Zein eskubiderekin ari zen osaba Juanen izenean!
|
|
|
" Egon zaitezte geldi! —hots egin zuen Ubanbek urduri— Non da neska hori, ordea?"" Toaila ikusten diat, baina
|
bera
ez", esan zuen Sebastianek urtegiaz harantz seinalatuz. Toaila zuria zen, eta gugandik berrogei bat metrora zegoen, eguzkiak sartzea lortzen zuen basoaren alderdi bakarrean.
|
|
|
Bakoitzak ikusiko duela nola jokatu. Baina
|
bera
ez dutela bizirik harrapatuko. Informazio gehiegi daukala buruan.
|
|
|
Enplegatuek ulertu ezinean begiratzen zioten, eta azkenean alde guztietatik inguratzen gintuzten zuhaitz erraldoiak erakutsi dizkiote. Baina
|
berak
ez du amore eman. " Ez, normalak ez.
|
|
|
Toshirori ez zitzaion burutik pasa ere egin gu gordeta egon gintezkeenik, zergatik eta bere deklarazioen beldur ginelako.
|
Berak
ez zuen inor salatuko. Sekula.
|
|
|
elurraren matazak bezala ari ziren hitz haiek erorika, urtu egiten ziren denboraren zoru berria ukitzean. Eta izenak
|
berak
ez zirenean, haien adiera nagusiak galtzen ziren, mende askotan barrena mamitutako ñabardura j asotzen zutenak. Eta kasu batzuetan, ez hitzak edo adierak bakarrik, baita hizkuntza bera ere.
|
|
|
Ez nuen nahi gerraren gaian sar zedin. Baina
|
berak
ez zuen nire komentarioa aditu ere egin. " Faxistak Obaban sartu zirenean —esan zuen—, nire kide guztiek mendira jo zuten Agirreren armadarekin bat egiteko asmoz, baina nik Obaban bertan jarraitu nuen Alderdiak agindu hori eman zidalako.
|
|
|
Baina leunak ziren, zuriak; ez zuten harkaitz edo ertz zorrotzik ekartzen gogora.
|
Berak
ez zuen erantzun. Isilik geratu zen, lo bezala.
|
|
|
Ba, berak kontatu omen dio dena."" Poztekoa da etxeko norbaitek nigan konfiantza izatea", esan nion. Baina
|
berak
ez zuen aintzat hartu nire hitzen zentzua, eta ikasketen antolamendu berriaren xehetasunekin jarraitu zuen harik eta Lubis eta hiru neskak pabiloitik itzuli ziren arte.
|
|
|
Eta proposatu ere, proposatu zion nire lankide horrek San Frantziskoko argitaletxe batekin hitz egitea. Baina
|
berak
ez zuen aparteko interesik jarri. Jakina, ipuinak ez ziren zuen hizkuntza zahar horretan argitaratuko, baizik eta ingelesez, nik zuzenduta.
|
|
|
Izugarri haserretuko zen ni zimiterioko borrokan ikusiz gero.
|
Berak
ez zidan kirolik egiten ere uzten, soinujoleok oso kontuz ibili behar genuelako, baloikada txar batek gure karrera honda zezakeelako. Jende guztiaren aurrean nirekin builaka hasteko gauza zen.
|
|
|
Lubis hurbildu zitzaigun. " Etzazu David estutu —esan zion Ubanberi—,
|
bera
ez da gu bezalako salastrajo bat." Kalifikatzaile hori erabili zuen, salastrajo. Iraganeko jendearen hitzak jasotzen dituzten hiztegietan ere ez da azaltzen.
|
|
|
Batzuek esango dute aukeran txikia dela, doi doi pasatzen baititu ehun eta hirurogei zentimetroak, baina bere gorputza leun leun doa oinetatik buruko ileraino, eta esan liteke alfareroak buztinezko ontzi bat egiten duen bezala izan zela neska hau egina. Batzuek" panpina" deitzen diote Susanari, baina oker,
|
berak
ez baitu panpinaren kaskarkeriarik. Aitzitik, sasoi handia du, eta batez ere bere bularrak izugarri mardulak dira, Victoriarenak adinakoak ia.
|
|
|
Afaltzera joan nahi baduzu, deitu. Eta lehenago paseo bat eman nahi baduzu, berdin."
|
Berak
ez zidan zuzenki begiratzen. " Euskal artzainek ez al dute opariak erosi beharrik izaten?", galdetu zuen.
