2004
|
|
Ordea, nahiz nire nahia La Vacheri galdera onak egitea izan, ez nion usainik ere hartzen
|
berak
esandakoari, eta isiltzea beste erremediorik ez neukan. Eta, hain zuzen, ia ordubete egon nintzen isilik eta lore kanposantuko hiru gurutzeei begira:
|
|
Barrutik hitz egiten didan Setatsu hori, zein ahots da zehazki? Zeren, nahiz Bernardettek Bidani behi zahar hark esaten zidan gauza
|
bera
esan, hots, mintzo hori nire Aingeru Guardakoarena dela, niri ezinezkoa egiten baitzait holakorik sinistea. Batzuetan pentsatzen dut ni neroni naizela, eta bi ahots ditudala, barrukoa eta kanpokoa.
|
|
Aingeru Guardakoa nuela ere sinistuta nengoen ia. Aspaldi honetan, berriz, ni
|
bere
esanetara jarri arteko onik ez du. Trumoi eta tximista gau hartan, esaterako, ez zion batere inportarik izan nik ohantzean neukan gozotasunak, eta hamaika aldiz egin zidan galdera:
|
|
—Bada, harritzen naiz, zeren gauza
|
bera
esan baitzenuen herriko festa batzuetan izan zinenean, eta baita etxetik alde egin zenuenean ere. Eta beste aldi askotan.
|
|
Ondorioz, nik ezin jakin Balantzategirako bidaiak merezi didan, zeren tristea bada jaiotetxetik urruti bukatzea, are eta tristeagoa bailitzateke despedida bide bazter ezezagun batean eman beharra. Gauza
|
bera
esaten dit Soeur Pauline Bernardettek, aspaldi honetan nire zaindaria den mojak:
|
|
Bistakoa zen Setatsua La Vacherekin mindua zegoela, baina, zaputza alde batera, arrazoiaz hitz egin zuen. Aurrerantzean
|
berak
esanda bezalaxe gertatu zen. Sekretuen Gurpil Handiak hiru buelta eman zituen, eta handik, eta nik jarri nion logikari esker, osatu zitzaigun soluzioa.
|
|
Nire lagunak gorroto zion Txapar bere benetako izenari, eta horregatik aldatu zuen La Vache qui Rit delakoagatik.
|
Berak
esan zidan nola, biok betikoz banatu baino zerbait lehenago:
|
2010
|
|
Gerritik hartu eta pasillora atera nuen. " Gauza
|
bera
esango dizute sukaldean. Nori bururatzen zaio arratsaldeko hirurak jota bazkaltzea!" Musu eman nion masailean.
|
|
" Diru asko egingo duzu Ameriketara joandakoan. Oso pertsona organizatua zara."" Horixe
|
bera
esaten dit arrebak."" Non duzu arreba?"" Izeba zahar baten etxean egongo da ni itzuli arte. Jostundegian ari da.
|
|
Esan nian Uzkuduni omenaldia egingo diotela monumentua inauguratzera datorrela aprobetxatuz. Lau konbate egingo dituk, eta Ubanbe azkenekoaren ondoren aterako duk a hacer guantescon Garcia,
|
berak
esaten duenez." Osabak Ubanberen hizkera imitatu zuen burlaka: a hazer goantes kon Gartzia.
|
|
kuartel erraldoi baten murru ondotik aurreneko 140ak, auzune pobre bat zeharkatuz 600 inguru, kolegioa zegoen muinora igoz azkenekoak. Behin iritsi eta gero, arnasestuka sartzen ginen eraikuntzaren lehen solairuko galeria luzean, non ikasgeletako ateak lerroan jarrita zeuden," soldaduak bezala", Carmelok
|
berak
zioenez. Bederatziak hogei gutxi izaten ziren ordurako, eta kolegioko prefektuak, Hipo edo Hipopotamo deitzen genion fraideak, ematen zigun sarrera.
|
|
" Zu aurrenekoa, Galarreta". Nik esan diot entzuteko mesedez,
|
berak
dio" hitz egin azkar, presa daukagu eta". Nik esan diot ez dudala ezertan parte hartu, eta aurrerantzean ere ez dudala hartuko, eta badudala fortuna koskor bat eta bere eskuetan jartzen dudala komeni denerako.
|
|
Ateratzera doazenean, basoan aurkitu dudanari Frantzia aldera eramaten banau lau duro zilar emango dizkiodala jakinarazi diot.
|
Berak
dio ezin duela, eta urrutiko mendi bat seinalatzen dit eskuaz, joateko harantz, mendi haren bestaldean dagoela Frantzia.
|
|
Zaila duk jakitea.
|
Berak
dioenez, bere asmo bakarra Kubako tximeletei buruzko liburu bat egitea duk. Baina auskalo."
