|
2004
|
|
|
Balantzategiko ugazaba andre Genovevak ez
|
zuen
bere barruan halako ugaritasunik, baizik eta bihotz bakarra, behiok batzuetan eramaten dugun zintzarri sendo horietako bat bezalakoa: bihotz bakarra eta hura oso sakonean gordea.
|
|
|
Baina bizimoduak ez
|
zuen
bere martxarekin jarraitu; eta gure adiskidetasuna ez zen hautsi. Eta hori nola gertatu zen segituan kontatuko dut, eta kontatu zahar naizenari esker, zeren urak, urak edota denborak, gu zaharrokin zereginik ez baitauka.
|
|
|
—Hortzaundirik ez dago hor, behintzat —gaineratu
|
zuen
berak pentsakor. Artean ahaztu gabea zeukan festa egunekoa eta, bi anaia haiek han segitzera, adarrak erakutsiko zizkien.
|
|
|
Eta Balantzategiko basoa, erne ote da berriro? Hartu ote
|
zuen
bere kastigua Antiaju Berdek. Eta La Vachek?
|
|
|
—Hori trufa duzu, Mo —egin
|
zuen
berak barre burua azenario lerrotik altxa gabe— Badiakizut izkribatzaile entseatua zirela baina hanbateraino! Ez, ez, zuk beste pena eta xangrinak dituzu bihotzean, Mo.
|
|
|
Ederki! —egin
|
zuen
berak oihu azenario bati ostiko emanez— Bixtan duzu zer egin behar duzun. Ez izkriba haboro!
|
|
|
La Vache qui Ritek eten egin
|
zuen
bere hizketaren haria, eta isilaldi bati ekin zion. Nire aldetik, amore emanez, begira jarri nintzen, eta ilargi handi bat ikusi nuen zeruan.
|
|
|
—Alde batera, zer pena behi izatea! —jarraitu
|
zuen
berak, burua niregana mugituz— Basurde, zapelatz edo mendiko beste edozein jende izango bagina, borroka egin genuke jateko. Baina nahi bezala ibiliko ginateke.
|
|
|
Den dena bizi bizirik zegoen, eta lehen euli bat, zizare bat edo barraskilo bat egondako lekuan, ehun euli, ehun zizare edo ehun barraskilo ikus eta zapal zitezkeen orain. Gure haraneko erreka koxkorrak berak indartsu egiten
|
zuen
bere bidea; purrustaka, eta ez, orduantxe arte bezala, erretenaren tankera guztiarekin. Mundu honetan ez izan ordea ordainik gabeko mugimendurik eta, erreka indartuz bezala, ahulduz zihoazen goiko aldeetako elurrak.
|
|
|
Harro sentitu nintzen nire lagunaz. Aurrera segitzen
|
zuen
bere ikerketarekin. Ez zuen etsitzen.
|
|
|
Lasaitu egin nuen laguna. Azken batean, nahiko buru erakusten
|
zuen
bere ezjakintasuna aitortzean. Gainera, konturatzen nintzen ni ondo, bere arazoa ez zen delako makaldadea, baizik eta bere basurde bihotz hura.
|
|
2010
|
|
|
Biziki estimatzen zituen J. Lockek afera erlijiosoetan erakusten zituen zuhurtzia, egia bakar eta baztertzailetik berehala urrundu beharra, eta haren arrazionalitate ausarta, arimaren existentzia ere zalantzan jartzerainokoa, hain zuzen ere. Lockek ia mende bat lehenago idatzia
|
zuen
bere A Letter concerning Toleration (1689), eta han tolerantzia erlijiosoaren lehen defentsa sistematikoa egiten zen. Gogoan izan behar da herrialde germaniarretako sukar erlijioso politikoa Ingalaterrara ailegatu zen garaian idatzi zela liburu hau.