|
|
|
Berari buruz pentsatzen ari nintzen:
|
berak
ez zituela muino haiek, sail haiek, etxe haiek gehiago ikusiko. Bere belarriek ez zutela rantxoko zuhaitzetan bizi ziren txori desberdinen kanta gehiago entzungo.
|
|
|
Mary Annek urrezko letretan jarri zuen hatza. "
|
Berak
ez zuen horrelakorik nahi, jakina. Buruari eutsi zion ikusi zituenean:
|
|
|
Neukan pena bakarra, kolpe
|
berean
ez nuela supergizonaren aurka egiterik izan.
|
|
|
Eh.
|
bera
ez dago gaixorik, Mar emaztea baizik.
|
|
|
|
Bertatik
ez da ikusten non dauden Irene eta tipoa.
|
|
|
Supergizonak ezin zuen asmatu ni nengoela Ugarteren jarrera ulergaitzaren atzean. Goiz zein berandu jakingo zuen nondik zetorkion haserrea jerenteari, baina orduan ere erakutsi egin zuen, lehenik eta behin,
|
bera
ez zela erruduna... eta gero lortu Ugarteri sinestaraztea. Soilik hirugarren fase batean etor zitezkeen susmoak niganantz, beraz eta asko falta zen nire burua arriskuan ikusteko.
|
|
|
Bestalde, bururatzen ari zait jerentea nola enteratu den nire iruzurraz, nahikoa baitzeukan ostean parrokiara deitzea han ez zeukatela inongo Arantzazurik jakiteko. Oso posible da Ugartek elkartasunez deitu izana"
|
berea
ez zen Arantzazu" faltsuaz ere galdetzeko, haren gurasoak aurkitu ote zituzten eta abar.
|
|
|
Hortik aurrera goiz zein berandu elkarrizketa bat gertatuko da Koldoren eta jerentearen artean. Lehenak erakutsiko dio bigarrenari
|
bera
ez dela erruduna eta ez dut uste erruduntzat Irantzu hartuko dutenik, deia gizonezko batek egin zuelako. Gainera publikoki garbi gelditu da Irantzu eta biok berriro gaudela elkarrekin.
|
|
|
Herrian lanik aurkitzen ez banuen, atzera ere Bilbora bueltatu nuela esan nion Irantzuri, baina biktimismorik gabe. Berak erantzun zidan bisitan etorriko zitzaidala inoiz, nahiz
|
bere aldetik
ez zuen inongo lan-postu aldaketa gogorik aipatu. Antzematen zen artean sinetsi nahi zuela euskararen egitasmoak aurrera egin zezakeela.
|
|
|
|
Bera
ez dut ia ikusten, asteburu gehienetan Iruñera —edo Gernikara— joaten delako. Ez dakit ez ote den Ikerrekin bueltatu.
|
|
|
Bilobak baimen bila begiratzen dio aitonari, izebak sartu duelako
|
berea
ez den erresuman, baina aitonarengandik erantzun argirik jaso ez duenez niri begiratzen dit alabak, amamari txanda pasa eginda.
|
|
|
Roberto parean daukat. Mar ondo omen dago,
|
bera
ez dut uste.
|
|
|
Ez du ezer erantzuten, burua makurtu du eta ordenagailura begira dago berriro. Zer gertatzen zaio, agian Mar eta
|
bera
ez daude ondo, baliteke bikotea apurtzear izatea, edota honezkero apurtuta ere?
|
|
|
Kontua da —jarraitu nuen— zure etxeko jaian mugimendu zatar batzuk antzeman nituela gure lankide batzuen aldetik Irantzuren inguruan, eta biharamunean
|
bera
ez zegoen batere pozik nirekin. Badakizu zer leporatu zidan?
|
|
|
Bitartean hala moduz prestatzen zigun afaria, baina era
|
berean
ez zuen nik prestatzerik nahi izaten.
|
|
|
Dugun egin entseiu bainan handiena Berriz zorigaitz
|
berak
ez gaitzan engana.
|
|
|
Haurren erasiak ez ditua gogoratzen kantuak? Euskara
|
bera
ez dea zentrala bizi guzian eraman duen bilaketa horretan. Entzun dut behin zinez xantza makurra genuela euskaldunok Oteiza bezalako gizona, Orion sortua izanki, eta ez euskalduna izateko.
