|
2000
|
|
|
Garai honetan, irakaskuntzaren bigarren mailan eta unibertsitatean gertatuko ez zen bezala, oinarrizko irakaskuntzak ez zuen aurrera egin. Edozein eratan. Université impériale, k XIX. mende osoan irakaskuntzaren antolakuntza baldintzatu
|
zuen
koadro juridiko administratiboa ezarri zuen.
|
|
|
‘Koadro hori bertzerik ez ote duzu bizitzan? ’ Guztiz serios ihardetsi nion: ‘Ama, Espainiarat joan nahi nuke, neure lehengusuaren ikusterat, zeren uste baitut ezen harekin ezkonduko naizela’ Harritu eta larritu zitzaidan ama, eta pentsatzen hasi zen eroturik ez ote nengoen, halako moldez, non koadroa gordetzea erabaki baitzuen; baina, ikusirik ezen erremedioak are okerrago jartzen ninduela eta apetitua ere galdu nuela, berriro eseki
|
zuen
koadroa bere tokian. Eta hala joan ziren egunak, eta joan zen urtebete hura, eta egun batean Simón de Osorio —ene osaba hura, kakao saltzailea zena eta Caracasen bizi zena—, ohi bezala, bisitan etorri zitzaigun; eta ni, hatsarrean, alegeratu egin nintzen, zeren hark eman baitziezadakeen, benturaz, neure lehengusu haren berri.
|
|
|
Eta orduan bururatzen zitzaidan ezen nihaur izan nintekeela Rosak izan nahi zuen semea eta ezin izan zuena, nola izan baitzitekeen Rosa nik nahi nuen ama, baina izan ez nuena... eta, pintore indiarrak pintatu
|
zuen
koadroaz oroiturik, zeinak erakusten baitzuen Ama Birjina hura, Jesus haurrari eta san Joseri bularra emaiten, ohartzen nintzen ezen nihaur izan nintekeela san Jose eta nihaur izan nintekeela Jesus haurra.
|
|
|
Eta, begiak paretan goiti jasotzen zituela, eratxiki zuen: " Non ote dago Pedro Huizi, gure Italiako izarra?", eta gela hartan
|
zuen
koadro bakarrari beha geratu zen, zeina Pedro Huizik pintatu baitzuen, Italiarat joan aitzin.
|
|
|
Hantxe zegoen, bai, Pedro Huizi, koadro bat pintatzen, ohol tipi errektangular haren gainean, zeina baitzuen astokoan ipinia, eta bere zorro harekin, nondik atera baitzituen pintatzeko behar zituen tresnak. Eta aulkitxo bat
|
zuen
koadroaren aitzinean, eta orain zutik jartzen zen, eta orain aulkitxoan esertzen zen, atsedenik gabe. Eta hain zegoen koadroan sartua eta sukar handi batek hartua, non ez baitzidan kasurik ere egin.
|
|
|
Eta, segidan, guardiako kapitaina ikusi nuen, gibeletik beste bi guardia zituela, dorretxerako bidean. Eta ni, deusetaz ohartu ez banintz bezala, etxean sartu, eta atea hertsi nuen, badaezpada ere, Pedro Huizik pintatu
|
zuen
koadroa leku segurean gordetzeko asmotan.
|
|
2001
|
|
|
Mariak ez
|
zuen
koadroa definitzen jakingo, eta gainera ez zuen definitu nahi. Edo, asko jota," ederra koadroa" esango zuen.
|
|
|
Edozein errepide ostatuko gela irudiztatu eta halakoxea zen nire aurrean zegoena. Ohe bikoitza, modaz pasatako koltxa gorriztaz estalia; eskuin aldean mesanotxe txikia, gainean lanpara eta iratzargailu bat zituena; ohe-buruaren gainean paisaia idiliko bezain irreala ageri
|
zuen
koadroa, sitsak jotako marko batez hornitua; ezker aldean armairu xume eta trinkoa; atearen ondoan mahai luzexka zurezko aulki batekin eta pixka bat atzerago, hormatik zintzilik, ertzak belztutako ispilu meharra. Sabaian, berriz, eta dena era ahulean argituz, kontsumo txikiko bonbilla horietako bat.
