|
2002
|
|
|
Buru bihotzetan izaten bainuen, saio haietan, pailazo ezagun bati –Charly Riveli, oker ez banago– gertatua. Kontua da ekitaldiaren aurretik jakin
|
zuela
ama hil berri zitzaiola –edo emaztea izan ote zen? –, eta hala ere ekin egin ziola, heriotzaren aurkako garaipen txikia lortuz. Ni, jakina, ez nintzen profesional bat, baina odolean neraman ofizioa, eta halaxe ekiten nion Ekain eta Leire ikasle nituèn saio haietan, heriotzaren itzala neure gain nuela, noiznahi lehertuko baitzitzaion Leireri odolean zeramàn eragin atzeratuko bonba.
|
|
2003
|
|
|
), nahiz eta ez zuen aurkitu amaren estresak fetuaren osasunean eragin negatiborik zuenik, bai baieztatu zuen amaren jarduera kardiobaskularreko aldaketek, emozioekin zerikusia dutenek, ondorio zuzenak eta berehalakoak dituztela haurrarengan. Ikertzaileek zehaztu zuten estres probetan fetuaren bihotzaren erritmoa handitzeak zerikusia
|
zuela
amaren antsietate maila orokorrarekin, baina ez probetan emakumearen bihotz erritmoa eta odol presioa handitzearekin. Hala ere, amaren jarduera kardiobaskularrak eta haren antsietate maila orokorrak zerikusi handia izan zuten probak amaitu ondoren “indarberritze aldian” fetuaren bihotz erritmoan izandako aldaketekin.
|
|
|
Txominek bazekien platerarena, eta bazekien ohearena, baina ez zekien berak kanpoan pasatutako ordu guztien kontaduria eramateko ohitura hartua
|
zuela
amak, ordu bakoitza orri batean markatuz: martxoaren lehen egunaren goizeko zortziak ziren semea etxetik irten zenean, eta geroztik hantxe aritu da Nekane, orduak seinalatzen, marra bat beste bati darraiola; zenbaketa errazago egitearren, hamargarren marra atzeraka okertu zuen, berdin hogeigarrenarekin eta hogeita hamargarrenarekin ere; maiatzaren hogeita hamarrean marraztu du azkena:
|
|
2007
|
|
|
" Askatasun haizea" zela esan zion. Eta orduan konturatu zen dagoeneko ez
|
zuela
amaren beharrik, ama ez zela paisaia haren osagarri nahitaezkoa. Errautsak haizatu zituzten egunean ikusiko zuenez, bere lagun askok tokia. Arrantzales?
|
|
2008
|
|
|
Markesa andereak gogoan behar zituen aita kalonjeari eta bi alabei esandako hitz ausartak, noiz eta Nataliak esan baitzion ez
|
zuela
amak bizia arriskuan jartzerik nahi, badaezpadako bidaia batean: –Baina nik horixe nahi dut, beharbada, hil, Ama Birjinak beste mundura eraman nazan.
|
|
|
Markesa andereak gogoan behar zituen aita kalonjeari eta bi alabei esandako hitz ausartak, noiz eta Nataliak esan baitzion ez
|
zuela
amak bizia arriskuan jartzerik nahi, badaezpadako bidaia batean: " Baina nik horixe nahi dut, beharbada, hil, Ama Birjinak beste mundura eraman nazan.
|
|
2009
|
|
|
Eta, batez ere, buruarekin baino, zakilarekin pentsatzen dutela. Noski, azken honi behin baino gehiagotan entzun izan diot esaten, eta nire konklusioa da aitak beste emakume batengatik utzi
|
zuela
ama. Zuek ez al zenuten gauza bera pentsatuko?
|
|
|
Amari amerikanoa esaten nion. Ama, ezkondu amerikanoarekin. Agureak bazekien magiarik, hala sentitzen nuen, ekarriko
|
zuela
ama berriz itsasoaren azpitik. Amaren etxean baina izeko osaba batzuekin bizi nintzen orduan, nahiz eta denbora gehiena agurearekin egiten nuen.
