|
2002
|
|
|
Caponek lehendik zekien urte osoa zela negu gerra batean. Hala ere eskertzen
|
zuen
bere herrian baino beluago iluntzea. Gerretan alde batean arratsaldeak direnak, arratsak dituk beste batean.
|
|
2003
|
|
|
diosala egin zion norbaitek eta ia tupust egin
|
zuen
berarekin herrikoa zara, ezta?
|
|
|
Silvestreren herrian normala da sega. Esaten
|
zuen
bere herrikoak zirela unibertsoko onenak. Segan.
|
|
2005
|
|
|
Erbestetik etxera itzuli zen 1631 urtean, ezkutuan. Azkenean, 1632 urtean, behin betiko utzi
|
zuen
bere herria.
|
|
2008
|
|
|
Nire gurasoek ni eskolara bidaltzeko adina diru ez zutenez Europara etorri behar izan nuen, bizitza berri baten bila», dio Osasunako jokalariak, bere bizitza ardatz hartuta inmigrazioa eta futbola uztartzeko Espainiako La2 telebista kateak ekoiztu dokumental itxurako erreportai bati hasiera emateko. 16 urterekin utzi
|
zuen
bere herria Sunnyk. Europarako hegazkina hartzeko behar zuen dirua familiaren eta lagunen laguntzarekin bildu, eta Parisera abiatu zen Osasunako euskarria.
|
|
2009
|
|
|
Begirada Villamieleraino heltzen zitzaion, diktaketa irakurri bitartean, ur tantaz betetako leihotik begira geratzen zenean. Hasperen egiten
|
zuen
bere herriari buruz hitz egiten zigunean. Eztiaren herria zen Isabel maistrarena.
|
|
|
Bestalde, omenduak bihotz bihotzez eskertu
|
zuen
bere herriko txakolingileek eman zioten golardoa.
|
|
|
Udalak, ordea, ez zuen eskaera onartu. Orduan, plataformak hartu
|
zuen
bere gain herri galdeketa antolatzeko ardura. Horretarako, batzorde bat sortu zuten.
|
|
|
Eta ez horrenbeste agintariak. Ideia jakin batzuen hitzaldi kartsu edo propaganda egin barik azaldu
|
zuen
bere herriarekiko zuen konpromisoa.
|
|
|
Bitoriano Gandiagak, ordea, ulertzen
|
zuen
bere herria, eta, bertan, hainbat hautu egin eta bide koherente bati jarraitu zion. Tartean, Jainkoaren existentzia onartu egin zuen.
|
|
2010
|
|
|
Prentsaurrekoan taiwandarrari galdera bat egin nahi nion. Uste baino gehiago kostatu zitzaidan bi Oscar irabazita zituen zuzendari hari ezer esatea, baina azkenean lortu nuen galdetzea ea berak hamalau urterekin (nik baino lau gehiago zituen orduan beraz) Taiwan urrutian bizi zelarik, jaialdi haren berririk izan ote
|
zuen
bere herrian, gogorapenik ote zuen, inpaktu handia eragin ote zion. Ea oroitzapen polit hori berrogei urtean kolkoan eraman ote zuen (nik bezala) eta filma horregatik egin zuen.
|
|
|
Ikasten ari zela hartu
|
zuen
bere herriak bizi zuen egoeraren kontzientzia, eta horrek bere bizitza baldintzatu du. Hajak ez du sekula ahaztuko 2007an hainbat ikaslerekin batera autodeterminazioa aldarrikatzeko egindako manifestazioaren eguna.
|
|
2011
|
|
|
Zumarragako mutiko hark ez
|
zuen
bere herriko trikiti famatuaren berri, baina aitonaren Zarauzko jaiotetxera edo amonaren Bidanikora familia bidaia egiten zuen bakoitzeko, Laja eta Landakandaren kasetak entzuten zituen Ford Fiesta gorri zaharreko aparatuan. Mutiko hark ez zekien 80ko hamarkadaren lehen erdialde horretan Azkoitian rock eta pop mugimendua loraturik zegoela, baina bazekien, gurasoek hala esanda, herri horretakoak zirela Laja eta Landakanda.
