|
2000
|
|
|
Behin hil
|
zuten
gu salbatzearren; orain geuk salbatu behar ditugu geure buruak!
|
|
|
Kale Nagusiko etxe zahar batean sartu ginen. Egurrezko eskailerek irensten
|
zuten
gure oinen eta andreen negarren hots guztia.
|
|
|
Bestalde, heriotza mehatxuak zirela eta, Lakuatik San Martingo auzune dotorera aldatu ginen, eta, orduz gero, gure Dabiden izena desagertu egin zen telefono aurkibidetik. Soil soilik Teresak eta bera bezalako lagun min batzuek dei  tzen ahal
|
zuten
gurera, Teresaren hitzetan," Existitzen ez direnen etxera".
|
|
2002
|
|
|
Inoiz, ordea, haien berriketarekin nekaturik, ibai aldera jiratu burua eta errotuluarekin egingo  genuen topo. Hura ikusteaz batera, Kafkaren izenak eta irudiak gorputz hartuko
|
zuten
gure baitan, eta ahaztuta geneukan idazlearen zenbait gauza gogoratuko genituen.
|
|
2003
|
|
|
Bizi genuen artegatasunaren adibide bikain, aipa dezaket Teresa poetisa sentibera eta hauskorrari eraso zion zotin basatia; kontaketa zehatzen arabera, berrogeita hamazazpi segundoro oldartzen zitzaion zotina, eta hondartzatik gora bost edo sei zentimetroz altxarazten zuen. Astinaldi bortitz haiek areagotu egin
|
zuten
gure egonezina, emakume gaixoa asko ari zen sufritzen, eta alferrik izan ziren gure erremedio guztiak hiru susto izugarri ematea eta plastikozko karramarro moldetxo batean ur gazi apur bat eskaintzea.
|
|
2005
|
|
|
Milaka lagun armaturik eta antolaturik; eta galdu egin genian, mutiko. Eta espetxera eraman gintiztean, eta gure lagunak fusilatzen ikusi genitian, eta batzuk txiripaz irten gintuan bizirik, eta nik neuk ikusi nian nola fusilatu
|
zuten
gure aita, hura ikustera behartu ninditean, hanka hutsik eta girgiluekin... Gehiago jakin nahi al duk?
|
|
2006
|
|
|
Ez dut zalantzarik: euren erara, gure gurasoek onena nahi izan
|
zuten
guretzat. Euren erak, baina, ez zitzaizkigun baliagarri.
|
|
|
Lokala jendez lepo zegoen. Bezeroek burua jiratu
|
zuten
gu sartu ginenean. Beren begiradengatik, ematen zuen enbarazu egitera sartu ginela.
|
|
|
Animaliek gasoliorik ez dute erretzen, baina pertsona bai. Asto lana franko egin
|
zuten
gure gurasoek. Erretzeraino.
|
|
|
Ziur asko ez zen egun bateko lana izan. Burua ederki nekatu izan
|
zuten
gure aditza asmatu zutenek, eta izerdi dezente bota zuten hura osatzeko: zenizkiguten, diezaioket, nerabilkizun...
|
|
2007
|
|
|
Motorraren azantza handituz zihoan aldi honetan. Jada kaiko argiek mugatzen
|
zuten
gure eremuan sartu zen ontzi ttipia. Kaiperatu zelarik eta motorra isildu, neskatoa zen lehenik eskailerei goiti abiatu.
|
|
2009
|
|
|
Neu kargutzen natzaio. Poliziok bakean utzi ei
|
zuten
gure mutila".
|
|
|
2001eko atlasean, ordea, Espainiako partean" arriskuan" eta Frantziako aldean" arrisku larrian" kalifikatuta utzi
|
zuten
gure hizkuntza; 2009ko 2 eta 3 mailetan, hurrenez hurren. Okerrago, 2009an baino arrisku biziagoan klasifikatu zuten euskara 2001ean Unescoko hizkuntzalariek.
|
|
|
Bitxia da: liburutegirik apenas zegoen herri honetan, liburu debekatuekin babestu
|
zuten
gure heziketa.
