|
2011
|
|
|
Mirandek 47 urte
|
zituela
bere buruaz beste egin zuen Pariseko bakardadean 70.go hamarkadan. Ez zekien hurrengo urteetan berak nardagarri zituen" kristau marxista" haiek izango zirela bere obra argitaratu eta euskal literaturaren historian ohorezko leku bat emango ziotenak.
|
|
2012
|
|
|
Octavio Pazen eta beste idazle askoren ustearekin bat eginez, idazle horrek pentsatu du ez direla nahastu behar sorkuntza literarioa eta militantzia politikoa. Erabaki du, baita ere, urte asko eta asko zeramatzala literatura egiten eta politika mundura salto egitearren alde batera utzi behar
|
zituela
bere idazte lanak. Idazle hau Harold Pinter antzerkigile ospetsua da eta, esan bezala, duela oso gutxi erabaki du ez duela gehiago idatziko eta politikagintzan hasiko dela guztiz kezkatuta dagoelako azkenaldi honetan politikarien jarrera lotsagarri eta noragabearekin.
|
|
|
Gudarosteetan hain urritu ziren soldaduak non, Weylerrek aski lan izan baitzuen konpainiak hemendik hara aldaratzeaz, soldadu batzuk hemendik edeki eta hango gudarostera igortzen zituela. Bai ordea, nerork berdin segitu nuen kapitain Linaresen erranetara, ageri zen bere ondoan nahi ninduela, nire gainera okaztatzen
|
zituela
bere zurmindura eta etsipenak!
|
|
|
Nafarroako erregeak, beharbada, ez du baliabide askorik, maistru Saganius, baina beti betetzen du bere hitza: esan nion Bonari izarrak ikusten
|
zituela
bere leihotik, eta, zuen denen laguntzarekin, erdietsiko dut. Orain harekin egotera igoko naiz.
|
|
2013
|
|
|
Kapitain jentil honek Bere Maiestatearen eta Erregeorde Txit Gorenaren osasunaz galdetzeko gizabidea izan zuen, esanez zorte onekoa nintzela ikusi ahal izan nituelako, San Miguel presidioan izan zenean esan ziotenez, eta gainera entzun ahal izan nituelako; hori lortzearren, gustura asko kenduko
|
zituela
berak bere belarriak eta espainiar belarriak jarri, haiek esandakoa ulertzeko".
|
|
2014
|
|
|
Estatua ala monopolioa? Austriarrak bereizten zuen esku hartze on eta txarren artean; nazio batzuk besteen aurretik doazela, eta mendebaldeak maiz ez
|
zituela
bere lorpen materialak partekatzen. Hayekentzat, depresio handiaren errudunak enpresariak izan ziren:
|
|
|
Antzerkilarien ekimena da behingoan, dantzariak eta are gutxiago bertsolariak ez dira horretan sartu. Bertsolari ezagun batek zioskun Baigorrin, ez zela holako plaza ekintzetan gustuan, ez zuela bere lekua atzematen, 1979an, Mattin hor zela eta plazan botatzen zuelarik lehen bertsoa, besteak eramaten
|
zituela
bere gibeletik. Bada hor gogoeta egiteko, tradizio bat zer den, beti entzuten dugularik bertsolaritza denboren sortzetik heldu dela kanbiamenik gabe(" poete rustique"," heritier des troubadours du Moyen Age" orain ere entzuten direnak).
|
|
|
Memoriak ezinbestean dituen hutsuneengatik Xamuiok hitzen bat edo beste asmatuko zuela pentsa daiteke. Bertso orijinalak berrinterpretatu
|
zituela
bere gorputz, entzumen eta ahotsarekin.
|
|
2015
|
|
|
Alegia, iturriaren askaren ertzari erantsita emango
|
zituela
berak bueltak, eta bere aurkari gazteak ertzetik metro batera.
