2000
|
|
Osabaren pena handia izan zen, eta enea ez tipiagoa, zeren Italiarat eginikako bidaiaren ondotik ezin maiteago bihurtu baitzitzaidan txakur hura, leiala eta fidela zelako eta ezin maitagarriagoa, munduan ezagutu ditudan hainbat eta hainbat gizon baino hagitzez ere maitagarriagoa. Baina, nola osabak ohitura hura baitzuen, bere txakurra edukitzekoa, eta nola erran zaharrak
|
baitio
hilak lurperat, biziak aserat, handik hiruzpalau egunera izan genuen etxean orkume berria: mastin arrazakoa zen eta zuri zuria.
|
2001
|
|
Egia
|
esan
hiltzeko era ugari daude
|
2002
|
|
Medikuek sinatutako heriotza aktak suntsitzaileak dira: “Deshidratazio larria, bihotz eta arnas gelditzea eta omisioagatik tratu txarra jaso duen umearen sindromea”,
|
zioen
hildakoetako batek. Bestean, datu horiei “erabateko sepsia, bitamina eta nutrizio urritasuna eta desnutrizio larria” gehitzen zitzaien.
|
2003
|
|
Ez nien erleei ezer esan. Ez nien
|
esan
hil egin zela. Aita.
|
2004
|
|
Blanca Miranda, beti ere hildakoaren familia betetzen duen dolu eta min sentimenduari begirunea erakutsita, behin eta berriz
|
dio
hildakoaren senideek emateari uko egitea galera konponezina dela; gorputik organoak erauzi daitezkeen bost alditik behin gertatzen da familiak emateari uko egitea, horregatik, koordinatzaileok portzentaia hori gutxitzeko betebeharra dugu.
|
2006
|
|
Horrela, M. Berthe k (1991: 46) argi
|
dio
hildako jendearen kopuruak handiagoak izan zirela suen jaitsierak adierazten duena baino. Baina, testuingurua ikusita, nabari da krisia adierazten duela, edonola ere.
|
|
Osasun agintariek
|
diote
hil zen neskatoaren sintomak ez direla meningitisaren" tipikoak", baina diagnostikoaren zain jarraitzen dutela.
|
|
Edithek ez omen zuen behar adina oihu egin beroki eta kapeladun gizonak eraso egin zienean; Freddy atxilotuta ikusi zuenean" nik ez diot
|
esan
hiltzeko" oihu egin omen zuen. Biak ere ez ziren froga oso erabakigarriak, baina ezkontza sakratuaren lotura etenezinak hautsita amorante batekin eta haurra nahita galtzeak emakumearen moraltasun eza adierazten bide zuten.
|
|
Pirandellok
|
zioen
hilen begiekin begiratu behar zaiela gauzei, hori dela gauzak bi aldiz ikusteko modua. Badira, ama, hilda egonik bizirik daudenak eta, horiez beste, bizirik egonik hilda gaudenok ere bai.
|
2007
|
|
elurra diagu?,
|
dio
hildakoak.
|
|
Bitxia da hipotekatuen ehuneko horrek berak ez ezagutzea zure hipotekaren baldintza zehatzak, amortizazio aurreratuagatiko komisioak, kasu. % 71k
|
dio
hileko kuota eta mailegua amortizatzeko geratzen zaizkion urteak bakarrik ezagutzen dituela. 200 hipoteka mota Freedom Financek adierazi du Espainiako merkatuan 200 hipoteka mota baino gehiago aurki daitezkeela interes tasen erreferentziak eta maileguen baldintzak kontuan hartuz gero.
|
2008
|
|
Save The Tiger fundazioaren arabera, hezur lainoztatuzko eskukada batek 65 euro inguru balio dezake; larru marratuengatik, berriz, 60.000 euro baino gehiago ordaindu dira Tibeten eta Errusian. Bestalde, Traffic erakundeak
|
dio
hildako tigreak milaka euro balio dezakeela Txinako merkatuan. Era berean, testikuluengatik ere ondo ordaintzen da, afrodisiakoak direla pentsatzean, eta hankak, zortea ematen dutela sinestean.
