|
2000
|
|
|
Eta, eskuak bururat eramanik, bekoz beko nuèn don Frantziskoren begi kanporatuei beha geratu nintzen, ekaitza eta tormenta noiz lehertuko, zeren bainekien ezen munduan ez zegoela ekaitz hura geldiaraziko zuen santabarbararik... Baina ez, ekaitza ez
|
zetorkidan
aitzinaldetik, baina albotik eta saihetsetik, noiz eta aitak sekulako zaflakoa eman baitzidan.
|
|
|
Eta iragan zen haizea, behatu nion neure arimari, eta han berean ikusi nituen, barreiaturik eta sakabanaturik, neure zorionaren zorigaiztoko hondakinak, neure ditxaren desditxak: desengainuak iraungirikako eguzki puskak, eta arantzak baizik erakusten ez zituen petalorik gabeko arrosa biluzia... eta amorioaren soinu isila ere garrasi bihurtzeko bidean nabaritu nuen neure eztarrian, otsoaren ulu; baina beheiti goiti
|
zetorkidan
ulu hura ere ito beharra nuen neure ezinaren eta neure amorruaren kontra, zeren zerbait eraginkorragoa behar bainuen nik orduan, ene mendeku gosea ase zezakeena, eta ene barrena bare eta sosega.
|
|
|
Eta handik ere hauteman nezakeen, halaber, noiz izan zitekeen ilargi betea, leihotik
|
zetorkidan
argitasunaren arabera...
|
|
|
Eta ezin fintkiago ohartu nintzen eta ezin zintkiago sentitu ezen huts egin nuela. ...datzeko asmotan lehorretik itsasorat egin nuenean, iragana erauzi nahi izan bainuen neure baitarik eta iraganaz hustu, ahalik eta garbikien eta osokien, nola ontzi bat barrenean duen uraz, neure kontzientzia gidatzen zuten hainbat printzipio eta arau irauliz hartarakotz, zeren eta neure bizitza zabaldu nahi bainuen eta neure libertaterako bidea hedatu; haatik, bortz sei urte haien ondoren, iragana
|
zetorkidan
berriro gainerat, bekatuaren presentzia itogarri harekin eta bere arau hertsi haiekin... eta bere har izugarri harekin, zeinak ausikika jaten baitzuen eta odolustutzen nihaurk denbora hartan bizi izan nuen edo nihaur bizi izan ninduen libertate ustezko hura.
|
|
|
— Ararat... —erran nion nik ere, sinesgogor, gainerat
|
zetorkidan
tirain jigantak Ararat mendi guztiak estaliko balizkit bezala, begi bistatik.
|
|
|
Eta amaren hitzak aditu nituen, eta berriro sentitu nuen nazka eta higuina, haren kontra. Eta, ahorat
|
zetorkidan
lehen mehatxua jaurtikitzen niola, zeren uste bainuen ezen heldua zela amari gogor egiteko sasoina, erran nion:
|
|
|
Bidean aurrera, tarteka zuhaitzetako sustraiak espaloian nabarmentzen zirela ohartu naiz; bazirudien espaloitik atera nahi zutela, eta aire bila joateko oso norabide gutiziatsua hartu nahian zebiltzala. Beste batzuetan, ordea, oinen azpitik
|
zetorkidan
dardara sumatu dut, New Yorken bezala, metroak lurpean eragindakoa.
|
|
2001
|
|
|
Maddalenek erraten zidanaren arabera hargatik, esklabo bihurtzen zuen lana utziz geroztik gustatzen zitzaion Ivryko karrika bazterretan, itsas ertzak irudikatuz, debaldeko kazeta eta paperak zakar ontzietarik salbatzen aritzea, orbel hezeak, txirla urtsuak nahiz harkaitzetan hautsi arrain zatiak bailiran. Maurice Thorez abenidako larunbat goizeko merkatuan erosi mihimenezko sarea erabiltzen zuen horretarako, eta eguna bukatzean, uzta ona zitzaiola berretsirik, zazpiak laurden gutxitan lantokira
|
zetorkidan
, hitz egin lehiaz hanpatua. Humanoetan, nihauren humanitateari buruz duda latzak neuzkan arren, bere interlokutore bakarra omen nintzen.
|
|
|
Aski izan zitzaidan lasaitzeko. Hastapenean ez nekien hiri edo herri izena zitekeena nondik
|
zetorkidan
. Sagarroia ipularrera hupatzen lagundu nuen eskuz, disgustua gaindituz.
