2000
|
|
‘Koadro hori bertzerik ez ote duzu bizitzan? ’ Guztiz serios ihardetsi nion: ‘Ama, Espainiarat joan nahi nuke, neure lehengusuaren ikusterat, zeren uste baitut ezen harekin ezkonduko naizela’ Harritu eta larritu zitzaidan ama, eta pentsatzen hasi zen eroturik ez ote nengoen, halako moldez, non koadroa gordetzea erabaki baitzuen; baina, ikusirik ezen erremedioak are okerrago jartzen ninduela eta apetitua ere galdu nuela, berriro eseki
|
zuen
koadroa bere tokian. Eta hala joan ziren egunak, eta joan zen urtebete hura, eta egun batean Simón de Osorio —ene osaba hura, kakao saltzailea zena eta Caracasen bizi zena—, ohi bezala, bisitan etorri zitzaigun; eta ni, hatsarrean, alegeratu egin nintzen, zeren hark eman baitziezadakeen, benturaz, neure lehengusu haren berri.
|
|
Eta orduan bururatzen zitzaidan ezen nihaur izan nintekeela Rosak izan nahi zuen semea eta ezin izan zuena, nola izan baitzitekeen Rosa nik nahi nuen ama, baina izan ez nuena... eta, pintore indiarrak pintatu
|
zuen
koadroaz oroiturik, zeinak erakusten baitzuen Ama Birjina hura, Jesus haurrari eta san Joseri bularra emaiten, ohartzen nintzen ezen nihaur izan nintekeela san Jose eta nihaur izan nintekeela Jesus haurra.
|
|
Eta, begiak paretan goiti jasotzen zituela, eratxiki zuen: " Non ote dago Pedro Huizi, gure Italiako izarra?", eta gela hartan
|
zuen
koadro bakarrari beha geratu zen, zeina Pedro Huizik pintatu baitzuen, Italiarat joan aitzin.
|
|
Hantxe zegoen, bai, Pedro Huizi, koadro bat pintatzen, ohol tipi errektangular haren gainean, zeina baitzuen astokoan ipinia, eta bere zorro harekin, nondik atera baitzituen pintatzeko behar zituen tresnak. Eta aulkitxo bat
|
zuen
koadroaren aitzinean, eta orain zutik jartzen zen, eta orain aulkitxoan esertzen zen, atsedenik gabe. Eta hain zegoen koadroan sartua eta sukar handi batek hartua, non ez baitzidan kasurik ere egin.
|
|
Eta, segidan, guardiako kapitaina ikusi nuen, gibeletik beste bi guardia zituela, dorretxerako bidean. Eta ni, deusetaz ohartu ez banintz bezala, etxean sartu, eta atea hertsi nuen, badaezpada ere, Pedro Huizik pintatu
|
zuen
koadroa leku segurean gordetzeko asmotan.
|
2001
|
|
Mariak ez
|
zuen
koadroa definitzen jakingo, eta gainera ez zuen definitu nahi. Edo, asko jota," ederra koadroa" esango zuen.
|
2003
|
|
Dimas. Izan ere, Dimasek konpondu
|
zuen
koadroarekin zegoen problema. Dimasek kenduko zituen intsektuak, inork kentzen bazituen, koadroaren gainetik.
|
2007
|
|
Orduan oroitu zen hilabete batzuk lehenago New Yorken ikusi
|
zuen
koadro hartaz. Warhol abizena zuen norbaiten lana zela uste zuen, ziur ez zekien arren.
|
2008
|
|
Berniza jarri zioten gainetik gurasoek eta ematen
|
zuen
koadroa benetakoa zela. Gomutan dut nik uste nuela benetako. Guernica?
|
2009
|
|
Reginak hiriko denda ezagun batean erosi
|
zuen
koadro hura; senar emazteek, egia esan, koadro asko erosten zituzten, hartan espezializatuak zeudèn dendetan edo erakusketa aretoetan, jauregia apaintzeko asmoz: gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai.
|
|
Reginak hiriko denda ezagun batean erosi
|
zuen
koadro hura; senar emazteek, egia esan, koadro asko erosten zituzten, hartan espezializatuak zeudèn dendetan edo erakusketa aretoetan, jauregia apaintzeko asmoz: gehienak, edo kostunbristak ziren, edo erlijioa gaitzat zutenak, tartean bodegoi bat edo beste ere bai.