|
|
«Frantziako Kongresuan errepublikako hizkuntza gutxituak besteak beste, euskara ondare gisa onartu izanak ondorio praktikoak izan behar ditu, ondare izateak ezin duelako
|
esan
hildako ondarea izan behar duenik, hizkuntza batek bizia baitu, egunero erabiltzen delako. Neurria ona eta sinbolikoa da, baina etorkizuna bermatzeko ofizialtasuna behar du euskarak.
|
|
Juan Maria Uriarte gotzainak ere salatu du gertaera,
|
esanez
hildako emakume hauen bikoteak jeloskorrak, oldarkorrak, matxistak eta burutik joandakoak direla. Harrigarria gotzainaren azterketa okerra:
|
|
Postindependentista bezala oso kezkaturik nago euskal agintariek ez dutelako oraindik ezer
|
esan
hil ala biziko arazo horri buruz, ezta Ararteko jaunak ere. Postindependentziaren puntu nagusietako bat da Basque Country rentzako Eurovision lehiaketan leku bat lortzea, munduaren gaytze eta frikitze prozesu amaigabean friki eta gayen artean zabaldu behar baitugu gure herriaren independentzia itxura, hots, gure postindependentzia.
|
|
Aitonak ez du tripako minik izan azken astean. Beraiek
|
diote
hil delako dela, baina nire ustez horrek erakusten du hobera egin duela.
|
|
" ETAk auzi honetan esku hartzea gaitzesten dugu",
|
zioten
hil hasiera bost kide haiek. " AHTren aurkako mugimenduaren oinarriak mobilizazioa, erresistentzia eta desobedientzia zibila direla nabarmentzen dugu.
|
|
Deusek ez du akitzen gizona nola egiaren erraiteak". Egia
|
esateak
hiltzeraino nekatuko balu bezala. Nik uste nuen gezurrak eta gezurretan ibiltzeak nekatzen zutela beste ezerk baino gehiago, eta, batik bat, horregatik ez nintzela neu jardunean gehiegi nekatzen.
|
2009
|
|
Hala ere, eta leherketak oso handiak izan diren arren, lehen berrien arabera hildakorik ez dago eta zaurituak arinak dira, larrialdi zerbitzuek eman dituzten informazioek diotenez. Lekukoek
|
diote
hildakorik ez dagoen arren, leherketa gertatu den lekuan, lur estalian, hogei lagun zauritu inguru ari direla sendatzen. Oraindik goiz da esateko leherketa zerk eragin duen?.
|
|
Erlijioek ere izan dute zer
|
esan
hilekoaren gai honetan; Itun Zaharrak etaKoranak emakumearekin sexu harremanak izatea debekatzen zuten, hilekoazzegoenean, lizuna eta zikina zela uste baitzen eta lizunkeria hori ukitzen zuen orokutsatzen zuela. Egun ere bikote askok ez du sexu harremanik bietariko bathilekoaz dagoenean; edota Japonian emakumeak ezin dira egun horietan familiaaldareetara gerturatu, Urte Berriko ospakizunetan parte hartu, tenpluetara atenagusitik sartu edota zeremonietan lagundu (Larroy, 1993).
|
|
Antzinarotik hitz egin izan da hilekoaren aurreko sintoma edota nahasteei buruz.Baina XIX. mendera jo dugu nahasteari buruzko deskribapen zabalagoaizateko (De Diego eta De la Gandara, 1996). XIX. mendeko psikiatria «pairamendismenorreikoei» buruz jardun zen,
|
esanez
hilekoaz daudenean emakume batzueknerbio kitzikapen nabaria pairatzen dutela, jarrera mental morbidoak, gutiziaduntenperamentua eta kitzikapen eta melankolia sentimenduak. Icard ek (1892) hileko aurreko fasearekin lotura zuten kasuen txostenak zeudela ikusirik, zikloarekikolotura zuten balizko portaera eta emoziozko aldakortasunak jasotzen zituen zerrenda bat osatu zuen.
|
|
Mexiko hirugarren da, lehen kasuak han ezagutu baziren ere. Iturri ofizialek emandako azken datuek
|
diote
hildakoak 128 direla. Europan, berriz, Erresuma Batua eta Espainia dira estatu kaltetuenak.