|
|
|
Sasoi bakoitzari egokitzen zitzaion lan eta labore, edo fruitu kontuekin lotzen
|
zuten
gureek garai bakoitza, hormatik zintzilik ditugun egutegi paperezkorik gabe, aspaldi antzinako haietan. Zerrenda bitxi eta luzea bezain adierazgarria da, uzta lanak eta mahats biltzearenak amaitu orduko, zeltek urtea abiatzen zuten azaroaren lehen inguruan baserrian berriro bueltan hasten zen lan karga hau:
|
|
|
Inoiz ez gintuzten onartu; inoiz ez zituzten gure hitza, gure mintzoa eta gure kultura errespetatu. Inoiz ez
|
zuten
gure herria aintzat hartu. Herritartasun eskubidea eman ziguten, baina herritar frantses edo espainol izatekoa.
|
|
2010
|
|
|
Ikasle guztiak hunkituta egongo zirela pentsatu nuen, eta gehienak hala zeuden, baina ikasle abertzale batzuei mespretxuzko hitzak entzun nizkien hoztasun handiz. Telebistan elkarrizketatu
|
zuten
gure irakasle batek telefono dei anonimo bat jaso zuen etxean: " Eusko gudariak" izan zen aurikularretik entzun zuen gauza bakarra.
|
|
|
Eguzki printzen indarra baliatu ote
|
zuten
gure kontra.
|
|
|
Probintzia horri, Loiola jarri zioten izena. Eta horrela aldarrikatu
|
zuten
gure nagusiek 1962ko uztailaren 25ean. Ez dakit nola hartuko zuten erabaki hori Francoren gobernukoek; ondo noski, baina Jesusen Lagundikoek bazekiten zer egin.
|
|
|
Bestalde, geure Irratiak ere beharrean zeuden. Baina kontuan harturik, Euskadirako ezinbestekoa zela lehenbailehen behar zen moduko Irrati Publikoa martxan jartzea, laguntzea pentsatu
|
zuten
gure nagusiek, Euskadi osoarentzat zerbitzu on bat izan zitekeelako. Eta horrela, Loiola Irratia utzi eta Eusko Irratian lanean hasi nintzen 1982ko udazkenean.
|
|
|
Tarancón kardinala bera ere ez zuten maite Vatikanoan, ez zuten begi onez ikusten. Eta beharbada, gainera ni, han, euskaldun bihurri famakoa nintzela gogoan harturik, okerrena pentsatu
|
zuten
gure lanari buruz.
|
|
|
PPk, eta baita PSOEk ere, Lizarra Garaziko akordioan parte hartu izana leporatu ziguten. Baina urte horretan bertan, 1998an, Aznarrek negoziazioa hasi zuen ETArekin, eta estratega trebetzat eta Estatu politikaritzat hartu
|
zuten
gu kritikatzen gintuzten horiek. Aznarrek laudorioak jaso zituen ETArekin negoziatzeagatik.
|
|
|
Garai hartantxe, Berdabio segimenturik gabe gelditzera zihoala eta, herederoen artean sortutako istiluak zirela medio, deituko
|
zuten
gure kantako protagonista, bere deklarazioak egitera:
|
|
|
Horra nolako boterea
|
zuten
gure alduntzindarrok garai hartan. Eta jakin nahi, nondik zetorkien ohorea zuten hori?
|
|
2011
|
|
|
Euria ari zuen; ustel usain nazkagarri bat zetorren urtegitik, guk alde egin genuenetik behin ere garbitu ez zutelako segur aski. Simondarrak urteetan ibili ziren Monjeu erosteko irrikitzen, guk salmentan noiz jarriko; pazientziaz itxaron
|
zuten
gu erabat lur jota geratu ginen arte, baina hala eta guztiz ere, garestiegia gertatu zen haientzat; gehiegi zorpetu ziren eta ezin izan zuten bururik altxatu, eta Monjeuk pixkana pixkana hondoratu egin zituen, gu hondoratu gintuen bezalaxe.
|
|
|
Nire ezezkoek ez
|
zuten
gure adiskidetasuna zirtzildu. Zinetik irten eta terrazaren batean esertzen ginen gaueko airettoaren esperantzan.