|
|
|
San Nikolasko erretor larderiatsua, Pedro Alfaro, Monzonen ezaguna baitzen haurtzaroaz geroztik, tematu egin zen, baizik hark arbuiatu behar
|
zituela
bere bekatuak, eta Jainkoarekin adiskidetu. Galdatu zion misioa Migel Jabier Urmenetari, zeinak ukatu baitzuen.
|
|
|
Hasiera batean, erabaki zen Korporazioak Nafarroako enpresak eta industria alorrekoak soilik hartuko
|
zituela
bere gain: guztira 37 enpresa inguru.
|
|
2016
|
|
|
Esan niri galdetu zion Carlosek. Errainu bat ikusi zuen, ustez, Maria Teresaren aurpegian, eta pentsamendu batek gurutzatu zuen bere burua, harri koskor batek bezain azkar oraingoan; alegia ez zuela ondo jokatzen Maria Teresarekin, zapuztu egiten
|
zituela
bere ilusioak, oherako panpina bat bezala erabiltzen zuela.
|
|
|
Ordea arratsalde hartan denbora urritasunak ez zion inolako egonezinik sortu; aitzitik, sei ordutako loak emandako sosegua haziz joan zen bere baitan, eta ez bera horretan saiatu zelako edo bere pentsamenduaren indarrez, baizik eta bere zainetako odolaren ibiltze hutsaren ondorioz. Hala iruditzen zitzaion, odolak behin eta berriro kurritzen zuela bere gorputza, eta buelta bakoitzean errekako urak hondarrarekin egiten duen bezalahitz on batzuk uzten
|
zituela
bere buruan, pixkabanaka tontorrak eginez zihoazenak: bihar bukatuko duk dena; gauzak azkenean ondo aterako dituk; problemak handitzeko joera zeukat eta oraingoan ere halaxe jokatu diat; gauzak oso gaizki joanda ere atrakzio sexuala alegatuko diat.
|
|
|
Donostia, Oiartzun, Bidania, Amasa, Ituren, Burgos eta Madrilen egon ostean bizitzaren hondarreko hogeita sei urteak Lizarran eman zituen, bertan zendu zela 1963.eko azaroaren 19an. Idazle findua, euskal literaturgintzan antzerkiarena jorratu zuen bereziki, eta 27 urte
|
zituela
bere lehendabiziko antzezlana sariztatu zioten, Garbiñe zeritzana hots. Donostiako udalak 1916 ean antolatu lehiaketan lehendabiziko saria eskuratu zuen lana dugu hori, ber urteko Santo Tomas gauean Antzoki Nagusian antzeztua, eta geroxeago, Gazteluko Gazte Alaien eskutik hainbat eta hainbat herritan errepikatuko zena.
|
|
|
Domingo Meagher Donostian sortu zen 1703 urteko epailaren 17an, eta hamalau urte
|
zituela
bere anaia zen Danielekin Jesusen Lagundian sartu zen, urriaren 14an hain zuzen ere. 1736 urtean profesioa egin zuen Donostian bertan, Filosofia katedratikoa izan zen Compostelan, eta Teologiazko irakasle aritu zen Valladoliden eta Salamancan.
|
|
|
Halarik ere, eta gure gaira hertsiki estekatuz, Devociozco vicitzaraco sarrera San Francisco Salesec aterea eta aita Frai Jose Cruz Echeverriac euscaraz ipini duena Tolosako Frantzisko Lamakoarenean agertu zen 1821.ean, ordudanik aunitz edizio berri berragertu zirela: Tolosa, 1824; Tolosa, 1852; Tolosa, A. Gorosabel, 1863; Tolosa, 1868; Tolosa, F. Mugerza, 1885; Tolosa, 1901 Etxekide zuen Juan Mateo Zabala bilbotarrak ez zuen Etxeberriaren liburuez iruzkinik egin, nahiz aipatu bai aipatu egin
|
zituela
bere bibliografian, eta horrek, nonbait, deitoratzen zituela esan nahiko luke, edo bederen, juzgu txarra ziela:
|
|
2017
|
|
|
Horregatik begitantzen da hain harritzekoa, Buenawistan gero sortu zen eta ia beti gaztelerazko aizkora erabili duen mugimendu ospetsuaren muinetako batek, Barrakos taldeak, beti bertso pare batez hasten
|
zituela
bere kontzertuak. Halaxe egiten zuten beti, eta halaxe grabatuta geratu zen kaleratu zuten maketa bakarrean.