|
|
|
Txomin Peillen euskaltzain zuberotarra emeritua izendatua zen eta berak izan behar zuen bere tokian sartzekoa. Eta ez hori bakarrik, 2011ko ekainaren 25ean sartze hitzaldia defendatu behar
|
zuen
bere herrian, Maulen alegia. Amultsuki, bai ni eta bai Iratiko lehen ikastaldi hartan ezagututako hainbat lagun gonbidaturik ginela zigun erran.
|
|
|
Madrilgo jendearekin test modukoak egin genituen, ikusteko ze iritzi zuten, eta jendeak harriduraz hartu zuen. Baina batek edo bestek aipatzen
|
zuen
bere herrian, bere amak ere aipatzen ziola bazela ahozko tradizioan, bertsolarien antzeko zerbait… Harritzen dira BEC aretoko finaleko irudiekin: 14.000 lagun bertso saioa jarraitzen egun osoan… Bertsoak, irudi bereziak, metaforak… erabili ditut lortze aldera ederrago edo erakargarriago egiteko.
|
|
|
Manuela Carretta, Italian sortutako flamenko dantzaria, Laboaren musikak liluraturik, haren zenbait doinu dantzara bihurtzen hasi zen. Eta musikatik dantzara doan urrezko hari horri segika, hitza dantza bihurtzeko leku bat aurkitu
|
zuen
bere herri inguruan.
|
|
2012
|
|
|
Turkiako mapa handi bat ekarri zuen turkiarrak eta geografia azalpen orokorrak eman zituen, Marmarako itsasoa, Istanbul Konstantinopla zela, Otomandar Inperioa. Kurduari utzi zion txanda ondoren, eta honek hatzarekin markatu
|
zuen
bere herriaren eremua, maparen hegoaldean, eta mapatik kanpora ere luzatuz," hemen Irak dago, baina hau Kurdistan ere bada, eta hemen Siria legoke eta hor ere kurduak bizi gara eta baita ere hemen Iranen, eta leku guztietan gaude jazarriak, hizkuntza bera ere debekatuta duen herri zanpatua gara eta gure askatasunaren alde borrokatzen gara, armak eskuetan, Öcalan gure buruzagiaren ildoari zi... PKK-k herria askatzeko egiten duen borroka armatuaren alde egin zuen tolesgabe.
|
|
2015
|
|
|
Aitak erakutsi zigun natura sublimatzen, begiak harriduraz eta poesiaz betetzen, etsai hurkoa errespetatzen. Herri hau maite zuen aitak, bihotzetik, eta sufritu egiten
|
zuen
bere herriarekin, bihotzetik. Eszeptizismo ukitu bat gailendu zitzaion azken urteetan, ikusten zituen gauza askorekiko, jardun nekaezinarekin eta umorearekin borrokatzen zituenak.
|
|
|
Hurrengo egunean, Johannes gaixoak izena eman
|
zuen
bere herriko Akademian irakurtzen ikasten hasteko.
|
|
|
zer dela eta, Bizkaiko euskaran idazten hasi zenean, ez zuen berdin jokatu? Zer dela eta idatzi
|
zuen
bere herrikoan, Markinakoan. Badakigu, gainera, eztabaida biziak eta beroak izan zituela Pedro Antonio Añibarrorekin jokabide hori zela eta.
|
|
|
Arrazoia: ikertaldeak, Euskal Herrikoa izanda, sakonago jakin nahi
|
zuen
bere herriko profesional esperientziadunen aburu orokorra. Beste bost estatuetan 54 inkestatuen iritziak baliagarriak izan dira joera eta aburu orokorrak jakiteko, estatuz estatuko azterketa zehatzetan gehiegi sakontzeko aukera ematen ez bazuten ere.
