|
2000
|
|
|
Bizitzaren onenean, dudarik gabe. Hori
|
bera
esan diot nik, bizitzaren onenean aurkitzen dela, eta aprobetxatzeko; baina aho zabalik gelditu zait begira eta nire adinaz galdetu dit. Erantzun diodanean, 28 ditudala alegia, lasaitu ederra hartu du, eta algaraka hasi zait, txantxetako zaplastekoak jotzen zizkidan bitartean.
|
|
|
Oraingo Rocíok (bestela adarretatik joango naiz) ez du inoiz hamar minutu baino gehiago itxaron autoren bat bere ondoan gelditu arte. Hori,
|
berak
esana. Eta gehienetan, gainera, kamioilariak izaten dira Rocío batetik bestera garraiatzen dutenak.
|
|
|
Izan ere, behin eta birritan erraiten zigun aita Leokadiok ezen atseginari, noiz eta ukitzen baikintuen eta gorputzean barrena sartzen, uko egin behar zitzaiola, eta arbuiatu eta errefusatu beharra zegoela, halatan, ezezko batez, zeinak atsegina bezain biribila behar baitzuen. Eta, nola tentaldi orotan borroka etenik gabekoa zen eta mementu bakoitzean ziren baiezko bat eta ezezko bat elkarren etsai, eta nola, bertzalde, mementuz mementu behar zuen ezezkoak bentzutu eta garaitu, zeren, Axularrek
|
berak
zioen bezala, bekatuaren egiteko aski da puntu bat, gogoaren egozte bat, borondatearen deliberatze bat eta konsentitze bat, eta zeren aski baitzen, ondorez, baiezko bakar baten garaitia ahalegin osoaren bekatuzkotasunaren erabakitzeko; eta nola, finean, milaka eta milaka ezezkoren artean ez zen gaitz ez neke baiezkoren batek menera nintzan edo zalantzan utz nintzan —eta hura beti zen errazag...
|
|
2001
|
|
|
Gerria aztertu dut. Hor ez du kalterik
|
bere
esanetan, hankartean baizik. Ez du ematen kadera hautsita duenik, esan dut inguruan bildu diren langileak lasaitzeko, eta zerbait esan behar delako.
|
|
|
Ama orain kantatzen ari da eta haurrak lo.
|
Berak
dioenez, Vikasen aita gizon ezkondu bat da. Maiz etortzen omen da eta haurraren gastuen puska bat berak ordaintzen omen du.
|
|
|
|
Berak
dioenez, zazpitan izan da espetxean, poliziak kontrabandozko zinema sarrerak saltzen harrapatuta.
|
|
|
Geroago jakin zuen ezkerreko giltzurruna kendu ziotela. Egun gutxiren buruan, beste bederatzi lagunek gauza
|
bera
esan zioten poliziari.
|
|
|
Revatik senarra eho zuen eta inongo zalantzarik gabe gainera,
|
berak
dioenez. " Pertsona bat zure bizitzan sartu eta herioa baino lanjerosago dela sumatuko bazenu, zer egingo zenuke?", galdetzen du.
|
|
|
Biharamumean
|
berak
esan zion amaginarrebari zer egin zuen eta pozik zegoela: " Orain azkenean hilabete barru neure gurasoengana joan naiteke eta".
|
|
|
Itsasoa mantso zegoen, olatuak bazterreko harrietan hausten ziren, eta urak eguneko urdinberdea galdua zuen betunaren alde. Eta hango nasa buruan zegoen ontzia, Goiok
|
berea
esaten zion enbarkazioa, bazterrean estekatuta aspalditik, hondoak behea jotzen ziola, mareabeherarekin eskoratuta, eta abandonatua.
|
|
|
Handik bost minutura, beste guardia zibil baten boza entzun zuen, Deja que se vaya, que es un niño. Gero,
|
berari
esan zioten, Date tiempo para crecer, porque va y te pasa lo que a esos dos. Nasatik, artega batean joan zen etxeraino arineketan.
