|
2000
|
|
|
Ihes egitea zen geratzen zitzaiona: zuri beltzeko bulegoa utzi eta arrotza izango zen nonbaitera abiatzea, izkinako ilehoriarekin enrollatzea opatuko zion inor aurkituko ez
|
zuen
mendi partera, gizakiak bertan trumilka Txema aise irentsiko zuen New York, Bombay edo Mexikora. Oroitzera gonbidatzen zuten hormak botatzea geratzen zitzaion, kaleak apurtu, gomuta izpi bat ekartzen zioten oheak, hitzak, eskaparateak, katiluak, portuak, datak, hondartzak, prakak, ondoko herriko jaiak, abestiak... eta mundu bat eraikitzeko nahikoa ziren bost hizkiak ere erre.
|
|
2001
|
|
|
Irudi batez saiatuko nintzateke arazo honi buruzko nire fededun giza-iritzia ematen, jakinean iradokizun kaskarra baino kaskarragoa izango dela ere. , gu denon buru maitale izatea onartu eta, neke handiz, maitasunezko eskalada itzela egin
|
zuen
mendien mendira, gorengo gorenera, Golgotara igoz: Jaungoikora igo zen, Maitasunera.
|
|
|
Kanpoan den dena isilik zegoen. Zerua izar, ilargi beteak argi hautsa isurtzen
|
zuen
mendi arteko ibarrean. Alkasoroko karriketan, Urrabiaren arrimuan, argi batzuk ageri ziren.
|
|
2003
|
|
|
Xabier Amurizak zuzendutako Bertsolaritza Sailekoek antolaturiko gelaz kanpoko ariketek eragin handia izan zuten giroa berotzen, baita kirol eta mus txapelketek ere, dantza ikastaroak, afalosteko ekitaldiek eta egunean zehar irakasle izan arren, gauez musikari ibiltzen ziren Luis Mari Bandres, Jose Ramon Arbe, Karlos Armendariz eta Martxel Ensunzak. Aste bukaeran talde zabal bat Zuberoako Pagolara joan zen pastorala ikustera, eta beste talde batek mendi zeharkaldia egin
|
zuen
mendian hil berria zen Iñaki Lasa UEUkidearen omenez. Baina, giro ona gehiegi goraipatzea ez zen denen gustukoa izan.
|
|
|
Laxaroren lurretan errotu haritz gotorraren gerizan iragana lisatu zuen. Ahantzia
|
zuen
mendiko astearen ondoko zalantza uhina. Ahantzia ekintza batean, nor edo noren, batez ere bere buruaren kolpatzeko lotsa.
|
|
2004
|
|
|
Egun horretan Bulneseko Naranjo mendiaren hegalera joan zen Di Ruggero, inguruko baserritar bati astoa eskatuta. Eta heldu zen, eta bizikleta bat topatu
|
zuen
mendiaren orkatiletan, haitzaren kontra jarrita. Di Ruggerok gora begiratu zuen, eta haitzean behera apurka apurka jaisten gizon bat ikusi zuen, eta Di Ruggero geldi, mutu, zur gizonari begira.
|
|
|
Ederki. Orain hobeki menderatzen
|
zuen
mendi mazela piko eta soila. Begirada goratu zuen:
|
|
|
—Halaxe egingo dugu —agindu
|
zuen
mendikoak despedidako doinua hartuz. Zaldiek arnaska egiten zuten aldian behin, urduri.
|
|
|
—Lasai egoteko moduan zara, Usandizaga —esan
|
zuen
mendikoak.
|
|
|
—Egin seinalea eta gu azalduko gara, Usandizaga —hots egin
|
zuen
mendikoak jadanik bidean gora zihoala.
|
|
|
" Eta omenaldia eginen diozue
|
zuen
mendi horretan!".
|
|
2005
|
|
|
Zamarrak osatzen zuen toldo tinkatuak berak eutsi zion zabalik leihotxoari. Eskuei azken arnasak bota, bata bestearekin igurtzi eta lanpararen bila abiatu zituelarik, tentuz, goialdetik, trumoiak jo
|
zuen
mendi ostean. Erraz askatu zuen bonbilla zaharra, eskuetan erabili zuen, hementxe, kristalaren hanpadura hau, xahartu egin haiz.
|
|
|
Linterna bat zekarren, eta gerrako ontzietan gaztiguak emateko guardiako marinelek erabiltzen zuten metalezko ziztu luzexka berdina, lokarri berde txirikordatu batean sorbaldakotik zintzilik. Gerrian trabeska ageri
|
zuen
mendiko labana jo zuen begiz Dopazok.
|
|
2006
|
|
|
Gero, kafea berotu bitartean, kanpora atera zen. Hotzez dardarka, eguzkia sortzen ikusi
|
zuen
mendi isilen gainetik. Ez zuen zulorantz begiratu nahi.
|
|
|
Anek mapako marra beltz ia ikusezin hura jarraitu
|
zuen
mendien artean sigi saga. Azkenean, bere hatza izen baten gainean gelditu zen.