|
|
" Ez naiz harritzen David haserretzea —esan nion— Uzkudun hau faxismo espainolaren esanetara egon zen bere bizitza guztian. Gernika euskaldunek berek erre zutela deklaratu zuen behin."" Gauza
|
bera
esan zidan Davidek. Izugarrizko amorrazioa eman zion marrazkiak, eta gero rantxora itzuli ginenean argazki zahar bat erakutsi zidan, Obaban kirol zelaia inauguratu zuten egunekoa.
|
|
Manuel Sacristanek ere gauza
|
bera
esaten zuen Espainia naziotzat errebindikatzean, ezkerreko posizioetatik, katalanen, euskaldunen eta gailegoen autodeterminazioa onartuz gainera.
|
|
Euskararen aldetik, galera handia da fitxak desagertzea. Esteban Ibañezek
|
berak
dioenez, Pedro H. Sarrionandiak amazigerazko hitzak apuntatzen zituen fitxetan euskarazko ekibalentziak ere idazten zituen:
|
|
Marokoko oihartzunak ere heltzen ziren. Bilboko Kursaal frontoian, Marokoko gerlaren aurkako protesta mitina egin zen eta, Poliziak ingurua zaintzen zuela, Pablo Iglesias sozialistak iritzi publikoa gerlaren kontra zegoela esan zuen mintzaldi gartsuan, eta beste hizlari batzuek ere gauza
|
bera
esan zuten, bilera modu baketsuan desegin orduko.
|
|
Fusilla ondo atera ezkero erorre galduagatik, orra nik garbi
|
bertatik
esan: batere etzaiguk inportik!".
|
|
—Handik pasatzen den edozeini galdetu —erantzun zion amak—,
|
berak
esango dizu.
|
|
—Ezta deus ere.
|
Bere alde
esan duzun guztiaren ondotik zerbait ematen badiot, laineza hartu eta zernahi egitea libre duela pentsatu behar du.
|
2011
|
|
Izenak
|
berak
dio holakoetarik dela euli xoria, begi ernea, eta xoko ikertzaile xorrotxa. Orobat da ildo xoria, lur itzultzen ari zarelarik ildoz ildo jarraikitzen zaizuna, alegerarik kantuz, bere buztan luzea beti goiti eta beheiti darabilela, eta noiznahi mokoaz biltzen duela non har bat, non xixare bat, haratxago arrautza bat.
|
|
Egia dena da itxura horretako xoriak bihijale direla, hala nola liho xoria, eliza edo murruxoria. Lehena gaizki egileetarik dela izenak
|
berak
dio: liho xoria edo xori lihojalea.
|
|
Badakit ez dutela orok hola uste. Izenak
|
berak
dio sagar jale, sagar koia dela sagarroia. Ez omen ditu bakarrik lurrerat erori sagarrak jaten, baina bai biltzen ere, metaka, negukotzat.
|
|
Ateak betazal eta eguzkia nini, argia eta itzala bereizten diren lekuan sortzen du begiak tartea eta, Txinan ez ezik Japonian ere,
|
bere
esanetara daude arte tradizional guztiak. Espazioa tartez tarte gobernatzeko sistema eskaintzen du l jiang horrek Ekialde Urrunean; tarteen arteko tartea da gela; gelen arteko gela da tartea. ezin ederrago tb xijzK andere bat ezin ederrago erroitz galdu batean bakarrik dioenez, jatorriz aberats lorea, bai, baina zimeldurik barreneko eskualdeak sutan nebak oro gudan zaizkio hil goiko mailan nabarmendu arren ezin eman sorlekuan lurrik gaur egun ez dago errukirik lastargitan gauzak oro beste bere senar axolagabeak jade lore gazte bat maitale aldabera arratsean tinko ahatea ez da bakarzale ohelagun berriaren irriz ezin entzun bestea negarrez iturriak garden mendietan menditik at, oro zikin zulo aspaldiko perlak saldu berri aihen bila borda gainerako mototsean ez dauka lorerik nekost orratz apurrak jateko arratsean, soinekoa sare kanabera lagun, negu giro
|
|
—Horixe, horixe erantzun dio Enekok. Nik gauza
|
bera
esaten diot nire amari. Orain, nirekin bat etorriko zara errazagoa dela Fisika Katedruna izatea Whittenek bezala gitarra jotzea baino.
|
|
Ez genieke baldintza hauei guztiei erreparatu gabe utzi behar. Hona hemen Eduardo Gil
|
Berak
esana:
|
|
lehena eta musikarekin oso zeharreko zerikusirik zeukana, hegoaldeko 70eko giro kulturalak sozial eta politikoak ez esateagatiketa 90eko iparraldekoak ezer gutxi zutela elkarrekin. Laboaren 1974ko emaitza ulertzeko ibilbide bat landua izana beharrezkoa den bezala, gauza
|
bera
esan genezake Achiaryz: Urria rekin lehenik eta bakarka gero beti musikari sendoz lagundurik, Michel Donenda edo Pascal Gaigne kasuetengabeak izan ziren bere saioak 80ko hamarkada osoan.
