|
2010
|
|
|
ez ziren gertatu; gerra irabazita gero, garaileek beren legeria inposatu zuten, foruak eta hankaz gora jarriz, baina orduan ere ez zen inposiziorik izan; maisu erdaldunak ekarri zituzten, baita herririk euskaldunenetara ere? zigortu ere, zigortu
|
zituzten
euskaraz egiten zutenak, orain makila eta orain eraztuna erabiliz, baina orain badator Unamuno derrepentean eta, magiazko saio batean, kapeluaren azpira sartu ditu makila eta eraztun guztiak: ez daude?!; nik, ordea, hemen ditut J. Filomendiren agiri batzuk, eraztunaren politika baiesten eta berresten dutenak; horietatik aspaldiko bat ezagutaraziko dizut, Aiakoa eta XVIII. mendekoa, non, maisuari egindako kontratuan, honako klausula azaltzen den:
|
|
|
...Xahok, lehen gerraren lekuko zuzena izan zenak, argi eta garbi ikusi zuen hura ez zela errege baten aldeko gerra, euskal nazioaren aldekoa baizik— ez ziren gertatu; gerra irabazita gero, garaileek beren legeria inposatu zuten, foruak eta hankaz gora jarriz, baina orduan ere ez zen inposiziorik izan; maisu erdaldunak ekarri zituzten, baita herririk euskaldunenetara ere... zigortu ere, zigortu
|
zituzten
euskaraz egiten zutenak, orain makila eta orain eraztuna erabiliz, baina orain badator Unamuno derrepentean eta, magiazko saio batean, kapeluaren azpira sartu ditu makila eta eraztun guztiak: ez daude...!; nik, ordea, hemen ditut J. Filomendiren agiri batzuk, eraztunaren politika baiesten eta berresten dutenak; horietatik aspaldiko bat ezagutaraziko dizut, Aiakoa eta XVIII. mendekoa, non, maisuari egindako kontratuan, honako klausula azaltzen den:
|
|
2015
|
|
|
Agerikoa da haiengan hizkuntza lantzeko eta edertzeko ahalegina, eta ahalik eta irakurle multzo zabalenera iristeko grina. Eurek egin
|
zituzten
euskararen batasunerako lehen urratsak. Joanes Leizarragak, esate baterako, argiro erakutsi zuen helburua, eta helburura iristeko zailtasuna, Testamentu Berrian. Heuskaldunei?
|
|
|
Trasmierako kantabriarrek pantoja deitzen omen zioten euren argotari; latin dos canteiros, berriz, asturiarrek eta galiziarrek, eta barallete izena ere sarri erabili da. Eguneroko jarduneko hitzak hartzen
|
zituzten
euskaratik: jatekoen izenak, tresnenak, eta bestelakoak, eurek entzun uste zuten bezala egokituta.
|
|
|
Gaspar Gamarra Gasteiz aldean kokatu zuen eta Joan Luzuriaga Ozetan (Altuna 2002). Hitz gutxi batzuk idatzi
|
zituzten
euskaraz: Gamarrak 1648an eta Luzuriagak 1686an.
|
|
|
Abiatu zen, bada, Zuberoako irrati hori ere, eta, irrati lokalen legediari jarriki, ez zuen publizitaterik egiten eta nahi zuen ororentzat zabalik zen, euskal kultura aldeztu eta sustatzea zela bere helburu nagusienetarik bat. Hala ere, oztopo batzuk izan
|
zituzten
euskarazko emanaldiak burutzeko.
|
|
|
egin
|
zituzten
euskararen eta Kaukasoko hizkuntzen arteko lotura frogatzeko. Antzekotasun
|
|
|
3) Zer euskalki nagusi erabili
|
zituzten
euskara batua sortzeko?
|
|
2016
|
|
|
Erresistentzian zebiltzan militanteek euskara ikasi behar zuten ez bazekiten, berresuskaldundu behar ziren, eta ardurenik hura erabili, eta hizkuntza arrotzak soilik erabili behar
|
zituzten
euskararik erabiltzen ez zen tokietan proselitismoa egiteko.
|
|
|
1949ko udan, aipatu dugun klub hartantxe eman
|
zituzten
euskarazko eskolak, eta Txillardegi Eusko Ikasleen Alkartasunak (EIA) ateratzen zuen Erne aldizkarian argitaratzen hasi zen. Urte hartako udazkenean Bilbora joan zen ikasle, eta Bilboko abertzaleekin elkartzen hasi.
|
|
|
Zuzendaritza batzordean euskara arduradun bat izendatu dute, eta lantaldeen dinamikan ere hasi dira. Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeetako programan neurri batzuk proposatu
|
zituzten
euskara sustatzeko; besteak beste, hizkuntza eskubideak bermatzea eta euskara erabiltzea «erraztea».
|
|
2019
|
|
|
Aurrekoek baino harreman gehixeago dute euskararekin. Ulertzeko arazo handirik ez, baina aspaldi ahaztu
|
zituzten
euskararen ebakerak eskatzen dituen mugimenduak. Aurrekoen aldean gazteak dira eta, euskararekiko indiferenteak badira ere, gehienek badiote halako sinpatia bat.
|
|
|
herena alde (%33), herena aurka (%39), eta herena interesik gabeko jarreran (%28). Eremu soziolinguistikoen arabera, honako portzentajeak lortzen
|
zituzten
euskararen aldekoek 2016ko Inkesta soziolinguistikoan: %68 eremu euskaldunean, %36 mistoan eta %19 eremu ez euskaldunean.
|