|
|
|
Ez zion grazia handirik egin dirua hala xahutzeak, baina ezin zen Internetik gabe bizi, aitortze hutsak ergel samarra sentiarazten bazuen ere. Sakelako telefonoak seinale ahula hartzen
|
zuen
mendi haietan, baina gehienetan ongi funtzionatzen zuen. Egia erran, ez zuen dei asko egiteko edo jasotzeko asmorik.
|
|
|
Argazki batean, aitonak zahatotik edaten zuen. Beste batean, ikurrina zabaltzen
|
zuen
mendi tontor batean. Ez zekien aitona mendizalea zenik.
|
|
|
Hori esan zioten, baita beste hainbat datu ere, teknikariarentzat alferrekoak zirenak edo, besterik gabe, ulertezinak; izan ere, txikitan handik ibilia zelako baizik ez zuen parajea ezagutzen. Gogoan
|
zuen
mendi zabal haren goiko puntatik, Aiako Harritik Huescako Collaradaraino ikusten zela, eguraldiak laguntzen zuenean.
|
|
2007
|
|
|
Biharamunean, nazionalak Bilboko beste mendi muga den Pagasarritik pasatu ziren. Nafarroako I. brigadak lortu
|
zuen
mendi horretatik Pastorekortaraino igarotzea, miliziano asturiarrek abandonatu eta gero. Frankistak Bilbo inguratzen zuten lekuen menpe, Euskadi autonomoko hiriburuaren patua idatzita zegoen.
|
|
|
Ez du, ordea, oso urte erosoa izan azkeneko hau. Orain urtebete, martxoaren 21ean, istripu gogor bat jasan
|
zuen
mendian eta hogei puntu eman zizkioten buruan eta denboraldia egin zuen lepokoarekin. Oraindik ere lepoa mugitzen duenean somatzen omen du min arrastoa.
|
|
|
–Igorrek oso gustuko
|
zuen
mendia.
|
|
|
Lisak espero zuenaren kontra, Gigik ez zion edatekoari muzinik egin, eta trago bakar batez eztarriratu zuen. Barran zeudenetako batek lagunak nongoak zituen galdetu zion agureari, eta honek Gigi buruaz seinalatu eta serio serio esan
|
zuen
menditik iraultzaren hazia ereitera jaitsitako anarkistak zirela.
|
|
2009
|
|
|
Artzainekiko mesfidantza zegoen Jatak su hartzen zuen bakoitzean. Behin bikote batek txuleta batzuk egin eta su hartu
|
zuen
mendiak. Amatatu zuten, baina sator zuloetan gordeta mantendu zen.
|
|
|
Gaur, Iñaki Azkuna alkateak esan du Udalak, ahal duen neurrian, egoera hobetzeko lanak pentsatu eta burutuko dituela. Alkateak atzo baino hobeto gaudela baieztatu du, baina bere kezka azaldu
|
zuen
mendietatik jaitsi ahal den urarengatik. Peñascal eta Errekaldeko auzoak gogoratu ditu, gehien sufritu zutenak baitira; udal zerbitzuen lana eta dendari eta ikastetxeetako arduradunen azkartasuna goretsi ditu.
|
|
|
Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bozeramaileak igandean egindako adierazpenei buruz horrela mintzatu da Jose Antonio Alonso PSOEko bozeramailea. Izan ere, PSOEk ekimena Madrilen babestuko zuela iragarri
|
zuen
Mendiak. Eusko Jaurlaritzak dioen guztia errespetagarria da, baina bozkatuko dena hemen erabakiko da, adierazi du Alonsok.
|
|
|
Errepideak goranzko joera zuen, baina ez aldapa handirik. Errepidearen ezkerretara gorantz egiten
|
zuen
mendiak, eta eskumatara, berriz, beherantz. Errepidearen alde bietan larreak, behiak, zuhaitzak, basoak?
|
|
|
Dei horren biharamunean, ertzaintzak beste dei bat egin zion izebari. Aitonak istripua izan
|
zuen
mendian zebilela, Otxandio aldean gaztainak biltzen ari zela. Labain egin eta hogei metro egin zituen irristan pagadian behera, enbor zabal batek erorikoa gelditu zuen arte.
|
|
|
basoen gainetik egunaren argia bat batean gelditu eta borobildu bezala egiten da, zabal handituz, epel epel jabalduz. 1780ko irailean Goethek aldi bat Kickelhahn bei Ilmenauen pasa
|
zuen
mendian, gauak oholezko txabola batean emanez. Eta han, txabolako ohol batean, poematxo biribil hau idatzi zuen (pena bat da nire itzulpena!), alemana ikasi berritatik asko inpresionatu ninduena:
|
|
|
–Istripua izan
|
zuen
mendian, erran zuen Oskarrek, mojaren espantuek harriturik.
|
|
|
gure eskualdeko hegazti harrapakariak ikertu eta zentsatu zituen, gero Itxusiko Harrien Natur Erreserban babestuak izan direnak. Hainbat mendi bide, kaltzada eta, bereziki, Urdazubitik Belateraino zeharkatzen duen «Santiago Bide Baztandarra» landu eta zehaztu (gero Arkupeak Jubilatuen Elkarteko kide batzuekin ibili zuena), ditxosozko egun batetan behar bezalako babes legala izanen duena («defentsarik onena, erabilpena» zioen). Bulego kutsu eta kargu ofizialetatik beti eskapoan, Ramon Elosegik konpromezu haundia hartua
|
zuen
Mendi Gidarien formazio eta profesionalizazio prozesuetan, ordea: ITGren ikastaroak Donezteben eta Iruñean, Baztan Bidasoako hainbat lagunok parte hartu genuelarik.