|
|
Militantzia hitza bera arrotza egiten da gaurko egunean, eta, aipatzekotan, oso testuinguru zehatzean kokatu beharrekoa bihurtu da. Orduan ere ez zuen gauza
|
bera
esan nahi guztientzat. Baina nago Imanolek aldaera gogorrenetako batean bizi izan zuela, ETAren" gerrilla kulturalean" —aipatu elkarrizketako bere hitzak erabiliz— lehenik, eta ezker muturreko alderdi leninista batean gero.
|
|
Bi) oso arraro hitz egiten duelako aitona Raymondek frantsesez; ez dakit nik, esango nuke oso berezi ahoskatzen dituela esaldi guztiak, mantso eta ozen, hori bai, baina oso ezberdin.
|
Berak
esandako hitz asko eta asko ez dizkiot ondo ulertzen.
|
|
Eta Anickek ere gauza
|
bera
esan dit. Berari ere Ixildu!
|
|
Historia errepikatzen zelako susmoa izan zuen. Oroitzapenen tunel ilunean atzera egin zuen bidaia eta oso ongi gogoratzen zuen 69an Milanoko lehergailuen leherketen ondoren gauza
|
bera
esan zutela. Anarkistak, beti anarkistak, beste inor existituko ez balitz bezala.
|
|
2000 urtean Shakespeareren lan eskergatik agian gutxien ezagutzen den antzezlanetariko bat zinemara eraman zuten: Love’s Labour’s Lost (1595) edo alferrik galdutako maitasun lanak edo maitasun galduen lanak, itzulpenok hitz berberak erabiltzen badituzte ere, ez baitute gauza
|
bera
esan nahi. Lehenengo aukeraren arabera," maitasun lanek", hots, beste pertsona baten amodioa lortzearren egindako lanek eta ahalegin guztiek ez dute ezertarako balio izan alferrik galdu direlako.
|
|
Jose soldadu pilotariak, euskalduna dela aitortzen du. Are gehiago,
|
berak
dioenez, gazteleraz hitz egitean euskaldun guztiei ahoskera berezia igartzen zaie, eta horregatik jakin zuen Carmenek Jose euskalduna zela:
|
|
Azalpen horrek erabat argitzen digu Anabitarte irakaslearen jokabidea, ezen, behin Alaskan dagoela, ustez Euskal Herriari buruz ezer ez dakiten ikasleen aurrean historia fantastiko bat asmatzen baitu. Euskal hizkuntzaz, ordea, ez du horrela jokatu nahi, eta,
|
berak
dioenez, deskribapen objektiboa egitearekin konformatuko da.
|
|
Horrela, bada, Rudyard Kipling Japonian bi aldiz egon zen, eta bere egonaldiaren berri ematen digu idazki bilduma batean. Bere asmoa da Japoniari buruzko ikuspegi zabala ematea hamar ordutan, eta,
|
berak
dioenez, ohiturak, artea, kultura eta japoniarren Konstituzioaren historia azaldu nahi ditu, O toyo ren etxeko gosaria ahaztu gabe. Bada, behin batean Mikado zeritzon opereta bat ikustera zihoanean, euskaldun itxura zuen mutil bat ikusi omen zuen, pertsonen garraioan zebilena.
|
|
euskaldun fededun binomioak laburtzen duena. Jon Mirande idazleak Euzko Deya n argitaratutako" Liburu lizunetaz" (1953) artikuluaren bidez" euskaldun fededun" garai hartako ohiko leloa zalantzan jarri zuen,
|
berak
zioenez, euskaldunak iritzi eta izaera askotarikoak baitira, eta hizkuntzak, nahiak eta odolak egiten gaituzte euskaldun, eta ez kristauen bataioak:
|
2012
|
|
Halakoak entzuten ditudanetan guraso, aitaita amama, irakasle, hezitzaile eta abarrekin gogoratzen naiz. Cameron hura," ez da gizarterik" predikatu zuenaren ondorengo klon makala baino ez da,
|
berak
dioena edozein neoliberalek esango luke lasai asko, haien kredo sinpleena da eta. Ez da elkartasun sozialik, bai, ostera, itun soziala eta politikoa dena dela ere, bere burua ondo gobernatzen duten hiritar zintzo ordenazaleak, horiek bai, horiek izan badira eta behar beharrezkoak herri zibilizatuetan.
|
|
Gainetik irakurri zuen gutuna. Funtsean, Toisonetek adierazitako gauza
|
bera
esaten zion emazteak. Etxe eder bat edukiko zutela Saint Jean Cap Ferraten, tratua egina zegoela" Armand Saint Foix dukearen laguntza ordainezinari esker".