|
|
|
Zinetik irten eta terrazaren batean esertzen ginen gaueko airettoaren esperantzan. Berandu arte irauten
|
zuten
gure solasaldiek. Larunbatetan salbu.
|
|
|
Gauza bat esan behar dut honen harira. Bitorian egoten ziren soldaduak kanpotarrak ziren, eta harrokeria handiz eta begirune gutxiz berba egiten
|
zuten
gure gainean beti. Gure gauza guztiak ziren barregarriak eta lotsagarriak haien iritzian.
|
|
|
Txostenean, kontrabandoa egitea pribilegiotzat jotzen da eta eguneroko bizimoduan lan arrunt bat zela agertzen da. Lachaume jauna errealitate horren aurka agertzen denez behin eta berriro... ba putzura bota
|
zuten
gure jauna!
|
|
|
Horrek istiluren bat ekar ziezaiokeen baten bati. Zenbaitek uste
|
zuten
guk gerra galduta ez zela gerra gehiagorik izango. Nahiago nuke!
|
|
|
Hurrengo egunean, Tomas eta biok aizkora bana hartuta Erlaitz aldera atera ginen bidea ikustera. Kanpamendu bat jarri
|
zuten
gure bidearen aurrean eta ez zegoen handik pasatzerik. Bidezidor bat ikusi genuen eskuin aldean, zikin samarra, baina mendiaren kontra zegoena, haiek gu ikusi gabe pasatzeko modukoa.
|
|
2012
|
|
|
koplariarentzat zer izan ote zen lehenago, lapur bati buruz aritzea edo Luzia izeneko pertsonaia bati buruzko kopla bat atontzea? Lapur bati egozten zaizkion hatz luzeek eraman
|
zuten
gure koplari anonimoa emakumeari ere Luzia deitzera, ala justu kontrakoa izan zen koplariaren irudimenak egindako bidaia?
|
|
|
Artzaina zen bera, baina sos gehienak ipuin kontalari irabazten zituen. Behin, ondo gogoan dut eguna, ama urte osorako intsentsua zehatzen ari baitzen sutondoan?, Espainiako soldaduak agertu ziren gure herrian, eta soldadutzara eraman
|
zuten
gure aita. Espainian gerra hasi zenean, aita Francoren guardako lantzaduna izan zen, eta behin baino ez zen itzuli etxera, egun bakan batzuetako baimenarekin.
|
|
|
Era askotako jendea ezagutu genuen eta baita asko ikasi ere. Eskolan eta etxean normalean erakutsi ezin diegun zerbait ikasiko
|
zuten
gure bi seme zaharrenek ere Mohametekin, otorduak gurekin egin izan balituzte.
|
|
2018
|
|
|
Horren lekuko da Battis Toberaren zatian ageri den hizkera aldaketa, propio pertsonaiak eskatzen ziona bere mozorro festarako. Bide batez esana, zer ondo eta zer egoki iraintzen duten liburu honetako pertsonaiek, irainik ez zegoela esaten
|
zuten
gure hizkuntza zaharrean.
|
|
2019
|
|
|
Ane eta biok estu eta larri baikeunden. Gure ikasgelako umeek" marimutil" esaten ziguten eta gu jotzen saiatzen ziren (alferrik, Ane borrokan denak baino gehiago baitzen), eta neskek ez
|
zuten
gurekin jolasean ibili nahi etxean esan zietelako gu" influentzia txarra" ginela. Eliren amak, Eli zen gure ikasgelako neskarik popularrena, gure amari esan zion ez zuela nahi haren alaba gu bezalako" bitxo" batzuekin ibiltzea.
|
|
|
Kandelario eguna! Iragarpenak entseatzeko egun aproposa, eguraldiarentzako mugarri kategorikotzat hartu
|
zuten
gure aurrekoek. Dozenatik gora esakune eta atsotitz baietz topa, egun dontsu honek bere bizkar erantsitakoak.