|
|
2002
|
|
|
Urteak pasatu dira, baina gaur ere gauza
|
bera
esan daiteke: kondaira mitologiko hauek, egungo idazkerara moldatuta, kontakizun ezin egokiagoak dira irakurle gaztearentzat.
|
|
|
Agian, Julen berarekin txoratuta zegoela zekienez, lasai hitz egiten zuen. Bazekielako aintzat hartuko zituela
|
berak
esandakoak; ez ziola barrerik egingo edo tuntuntzat hartuko. Alexek, Alaznek esan bezala, morboa ematen zion.
|
|
|
Jacques Goldberg mundu guztian da ezagun, animaliei buruz idatzi dituen liburuengatik.
|
Berak
dioenez, emakumeak errazago egiten dira animalien adiskide. Beren psikologia sentikorragoarengatik?
|
|
|
Neska ederra zen, eta itsutu egin nintzen. Urtebetean atera ginen, harik eta
|
berak
esan zidan arte gurea bukatu zela. Baietz, beste mutil batez maitemindu zela.
|
|
|
Inongo erreparorik gabe. Harik eta
|
berak
esan zidan arte:
|
|
|
Aristegi doktorea bezalakoa... –atsegin baitzuen nola utzi zion Aristegi jaunak besoko muinoia," bilarreko bola bat bezala, lisoa eta biribila", aitaren
|
beraren
esanetan.
|
|
2003
|
|
|
Baina, jaidura gaizto horien guzien ordenatzeko eta menderatzeko, Jainko Handiak ezartzen du, ororen gainetik, bere ordezkari zuzena, Errege subiranoa. Eta horrela,. Errege baitan dagoen majestatea, Jainkoaren handitasunaren irudia baizik ez da?, edo Bossuet
|
berak
dioen bezala: La majesté est l, image de la grandeur de Dieu dans le prince.
|
|
|
Egunkari batek esan zuen errukiz fitxatu ninduela. Gure lehengusu batek ere gauza
|
bera
esan zuen, errukiz fitxatu nindutela. Baina lasterketa bat irabazi nuen profesionaletan.
|
|
|
Leihoko gauak ere intimitatea ematen zuen, eta bero apur bat. Orduan zazpigarrenez pentsatu zuen Matiasek umeak ez zuela hitz bat
|
bera
esan bidaia osoan, eta hurrengo gogoeta izan zen amak ere ez zuela hitzik esan; zazpigarrenez pentsatu zuen hori ere.
|
|
|
Garyk berak ematen dituen elkarrizketa apurretan Ajar goraipatzen saiatzen da, talentu izugarria duela aldarrikatuz, eta berak onenak emanak dituela esanez, baina Ajarrek argitaratu zuen lan batean bereak eta bi esaten ditu Garyren aurka, haren izen ona zikinduz, bere burua nolabait desegin nahi balu bezala. Bien bitartean azken urrats bat eman zuen, asmatu zuen izengoitiari benetako izaki bat aurkituz, Paul Pavlowitch zeritzon iloba bat, haragizko izaki bat alegia, hasiera batean
|
bere
esanetara zintzo eta leial lan egingo duena. Gazte uzkur eta izu bat zen, kazetariei elkarrizketarik ematen ez diena.
|
|
|
Monikak bere beso biluziak igurtziz jarraitzen omen zituen nire hitzak, fresko egiten baitzuen gau hartan, eta nik erakargarritasunekin segitzen omen nuen esaldiak gero eta gehiago trabeskatuz, ideien anabasa bat egiteraino.
|
Berak
esan behar izan omen zidan hotz egiten zuela, berriro besoak igurtziz, eta orduan nik jaka erantzi eta zerbait baliozkoa biltzen den eran bildu omen nuen, trakets eta baldar baina aldi berean amultsuki, eta zerbait oso baliozkoa balitz bezala estutu omen nuen nire kontra, galtzeko beldur garen gauzak estutzen diren bezala, apurtzeko beldurrarekin. Ez omen nuen zalantzarik izan, ez omen nuen galdetu ere egin.