|
|
|
inguruan hain bakanak ez zirèn zortzi, hamabi eta are seme alaba osasuntsu gehiago zituztèn familiekiko bekaitza eta inbidia, hain zitzaizkion ederrak Reginari ardi beltzik gabeko artaldeak, ardi zuriz eta ardi zuriagoz osatuak; edo senarrarekiko harremanetan urte erdi hartan bizi izandako porrota? ...janztea?, halako eran, non bazkaria ez baitzuen bazkari huts, baizik eta bazkaria gehi itzala; afaria, afaria gehi itzala, eta zapatak janztea, zapatak janztea gehi itzala; beste arrazoi bat ere egon zitekeen zerrendari erantsi beharrekoa, bai baitzirudien ezen, antzeko kasuetan, amari semea hiltzen zitzaionetan, alegia?, ohiturari eta baldintzapen sozialari lotutako arauak erakusten eta agintzen
|
zuela
amak negar egin behar zuela, negar apur bat gutxienez, gogotik ez bazen ere?, eta horregatik egiten zuen, beharbada, Reginak negar, horregatik ere bai, segur aski?, seme alabei, alabei, batik bat, jarraibide eta etsenplu ematen ziela, bidenabar.
|
|
|
Adaren ondotik, Damasok eta Maria Bibianak besarkatu zuten Domingo, irribarretsu, eta gero, amak: amarena, ordea, desberdina izan zen; Domingo eta amaren arteko besarkada, izan ere, alde bakarrekoa izan zen; esan nahi baita Domingok besarkatu
|
zuela
ama, eta ez amak Domingo, itxura batean, besarkadaren atarian gertatutakoari erreparatzea besterik ez zegoen hartaz ohartzeko, noiz eta Domingok aurrez aurre ikusi baitzuen ama, bere jarrera harekin pertsona galdu bat zirudiena, begiak ere, betinguru zurrunean irri arrastorik ez?
|
|
|
Emazteak urte eta erdi baino gehiago egin zuela gaixorik hil aurretik, duela 21 urte orain. Gogoratzen du Sorak ez
|
zuela
ama ikusi nahi eta orduak egiten zituela logelatik irten gabe. Phineasen aitak gogoratzen du emaztea ospitalera eraman zutenean inoiz baino gutxiago irteten zela Sora logelatik eta ez zela ospitalera joan, ez zuela nahi izan.
|
|
|
Phineasen aitak esaten du gaixorik egoten zela ama askotan eta medikuak esan ziela katuen kontua izan zitekeela. Phineasen aitak esaten du katuekin jarraitu
|
zuela
amak hala ere. Esaten du obsesioa zeukala amak katuekin.
|
|
|
Phineasen aitak esaten du Sora jaio eta gero ere jarraitu
|
zuela
amak katuekin. Esaten du Sorari ere pasatu ziola katuen ohitura.
|
|
|
Adaren ondotik, Damasok eta Maria Bibianak besarkatu zuten Domingo, irribarretsu, eta gero, amak: amarena, ordea, desberdina izan zen; Domingo eta amaren arteko besarkada, izan ere, alde bakarrekoa izan zen; esan nahi baita Domingok besarkatu
|
zuela
ama, eta ez amak Domingo, itxura batean... besarkadaren atarian gertatutakoari erreparatzea besterik ez zegoen hartaz ohartzeko, noiz eta Domingok aurrez aurre ikusi baitzuen ama, bere jarrera harekin pertsona galdu bat zirudiena, begiak ere –betinguru zurrunean irri arrastorik ez– Domingoren norabidean jarriak baitzituen, bai, baina haratago begira aldi berean, fokatze oker nabarian; b... " Galduta zaude, ama, baina nik besarkatu egiten zaitut, besarkada honetan zure izatearen puska bat besterik berreskura ez badezaket ere, molekula bat, atomo bat...", jakin zekien arren besarkada hartatik nekez gera zitekeela ezer, min bihurtutako absentziaren presentzia izan ezean.