|
|
|
Emakumezkoetan 7 lehiatu ziren. Caf Transport Engineering taldeko Maialen Aramendiak ez
|
zuen
bere herrian huts egin eta erraz gailendu zen (15:10), bera bezala Burunda klubean trebatutako Bakarne Gonzalezi 1:35 aterata. Hirugarrena Irantzu Belokiri izan zen (16:54).
|
|
|
Asko zor dio Miguel Sanzek Catalani. Izan ere, 80ko hamarkadan Catalanek Iruñeko zirkulu politikoetan sartu
|
zuen
bere herriko politikari gazte ezezagun hura. " Txikiak ginenetik gara lagunak.
|
|
|
Arratsalde loriagarria Joanden igandean ainitzek xantza izan dugu Gamarteko elizan sartzeko, zeren lekuak mugatuak baitziren. Herriko Etxeak hor muntatua
|
zuen
bere herriko seme baten omenaldi paregabea, ohoratzen zutelarik Parabileko Erramun Negueloua. Duela 45 urte kantuz hasirik, badauzka zonbait bazter alaiturik geroztik bere botz ederrarekin eta orai elgarretaratu dira hasiz geroztik izan dituen kantari lagunekin.
|
|
2017
|
|
|
Dena den, uste dut ez dela ahaztu behar Izortz Zabala, bermeotarra, Astilleroko patroia zenean gertatu zena. Astilleroko traineruak Kontxako Bandera irabazi zuenean, antzerako salaketak egin zitzaizkien arraunlariei, eta bandera eskuan zuela Bermeora arraunean etorri zenean, Izortz Zabalak pankarta desatsegina aurkitu
|
zuen
bere herrian Astillero Pastillero leloarekin. Mila zorion, Urdaibai, eta balio bezate egin eta hartutako minek etorkizunean zuzenago jokatzeko.
|
|
|
Horregatik, beharbada, Miel Otxinek aukeratu
|
zuen
bere herria, beraiek oraindik ere, bere modura Patxamama, Amalur, gurtzen zutelako, oraindik ez zutelako galdu zilborrestearen lotura hori, horregatik aukeratu zuten Kuzko, haien arteko txaman berria.
|
|
|
Umoretsua eta atsegina izateaz gain, kobanetarraren filantropia aski ezaguna zen herritarren artean. Batetik, PYDeko fundatzaileetako bat izan zen, 2005ean; bestetik, Damaskon hainbat urtez lan egin ondoren, 2007an etxera bueltatu eta ospitale bat eraiki
|
zuen
bere herrian. Huraxe izan zen osasun zerbitzu eskuragarri bakarra hiritar askorentzat, 2014ko Kobaneko setioan erraustu zuten arte.
|
|
|
Ezkongai aldi labur baten ostean, Miren Lujanbiok negar malko bat isuri
|
zuen
bere herriko elizan baietza eman zuenean. Zalantzazko malkoa.
|
|
|
Esan daiteke Larzabalen jardunak modernitatea erantsi ziola euskal antzerkigintzari? Zenbateraino. Larzabalek euskal antzerkia ezagutu eta praktikatu
|
zuen
bere herrian bertan, gaztaroan. Berantago, Parisen ibili zen; ikusgarri desberdinak ezagutu zituen han eta Frantziako toki desberdinetatik etorritako gazteekin landu zuen antzerkia bertan.
|
|
|
Irujo negarrez hasi zen, arras hunkitua. Pentsa ezazu, 1937an utzia
|
zuen
bere herria eta hau 1954an zen!
|
|
2018
|
|
|
2008tik 2015era zor publikoa 260 milioi eurotik 3.300 milioira handitu da. Zor hori UPNk sortu
|
zuen
bere herri lan faraonikoak ordaintzeko eta Volkswageneko BEZ ospetsuaren bidez sartzen ez zen dirua konpentsatzeko. Operazio horietan banku batzuk sartu ziren eta haiekin negoziatu behar da, zorraren zati bat haiek berengana dezaten:
|
|
|
Kantuz, ekimenez eta buruz ari izan da Manex aitortu du Videgainek. Luzaz egon zen ofizioz Baionako Euskal Museoan eragile nagusi eta Unibertsitatean doktoretza erdietsi
|
zuen
bere herriari buruzko tesi ederra eginik. Duela gutxi, Euskaltzaindiak erabaki zuen Manex Pagola ohorezko euskaltzain izendatzea.