|
|
|
Herri horretako kontzientzia euskaldun galdua berreskuratzen ahalegindu zen, eta hauteskundeetan bozka asko bildu omen zituen Irujorentzat. Aizpuruk errepublikazale, federalista eta foruzale sentitzen
|
zuen
bere burua. 1936ko gerla amaitzean, Andoainera aldatu zen.
|
|
|
Ados. Alabaina, galdetu egin daiteke Vinsonen jokabide glotozida horren arrazoia ea noraino zen profesatu zuen hizkuntzalaritza naturalistaren printzipioen ondorio berezkoa, guztiz akademikoa, edota parte hartze lotsabako hori zein neurritan hauspotu
|
zuen
bere ideologia frantses nazionalista errepublikazaleak.
|
|
|
Ez dakit Larreko k zer nolako parte hartzea eduki zuen laugarren eta kongresu horretan. Dirudienez, sinesmen biziko gizona zen, arras fededuna eta egunero elizara zalea, goiztiriko mezara; baina Larrekok, aldi berean, zientziaren argiaren beharra sentitzen
|
zuen
bere ogibidea ganoraz bete ahal izateko.
|
|
|
Zer esanik ez, eboluzioa azaldu zien besteak beste, Darwin eta Haeckel en ideiak plazaratuz, alabaina, ez dago argi Aretxabaleta bera zelan formatu zen darwindar gisa, Aretxabaletaren lehen argitarapenak geroagokoak baitira. Hala ere, Aretxabaletak Ernst Haeckel en ildoan ubikatu
|
zuen
bere eboluzionismoa.
|
|
|
Berak eta beste guztiok zerrenda bat osatzen genuen laukiaren marretako baten paraleloan. " Zure aitak asko daki —arrapostu zion Martinek zakartasunez— Baina hobe
|
zuen
bere garaian txertoa eman balio. Frantzian ume eta gazte guztiei ematen diete.
|
|
|
" Eta gutxi al da herren geratzea? Askok nahiago lukete hil!" Martinek ez
|
zuen
bere tonu zakarra utzi nahi. " Ez ezazu ergelkeriarik esan, mesedez!" Cesarrek lurrera bota zuen erretzen ari zen zigarroa.
|
|
|
Haurtzaroko jostalekua zen biontzat. " Basora ere joan gintezke", esan
|
zuen
berak. Basoak alde guztietatik inguratzen zuen hotela.
|
|
|
Mesedez!", eten nuen. " Arrazoi duzu, nahikoa da", eman
|
zuen
berak amore, eta kaxan utzi zuen gutun hura ere. Gero, plastikozko poltsa bat hartu eta Dunhill tabako pakete bat atera zuen handik.
|
|
|
" Gogogabetuta zaude aspaldi honetan, ezta? jarraitu
|
zuen
berak. Aurtengo udan ere ez zara Urtzara joaten.
|
|
|
" Zu zara eta! —hots egin
|
zuen
bere parean geratu nintzenean. Irribarreak aurpegia argitu zion— Zenbat denbora elkar ikusi gabe!" Gorilaren koadernoa nire eskuetara etorriz gero ez bainintzaion zain egoten, Villa Lecuonako atean noiz deituko.
|
|
|
Errekaren ertzean eraikin zahar bat zegoen," aroztegi zaharra" esaten geniona. " Adrianen aitak hogei urterekin jaso omen
|
zuen
bere familiarengandik—esan nion— Langile bakar bat omen zeukan orduan". Irribarre egin zuen:
|
|
|
Azken batean, errazagoa zen baiezkoa. " Asko pozten nauk, David —esan
|
zuen
berak. Tonua aldatu zuen berriro— Badakik, ezta?
|
|
|
Martinek begia keinatu zidan ostera. " Baina izango
|
zuen
bere alde ona, ezta. Senarra Espainian, zu Erroman hogeita hamarren bat urterekin, inguruan gizon asko, kalean begiradak..." Signora Soniak barre egin zuen hatz erakusleaz lokia zulatzekoa eginez.