|
|
2003
|
|
|
Luca Giordanok aldiz, «pinturaren teologia»tzat jo zuen. Eta Teofilo Gautier-ek galdera hau bota
|
zuen
koadroaren parean jarrita: «Non dago koadroa?».
|
|
|
Orduan, bakarrik zelako, erabaki zuen lagunek eskainitako paketeen idekitzea. Segidan Conny renarekin hasi zen eta papera idekitzean, gutun eder bat eta bi adiskideen argazki bat edukitzen
|
zuen
koadro bat aurkitu zituen. Peter-ek, aldiz, urre koloreko lepoko bat eskaini zion Oya k berehala soinean ezarri zuena.
|
|
|
Dimas. Izan ere, Dimasek konpondu
|
zuen
koadroarekin zegoen problema. Dimasek kenduko zituen intsektuak, inork kentzen bazituen, koadroaren gainetik.
|
|
|
Damutuaren jatorkeriak! Zein izen jartzen
|
zuen
koadroetan?
|
|
2004
|
|
|
Zenbat ilusio galdurik. Esti irudikatu
|
zuen
koadrozko maleta txiki hura egiten. Armairu gainetik hartu, koadro arrekara haiei hautsak astindu, gider hedagarria eta gurpil beltzak oihal busti batekin garbituko zituen.
|
|
2005
|
|
|
Parisetik Balearretako Eivissa uhartera iritsi zen 60ko hamarkadan. Emyr de Horyk ez
|
zuen
koadro bakar bat ere margotu Espainiako Estatuan, eta ezin izan zuten faltsutzeagatik atxilotu, bai, ordea, homosexuala izategatik.
|
|
|
Egia esan, pintoreak bi ziren, aita semeak. Nik semeari begira hartu dut izena; izan ere, semeak ez
|
zuen
koadro originalik egin, aitak eginikoak kopiatzen eman zuen bizitza osoa.
|
|
|
Etxe Eskolen eta Ikastolen mugimenduak alderatzeko, Fernandez-ek (1994: 110) erabili
|
zuen
koadroa aurkeztuko dugu:
|
|
|
Ihesbiderik inon bazen, hantxe zeukala itxaropena. Egin nahi
|
zuen
koadro hura lortzearen arabera aurkituko zuela Leonek bizipoza edo nahigabea.
|
|
|
Leonek hutsik ikusi nahi
|
zuen
koadroa, biluts, ikusmena ostu zezakeen bestelako ezertxorik gabe inguruan. Gero han bertan eseri zen lagun margolaria, lurrean, eta fitsik esan gabe egon zen denbora luzean, egin berri zuen lanari begira.
|
|
2006
|
|
|
Zisne baten gainean, Lohengrin: heroia Brabante salbatzera joan zenekoa irudikatzen
|
zuen
koadroak.
|
|
2007
|
|
|
Orduan oroitu zen hilabete batzuk lehenago New Yorken ikusi
|
zuen
koadro hartaz. Warhol abizena zuen norbaiten lana zela uste zuen, ziur ez zekien arren.
|
|
|
Agureak ere koadroari lotu zion begirada?. Auskalo noiz egingo
|
zuen
koadro hori Sorolla delako horrek, baina min egiten du pentsatzeak agian hiru mutiko horiek hilda daudela dagoeneko.
|
|
|
Olatuen aparra, harearen urrea eta mutikoen azalaren distira nahasten ziren kanutoaren ke urdin grisaxkarekin bere begien aurrean. Atsegin
|
zuen
koadro hori. Horren kopia bat eskatu zion Gigiri, eta honek ia ia poster baten tamainako erreproduzio bat oparitu zion.
|
|
|
Gernikan hil zirenak hamar halako. Baina inork ez
|
zuen
koadrorik egin beren oroimenez.
|
|
2008
|
|
|
Berniza jarri zioten gainetik gurasoek eta ematen
|
zuen
koadroa benetakoa zela. Gomutan dut nik uste nuela benetako. Guernica?