|
|
2002
|
|
|
Niretzat dantzatzea behar bat zen, barruan neraman pasio bat. Inork ez daki nondik
|
zetorkidan
.
|
|
|
Niretzat erraza izan zen, ez nuelako pentsatu ere egiten zer
|
zetorkidan
. Dantzan zoriontsu nintzen, egunero barran klaseak hartzeak betetzen ninduen.
|
|
|
Ezin izan nuen. Izan ere, minbiziak jotako bost urteko haurraren irudia
|
zetorkidan
burura. Eta, batez ere, Sararekin izandako elkarrizketa.
|
|
|
Behetik gora
|
zetorkidan
hasperena bertan behera itoz, ahal nuen moduan erantzun nion:
|
|
|
Zortzietarako heldu zen, ni lanera joateko prestatzen ari nintzela. Lore sorta batekin
|
zetorkidan
. Esan zidan:
|
|
|
Ez dago alderatzerik aterkia zabalik
|
zetorkidan
mutila ikusterakoan sentitzen nuen hutsunea eta hildakoak utzi zidana. Mutilak, bertigoarekin batera, uzten zidan hutsa betetzeko esperantza gazi gozo bat ere.
|
|
2003
|
|
|
Eskuak luzatzeko. Aurrez aurre
|
zetorkidan
bizitzari beldurrik gabe ongi etorria emateko. Maitasuna zer zen ikasi nuen berarekin.
|
|
|
Munstroek alde egin eta printzesa
|
zetorkidan
, nire adineko neska musugorri urre
|
|
|
Ixabelek kilometroak egiteari ekin zion, sukaldetik atera gabe. Babarrunak berotzen jarri, ura, platera, kubiertoak, ogia, eta bere usaina
|
zetorkidan
, Nenuco nire ustez, izerdiarekin nahasturik.
|
|
|
Zauri zaharra zen hura, gerra aurreko kale istiluetan eragindakoa. Baina polito
|
zetorkidan
mutiko bulartsu hari zerbitzu ona egin zidala erakusteko.
|
|
|
Lemoakoa maiatzaren azkenetan izan zen. Albistea Elena berriro ikusiko ote nuen burua hausten ibili ostean
|
zetorkidan
eta, hara. Kolpearen gogorra begietan igarri behar zitzaidan.
|
|
2004
|
|
|
Ez joatea erabaki nuen. Aldez aurretik hartutako lanak amaitzeko espezial
|
zetorkidan
hemen gelditzea eta aukera ezin hobea sortzen zitzaidan aspalditik pendiente neukana burutzeko.
|
|
|
Nik ere egiten diot neure buruari inoiz galdera filosofikorik; esate baterako: nondik
|
zetorkidan
futbolerako sena, aitarengandik edo amarengandik?
|
|
|
Lehenik, bi ertzainetako bat hurreratu zitzaidan. Tente
|
zetorkidan
eta, eskuaz agurra egiten zidala, honela esan zidan, ezin serioago:
|
|
|
Senetik
|
zetorkidan
.
|
|
|
Amona erdi jolasean
|
zetorkidan
, beraz, eta nik ere jolas egin nuen:
|
|
2005
|
|
|
Oheratzean, egunean zehar jandako guztia
|
zetorkidan
burura. Goizean kolakao ontzi bat, lau gaileta, errekreoan poltsa bat patata eta bi txupa txups, bazkarian untxia saltsan eta entsalada.
|
|
|
Mehatxu nabarmen gisa, itsas orro gaitza
|
zetorkidan
latapetik.
|
|
|
aldatu egin nahi nuen. Aspaldiko ideia hura behin eta berriro
|
zetorkidan
burura; nekatuta nengoen nintzenaz, edo ematen nuen irudiaz edo..., auskalo zertaz, baina garbi neukan" auskalo zer" hura atzean utziko nuela urtearekin batera.
|
|
|
Eta arreta lagunen zaratatik alden zezan, burura
|
zetorkidan
edozer kontatzen hasi nintzaion: droga saltzen zuten etxe bat ezagutzen nuela, infernua bezain ilun eta arrotza; arratsaldeko manifestazioan osaba eta beste jende asko topatu nuela; neska lagunarekin eta gainontzeko lagunekin beranduxeago geratua nintzela.
|
|
|
Ondoren jertsea eta galtzak erantzi zituen. Ni, zergatik ez onartu, moztuta nengoen, sakrilegio hitza
|
zetorkidan
burura, baina, hala ere, gizonarena eginez, jokoa jarraitu nion. Haren gorputzaren kontra estutu eta desioa ahuntz basati bat legez agertu zen.