|
|
|
Ez. Osteguna, Ortzeguna
|
zuten
gure asaba aspaldikoek astearen zutabe eta egonarri. Joxe Miel Barandiaranek, Lehen euskal gizona bere liburuan, gure lurralde honetako aspaldietako denborak aztertu ostean, gure erlijio terrajeak ere arakatzen ditu han, liburuaren azken aldera.
|
|
|
Jainkoari Urtzi deitzen geniola, alegia. Beste indoeuroparrek bezalatsu, izartegiko jainkoa hartu
|
zuten
gureek jainkotzat, eta Ortz eguna, Ost eguna eskaini zioten, gaurko astearen erdi erdiko ardatza, hain justu. Pentsa Ost horrek eraginik izan zuen hor goian, bere egontokitik eskaintzen zuen bisaia eta mandatariekin:
|
|
|
Eguraldi onari, zabal leihoak! esaten
|
zuten
gure asaba haiek. Zabal leihoak, etxeko bazter denak argiz eta airez saneatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Urtebete geroago, beste militar arrotz batzuek okupatu
|
zuten
gure herria. Errusiar hizkuntza derrigorrezko bihurtu zen eskoletan; gainerako hizkuntzak debekatuak izan ziren.
|
|
|
–eta besoak jaso zituen: erretorearen eskuek sortutako itzal pamerialek dantza egin
|
zuten
gure aurreko horman?. Hark ere aurreragoko lanik ez balu bezala!
|
|
|
Galdutakoan zaila da gozagarriren bat aurkitzea, baina, gutxienez, gure jarraitzaileen portaera goraipatuko nuke. Ospakizun guztiak amaitu arte, Mestallan jarraitu
|
zuten
gure mutilak animatzen. Bien bitartean, Bar  tzelonako jokalariek, irabazitako garaikurra eskuetan zutela zelaiari buelta eman zioten.
|
|
2022
|
|
|
Eta gero, Freud, Sollier eta Courbon txotxolo horiek sindrome bat asmatu
|
zuten
gure izenean, ama semeen arteko maitasunaz teorizatzeko. Faborez eta mesedez...
|
|
|
Arrats hartan bertan etxean egin zitzaion hil beila aitari eta Dolorestarrak arduratu ziren paper tramite guztiez. Amultsu agertu nahi
|
zuten
gu isilik mantentzeko eta, hartara, ez hitz egiteko haien lurretako lan baldintzez. Oxala jakin banu gauza horien berri, baina nik ez dakit borroka eta esplotazio horien berri, eta amak ere ez eta Marcok ere ez eta askoz gutxiago gure etxe inguruan aitarengatik negarrez zeuden gainerako ezdeusek.
|
|
2023
|
|
|
Handik gutxira, carqueja kamioietan garraiatzen hasi ziren. Okindegiek ez
|
zuten
gure beharrik gehiago. Hankapean nituen haurrek nirea bai horratik.
|
|
|
Bizi garen auzoa ia sortu zenetik izan da portugesen igaroleku. Haietako askok bere barruko larria husten
|
zuten
gure tasquinhako barran, eta zuk ongi dakizunez, psikologo jauna, halakoetan hobe izaten da ikusi, entzun eta isiltzea. Oraindik ezin hobeki gogoratzen dut zer nolako zirrara eragin zidan behin aterpe eske etorri zen herrikide batek aitortutakoak.
|
|
|
Information Rules16 aipatua esaterako. ...langileek eta hainbat zuzendarik behin baino gehiagotan publikoki onartzea orain arte esandakoak, eta sarean topatu ahal izatea, adibidez, Stanford Graduate School of Business en 2017an egindako elkarrizketak: 17 Sean Parkerrek jendaurrean onartu zuen aipatu berri dugun horren guztiaren jakitun zirela bera eta Mark Zuckenberg, eta, hala ere, aurrera jarraitzeko erabakia hartu zutela, hau da, argi
|
zuten
gure mentalitatearen ahuleziak baliatuz adikzioa estimulatuko zutela, nahiz eta ondo asko jakin horrek ondorio lazgarriak izan zitzakeela erabiltzailearengan, batik bat nerabea izanez gero. Era berean, Chamath Palihapitiya Facebookeko presidenteordeak honakoa adierazi zuen:
|