|
|
2009
|
|
|
Ziudadelako erakusketan, Felix Ortegak benetako pasabidea margotu
|
zuen
koadroen arteko korridorean, erakusketaren erdi erdian. Ikusle gutxi ausartu zen hura zapaltzen.
|
|
|
Reginak hiriko denda ezagun batean erosi
|
zuen
koadro hura; senar emazteek, egia esan, koadro asko erosten zituzten, hartan espezializatuak zeudèn dendetan edo erakusketa aretoetan, jauregia apaintzeko asmoz: gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai.
|
|
|
Reginak hiriko denda ezagun batean erosi
|
zuen
koadro hura; senar emazteek, egia esan, koadro asko erosten zituzten, hartan espezializatuak zeudèn dendetan edo erakusketa aretoetan, jauregia apaintzeko asmoz: gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai.
|
|
|
Alba ari
|
zuen
koadroari arreta jarri ezin zuela zegoen.
|
|
2010
|
|
|
Xede, asmo eta irakurketa berriagoak tarteko, Interakzionismo> (ISSadeitu ikusmoldera eta metodologiara lerratuko da. Bidegurutze honetan lanerako behar
|
zuen
koadro metodologikoa (Etxeak> behar, >) Roulet et ali (2001) autoreek ekarriko diote. Oraingo honetan, sermoiak hizkuntza jarduera gisa hartuko dira, mintzairaren eta giza jardueraren arteko elkarreragin espazioan.
|
|
|
Enperadoreak, orduan, axolagabe esan zuen: ‘Hala ere, zu hil aurretik, amaitzeke utzitako koadro bat amaitu didazu’ Wang Fok ez
|
zuen
koadroa oroitzen, baina ekarri ziotenean argi antzeman zion bere lanari: mendiak ageri ziren, ibai bokale bat eta, hondoan, itsasoa.
|
|
|
Amazigeraz ddjwaru edo sriwriw eta euskaraz ‘zantzoa’ edo ‘irrintzia’ deitzen den oihu primitiboa. Ez da Edvard Munchek 1893an pintatu
|
zuen
koadrokoa, jakina. Amazigen artean emakumeek egiten dute, ospakizunetan, ikusten ari direna txalotzeko edo atsegina dela adierazteko.
|
|
2011
|
|
|
Horma urdina mugituz bezala hasi zen su lamaren arabera, sainduak ere silueta zehaztu ezinez higitzen ziren, lekuari giro irreala emanez. Egunero kontenplatzen
|
zuen
koadroa ere horman zegoen, errekako harripausuena. Haur ilegorria erreka gotorraren alde batetik bestera harririk harri pasatu nahian eta aingeru zuria haren gainean zain ilunabar ekaiztsuan.
|
|
|
Txankleten gainean nire oinek moluskuen edertasuna erakusten dute; Italiara eginiko bidaia batean ohartu nintzen sandaliak ezin erabiliko nituela eder azaldu nahi nuenetan; horrekin gogoratu naiz Uffizin japoniar argazkilariz inguraturik Botticelliren Udaberria ri barrez aritu ginenekoaz, hormonaz gainezka ni, katekesira joan ez zen lagun batekin egotearen euforiaz bera, emakumezko irudien oinetako behatzei begira; behatz lodiaren ordez, erdikoa zuten luzeena. Zoragarria zen barre egitea, historia klaseetarako liburuan orri bikoitza
|
zuen
koadro hark, eta begira begira egoten nintzaion matematikakoetan; nerabezaro pedantea izan nuen; neure buruari barre egitea zen, begira ze behatzak, baina ez nekien noraino algara horiek nire kontura ziren hotelera iritsi eta nire oinei begiratu nien arte. Koadrokoen berdinak, erdiko behatz luzea lotsaz bezala hatz koskorrak koroatutako arkuan zimurturik.
|
|
|
1931n pintatu zuen Oroitzapenaren iraunkortasuna (Erloju bigunak) izeneko koadroa eta bertan denboraren zurruntasuna baztertzen zuen. Izugarrizko arrakasta eduki
|
zuen
koadro horrek, amerikarrak etengabe erlojuari begira baitaude, eta haien erlojuak, Dalí ren koadrokoak ez bezala, guztiz zurrunak, gogorrak eta mekanikoak baitira.