|
|
|
Minutuak amaitu zirenean, Julio zutik jarri zen, poliki, eta nire mahairantz abiatu zen. Banekien zer
|
zetorkidan
, nire lagunek bezalaxe; hala, bada, besoak mahai gainean bilduta, burua haien artean sartu nuen belarrietaraino, babesteko. Julioren esku batek ileetatik heldu zidan, burua zakar jasoarazi, eta bestearekin masailekoa eman zidan, eta bueltakoan errebeskada beste masailean.
|
|
|
Jiratu egin nintzen. Marroren itzala etxeorde aldetik
|
zetorkidan
, zabuka. Ibiltzeko moduagatik ezagutuko ninduen, plazako argia ozta ozta iristen zen-eta haraino.
|
|
2006
|
|
|
Otzaran txakurkume bat zegoen. Eskuetan hartu, lurrean utzi, eta lasterka egin nuen itsasargirantz, ea atzetik
|
zetorkidan
.
|
|
|
Ezin nuen eta ezin nuen. Gogora
|
zetorkidan
, esate baterako, Elsbethek gorroto ziola Hermannen juduenganako herrari, eta horrek adoretu egiten ninduen idaztera, baina berehala etortzen zitzaidan Hermannen herra gorrotatzeak ez zuela Elsbethek juduak estimatzen zituenik esan nahi, eta hori pentsatzeak paralizatu egiten ninduen.
|
|
|
Ohean etzan nintzen. Musika klasikoa
|
zetorkidan
beheko solairutik. Aitak bere burua lasaitzeko jarriko zuen musika.
|
|
|
Umberto bere abegi ona erakusten ari zitzaidan, eta ni pozik nengoen Umbertorekin, gizon atsegin interesgarria iruditzen zitzaidalako. Horrek zer du txar?, galdetzen zidan ilunpetatik
|
zetorkidan
ahots batek, eta ezer ez!, erantzuten zuen ahots berak. Orduan, zergatik jarri nintzen bat batean urduri?
|
|
|
Neska koskorretatik ohitu zen mutil batekin ez bazen beste batekin egoten, hori zuen estatus naturala eta ezin zuen hori gabe bizi. Niri, berriz, ezin hobeto
|
zetorkidan
premia hura nire ordu kezkez beteak erosoago eramateko, ez zait modu baldar hori besterik bururatzen une hartan Nerinarengatik sentitzen nuena adierazteko. Batak bestearengandik espero zuena ematen genion elkarri.
|
|
|
Irailaren 11koaren kariaz egin zuten ekitaldia
|
zetorkidan
gogora nahi gabe ere. Urte bete lehenengo Dorre Bikiak zutik ziren lekuaren aurrean, ibaian paraturiko plato an, han hil zirenen hurkoetako batzuk han izanda bizi irten zirenek beste batzuk telebistako kameren aurrean oroitzapenak aletzen.
|
|
|
Halaxe esan nion Isabeli nondik
|
zetorkidan
irrien eta kamioen teoria. Barre egin zuen.
|
|
2007
|
|
|
Autora nindoala, Amorotzeko Guanes artistak Izturitzeko harpeak jendeari zabaltzearen berrogeita hamargarren urteburua kari lurrean tindatu hatz zuriak jarraitzen nituen. Ipularrean, ez aspaldi moztu eta beroarekin kasik ketan zen belar pulo batetik
|
zetorkidan
herots berezia hauteman nuen. Soa azantzaren iturburura plegatzean, ez nintzen gutxi harritu lau suge elkarren artean txirikordatuak ikusi nituenean.
|
|
|
Batzuetan behar nuen gogoa arras ihalozkatu Mauleko behialako bizimoduaren berriz itxuratzeko: Ovidiok hain ederki abestu zituen Tomes hartako egun gris euritsu zerrenda etengabea
|
zetorkidan
burura orduan. Itotzear nintzen.
|
|
2008
|
|
|
Hizkuntzak laguntzen dio pentsamenduari ala bi gauza beregain dira? Joxe Azurmendiren trilogian azkena argitaratu den honetan, galdera horiei Aristotelesgandik hasita Humboldtengana eta pentsalari garaikideenganaino zer erantzun eman zaizkion irakurtzen ari naizela, gogora
|
zetorkidan
zenbateraino izan ohi dugun egina artikulua buruan, hura idazten hasi baino lehen, eta zenbateraino eramaten gaituzten esaldiek berek, zenbateraino kontrolatzen dugun idazkuntza.Aristotelesentzat alde batean (1) mundua edo gauzak daude. Bestean (2) arima.