|
|
|
Negua, gainera, ohi baino lehenago iritsi zen Euskal Herrira. Urriko bigarren hamabostaldian jada elurra egin
|
zuen
mendietan.
|
|
|
Alberto Iñurrategi, Juan Vallejo, Mikel Zabalza, Jose Carlos Tamayo eta Ferran Latorre. Boskoteak ipar mendebaldeko ertzetik igo
|
zuen
mendia, 1986an Greg Child, Tom Hargis eta Tim Macartney Snape mendizaleek igo zuten bidetik. Ipar tontorretik gailur nagusirako ertza ezin izan zuten zeharkatu, baina osatutako eskaladarekin gustura itzuli ziren.
|
|
|
Hori zen ene ametsa. Hegoak ez du gezurrik erraiten, hegoak ez
|
zuen
mendi hura aldatu, baina mendi hura beste gisa batera erakusten zuen.
|
|
|
Hamalau zortzimilakoetara igotzen azken mendizalea Andrew Lock australiarra izan da. Shisha Pangma (8.027) falta zuen zerrenda osatzeko, eta urriaren 2an jo
|
zuen
mendiko gailurra. Tontor nagusira I, aki Otxoa Olza zenak 2006an irekitako aldaeratik igo zen Lock.
|
|
|
Mikel Legarreta koadrilako lagunak parte hartzen
|
zuen
mendiko lasterketetan, Zegama Aizkorrin, adibidez. Hari jarraituz eta Ainhoa Jauregi bikotea ere zaletu zela baliatuta hasi nintzen.
|
|
|
Horrenbestez, hilaren amaieran Eskuduntzen Batzorde mistoak egin behar zuen bilera bertan behera geratu dela jakinarazi
|
zuen
Mendiak. Bilera egiteak ez zuen zentzurik, haren esanetan.
|
|
|
Ez dugu herri honetako kultur inbertsioa proiektu eta herrialde bakar batean hipotekatu nahi. Gogoeta aldi bat zabaldu nahi dugu, kultur munduak parte har dezan, eta gaur egungoari eta behar dugunari buruz eztabaida egiteko, adierazi
|
zuen
Mendiak. Ereduak alderatu behar dira, lasaitasunez eta euskal sortzaileen iritzia entzunez.
|
|
|
Bizkaiko Diputazioak adierazitakoarekin bat eginez, Jaurlaritzak ere uste du beharrezkoa dela Busturialdea ekonomiko biziberritzeko plangintza egitea, eta horretarako, euskal kultura zabalduko duen azpiegitura bat eraikitzearen alde dagoela jakinarazi
|
zuen
Mendiak. Baina gezurtatu egin zuen atzo zenbait hedabidek argitaratutakoa, euskal artisten museoa egiteko proiektua duela buruan Lopez lehendakariak.
|
|
|
Baina gezurtatu egin zuen atzo zenbait hedabidek argitaratutakoa, euskal artisten museoa egiteko proiektua duela buruan Lopez lehendakariak. Azpiegitura hori ez litzateke museo bat izango, baina horri buruzko datu gehiago Lopezek berak eta Blanca Urgell Kultura sailburuak emango dituztela gaineratu
|
zuen
Mendiak.
|
|
|
Pedroren sega makinak kurri
|
zuen
mendi bizkarra... Patata soroan eman zuten goiza:
|
|
2010
|
|
|
edo biok ederki sentitzen genuena, hobeto, kode sekretu hura sentimenduei lotua baitzegoen, azken batean. Horregatik jakin
|
zuen
Mendik ni kanpora nindoala goizean goiz agertu nintzaionean: agurtu ere, agurtu nuen agertu orduko, jakina, erarik amultsuenean, laztan eta fereken artean?
|
|
|
Sasi eta Mendiren arteko harremanetan, ordea, Mendi zen menderatzailea, eta hargatik gelditzen zen Sasi beti, halakoetan, bigarren planoan. Sasik ez zuèn sena
|
zuen
Mendik, gainera?
|
|
|
Hala ere, 2008an (oraindik ez dago 2009ko daturik), nekazaritzako erreketa Espainiako suteen %40, 61 izan zen, eta larreak lortzeko erreketa %28, 58 Gainera, azken hamarkadan nahita egindako zenbait baso sutek hirigintza interesak dituzten birkalifikazioak eragin dituzte. Antolaketari dagokionez, kasurik dramatikoena 1999an Tordesillasen (Valladolid) su hartu
|
zuen
mendi bat birkalifikatzea da. Valladolideko Diputazioak “MESETA SKI aisialdi eta abentura gunea” eraiki nahi du, Gaztela eta Leongo Gorteek lege bidez onartua.