|
|
2012
|
|
|
Emakumeak senar ohia hiltzeko behar
|
zuen
koadroa!
|
|
|
Horrexegatik diot ez garela biok bat bera, idazle argentinarra eta biok ez garela lerro zuzen baten zati bera, lerro zuzen beraren bi parte desberdin baizik. Beste hitz batzuekin esanda, ni naiz Cortazar handiak bukatu gabe utzi
|
zuen
koadro hori margotzen jarraitu behar duena.
|
|
2013
|
|
|
Ucelay eta Barrueta ziren Josuren kuttunenak; haien margolanen aurrean mirespenezko iruzkin sentikorrak egiten zituen. Ematen
|
zuen
koadroetatik harago ikusi nahi edo ikusi uste zuela beti: kale giroko paisaian nahiz erretratu bateko begiradaren ostean ate bat irekiko balitz bezala, oihalaren bestalderako bide erakusle.
|
|
|
Turnerrek bere testamentuan zehaztuta utzi
|
zuen
koadroaren kokapen zehatza areto honetan. Pintorearen nahia zen bere koadro miresgarri hau Claude bere maisuaren beste bi margoren artean betiko geratzea.
|
|
|
" Gure ciceroneak, Aita Uriak, oro har gizon zentzuduna eta zorrotza bazirudien ere gai gehienetan, naturalista nintzela jakinda, heldu zidan eskutik, kaperan geundela, eta Agave Americana, Linn delakoa irudikatzen
|
zuen
koadro batera zuzenarazi zuen nire arreta. Haren erditik, lore zurtoin baten ordez, Ama Birjina santu bat ernetzen zen, miraririk harrigarrienak egiten zituena, Aitak jakinarazi zidanez.
|
|
2014
|
|
|
Baina, ordura arte menera azaldu bazitzaion ere, orduantxe asaldatu zitzaion txakurra, zeren, Beñaten iritziarekin desados, mugimendu azkar bat egin baitzuen Foxek, pintzela pintura urdina zegoèn tokira zeramala eta ohol tipi zuria kolore harekin zikintzen. Saiatu zen, ondoren, Beñat, bertze kolore batekin, gorriarekin, berdearekin, sienarekin??, baina Foxek bereari eutsi zion, eta pintzelada urdinez pintzelada urdin osatu
|
zuen
koadroa.
|
|
|
Baina txakurrak goibel segitzen zuen, isatsa eroria, eta ez
|
zuen
koadro gorririk pintatu nahi izan. Paratu zizkion Felisak paletan bertze kolore batzuk:
|
|
2015
|
|
|
Behin gertatzen dira horrelako gauzak bizitzan, eta jakin egin behar da leku egokian egoten: airearen alkate soinua eta girgiluen kilker kantua, eta bien arteko batasuna edo konjuntzioa, munduaz kanpo zegoen harmonia hura, edertasun neurri oro gainditzen
|
zuen
koadro errepikaezin hura, ez dago hitzez aditzera ematerik.
|
|
|
Mihisearen begirada zuri tinko hari so egin zion, arretarik gabe; ondoren, lorategiari. ...ko begi txiki txinatarrak kizkurtuta zeuzkan?, gogoan zeukan bazegoela zerbait zeharka eta goitik behera elkar mozten zuten lerro haien harremanean, bai eta kolore urdinen eta marroien kobazuloa zegoen hesian ere, bere gogoan jasota egon zena; bere gogoan korapiloa lotu ziona, eta, hartara, noizean behin, nahi izan gabe, Brompton Roaden barrena joaterakoan, ilea orrazterakoan?, bere burua topatzen
|
zuen
koadro hura margotzen, harixe kirik egiten eta irudimenean korapiloa askatzen. Baina berebiziko aldea zegoen mihisetik urrun asmaketa arinean aritu, ala pintzela hartu eta lehen arrastoa egin.