|
|
|
Egindakoari esker, salbatu egin
|
zuen
bere herria.
|
|
2019
|
|
|
–Ez zait iruditzen. Besteren bat aurkitu
|
zuen
bere herrian bertan, tira, herrialde berean, esan nahi dut. Lalek besterik esatea pentsatu du, baina isilik gelditu da azkenean.
|
|
2020
|
|
|
Inork ez
|
zuen
bere herriaren legeei eta aburuei obeditzen. Moralaren pragmatismoaren larrua urratu zen.
|
|
|
Horietako bat Kenyako Mary Nyanjiru da: Harry Thuku lider antikolonialista babestu zuen, eta, kolono ingelesek atxilotu zutenean, Nyanjiruk hartu
|
zuen
bere herriaren gidaritza. Sarojini Naidu Indiako emakumea ere azalduko da —Gandhirekin batera aritu zen borrokan bere herrialdearen independentzia mugimenduan—.
|
|
|
Baina ez da hala. Kristok bere pobreen artean bildu
|
zuen
bere herria. Gogora ekar zazue:
|
|
2021
|
|
|
San Acisclon eguberriko meza ospatu bitartean, Azenarik ingurura begiratu
|
zuen
bere herrikoarekin diferentziak bilatuz. Erritoa berdina zen.
|
|
|
Hasieran, Azenarik entzun baino ez zuen egiten; denborarekin Euskal Herriko sorgin, basajaun, lamia eta mutil ausarten istorioak etorri zitzaizkion gogora. Behin basamortuan eta oasi batean girotutako abentura gogoan, isiltasunean, artean istorioaz gozatzen ari zirenean, Azenarik nahi gabe aipatu
|
zuen
bere herriko istorioak, erreka, mendi, baso eta leizetan gertatzen zirela eta beste mutilek zerbait kontatzera behartu zuten. Kostata hasieran, poliki giro eta pertsonaia desberdinez jantzitako kontakizuna gogoratzen hasi zen.
|
|
|
Dortoka hondoan zegoen, bere bazkari gozo gozoarekin. Anansi lehorrera atera zen, eta goseak itzuli behar izan
|
zuen
bere herrira.
|
|
|
Ondoren, belaunaldi gazte berriekin topatzean, haiekiko lotura ezinbestekoa ikusi zuen. Zorroztasun horrek eta aberria alderdiaren gainetik jartzeak kalapita eta arazoak ekarri bazizkion ere, Monzonek beti zorrotz jardungo
|
zuen
bere herriarekiko konpromisoan.
|
|
|
Baina ez nuen horretarako bekarik lortu, eta doktoretza eta lana uztartzeko hautua egin nuen”. Albaitari klinika egin
|
zuen
bere herrian, Barbastron, eta gero Terueleko Maestrazgoko herri batean. Euskadira 1982an ailegatu zen, Eusko Jaurlaritzari Nekazari Ikerketa transferitu zitzaionean.
|
|
|
Hara. Ez dakit nork esan
|
zuen
bere herriko hizkera hautatzen duenak euskara batua arriskuan jartzen duela edo haren kontra dagoela. Hori esan zuena mozkortuta egongo zen, beharbada, ze ez da egia.
|
|
|
Aita ere falta zen. Aitak ere behar
|
zuen
bere herrian. " Herriko hormak, nonbait, ez dira denonak" entzun zion behin amari.