|
|
|
kode sekretu bat, Mendik eta biok ederki ezagutzen genuena, ez txakurrak eta ez nik ezagutzen ez genuen arren —galdetuko bazenit zein ziren kodearen zeinuak, ez nizkizuke zehatz mehatz mugatu ahal izango—.. edo biok ederki sentitzen genuena, hobeto, kode sekretu hura sentimenduei lotua baitzegoen, azken batean. Horregatik jakin
|
zuen
Mendik ni kanpora nindoala goizean goiz agertu nintzaionean: agurtu ere, agurtu nuen agertu orduko, jakina, erarik amultsuenean, laztan eta fereken artean... baina orduan, ohi ez bezala, Mendi negarrez hasi zitzaidan, maletarik ez neraman arren.
|
|
|
Sasi eta Mendiren arteko harremanetan, ordea, Mendi zen menderatzailea, eta hargatik gelditzen zen Sasi beti, halakoetan, bigarren planoan. Sasik ez zuèn sena
|
zuen
Mendik, gainera...
|
|
|
Gaztetan anarkista zela zioenik ere bazen gure artean. Gizarteak ezarritako arauez kanpo bizitzea erabaki omen
|
zuen
mendian, bakarrik, dutxatu, arropa aldatu eta plantxatu beharrik gabe, nahi zuen guztia jan, edan eta errez, familiari uko eginez, liberatuta. Herriaren askatasun egarriaren pertsonifikazioa zen, akelarreak askatasun sexualaren aldarrikapena egiten zuten orgia ezkutuak ziren bezala.
|
|
|
Elorriaren" eder tankera" aipatu eta miretsi
|
zuen
mendi hauen magaletan hainbeste maitatu eta ederretsi zituen Bitoriano Gandiagak:
|
|
|
Horrela erantzun ditu Erkorekak Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako eledunak herenegun egindako hitzak. EAJ eta Jose Luis Rodriguez Zapateroren gobernuaren arteko edozein hitzarmenek PSE EEren eta Eusko Jaurlaritzaren iragazkia pasatu duela adierazi
|
zuen
Mendiak. Norbaitek uste al du Euskadin PSE EE oztopo izan ahal dela EAJ eta PSOEren arteko akordio bat geldiarazteko?, nabarmendu du Erkorekak.
|
|
2011
|
|
|
Ez da batere harritzeko hainbeste poztu izana, epaiak ontzat ematen baitu tortura salaketa gehien gehienak faltsuak direla. ...zaileek eta haien konplizeek etengabe errepikatzen duten leloa, hain zuzen.Hori ontzat emateko orduan, epaileek ez dute froga bakar bat aipatzen, tortura faltsuak salatzeko etakideek omen dituzten eskuliburuen asmakizun barregarri hori besterik ez, eta aldi berean froga falta jartzen dute aitzakiatzat Mattin Sarasolak bost eguneko inkomunikazio garaian jasandakoei muzin egiteko.Honek oso argi utzi
|
zuen
mendian gertatu zitzaiona ez zela «ezertxo ere izan gero egin zizkiotenekin alderatuz». Izan ere, torturatzen espezializatuak dauden agenteek sinestezineko sufrikarioa eragin baitezakete inongo markarik utzi gabe, eta halaxe jaitsarazi zuten infernuraino bost egun amaiezin haietan, baina epaileek ez diote sinesgarritasunik eman nahi izan haren testigantzari.Epaiak frogatutzat ematen du, ordea, mendian torturatu zuten bitartean Sarasolari «etengabe ikara eragiten ziotela esanez haiek lehen hogei minutuak besterik ez zirela eta bost egun zituztela berarekin nahi zutena egiteko.
|
|
|
Maila guztiei ezarriko zaie %7ko murrizketa. Aldiz, gizarte larrialdietarako laguntzen gehienezko kopuruak ez dira aldatuko, baina horien aurrekontua ere ez da haziko (17,3 milioi), eskaera gehiago espero arren.Neurritasunari lotutaLaguntzak jaitsiko badira ere murrizketa sozialik ez dela gertatu ziurtatu
|
zuen
Mendiak: «Ez dugu laguntza bat ere bertan behera utzi.
|
|
|
Bideetako lokatza gogortu egin zen, erreka ertza izoztu; goietan, mendi gainetan, elurra agertu zen. Igande batean, autoz baserrirako bidean zihoala, gizonak figuratxo bat hauteman
|
zuen
mendi maldako behien ondoan. Autoa azeleratu eta gertuagotik begiratu zuen:
|
|
|
Jose Mari Iturbek kontatzen digu: " Arrolak lehenengo aldiz parte hartu
|
zuen
mendi espedizio baten aterata dago; Huascaranera joan ziren. Han atera zioten Joxeri argazkia; ilea eta bizarra zuri zuri dauzka".
|
|
|
Mallok aditzea izan zuen Fausta anderea kexu zela senarrak ez zuelako haurdun uzten, eta, antza denez, arrazoia senarrak zakil eskas samarra izatea zen, txikia zeukala alegia. Mallo honek seme alaba ugari zuen ordea, eta ahoz aho hedarazi
|
zuen
mendi zelaietan Jainkoak handia eman ziola berari eta horregatik zela horrenbeste umeren aita. Malloren zeraren tamainari buruzko berri haiek adituta, Fausta andereak gizon puska hura ezagutu nahi izan zuen eta, Osana izeneko artekaria tarteko, Mallori opariak bidaltzen hasi zen, eta opariekin ohartxoak.