|
|
|
Irekia izateko dudarik gabe. Erran du
|
bera
ez zela antzokian ibiltzen, baina entzun zuela ontsa zela (ontsa da maite dutenentzat), jendea kontent zela (zer jende ez du erran). Konplexatua?
|
|
|
Euskaraz mundu hori ez da.
|
Beraz
ez da kultura. Hertsikeria zerbait.
|
|
|
Otto Bavariakoak hartu zuen beraz Simeonek lurrera bota eta zerbitzarietako batek jasota luzatu zion gutuna; papera esku artean, harekin zer egin ez zekiela geratu zen bera ere, ez letrekiko beldurrez, baizik errespetuz,
|
bera
ez baitzen gutun haren igorlea ez hartzailea.
|
|
|
Zer dela-eta hainbeste eskari eta hainbeste froga, pentsatu zuen Bizargorrik bere artean.
|
Berak
ez bazekien ere, egundoko mesfidantza zegoen Dalmazia eta Veneziaren artean. Dogoak kosta ahala kosta nahi zuen bere alaba askatzea, baina iruditzen zitzaion, ezkondu zenez gero, senarraren familiak ere arduratu beharra zeukala, gutxienez erreskatearen erdia jarriz.
|
|
|
Pixka bat bai, baina ez gehiegi, eta lehenengo aldietan normala dela ere entzuna zuen. Gauza higuingarria zela entzuna zien noizbait emakume batzuei, eta gizonezkoen ohaide izatea baino hobe zela moja sartzea;
|
berari
ez zitzaion iruditu halako gauza nazkagarria, baina ezta poema batzuetan aditzera ematen zen esperientzia zoragarri eta parerik gabea ere; besterik gabe, ez hotz eta ez bero geratu zen.
|
|
|
Eman dezagun, Ahmed, Dakarrekoa, denda leihoari begira egoten dena, ezer erosi ezinik. Dena da merkatua eta
|
berak
ez du dirurik. Etxea saldu du, Europara joateko.
|
|
|
Bestalde ene lana baitzen hotgo gizon eta emazten nortazun agerien kontrolatzea, ene lanak berak baztertu nintuen desmasia egitetik. Baina ene lagunak bezain hobendun nintzan, ez bainuen pentsatu ere gaizki ari ginela eta
|
beraz
ez bainien deusik erran.
|
|
|
Beste soldadoak tontoak dituk, ez die konprenitzen zer ari giren hemen. Gu ohartuak gituk,
|
beraz
ez gituk tontoak bainan beldurtiak: ene galonak turnatu behar nizkek.
|
|
|
Samuel P. Huntingtonen arrazoibidean bada egiaune bat,
|
berak
ez ahazteko agintzen duena. Mendebaldeak mundua konkistatu zuela ez ideiak, balioak edo erlijioa hobeak zituelako, baizik bortxa hobeto antolatu eta aplikatu zuelako.
|
|
|
" Bi hizkuntzetan hitz asko berdinak aurkitzen direnez gero, hitz egiten dituzten herriak, jatorri
|
berekoak
ez badira, bata besteagandik hurbil egon dira, edo elkarrekiko eragina izan dute. Gertaera hori sasoi arras antzinakoan baizik ezin izan zenez gertatu, erromatar dominazioa baino lehenago, feniziar eta kartagotar koloniak gure herrian ezarri baino lehenago, hortik ondoriozta daiteke, ez bakarrik bi hizkuntzak biziki zaharrak direla, baizik herri iberiar eta berbere herrien arteko lotura izan zela antzinate urrunean". 760
|
|
|
Magreb osoko askatasuna baizik ezin zela onartu, kanporatu beharra zeudela armada kolonialak. Metropoliko soldadu bat geratzen zen artean
|
bera
ez zela Marokora joango esaten zuen. Gazteagoa balitz joango litzatekeela, baina haien kontra borroka egitera.
|
|
|
Baina euskaldunak, alfabetatzeko maila sozioekonomiko eta kulturalera heltzean, erdaraz idatzi eta leitzera pasatzen ziren. Eta kulturarako beste hizkuntza aukeratzen duen herriarekin, familia gutunak ere
|
berea
ez den hizkuntzan idazten dituen jendearekin, ezin da literaturarik sortu.
|
|
|
Hala ere, gerla
|
bera
ez zen" patriotikoa" izan. Patria eta patriotismo hitzak.