|
|
2018
|
|
|
" Zortzi urte zituela, etxez etxe eramaten zuen ura, artean ur korronterik ez baitzegoen. Nire aitonak bere alabaren hezkuntza ordaintzen zuen, baina bera ez zen eskolara joaten, ura eramateaz gain, bere izebaren hiru seme alabak zaintzen baitzituen". 132 Guerendianek ere, XX. mendearen hasieran, azpimarratu egiten du berak, txikitan, arazoak
|
zituela
bere adineko neskekin jolasteko, gehienak umeak zaintzen ibiltzen baitziren.133
|
|
|
S. Lasaosak dioen moduan, agiri honen bitartez zera ziurtatzen zen: izendatuaren izena; izendapena erregearen izenean egiten zela; karguak urte beteko indarraldia zuela; karguak bete beharreko eginbeharrak
|
zituela
bere gain; aitorpena non, noren aurrean eta nola burutu behar zen aipatzen zuen; eta azkenik, aginduzko manua ere ziurtatzen zen, gainontzeko agintariek zein auzokideek hiriko alkate gisa har zezaten.
|
|
|
Apezpiku Anastasiok dena antolatu zuen: Hiriko udala moldatu zuen" sanedrin" gisa, berak hautatu
|
zituela
bereko gizon larriak. Erromatar legio bat jarri zuen hiri gaineko gotorlekuan eta elizako zeremoniak eginen zituzten apez, kalonje, eta sazerdoteak izendatu zituen.
|
|
2019
|
|
|
Okindegiko langileentzat bazkaria prestatzen ari zela Martak kirik egiten zuen sukaldeko atetik, mutilak estalpean segitzen ote zuen, eta pentsamenduak etortzen zitzaizkion gogora, ezagutu izan
|
zituela
bere bizitzan pertsona arraroak, senarrak lan egiten zuen meatzeko ingeniaria esate baterako, Antonio," Antuan" esaten ziotena frantsesa zelako, beti zakurrekin ibiltzen zena, zakurra besterik ez haren bizitzan; edo eskolan berarekin ibilitako neska hura, beti barrez egoten zena, askotan algaraka, behin batean ia ito arte; edo bere lagun handiena izandakoa, Luzia, mutil gaiztoak bakarri... Haiek gogoan hartu, eta galde egiten zion bere buruari Miguelen iloba ere klase horretakoa ote zen, normala ote zen egun osoa estalpean pasatzea bere zorioneko barkuarekin, askotan txistuka, beti doinu bera, eta denengandik ihesi, inori hitzik egin gabe, ez Migueli, ez berari, eta ez langileei.
|
|
|
Dena den, uste dugu marxismoaren irakurketa jakobino baterako hurbilketa hauspotzeko balio dezaketela lerro hauek; nahiz eta hainbat gauza azaldu gabe gelditu diren; Marxen antiestatismo errepublikarra akaso (Domenech, 2004: 134) —hau da, Marxek ikuspegi fiduziarioaren aldeko perspektibatik gaitzetsi
|
zituela
bere garaiko Estatuak, gizarte zibilaren gainetik eraikitakoak alegia; ez Estatua oro har, Pariseko Komunaren inguruko testuak lerroartean erakutsi bezala— Hala ere, marxismoaren izaera errepublikano demokratikoa ikustarazteko koordenadak eman ditugulakoan gaude.