|
|
Club Royaleko estalpean eserita, anisete kopa eskuan, ozen iristen zitzaion haren ahotsa. Gauza
|
bera
esaten zion beti:
|
|
Pertsona bakar batek hartu zuen aintzat
|
bere
esana, anaia bizkorrak. " Egon hadi, zakurra", entzun zuen bere buruan.
|
|
Zizekek gauza
|
bera
dio:
|
|
Konbentziozko decorum intelektuala mantenduz Zulaikak Freudi eta Lacani buruz hitz egiten duenean, ondo egingo luke iturriak ez ezkutatuta. Zizekek gauza
|
bera
esaten du: 68" gure autoritate" falikoa" (sinbolikoa) erabili nahi badugu, ordaindu behar den prezioa agentea izatearen posizioari uko egin beharrean datza". Hau da:
|
|
faloa, izan ere, ez da" nirea", ez da gizakide bizi baten organoa (zakila) aginte kanpotar batek (Beste nagusiak) niregan betetzen duen lekunea baizik. " Faloa" adierazle dela esaterakoan, beraz, modu
|
berean
esan nahi da" faloa", egituraz, gorputzik gabeko organoa dela, nolabait gorputzetik banandua edo separatua dagoena.69
|
|
Mais quand meme: gure tradizio politiko, kultural eta intelektualean bada gauza bat gaurtik
|
bertatik
esaten, edo gauzatzen hasi behar dena. Hau da:
|
|
Esan beharrik ere ez dago, beraz, egokitze prozesuan makina bat arima polit aurkituko ditugu bidean. Gogoraraziko digutenak iraganean je ne sais quoi izan zirela, aspalditxotik zebiltzala gauza
|
bera
esaten, eta abar eta abar. Zizekek Leninen mentxebikeen aurkako gaitzezpeneko pasarte ikaragarri hura ekartzen du gogora.81 Gu mugatuko gara esatera ez dugula balizko ezein egoeraren zain egon behar orain eta hemen haien jarduera eta jokoa kritikatzeko eta gaitzesteko; mingarri eta arbuiagarria izanagatik ere, barre egiten dugula haien bizkar.
|
|
Izan ere, gaur egun egindako dena baita garaikidea. Eta gauza
|
bera
esan genezake abesbatzentzat egindako musikaz, oso jende gutxik dakiela gaur egungo konposatzaileak nortzuk diren eta zer asmatzen duten. Eta hori ere, euskal musika izango da, ezta?
|
|
liburu gordina, latza, jazz musikari handien bizimodu zitala (are zitalagoa beltz arrazakoa izanik) agerian utzi ziguna. Onenak eta handienak drogak eraman zituen betirako, eta beste asko, alkoholaren laguntzaz, erdi bazterrean geratu ziren urte askotan, Miles Davis
|
bera
esate baterako. Thelonius Monk, Bud Powell, Bird, Bessie Smith, Chet Baker, Sonny Rollins, Art Blakey, Fats Navarro... aukera ezazue jazz mundutik izen handi bat eta seguru drogen putzu beltzean murgilduta egondakoa dela urte luzetan. arrazoi horrexegatik ez badira oso gazte hil.
|
|
Musika, dirua eta ospea erabili zituen beltz zapalduen egoeraren kontra borroka egiteko, lehendabizi beti bere burua defendatuz noski. Berdin zitzaion erlijioa, politika, fama eta
|
berak
esango lukeen moduan" bestelako kaka zahar hori guztia". Oso gogorra bizitzaren aurrean (bere aita hiltzen ikusi zuen," beltzentzako anbulantzia" ez zelako etorri, anbulantzia hura soilik zurientzako omen zen) musika izan zuen defentsarako arma.
|
|
Oso emakume azkarra (esaten zuten New Yorkeko emakumerik adimentsu eta argiena zela), oso kritiko zorrotza, eta ezkertiarra gainera. Algonquin Hotelean egiten ziren bilera intelektual famatu haietan bera zen urtetan emakume bakarra eta
|
bere
esanak eta ateraldiak oso ezagunak egin ziren hirian. Gerora, esaten zuten bilera haietan parte hartzen emakumeak. baldin bazeuden, hauek ez zirela ausartzen aulkitik zutitu eta lababora joatera Dorothyk beren kontra esan zezakeenaren beldurrez.
|
|
Denek gauza
|
bera
esaten zuten: ezin zela sinistu begien aurrean ikusten ari zirena.
|
|
Guk egia bat besterik ez dugu; berak hamabi dauzka." Hori zioen Jean Prevostek beste idazle hari buruz ari zenean. Gauza
|
bera
esan genezake geuk ere lehengo haritik tira eginez politikariei buruz ari garelarik, iritziz batetik bestera nola aldatzen duten ohartuta. Ederra gertatu da azken egunotan Manuel Fragak (nork eta berak!) esandakoarekin autonomien erreforma eta Konstituzioaren aldaketa dela-eta.