|
|
|
Etxerakoan, besteetan ez bezala, seme alaben aurretik irten zitzaion emaztea bidera; eta, besteetan ez bezala, halaber, zeinetan masailean musu bat ematera mugatzen baitzen, Regina Aldasorok senarra besarkatu, burua haren paparrean pausatu eta, era nabarmenean izan ez bazen ere, negarrez hasi zen... arrazoi batzuk ere bazituen hartarako: ...halako eran, non bazkaria ez baitzuen bazkari huts, baizik eta bazkaria gehi itzala; afaria, afaria gehi itzala, eta zapatak janztea, zapatak janztea gehi itzala; beste arrazoi bat ere egon zitekeen zerrendari erantsi beharrekoa, bai baitzirudien ezen, antzeko kasuetan –amari semea hiltzen zitzaionetan, alegia–, ohiturari eta baldintzapen sozialari lotutako arauak erakusten eta agintzen
|
zuela
amak negar egin behar zuela –negar apur bat gutxienez, gogotik ez bazen ere–, eta horregatik egiten zuen, beharbada, Reginak negar –horregatik ere bai, segur aski–, seme alabei –alabei, batik bat– jarraibide eta etsenplu ematen ziela, bidenabar.
|
|
|
Orduan ez zen balio burua haustea horrekin. Badakinuen ez
|
zuela
ama baten amodioak gizon baten tokia hartzen, baino igual zitzaitan orduan. Errazo zen neretzat nuenarekin kontentatzea, ez eta bertze zerbait billatzearekin hura galtzeko harriskua hartu.
|
|
2010
|
|
|
esan zion izebari, etxeko mantaletako bat erakutsita;. Ez, Regina. Gaur tximeleta distiratsu batek bezala dir dir egin behar duzu, eta zerbait dotoreago eramango duzu, ados??; azkenean, izebak soineko urdin bat aukeratu, amak estimu handian zuena, eta ikuskizuna eskaintzen zuèn antzokirantz abiatu ziren biak; badirudi, gero, han susperraldi bat izan
|
zuela
amak, ikusleek Donizettiren L, elisir d, amore zuten ikuskizun, etxean zertxobait ezagutzen genuena, disko bat baikenuen, Nemorino eta Adina amorante protagonisten ariak biltzen zituena?, itzuli ere, oso pozik itzuli baitzen operatik, baita hitz egiteko gogoarekin ere; ongi hitz egiten zuen, gainera?. Una furtiva lagrima k mila malko eragin dizkit, esan zuen amak, beste iruzkin batzuen artean?, behin edo behin trabatu bazen ere, b b b?
|
|
|
Omarrek egin zuen lehen sakea. Elenak barre algara bat askatu zuen huts egiterakoan eta Luia ohartu zen aspaldi ez
|
zuela
ama irriz entzuten.
|
|
|
bata, egunero erabiltzen zuèn arropaz osatua, eta bestea, hamaika soinekoz eta festa jantziz; hala, bada, ama hantxe gelditu zen, etxeko arropei begira, operara zer eraman ez zekiela;" Zer iruditzen zaizu hau?" esan zion izebari, etxeko mantaletako bat erakutsita;" Ez, Regina. Gaur tximeleta distiratsu batek bezala dir dir egin behar duzu, eta zerbait dotoreago eramango duzu, ados?"; azkenean, izebak soineko urdin bat aukeratu, amak estimu handian zuena, eta ikuskizuna eskaintzen zuèn antzokirantz abiatu ziren biak; badirudi, gero, han susperraldi bat izan
|
zuela
amak —ikusleek Donizettiren L’elisir d’amore zuten ikuskizun, etxean zertxobait ezagutzen genuena, disko bat baikenuen, Nemorino eta Adina amorante protagonisten ariak biltzen zituena—, itzuli ere, oso pozik itzuli baitzen operatik, baita hitz egiteko gogoarekin ere; ongi hitz egiten zuen, gainera —" Una furtiva lagrima k mila malko eragin dizkit" esan zuen amak...