|
|
|
Aldalekuetako gortina gaizki itxietatik besapeak, izterrak eta besoak ikusten nituen mugimenduan eta, konparazioak egiten jarrita, Monikak irabazten zuela erabaki nuen.
|
Berari
esan nion eta bi laztan eman zizkidan. Inoiz jantziko ez zuen zetazko soineko luze beltza zeraman soinean.
|
|
|
Ez zitzaidan ondo iruditu eta han
|
berean
esan nion komisarioari ezin genuela batzordeko hirugarren kidea aurkikuntzaren meriturik gabe utzi, ikerlaria izan baitzen gu hirurotatik, oker edo zuzen, idazlearen bila ahaleginik gehien egin zuena. Neurologoa zen, baina artearen inguruko ikerketa interesgarriak egindakoa.
|
|
|
Pazientzia ahitzen ari omen zaio. Hau ez baita,
|
berak
dioenez, elkarrizketa bat, bakarrizketa baino. Bera bakarrik da mintzo.
|
|
|
–Sekula ez dut hori ulertu. Oskarrek gauza
|
bera
esaten dit.
|
|
|
Nirea deabruaren begirada zela uste nuen eta, handitan, begi biak atera eta kolore bereko bi bola jarriko nituela esaten nion amonari. Baina amona Sarak asko zekien eta
|
berak
esan zidan begiak aterata itsu geratuko nintzela, eta ea gauza ederrak ikusi gabe bizi nahi ote nuen. Ez al dituzu ezagutu nahi urrutiko herrialdeak?
|
|
|
Ni baino sei urte zaharragoa, Peru ezkongabea zen. Nahi ez zuelako,
|
berak
esaten zuenez. Barre egiten genuen guk, eta mutilzaharraren defentsan ustelduko zela aurpegiratzen.
|
|
|
Beraz, ez nion ia hitzik ere egin.
|
Berak
esan zuen dena. Barkatzeko eta barkatzeko, nirekin oso gogorra izan dela, damututa dagoela, zuk ireki dizkiozula begiak, nirekin hitz egin behar duela, Josebak ere nirekin egon nahiko lukeela...
|
|
2004
|
|
|
Hark alderantzizkoa kontatzen dit. Hasieran
|
berak
zioena sinesten nuen, kezkatuta bizi nintzen haren bizitza arriskuan zegoelakoan. Baina orain lasai egon naiteke, badakit arriskuan palestinarrak daudena.
|
|
|
–Yitzhad medikua judutarra da. Beno, israeldarra,
|
berak
esaten duen moduan. Baina pertsona ona da.
|
|
|
–
|
Berak
esanda.
|
|
|
Nathanek militarra nahi zuen izan, hori banekien, baina horretarako San Diegon zegoen marineen akademiara joan behar edo, bestela, Illinois-ko lehorreko gudarostearen akademiara. San Diego aukeratu zuen,
|
bere
esanetan nigandik hurbilago zegoelako. Baina laster aldatu zuen akademia, bere iritzian ez zelako egokia bere asmoetarako.
|
|
|
–Hi bai haizela inozentea, filosofo! Oraintxe jarriko duk, eta
|
berak
esango dik zeinen goxo eta ederki sentitzen den nire besoen artean.
|
|
|
Inori
|
berak
esan edo pentsatzen ez duena esanaraztea edo pentsaraztea baino gauza itsusiagorik ez da egongo iritzien trukean sortzen den eztabaidan. Zinez eta benetan diot halere:
|
|
|
Horretaz jardungo gara berehala. Dena dela, hasieratik
|
bertatik
esan beharra dago, globalizazio mundializazioen arriskua askoz handiagoa dela hizkuntza murriztuentzat, hedadura eta baliabide handikoentzat baino. Horregatik hizkuntza murriztuen aldeko lanak eta politikak oso kontuan izan beharra daukate gaurko globalizazioaren fenomenoa?. 137
|
|
|
Nahasbide interesatu eta ilun honetatik atera gaitzakeen soziolinguistarik zorrotzenetakoa Txepetx dugu gure artean. Garraizkion, bada,
|
bere
esanari: –La minorización/ mayorización se refiere al aspecto cualitativo (funcional).