|
|
|
izen oneko familia bateko kidea zen; azkarra eta langilea zen; kontaktuak zituen. Baina liskar txoro batek haren ibilbide profesionala hasi baino lehen katramilatu eta, ezin jakin, Errepublikaren aurkako altxamendua gertatu eta berehala Falangen izena eman eta frontera joan nahi zuela kemenez eta gogotsu adierazi zuenean, beharbada garatua
|
zuen
bere herriko sozialista, anarkista, ezkertiar guztien kontrako herra berezia, beharbada herria garbi eta eskuindar eta elizkoi ikusi nahi zuen. Beharbada uste zuen aste batzuetako kontua izango zela gerra, berehala amaituko zela dena eta udalean lan egiteko aukera emango ziotela arduradun berriek.
|
|
|
ETA Militarrak exekuzioa hartu
|
zuen
bere gain Herri Irratira egindako dei batean: Amnistiaren aldeko Batzordeetan infiltratuta egotea egotzi zion.
|
|
2022
|
|
|
Azenari, beste urteetan bezala, mugetara joan zen gerlari eta kapitainekin. Uda hartan inork ez
|
zuen
bere herria defentsarik gabe utzi nahi. Antsok bere soldaduekin baketutako lurraldeetakoak bakarrik joan ziren hasieran mugak defendatzera.
|
|
|
Azenari Arlanzonera itzuli zenean abenduaren hasiera zen, negu gordinerako prestatzeko garaia. Denbora gutxi izan
|
zuen
bere herrietako beharrak betetzeko. Kasilda eta Brizia etxeko beharrez mintzatu zitzaizkion eta Emilio, Erramun eta Marko lurrez, aziendaz eta ondasunei buruz.
|
|
|
Istorioak kontatzeko abilezia berezia zuen Kantziler Nagusiak, baina Erkudenek, Euskaliako biztanlerik ezjakinenak bezalaxe, ederki ezagutzen
|
zuen
bere herriaren historia, eta mila aldiz entzuna zuen atsoaren kontakizuna.
|
|
2023
|
|
|
Gurasoei buruz ez daukat informaziorik, baina litekeena da haiek ere ez ikasi izana, edo umetan jaso eta gero galdu izana. Bixentek berak gabezia eta galera moduan bizi
|
zuen
bere herriko eta bere herriaren hizkuntzaz komunikatu ezina, eta" arrazoi historiko politikoak" aipatzen zituen galtze hori azaltzeko. Egia da, noski:
|
|
|
Imajinatzen dut Francoren kolpeaz oroituko zela, eta diktadura luze horren pean jarraitzen
|
zuen
bere herriaz, eta nola baziren gazte batzuk –bere gurasoen belaunaldi kristau otzana ez bezala– armak eskuan borrokan ari zirenak frankismoa eta frankistak behingoz historiaren zabortegira bidaltzeko. Laster hilko zuen ETAk Carrero Blanco almirantea, Francoren eskuin eskua eta erregimenaren bermatzaile izatera deitua.
|
|
|
Oi, aita zoritxarrekoa! Gerratean, birritan gertatu zen frantsesen preso, baina, ihes egitea lorturik, suhartasunez defendatu
|
zuen
bere herria. Baina erregea itzuli zen gero eta lotsarik gabe aldarrikatu zuen bere asmo erreala Konstituzioa baliogabetzea zela; horretxek ekarri zion aitari nahigabea, Konstituzioarekiko eta ideia liberalekiko fideltasunak.
|
|
|
Paoli Korsikako azken heroiak ahal guzia egin
|
zuen
bere herria Frantziaren aztaparretan ez dadin eror; oroitarria badu Florentziako eliza batean; Frantzian ez da horretaz asko mintzatzen. Korsika da errogabeziaren kutsaduraren etsenplu bat; ugarte horretako jendea konkistatu, kolonizatu eta usteldu ondoren, guhaurk jende bera pairatu behar izan dugu polizia, prefeta, armadako axuant, lizeoko zaindari edo antzeko funtzioetan zeinei esker bere txandan frantsesak populazio guti edo aski konkistatu bat bezala tratatzen zituen; neurri handi batean Korsikako jende klase horren falta da bortizkeria eta krudeltasun fama emana izan bazaio Frantziari kolonietako indigenen artean.102
|