|
|
Asteburuan iritsi zen Taiwanera Morakot; atzo, horrek eragindako kalteen berri ematen hasi ziren. Iturriak bat ez badatoz ere, datu ofizialek
|
diote
hildakoak hamalau direla. Dena dela, datozen egunetan zenbaki horrek gora egingo duela kasik segurua da; izan ere, Poliziaren arabera, Shiao Lin herrixkan 400 bat lagun estali dituzte luiziek.
|
|
Ohetik altxatzeko eta eguna antolatzeko aitzakiatzat erabili izan ditut gehienbat; horretarako, behinik behin, balio izan didate. Hori
|
diot
hil aurretik bete gura izan ditudan asmo guztiez, oraindik aipatu ez dudanaz izan ezik. Zazpigarrena bai dela garrantzitsua, niretzat behintzat.
|
|
Eta arriskuak, zer esanik ez: Nazio Batuen arabera, 1.173.600 lagun hil dira erradioaktibitateak sorturiko minbiziak jota; Europako irradiazio arriskuen arloko komiteak
|
dio
hildakoak 61 milioi direla. Gainera, munduan kontsumitzen dugun erregai fosil guztia planta nuklearrekin ordezkatu nahiko bagenu, historiako 10 mila planta nuklearrik handienak eraiki genituzke eta, bide hori hartuz gero, uranioa hamarkada baten ala bitan agortuko litzateke.
|
2010
|
|
Eraikin asko eraitsi ditu (ospitale bat, besteak beste) eta lekukoek
|
diote
hildakoak milaka izan daitezkeela. Eusko Jaurlaritzak 200.000 euroko laguntza emango du Haitin izandako kalteak konpontzeko.
|
|
nola esaten diozu norbaiti hil egingo dela? Inori ezin diozu era positiboan
|
esan
hilko dela! Ni sentimendu horrekin atera nintzen.
|
|
—Zergatik
|
diozu
hilda dagoela, galdetu zuen umeak inozentziaz.
|
2011
|
|
Martxaren deitzaileek
|
diote
hildakoak eta desagertuak daudela; gobernuak, ordea, ukatu egin du
|
|
Hildakoaren seme alabatasunari buruzko aitorpenak ez du ondorerik sortuko, aitorpen horri adostasunik ematen ez
|
badiote
hildakoaren ondorengoek eurek edo horien legezko ordezkariek.
|
|
Testamentugilea hildakoan, gerra ministroak testamentua igorri behar
|
dio
hildakoaren azken egoitzako epaileari, eta, egoitza hori ezezaguna bada, Madrilgo epaileen dekanoari; horrek ofizioz zitazioa egingo die jaraunsleei eta oinordetzan interesa duten gainerakoei. Horiek guztiek eskatu dute testamentua eskritura publiko bihurtu eta hori protokoloan jasotzeko, Prozedura Zibilaren Legeak araututako forman.
|
|
–Hizkuntza bat desagertzen da bere azken hiztuna hiltzen denean. Beste batzuek
|
diote
hiltzean desagertzen dela, azkenak ezin baitu beste inorekin hitz egin?. David Crystal, Hizkuntzaren iraultza, 2007, Erein, 64 or.
|
2012
|
|
Egin behar
|
dioten
hil edo biziko ebakuntza baten ondoren kontu segurua izango da beti erabili dituen bi hizkuntzetatik, bat ahaztu egingo zaiola. Medikuak dilema jarri dio:
|
2013
|
|
Odoltsuenak El Cairoko presidentetza jauregiaren atarian gertatu ziren, gutxienez hamar lagunek bizia galdu zuten su armek eragindako zaurien ondorioz. Berriz ere, batzuk eta besteak hildakoen gurasotasunaren eztabaidan sartu ziren; senide batzuek salatu zuten eskaintzak egin zizkietela
|
esateko
hildakoa presidentearen aldekoa zela.
|
|
auzapeza istiluaren erdian sartu da, protagonismoa eskuratu nahirik. Ez al du Hoxpinak ezer
|
esan
hil aurretik. Ez ote du deus esateko eperik eduki edo?
|
2014
|
|
Ez dut
|
esan
hilda dagoenik, behintzat.
|
|
Aitonak ez du pultsurik... eta hobe dugu itzultzea denei
|
esatera
hil egin dela.
|
2015
|
|
Zertarako balio
|
dio
hildakoari loriak?