|
|
|
Kontua da halako batean dantzara atera ninduela Juanitok. Don Juan Antonio zutitu eta ziztuan hurbildu zitzaigun, elkarrengandik apartatu eta purrustan hasi, ea hura al zen Jaunari eman behar zitzaion lekaime gai baten jokaera, zerbaitegatik esaten zuela berak ez neukala bizimodu hartarako preparaziorik, hitz egingo
|
zuela
Ama Nagusiarekin eta nik ez dakit zenbat kontu. Tximista bezala atera zen, autoa hartu eta Bedaiopera.
|
|
|
Oliveirak bazekien ezin zuela etxetik ihes egin, inon idatzi gabeko baina azalean burdinaz xakitutako legeen ondorioz. Baina baziren bospasei hilabete ez
|
zuela
amarekin hitz egiten. Eta Oskarren etxera joatea ez zen batere plan txarra.
|
|
2011
|
|
|
Hogeita hamabost urte. Josephine bere buruaz gogoratzen zen, aulki baten gainean zutik eta lumaz ko boa seinalatzen Constantiari, eta esanez suge batek hil
|
zuela
ama Zeilanen... Ama hil ez balitz, dena desberdin izango ote zen?
|
|
|
Harritu zen Laura, ikusirik Josek bezala jokatzen
|
zuela
amak, baina gogorragoa zen honena, grazia egiten ziola ematen baitzuen. Ez zegoen Laura aintzat hartzeko.
|
|
|
Mauriciok aitortu zion Pizarrori bera ere izango zela pilotua, eta munduko denda guztiak ikustera eramango
|
zuela
ama, Puerto Monttekoak eta Punta Arenaskoak, eta Buenos Aireskoak ere bai.
|
|
2013
|
|
|
Ama hil zitzaionean ere ez zen benetan sentitzeko gai izan; ahalegina egin zuen arren, gehien jota zerbait grisa sentitu zuen, difuminatua. Bazekien esker ona sentitu behar
|
zuela
amarengatik eta asko egin zuela beti beragatik, baina hori dena buruak esaten zion. Orain, ordea, barru guztiak irauli egiten zitzaizkion.
|
|
|
armen izenak eta haien ahala? edo bilobak parte hartu zuèn batailatxoen kronika,, kontatzeko moduko balentriaren baten protagonista ere izanen hintzen, eta konta iezaguk, bai??; osaba Omarrek, berriz, hamaika konturen artean, etxekoek ere handiak igaro baitzituzten, eta mutilak jakin baitzuen gaixotuta
|
zuela
ama, bere kulpagatik, ausaz?, bere kezka erakutsi zion, talibanekin bat egin zuelako, erran ere erran zion: –Nola liteke??!??, eta Hamzak baietz:
|
|
|
Frankenstein mitikoaren egileak? Mary Wollstonecraft izan
|
zuela
ama. Galdera hauek orain hamazortzi urte idatzi nituenean, itzulpen hau euskaraz lehenengoz argitaratzean, ez nintzen oso baikorra erantzunari buruz.
|
|
|
aitonak gerraren goiti beheitiak jakin nahi zituen: armen izenak eta haien ahala... edo bilobak parte hartu zuèn batailatxoen kronika," kontatzeko moduko balentriaren baten protagonista ere izanen hintzen, eta konta iezaguk, bai..."; osaba Omarrek, berriz, hamaika konturen artean –etxekoek ere handiak igaro baitzituzten, eta mutilak jakin baitzuen gaixotuta
|
zuela
ama, bere kulpagatik, ausaz–, bere kezka erakutsi zion, talibanekin bat egin zuelako –erran ere erran zion: " Nola liteke...?!" –, eta Hamzak baietz:
|
|
2014
|
|
|
Miren tematuta zegoen ikastolara joateko. Anderrek nekez lortu zuen ulertaraztea hobe
|
zuela
amarekin gelditu eta lasaitzen saiatzea.