|
|
Ehun urte joan dira eta eztabaidak bizirik dirau. " Gaurko artista gazteek Brossa berrirohizkuntza ezberdin asko erabiltzen dituzte, baina denek gauza
|
bera
esaten dute. Gauza gutxi." Lokatza.
|
|
Hori dio behintzat bere liburuetan. Eta kasu egiten badiogu bere literaturaren gainean
|
berak
esandakoari, alde batera utzita kritikoen iritzi aski ezberdinak, onartu dugu bere lanak bi hitzen esanahiekin laburtzen direla. Bi hitz horietatik bat" porrota" da eta bigarrena" txundigarria".
|
|
Bizitza aurka izan eta kikiltzen ez diren horietakoa.
|
Berak
esaten zuen bezala, burugogorra: " Badakizu otsoak jan egingo zaituela, baina zeuk ere adarrekin jotzen diozu".
|
|
Urteak aurrera doaz eta ezer gutxi aldatu da zinemagintzan. Aldika aldika agintean jartzen duten arduradunak gauza
|
bera
esaten omen du beti: ikusi egin da, aztertzen ari gara, bideratu litzateke.
|
|
Lazaro Carreter linguistak oso ondo eta garbi esplikatzen zuen nondik datorren desbiderapen linguistiko hori eta eskerrak ematen zizkien idazle klasikoei idatzi zuten bezala idazteagatik.
|
Berak
esaten zuen, adibidez, seguru zegoela Miguel Hernandez poeta handiak ez zuela emakumeak baztertzeko inolako asmorik izan" Andaluces de Jaen" poema ezaguna idatzi zuenean, eta halaz ere ez zuela obra hura etorkizunerako modu honetan idatzita utzi (zorionez!): " Andaluces andaluzas de Jaen, aceituneros aceituneras altivos altivas, decidme vosotros vosotras.".
|
|
Harritu egin naiz, esate baterako, Fuster doktoreari irakurri diodanean zer nolako kalteak dakartzan bizimodu estresatua eramateak, zer nolako ondorio penagarriak dauzkan horrela ibiltzeak.
|
Berak
dio, bihotzeko okerretan aditua izanik, infartua oso gaitz modernoa dela, eta bitxia dela egiaztatzea duela bostehun urte infartua ez zela existitzen, soilik azken ehun urte hauetan zabaldu dela ziztu batean. Urte askoan gizarte maila guztiak gertutik ezagutu ondoren, jendearen egoera ezberdinenak ikusi eta gero, Fuster doktorea ausartzen da errezeta modukoa ematen ondo bizi gaitezen, bere ustez zoriontasuna hiru premisa hauetan oinarritzen baita:
|
|
Esteban Beltran Espainiako Amnesty Internationaleko zuzendaria da.
|
Berak
esan du Espainiak ez dituela seriotzat hartzen polizia abusuak, eta Gobernuak ez duela aurrera egin nahi torturari buruzko ikerketan. Hori adierazi du" Gatza zaurian.
|
|
Badaude, ordea, Hawkingek esandakoetatik pare bat kontu niri atentzio gehiago eman didatenak. Eta horietako bat hauxe da,
|
berak
esandako esaldia errepikatuz: " Ez dakigu gizakia gai izango ote den planeta honetan beste berrehun urte gehiago irauteko".
|
|
Sari ugari irabazi ditu.
|
Berak
dioenez, kantetan historiak kontatzen ditu, zorionez edo atsekabez beteak, bakarrak, indar handikoak.
|
2013
|
|
Nevadari buruzko gida batean irakurria nuen Las Vegas anomalia bat zela. Gauza
|
bera
esan zitekeen Pyramid Lake ri buruz: 500 kilometro karratu inguruko laku bat sekula euririk egiten ez duen toki batean.
|
|
—Elurra seinale bat izango da
|
berarentzat
esan nuen.
|
|
—Errealitatea inportantea da entzun nion behin Francisco Rodriguez Adrados helenistari. Funtsean, gauza
|
bera
zioen Hillary Clintonek. Aukeran, hobe zela presidente klasiko bat, ez erromantikoa.
|
|
Nik Kimika aipatu nion, ona bainintzen asignatura horretan.
|
Berak
esan zidan ingeniaria zela, eta azalpen pila bat eman zidan Bilboko Ingeniari Eskolaz. Baina bateko nire nerbioak, besteko bere hitz egiteko bizkaitar modu hura, ez nion oso ondo ulertu.
|
|
Thomas Savagek, Bancroft historialariaren kolaboratzaileak, Lorenzo Asisararekin hitz egiteko aukera izan zuen 1877an, eta lehen eskuko informazioa eman zion hark Quintanaren hilketaz. Izan ere, hilketaren lekuko baten semea zen Asisara, eta zehatz mehatz zekien, aitak
|
berak
esanda, nola hartu zuten mendeku Santa Cruzko eta Santa Clarako indioek Andres Quintanaren kontra.