|
|
Eta gero? Kantek
|
dio
hil ondoren egiten dugula pixkanaka gure buruarekin bat, baina ideia hori zeharo estrainioa zaio Saizarbitoriaren mundu ikuskerari.
|
|
Bai, nahiz eta
|
esan
hilda zeundela.
|
|
Bai. Baina ez dut inoiz
|
esan
hilda zeundenik.
|
|
Beraz,
|
esateagatik
hilda egon zaitezke edozein momentuan.
|
|
Bere bi ilobak.
|
Diote
hil arazi ere zituela. Hori ez omen da frogatua izan bainan ezin ukatua dena da bi mutikoak etzirela gero sekulan nihun ikusi!
|
|
Ez dute sinesten betiereko bizian:
|
diote
hilen izpirituak beste bizi bat baduela, bainan izpiritu hori ere, aski denborarekin, noizbait hiltzen dela eta ihintz bilakatzen. Kanpoko pentze, landa eta oihanetan ihintza badelarik, diote hiltzen diren izpirituen izerdia bezala dela, lurrak azkenean beretzen duena...
|
|
diote hilen izpirituak beste bizi bat baduela, bainan izpiritu hori ere, aski denborarekin, noizbait hiltzen dela eta ihintz bilakatzen. Kanpoko pentze, landa eta oihanetan ihintza badelarik,
|
diote
hiltzen diren izpirituen izerdia bezala dela, lurrak azkenean beretzen duena...
|
2016
|
|
Kakalarria jartzen dute, ez dakizu nork erditu dituen. Fobia honek argia du iturburua; Freudek dio gizakiok laborria
|
diogula
hilik baina bizirik dagoen izakiari, bizidun eta bizigabe den gauzari. Durduzatu egiten gaituzte, ez dakigu abere diren ala ez.
|
|
itaundu zitzaion nongo su lerrotan hila zen eta emakumeak erantzun zuen ez zutela su lerroan hil, hara baino lehen
|
ziotela
hil gizona
|
|
itaundu zitzaion senarra galdua zela
|
esanik
hil ziotela konprenitu behar bagenuen nolatan zekien hil ziotela eta emakumeak erantzun zuen ongi zekiela berak
|
|
Burmuineko operazio bat izan du, eta ez dizu ezer
|
esango
hiltzen baduzu.
|
|
Hori
|
esan
hildakoei.
|
|
Ez nuen aukera izan nahi nuen guztia
|
esateko
hil baino aurretik.
|
2017
|
|
Ibon Iparragirre, preso duzuen anaia, hil ala bizi dagoela ohartarazi duzue azkenaldian. Zergatik
|
diozue
hil ala bizi dagoela?
|
|
Andaluzian, ostera, atxiloketak banan banan gertatzen dira. Eskuburdinak jartzen dizkiote umemoko biri, eta, gogorik ez dutenez, ez dute
|
esaten
hil duten adingabeko neska non lurperatu duten. Ezta abokatuaren, fiskalaren, familiaren eta epailearen aurrean ere.
|
|
Akademiko feminista batzuek
|
diote
hil zituzten sorginen kopurua Alemania nazian hil zituzten juduen parekoa izan zela; Anne L. Barstowren esanetan eta egungo artxibo lanak oinarri hartuta, esan dezakegu 200.000 emakume inguru akusatu zituztela sorgin izateaz hiru mendeko tartean, eta kopuru hori baino gutxiago hil zituztela. Dena den, gaineratu zuen Barstowk zaila dela zehaztea zenbat emakume exekutatu zituzten, edo torturen eraginez hil.
|
|
bai gorrotoa
|
diot
hil egingo nintzateke beragatik dagoeneko hil naiz beragatik behin eta berriz hiltzen naiz beragatik hori gertatzen denero
|
|
Eusko Jaurlaritzako Ertzainek 1937ko ekainaren 9an egin zuten txosten batek dio apirilaren 26an, Arbatzegin, 36 hildako eta 12 zauritu izan zirela28 Gainera, txosten horrek
|
dio
hildako kopurua handiagoa ere izan zitekeela29.
|
|
Nork
|
dio
hildakoek ez dutela karitaterik merezi?
