|
2000
|
|
|
Lehenbiziko ehun urteak paseak dira, 1887ko uztailaren 2an Guglielmo Marconi italiarrak harigabeko telegrafia berriaren patente britainiarra lortu zuenetik. Ehun urtez eduki dugu dibertimendua, hezkuntza eta informazioa irrati bidez. III. milurtekoaren atalasean 2.100 milioi irrati hargailu
|
zeuden
munduan eta telebistak egindako lehiakortasun bortitza gorabehera, irratiak burua makurtzeke dirau munduaren hiru eskualdeetan: garatuan, garabidekoan eta azpigaratu edo txiroan.
|
|
2001
|
|
|
Maite genituen desagertzear
|
zeuden
mundu horiek, genituen diot, hor kanpotarrekin batera multzo berean urturik genbiltzalako, artzainak, itzainak, espartingileak, ehuleak, txokolate prixa moldatzaileak, nago idokitzaileak, arto jorratzaileak, sagardogileak, ardo mingarra zoanetarik mahaietara ekarleak, etxe izenak, atari ahantzi zizelkatuak, deiturak, toponimia anemikoak, dantzak eta kantu tradizionalak. Behialako kanpotarrekin nostalgia uholde berdinaz partekatzen genituen eta norberaren folklorea deitzen ahal genukeen fenomenoaren zerrendako gauzak ziren guztiak.
|
|
2003
|
|
|
Greenpeace ekologista elkartearen esanetan 1980an 17 milioi hektarea mangladi
|
zeuden
munduko kostalde tropikaletan, eta FAOren (Elikadura eta Nekazaritzarako Nazio Batuen Erakundea) esanetan dagoeneko erdia desagertu egin da.
|
|
|
Parisen, 2001eko azaroaren 2an eginiko bileran, Konferentzia Orokorraren 31 Bilkuran, han ordezkaturik
|
zeuden
munduko nazioek aho batez Adierazpen hau onetsi zuten, eta Adierazpen hori hari harira datorkio egiten ari garen azterketa eta gogoetari.
|
|
2004
|
|
|
2000 urtean 700 milioi ibilgailu
|
zeuden
munduan, eta kopuru hori bikoiztu egingo da, aurreikuspenen arabera, 2030erako.
|
|
|
150 orrialdeetan ohartarazten duenez, zirkulatzen ari diren ibilgailuak ugaritzeak eta mundu osoko garraio jarduerak ondorio negatiboak areagotuko ditu, nahiz eta teknologia berriek neurri batean leundu ahal izan. 2000 urtean 700 milioi ibilgailu
|
zeuden
munduan, eta kopuru hori bikoiztu egingo da, aurreikuspenen arabera, 2030erako. ODD Gulberg WBCSDko zuzendariak dioenez, “gure planetak onar ditzakeen mugetara hurbiltzen ari gara”.
|
|
2005
|
|
|
Talde horretakoa zen George Harrison. Hil delarik etxe aitzinean zain
|
zeuden
mundu guziko kazetariei ageri hau eman zien haren alarguntsak: " Mundu hau utzi du, bizi izan den bezala.
|
|
2006
|
|
|
Orduan, populazio guztiak daude arrantza tokien eskura, bai azaletik gertu, bai ur sakonen muturretan”, azaldu du Monty Priedek, Aberdeeneko Unibertsitateko ozeano laborategiko zuzendariak. “Marrazoak kontinua arriskuan
|
zeuden
mundu osoan, arrantza jardueraren intentsitatearen ondorioz. Baina gure aurkikuntzak iradokitzen du ahulagoak izan daitezkeela orain arte uste zena gehiegi ustiatzeko.
|
|
|
Azkenik, lehenengo 500 unitateak Hego Koreako merkatura iritsi ziren hilaren 10ean 2005eko azaroa. ‘Bugs’ ekin iritsi zen (ahultasunak) Eguneratzeen bidez ebatzi ziren online, baina egun gutxitan 15 banatzaile
|
zeuden
munduko gainerako tokietan saltzeko interesa dutenak. Jaio zen bideo-jokoen merkatuko lehen kontsola guztiz librea.