|
|
|
1078. Charles Peguyk harrotasunez esan zuen
|
berak
ez zuela egundo literatura frantsesa baizik irakurri. Literatura frantsesa harroa izateko moduko handia da, espainola bezala.
|
|
|
Hala, alarguna ez da iritzia eta borondatea izan dezakeen subjektua, baizik beste diskurtsoen objektua. Eta, gainera, beste diskurtso horien arteko konfliktoaren objektua da, eta boza kentzeaz gainera beste boz bat,
|
berea
ez den boza, egozten zaio diskurtso nagusien errepresentazioan.
|
|
|
1148. Fernando VIIk, Vienako kongresuko akordioen atoian, esklabo trafikoa debekatzean ere, laudatu egin zuen bere aurrekoen esklabotzaren aldeko probidentzia: " Esta providencia, que no creaba la esclavitud, sino que aprovechaba la que ya existia por la barbarie de los africanos, Esklabotza
|
bera
ez zen debekatu Espainiako erresuman 1880 arte.
|
|
|
Hebain hebain eginda utzi zuten Jean Passepartout.
|
Berak
ez zekien zergatik.
|
|
|
xenos eta barbaroa. Xenos, polis ‘hiri’ edo ‘herri’145
|
berekoa
ez zena zen, nahiz eta greziarra izan. Barbaroa, hizkuntza helenikoa erabiltzen ez zuen jendea zen.
|
|
|
Espainolak turkoekin eta pirata berberiskoekin borrokan zebiltzan artean, Felipe II erregeak debekatu egin zuen algarabia, 24 besteen mintzaira. Ordutik dator mendeetan zehar
|
berea
ez den mintzaira bat entzun orduko espainolak darabilen leloa: " jHabla en cristiano!".
|
|
|
Bere aita marinela izan zen, eta bere aitaren aita ere marinela. Itsasoaren ertzean jaio, marinel familia horretan, eta desadostasun edo protestarik gabe izan zen bera ere marinela, beste guztiak bezala, luzaroan, baina
|
berari
ez zitzaion hura inondik ere gustatzen.
|
|
|
itsasoa, kostaldea, uhinak, arrantza, txalupak, eta legatzaren buztana.
|
Berak
ez.
|
|
|
ez da atzeratuetarik, jakintza bidean aurrera aurrera joatekoaren poderiozkoa baino. Ez da, ere,
|
berak
ez dakiela jakituri misterioso baten ekarle, ezpada gizon arrunt bat, heltzearen heltzez eromen bidez zuhurtzi arraro batera heldua.
|
|
|
Sultan Masud ek ez zion Shagu ri sinetsi nahi
|
berak
ez zuela eskurik erasoetan, bai ordea, enbaxadoreak igorriak zizkion erratera ezen, berariaz igortzen zituela oldeok, gerla ageria xerkatzen zuela eta beraren erresuma gutiziatzen.
|
|
2011
|
|
|
Zer estakuruak ez ditu? Izenak
|
berak
ez ote du erraten sagarjale dela, eta bagara guhau holakorik aski. Horretarik emana bazaio izena gezurra dio honek:
|
|
|
Bigarrengoz, eta amaitzeko, hitzen forma aipatuko dut, izan ere, hainbat ukitu egon dira edizio honetarako. Batzuetan, egileak
|
berak
ez du beti forma bera erabili, esaterako, batean porroxkak eta hurrengoan purruxkak edota noiz murtxatu eta noiz murtxutu: ahalegindu egin naiz horrelako guztiak bateratzen batuaren bidetik.
|
|
|
Hala ere, ez dezakegun eman gainera merezi duen baino gehiago estakuru; goazen gauzak ongi behatuz. Satorra lurpean bizi da, gu bezalakoa ezin daiteke sar haren xiloan jakiteko xuxen zer ari den, eta satorra
|
bera
ez da bere berrien salatzaile.
|
|
|
Orain ez, orain ezetz esango nioke. Nik Irinari esaten diot nork bere bizimodua egiteko, halaxe gordeko dela gure amodioa, baina
|
berak
ez dit batere axolarik egiten. Lehengo egunean, esaterako, gure ezkontza ezkutatzeko lanak izan ditugu, eta hark taberna batean bost ehun euroko eskupekoa utzi zuen.