|
|
|
Gure artean, beraz, erdaldun ezkerkoiek hori
|
bera
esatea normala da. Baina, kasu:
|
|
|
Hau proposatuz, beste erregela batzuk proposatuz bezala, ongi dakigu gaur egiazki entzuten diren ahoskera batzuk baztertzen ditugula. Baina gauza
|
bera
esan dezakete/ h/ ahoskatzen dutenek," baina" bustidurarik gabe esaten dutenek, eta gainerakoek.
|
|
|
Guziok dakigu gaur, halere, atomoa zati ditekeala; baiña hitzak bere hartan, aldakuntzarik gabe, iraundu du. Gauza
|
bera
esan diteke" balea" hitzari buruz: ez da arrain bat, ugaztun bat baizik:
|
|
|
ots, urteak pasa ta ikusiko omen da zeñek zuen arrazoia.
|
Berak
esan beza; ez guk. Eta bitartean pakea egin, eta egon.
|
|
|
Gauza
|
bera
esan zitekean Katanga’ko erresumaz, Tshombe eta Union Minière ziralarik.
|
|
|
Gauza
|
bera
esan diteke dialektuez: gizonaren eskubideak dira nagusi, eta ez dialektuenak.
|
|
|
–Ya. André Trousierrek ere gauza
|
bera
esaten zian, eta gero neska guztiak eramaten zitian besotik. Eta gu hari begira.
|
|
|
Eta ahotsak ez du esaten Lucak eta Oscarrek badakitena, eta Ponte a Ema osoak eta Italia osoak ere badakiena: Gino Bartalik, heriotza hain hurbil izan ostean, bost etapa gehiago eman zituela karreran, eta erdi arrastaka ibili arren Pariseraino segitzeko asmoarekin zegoela, ze,
|
berak
esan zuenez, Jaungoikoak salbatu zuen eta, ondorioz, zerbait zor zion Jaungoikoari, besterik ez bazen ere Parisko Printzeen Parkera heltzea, Tourra irabazita nahiz aspaldi galduta. Horixe zela Ginoren asmoa, zorrak kitatzea, baina Duce ak agindu ziola erretiratzeko, mehatxuka ia, esanez Italiak ez duela Tourrean parte hartzen ez bada irabazteko; ze Italia ez da galtzaileen herria, eta podiumaren goi goian egon behar dutela edo, bestela, inon ez.
|
|
|
Pena da.
|
Berak
dio oraintxe dagoela bere onenean. 29 urte bete behar ditu uztailean, eta dio oraingo moduan ez dela egon sekula, ezta 36ko Giroa irabazi zuenean ere, 22 urterekin, pentsa.
|
|
|
Erantzun diote jokatzeko kabal, denek bozkatu dutela eta ea zer nahi duen, kanposantuko biztanleak ere etortzea papertxo batekin ala zer. Eta
|
berak
esan du hobe hori horrela balitz, eta esateko nahi zutena, baina bera han geratuko zela dena jasotzeko ordua heldu arte.
|
|
|
Azken kontinente horretan Aurora Lekerikak egindako lana neurtzeko modurik ez dago: Botswanako posta zerbitzua
|
bere
esanetara jarri zuen oso argi ez dagoen moduren batez, eta ordutik aurrera posta zerbitzua merkantzien festa izan zen. Esate baterako, botoiak egiteko makinak eskatzen zituen Europako enpresetara, eta bidali egiten zituzten.
|
|
|
–Makillajea –erantzun du, Romanettori begira– Kolo reteak kenduta, ez zenuke gauza
|
bera
esango. Igual enterratu egingo ninduzun.
|
|
|
Azken aldian Signora Mariak ez duenez ezertarako erabiltzen kotxea, ba mutilak ere ez du kolpe zorririk jotzen egun osoan, eta hortxe dago, aldatseko azken farolaren ondoan, bakarrik berbetan. Tira,
|
berak
dio ari dela berbetan, eta burutik ere ez pasatzeko lapurtzearen ideia gero, ze harrikada bat botako dizu bestela bekoki erdira, eta harritzar bat hartzen du bide ertzetik, bromatan ez dabilela erakusteko.
