|
2005
|
|
|
Haur batzuk malnutrizioagatik hil ziren iaz, Anhuiko eskualde pobre batean. Han, gurasoek ustezko ama formularen bidez elikatzen
|
zituzten
seme alabak, ur azukreduna baino zertxobait gehiago. Aldiz, hiriguneetako haurren %1 bakarrik dago desordena horren ondorioz.
|
|
2007
|
|
|
Sozializazio estiloek ere eragin handia dute haurren autoestimuan.Coopersmith ek (1967 in Shaffer, 2002) 10 urtetik 12 urtera bitarteko haurren laginbatean egiaztatu zuen autoestimu altua zuten haurren gurasoek hiru ezaugarrizituztela. Batetik, onartu egiten
|
zituzten
seme alabak. Bestetik, haiei zenbait mugaezartzen zizkieten.
|
|
|
EBko bosgarren esparru programak partzialki finantzatu du, eta Greziako Kreta uharteko landa eremuetan bizi diren zazpi eta 18 urte bitarteko 700 haur aztertu ditu. Haurren gurasoek galdetegi batzuk osatu
|
zituzten
seme alaben ohitura dietetikoei eta arnas osasunari buruz. Galdetegia osatzeko, haurrei larruazalaren gainean egindako alergia probak egin dira.
|
|
2009
|
|
|
XX. mende hasieran oraindino izan ziren gurasoen ebatziz eginiko ezkontzak. Guraso bitzuen artean dotea izendatu eta hala ezkontzen
|
zituzten
seme alabak; ekonomia interesak zuen lehentasuna amodioaren gainetik. Eta seme alabek, lekukoek diotenaren harira, gehienetan ontzat ematen zuten gurasoen erabakia.
|
|
2012
|
|
|
Mutilak, etorkizuneko ametsak... Askotan jolasten ziren izango
|
zituzten
seme alaben izen eta abizenak asmatzen. Ezagutzen zituzten mutilen abizenak jartzen zizkieten, soinua gustatzen zitzaien probatzeko.
|
|
|
frostnova Teknika horren aurrerapen nagusietako bat da antzutasuna eragiten zuten arazoak (eta, beraz, ugaltzeko aukerarik ez zuten) zituzten gizonek orain seme alabak izan ditzaketela. FIV tradizionalera arte, gizon horiek semen dohaintzen bidez baino ezin
|
zituzten
seme alabak izan. Teknika honekin aukerak zabaldu egiten dira.
|
|
|
Hala ere, badakigu botikak eta haurdunaldia lagun arriskutsuak izan daitezkeela. Arazoa argi geratu zen joan den mendeko berrogeita hamarreko hamarkadan, alarma guztiak piztu zirenean, haurdunaldiko goragalea tratatzeko talidomida hartu zuten emakume askok malformazioak
|
zituzten
seme alabak izan ondoren. Kalkuluen arabera, jaioberrien %2 eta %5 artean sortzetiko arazoren bat izango dute, kasu gehienetan jaiotzetiko herentziagatik.
|
|
2013
|
|
|
27 urterekin, prest zen irakasle izateko. Laster izan
|
zituzten
seme alabak, hiru. Parisen lehena, Agenen hurrengo biak, hango lizeoan irakasle hasi baitzen Haritxelar.
|
|
2014
|
|
|
Bi seme alaba izan zituen. Eta haiek ere izan
|
zituzten
seme alabak. Noizbehinka zaindu behar izaten dituelako daki hori.
|
|
|
2 Ikaskideak bosnaka elkartuko zarete. Boskote bakoitzak gai bati buruzko galderak prestatu ditu (lehenengo taldeak anai arreba kopurua biltzeko galderak, bigarrenak jatorria, hirugarrenak bizilekuz aldatzeko arrazoiak, eta laugarrenak, berriz, zenbat urterekin izan
|
zituzten
seme alabak). Zehaztuta duzue talde bakoitzean egin beharreko galdera kopurua.
|
|
2015
|
|
|
Elkarrizketatu batek ezin izan zuen transmisioa mantendu familiako arau baten ondorioz eta beste bik erdaraz hazi
|
zituzten
seme alabak, azkenerako.
|
|
|
Seme alabak Olabide Ikastolara eraman zituen, ordu hartan ez baitzegoen beste aukerarik euskaraz ikasteko. Beraien kasuan euskalduntasuna mantendu nahi zuten familian, eta hartara, euskara batua eta Lekeitioko hizketa ikasi
|
zituzten
seme alabek.
|
|
|
Hura bere laugarren emaztea zen, eta bera haren hirugarren senarra. Biek
|
zituzten
seme alabak eta bilobak lehenagoko ezkontzetatik, baina elkarrekin izandakorik ez. Arriskutsua zen auzokideekin berriketan hastea:
|
|
|
Halaxe bizkaitartu ei ziren senar emazte baxenabartarrak, Basauriko San Migel auzoko baserrian maizter. Munduratu
|
zituzten
seme alabetatik hiru Tubespan hasiko ziren gazterik beharrean, beste bik AEBetako bidea hartuko zuten, aurrez migratutako osaben abaroan aberastuko zirelakoan. Azkena munduratzeak, aurrekoen bideak ezagutzeak, berea tentuz aukeratzeko beta ekarri zion Bitorri.