|
|
|
Hesseren liburuan irakurri dudan esaldi bat besterik ez da."" Zer aurpegi jarri dut, ba?"" Pazientzia galtzeko zorian dagoen irakasle batena."" Ez dut uste, Teresa!" Modu aski zakarrean atera zitzaidan esaldia. " Hasi zara nirekin haserretzen, David —esan
|
zuen
berak tonua aldatuz— Haserretu egiten zara beti."" Hori ez da egia, Teresa."" Egia da. Bisita egin zenidan egunean ere haserretu egin zinen.
|
|
|
Ardailatuta ari zen, arnasa estutzen zitzaion. " Zaude lasai, Teresa."" Ez gaitezen haserretu, David", esan
|
zuen
berak. Hasperen bat izan zen.
|
|
|
Egoera batzuetan, formulak erabiltzea hobea zen, zintzoagoa. " Bitxiena da ni ez nintzela nire ezbeharraz konturatzen", esan
|
zuen
berak. Bankutik altxa eta oholezko hesiraino joan zen.
|
|
|
Bisita egin diot Teresari."" A! Orain ezagutu zaitut!", esan
|
zuen
berak. Baina guztiz bere onera etorri gabe.
|
|
|
Errebuelta itxietan oreka galtzeko arriskuan jartzen ziren denak, hainbestekoa zen abiadura. " Joan hadi polikiago, halako presarik ere ez zeukaagu eta", esan
|
zuen
bere aurrean eseritako falangistak autoaren astindu batek atearen aurka bidali zuen batean. Fokuen argi zuriek errepide ondoko basoa argitzen zuten.
|
|
|
" Zer joera?"" To commitsuicide." Baina, orain bai jakin zezakeela garbi, ez zen halako joerarik bere baitan. Bere burua hilko zuen eguzkia mendi gainean azaltzearekin batera, baina beldurrak gidatzen
|
zuen
bere gogoa, heriotza bera baino oinaze handiago baten mehatxuak. Ez zuen pentsatu ere egin nahi zer egingo zioten hildako falangisten kideek harrapatuz gero.
|
|
|
" Sagarrak: 7", idatzi
|
zuen
bere libretan. Ez zen lo luzearen ondorengo guraria bakarrik izan.
|
|
|
Arrautzarik ere ez?". Don Pedrok elikagai zerrenda luzea osatu
|
zuen
bere purrustada amaitu baino lehen. " Bukatu al du?
|
|
|
Eta Frantziako muga ordubetera edukiko dugu. Hurrengo egunean, bizarra moztu eta langosta errea jatera joango gara."" Eta bankura ere joan dugu", esan
|
zuen
berak. " Bukatu hori eta goazen lehenbailehen", esan zion Juanek.
|
|
|
" Barka beza, baina daukan itxurak barregura ematen dit. Konturatuko da berori ere ispiluan begiratutakoan."" Pentsatzen nuen horregatik izango zela." Ustekabe handia espero
|
zuen
berak ere. Bizarragatik eta, batez ere, galdua behar zuen pisuagatik.
|
|
|
Ez
|
zuen
bere burua ezagutu. Ispiluan gizon arrunt bat ikusi zuen, aurpegi maiztukoa eta bizar zuria, ez gizena eta ez argala, bera baino zaharragoa itxuraz.
|
|
|
" Ba al duzue baskularik etxean?"" Arrebak erabiltzen du. Sukalde ondoko kuartoan dago." Juanek arto zopa gehiago prestatzen zituen bitartean hartu
|
zuen
bere pisu berria: 94,50 Bere gazte denboran zuen berbera, hoteletik atera zenean baino hogei kilo gutxiago ia.
|
|
|
Pirpori xanpaina gustatzen zitzaion izugarri, eta harizko manteletan langosta, misera eta gainerako itsas fruituak jatea; Txanberlainek, berriz, kabaret bazterretan uzten
|
zuen
bere dirurik gehiena, emakumeek ez ziotelako, Pirpori bezala, bere aurpegi politagatik amore ematen. Egoera berrian, diru premia arazo larria bihurtu zitzaien berehala.