|
|
|
Honi kendu berea, eta niri eman. Nirea ez da nirea, eta
|
berea
ez da berea. Nirea nire izateko, berea eman behar didazue.
|
|
|
Baina ez da hain erraza. Gainera, arestian jakin dugunez, gazte horrek, zure kalifikazioaren jabeak, Kimika katedra bat atera du beste fakultate batean,
|
beraz
ez du erreklamatuko zure lanpostua. Egon lasai, lasai, ez duzu inongo kezkarik.
|
|
|
Nire aldeko jendeak ezin zuen haren harridura ezkutatu, ez baitzuten emaztegaia ezagutzen. Interneten haren argazkiak ikusi bai, baina bertatik
|
bertara
ez. Behin etorri omen zen Baluartera, baina ez dago operazalerik Jon Kondaren gonbidatuen artean.
|
|
|
Nola demontre egin du haraino igotzeko? Herioa
|
bera
ez bada, ez da urruti ibiliko. Adrian Delarana liburuzainari bai, horri uzten diola beregana hurbiltzen, baina ez da hemen.
|
|
|
Bistan da Mirande gai zela eta saiatu zela bide horiek jorratzen, baldintza ezin zailagoetan (edo agian berarentzat posible egiten zuten baldintza bakarretan):
|
bera
ez zen sekula hemengoa izan: Parisen jaio eta bizi izandakoa, dozena batetik gorako hizkuntzetan trebatua, euskara erabaki" estetiko" baten ondorioz ikasi eta landutakoa.
|
|
|
80ko hamarkadan plazaratu ziren kantari berri multzo hartan, Ruper Ordorika ere ez zen bat gehiago izan.
|
Bera
ez zen etorri, orduko gehienak bezala, aurrekoak egindakoa beste tinbre edo estilo normalean kalitate eskasagobatez ematera. Bere iturriak, bere manerak, berak gauzatutakoa, beste zerbait zen.
|
|
|
Beren burua abangoardiatzat zutenen artean iraultza sozialean edo berpizte nazionalean, politikoan nahiz artistikoan— oso indartsua zen oinarrizko pentsaera hori, eta zaila da Imanolen ibilbidean zerbait ulertzea hori guztia kontuan hartu gabe. Hasiera hasieratik
|
bera
ez zen kantari soila izan —esandakoak esan ostean hori ezinezkoa da inoren kasuan, noski. Esan nahi dudana zera da:
|
|
|
zergatik aukeratu behar izan zuen heriotza?
|
Berak
ez zuen zuzenean aukeratu baina;" Askatasuna ala Hil" leloaren mugetan bizi izandako urteen ondorioa izan zen hura. " Askatasuna aukeratu eta heriotzaren mehatxupetik libratuz gero[...] zure aukera librea izan dela ez dago demostratzerik.
|
|
|
Alde handiak tarteko badira ere, ezin dut honezkero Yoyes dagoen lekuan Imanolen izena jartzeko ariketa alde batera utzi. Badakit
|
berak
ez zuela Yoyesen ibilbiderik, ez antzekorik ere; badakit mehatxuen gauzatzea erabat konplitu aurretik alde egitea nahiago izan zuela. Gainera, gizonezkoa zen, ez emakumea.
|
|
|
Bernard eta biok denbora osoan egon gara eskuak astintzen ea horrela eulitzar haiek uxatzen genituen. Harrigarria, Tonon jaunak ez zuen ezer egiten euliak uxatzeko, edo ez dute bera molestatzen edota molestatzen dute, baina
|
berari
ez zaio inporta eta lasai asko jarraitzen du euren artean.
|
|
|
—Kaka! oihukatu du haserre Bernardek, ikusirik ez duela arrainik harrapatu (Beno,
|
berak
ez du" Kaka!" oihukatu," Merde!" baizik, baina hemen itzultzaile lanetan ere ari natzaizue).
|
|
|
Hainbat alditan politikaz eztabaidatu genuen. Ikuspuntu desberdinak geneuzkan, noski, baina ziur nago
|
berak
ez zuela bonba hori jarri. Pinelli herriaren aldeko iraultzaile bat zen, ezin zituen nekazariak akabatu, ez zen borreroa izan baizik eta biktima.
|
|
|
Apaiza meharra da eta ardoari eta fanatismoari darien dirdira dute bere begiek. Koldar xamarra denez,
|
bera
ez da ekintzen exekutatzailea, zirikatzailea baizik. Horregatik, Nicholairen etsaiei erakusten die bidea, haren lagunei eraso eta hil ditzaten.