|
|
|
Bularrean, sabelean eta belarrietako atzeko aldean. Eta ondoren esan duena ez du
|
berak
esan, arantzek atera diote barrutik:
|
|
|
Eta ondo ondoan, Nuria. Eta so egin nion, erregutuz bezala, eta
|
berak
esan zidan:
|
|
|
" Egunen batean ni liluratzeko gai bazara, sugeak txoria bezala, urrezko egingo zaitut". Eta, handik aurrera, baloia hartu eta kalean edo zelaietan aritzen zuan Di Stefano, eta aritzearen aritzeaz, baloia guztiz
|
bere
esanetara jartzea lortu zian, batean kulunkarazten zuela, bestean lotaratzen, eta hurrengoan bala bat bezala jaurtitzen...
|
|
|
Gure amak ez dau ontzat artzen sorgin konturik eta. Baiña
|
berak
esaten dau zelan bein, aitarik agertzen ez eta, Elorretara aitaren billa joiala, bidean, ariztian, aretx bateri berba emon eutsan: " Jose, or zagoz?
|
|
2005
|
|
|
barre hura, ordea, josia iruditu zitzaion amona Kontxiri, susmoa baitzuen jendeak, gazte jendeak, batik bat? ez ziola
|
berak
esandakoari bakarrik barre egiten, berari eta bere pertsonari ere bai. Baina amona Kontxi oso serio ari zen, eta horrek min egin zion.
|
|
|
alor hartan, baina, beti horrela jokatu izan zuen, eta beraz, bere alaba Teresarekin izan zuen jokamoldeari lotuko zitzaion. Zeren amona Kontxi sinetsia baitzegoen laztan fereken eta lausengu balakuen gehiegikeriak pertsona ahulak eta menpekotasun handikoak sortzen zituela, eta iraultzak, edo,
|
berak
esaten zuen bezala,, kausak?, pertsona sendoak eta gogorrak behar zituen:
|
|
|
–Baita zera ere?!
|
Berak
esan dit-eta tindatzeko!
|
|
|
–
|
Berak
esan dinala?! Ufff!
|
|
|
–Goazen behera, atezainak alde egin aurretik.
|
Berak
esango digu zer esan nahi duen honek.
|
|
|
Beno, kontua da X jauna deituko dugun ugazabak froga horren berri izan eta berreskuratu egin nahi zuela esan ziola Anderri. Anderrek ez zioan eman, balitekek
|
berak
esatea niri eman zidala, eta balitekek, baita ere, X jaunaren morroiak berotu izana eta Ander amildegian behera bota izana. Froga hori gabe jarraitzen dutenez, orain nire bila etorri dituk, agian jatetxeraino segitu ziotean hil baino egun batzuk lehenago etorri zenean.
|
|
|
Gero, Iñigo oroitzen dut oihuka, ez inori ez ezeri bereziki, oihuka besterik gabe. Amaitu zuenean
|
berak
esan zuen: " Bukatu dezagun honekin lehenbailehen".
|
|
|
–Deika eta deika aritu nauk bere sakelako telefonora; azkenik bere amak hartu dik eta harekin izan diat hitz aspertua. Jatetxera heldu zela omen duk oroitzen duen azkeneko gauza; bihar hasiko duk psikologo batekin eta,
|
berak
esan didan bezala," denok eskertuko genuke berriro deituko ez bazenu".
|
|
|
Gizonaren aurpegiak gogorarazi dit gertatua.
|
Berak
diosala egin dit, eta nik, tentel baten antzera, erantzun egin diot.
|
|
|
Kotxean sartu ez beste zekien bereizten zein zen merezimenduzko izarra eta zein ospe nahikoa. Eta bezero guztiei buruz gauza
|
bera
esaten zuen:
|
|
|
Fausto Ladak, Gurren osabak, esan zion don Juanek jakingo zuela hori, abadeak, elizan egin zelako konpetizioa. Osaba Simonek gauza
|
bera
esan zion: berak ez zuela gogoratzen, umea zela bera konpetizioa egin zenean, baina don Juanek jakingo zuela hori, abadeak.
