|
2002
|
|
|
Hala ere, 10 hilabeteren buruan uzta onak jaso
|
zituzten
nekazariek sumendiaren errautsez ondutako lur emankor haietatik.
|
|
2006
|
|
|
Lur hauetan bizitzak baserritar kutsua mantentzen zuen. Lur hauek lantzen
|
zituzten
nekazariak hirietatik urrun bizi ziren. Herri hauetako batzuek garapen ekonomikoa izan zuten eta hauetako biztanle batzuk aberastu ziren.
|
|
|
Hala, hiru taldeek euren lekua eta errekonozimendua izan zuten gizartean. Nekazariek, gizartea elikatzen zuten; elizak, berriz, gizakien arima zaintzen zuten, otoitzaren bidez; eta, nobleek, babesten
|
zituzten
nekazariak eta elizgizonak (Bois, 2001: 44 eta hurrengoak), ekintza militarren bitartez.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, labore mota horien hazkunde tasa estatu garatuetan baino hiru aldiz handiagoa izan zen azken nazio horietan (%21 eta %6, hurrenez hurren). Labore horiek landatzen
|
zituzten
nekazarien kopurua asko hazi zen (1,7 milioi gehiago), eta 12 milioi landatu ziren. Espainia, 12 postuan Ameriketako Estatu Batuak dira GEOen ekoizle nagusiak, 57,7 milioi hektareatan banatuta.
|
|
|
Milaka iparramerikarrei begiak zabaldu zizkien gerrari buruz, arroz soroak landuz eta umeak banbu basoz inguratutako herrixketan hazten
|
zituzten
nekazarien begiekin gerra hura deskribatu ondoren.
|
|
2009
|
|
|
Transgenikoen 14 ekoizle handietako bat da Espainia, eta 100.000 hektarea arto transgeniko (Bt, zulagailuaren izurritearekiko erresistentea) landatu zituen 2008an, Aplikazio Agrobioteknologikoak Erosteko Nazioarteko Zerbitzuaren arabera (ISAAA, bere siglak ingelesez). Katalunian eta Aragoin landatzen dira Espainian landatutako artoaren hektareen %80 ISAAren txostenaren arabera, genetikoki eraldatutako haziak landu
|
zituzten
nekazarien kopurua 1,3 milioi hazi zen iaz munduan, eta 10,7 milioi hektarea berri landatu zituzten. Guztira, 25 herrialdetako 13,3 milioi nekazarik 125 milioi hektarea laborantza bioteknologiko landu zituzten 114,3 milioi izan ziren, hau da, 1996an hasieran landatutako azalera baino 72 aldiz gehiago.
|
|
2011
|
|
|
Lurrak elizarenak, errege erreginarenak edota noble jauntxoenak ziren. Errenta sari bat ordaintzearen truke (gehienetan uztaren zati bat) lantzen
|
zituzten
nekazariek besteen lurrak. Bestalde, Elizak irabazien, uzten, ehuneko hamarra jasotzen zuen.
|
|
2014
|
|
|
m) Errusian matxinada ugari izan ziren 1601 urteetan, uzta txarren ondorioz izandako gosea zela eta. Nobleek gogor zapaldu
|
zituzten
nekazariak.
|
|
2015
|
|
|
Baina noski, eredu sobietarrean emakumearen papera eta bere estatus berria ez zen gehien jorratu zen alorra. Eta gizarte industrialek ez
|
zituzten
nekazari gizarte tradizionalen paradigma berberak ere. Hori garbi.
|
|
|
Beste nekazari baten testigantza ere utzi zuen Chelok; andrearen senarra eta koinatua hil zituzten paramilitarrek, soroak fumigatzeko ontzien markak zituztelako bizkarrean. Marka haiek fumigagailuarenak ez eta eskopetenak zirela salatu zuten paramilitarrek, hau da gerrillariak zirela, eta hantxe garbitu
|
zituzten
nekazariak. Seme bat ere hil zioten andreari, eta alaba bortxatu; harrezkero, neskatoak ez zuen esan.
|
|
2017
|
|
|
Matxinoek trebetasun militar handia erakutsi zuten, neurri batean soldadu profesionalek parte hartu zutelako matxinadan, eta horien artean zeuden, besteak beste, Landsknechte izeneko suitzar soldadu famatuak, hots, garai hartan Europan eliteko mertzenarioek osatutako soldadu taldea. Landsknechte horiek zuzendu
|
zituzten
nekazarien armadak, haien zerbitzura jarriz beren esperientzia militarra; zenbaitetan, uko egin zioten matxinoen aurka egiteari, adibidez, beraiek ere nekazaritza mundutik zetozela eta bake garaian nekazariei esker bizi zirela esanez. Haiengan konfiantzarik ezin zutela izan argi ikusi zutenean, alemaniar printzeek Suabiako Ligako soldadu taldeak urrunetik ekarri eta mobilizatu zituzten, nekazarien erresistentzia garaitzeko.
|
|
|
Christopher Dyerrek adierazi bezala, epidemiak eragindako langile urritasunak botere harremanak aldatu zituen, klase apalenen mesedetan. Lur gutxi zegoen garaian, kanporatzeko mehatxupean kontrolatzen
|
zituzten
nekazariak; biztanle triskantzaren ostean, ordea, lurra ugari izanda, jaunen mehatxuek ez zuten eragin handirik, nekazariek orduan aske mugituz aurki baitzezaketen lantzeko lur berria (Dyer 1968: 26).
|
|
|
Zerga berri horien eta abandonatutako lursailen inguruko gatazken eraginez, gerra luzea sortu zen eskualdean. Nekazari kataluniarrek hiru etxez behin gizon bana errekrutatu zuten, euren arteko loturak indartu zituzten zinpeko elkarteekin, erabakiak hartu
|
zituzten
nekazarien batzarretan, eta, lur jabeak beldurtzeko, gurutzeak eta beste ikur mehatxagarri batzuk ezarri zituzten sailetan zehar. Gerraren azken fasean, errenta kentzeko eta nekazarien jabetza eskubidea finkatzeko eskatu zuten (ibid.:
|
|
|
suntsitzeko eta pobreak errespetagarri bihurtzeko; hala ere, 1834an Pobreen Lege Batzordea abiatu orduko, garai batean pobreei laguntzeko neurriak babestu izan zituen diskurtso politikoa aldatua zen, eta pobreak eta langileak jarri zituen jomugan. Lur komunak esparrutan banatzeko sistemak herri asko pobretu zituen, eta prozesu horrekin batera martxan jarri ziren prozesuek lan merkatuaren menera jaurti
|
zituzten
nekazariak: murriztu egin ziren nekazariei soldata osatzeko balio zieten diru-laguntzak, eta pobreen lege tradizionalari gero eta modu bortitzagoan eraso zitzaion (McNally, 1993:
|
|
2021
|
|
|
Paisaia antzekoa zen, baina bailara estutzen ari zen pixkana eta urrunean mendiek inguratzen zuten. Berzeotik legoa erdi batera herrixka baten inguruan, fraide batzuk ikusi
|
zituzten
nekazarien artean lanean edo animalien laguntzaz garraio egiten zutenak. Agurtu eta monasterioaz galdetu zietenean ez ulertuarena egin zuten.
|