|
|
Handik gutxira, guardiako kaporala etorri zen, eta maiordomoari esandako gauza
|
bera
esan zion Linok. Maiordomoa azaldu zen berriro, eta beste pixka batean itxoitea erabaki zuten.
|
|
Favoritako bi kontramaisuek mutiko bana bereganatu zuten, bat bospasei urtekoa eta bestea laukoa. Bodega bera ere bederatzi edo hamar urteko mutiko batez jabetu zen, errukiak bultzatuta,
|
berak
dioenez, eta ahal zen neurrian babesa eta heziketa eskaintzeko asmoz. Bere izena jarri zion, Juan Francisco.
|
|
Oparotasuna ez zen nekazaritza mailakoa bakarrik. Abereei zegokienez, Mofrasek
|
berak
dioenez, 1834an San Gabrielen 20.000 zaldi zeuden, 40.000 arditik gora. Hori guztia aurrera ateratzeko, 3.000 indio biltzen ziren misioan.
|
|
Intsubordinazio kasuak egon ziren. Atondok
|
berak
dio gerra bizian zeudela erresuma hartako jentilekin," gau eta egun armak eskuan hartuta egotera behartzen dute jende guztia eta". 47 Laster, koloniaren asmoa bertan behera uzteko, edo behintzat leku seguruago batera eramateko eskaera egin zen. Elikagaiak gero eta urriagoak izateak ez zuen askorik laguntzen.
|
|
Haien hizkuntzak ikasi eta bertako ohiturei hertsiki lotuta bizi izan zen zazpi urtez, eta hainbesteraino errespetatzen zuten natiboek ezen kapitain jeneral izendatu zuten(" capitan grande").
|
Bere
esanetara batu zituen Apatxeen kontrako nazio guztiak," batzuetan 10.000 edo 12.000 indio, eta beste batzuetan gehiago", berak geroago aitortu zuenez (Bolton, 1912: 79).
|
|
Ikusmira hau izugarria izan da gure espedizioko jende gehienarentzat, zeren, Lur Beroan jaioak izanik, sekula elurrik ikusi gabeak baitira. Hori dela eta, malenkoniatsu jarri eta negarrari eman diote emakume batzuek,
|
beren artean
ziotela, Ai, elurra hain ugari ez zenean horrenbeste animalia hil badira hotzak, eta jendeari ere gutxi falta izan bazaio, zer izango da horrelako pila dagoen tokian?".
|
|
Beheko eskuineko angeluan, letra lodiz, Tecoripa, Juan Saroberen misioa. entzuten ziotela ikusi, espainiera ulertzeko gai baitziren haietako asko, hala ere
|
berak
esandakoa haien hizkuntzan errepikarazi zion interpreteari. Halatan, denak konbentzituta eta berarekin jaisteko prest zeudela uste izan zuen Aitak.
|
|
Hiztun komunitatea, jakina, asimetrikoki barreiatua dago bozkari dagokionean. Hiztun katearen arduraren ikuspegitik, esan daiteke ez dela hutsala alderdien arteko jokoan gertatzen dena (bai erakundeen aldaketa sakon posible batek eta bai erakundeen kudeaketak eragiten dio, eta beraz berauetarako eragile ere bada), eta aldi
|
berean
esan daiteke alderdi joko horretatik beste plano batean kokatzen direla hiztun komunitatearen egiturak.
|
|
Konstelazioen eta galaxien elezahar urdinak dioenez, ba omen zen ortzi urdineko zulo beltz bakoitzaren inguruan konstelazio, galaxia, izar eta argizagi anitzek osaturiko zurrunbilo kosmikoa zirudien egitura bana. Elezahar
|
berak
dioenez, konstelazio apal bateko saihetseko bazter ezkutuan Eki izeneko izar ertainak eguzkituta biraka eta biraka zebilen arazoz betetako planetan gizabere ziminoa zutitu egin omen zen, geroari eta bestetasunari begiratu ahal izateko nahian; etorkizunaren zentzuari so egiteko irriketan:
|
2014
|
|
Gaur goizean, ezpainik zabaldu gabe jarraitzen zuenez, beragana joan eta ez dudala militar gisa ikusten esan diot, ezta itsasgizon gisa ere, daukan adinarekin, eta ezkondu eta etxekotu egin behar lukeela.
|
Berak
esan dit: " Baina, nork ezkondu nahiko du, ba, nirekin?".
|
|
Jazz tronpetistena bezalako alkandora gorri bat zeramala konturatu nintzen, eta gogora etorri zitzaidan segituan halaxe zela, tronpeta jotzen zuela talde batean asteburuetan. " Trago batzuen truk",
|
berak
esan ohi zuenez.