|
|
|
1944 urtea iritsi zenerako Pirpo oso nekatua zegoen, eta aurreko garaien mira bilatzen zuen, suerte handiagoz ibili zelako orduan, hainbesteko gorabeherarik gabe, erosoago, aberatsago —" korsu patentearekin", esan izango zuen esamoldea ezagutu izan balu. Ez
|
zuen
bere bizitza guztia kamioiarekin pasa nahi, Portugaldik Pirinioetara eta Pirinioetatik Portugalera. Zerbait egin beharra zeukaten.
|
|
|
Andrea eta biok bakarrik gaude. Gure Cesar txikia Zaragozara eraman
|
zuen
bere izebak orain dela bi aste, eta honezkero han gelditu du. Benetan, don Pedro.
|
|
|
Bere bizitza gogoratu zitzaion orduan don Pedrori: eta Winnipegen ikusi
|
zuen
bere burua Jolinshua cheff indiarrarekin kafea hartzen; Alice Armen ikusi zuen meatoki barru barruan sartuta eta ruglar silver deitzen zitzaion zilar gorriaren zain zabala aztertzen; Prince Ruperten ikusi zuen egun oso batez elurretan galduta ibili ondoren. Eta erabaki zuen:
|
|
|
Berealdiko muturrekoak eman zizkiok Tony Garciari. Pena bakarra, Tony Garcia espirituz bakarrik zegoela Adelaren sukaldean." Osabak barre egiten
|
zuen
bere gisara. Berak ere ohi baino alkohol gehiago zeukan gorputzean.
|
|
|
" Tony Garcia horri muturreko bakar bat ematea lortzen badu, zerraldo botako dik! Hori sasoia dauka gure Ubanbek!" Osabak barre egin
|
zuen
bere kolkorako.
|
|
|
Osaba Juanek papertxo bat atera
|
zuen
bere alkandoraren poltsikotik. " Ahaztu baino lehen, David.
|
|
|
" Neska horrekin hitz egin baduk, jakin beharreko guztia badakik —esan zidan bururik jiratu gabe. Eskua luzatu
|
zuen
bere begiradaren norabide berean— Hemendik egun batzuetara monumentu berri hori inauguratuko ditek hor, Obaba erdi erdian, eta gero oturuntza bat emango ziotek Uzkuduni hotelean. Eta argazki bat ere egingo zietek denei batera, hurrengo egunean egunkarietan ateratzeko.
|
|
|
" Obaban fusilatu nahi izan zituztenen zerrenda da", esan nion. Poliki poliki irakurri
|
zuen
berak, izen bakoitzean geldituz. " Nondik atera duk?", galdetu zidan.
|
|
|
" Nolanahi ere, ez zaidak iruditzen Angelek fusilamenduetan parte hartuko zuenik. Portaburu, esate baterako, pistolero talde batek hil zian Donostiako kaleetan harrapatuta." Baina zalantza egiten
|
zuen
berak ere. Ni bezala zegoen bat batean.
|
|
|
" Hik kontuan har ezak Uzkuduni eta horiei dena tranpa egiten zietela, konbate bezperan hiru eta lau andre sartu ohean, eta nola gu bezalako zerri batzuk ziren ba hantxe jo ta jo hustu arte, eta hurrengo egunean ba komeriak ringean, kottik ez kontrarioari matraila puskatzeko. Eta orain berriz boxeolariak ondo prestatuta joaten dituk, eta ez zegok konparatzerik..." Ubanbe nire presentziaz ohartu zen, eta eten egin
|
zuen
bere azalpena. " Ez al duk behar adina lo egin, David?