|
2018
|
|
Bere mundu txikia, xumea baina propioa, hautsi zioten eta orain, bere gorputzaren eta gomuta bildumaren jabe baizik ez zela sentitzen zuen. Ezer gabe utzi zuten; sufrimendurako soilik balio
|
zioten
hildako umearen gogorapen saminekin besterik ez; negarraren negarraz eta beldurraren beldurraz bihotza zuelarik batere argirik barik eta guztiz birrindurik.
|
|
Neure bizia azaltzen hasi zaidalakoan nago. Uste dut orain badakidala neure buruari
|
esaten
hiltzeko gogoa edo dudala. Aurrerantzean hitz hori ez dut nire bizitik kenduko.
|
|
Eta bada esaten duenik Aldiniren laguntzailea egun hartan bertan hil zela bihotzekoak jota, hartutako sustoa dela-eta. Nolanahi ere, kontua da Aldinik ez zuela sekula santan
|
esan
hildako bat berpiztu zitekeenik. Berak oso ondo zekien elektrizitatea zela nerbio sisteman eta giharretan eragiten zuena.
|
|
Ahuntzain bat izan zen Mugarreren heriotzaren lekuko: " fugite partes adversæ"
|
esanez
hil omen zen. Musde Dexesek heriotza orduan esandako hitz berak.
|
|
2016ko abenduaren 31n informazio bera eman zuten Berria k eta EiTBk, errepideetan hildako kopuruei buruz. Biek
|
zioten
hildako gutxiago izan zela errepideetan, baina EiTB mugatu zen EAEko errepideetan hil ziren 46 lagunak aipatzera; Berria k, ordea, Euskal Herri osoko 82 hildakoak aipatu zituen.
|
|
Ez diozu
|
esan
hil dela?
|
2019
|
|
–Lurrera erori nintzenean, hasi zen azaltzen, eta une berean malko bat irristatu zitzaion masailean behera?, nire gainean jarri eta aurpegira txistu egin zidan,
|
esanez
hil egingo ninduela ez banuen herria betiko uzten. –Negar zotin batek hitzak eten zizkion segundo batzuez?.
|
|
irabazi egin dugu. Hori
|
esanda
hil zen Filipides mezularia, erabat akituta, Maraton eta Atenas arteko ibilbidea lasterka egin ondoren. Alegia, greziarrek irabazi zutela persiarren aurkako bataila.
|
|
–Sentitzen dut, neskak, baina leher eginda nago. Nire ama badator,
|
esaiozue
hil egin naizela. Ohera noa.
|
|
Gehiago berriz ezin besarkatu ahal izango zuen semea, bere mutila; behin ere ez! Jendarmeek aita hila zuten, eta prusiarrek semea
|
zioten
hila..., kanoi bala batek bi partetan zatikatua. Eta iruditzen zitzaion ikusi egiten zuela zera izugarri hura:
|
2020
|
|
Azken finean, Dicharryren poesien oihartzun gisa Leire Bilbaoren hitz hauek zaizkigu heltzen gogora: " Zuk zerorrek
|
zeniostan
hiltzea baino latzagoa dela ez jakitea zertarako bizi garen".
|
|
[CO]
|
Esaiozue
hil nazatela, Alfredo. Antola dezatela atentatu bat eta buruan bi bala sar diezazkidatela.
|
2021
|
|
Nork nahi zaitu hil? Zergatik
|
diozu
hil nahi zaituztela?", galdetzen dio Pakek, baina Shannanek ez du erantzuten. Momenturen batean haietako batek Shannan ukitzen du, edo hurbiltzen zaio besterik gabe, eta honek garrasi egiten du.
|
|
Galderen bideez, kostata adierazi zigun prostituitzera behartu zutela; baina orduan zerbait, askoz larriagoa egin nahi ziotela sumatu zuen. Gizon batek mina egiten zion eta
|
zioenez
hil nahi zuen.
|
|
Horrexegatik ez
|
dio
hiltzeari beldurrik.
|
|
Onartzen dut lehen erlijioak errazagoa egiten zuela heriotza azaltzea, argitzea eta esplikatzea, baina fedea utzi ondorengo belaunaldi gureak, fedea galtzearekin batera heriotza ezkutatzera jo dugunok, ikasi beharrean gaude
|
esaten
hiltzea ez dela bizitzearen porrota, haren zati saihestu ezina baizik. ederra da; gehienetan, bizitzak merezi du.