|
|
Lehenbizikoak beste alderdikoak dira eta E.A.J ko militante edo korronte horretakoak, euskaldun fededun XIX. mendeko aforismoa erran zahar zela sinetsi eta sinetsarazi nahi zutenena. Larrek
|
berak
dio Hernandorenari zor diola bertsozaletasuna. Hernandorena herriz herri abiatu zelarik herri bertsolaririk bazenez ote hemen edo han, ez zuen bertsolari formaturik atzeman Iparraldean.
|
|
Zeren ez baitu berea. Festibal errural egile guziek gauza
|
bera
diote, joko bera dute. Egin hemengoen itzulia behin..
|
|
Garnier perfume markako bote hustuez betetako zakuak, edo beste hamaika gauza, trenean, urrunera, perfume merkez bete eta berriro salgai jartzeko. Argipean doa ere alaba sasitarra,
|
berak
dioen moduan, ezkondu aurretik ernatutakoa. Preso zegoela Donostiako Ondarretako kartzelatik atera ahal izateko zintzurra moztu zuen bere aitak.
|
|
Zentzu
|
berean
esan daiteke, beharbada gehiegi orokortuz, azken balioetan sinisten ez duen indibidualismo hedonista berri bat bizi dugula, indibidualismo nartzisista, hedonista, egozentriko eta kontsumista; egungo gizakia oraina bizi duen eta sinbolismo hutsaren inguruan biraka dabilen homo steticus da, Maffesoliren hitzetan.
|
|
Horixe
|
bera
esan nahi du demokraziak: gu gara demokrata zintzoak!
|
|
janaria, noski, eta bazkalondoko kuluxka. Osaba Nikanorren eta izebaren ohean etzaten ginen bazkalondoren, osaba Luzuriagara itzultzen zenean eta lo hartzen ez bagenuen ere, ez genuen
|
berak
esan arte ohetik altxatzeko baimena. Astean behin izebak Antxoko farmazia batera eramaten gintuen, zazpi egunetan zenbat gizendu ginen jakiteko.
|
|
Sasoi haietan apaizek oraindik eliztarrei bizkar emanez ematen zuten meza, baina izebak aitonaren errezetarekin egiten zuen errituak eliza ekartzen dit gogora. Aitak
|
berak
esaten baitzuen ez zuela inoiz inon hain zopa goxoa jan, ez jatetxeetan ez gerra aurrean jeltzaleek Bilbon antolatzen zituzten bazkari dotore haietan. Izebak egiten zuen gure haurtzaroan aitona Tomasen arrain zopa, ondoren amak eta orain nik, eguberrioro.
|
2015
|
|
Federiko Krutwigek bere aldetik euskal lexikoaren hiru laurdenak jotzen ditu erromanikotzat jatorriz. Azkenik, Gabriel Arestik
|
berak
dio% 50a baino gehiago latinetikoa dela. Datuak datu, Villasantek diosku adituen esanean ez dagoela hizkuntzarik euskarak adina latinetik hartu duenik, latinaren kumeak aparte utzita, jakina.
|
|
Adrien Emperadorearen galdeac sei urthetaco haur bati erako liburuxkak. Tituluak
|
berak
diosku sei bat urteko umeentzat zela, 24 orrialdeko liburuxka hori, 1795ekoa ei dena, eta katiximen moldeari darraiona, galde ihardespenez osotuta. Lehen zatian, izatez, dotrinaren inguruko gaiak lantzen dira Adam eta Eba, Noe, Jose, Abraham... eta bigarrenean, sustut, historia eta geografia zerua zer den, planetak, denboraren partikamena, Egiptoko piramideak..
|
|
Ahaztu behar dugu objektu soziala dela, ahaztu ere gure lanaren produktua dela. Gauza
|
bera
esan daiteke edozein forma soziali buruz: fetitxe edo ikono bihurtzen zaigu harremanen produktua baino ez dena entitatetzat jotzen dugunean.
|
|
Hortaz, Identitatea deitu dudan praktika egitura jakin eta isilpeko horrek, arrunt, ohiko eta normalak diren praktika horien sistema horrek, historiako sedimentuen edo zeinu katearen arrastoa izanagatik ere, gure erreala gauzatuko badu hemen behar du, hau da, gure izaeretan txertaturik egon behar du, hala edo nola. Anomaliari dagokionez, gauza
|
bera
esan behar da, baina nabarduraren bat eginda: Identitateak ez bezala, anomaliak lan gehigarria egin behar du zentzua lortze eta gordetze aldera, identitatean esan barik doan zentzu adostu hori ukatzen zaio anomaliari, eta ondorioz, biziraun nahi badu, zentzua bilatzeko lan gehiago du; hori dela eta, anomaliek historia, sedimentu, zeinu kate eta izan daitezkeen gainerako inkontzientetan egoskor ibili behar dute, aztarrika, zentzuaren bila.