|
|
2015
|
|
|
Aisha bera azaldu zen orduan, eta ikusi genuen arrazoi
|
zuela
amak: beti bezala zegoen, eder eta osasuntsu, baina halako harridura aurpegia erakutsi zigun, han agertu ginela-eta.
|
|
|
–aunque a los pechos de mi madre no mamé más ni aún tanto la habla latina que la castellana?. Goñik ulertu du biak ikasi zituela amarengandik, baina ez ote da errazago ulertzea ez bata ez bestea ez
|
zuela
amarengandik ikasi. Eta zein hizkuntzatan hitz egiten zion amak?
|
|
2016
|
|
|
Gogoan zuen Alsinak, 13 urte bete arte ez ziola amari galdetu bere ezkon aurreko deituraz, mutilekin irteteaz pentsatzen hasi zenean edo izango zen. Orain pentsatu nahiko luke harridura keinuren bat edo egin
|
zuela
amak, baina ez du halako ezer oroitzen. Esan zion deitura ere, Bazeta, ozta ozta hartu zuen gogoan, harrezkeroztik ere behin baino gehiagotan galdetu izan baitzion, deitura hori gogoratu nahi eta ezinean.
|
|
|
Luze gabe iritsi zitzaion Elorrioko erretore don Benitoren erantzuna. Doluminik sentituenak ematen zizkion ezer baino lehen, bere ama zena galdu berri zuela-eta (goian bego); oso ongi konprenitzen
|
zuela
ama baten galerak dakarren nahigabea, are gehiago amari oso loturik eta beste seniderik gabe bizi izan direnen kasuan; horrelakoetan, eransten zuen, sinesmena izan ohi da kontsolamendurik behinena, fedearen zurkaitzak laguntzen digu kordoka sumatzen dugun bizimodu honi sendo eusten; kasu honetan ere, bere uste osoa azaltzen zion don Benitok, Jainkoaren aldamenean izango zela ordurako bere ama Beg... Hitz zuhur, kontsolagarri eta bihotz altxagarri hauen ostean, Alsinak galdetutakoari lotzen zitzaion, eta erantzuten arrazoi zuela, Miren Begoña Arroitajauregia Bazeta Elorrioko alaba zela, Sortzez Garbiaren parrokian bataiatua 1920ko martxoaren 19an, San Jose egunean; gurasoak Hilario Arroitajauregia eta Euxebi Bazeta, lehenengoa Bergarako semea eta bigarrena Elorriokoa bertakoa, Elorrioko parrokian ezkondutakoak 1918ko abuztuaren 15ean, Ama Birjinaren egunean, biak ere Jainkoak bere altzora eramanak, Alsinak jakingo zuen bezala, Hilario Mexiko Hirian 1960an, zoritxarreko gerrak herritik urrundu eta lur maitera itzuli ezinik hezurrak uztera behinik, eta Euxebi, berriz, 1975an, Elorrion bertan, senarra hil ostean sorterrira etorri baitzen eta neskazahar geldituriko ahizpa baten etxean bizi hortik aurrera geratzen zitzaizkion urte apurretan.
|
|
|
Euskal Herriko best seller idazle famatua zela esplikatu zion, haren berri izango ez zuelakoan. Helena ezagutu eta gero, Josebari iruditu zitzaion agian alabarekin baino are gutxiago asmatu
|
zuela
amarekin. Xabierri Donostiako estropadei buruzko liburu bat oparitu zion, argazki ederrez beteta, dena paper satinatuan, bi urte lehenago Gabriel Iturbek Itzurun argitaletxerako atondutakoa.
|
|
|
Pentsatzen dut utzi
|
zuela
ama iziturik, eta nola utzi zuen murru hura zilaturik!
|
|
2017
|
|
|
536. Badirudi 1815az geroztik hila
|
zuela
ama famili honek.