|
|
Itziar Amezaga nor oteka hastear zela hesteek plasta egin zioten lurrean, bera baitzen Itziar Amezaga eta berriak
|
zioen
hil egin zela. Hil egin zela.
|
|
–esan zuen ahots hautsiaz?.
|
Esadazu
hilda agertu dena ez dela Martina.
|
|
–Orduan ez dut koskorrik ere ulertzen. Agiri horrek
|
dio
hildakoaren gauzak langile bati, emazteari, bidali behar zitzaizkiola ontziolara. Bestetik, zuk diozu atzoko eroa hildakoaren ondorengo bat dela.
|
|
Alkateak
|
dio
hil egin behar dugula.
|
2022
|
|
Martínez de Larrume deitutako batek eutsi omen zioan hurrengo udaberrira arte bizirik, baina laguntza iritsi eta berehala zendu zuan, bere azken nahiak adierazita: zituen zorrak aitortuta, batetik, baina baita berari zor ziotenen izenak izkiriarazita ere Martin Arbelaizek, esaterako, ez dakit zenbat dukat zor omen zioan, eta oinordekoari itzul ziezazkiola
|
esanda
hil zuan Larrume hori.
|
|
53). Eta Bretainian
|
diote
hil baten eskua daramanak gurina nahia kentzen ahal diela auzoei (Le Braz 1992: 1206).
|
|
Poliziaren atestatuak aski zaizkio biktima horiek kalte ordainik merezi ez dutela erabakitzeko. Nahikoa zaio Poliziak
|
esatea
hildako senideak ETAko militanteak zirela, nahiz eta halakorik ez duen baieztatu inongo auzitegik.
|
|
...egin nautela, zoro baten eskuetan hilko naiz, bezero batek itoa, behar baino gehiago hitz egin dudalako edo hitz egitera ukatu naizelako, bai egia da, hitzik esatera ukatzeagatik, putak gezurti hutsak dira, emagaldu ezainak, gainerako emakumeak limurtzen dituzte, beren senarrengandik urrunarazten dituzte, mundu gainpopulatu eta familiarik gabeko batera eramaten dituzte, egiaz pentsatzen dudana ez
|
esateagatik
hilko naute, bizi honek berekin duen gaizkiari nire ekarria egiteko aukerarik gabe, bizia emango dut kanpoko munduaz ezer ikasi gabe, gela honen bestaldean non edo non dagoen lurralde miresgarriaz ezer ikasi gabe, begirada galtzen den tokiraino gora eta alboetara hedatzen da lurralde miresgarri hori, eta ikusten ahal da, begiratzeko tartea hartuz gero, egiazki begiratu baina begiak erdi itxirik h...
|
|
Ezin
|
diot
hiltzen utzi.
|
|
" Eskerrik asko"
|
esateagatik
hilko zara?
|
|
|
Esadazu
hilda badago.
|
2023
|
|
Irizpide etikoa. Ez dute
|
esan
hiltzea gaizki egon zela. Orain ere ikusi dugu nola egin dituzten zerrendak.
|
|
Ekintza armatuez galdetzen dio Urrutikoetxeari behin baino gehiagotan. «Ez zuk, ez inork ez nau entzungo
|
esaten
hiltzea ondo dagoenik», dio ETAko kide ohiak.
|
|
–galdetu dio aitari etxera sartu bezain pronto. Amari kontatu nahi
|
dio
hilekoarena. Haren ondoan sofan goxo goxo etzan, manta baten azpian.
|
|
Izan fedea zientzian; alegia, nire zientzian. Sinetsi pcraren fidagarritasuna, nahiz probaren sortzaileak ez fidatzeko
|
esan
hil aurretik. Proba hoberik ezean, zerbaiti heldu behar, ados, baina fidagarritasunaz ohartarazita; ez, ala?
|
|
Ez gaizki
|
esan
hildakoei buruz.
|
|
Artilukuak
|
zioen
hiltzen dituztela.
|
|
Bai, lagundu hitzak aurkitzen nire emazte ohiari eta alabari
|
esateko
hilko naizela.
|