|
|
Hori izateko, ekintzan, jardueran, praktikan topatu behar dute biltzeko unea eta gunea. Aktore kolektiboa ez da praktikaren egilea, praktika kolektiboaren emaitza baizik eta gauza
|
bera
esan behar da identitateaz: identitate kolektiboa ez da praktika komunen kausa, ondorioa baizik.
|
|
Joera unibertsaltzaile honek, agian, Unai Apaolazaren proposamenetan topatu du bere jomuga, izan ere autore honek, etnosaren bigarren mailako lekunea areagotu egin du, eta politika unibertsalistari eman dio leku bakarra (nazio) estatuaren eraikuntzan. Hala, autore honen proposamenean, etnosez biluztutako politika, edo
|
berak
dioenez" identitate politikoa", nahi kolektibo arazo huts bihurtzen da. Hots, Apaolazarentzat nazio estatua hiritarren borondate politiko hutsaren ondorio eta emaitza da.
|
|
Arrue eta biok tranpa egiten genion lege orri, Auspoaren liburuak atera aal izateko. Arrue etzan bein ere zensura egille izan; baiña
|
beraren
esana agintariek ontzat artzen zuten. Ala, nik liburu bat prestatutakoan, eskutitz bat idazten nuen onelatsu esanez:
|
|
Behin aipatu ziotenez, izan badira paperak; agiri zaharren kutxa batean gordeta daude; inork ikusi dituen ez dakien arren. Idazkariak alkatearekin harremanetan jarri ninduen; gauza
|
bera
esan zidan berak. " Printzipioz", ez zeritzola gaizki" begirada bat botatzeari, zuhurtzia handiaz eginez gero".
|
|
Dei askoren ondoren hitzordu bat ezarri ahal izan genuen apaiz berriak eta biok.
|
Berak
esan zidanez, nire telefono deiei erantzuten ez bazien lekualdaketarekin lanpeturik zebilelako zen; horrexegatik eta eskualdeko herritarrekin estreinako kontaktuak egitean arduratuta zebilelako ez zuen aurkitu une bat herri hartan ihesaldiarekin erlazionatutako paperez hitz egin genezan. Sinetsi nion; zergatik ez.
|
|
Idatzi ere, eskaintza hura helduaroan idatzi eta poesia osoen liburuaren sarrera gisa jarri zuen. 1923ko Fervor de Buenos Aires haren benetako eskaintza laburragoa da eta nonbait pedanteagoa eta ilunagoa, baina finean gauza
|
bera
esatera dator; baditu, gainera, ahaztu ez ditudan beste hitz batzuk: ". gure ezerezak gutxi bereizten dira..." Segidan jar genezake hamarraldi batzuk geroago idatzitako beste eskaintza:
|
|
Gutxira erran zuten Aritz fusilatu egin zutela[.] Ez kasurik egin, halako egunetan atxilotzen ditiztek jendeak, haien segurtasuna bermatzeko. Primo de Rivera Iruñeara etortzen zen bakoitzean, lehen, Goardia Zibileko teniente koronel batek bere lagunak preso sartzen zitian, harek
|
berak
zioenez.
|
|
|
Berak
dio zuloka gero eta handitzenago doala. Besteak gero eta nagusitzenago ere.
|
|
Blanca Ferreren bertsoak ilki dira, piska bat tristeak eta puska bat onak. Pamplonario Aranatzena ez da gehiagorik,
|
berak
ziotsan bezala, dena saldurik. Eta diote, iruindar quevedismo moduko bat dela, eta Don Francisco bezala, bere burua komentu batean zarratzea zukeen.
|
|
Gutxira erran zuten Aritz fusilatu egin zutela[.] Ez kasurik egin, halako egunetan atxilotzen ditiztek jendeak, haien segurtasuna bermatzeko. Primo de Rivera Iruñera etortzen zen bakoitzean, lehen, Goardia Zibileko teniente koronel batek bere lagunak preso sartzen zitian, harek
|
berak
zioenez".
|
|
Patronalak
|
bere
esanetara nahi zuen hezkuntza sistema, Prestakuntza Jarraituko programak eta jarduerak berak nahi bezala antolatzeko, administrazioaren esku hartze eta kontrol ahalik eta txikienarekin; eta ez hori bakarrik: nahi zuenean bere baliabide propioekin kurtsoak emateko eskubide osoa ere eskatzen zuen.
|
|
" Aro berri eta itxaropentsu bat" iragartzen zuen idazkari nagusi berriak, zeinean, ELAren norabidea aldatu gabe," funtzionamolde eta jarrerak" 175 mudatu behar ziren. VII. Kongresuko kontu ematean Elorrieta
|
berak
esango zuen moduan," erreleboa ez zen egin ELAren eredua aldatzeko, Euba Eibarko Kongresuaren izpiritua jator, oso eta indartsu berreskuratzeko baizik". 176
|