|
|
2018
|
|
|
Iraganeko kontuetan memoria eginez, oroitzapenen txortan etxeka jolasten zirenetakoarekin akordatu zen; ohartuz, beti beti ama izatea tokatzen zitzaiola, eta" Zer da kontua!" pentsatu zuen, eta inondik ere ez
|
zuela
ama ona izaten ikasi. Malenkoniaz bete zen.
|
|
|
Arropa zuria etorri zitzaion berriro gogora. Katinkak jantzi zuriz ikusi nahi izaten
|
zuela
ama. Goizean erabaki zuen soinekoarena, bakardadean zegoela bere logelan, lasaitasunaz erabakitzeko parada izanik.
|
|
|
Kontatu zidan, zer pasa litekeen ikusteko, nik horrelakorik ez egiteko, nola bera, egungo agurea, mutil koskor izan zenean, gosea eta zorria, miseria gorria izkinetan besterik ez zegoenetan, orduango garaietan, umezurtza zelako esan zidan, ibilia zen egunean egunean kalerik kale, nork zer emango. Hiru urte zituela galdu
|
zuela
ama esan zidan, zein gaixok eraman zuen beste mundura sekula jakin ez zuelarik, eta aita zein izan zuen ez zekiela ez berak, ez bestek. Orduz geroztik, bakoitzean etxe batera sartu eta eramaten zuela zerbait ahora; dena delakoaz engainatuz urdaila.
|
|
|
639) zioten sorginak orrazten direnean erortzen zaizkien biloek ekaitza eragiten dutela, eta Eskozian indar horren alderdi baikorra baliatzen omen zuten, idortea zenean euria ekartzeko metodo gisa. Badakigu (ikus" Ekaitzegileak" kapitulua) Anbotoko Anderea bere haitzuloaren hegian orrazten agertzen zela maiz eta, neskatxa zelarik ere, horregatik madarikatu
|
zuela
amak. Bilo luzearen orraztea emazteen eginkizun tipikoa izanki, ondorioz heldu den ekaitza ere beraiek sortua litzateke.
|
|
|
Korrika egiten duenean eta hausnarketa dezente egin izan ditu Jokinek heriotzari buruz," eta iritsi naiz ondorio batzuetara: bere zoritxarrean, heriotza ona izan
|
zuela
amak, oso epe motzean bizitza on batetik heriotza etorri zitzaiolako. Niri ere heriotza halakoxea izatea gustatuko litzaidake.
|
|
2019
|
|
|
Beste adibide bat ere badatorkit burura. Lehenengo eskutitzean kontatzen nizun Paula Modersohn Beckerren alabak ez
|
zuela
amaren oroitzapenik izango ziurrenik. Hemezortzi egun zituela hil zen-eta.
|
|
|
eta batik bat emakume nagusiak maite izatea. Horrek iradokitzen du Sandorrek Ediporen konplexu maskulinoa sentituko
|
zuela
amaren aldera; hala, neskato ororen haur jarrera betikotu zuen: espero zuen egunen batean, amaren bikotekidea izanik, hura babestu eta menderatu ahal izango zuela.