|
|
|
Haserretzen zenean ere, Lubisek ez
|
zuen
bere hitz egiteko era egoki eta lasaia zabartzen. Ohi baino ozenago ebakitzen zituen hitzak, hori zen dena.
|
|
|
Ezin nuen Angelen jokaera sufritu. Nolatan agintzen
|
zuen
berea ez zen zaldia! Zein eskubiderekin ari zen osaba Juanen izenean!
|
|
|
Baina ez zuen beste galderarik egin, eta galerian barrena aldendu zen txistuka. Aldarte onean zegoen; udaberriko eguraldi epelak eragina
|
zuen
berarengan ere.
|
|
|
Klaseko beste edonorekin ere atera izango zen bere onetik; baina gaizkile likitsa —izenlagun horrekin hautsi
|
zuen
bere hitz egiteko ezinanor eta ni izatea, herri txiki bateko giro garbi eta inozentean jaiotako mutil jator bat, kaperan harmonioa jotzen zuena, pairaezina egiten zitzaion.
|
|
|
Hori bakarrik?" Kamioi txikiak gelditzekoa egin zuen, eta jarraian mendian gora jo. " Hotelera al goaz?", hots egin
|
zuen
berak harrituta. " Hala ematen du", esan zion soldadu gazteak.
|
|
|
" Harana begiekin edaten ari naiz", entzun
|
zuen
bere baitan. Bernardinoren ahotsean entzun ere, zeren halaxe hasten baitzen maisuak leku hari buruz idatzitako poema:
|
|
|
" Zer nahi duk? Burua ukabilarekin zanpatzea?" Sebastianek Ubanberen oinpetik alde egin
|
zuen
bere burlarekin jarraitzearren: " Nik uste nian peso pesado hintzela, baina kolpe marikoi hori hartu eta peso pluma haizela iruditzen zaidak".
|
|
|
—egin zion burla Sebastianek— Gure etxera afaltzera joaten direnean ere korrienteena eskatzen ditek gutxiago gastatzeko!"" Kaka zaharra, orduan!", zapuztu zen Pantxo tximeleta airera botaz. Baina intsektuak galdua
|
zuen
bere hegoetako lakrea hatzek estututako aldean, eta uretara erori zen berehala.
|
|
|
Lubis gizaajuan amana bestela? Horrelaxe esan
|
zuen
berak. Korrika abiatu nintzen Urtzara.
|
|
|
Orain dela gutxi arazo bat eduki dugu pertsona batekin, eta kapitainak atzemana dauka hor." Hamar bat metrora zegoen jeep bat seinalatu zidan. Jatorrian, retener aditza erabili
|
zuen
berak: " El capitdn lo tiene retenido".
|
|
|
Isilik egin genuen hurrengo ordua, mozkorrak berak lasaituta zeudela zirudien. Halako batean, trenak mantsotu egin
|
zuen
bere abiadura, eta mozkorretako bat leihora atera zen. " Estamos llegando a Zaragoza", esan zuen.
|
|
|
Leninengatik?"" Uste dut baietz —erantzun zidan berak— Aita partidukoa da. Baina osaba bat ere banuen Vladimir izenekoa." Zalantza egin nuen, arazo nazionalaz galdetu ala ez, zer iritzi
|
zuen
berak Georgia edo Ukrainaren autodeterminazio eskubideari buruz; baina isildu egin nintzen. Oxigeno eza garbi antzematen zen ordurako, birikak behar bezala betetzeko bi kolpetan hartu behar zen arnasa.
|
|
|
" Estebanek ere ez zekien igeri. Nik ikasteko esaten nion, ez zela zuhurra itsasoan ibiltzea igeri jakin gabe, baina bera lehengoetakoa zen alde batera, ez
|
zuen
bere burua piszinako ikastaroetan ikusten. Eta gero, barku batek jo zuen bera zihoana, Bretainiako kostalde horretan arrantzan ari zirela.