|
|
|
Samuel Becketten En attendant Godot famatua burura
|
zetorkidan
erakusketa ikusterakoan. Izan ere, denok dakigun bezala, obra osoan zehar Godot izenekorik ez da inoiz agertzen Vladimir eta Estragonekin omen duen zitara.
|
|
|
zur eta lur. Izan ere, lehengo hitz hori
|
zetorkidan
nola sentitzen naizen adierazteko. Kultur inposatuaren lanak, nonbait.
|
|
2009
|
|
|
Nire buruaz ez nintzen gehiegi fidatzen. Bart gauean ikusitakoa
|
zetorkidan
behin eta berriro burura. Hans diakonoa, Alberto zaragozarra eta Luka italiarra nituen segidan atzetik. Sasoiko gazteak hirurak ere.
|
|
|
Gasteiztarraren iritziz, sintomak oso arinak izan ziren. Ez zetozen bat gainean
|
zetorkidan
munstro erraldoi horrekin.
|
|
|
Karmele zain geratu zen berriz, isiluneak ez ezik azalpenak ere luzatuko ote nituen esperantzan, seguruena. Ez
|
zetorkidan
, ordea, kritika hitz dirdiratsurik burura. Gustatu zait, asko, errepikatzea baino ez.
|
|
|
Baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat, esan dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neuretzat bakarrik banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran. Edo ustez senetik zetorkidana hitzak baldintzatua ote
|
zetorkidan
–, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak. Kastitateaz ari zelarik, maitasunik ederrena arimatik arimara mamitzen zena zela esan baitzuen?. Goi maitasunak arima du planetatzat, eta gorputza satelitetzat?
|
|
|
Obra minimalismoaren barnean koka daiteke, baina, abardura asko ditu, kolore asko. Gainera, bederatzi zatitan banatuta dago, eta hori primeran
|
zetorkidan
obra egituratzeko.
|
|
|
Baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat, esan dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neuretzat bakarrik banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran. Edo ustez senetik zetorkidana hitzak baldintzatua ote
|
zetorkidan
–, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak. Kastitateaz ari zelarik, maitasunik ederrena arimatik arimara mamitzen zena zela esan baitzuen –" Goi maitasunak arima du planetatzat, eta gorputza satelitetzat" zioen–, eta nik sinetsi... horregatik marrazten eta pintatzen bainituen neure paisaia ia gehienetan kolore guztietako hodeiak, zerua lurtzat banu bezala.
|
|
2010
|
|
|
Dekonstruziotik edan zuten Jacques Derridak eta Roland Barthesek berriz, autobiografiak fikzioak direla berretsi zuten, izan ere, egileek memoria lagun identitatea eraikitzeari ekiten omen. Gauzak horrela, Itxaro Bordak paratu zigun nobela beltzari dedikaturiko trilogian (Bakean utzi arte, 1994; Bizi nizano munduan, 1996; Amorezko pena baño, 1996) eta 2007an berriro ere protagonista berarekin argitaratu zuen Jalgi hadi plazaran, Amaia Ezpeldoi detektibe emeak hitza hartzen zuen bakoitzean, Borda
|
zetorkidan
gogora. Irakurri berri dudan azken nobela honetan ere gauza bera gertatu zait.
|
|
|
Bai, egia zen halako deslilura bat ere etorri zitzaidala, azpitik halako zerbait ere sentitu behar nuen, nik uste, trukua agerian jartzeak magiaren eta mundu magikoen posibilitatea ezeztatzen zidan neurrian?, baina nola poztu nintzen, poztu batez ere, egiarekiko atxikimenduaren eskutik! Edo auzi hartan nik neuk ere arrazoi nuelako sentipenaren eskutik ote
|
zetorkidan
poza, neure ego puztuaren eskutik, alegia?, egiarekiko atxikimenduaren eskutik baino gehiago. Hain gara maiz ustez gauza bat eta zinez beste bat, Gabino!
|
|
|
...bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko; baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat, esan dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neure begiez bakarrik neureganatu nahi banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran; edo senetik ustez zetorkidana hitzak baldintzatua ote
|
zetorkidan
–, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak; kastitateaz ari zelarik, maitasunik ederrena arimatik arimara mamitzen zena zela esan baitzuen?. Goi maitasunak arima du planetatzat, eta gorputza satelitetzat, zioen?, eta nik sinetsi?