|
|
|
Florentino bera baino gehiago zela esaten zuen, baina ez zuela mendia berak bezain ongi ezagutzen. Florentinok tragoxka bat hartzeko eta hotza kentzeko koñaka eta txokolatea ezkutatzen omen
|
zuen
mendian, eta batzuetan Dédéeri esaten omen zion" Tira, Pescadilla, etorri hona!", eta neskak besora egiten omen zion salto eta zerbitzariak bandeja bezala eramaten omen zuen, baina gehiegi edan zuela konturatzen bazen" bojjacho" deitzen omen zion. Behin hegazkinlari bat pasa zuten eta Arakamak beste guztiak bezala Ingalaterrako kontsulatura eraman zuen, eta handik aste batzuetara berriro bota zuten haren hegazkina eta berriro topatu ziren muga pasatzeko orduan.
|
|
|
Pentsatzen dut pixka bat nekatua zela Villasante. Eroriko bat egin
|
zuen
mendian. Egun batez jin zitzaidan, Bilbon, eta erran zidan:
|
|
2012
|
|
|
Edgard Pisani ministroak abisatua zien Zuberoan harrera egin zioten nekazariei, Aguxtin Errotabeherek liburuan bildu duenez: " Lan gutxiago ematen du
|
zuen
mendiak pasatzeak ministerioa itotzen duten paper mendiak gainditzeak baino. Hala ere, esaidazue zehazki zer behar duzuen eta lagunduko dizuet".
|
|
|
Berrikuntzarako Funts Estrategikoari dagokionez, haren iraupena urte amaieran bukatu dela eta ikerlarien soldatak ordaintzeko berritzea ezinbestekoa zela azaldu zuen Salinerok. Bestalde, segurtasunari dagokion diru saila milioi bat izango dela zehaztu
|
zuen
Mendiak, ez 40 milioi?, eta batez ere ertzainentzat balen kontrako txalekoak erosteko erabiliko dela. Sozialisten eta jeltzaleen arteko desadostasunak agerikoak badira ere, egoera bideratzeko itxaropena badu gobernuak, eta eskualdaketa «ordenatua» egin ahal izateko eskua luzatu die jeltzaleei, beti ere «konfiantza eta leialtasunetik».
|
|
|
Idoia Mendia Jaurlaritzako bozeramaileak joan den astean ohartarazi zuen Justizia Sailean atzemandako irregulartasun larrien inguruan. 2000 eta 2009 artean, Saila Joseba Azkarragaren gidaritzapean zegoenean, kontratu informatikoetan irregulartasunak atzeman zituztela esan
|
zuen
Mendiak, eta 23 milioi euro ingurukoak zirela.
|
|
|
Egun hartan bertan eta hurrengoetan, Kepa animalia bezatzen saiatu zen, ohituraren ohituraz etxeko bilakatzen. Sarritan eraman
|
zuen
mendira, kateaturik emandako urte haiek ahaztu eta askatasuna goza zezan, zakurrak etxe ingurua nahiago zuen arren. Izebak mespretxua zion, Mirenek beldur apur bat eta Alaznek barre egiten zion, itsusia baitzen.
|
|
|
Erakutsi zidan lekura begiratu nuen, eta han ikusi nuen mamu ikaragarri hura, hondartzatik gertu zegoen lehoitzar beldurgarri bat, gainean
|
zuen
mendi irtenune baten itzalpean etzanda.
|
|
2013
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Justizia sailburu Idoia Mendiak nabarmendu zuen bere sailak laguntza eman ziola PuntuEus elkarteari. «Lehentasuna da domeinu hori lortzea, eta horretan buru belarri ari da gobernua», esan
|
zuen
Mendiak. –
|
|
|
Gipuzkoan, aldiz, tasarik handiena %49ra igotzeko ados jarri ziren EH Bildu eta PSE. Horrekin batera aurrezki zein kapital etekinek eta lan errentek ordaintzen duten tasak parekatuko direla azaldu
|
zuen
Mendiak. Gaur egun, lan etekinen gutxieneko tasa %23 da, eta kapital etekinena %20 Araban eta Bizkaian, eta %21 Gipuzkoan.
|
|
|
Lau esparru zehatz ditu itunak, baina bi alderdiek heldu den urterako aurrekontuak negoziatzeko borondatea badutela adierazten du diru sarreretan eta gastuetan konpromisoak hartu izana. «Ez gara aurrekontuei buruz hitz egiten hasi, baina giro politikoa joan den urtetik aldatu da, espero dugu hitzartutakoa kontuetako diru sailetan islatzea», esan
|
zuen
Mendiak. Aurrekontuak aurrera ateratzea ez dagoela bermatuta onartu zuen Egibarrek ere.
|
|
|
Dominguez asfaltoan hasi zen korrika. Maratoia jarri zuen helburu, eta hori egin ostean deskubritu
|
zuen
mendia. Silvia, berriz, betidanik izan da mendizalea, baina orain arte oinez baino ez da ibili mendian.