|
|
|
Hitz bat ere ez zen egia; berak asmatua zen; baina horren bidez ezagutzen zuen inor. Tunelean barrena jarraitu
|
zuen
koadroan, iraganerantz.
|
|
|
Hamar urte lehenago han bertan eserita egon zenean, adar edo hosto baten irudi txiki bat zegoen mahai zapian, eta hari begira egon zen errebelazio aldi batean. Problemaren bat eduki
|
zuen
koadro baten lehen planoarekin. Zuhaitza erdialdera, esan zuen.
|
|
|
Zuhaitza erdialdera, esan zuen. Inoiz ez
|
zuen
koadro hura bukatu. Bere buruan egon zen gordeta hainbeste urtean.
|
|
|
Bere buruan egon zen gordeta hainbeste urtean. Orain margotuko
|
zuen
koadro hura. Non zeuden bere pinturak?
|
|
|
Sainte Victoire mendi biderkariari begiratu zion bezala begiratzen dio, orain, nire mendiari. Aix en Provencen margotu
|
zuen
koadro berbera ari da margotzen, kolorez kolore, nire jainko mendian. Zuria eta grisa harriarentzat, berde nabartua belarrarentzat, urdina eta horia zeruarentzat, oliozko adreiluak jartzen ditu oihalean, arbelezko teilaz estaltzen du paisaia.
|
|
2016
|
|
|
Sarrerako atean Egaña abizena zegoen grabatua metalezko xafla batean, eta barruan, han hemenka, baserritik ekarritako oroigarri gisako gauzak sakabanatuta: zeramikazko andrakila; lixatzeko burdinazko plantxa astun eta zaharra; igitai txiki bat eta laborantzako beste hainbat tresna; eta, egongelan eskegita, baserri baten irudia erakusten
|
zuen
koadro handia, «Egaña. 1980» sinadurarekin.
|
|
|
Emanaldiaren bukaeran oroigarriak eman zizkieten zuzendariei eta abesbatzaren sorreratik bertako kide den Juan Antonio Lekuonari ere ongi merezitako omenaldia eskaini zioten koruko lagunek, bertso bat idatzia
|
zuen
koadroa eta euskal makila oparituz. Akordeoia lagun, bi abesbatzek bertso hori kantatu ere egin zioten.
|
|
|
300 1897an Gauguin Tahitin zegoen, ezedukia eta etsipenak jota, nolabait bere artearen eta pentsamenduaren sintesia izan behar
|
zuen
koadro handia pintatu duenean hiru itaunak goiburu zituela. Bostongo Arte Ederretako Museoan gordetzen da (561 zenb. Wildenstein Katalogoan).
|
|
|
Ramon Sota enpresariaren bizilekuan ospatu zen Antonio Gezalaren koadroan ageri den festa, Ibaigane jauregian, 1927ko otsailaren 26an; margolariak berak data jaso egin
|
zuen
koadroan, almanakatik askatutako orri bat margotu baitzuen egun horrekin.
|
|
|
Ikuskizunaren burua Manu Sota zen eta arte zuzendaria Antonio Gezala margolaria, Sota eta Letamendi baino hamar urte pasa zaharragoa. Aita aberatsa zenez, Gezala ez zen margolaritzatik bizi, ez
|
zuen
koadroak pintatzea ogibide, eta horrek, zalantzarik gabe, askatasun handia eman zion sortzeko. Artista ez zegoen erosleen gustuen mende; libre izan ahal zen sormenari dagokionez, bere gurari, gustu eta intuizioei bide emateko.
|
|
2017
|
|
|
Zarata zetorren lekurantz abiatu zen. Zaldi baten irudia
|
zuen
koadro batek egiten zuen. Orduan Nikolasek koadroa mugitzea erabaki zuen.
|
|
2018
|
|
|
Nire senarra joan zen galdetzera ea zer gertatu zen argazkiarekin. Eta batek esan
|
zuen
koadro hori ez zela hor jarriko. Bere etxean zegoela, eta ez zuela bueltatuko.