|
|
|
Nik badakit dantzatzen? Nik badakit dantzatzen??; oroimenean grabatuta nituèn hotsetatik, Helenaren ahotsari erreparatu nion, eta lehentxeago igarri ez niòn ñabardura bati antzeman niola iruditu zitzaidan, esaldia bukatu arren bukatu ez balu bezala, eten puntu batzuekin eten, zeinek, kontraesana badirudi ere, etenari jarraipena ematen zioten?; eta Helenaren irria
|
zetorkidan
, segundo batzuk lehenago neurtu ezin izan nuena, eta orain neska xalo batena iruditzen zitzaidan, nik niòn maitasun garbiaren araberakoa, eta orain neska bihurri batena, jolasean ari zitzaidana eta jolaserako dei egiten.
|
|
|
Egun hartan, baina? 1918ko azaro erdialdeko egun batean izan zen, gerra bukatu berria genuela?, hitz doiak esatera
|
zetorkidan
, antza, gauza bakarra baitzuen esateko. Berandu gabe jakin nuen:
|
|
|
Izan ere, nik banuen emakume eredu ideal bat, ustez, baina baita bi irudi ere: irudi bat, Adaren gorputzak izeba Ernestinaren arimarekin bat egitetik zetorrena zen; bestea, berriz, ezagutu berri nuèn neskaren gorputz arima batuetatik
|
zetorkidan
. Eredu ideal bakarrari, haatik, emakume erreal bakarra zegokion?
|
|
|
usain txar hura batez ere, sudur mintzei itsasten zitzaiena; ez zen usain ustel bat, gorotzari edo simaurrari darienaren parekoa, aitortu ere, aitortu behar dizut atsegin dudala, gezurra badirudi ere, gorotz simaurren usaina: ...hitzak etortzen zitzaizkidala, baztertuen aldekoak, azkenak aurren eta aurrenak azken, baina egia da, halaber, oin punten gainean pasatzen nintzela hitz haien gainean?; nire defentsa mekanismo psikikoek izango zuten hartan zerikusirik, nire beldurra, nire nazka eta nire ezinikusia ezkutatzeko ahaleginean, nire ezinikusi hura, bide batez, berezko zerbait ote zen, edo langileei nièn inbidiatik ote
|
zetorkidan
, haiek egiten zutèn lan gogorra egiteko gai ez nintzelako, hain nintzen haiekin konparatuta ahula eta erkina??, baita errudun usteak bazter uzteko ere, kontzientzia erdi anestesiatuak noiznahi eta nolanahi aurkitzen baititu zuribideak, kontraesan benetakoak itxurazko bihurtzen dituztenak: ebanjelioko baztertuak, beraz, ez ziren langile jainkogabe haiek, igitaiaren eta mailuaren ikurra goratzen zutenak, ospitaleetako gaixo errukarriak baizik, minbiziak edo tuberkulosiak jota egon arren minak eta oinazeak Jainkoari apalki eskaintzen zizkiotenak, nik idealizatutako baserritar jendea ere sartuko nuen talde hartan, halako batean!?, ni neu ere garai batean ibili nintzen bezala; guztiaz ere, ez dakusan begiak, esaera zaharrak dioen bezala?
|
|
|
Etxerako bidean, autoan, barkatzeko eskatu nion, behin eta berriz ahora
|
zetorkidan
hanburgesa zaporea ezin ahaztuz. Harrigarriena ordea berak ere barkamena eskatzea izan zen.
|
|
|
Bertan agertzen den bizitzaren ingurunea oso erredukzionista balitz bezala. Von Trieren Dogville
|
zetorkidan
gogora.