|
|
|
Bihotzaren deia, «Zoaz Eskual Herrira»aipatu
|
zuen
mendiak aipatzean. Euskaldunek mendiak ikusi nahi bide zituzten, eta oroz gainetik beren mendiak.
|
|
|
" esan nien, haserre antzera: " Hara, zera pentsatzen hasita nago, egunero zekor bat, ahari bat eta anega bat ale emanda ere,
|
zuen
mendiak eta zuen hondartzak irrikatzen jarraituko zenuketela". Orduan, entzuten zeuden indioetatik bizkorrenak honela esan zidan, irribarre batekin, erdi lotsaturik:
|
|
|
Eta zertarako egiten zuen horrelako itzul-inguruka? Kasu egin behar
|
zuen
mendi patarra heltzen zitzaiolako. Bide bazterrean, ezker aldean, erroitz ainitz baziren eta galmentatsua zen sobera hurbiltzea.
|
|
|
Han, urrun, agertzen zitzaizkion alde batean Zuberoako haran zabal bat eta bertze aldean Baxenabarrena. Azken hiru bihurguneak iritsi aitzin begirada bota
|
zuen
mendi kasko kaskora, San Antton kapelua ikusi nahiz. Oroitzen zen nola, bere haurtzaroan, aita amekin joaten ziren oinez, kapelu hartaraino, urteko beila egiteko eta laguntza berdin galdegiteko sainduari.
|
|
2014
|
|
|
“Irabazle sena zuen eta garaipen bikainak lortu zituen; bere osaba Marino eta aita Ismaelen moduan, Berriz herriaren izena mundu osotik eraman zuen”. Zirkuitua “Iñakik askotan egiten zituen bideak hartuz egin dute eta berak hainbeste maite
|
zuen
mendi bizikletaren praktika sustatzeko da”. Ondoren, zirkuituaren gaineko informazioa jasotzen duen panela bistaratu zuten Iñakiren senitartekoek.
|
|
|
Korrika egitea lehia dela, eta mendia ez dela lehiarako lekua. Esaten
|
zuen
mendian korrika dabilenak ez duela mendiaren esentzia errespetatzen. Zein da mendiaren esentzia?
|
|
|
Londresko Olinpiar Jokoetan bat egin zuten biek. 20 urte eskasekin, 26 amaitu
|
zuen
mendiko bizikletako proba, eta zortzigarren errepidekoa. Gurasoak txirrindulari izandakoak, anaia oraindik ere bizikleta gainean egurrean dabilena...
|
|
|
Euria goian behean ari
|
zuen
mendian, eta blai eginda itzuli zen etxera. Miren eta haurrak atari aurrean topatu zituen, zain.
|
|
|
Klik. Argazkilariaren flashak irrealtasunez tindatzen
|
zuen
mendi tontorra.
|
|
|
–Nekazaritza eta Ingurumen departamentuaren arabera, erran zuen Asiainek?, elurtea orain dela hamar egun hasi zen, urtarrilaren 23ko iluntzean. Gau hartan hogeita hamar bat zentimetro elur bota
|
zuen
mendian. Orduz geroztik, joan den osteguna arte, gogotik egin du elurra.
|
|
|
iluntzean, ezkontza zeremoniaren ostean, semea amarekin sartzen zen ohean, lotan zegoenean, amak isilik alde egiten zuen eta bere lekua uzten zion emazteari: gauaren hondarrak pasa ostean, semeak herritik alde egin behar
|
zuen
mendira eta bertan pare bat egun bakarrik pasa, ezkonduta egotearen lotsara ohitu arte... Ez al zaio zerbait antzekoa gertatzen Siegfriedi?
|
|
|
Xabik errieta espero zuen anaiarengandik, gaitzespenen bat behintzat, baina anaiak ez zuen ezer esaten. Horren ordez zigarroa piztu eta aurrera segitu
|
zuen
mendian sigi saga.
|
|
|
etxe berriak, belar gutxiago, trena bera ere ez dago, metroa da 2011n. Bideoaren arabera, Txikiak ez
|
zuen
mendirantz egin, Berango alderantz. Kontrakoa ere bai:
|
|
2015
|
|
|
Beleak esan
|
zuen
mendiaren beste aldean sumatzen zuela musika, baina Aroari goitik zetorrela iruditu zitzaion, zerutik. Txoriak ez zuen sinistu:
|
|
|
Albisteak sortu zidan ideia eta irudi zurrunbiloan, ez nintzen gauza ezer garbirik bereizteko. Goizean goiz aurkitu omen
|
zuen
mendi buelta bat egitera ateratako gizon batek, pago baten adarretik zintzilik, betiko arropa bera jantzita, beroki beltza goraino lotuta. Errota zaharra arakatzen ere ibili omen ziren, baina ez omen zuten ezer apartekorik aurkitu, ezta tximinoaren arrastorik ere.