|
|
|
Hori da esaten ari direna. Halaxe behar
|
zuen
koadroak (eta beraz koadroaren inguruko beste guztiak ere bai). Ez baitago, koadroaren tripetan era horretan sartuta, koadroaren inguruan sortutako beste eztabaidei bide emango dien elementurik batere.
|
|
|
Neure kezkak arintzen jardun nuen neska loaren mende sentitu bitartean. Nork egin behar
|
zuen
koadroko neskaren eta Jonaneren arteko lotura. Aba Yakueren fraideren batek errea izango zuen ordurako koadroa.
|
|
2019
|
|
|
Gero, ordea, beste egitasmo bat kontsideratu
|
zuen
koadro hura eta pintorearen beste hainbat lan bereganatzeko.
|
|
|
Baina mutilak zerbait gehiago ikusi
|
zuen
koadroan, eta xehetasun berri hura ere jakinarazi zion Klarari:
|
|
|
“Giroa eta lekua bereziak dira, herritik oso hurbil dago auzoa, ermita bera herriko zaharrenetariko bat da. Arrue berak aspaldian margoztu
|
zuen
kuadro bat jai giroa islatuz. Orain dela bi urte koadro horren antzezpena burutu zen ermitan bertan”.
|
|
|
Gau hartan bertan, zenbait adiskideren laguntzaz, eraikinaren atzetik irten ziren biak, maleta banarekin. Zenbait ondasun eta Gitak bertan utzi nahi izan ez
|
zuen
koadro bat zeramatzaten; emakume ijito bat agertzen zen margolan hartan. Dirutza handia ere hartu zuten, Vienan kontaktuari emateko, Israelgo estatuarentzat.
|
|
2020
|
|
|
Artistak margotu
|
zuen
koadro bat ere ikus daiteke atal honetan. " Zumaia margotzen duen koadro bakarra da", azaldu zuen historialariak.
|
|
|
Gero zuk nahi baduzu egin ariketa, eta hasi zeure baitan: 1961ean margotu
|
zuen
koadro hau, marra horizontalez osatua, Bilboko Arte Ederren Museoan dagoena, zerua eta lurra batzen diren lekua da, zeruertza, mundua bere gordinean, ez dago besterik. Baina ez joan galderari erantzuna bilatzera:
|
|
|
Bigarrena, berriz, hurbilagoko irudia zen, eta ur azalean igeri zebilela zirudien koadro bat agertzen zen. Segituan konturatu nintzen dorretxea erdian
|
zuen
koadro huraxe zela; lausotuta bada ere, ezagutzeko moduan ageri zitzaizkidan margolaneko zapelatzak, basurdeak eta dorretxea bera. Vicenziren izenpeari begiratu nionean, bat batean sinaduraren gaineko igelarekin egin nuen topo:
|
|
|
1993an Velazquezen Las Meninas margolanaz jantzi ginen, markoa egin genuen gozotegiko erretilu urrekarekin. Bakoitzak jokatu
|
zuen
koadroko pertsonaia bat, margolaneko zakurra ere atera genuen. Ni Velazquez bera nintzen aitaren paleta eta pintzela eskuan.
|
|
|
bi gizon mahai gainean erdi etzanik, begiak itxita irribarrez, ardo botila aldamenean. Aitak amaitu gabe utzi
|
zuen
koadroa bilobetako batek hartu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Mariak ezer galdetu gabe aipatu dit Barbarinek kopia susmagarriak egiten dituela. Aurreko egunean Maria bere etxera joan zen tailerrean aurkitu ez zituen margo batzuk eskuratzera eta une batean Txomin sukaldera joan zenean gizonak estalita
|
zuen
koadroa begiratu zuen. Pollocken kopia bat zirudien, baina konturatu zen mihisea oso zaharra zela eta inoiz ikusi ez zituen pintura akriliko zaharrak erabiltzen zituela...
|
|
|
Herritarrok, lehiaketara
|
zuen
koadroak aurkeztu dituzuen margolari estimatuok, arratsalde on! Aurtengoa da herri honetan burutzen dugun XVI. margo lehiaketa eta esan beharra daukat urtetik urtera aurkezten diren margolanen maila gero eta handiagoa dela.