|
|
|
Petri gizon izenaren hipokoristikoa izan liteke hau, apika* Petti ren moduko batetik igarota. Aranoko 1726ko Petxiri oikonimoaren kasu bera litzateke, hola izatera, emaitza ber
|
bera
ez bada ere.
|
|
2012
|
|
|
—Alferrik zabiltza gure kide berria goxatzen.
|
Berak
ez du gurekin ezer jakin nahi.
|
|
|
—Chrysostome marfil garbitzaileekin dago.
|
Bera
ez da nekatzen —esan zuen Lalande Biranek. Bi kaoba enborren arteko hutsunean sartu zuen burua, sakon usainduz.
|
|
|
Eta, beti bezala, haren jarrerak ez zuen indiferentzia adierazten, harrokeria baizik:
|
berari
ez ziola distantziak axola, eta tximuari kapelu gorria jartzea pailazokeria bat zela.
|
|
|
Richardsoni zazpigarrena suertatu zitzaion, Van Thiegeli zortzigarrena, Lopesi hamahirugarrena, Chrysostomeri hamalaugarrena. Lalande Biranek
|
berak
ez zuen eskurik sartu zakuan. Yangambiko buru izaki, ofizial guztien atzetik tiratzeko eskubidea zuen.
|
|
|
Nahiz polita izan, pisurik ez zeukan balantzaren beste platerean Lalande Biranen kastigua zegoela.
|
Berak
ez zuen errebeldeek erreta eta larrututa hil nahi. Bestela ere ez, baina era hartan gutxiago.
|
|
|
Eta ez ziren garrasiak ametsaren alde erreal bakarra, gainerakoa ere halaxe zen; ez xehetasunetan, baina bai sentimenduaren aldetik.
|
Bera
ez zen ondo sentitzen Yangambin. Ezin zuen Yangambin musikarik entzun; ez zegoen Yangambin berak Parisen maiz bisitatzen zuen La Bonne Nuit bezalako caferik, oihal zuriz jantzitako mahaiekin; ezin zen vichyssoise hotzik hartu eta gero mouton h la gourmandisserik.
|
|
|
" Nola sentitzen zara Kongoko erregina izango zarela jakinda?". Eta la americainek erantzun zian
|
bera
ez zela inoiz Kongora joango. " Nola!
|
|
|
Ez zen konturatzen beste ofizialek irabazten uzten ziotela tiro lehiaketetan!
|
Berak
ez, ordea. Berak ez zuen egundo onartuko gezurti jokatzea eta inori irabazten uztea.
|
|
|
Berak ez, ordea.
|
Berak
ez zuen egundo onartuko gezurti jokatzea eta inori irabazten uztea. Erregeari berari ere ez ziokeen utziko.
|
|
|
Hartara nik ere bota egingo nikek. Horrexek ematen zidak nazka, berak ni botatzea eta nik
|
bera
ez.
|
|
|
Maxa zikin bat, emakume baten gainean jartzen ez dakiena. Ba,
|
berak
ez badu afaririk nahi, nik ere ez. Nik ere deskantsua hartuko diat bihar pultsu ona izateko.
|
|
|
Zaplada bat eman nahi izan zion masailean, baina subofizialak ekidin egin zuen, eta, amorraraztearren, sabela ukitzen hasi zitzaion zilborraren inguruan igurtziak emanez tripako mina arindu nahi balio bezala.
|
Berak
ez zeukan, ordea, tripako minik, eta gainera esku hura ez zen epela bere amarena bezala, eta bigarren zaplada eman nahi izan zion, indar handiagoz oraingoan. Baina subofiziala zimela zen pertsona gutxi bezala, eta hutsean galdu zen kolpe hura ere.
|
|
|
|
Berak
ez zeukan aukerarik, ordea. Yangambi postu militarra zen, eta noiznahi galdetzen zioten goi ofizialek, Lalande Biranek batez ere, ea berririk bazen.
|
|
|
—Guri ez zaigu gustatzen bere haragia.
|
Berari
ez zaio gustatzen gure koñaka —esan zuen Livok.
|
|
|
Christine Saliat de Meilhanen argazki hura Cocok edukitzeak gauza asko esan nahi zituen.
|
Berak
ez zekien zenbat, baina asko, inondik ere.
|