|
|
|
Nik ikasteko esaten nion, ez zela zuhurra itsasoan ibiltzea igeri jakin gabe, baina bera lehengoetakoa zen alde batera, ez zuen bere burua piszinako ikastaroetan ikusten. Eta gero, barku batek jo
|
zuen
bera zihoana, Bretainiako kostalde horretan arrantzan ari zirela. Zazpitik bi salbatu ziren, kapitaina tartean.
|
|
|
Berak sar zezakeela propaganda gure ordez. Ez al
|
zuen
berak, Maribelen arabera, gutxiegi pagatzen ari zelako irudipena. Zergatik ez genion sakrifizio handiagoa eskatzen?
|
|
|
Gainera, bere lehen ipuin liburua argitaratzera zihoan" Ramon Garmendia" ezizenez. Bileretan ere erlojuari begiraka hasten zen lehenengo hogei minutuak bete orduko, eta handik aurrera hamaika modutara adierazten
|
zuen
bere aspertua. Carlosi kosta egiten zitzaion jokaera hura eramatea.
|
|
|
" Auto zaharrean joan duk orduan", esan zidan. Urte hartako Eguberrietan erositako Dodge Dart bat erabiltzen
|
zuen
berak, berdexka, oso polita, baina Mercedesak Villa Lecuonako garajean jarraitzen zuen, amak noiz behar. " Josebak eramango nau", esan nion.
|
|
|
Traidoreak piztia likitsak gara. Dena barkatzen zuenak ez
|
zuen
bere dizipuluaren traizioa barkatu. Eta dizipuluak urkatu egin zuen bere burua.
|
|
|
Dena barkatzen zuenak ez zuen bere dizipuluaren traizioa barkatu. Eta dizipuluak urkatu egin
|
zuen
bere burua. Nik, berriz, horren ordez, erredimitu egin nahi nuen, barkapena lortu ekintza eredugarri baten bitartez.
|
|
|
" Organoa ere jotzen al duzu?" Ezetz esan nion. Burua astindu
|
zuen
berak. " Jakinda ere ezin izango zenuke jo.
|
|
|
Ez da beste gerrarik izango", gaineratu nuen tontoki. Irribarre egin
|
zuen
berak: " Hik zer pentsatzen duk?
|
|
|
" Redin? Ingalaterrako hiria bezala?" Berak, noski," Reading" ikusten
|
zuen
bere buruan. Baietz esan nion.
|
|
|
" Idazteko, dirua eduki behar da —esan
|
zuen
berak Faraoni eta beste zaldiei begira. Gogoratu Hemingway.
|
|
|
Esaldia oso tonu neutroan atera zitzaidan. " Litekeena", esan
|
zuen
berak," maybe". " Baina horrelako kasuetan maiz gertatzen den bezala, arazoak daude, batez ere New Hampshire aldean.
|
|
|
" Hori gezurra duk, Martin, ez zuan horrela gertatu!", moztu zion Josebak. Oso ikasle zintzoa zen Joseba, asko maite
|
zuen
bere maistra.
|
|
|
" Oso pozik nago, bai", onartu zuen, neskek etxe barrura egin eta bakarrik gelditu ginenean. " Kolegiotik bota nautelako?"" Beharbada onerako izango da hori ere —egin
|
zuen
berak aurrera— Datorren ikasturtean ez duzu goizean goizik atera errepidera. Beldurrak egoten nintzen beti, istripu bat izango ote zenuen.
|
|
|
Bere jaiotetxean zegoen, baina ez zuen bertakoa ematen. " Adrian berriro operatuko dute errebalidako azterketak bukatu eta gero —esan zidan— Bestetan baino operazio handiagoa egingo diote, nonbait, eta medikuek esan omen dute gutxi mugitu behar duela ondoren, ez zaiola batere egunero trenean eta batetik bestera ibiltzea."" Ez nekien ezer." Adrianek ez
|
zuen
bere gaitza behin ere aipatzen. Bere arauetako bat zen.