|
|
|
Eta begira geratu zitzaizkion denak, komodara joan eta tiradera txikiak bata bestearen ondoren zabaltzen zituela, arin arin, baina ezer egokirik aurkitu ez eta bere xala erantzi eta harekin bildu zuen kaskezurra, erabat estali arte, eta ondoren Camengana itzuli eta ia erabat etzan zuen burua haren burkoan, esanez zer itxura ederra zeukan orain; zenbat gustatuko zitzaien iratxoei; txori habia bezalakoa zela; berak atzerrian ikusi bezalako mendi zoragarri bat zela, ibarrak eta loreak eta ezkila hotsa eta txoriak kantari eta antxumeak eta antilopeak... Hitz haiek erritmoan esan ahala, Camen gogoan ikusi zituen oihartzun egiten, eta Camek errepikatu
|
zuen
mendi baten antzekoa zela, txori habia, lorategia, eta antilope txikiak zeudela, begiak ixten eta irekitzen zitzaizkiola, eta Ramsay andreak esaten jarraitu zuen, gero eta monotonoago, erritmo gehiagoz eta zentzu gutxiagoz, begiak itxi behar zituela eta lo hartu eta amets egin mendiekin, eta ibar eta izar uxo eta loro eta antilope eta lorategiekin, eta ederra zen guztiarekin, esan zuen, emeki eme...
|
|
|
Baso artea atzean utzia zuten, eta harri arteko belar motzak argi azaltzen
|
zuen
mendiaren garaiera. Halako batean, hegi zorrotz batera iritsita, alde baterantz ikusi zuten igo beharreko tontorra, eta aurrean, berriz, Hegoaldera zabal etzanik, Arabako lautada, bere soro, herri eta bideekin.
|
|
|
Musulmandarren mitologiak dioenez, Adanek, paradisutik bidali ondoren, 200 urtez egon behar izan
|
zuen
mendi horretan oin bakar baten gainean zutik, harik eta Gabriel aingeruak Ararat mendira eraman zuen arte, eta han sortu omen zuen Eba Ala Jainko bakarrak.
|
|
|
Aurreko hamarkadan Regis Debrayk Revolución en la revolución liburuan atera zuenaren antzeko zerbait zen Etxabek proposatzen zuena, fokismoaren bidetik, baina hiri girora egokitua, eta kaleko gerrilla proposatzen
|
zuen
mendikoaren ordez. Lehenengo eta behin, propaganda armatuaren bitartez, diktaduraren kontrako operazio pedagogikoak egin behar ziren baldintza subjektibo egokiak sortzeko, eta euskal herri langileak horrela, mobilizatuta, gero eta gehiago hartuko zuen ekintzetan parte.
|
|
|
Ostatu eta jatetxe haiek, usu, marry mill bihurtu ziren, neskame single haien eta artzainen arteko ezkontetxe. Angelek, baina, ez
|
zuen
mendira joan nahi; han bizi ziren emakume askok sekulako bakardadea bizi izana deskribatzen dute, eta berak hirira joateko aukera zuen, lehengusinaren etxean lekua egingo baitzioten.
|
|
|
Ume koxkorra zenetik gustatzen zitzaion Erramuni baso eta oihanetan barrena ibiltzea. Egun osoa ematen
|
zuen
mendietako sasi, zuhaitz, bazter guztiak miatzen. Beste edozein gauza baino askozaz gehiago nahi zuen hark errekako arrainak, baratzeko landareak, airetik dabiltzan txoriak ikustatu, arakatu, geldiro aztertu.
|
|
|
Galera dakar aukerak, eta bizimodu iraultzailearen ordain mingotsaren adierazpenak aberatsagoa bilakatzen digu haren figura. Nahiago
|
zuen
mendian etzanda erleen burrunba entzun, alderdiko bilerarik erabakigarriena baino. Baina justiziaren grinak bizi zuen, eta hil.
|
|
|
Bere arauak erebazituen. Pilotuei apretak ematen zizkien ohiko oinetakoen ordez.Gero, botila koñaka gordetzen
|
zuen
mendiko toki jakinetan, barruakberotzeko edo.
|
|
|
Gobernuak zehaztu duenez, mantentze lanak GR, GR, GR ibilbideetan eta mugaz gaindiko ondoko ibilbideetan eginen dira: GR eta GRT, GRT, GRT, GRT, GRT, GRT, GRT, GRT, GRT, GRT eta GRT Azken hiru urtetan diru-laguntzarik gabe2008 eta 2011 urte bitartean Nafarroako Gobernuak 420.000 euro inguruko inberrsioa egin
|
zuen
mendi ibilbide sarea errekuperatzeko eta markatzeko. Nafarroako Mendi Federazioak egin zituen lanak, 180 boluntarioei esker.
|
|
|
Gaurko eskuak dauzkat, biharkoak falta zaizkit. Chillidak kubo erraldoi hutsa irudikatzen
|
zuen
mendi hartan. Barruan, behaketa leku batetik, ikusleak itsasoa behatuko zuen.
|
|
|
Donostia aldeko itsaso nabar eta berde beltza autotik ikusten dudalarik Chillidak hustu nahi
|
zuen
mendi barreneko plataforman eserita imajinatu dut neure burua, ahaztutako egitasmo hartan soilik existitzen den itsaso urdinago eta idealizatuago hari begira banengo bezala.
|
|
|
Mutilaren eskuei ur gatza darie. Auhen luzea da, soluziorik gabea; horrelatsu soncitu behar izan
|
zuen
mendi hauetatik galduta ibili zen azken otsoaren ainuriak.