|
|
2016
|
|
|
Haien indar ahal guziak ugalketari lotuak zeuden, sorturiko belarrek ondorengoak ukan ditzaten eta horretarako iker talde desberdinak lurralde horren lau haizetara zabaldu egin ziren, landare mota desberdinak sor zitezen, klimatologia eta berezko goiargiaren arabera. Haien deskubrimendu zientifikoak parekatzeko asmotan, maiz biltzen ziren, eta elohimdarren planeta zaharretik interes handiz segitzen
|
zituzten
seme alaben lorpenak. Sortu zuten izadiaz mistifikazioak hauxe adierazi zuen:
|
|
2017
|
|
|
Ez da zientzia, badakit: lana ezin hobe egindako gurasoek esperientzia txarrak izango
|
zituzten
seme alabekin, eta alderantziz, egoera ezin makurragoan haziko zen makina bat pertsona orekatu eta zentzudun. Zorionez, ez da zientzia.
|
|
|
Dakigunez, Erdi Aroko gizartean nekazariek nahiz eskulangileek ezin
|
zituzten
seme alaba asko izan, eta nahi ere ez zuten nahi, lurra eskuratzeko aukera gutxi zegoelako eta lanbideetan sartzeko gremioek murrizketa protekzionistak finkatzen zituztelako. Orduan, nekazari eta eskulangileen komunitateak beren haur kopurua kontrolatzen saiatzen ziren.
|
|
|
Ireber zinera joatekotan zegoen bere lehengusuekin. Berehala, bestelako irudiek uxatu
|
zituzten
seme alabenak. Neure burua irristan ikusi nuen ostera ere, erorikoa geldiarazi beharrez eskien ertza elur gogortuan landatu nahirik.
|
|
2019
|
|
|
Hemen, bestalde, nekazariak ziren, ez zegoen dirurik. Joan den mendearen 60ko hamarkadan Gasteizera joan zirenak, hantxe geratu ziren, hantxe egin
|
zituzten
seme alabak, eta hauek ere hantxe bizi dira. Garai batean hemen gelditu ziren gazte apurrak, oraingo atso agureak dira.
|
|
2020
|
|
|
bere ilobek Frankismoaren garaiko" Emakume ezkondu perfektuaren eskuliburua" ko protagonista bilakatzeko erabakia hartua zuten. Haurdun geratu eta, honetan ere biak bat etorri ziren, euren lanpostuak utzi
|
zituzten
seme alabak zaintzeko. Txundituta gelditu zen Fidel hasiera batean erabaki hau kontatu ziotenean, baina ez zien ezer esan.
|
|
|
Paraje horietako herritarrek klandestinoki erabiltzen zuten. Baserritarrek errotara bidaltzen
|
zituzten
seme alabak gauez, asto gainean, errotan ehotzeko alea zakuan. Ibilbide arriskutsua baina nahitaezkoa.
|
|
2021
|
|
|
Ba ohiko galderak: ea euskararik jakin gabe nola lagunduko
|
zituzten
seme alabak, bi hizkuntzekin ez ote ziren zoratuko, gero non erabiliko zuten ikasitakoa... Azalpen teorikoekin azaltzen nien zein garrantzitsua den hizkuntza bat baino gehiago jakitea, eta euskarazko irakaskuntzaren didaktika ere berezia zela esaten nien, berritzaileagoa zelako.
|
|
2022
|
|
|
Orain dela hogei urte, erretiroa hartu ondoko pertsona bat kasik landare baten gisan ikusia zen. Emakumeen kasuan, zaintzaile rolarekin segitzen zuten; haiek zaindu behar
|
zituzten
seme alabak, ilobak eta senarra. Orain, gauzak ez dira guztiz berdin.
|
|
|
Orain dela hogei urte, erretiroa hartu ondoko pertsona bat kasik landare baten gisan ikusia zen. Emakumeen kasuan, zaintzaile rolarekin segitzen zuten; haiek zaindu behar
|
zituzten
seme alabak, ilobak eta senarra. Orain, gauzak ez dira guztiz berdin.
|
|
2023
|
|
|
Anaitasuna lehenengo, Lagun Onak gero... Arazoak sortu ziren, ordea; azkoitiarrek ez
|
zituzten
seme alabak Azpeitira eraman nahi jokatzera, eta orduan erabaki genuen Iraurgi sortzea, 1980an.
|
|
|
Duela 30 urte, giristino talde batek gomitaturik, presondegian zituzten edo izanak
|
zituzten
seme alaben guraso batzuk elgarretatu ginen, bi apezen inguruan, Ezpeletan. Presoek eta heien familiek jasaiten zuten egoera minbera eta latza konfiantzan eta lasai partekatu ginuen.
|
|
|
Bakartze erregimena tortura mota bat da. Presook enbarazu handia ginen erregimenarentzat, eta haietako askok ezin izan
|
zituzten
seme alabak ikusi espetxetik atera baino hilabete lehenagora arte. Geure azalean orbainik geratu ez den arren, horrek ez du esan nahi torturatu ez gintuztenik.
|
|
|
Amaren sabelean dauden ume horiek ere «indarkeria matxistaren biktima» direla erran zuen. Horiek kontuan hartuta, Satevik iaz artaturiko emakume guztietatik erdiek baino gehiagok
|
zituzten
seme alaba adingabeak: 1.190 adingabe baino gehiago zeuden «babesik gabe», atzo jakinarazi zutenez.
|
|
|
Intersekzionalitatea aipatu zuen Salbotxek. Esan zuenez, Azkoiengo baratzeetan borrokan aritu zirenetako askok ereduan sartu
|
zituzten
seme alabak. Magrebtarrak ziren gehienak, eta LAB sindikatuaren bidez aritu ziren borrokan.
|