|
|
|
Irailaren 15ean, Obabako festa bezperan, sei gizon igotzen ziren Obabako eliz dorrera bertako kanpai erraldoia jiraka eta joka jartzera eta haren mezua kilometro askora hedatzera. Joaldiak ordu erdi inguru irauten zuen, eta denbora horren buruan kanpaiak galdu egiten
|
zuen
bere arintasuna, eta oztopoka bezala hasten zen, gero eta hots ahul eta irregularragoak sortuz. Berehala, kanpaiari erabat isiltzeko betarik eman gabe, norbaitek txapliguak botatzen zituen airera, hiru txapligu segidan.
|
|
|
—ekin zion Redinek petriletik altxa eta norbaitekin eztabaidan ari balitz bezala— Hura Espainiara etortzen hasi zen garaian hogei lagunek bazkaltzen zuten dolar batekin! Hogei lagunek!" Angelen Mercedesa seinalatu
|
zuen
bere arrazoinamendua bukatu aurretik: " Zu ere bere kasuan zaude.
|
|
|
" Barkatu", esan nion zerbitzariari, gure helbide trukea bukatu zain baitzegoen. " Franbuesa tarta?", galdetu
|
zuen
berak irribarrea zabalduz. Mary Annentzat zela adierazi nion.
|
|
|
" Eta orain, galdera bat egin behar dizut esan nion Mary Anni. Lasai eserita zegoen, eta gurutzatuta zeuzkan besoak, argazkian bezala— Zergatik ari naiz honetaz hizketan?" Hatza altxa
|
zuen
bere ikasleek klaseetan egingo zuten moduan. " Egia esan nahi ez didazulako?
|
|
|
" O' i mozdadia, Se' astian!", esan zuen bikietako batek. " O' i mozdadia, Se' astian!", errepikatu
|
zuen
bere berdinak. Haien hizkera Lubis, Pantxo eta Ubanberen aberrikoa zen, baina are eta barruragokoa.
|
|
|
Bakarrik nago, ez daukat nire gogoa zeinekin ase, ez diet neure burua inguruan dabilzkidan gizon horiei entregatu nahi, baina gogoa gero eta handiagoa da, gero eta handiagoa, eta ezin diot eutsi, ezin diot." Martinek atzera bota zuen gorputza aulkian, erkituta geratu balitz bezala. " Horrelako arnasa daukan andreak zerrendaren aurreneko lekua merezi zian", esan
|
zuen
bere pentsamenduetatik zeharo atera gabe.
|
|
|
Baina itxura zen. Teresak esaten zuen bezala, izugarri maite
|
zuen
bere semea.
|
|
|
Ez dik hotzik egiten". Baiezkoa egin
|
zuen
berak, eta Adriani heldu zion. " Orain bakarrik falta zaiguk honek ere nahi ez izatea." Baina Adrian ez zen ezertarako gauza, eta erraz eraman genuen autora.
|
|
|
Baina berak ni kastigatzeko gogoa zeukan, eta ez dit kasurik egin."" Okerren bat egingo huen eta, Sebastian", esan nion. " Nik ez, bikiek egin dute!", hots egin
|
zuen
berak.
|
|
|
Benetako paparazzi lapur bihurtu?"" Alferrik ari zara. Hemendik aurrera nire kapazuan ibiliko da argazki makina", esan
|
zuen
berak. Tonu solemnearen itxura eginez mintzatu nintzaion:
|
|
|
Ondo irabazia daukagu ospea. Bakar bakarrik ibiltzen gara eremu latzetan."" Campusak ere leku bakartiak izan daitezke, ez pentsa —esan
|
zuen
berak kapazuan miraka hasiz— Badaezpada, berriro elkar ikusten ez badugu ere, tori argazkiak", gaineratu zuen, eta polaroidarekin ateratako sorta jarri zidan eskuan. " Ez zara benetako paparazzi a, beraz", esan nion.