|
|
|
Begiak itxita ditu. Gogoratu egin nahi du, ikusi aita hil zutenean Leioako ikasgela hartan erdi eginean utzi
|
zuen
koadroa nolakoa zen. Nolakoa zen Oihanaren mina ordu eta laurdeneko distantziara aita hiltzen ari ziren unean?
|
|
|
Azkenetan zen 2020 madarikatua. Kontatu zidanez, erakusketak ez zuen arrakasta handirik izan, ez
|
zuen
koadro askorik saldu, nahiz eta kritika onak jaso, eta Madrilera joatea deliberatu zuen Fridak, bere artista ibilbidea suspertu nahian eta xoxak lortzeko premiak hartaratuta. Lavapiesen ezarri omen zen, pisu konpartitu batean.
|
|
|
Begiak itxita zeuzkan eta eskuak gurutzatuta gerriaren gainean. Ikaslibururen batean ikusia
|
zuen
koadroren bat gogorarazi zion Davidi.
|
|
|
“Ez zen batere klasista”, esango diote uzten duenean. Garbitu egin behar zuen etxea, eta erosi berri
|
zuen
koadroa logelan jarri: ea hori ere gustu oso txarrekoa, funsgabeki nabarmena eta nerabea iruditzen zitzaion.
|
|
2022
|
|
|
Hortik aurrera gertatutakoa poliziak topatu
|
zuen
koadroan laburbildu zitekeen. Aita erail eta etxera itzuli zen.
|
|
|
Inporta zitzaion gauza bakarra bere semea zen. Zurbil, ezpainak dardarka eta begiak itxita, bere buruan irudikatzen
|
zuen
koadroa, eroen pinturek eduki ohi duten ñabardura ugaritasun guztiarekin. Gastonen aurpegiko zimurrik sumaezinena ere ikusten zuen, nola zegoen orrazturik, zer arropa zeuzkan, nola zeuzkan lotuta bere soldadu botak; haren ahots inflexio hautemangaitzenak ere igartzen zituen.
|
|
|
Txirrindula berdea zen; larruzko eserlekua, marroia. Eskua pasatu
|
zuen
koadro eta eskulekutik, parrila eta baita gurpil handi garbietatik ere. Kostaldeko jatetxe dotorean lanean hasi eta hiriko denda bateko erakusleiho batean ikusi zuenetik gauza guztien gainetik, lankideek, adibidez, grinaz erosten zuten arroparen gainetik, desiatzen zuena.
|
|
|
Kempton Bunton, leporatzen zaizu 1961eko martxoaren 21ean 80 libra balio
|
zuen
koadro marko bat lapurtzea Galeria Nazionalean.
|
|
2023
|
|
|
Proposamen bat egin nahi ziola: ...rte jasotako dirua itzuli beharrekotzat jotzen zuela; martxoan akuarela batzuk bidaliko zizkiola; ez bazituen nahi, beste norbaitentzat hartuko zituela, baina nahiago zuela Theorekin negoziatu; akuarela horiek beren hutsuneak bazituztela, baina ez zitzaiola txorakeria iruditzen haiek jendeari erakustea; martxora ezkero, batera eta bestera lanak bidaltzen hasiko zela; ez sentitzeko behartua nahi ez
|
zuen
koadroa hartzera; martxora ezkero dirurik ez zuela Theorengandik hartuko, trukean lanen bat eman gabe; berak Theorekiko libre sentitu nahi zuela eta gainera nahi zuela Theo ere berarekiko libre sentitzea; Nuenenen zegoenetik egun bat ez zuela eman goizean goizetik gauera arte lanik egin gabe.
|
|
|
Esaten zuen gutuna piskanaka idazten ari zela, pintatzen ari zen bitartean, nekatua zegoen tarteetan; tarteka gutuna idatziz, deabruak hartuta bezala pintatzen zuela. Gaixotasunaren aurretik hasi
|
zuen
koadro batekin (Garisoroa segalari batekin) borrokan ari zela; segalari horretan heriotzaren irudia ikusten zuela, hots, bera ebakitzen ari zen garia gizadia izan zitekeela; bidaliko zion autoerretratuan ikusiko zuela, lehen baino hobeto zegoela orain. Edmond eta Jules Goncourt-en Manette Salomon idatzian esaten zela paisaien pintoreek iraungo zutela, baina Vincentek izugarrizko desira zeukala erretratuak egiteko.