|
|
|
usain txar hura batez ere, sudur mintzei itsasten zitzaiena; ez zen usain ustel bat, gorotzari edo simaurrari darienaren parekoa —aitortu ere, aitortu behar dizut atsegin dudala, gezurra badirudi ere, gorotz simaurren usaina: ...etortzen zitzaizkidala, baztertuen aldekoak, azkenak aurren eta aurrenak azken, baina egia da, halaber, oin punten gainean pasatzen nintzela hitz haien gainean...; nire defentsa mekanismo psikikoek izango zuten hartan zerikusirik, nire beldurra, nire nazka eta nire ezinikusia ezkutatzeko ahaleginean —nire ezinikusi hura, bide batez, berezko zerbait ote zen, edo langileei nièn inbidiatik ote
|
zetorkidan
, haiek egiten zutèn lan gogorra egiteko gai ez nintzelako, hain nintzen haiekin konparatuta ahula eta erkina? —, baita errudun usteak bazter uzteko ere, kontzientzia erdi anestesiatuak noiznahi eta nolanahi aurkitzen baititu zuribideak, kontraesan benetakoak itxurazko bihurtzen dituztenak: ebanjelioko baztertuak, beraz, ez ziren langile jainkogabe haiek, igitaiaren eta mailuaren ikurra goratzen zutenak, ospitaleetako gaixo errukarriak baizik, minbiziak edo tuberkulosiak jota egon arren minak eta oinazeak Jainkoari apalki eskaintzen zizkiotenak —nik idealizatutako baserritar jendea ere sartuko nuen talde hartan, halako batean! —, ni neu ere garai batean ibili nintzen bezala; guztiaz ere, ez dakusan begiak —esaera zaharrak dioen bezala— ahalkerik ez duenez, fabrika irudikatzen nuen bakoitzean —Elorrietako komentura joan nintzenean ere irudikatu nuen behin baino gehiagotan... — bulegoetan ikusten nuen neure burua, fabrikako tokirik ustez zibilizatuenean, latz eta beltz lan egiten zutèn langileen sekzioetatik urrun... aitak eta Teofilo Mariak beren plangintza egiten zuten bitartean, langile gaiztoak fabrikatik nola botako, eskuin muturraren eredurik leialenaren arabera.
|
|
|
Izan ere, nik banuen emakume eredu ideal bat, ustez, baina baita bi irudi ere: irudi bat, Adaren gorputzak izeba Ernestinaren arimarekin bat egitetik zetorrena zen; bestea, berriz, ezagutu berri nuèn neskaren gorputz arima batuetatik
|
zetorkidan
. Eredu ideal bakarrari, haatik, emakume erreal bakarra zegokion... nire kasuan bai bederen, urrun bainengoen ni orduan poligamiatik, Pio Barojaren iritzia, Juventud, egolatría ko artikuluxka batean erakusten zuena, bestelakoa bazen ere.
|
|
|
...bi hilabetetan, eta ni zelatan egoten nintzen, Helena noiz ikusiko; baina, atzetik nenbilkion arren, ez nenbilkion atzetik, modu nabarmenean ez behintzat, esan dezadan hori ere, nigan sortu zèn amodioaren mundu ezezagun hura, Helenaren edertasuna abiapuntu zuena, neure begiez bakarrik neureganatu nahi banu bezala, senetik zetorkidàn jarreran; edo senetik ustez zetorkidana hitzak baldintzatua ote
|
zetorkidan
–, zeren gogoan bainituen sendategiko kapilauari sermoi batean maitasunari buruz entzundakoak, buru buruan sartuta geratu zitzaizkidanak; kastitateaz ari zelarik, maitasunik ederrena arimatik arimara mamitzen zena zela esan baitzuen —" Goi maitasunak arima du planetatzat, eta gorputza satelitetzat" zioen—, eta nik sinetsi... horregatik marrazten eta pintatzen nituen neure paisa... zerrien askara, alegia!" jarraitu zuen apaizak, gutxi gorabehera...
|
|
|
Nik badakit dantzatzen... Nik badakit dantzatzen..."; oroimenean grabatuta nituèn hotsetatik, Helenaren ahotsari erreparatu nion, eta lehentxeago igarri ez niòn ñabardura bati antzeman niola iruditu zitzaidan, esaldia bukatu arren bukatu ez balu bezala, eten puntu batzuekin eten, zeinek, kontraesana badirudi ere, etenari jarraipena ematen zioten...; eta Helenaren irria
|
zetorkidan
, segundo batzuk lehenago neurtu ezin izan nuena, eta orain neska xalo batena iruditzen zitzaidan, nik niòn maitasun garbiaren araberakoa, eta orain neska bihurri batena, jolasean ari zitzaidana eta jolaserako dei egiten.
|
|
|
Egun hartan, baina —1918ko azaro erdialdeko egun batean izan zen, gerra bukatu berria genuela—, hitz doiak esatera
|
zetorkidan
, antza, gauza bakarra baitzuen esateko. Berandu gabe jakin nuen:
|
|
|
Bai, egia zen halako deslilura bat ere etorri zitzaidala —azpitik halako zerbait ere sentitu behar nuen, nik uste, trukua agerian jartzeak magiaren eta mundu magikoen posibilitatea ezeztatzen zidan neurrian—, baina nola poztu nintzen, poztu batez ere, egiarekiko atxikimenduaren eskutik! Edo auzi hartan nik neuk ere arrazoi nuelako sentipenaren eskutik ote
|
zetorkidan
poza —neure ego puztuaren eskutik, alegia—, egiarekiko atxikimenduaren eskutik baino gehiago. Hain gara maiz ustez gauza bat eta zinez beste bat, Gabino!