|
2011
|
|
Horma urdina mugituz bezala hasi zen su lamaren arabera, sainduak ere silueta zehaztu ezinez higitzen ziren, lekuari giro irreala emanez. Egunero kontenplatzen
|
zuen
koadroa ere horman zegoen, errekako harripausuena. Haur ilegorria erreka gotorraren alde batetik bestera harririk harri pasatu nahian eta aingeru zuria haren gainean zain ilunabar ekaiztsuan.
|
|
Txankleten gainean nire oinek moluskuen edertasuna erakusten dute; Italiara eginiko bidaia batean ohartu nintzen sandaliak ezin erabiliko nituela eder azaldu nahi nuenetan; horrekin gogoratu naiz Uffizin japoniar argazkilariz inguraturik Botticelliren Udaberria ri barrez aritu ginenekoaz, hormonaz gainezka ni, katekesira joan ez zen lagun batekin egotearen euforiaz bera, emakumezko irudien oinetako behatzei begira; behatz lodiaren ordez, erdikoa zuten luzeena. Zoragarria zen barre egitea, historia klaseetarako liburuan orri bikoitza
|
zuen
koadro hark, eta begira begira egoten nintzaion matematikakoetan; nerabezaro pedantea izan nuen; neure buruari barre egitea zen, begira ze behatzak, baina ez nekien noraino algara horiek nire kontura ziren hotelera iritsi eta nire oinei begiratu nien arte. Koadrokoen berdinak, erdiko behatz luzea lotsaz bezala hatz koskorrak koroatutako arkuan zimurturik.
|
2013
|
|
Ucelay eta Barrueta ziren Josuren kuttunenak; haien margolanen aurrean mirespenezko iruzkin sentikorrak egiten zituen. Ematen
|
zuen
koadroetatik harago ikusi nahi edo ikusi uste zuela beti: kale giroko paisaian nahiz erretratu bateko begiradaren ostean ate bat irekiko balitz bezala, oihalaren bestalderako bide erakusle.
|
|
Turnerrek bere testamentuan zehaztuta utzi
|
zuen
koadroaren kokapen zehatza areto honetan. Pintorearen nahia zen bere koadro miresgarri hau Claude bere maisuaren beste bi margoren artean betiko geratzea.
|
2014
|
|
Baina, ordura arte menera azaldu bazitzaion ere, orduantxe asaldatu zitzaion txakurra, zeren, Beñaten iritziarekin desados, mugimendu azkar bat egin baitzuen Foxek, pintzela pintura urdina zegoèn tokira zeramala eta ohol tipi zuria kolore harekin zikintzen. Saiatu zen, ondoren, Beñat, bertze kolore batekin, gorriarekin, berdearekin, sienarekin??, baina Foxek bereari eutsi zion, eta pintzelada urdinez pintzelada urdin osatu
|
zuen
koadroa.
|
|
Baina txakurrak goibel segitzen zuen, isatsa eroria, eta ez
|
zuen
koadro gorririk pintatu nahi izan. Paratu zizkion Felisak paletan bertze kolore batzuk:
|
2015
|
|
Behin gertatzen dira horrelako gauzak bizitzan, eta jakin egin behar da leku egokian egoten: airearen alkate soinua eta girgiluen kilker kantua, eta bien arteko batasuna edo konjuntzioa, munduaz kanpo zegoen harmonia hura, edertasun neurri oro gainditzen
|
zuen
koadro errepikaezin hura, ez dago hitzez aditzera ematerik.
|
|
Mihisearen begirada zuri tinko hari so egin zion, arretarik gabe; ondoren, lorategiari. ...ko begi txiki txinatarrak kizkurtuta zeuzkan?, gogoan zeukan bazegoela zerbait zeharka eta goitik behera elkar mozten zuten lerro haien harremanean, bai eta kolore urdinen eta marroien kobazuloa zegoen hesian ere, bere gogoan jasota egon zena; bere gogoan korapiloa lotu ziona, eta, hartara, noizean behin, nahi izan gabe, Brompton Roaden barrena joaterakoan, ilea orrazterakoan?, bere burua topatzen
|
zuen
koadro hura margotzen, harixe kirik egiten eta irudimenean korapiloa askatzen. Baina berebiziko aldea zegoen mihisetik urrun asmaketa arinean aritu, ala pintzela hartu eta lehen arrastoa egin.
|
|
Hitz bat ere ez zen egia; berak asmatua zen; baina horren bidez ezagutzen zuen inor. Tunelean barrena jarraitu
|
zuen
koadroan, iraganerantz.