|
|
|
Alabaina, ez da erraza esatea zer eratako ekarpena egin diezaiokeen Marxen komunismoarekiko ikusmoldeak XXI. mendeari. Izan ere, Marxen pentsamoldea oso konplexua da; gainera, bizitzaren azken urteetan, Pariseko komunaren porrotaren ondoren, badirudi Marxek alde batera utzi
|
zituela
bere axioma politiko batzuk, batez ere gizarte komunista baten eraikuntzarako ezinbestekoak ziren aurrebaldintza materialei zegozkienak.3 Horrekin batera, onartua dago desberdintasun handiak daudela bere bi obra nagusien artean —Kapitala eta Grundrisse4— eta Marxen pentsamenduak ezin direla ulertu adierazpen gutxi batzuetatik abiatuz; izan ere," azterketa mailaren sakontasuna eteng...
|
|
|
—Iruditzen zait Salamancako tunak nahitaez etengo
|
zituela
bere emanaldi guztiak, ezta, esan nion txantxetan.
|
|
2020
|
|
|
Oinazez, baina batez ere gosez hil zela Ugolino, bere umeak bezala. Beste batzuek ulertzen dute Ugolinok jan egin
|
zituela
bere seme ilobak 1289ko otsaileko lehenengo egun haietan, hori dela behintzat Dantek iradokitzen duena.
|
|
2021
|
|
|
Konturatu orduko, pozoitu egin zen eztabaida, eta, esaterako, zientzialari anti inpaktu batzuen salaketen arabera, Nobel sariduna hariei tiraka ibili zen eszena atzetik, halatan non inpaktu hipotesia kritikatzeagatik ordaindutako prezioa izan baitzen bai ikerketarako dirulaguntzen galera, bai puntako aldizkarietan argitaratu ezina, eta baita ere oztopoz eta trabaz josita topatzea egonkortasun akademikora tenure delakorazeraman bidea. Ez dago ebidentziarik frogatzen duenik Luis Alvarez-ek kaltetu
|
zituela
berarekin desados zeudenen karrerak, baina zalantza kutsu bat geratu da haren gizalege zientifikoaren inguruan.
|
|
|
Eta liburutegiak hilobien pare beti itxita dauden bitartean, organo hidraulikoak fabrikatzen dira, karrozak adinako lira izugarri handiak eta histrioientzako flautak". Gainera, penaturik esaten zuen jendeak sekulako ziztuan gidatzen
|
zituela
bere gurdiak —gidari suiziden gisa— jendez betetako karriketan. Naufragioaren aitzineko egonezina nabaria zen giroan.
|
|
2022
|
|
|
Ematen du, patchwork batean bezala, Tene han hemenkako adabakiez baliatu dela Idazkiak gauzatzean, eta nahierara ebaki eta atzera josi zituela" Emakumea eta aberria" bere sailean argitaratu artikuluak. Azal azaleko konparazio horrek erakusten diguna da Tenek berrelaboratu egin
|
zituela
bere testuak egunkaritik libururako jauzian. Uste dut oso interesgarria izango litzatekeela zehatz aztertzea metamorfosi hori:
|
|
2023
|
|
|
Kinka gaiztoan sentitu nintzen, zeren eta irakurtzea pentsatzen nuen hurrengo testuaren egilea ere —Joanes Etxeberri Ziburukoaapaiza baitzen, erlijio liburuen egilea eta itsasgizonentzako otoitzak idatzi zituena. Alde bakarra, Etxeberrik bertsotan idatzi
|
zituela
bereak, kontuan harturik" gure nazioa dela kopla maite duena"...
|
|
|
Minak erakutsi zuen benetako buruzagia zela, eta hogei urte baino ez
|
zituela
bere gizonen begirunea irabazizuenerabat. Minak lider baten ezaugarri guztiak biltzen zituen:
|