|
|
|
Gorakoan
|
zetorkidan
burura?" pentsaitten xat" horietakoa, eta inoiz pentsatu ere pentsatu izan dut propio, fraide izan ez eta ezkondu banintz edo bagina, lanak izango zituela nire emazte litzatekeen hark, lanak alegia, ni kalera enkargutara bidaltzeko:
|
|
|
Ez zitzaidan erraza egin espero diren erantzunetatik aldentzea, gainera emazte ohiaz zein alabaz Marrek galdetu arren gero eta indar handiagoaz
|
zetorkidan
gogora —deabrukeria bailitzan— Irantzuren irudia. A ze miseria nirea.
|
|
|
Berari begira gosaria hartu genuen tabernako Hugo
|
zetorkidan
gogora, saiatu banintzen ere pentsakizun zikinak ezabatzen nire gogoetetatik.
|
|
|
Egunerokoek ezkutatzen zituzten lekukotasunak deskubritu nahi izan nituen segituan. Iraganetik
|
zetorkidan
ahots hori neureganatu nahi nuen. Ez zen izango Historia eskuliburuetan azaldu ohi den kontakizun baldintzatu eta hotza.
|
|
|
Haurtzaroko hausnarketak eten zizkidanan ateko zaratak. Ospitaleko araudiaren berri ematera
|
zetorkidan
kartzelazaina. Nire ustez, batez ere pizti habia berrian goxoan ote zegoen ikustera etorri zunan.
|
|
|
Hipaka egon nintzen luzaz. Ezpainak hanpaturik sentitzen nituen, eta aho sabaitik
|
zetorkidan
malkoen xirripa gaziak ahoa betetzen zidan. Ixoka ari zitzaidan Jaione, amultsu, nire adatsa ferekatuz.
|
|
|
Biok isilik ibili ginen tarte luze batez, eliza batean ibiltzen den moduan, noiz argazki edo arte liburuak orriztatuz, noiz begiradaz liburu errenkada luzeak ferekatuz. " Zergatik ez duzu aipatu euskal literatura zure liburuan?" entzun nuen ezustean, bere ahotsa nondik
|
zetorkidan
ez nekiela. Nire atzealdean, ia itsatsita, sentitu nuen, eta ahapeka jarraitu zuen,"... edo katalana?
|
|
|
Zentzu batean, ideala. Ordu hartan ez nuen ulertu zergatik
|
zetorkidan
bat batean halako opari jasa eta tonto aurpegia geratu zitzaidalakoan nago. Erretrospektiboki badakit, haatik, Luciak hala jokatu bazuen berak gauzak garbi zeuzkalako izan zela.
|
|
|
Akatsa segituan zuzentzekotan egon nintzen –laztanEK, ergatibo plurala–, baina, ez dakit zergatik, itsasikara bat bezala gainera
|
zetorkidan
narritadura uhinari eutsi eta bere indarra pilatu arte itxaron nuen. Musu kontsolagarriak izan nahi zutenak ematen hasi zitzaidan, lepoan eta bularraldean.
|
|
2011
|
|
|
Mehatxu nabarmen gisa, itsas orro gaitza
|
zetorkidan
latapetik.
|
|
|
Sumendia den egileari egiten ariko zitzaizkion galdeketa
|
zetorkidan
behin eta berriz Erramun Landaz ezer jakin ez genuen bost egun haietan. Itauntzaileak imajinatzen nituen Erramunen azkenaldiko grabatuetako kubo horietako batean sartu nahian.
|
|
|
Alta herri abandonatuaren haraindi, mihise baten gisan, goialdeak tapatzen zituen lantzar grisa nabaritu nuen. Bezperatik, zuhaitzak landatzen zituen artzaina
|
zetorkidan
berriz burura. « Hamar mila haritz, pentsatzen nuen, alimaleko zabalgune hartzen ditek».
|
|
|
Ez dakit telebistako neska perfektu hura ikusinuenean ala besterik gabe, dendako prakak sartuez zitzaizkidanean izan ote zen. Hasieran, ispiluaren aurrean jarri eta nahi nukeen bezain argal eznengoela ikustean
|
zetorkidan
burutapena zelagogoratzen dut. Geroz eta garrantzitsuagoa egitenhasi zena, azkenean, uneoroko obsesio bihurtu zenarte.