|
|
|
Egia esan, ez zen horrelakorik izan, baina harresi gainetik kanpamentuetako jarduna ikusi ahal izan zuten, bat batean bidexka ertzean ipini eta zerbitzatu duten mahaiaren deskubrimenduak asaldatutako xinaurriak bezalakoak ziren, ber bidetik galburu bizarrak eta ogitarteko papurrak behin eta berriz garraiatzen ibili eta gero. ...omoek eta anobioek ez dituztelako egur berdeari aurre egin eta garaitzeko zituzten ebakitzeko eta zulatzeko tresnak, eta hiru ordutan inori bururatu zitzaion ezen, harresi azpitik zulo handi bat eginez, egurrez betez eta sua emanez gero, labe hark emango zuen beroak harriak zabalaraziko zituela eta junturak beren tokitik jauzaraziko, eta hortaz, Jainkoak pixka bat bultzatzen bazuen, denak lur joko
|
zuela
amen esan orduko. Eszeptikoek eta gizakiaren izaeraren gainean beti madarikazioka aritzen direnek murmurikatuko dute hemen, esanez gizon hauek, lehen aberriaren maitasunarekiko soraio eta belaunaldien etorkizunari axolagabe, orain, deabruzko irabazien maitasunaren alde ezin gehiagoan saiatzen direla, eta ez bakarrik gorputz ariketa gogorrenetan, baizik eta baita arimaren eta adimenaren goren mailako eragiketa ikusezinetan ere, baina gaineratu da hala pentsatzen dutenak goitik behera engainatuta daudela, zeren han borondateen motorra eta alaitasunaren sorburua areago baitzen denentzako berdina den justizia batek eta norbera eskubide ustelezin eta oso baten jabe egiten duen justizia batek izpirituan beti sorrarazten duen pozaren ondorioa irabazien nahiaren ondorioa baino.
|
|
|
Esloveniera
|
zuela
ama hizkuntza, eta amorrua ematen ziola hizkuntza nagusia alemanera zuela aitortzeak, baina hala zela bere sorterrian. Ingelesa ezinbestean ikasi omen zuen; zuk zeuk bezala —esan zidan—, munduak bezala.
|
|
2020
|
|
|
Nebek ordurako osatuak zituzten euren familiak eta guztiek jo zuten dudagabetzat Esther arduratuko zela gurasoez. Estherrek beti pentsatu izan du espetxeetarako bidaietakoren batean erabakiko
|
zuela
amak oroimena galtzea; kristalean zehar, paisaiari begirako egonaldi luzeetan onartu zuela pasarte gogoangarri gutxi izan zituela bizitzan eta hobe zuela dena ahaztea.
|
|
|
Argi zegoen Bilbora joanez diru arazoak zertxobait konpontzeaz gain, Idoia aldamenean izango
|
zuela
amak. Ez zen hain ideia txarra, ez ginen hain bakarrik egongo.
|
|
2021
|
|
|
Uste dut garai hartan zegoen psikologiaren ezagutzarekin eta zeuzkaten baliabideekin saiatu zirela gai korapilatsu hau ahalik eta ondoen kudeatzen. Ezin dugu ahaztu gizarteak eta askotan familiak berak marjinatzen
|
zuela
ama ezkongabea, maiz baita bere haurra abandonatzera ere behartuz; etxera itzuli nahi bazuen, behintzat. Autokritika zintzoa ere egin behar dugu denok; estigma horrek gaia sekretupean eramatera bultzatzen zuen.
|
|
|
(...) gurasoek eskatuta Europako Batasunaren egitura instituzionala azaldu zienean, hara aldegin bezperatan," hainbeste ixtori" errepikatu
|
zuela
amak, eta aitak ondotik marmarrean: " Makina bat alfer bizi da gure kontura", baina gero isildu egin zen, alaba ere alfer haien koadrilan sartu ote zuen beldurrez edo.
|
|
|
Eta Arandako kondesari manatu zioten Zaragozara joateko, Errege hara arribatua baitzen; eta han zen Cardonako duke gaztea, zeinak halako ahalegina egin zuen errege erreginen aitzinean, non hauek otoiztu zioten kondesari alaba harekin ezkon zezan. Kondesak, deusetan desobeditu nahi ez zienez, onartu egin zuen, estimatuz alabak, hain gaztea izaki, ez
|
zuela
amarenaz bertze borondaterik. Akordio osoa eginikoan, erran zion alabari beretako baitezpadakoen jotzen zuen ezkongaia hautatu ziola.
|
|
|
–Hasieratik jakin duzu ez zuela nahi –erantzun dio Eiderrek, galdetu ez dion arren; hori ere, entzun nahi ez diren egiak esatea, lagunen arteko hizkuntzaren parte delako– Bazenekien ez
|
zuela
ama izan nahi.
