|
2017
|
|
|
Aldiz, gerrari eusteko armak eta dirua golkotik eta Turkiatik jaso zituen oposizioak. Hasierako eskakizun demokratikoak islamizatu egin ziren, eta, 2013an, Al Qaedak Al Nusra frontea izendatu
|
zuen
Siriako adar ofizial. Al Nusra frontearekin batera, Estatu Islamikoa taldea, Iraketik heldu zena, oposizioko talderik indartsuena zen, eta bi horiek ziren gobernuak utzitako hutsunea betetzeko gaitasuna zuten bakarrak.
|
|
|
PYD eta Baxar al Assad presidentearen arteko ustezko itun bati egozten zion Merikek orduko egonkortasuna. Hala ere, ordezkari horrek argi hitz egin
|
zuen
Siriako matxinoen talde nagusiaz: –Ez dugu deus Siriako Armada Askearen kontra [SAA, matxino arabiarren indar armatu nagusia], baina beren eskualdean borrokatu behar dute, eta ez hemen?.
|
|
2022
|
|
|
Afrineko esperientziaren ostean, hondamendia gauzatzear zela ikusirik, Rojavako arduradunek Baxar al Assadengana jo behar izan zuten, Turkiak eskualde osoa bereganatuko ez bazuen. Errusiak bideratu
|
zuen
Siriako armada Kobaneraino iristeko logistika. Oro har, gatazkaren garaile nagusietakotzat agertu da Mosku:
|
|
|
Oso bestela argudiatu zuen PYDk gertatutakoa: azaldu
|
zuen
Siriako hondamendia Mendebaldeko Kurdistan askatzeko baliatu zuela, jakinik erregimenak ez zuela bigarren fronte bat irekiko. BERRIAri emandako elkarrizketa batean, halaxe azaldu zion Salih Muslimek Karlos Zurutuzari:
|
|
|
Dozenaka mila lagun espetxeratuta, Junta Militarrak estu hartuta zeukan Turkia guztia, inolako oposizio antolaturik gabe. Dev Yol Turkiako mugimendu ezkertiar garrantzitsuenak PKKrekin hitzarmena egin
|
zuen
Sirian, baina erbestealdian indargabetuz joan zen. Beste horrenbeste gertatu zitzaion Rizgari mugimendu kurduari.
|
|
|
Duela hamar urte baino ez, Kurdistani buruzko lanetan oso tarte txikia izaten
|
zuen
Siriako Kurdistanek, eta baziren ez lurraldea eta ez bertako herritarrak ia aipatu ere egiten ez zituzten liburuak. Gerrillaren gotorlekua zen herrialdea, eta Damaskok rol garrantzitsua jokatu zuen kurduerazko literaturaren eta kulturaren berpizkundean, baina horiek guztiak Ipar edo Hego Kurdistanetik –Turkiatik edo Iraketik– erbestera joandako kurduen kontuak ziren.
|
|
|
Oraindik urrun zegoen Udaberri Arabiar deitu zena, baina gertaerak agerian utzi
|
zuen
Siriak ere konpondu gabeko auzi kurdu bat zeukala. Era berean, Baxar al Assaden irekiera zantzuak berehala desagertu ziren, eta erregimenaren eskua ukabil bihurtu zen atzera ere.
|
|
|
Hiru eremutan ziren kurduak gehiengo: Afrin Siriako ipar mendebaldean, Mediterraneotik hurbilen; Jazira ekialdean, kurdu gehien bizi ziren eskualdean, Qamixli zuela hiri nagusi –hiriaren erdigunean jarraitu
|
zuen
Siriako armadak kasu hartan, baina inguruko eremu guztiaren kontrola kurduek hartu zuten–; eta Kobane zeukaten erdian. Elkarri lotu gabeko hiru lurralde izateaz gain, lurraldeak eurak, Jaziran batez ere, oso multietnikoak ziren:
|
|
|
Moskuren bidez, Damaskok behatzaileak onartu eta armategi kimikoak baliogabetzea onartu zuen. Akordioa hala moduz bete zen –Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundeak 2018an salatu
|
zuen
Siriako Arabiar Errepublikak ez zituela desegin ez armak, ez haiek egiteko fabrikak–, baina handik gutxira goitik behera aldatu zen gerraren ikuspegia eta kurduen ordura arteko protagonismo falta: Irakeko gune sunitetan pizten ari zen matxinada erabateko gerra bihurtu zen Estatu Islamikoa izeneko taldea Mosulen sartu zenean.
|
|
|
2014ko abuztutik 2015eko hasiera hartara, mugimendu kurduaren eta AEBen arteko loturaren inflexio puntua gertatu zen. Sinjarreko yazidien erreskatearekin hasitako harreman puntuala erabateko koordinazio bihurtu zen Kobanen; legitimazio hark Washingtoni begirada aldarazi zion, eta ikusi
|
zuen
Sirian izan zezakeen aliaturik fidagarriena zela. Kurduek urteak zeramatzaten borrokan sekularismoaren eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasunaren alde, gudu zelaian eta praktikan erakusten, baina Mendebaldean orduantxe ikusi zituzten askok Ekialde Hurbilaren bihotzean balio feminista eta demokratikoak bultzatzen zituzten borrokalariak fanatismo hiltzailearen aurrean.
|