|
|
|
Dorus 1885eko martxoan hil zen, 63 urterekin; familiak aita gaizki tratatu izana egotzi zion Vincenti eta hura bere estudiora joan zen bizitzera. 1885eko maiatzean pintatu zuen Patata jaleen koadroa, Groot familiako eszena batean inspiratuta; koadro horren hogei erreprodukzio egin zituen litografian; Rappard adiskideari ere bidali zion litografia horietako bat eta hark gogor kritikatu
|
zuen
koadroa; Vincent oso mindua sentitu zen kritika horregatik; Rappard i esan zion kritika hori erretiratu arte bakerik ez zela izango bien artean. Vincententzat egoera okertu egin zen apaiza katolikoak bere eliztarrei eragotzi zienean Vincententzat modelo lanak egitea; zabaldu zen Vincentek utzi zuela haurdun Groot familiako alaba Gordina.
|
|
|
Vincentek defendatzen
|
zuen
koadroak pasioz egin behar direla; pasioa zela garrantzitsua, eta ez teknika; benetakotasuna eta ondradutasuna zirela garrantzitsuak; Patata jaleak koadroaren paleta ilunak eta marra lodiek adierazten zutela nekazarien benetako egia (Van Gogh Bonger, 1913; Naifeh eta White, 2011). 1885eko maiatzaren 6an (407) Nuenendik idatzitako gutunean Vincentek Theori esaten zuen Patata jaleak koadroa bidali ... Charles Blanc-en Les artistes de mon temps eta Grammaire des arts du dessin liburuetako arauak.
|
|
|
Vincentek maiatz hasieran gauza guztiak eraman zituen bere estudiora eta han pintatu zuen Patata jaleak koadroa; aurrez, negu osoan jardun zen buruen eta eskuen estudioak egiten. Koadroa amaitzean, Eindhoven-era joan zen eta han koadroaren berrogeita hamar kopia inprimatzeko kontratua egin zuen; inprimategitik litografiak heldu zirenean, Theori, Rappardi, Portier i eta Goupil go bere kide Jan van Wisselingh i bidali zizkien kopia bana; mila ukitu berri egin zizkion koadroari; Vincentek asko estimatzen
|
zuen
koadro hori, baina Rappardengandik kritika gogorrak jaso zituen eta harekiko harremana eten egin zuen Vincentek. 1885eko maiatzaren 24an (R51a) Utrecht tik idatzitako gutunean Van Rappard ek Vincenti esaten zion espero gabekoa izan zela Vincenten aitaren heriotzaren albistea.
|
|
|
Dahanek etxeko apal batean zuen saria, bihotzaren antzeko pisua duen zilarrezko bola bat. Sala handia zen, kuxinez inguratuta, eta hormetako batean Koranaren sura bat
|
zuen
koadroa zegoen.
|
|
|
Baina, era berean, bi lagunen artean lehia eta zeloak omen zeuden, eta horrek bata bestearekiko mesfidati bihurtu zituen; ez zioten ez kontatzen ez erakusten batak besteari zertan ari ziren lanean. Behin, Celiak ezkutuan ikusi zuen Lindak amaitu berri
|
zuen
koadro bat, eta, artelan haren bikaintasunaren aurrean," horren jeloskor jarri nintzen, non zorabiatu egingo nintzela sentitu bainuen". Ez zion ezer esan adiskideari, eta irakasleak koadroa laudatu zuenean Celia mutu geratu zen.
|
|
|
Erleei buruzko lehen datu zientifikoak jasotzen zituen liburua argitaratu zuen 1802an, Nouvelles observations sur les abeilles. Berak asmatu
|
zuen
koadro aldagarriko erlauntza, akordeoi itxurakoa, eta baita kristalezko erlauntz hau ere, erleak nola bizi diren eta zer lan egiten duten aztertzeko aproposa".
|