|
|
Hamar urte lehenago han bertan eserita egon zenean, adar edo hosto baten irudi txiki bat zegoen mahai zapian, eta hari begira egon zen errebelazio aldi batean. Problemaren bat eduki
|
zuen
koadro baten lehen planoarekin. Zuhaitza erdialdera, esan zuen.
|
|
Zuhaitza erdialdera, esan zuen. Inoiz ez
|
zuen
koadro hura bukatu. Bere buruan egon zen gordeta hainbeste urtean.
|
|
Bere buruan egon zen gordeta hainbeste urtean. Orain margotuko
|
zuen
koadro hura. Non zeuden bere pinturak?
|
|
Sainte Victoire mendi biderkariari begiratu zion bezala begiratzen dio, orain, nire mendiari. Aix en Provencen margotu
|
zuen
koadro berbera ari da margotzen, kolorez kolore, nire jainko mendian. Zuria eta grisa harriarentzat, berde nabartua belarrarentzat, urdina eta horia zeruarentzat, oliozko adreiluak jartzen ditu oihalean, arbelezko teilaz estaltzen du paisaia.
|
2016
|
|
Sarrerako atean Egaña abizena zegoen grabatua metalezko xafla batean, eta barruan, han hemenka, baserritik ekarritako oroigarri gisako gauzak sakabanatuta: zeramikazko andrakila; lixatzeko burdinazko plantxa astun eta zaharra; igitai txiki bat eta laborantzako beste hainbat tresna; eta, egongelan eskegita, baserri baten irudia erakusten
|
zuen
koadro handia, «Egaña. 1980» sinadurarekin.
|
2018
|
|
Nire senarra joan zen galdetzera ea zer gertatu zen argazkiarekin. Eta batek esan
|
zuen
koadro hori ez zela hor jarriko. Bere etxean zegoela, eta ez zuela bueltatuko.
|
|
Hori da esaten ari direna. Halaxe behar
|
zuen
koadroak (eta beraz koadroaren inguruko beste guztiak ere bai). Ez baitago, koadroaren tripetan era horretan sartuta, koadroaren inguruan sortutako beste eztabaidei bide emango dien elementurik batere.
|
2019
|
|
Gero, ordea, beste egitasmo bat kontsideratu
|
zuen
koadro hura eta pintorearen beste hainbat lan bereganatzeko.
|
|
Baina mutilak zerbait gehiago ikusi
|
zuen
koadroan, eta xehetasun berri hura ere jakinarazi zion Klarari:
|
2021
|
|
Begiak itxita ditu. Gogoratu egin nahi du, ikusi aita hil zutenean Leioako ikasgela hartan erdi eginean utzi
|
zuen
koadroa nolakoa zen. Nolakoa zen Oihanaren mina ordu eta laurdeneko distantziara aita hiltzen ari ziren unean?
|
|
Azkenetan zen 2020 madarikatua. Kontatu zidanez, erakusketak ez zuen arrakasta handirik izan, ez
|
zuen
koadro askorik saldu, nahiz eta kritika onak jaso, eta Madrilera joatea deliberatu zuen Fridak, bere artista ibilbidea suspertu nahian eta xoxak lortzeko premiak hartaratuta. Lavapiesen ezarri omen zen, pisu konpartitu batean.
|
2022
|
|
Hortik aurrera gertatutakoa poliziak topatu
|
zuen
koadroan laburbildu zitekeen. Aita erail eta etxera itzuli zen.
|
2023
|
|
Dahanek etxeko apal batean zuen saria, bihotzaren antzeko pisua duen zilarrezko bola bat. Sala handia zen, kuxinez inguratuta, eta hormetako batean Koranaren sura bat
|
zuen
koadroa zegoen.
|
|
Baina, era berean, bi lagunen artean lehia eta zeloak omen zeuden, eta horrek bata bestearekiko mesfidati bihurtu zituen; ez zioten ez kontatzen ez erakusten batak besteari zertan ari ziren lanean. Behin, Celiak ezkutuan ikusi zuen Lindak amaitu berri
|
zuen
koadro bat, eta, artelan haren bikaintasunaren aurrean," horren jeloskor jarri nintzen, non zorabiatu egingo nintzela sentitu bainuen". Ez zion ezer esan adiskideari, eta irakasleak koadroa laudatu zuenean Celia mutu geratu zen.
|