|
|
|
Aita zutitu zen, sukalde askotan trastez beterik izan ohi den kajoi zentrala irekitzeko. Metalezko pieza txikia atera
|
zuen
bertatik eta mahai gainean jarri zidan.
|
|
|
Hasieratik Irantzuk ez
|
zuen
bertara joan nahi, supergizona ez delako gustuko pertsona bere lagun giroan. Zoritxarrez ni saiatu nintzen konbentzitzen, esanez oso afari berezia izango zela, abenturatxo bat.
|
|
|
Itsaso koitadua! Ez
|
zuen
bere burua nahasi nahi ume arrotzen artean eta seguruenik Bilboko gelakideak zituen gogoan. Mar herrian balego, baina Madrilen zegoen abuelita ikusten.
|
|
|
Hebrarieraz idatzi
|
zuen
bere lan gehiena, Diwan olerki liburua nabarmenena delarik, baina, judaismoaren defentsan, liburu bat Arabieraz idatzi zuen.
|
|
|
Jose Merino Urrutia (Ojacastro, 1886 Algorta, 1982) ikerlari errioxarra Errioxako eta Burgoseko probintzietan Euskararen lekukotasunak bildu zituen lehenengoa izan zen. Hau da 1935 urtean RIEV aldizkarian (ikus 37) argitaratu
|
zuen
bere ikerkerten emaitzaren mapa.
|
|
|
Mateo de Anguiano historialari errioxarrak hala idazten
|
zuen
bere Compendio historial liburuan 1704an:
|
|
|
Lope de Isasti gipuzkoarrak bertakoei nola zaude? galdetzen zitzaienean apezak hobeto erantzuten zutela azaldu
|
zuen
bere historia liburuan (1625), garaiko itsasgizonen umorearen erakusgarri.
|
|
|
Marie Le Jumel de Barneville, Marquise dAulnoy, frantsesak garaiko egoeraren berri eman
|
zuen
bere Relation du Voyage d’Espagne (1679) liburuan. Baionako emazteei buruz hala zioen:
|
|
|
781 urtean frankoen Karlomagno erregeak Akitaniako erresuma sortu
|
zuen
bere hiru urteko seme Luisentzat. Kronistek kontatzen dutenez bere aurkezpen ofizialean Luis" baskoien erara jantzirik" agertu zen gortearen aurrean.
|
|
|
P oetak xuxen asmatu
|
zuen
bere kantuan, umore poxi batekin argumentua zabaldu ondoan, ondorioztatu beharrezko gauzak ondorioztatzen zituela:
|
|
|
Ondoren, zabaltzen hasi ziren Hegoalde guztian barna. Primo de Rivera diktadore espainolak mugimendu hau geldiarazi
|
zuen
bere agintaldian, 1923 urteetan, baina errepublika garaian (193136) indarrez bersortu ziren.
|
|
|
Elkartearen hizkuntza atalak aspaldiko nahia eta beharra zen Euskararen akademia sortzea helburu hartu zuen segidan. Elkartearen ekimenez, Bizkaiko Aldundia akademia babesteko tinko agertu zelarik, Araba, Gipuzkoa eta Nafarroakoak bat heldu ziren segidan eta horrela, jada 1919an, Euskaltzaindiak. hasi
|
zuen
bere jarduna, mintzairaren normalizazioa helburu.
|
|
|
Hasieran erdarazko artikuluak bazituen ere, laster osoki Euskaraz idatzia plazaratu zen astekari hau Louis Etxeberrik (irudian) sortu zuen. Eskualdunak idazle andana bildu
|
zuen
bere baitan eta zernahi gai jorratzen zuen: nekazaritza, osasuna, merkatua, heziketa, berriak, erlijioa eta abar.
|
|
|
Jean François Cerquandek ipuinak aurkezteko idatzi
|
zuen
bere asmoa zein izan zen (Anuntxi Aranaren itzulpena eta argitalpena):
|