|
|
|
Ikastola berrian, askoz hobeto moldatu nintzen. Ezziren hain arrazistak, baina nire ustez, ustelkeriahoriek gurasoek sartuko zizkieten buruan, bestela, ederrak
|
zeuden
munduan zehar ibiltzeko! Hemezortzi urterekin, magisteritza ikasten hasinintzen. Unibertsitatera nindoan egun batean, han ikusi ez nuen ba Ana hura, mutil beltz batimusuka!!
|
|
|
Jean Baptiste eta bere adiskideak" mundu osoaren nahia azaltzera" joan ziren. Eskakizuna egiteko, han
|
zeuden
munduko hainbat lekutako pertsonak –Clootsen adiskideak, asko– eta beste hainbat lekutako janzkera bereziz mozorrotutakoak –Clootsek diruz antzerki hori egitera eramanak, denak.
|
|
2007
|
|
|
Orain dela 50.000 urte, 3 gizaki
|
zeuden
munduan:
|
|
2009
|
|
|
Datu bat: Urdaibairen izendapena egin zen garaian 100 Biosferaren Erreserba inguru
|
zeuden
munduan, gaur egun 500dik hurbil dago kopuru hori. Cañoren esanetan," inflazio horren azalpena da gobernu askok Biosferaren Erreserbetan aurkitu dutela ingurumenarekiko darabilten politika zikina zuritzeko aitzakia, eta hemen ere hala gertatu da.
|
|
|
Baina, enpresek edizio eta publikazio zerbitzuak doan eskaintzen hasi zirenean, ikaragarri hedatu ziren blogak. 2004rako 10 milioi bitakora
|
zeuden
munduan barrena. Urte bat lehenago, Jabi Zabala kazetariak sarean.com izeneko euskarazko lehen blog pertsonala ireki zuen.
|
|
|
ez zaio asko interesatu burua jiratu eta atzera begiratzea desberdintasun nazionalak eta kulturalak mito edo arketipoen bidez proiektatzeko oinarri izan zitezkeen elementu eta sinboloen bila. Berezko munduak gogoratu ordez, elementu horietatik guztietatik aske
|
zeuden
mundu berriak imajinatu ditu.
|
|
2011
|
|
|
1950 urtean, bi megahiri
|
zeuden
munduan: New York eta Tokyo.
|
|
|
delako kontzeptu hori zentzu honetan ulertu genukeela deritzot: nolabait ere, jatorrizko hizkuntzaren erabilerari esker eraikita
|
zeuden
mundu kulturala eta soziala desintegratzean, hizkuntza ordezkatzaile arrotzaren erabilerak aurrez eraikitako mundu ikuskeraren oreka eta onura eraitsi egiten ditu. Hizkuntzaren galerak herritarren mundu sinbolikoa eraisten du.
|
|
2012
|
|
|
Historikoki, hauxe dugu bilakaera: 1900ean, 50 estatu
|
zeuden
munduan; 1945ean, 74, eta gaur, ia 200 Mende baten bueltan laukoiztu egin daestatuen kopurua.
|
|
2014
|
|
|
1945ean 74 estatu
|
zeuden
munduan, eta orain 196 Munduan joera bat dago, eta ziur nago Euskal Herriko eta Kataluniako jendea horretaz eta joera hori bultzatu duten faktoreetaz oso kontziente izango dela.
|
|
2015
|
|
|
Agian ez zuten topatu zain nagusia, ez eta aberastu ere George Wingfield beste, baina aurkikuntza hartatik sortu zen kanpamendua. Billyk ospe handia zuen erdialdeko Nevadako meatzari giroetan, eta errespetatua zen jakintsua eta zintzoa zelako, halako oso gutxi
|
zeuden
mundu batean.