|
|
2016
|
|
|
" Emakumeen aurkako indarkeria ez da hasten gatazka armatuetan, indarkeria politikoetan, eta ezta amaitzen akordioak egiten direnean ere", adierazi
|
zuen
Mendiak. Gaur egun, emakumeen aurkako indarkeria politikoak jarraitzen du:
|
|
|
1969an, Baionako Comptoir du Sud Ouest izeneko elektrika etxean sartu nintzen, bertan lan egiten zuen Pettan Elizalde lagunaren bidez. Artetik kontatzeko, arras ongi oroitzen naiz ere, nola Pettanek eta biek parte hartu genuen, Azkaineko plazatik Larrungo kaskora eta berriz plazarainoko lasterkaldian. Orduan herriko auzapez zen Andde Luberriagak lehen aldikoz antolatu
|
zuen
mendi lasterkaldia izan zen. Berak bere liburu batean kontatzen duenez, irrintzi ozen bat bota nuen herriko plazara heltzean!
|
|
|
Gure miseriaren ziloa zuetarik heldu da. Gure ziloari kendutik duzue altxatzen
|
zuen
mendia.
|
|
|
Trafikoaren intentsitate bortitzak eraginda, ideia batek hartu zuen Carlosen burua; pentsatu zuen auto haiek denak ur korronte bizi baten mende zihoazela, eta uholde batek herrestan eramandako traste zaharrak bezalaxeez zeukatela xederik, ez zihoazela zinez inora; aurrera jarraituko zutela, gero eta azkarrago, gero eta neurri gutxiagoz, harik eta harkaitz edo murru baten aurka zirtzildu arte edo amildegi batera erori arte. Eta horren aldean jarraitu zuen Carlosek pentsatzen Montserrateko harkaitzei begirazein ttikia izan behar
|
zuen
mendi hura zizelkaturiko uraren presak, harri bakar bat desegiteko mila urte behar izaten zituen ur harenak...
|
|
|
" Ludian eginta, omen, jaun zerukoak zorro batean mendi tontorrak artu, eta an emenka oriek emanez, lurbira mendiz apaintzeko lanari abiadura eman zion. Emen utzi
|
zuen
mendi bat, an ipiñi zuen bertze bat, aratxago irugarrena; gisa ortan zabilela mendien banabarratzen, etorri zen eskual erriaren aldi, eta ara non, bat edo bertze gure alderdiotan eman bear zituela ta, zorroa laxatzerakoan, an auspeztu eta zaramazkien guziak emen zitzaizkion gelditu. Orra zergatik, bertze asko tokietan mendien bat edo bertze ikusten badira ere bakarrik, emen eskual erriko alde otan, parrastan eta besagainka barraiatuak balira lez, non nai baditugu, elkarri lotuak, mendi tontor, zabal eta ederrak".
|
|
|
1765.eko martxoaren 28an, honako pasadizo harrigarria bazen gertatu Aralar mendian: Irañetako 71 urteko aitona zaharra genuen Mosoleneko Juan Astiz, goatzean eri bi egun zeramatzala, eta zoroaldi batek jota edo, halako batean altxatu eta alde egin
|
zuen
mendi aldera. Alabak ikusi eta bere atzetik joan zen, baina ezin izan zuen aita itzularazi.
|
|
|
Pedrotxo ez zen, baina, esku hutsik joan Seminariotik. Bizimodua aise ateratzen
|
zuen
mendian, bai, baina irakurzaletasunari eutsiko zion betiko, ikasiak zituen latina eta italiera poxi bat. Eta solfeo oinarrizkoa.
|
|
|
Dolu Urriaren 17an lagundu dugu lurreko azken egoitzarateko urratsetan Paxkal Etchebaster Lukaindegiko semea, 73 urtetan itzali dena, zoritxarrez orainokoan garaitezina den gaitz baten aurka gudukaturik bururaino. Baigura mendiaren oinetan sortua, kantu batek dion bezala, goizik entzuna
|
zuen
mendiaren deia eta harentzat zuen atxikimendua harekilako batasun bat bilakatua zen, salbu soldadogo denbora eta azken hilabete hautan gaitzak ezinbestean ezarri arte ez dut uste egun bat hutsegin duen bere itzuli edo bisita egin gabe Baigura mendiari, bere ahuntz, pottoka eta bertze kabalen ondotik, beretaz bezala bertzerenetaz ere axolatzen zela, denak ezagutzen baitzituen, mendiaren garbitasun... Nago, familia bezala, Baigura mendia bera ere ez denez orai doluan.
|
|
2017
|
|
|
Duela 44 urte, 1973an, hiru senegaldar hil ziren Ezpeletako (Lapurdi) mendi elurtuetan, gosez, hotzez nahiz bakardadez. Gertakizun hori zuen abiapuntu emanaldiak, eta Fernando Aire Xalbador-ek gertaera horri buruz idatzi
|
zuen
Mendian galdu direnei bertso sorta izan zen emanaldiaren hezurdura. Hain zuzen ere, migratzaileek bizi duten egoeraren hertzak ukitu zituzten emanaldian, kultur diziplina desberdinak uztartuta.
|