|
|
|
Izeko Rosak esaten du: " Historia dauka horrek." Izeko Martinak gauza
|
bera
esaten du; esaten du: " Historia luzea dauka horrek." Amak baietz esaten du, baina buruarekin bakarrik.
|
|
|
Horregatik erakutsi nahi nion nik libelula urdina. Eta galdetu nahi nion noiz joango garen Madagaskarrera, ze batzuetan
|
berak
esaten dit niri Noiz joango gara Madagaskarrera, Tomas. Eta nik esaten diot Bihar.
|
|
|
Banekien nik, Tenek
|
berak
esana, goiko zelaitxo borobileko aulkietako batean eseri ohi zela; eta han nobelak irakurri ohi zituela. " Luzeagoak, eta hoba", berak zioenez.
|
|
|
Banekien nik, Tenek berak esana, goiko zelaitxo borobileko aulkietako batean eseri ohi zela; eta han nobelak irakurri ohi zituela. " Luzeagoak, eta hoba",
|
berak
zioenez. Nobelak edo zernahi, gainera.
|
|
|
–Bai, zerbait badakit –onartu nuen azkenik–; egokiena
|
berak
esatea izango dela uste dut ordea.
|
|
|
Kixmi,
|
bere inguruan
esaten edo egiten zenetik kanpo, eskuzapi bat zirriborratzen ari zen: begi malkotsu batzuk, kaleko pintadakoak bezalakoak baina barrote barik, eta ondoan emakume haurdun bat.
|
|
|
|
Berak
esaten bazuen, ez zegoen ezer gehitzeko. Ni neu ere mutu geratu nintzen.
|
|
2006
|
|
|
hitza Oteizak asmatutakoa da.
|
Berak
esaten zuen lurra eta ortzearen arteko ortzelerro horretan hutsune gisako bat zela sortzen, sakratua. Ez huts hutsala, oihukatzen duen huts lerroa baizik, materiaren antzaldatze etereoa:
|
|
|
Ortega-rengana itzuliz, aipatuko dugun bigarren momentua España invertebrada (1922), Bigarren Parteko 6 kapitulura mugatuko da(" La ausencia de los" mejores""), Espainiako historiaren" saio saio bat"
|
bere
esanean. Konstatazio batetik hasten da, eta konstatazio soila ja esplikazio bat omen da.
|
|
|
Bizikleta zaharra hartu eta, errekaduak egiteko aitzakiarekin, itsasertzera ihesalditxo bat egitea.
|
Berak
esaten zuen bezala, itsasoa usaintzeko. Baina, gustatzen ez bazitzaion ere, Bittorik mahaiak zerbitzatu behar zituela agindu zion, lotsa behingoz gainetik kentzeko.
|
|
|
Izan ere, ibaiak gainezka egin omen zuen, zubiaren gainetik omen zetorren orain, eta herriaren alde batetik bestera pasatzerik ez. Gure amak ere hots egin zuen geroxeago, beldurtuta, gauza
|
bera
esateko. Ni aterpean nengoen ordea, eta gaitz erdi.
|
|
|
San Miguel del Monte. Izenak
|
berak
esaten duen bezala, mendi artean. Han neguan ez omen zen ia inor gelditzen, baina gu udan gindoazen, abuztuan, hilabete baterako.
|
|
|
–Hori
|
berak
esaten dik. Nola dakik ez ote zen dena itxura egiteko izan?
|
|
|
Hantxe izaten nituen zain gurasoak, senideak, etxeko janariak eta ohiturak, eta hantxe izan ohi nuen zain asteroko gutuna ere, neure logelako mahaian. Aste hartan gutunik ez, ordea; amari galdetzea bururatu zitzaidan lehen unean, beste inon utzi ote zuen; baztertu egin nuen ideia hura baina, hala ere, amak
|
berak
esan zidan, nik galdetu gabe: " Aste honetan ez dun kartarik heldu".