|
|
|
Eta besterik zer? â³ Ba beste batek hartu behar izan
|
zuela
ama gogorraren lana, eta... gauza onik ez inorentzat. ⣠Nere ustez, aitarik eluke egon behar; esan nahi nuke:
|
|
2022
|
|
|
Harria baino gogorragoa da, izotz puska bat baino hotzagoa. Badirudi frogatuta gelditu dela berak hil
|
zuela
ama nagusia, Polizia Zientifikokoek haren larruazalaren arrastoak aurkitu baitituzte abadesaren burkoan. Gainera, nahita eragindako asfixiaz hil zela ondorioztatu du autopsiak.
|
|
|
Mary Sinico andereñoak adierazi zuen ezen azkenaldian gauean likoreak erostera irteteko ohitura
|
zuela
amak. Esan zuen askotan saiatu zela amarekin arrazoitzen, eta ahaleginak egin zizkiola elkarte batean sar zedin.
|
|
|
Diagnostiko txarra, etorkizun iluna dute zelatariarentzat emakumeen arteko harremanak, baita familiaren barruan ere. Horixe gertatu zen ama zenaren eta arrebaren artean, funtsezko bateraezintasun horrek gaiztotu
|
zuela
amaren bizitza, arreba etxetik joan arte. Orduan bai, distantzia hori tarteko, ama eta alaba elkarrengana hurbildu ziren.
|
|
|
Hortik aurrerakoa, ordea, ez zuen argi. Bazekien ez
|
zuela
amaren bidea jarraitu nahi, ezta izebarena ere, baina erantzunik gabe gelditu zen Karlosen galderaren aurrean. Burmuinean gelditu zitzaion galdera bueltaka eta edozein momentutan azaleratzen zitzaion, kalean, garbitzen zituen etxeetan eta batez ere oherakoan.
|
|
2023
|
|
|
Berarekin
|
zuela
amarekin bezain erraz jolastu aditzera eman nahi zion Larak Adeleri. Ea nola irteten zen berak antolatutako gezurretik.
|
|
|
Edmond eta Jules Goncourt-en Manette Salomon idatzian esaten zela paisaien pintoreek iraungo zutela, baina Vincentek izugarrizko desira zeukala erretratuak egiteko. Segalaria amaitu zuela eta berriro egin nahi
|
zuela
amarentzat. Txerri batek bezala jaten eta edaten zuela; doktoreak oso ongi tratatzen zuela.
|
|
|
Krisialdiak krisialdi, Vincentek lanean jarraitzen zuen. 1889ko apirilaren 10ean (W11) Arlestik idatzitako gutunean Vincentek Wilhelminari esaten zion ama pozik egongo zela Theo ezkontzekotan zelako; Theok esaten ziola orain gazteagoaren itxura
|
zuela
amak. Bera St.
|
|
|
XV. mendean, postre hori haurren jaiotzarekin lotzen hasi zen. Arrazoia bikoitza zen; batetik, uste zen elikagai horrek lagundu egiten
|
zuela
amaren esnea estimulatzen haurrarentzat, eta, bestetik, etxera iristen ziren gonbidatuei eskaintzeko balio zuela, jaioberria ezagutzeko. XX. mendetik aurrera tabernetan merkaturatzen hasten dira eta ohikoa zen ardo edalontzi batean hartzea.
|
|
|
Harrezkero, badakit jendeak esaten
|
zuela
ama eta aitxe etxe berean bizi zirela baina ez elkarrekin.
|
|
|
Alabak baino hobeki zekien zein diren zailak bizitzaren atzera aurrerak, eta zenbat estropezu dagoen. Baina, esan, Sisca esaten ari zitzaion ez zuela latsari bizimodua nahi, ez zuela urtero haur bat izan nahi gero erdiak galtzeko, ez
|
zuela
amarena bezalako bizimodu latzik nahi. Dena alabatxoaren esku balego, baina patua norbaitek ezartzen digu jaiotzarekin batera, edo hala diote behintzat.
|