|
|
2016
|
|
|
Bushen bigarren agintaldiaren amaieran, 2001eko irailaren 11ko erasoek eragindako paranoia nazionalaren erdian eta krisi ekonomikoaren lehenbiziko pitzaduren atarian zeuden orduan Estatu Batuak. Bushen atzerri politika erasokorra ez zen ari esperotako emaitzak izaten, eta Etxe Zuria sinesgarritasun krisian zegoen; Afganistango gerrak galera pertsonal eta ekonomiko handiak zekartzala sentitzen zuten herritar ugarik, eta beste asko nekatuta
|
zeuden
mundu osoan etsaiak baino ikusten ez zituen gobernu harekin. «Errepublikanoak oso ahul zeuden orduan, eta hori izan zen gehiegi espero izateko arrazoietako bat», ekarri du gogora Shapirok:
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) haurren obesitatea aztertzen du gaur egun, XXI. mendeko osasun publikoko arazo larrienetako bat dela. Bere datuen arabera, 2010ean 42 milioi adingabe pisuz beteta
|
zeuden
mundu osoan, eta horietatik 35 milioi inguru garatzen ari ziren herrialdeetan bizi ziren. Haurren obesitatearen epe luzeko arrisku handienetako bat da, probabilitate handiz, haur obesoa heldu obesoa izaten jarraituko duela.
|
|
2017
|
|
|
Gainera, hondartzara joateko zubia igarotzeko ordaindu beharra egon zen garairik ere ezagutu dute Ondarroan. Ondarroako zubiarena bezalako irekitze sistema zeukaten beste hiru zubi
|
zeuden
munduan: Egipton, Estatu Batuetan eta Holandan.
|
|
|
Zer dira? Legatu solidarioak oso zabalduta
|
zeuden
mundu, Espainiako erlijio kongregazioen tradizioan ere XIX. mendetik XX. mendera arteko trantsizioan izan bazen ere, gero eta gehiago erabiltzen baita GKEetan. Azken 10 urteetan legatuak %172 igo dira Azken 10 urteotan, Legado Solidario.org enpresaren arabera,% 172 hazi da duela urte batzuk sustatutako informazio kanpaina, hogei bat erakundek bultzatua.
|
|
2018
|
|
|
Funtsean, elkarrekin ez
|
zeuden
munduak elkartzeko ahalmena da artikulazioa. Egin dezake talde xenofobo batek, egin dezake justizia soziala ardatz duen talde batek, egin dezake balio liberalak lehenesten dituen mugimendu batek…
|
|
|
Ezustean harrapatuko zituen denak. Hori da bere asmoa, gauzen barruan zeuden gauzak eta munduen barruan
|
zeuden
mundu txikiagoak bereganatzea, lotzen zituzten soka eta kordelen jabe egitea, gauzen eta munduen uhalak bere esku hartzea. Adolfek estrategia gelara deitu ditu bere  laguntzaileak.
|
|
2019
|
|
|
Datuak diotenez, mundu osoaren populazioaren% 3 inguru bere jaioterritik kanpo bizi da (Murray eta Marx, 2013). 2015ean 65,3 milioi pertsona haien jaioterritik kanpo joatera behartuak izan ziren eta, horien artean, 21,3 milioi errefuxiatu
|
zeuden
mundu guztian zehar (UNHCR, 2016). Zifra hauek inoiz baino altuagoak dira eta, gainera, igotzen jarraitzea espero da (CEAR, 2016).
|
|
2020
|
|
|
Imajina dezagun, Suitzan, Davoseko foroko bilera batek nola izan behar duen, eta egin dezagun atzera 1996an bertan bilduta
|
zeuden
munduko pertsona aberats eta boteretsuenen aurrean John Perry Barlos poeta eta ekintzaileak irakurri zuen testua aldarrikatzeko.