|
|
|
|
Bere alde
esan beharra dago berrogei istorio asmatzea eta beste hainbeste idazteko dokumentatzea ez dela arratsalde bateko beroaldian egitekoa; are gutxiago, niri gertatu ohi zaidan moduan, istorio bakoitza luzatzeko joera duenarentzat.
|
|
|
zentsura politikoa egiteko. Edo,
|
berak
zioen bezala," revêtu d’un ministère nouveau en France, celui de la censure politique".
|
|
|
Gizontzen hasi besterik ez, eta morrosko handi eta indartsua bilakatu zen, basati samarra, inguruko jendea menderatu eta
|
bere
esanetara jartzeko nahiko trebetasunarekin eta herriko nahiz kanpoko neskekin eta emakumeekin larrutarako irrika erabatekoarekin.
|
|
|
Graeme andere handiak berak, beti agintzen ohitutako etxekoandreak, erregu egiten ziola Sweet Williamen heriotza oheraino joan zedin; berak, jauregiko andere nagusiak, bidali zuela morroia ostaturaino,
|
berak
esan ziola ea bihotza hunkitzea lortzen zuen.
|
|
2007
|
|
|
Azkenean utzi egin zuen, Roberrek esan zigunez, baina bota ote zuten ere entzun nuen nik, materiala lapurtu zuela-eta. Zena zela, etxean zegoen orain, musika ikasten,
|
berak
zioenez behintzat. –Alfer galanta bai, Juankar hori?
|
|
|
–Ez dakit, ba, ni soilik zure laguna izan nintekeen noizbait. Olaiak ere gauza
|
bera
esaten dit, baina hark ere ez du ulertzen nire egoera, ezin du ulertu. Ez duzue ulertu nahi.
|
|
|
–Le même mot, dans toutes les langues, peut donner des idées différentes, parce que tout est métaphore, sans que le vulgaire s, en aperçoive? (ene azpim.) 198 Gauza
|
bera
dio Humboldt-ek, luze arakatu eta gero,. Gizadiaren izpirituari buruz, fragmentoan199 Izpiritua beti, zer ezezagun hori?
|
|
|
geroxeago < Volksgeist> izanez bukatuko duenaren aurresaioa inondik ere) 222 Pedagogoak, dio, haurtasunari entzun behar dio, ez haurrari (haurrak, haurkeriak nahi ditu eta esaten ditu); eta legegileak herritasunari entzun behar dio, ez herriari (herriak, nahiaren nahiz, ez daki zer nahi duen ere). Herritasunak, aldiz (hots, gogo nazional orokorrak, nabariki),, beti gauza
|
bera
dio, arrazoizkoa da, egonkorra, garbia eta egiazkoa(?). Eta zentzu honetan legeak izan ahal eta behar du herritasunaren nahikun orokorki espresatua, nahikun bat, masak sekula espresatzen ez duena, baina entzun egiten duena burutsuak, eta asebetetzen dakiena zuhurrak, eta gogoz asebetetzen duena onak? 223 Aiurri edo gogo nazional hori iraunkorra da, herriak makina bat konkista, azpiraketa eta hondamendi jasan arren, gaurko egunera arte pertsiarrengan egiazta daitekeenez224, are gehiago juduengan.
|
|
|
Eta hara joan zen berak zituen arazo eta kezkei erantzuten zielako Wundtek irakasten zuenak. Irakasleak dagoeneko 81 urte zituen; ikasleak, 23 Barandiaranek izan zuen Leipzigeko laborategia ikusteko aukera, baina ez zuen han lanik egin,
|
berak
dioenez ordurako utzia baitzuen Wundtek psikologia indibiduala eta, Barandiaranen hitzetan, «esplikatzen zuena ez zen psikologia, baizik herrien psikologia?