|
|
|
1988an 350.000 kasu
|
zeuden
munduan; 2013an, berriz, 416 Beherakada hori txertaketa kanpainei esker lortu da. Hain zuzen, Jonas Salkek garatu zuen polioaren aurkako lehen txertoa, 1950eko hamarkadan, eta, handik urte gutxira, Albert Sabinek ahoz hartzeko txerto bat garatu zuen.
|
|
2021
|
|
|
Artikulazioa elkarrekin ez
|
zeuden
munduak elkartzeko ahalmen gisa definitzen du Zubirik, eta bertsolaritzak izandako arrakasta ulertzeko funtsezkoa dela dio (2018: 33).
|
|
2022
|
|
|
Baiezkoa eman genion. Eskeko asko
|
zeuden
munduan. Berehala zakurrekiko kariño handia agertu zuen.
|
|
|
2021 urtearen amaieran, 89,3 milioi pertsona errefuxiatu eta desplazatu bortxatu
|
zeuden
mundu osoan, hau da, aurreko urtean baino% 8 gehiago. Ukrainako gatazkarekin, aurten 100 milioi desplazatu, erregistrorik dagoenetik altuena.
|
|
|
Modu digitalean lortutako diru sarrerak ere etengabe gehitu dira urteotan, eta streaming formatua da oraindik ere gailen mundu osoan, musika grabatutik eratorritako diru sarreren %65 izateraino munduan. 2021aren amaiera aldera, ordainpeko harpidetza kontuen 523 milioi erabiltzaile
|
zeuden
mundu osoan.
|
|
|
Norknorinor se levanta". Gurasoak harro
|
zeuden
mundua ezagutzen ari zen alaba nagusiaz, baina ez ziren konturatzen inguratzen zuen guztia mespretxatzen zuela, baita beraiek ere. Galán urdaiazpiko eta hestebeteak kooperatiba bilakatu eta Bilbopolin jarri nahi zuen egoitza nagusia.
|
|
|
Karitate kristaua, errukia eta mendeetako zibilizazioa apaindura arinak bezala jausi zitzaizkion Péricand andreari, agerian utziz bere arima lehor eta biluzia. Bera eta haurrak bakarrik
|
zeuden
mundu etsai batean. Elikatu eta babestu egin behar zituen bere txikiak.
|
|
|
Ikasle onenen artean zegoen, baina etenaldi, mezu, eguneratze eduki eta arazo gehiegi
|
zeuden
munduan, konponbiderik gabe.
|
|
2023
|
|
|
Garai eta errealitate oso bestelakoak bizi izan dituzte. Sare sozialak, Internet eta sakelakoak hedatuta ez
|
zeuden
mundu batean abiatu zuten Txorimalo. " Insubordinazio ariketa izan zen, beste modu batera militatzekoa.
|
|
|
Tragediaren ondoriorik makurrena, hala ere, ez zen dirulaguntzak galtzea; Britainia Handiko The Lancet medikuntza aldizkariak informatu zuenez, tragediaren albo biktimak Pakistango milioika haur izan ziren, haien gurasoek uko egin baitzioten txertoa jartzeari, nahiz polioaren indizeak gora egin; kontuan hartu behar da gaixotasun hori ia errotik desagerrarazi zela Mendebaldeko herrialdeetan XX. mendearen erdialdean.94 Haien ustez, CIA gai izan bazen doktore bat kontratatzeko txerto kanpaina faltsu bat abia zezan, orduan, mesfidati jokatu beharra zegoen txertoen premisa ororen aurrean. Bin Ladenen atxiloketatik urte batzuetara, Pakistanen
|
zeuden
munduan egiaztaturiko polio kasu guztien %60.95
|
|
|
Joku mota antzekoak oso zabaldurik
|
zeuden
munduan barna, Europatik Indiaraino; hain zuzen, azken honetako bat izan omen zen gaur egungo tenisaren oinarria XIX. mendean.
|