|
|
|
europidoa, negridoa eta mongolidoa; bereizketa honek ez zuen arrazen inolako balioespen intelektual edo moralik barnebiltzen oraindik, XVII. mendea zen. Ezin da gauza
|
bera
esan mende bat geroago Linné ren arrazen klasifikazioaz (1766), berton ezaugarri fisikoekin moralak lotzen baitira: arraza europarra kolore zurikoa da, tenperamentu sanginikoa, gihartsua gorpuzkeraz, bere burua legearen arabera gobernatzen du; arraza amerikarra kolore gorrikoa, kolerikoa tenperamentuz, zuzena, ekanduen arabera gobernatzen du bere burua; arraza asiarra, larua, melankolikoa, zurruna, aieruen arabera gobernatzen du bere burua; arraza afrikarra, beltza, flegmatikoa, makala, apetaren arabera ibili ohi da.
|
|
|
Aldarearen kontsakrazio jaian Henrike III.a Kaiserra eta Aita Santu Leon IX.a presente egon dira, Inperioaren eta Elizaren batasuna berresten. Eta gaur egun berton, antzinako tradizioari jarraiki, gauzak behar diren bezala egiteko, Gabon gaueko lehenbiziko meza ordu
|
berean
esaten omen da Koloniako Santa Maria in Capitolion, Erromako Santa Maria Maggioren eta Belengo Jaiokundeko elizan.
|
|
|
Lauraren mundua berdea zen. Mundu belar bat edo mundu oliba bat bezalakoa,
|
berak
esaten zuenez.
|
|
|
Hori litzateke bere dosia, eta bihar gehiago. Calle imajinatu du, mozkorrik altuena,
|
berari
esanaz: sentitzen dut, ezin dizut besterik eman, gaurko maitasun dosia jaso duzu.
|
|
|
bazkalostea da bere momentu doia. Beraz, goiza erlaxatzeko erabiltzen du, bere burua kokatzeko,
|
berak
esaten duenez. Goizero goizero New Hopera gidatzen du bere auto zaharra, 1948ko Ford beltz traketsa, eta esnatu berria den herrian The New York Times erosten du.
|
|
|
Baina gaur, azken hilabete hauetan bezalaxe, zortziak dira eta hemen daukat, saloian, zer eta Aitormena entzuten. Hertzainak en kanturik prostituituena,
|
berak
esaten didanez, zinez gorroto omen duena. Kezkatzen hasi naiz, arrazoi osoz.
|
|
|
Nola asmatuko dut horrelakorik, Xabi.
|
Berak
esan du, zin degizut. Baina edozein gazteri esan diezaioke, ez?
|
|
2008
|
|
|
Niri pena ematen dit amak, triste jartzen naiz ni ere eta besarkatu egiten dut.
|
Berak
esaten dit lasaitzeko, berehala pasako zaiola eta ez tristatzeko ni ere. Aitak ez duela merezi nire malkorik.
|
|
|
–No te adelantes con fatiga, que cuando sea tiempo oportuno y puedas ser de algún provecho para tu prójimo, Dios te sacará y pondrá en el empleo que más te convenga?. Elkarrizketa osatzeko, baina, berak
|
berea
esan behar zuen, eta ama nagusia itzuli baino lehen esan behar zuen, gainera:
|
|
|
Nire ilobetako batekin ibiltzen da beti, eta bikote aparta osatzen dute. Baina beti gauza
|
bera
esaten dizut, eta ea noiz ikusten dituzun ekitaldi serio batean?
|
|
|
Markesa andereak, haatik, guztiak zituen aurka etxean, morroi neskameak ere bai, menturaz; berak, ordea, markesa andereak?, etxe hartan egin eta desegin zezakeèn heinean,
|
bere
esanetara jar zitzakeen haiek guztiak: zuek hau eta hau, eta kito!
|
|
|
zuek hau eta hau, eta kito! Edo iritzia eskatuko ote zien, zeren guztien esanetan bidaia arriskutsua izan baitzitekeen, eta gauza bat zen morroi neskameak
|
bere
esanetara jartzea eta beste bat haiek hiltzeko arriskuan ipintzea. Markesa andereak bi aukeren artean banatuta behar zuen burua, harik eta jauregiko otoiztegian sartu, Ama Birjinaren koadroari begira jarri, esan ere, esan zion ahapeka:
|