|
|
|
Baina baita auto askorik ez zebilelako ere. Ez nuen inor aurreratzeko premiarik, ezta tripak jaten jartzeko motiborik ere atzea miazkatzen
|
zetorkidan
presatiren baten kulpaz.
|
|
|
Bidean gero eta aurrerago, banekien orduan eta atzera ezinagoa egingo zitzaidala hartutako erabakia. Bidearen bukaeran, aldiz, ez nuen amildegia baino ikusten, labarra ikusten nuen, han ez zegoen hondamendiaren beltza beste deus, eta amildegiaren sakonenetik, itsasoak harkaitzen kontra ateratzen zuen soinutik, oihu familiar ozena
|
zetorkidan
behetik gora:
|
|
|
Berak ezagututako garai bateko mundu (kanpoko begiradarentzat) bukolikoaren antipodetan nengoen arren, Etxahun Iruri
|
zetorkidan
gogora, haren abesti/ poema ezaguna, kursikeriatik hain gertu eta hain eder aldi berean: habil bai, txoria, habil kontsolatzera, malerusago dena...
|
|
|
inor gutxik galdetu zuen zergatik baimentzen zuten gobernuek eurek ezarritako gehienezko abiadura aise gainditzen zuten autoen fabrikazioa, inor gutxik kritikatu zuen indarrean zen mugikortasun eredua... Horrenbestetan aipaturiko Madrilgo adibidea
|
zetorkidan
gogora: zirkulazio arazoak konpontze aldera, hiria inguratu zuen M egin zuten estreina, eta txiki geratu zen, egin zuten M ere, eta hura ere txiki, baita ondorengo M ere, eta haren atzetik etorritako M berdin, eta bidean zetorren M, amaierarik gabeko hazkundearen logikan bete betean murgilduta...
|
|
|
Bigarren izenetik aurrera ez nuen besterik buruz ikasterik lortu. Pere
|
zetorkidan
gogora. Baina Pere sano izen arrunta zen Bartzelonan.
|
|
|
Desagerpenaren eta banaketaren artean loturarik ez zegoela erabaki nuen arren, desagerpenari buruz pentsatzean banaketa
|
zetorkidan
beti burura. Banaketaz pentsatzean, ostera, ez nuen desagerpena gogoratzen.
|
|
|
Edonola ere, gutxi behar da irudiren bat marrazteko, are gutxiago umetan. Niri
|
zetorkidan
irudia emakume bakarti eta gogor batena zen. mostradore atzean ikusten nuen, ilea motots batean batuta eta burua tente.
|
|
2012
|
|
|
Azkenik sartu egin ginen, aire egokitua jarri eta ospa. Gabrielen gorpua
|
zetorkidan
burura, besoak eta zangoak suak janda, burua pilda egina, espresio hitsa.
|
|
|
Ignazioren galdera forteko beste aldetik
|
zetorkidan
. Erantzun behar nion momentuan, Gabrielek ezetz egin zidan buruaz, ezpainetan eskari larria irakurri nion:
|
|
|
zurrunbilo hutsa. Ignaziori lehenbiziko gezurra esana niola ahazten saiatzen nintzen, baina ordu hartan, borondatea makalduta, Gabriel lauza baten antzera
|
zetorkidan
gainera. Hamsterra korridorean askatu nuen eta nire burutazioak haren atzetik sakabanatu ziren.
|
|
|
Mingaina, berriz, plastikozkoa bihurtu zitzaidan, astun sentitzen nuen aho barruan, luze, lehor? eta urdaila, aldiz, oraintxe pobrearena baino hutsago, oraintxe ostikoka eta nahasi, eztarrian gora itsasgora bezain geldiezin
|
zetorkidan
botalarri puntu batez lagundua.
|
|
|
Gure aitak, ordurako oso zahartua egonda ere, ikasketa multzo egokia emana zidan, etxeko heziketatik hasi eta doako eskolako ikasketak amaitzeraino, eta zuzenbide ikasketak egiteko bidean jarri ninduen. Baina nik itsasoratzeko irrika bizia nuen, eta grina horrek aitaren nahiaren, hobeto esan, aginduen kontra eta amaren eta lagunen erregu eta adierazpen guztien kontra horren gogor jokarazi zidanez gero, bazirudien barrutik
|
zetorkidan
joera horrek ezkutuan zuela jasan behar izango nuen zoritxarreko bizimodura eramango ninduen ezinbesteko halabeharra.
|
|
|
Erlijioa bat
|
zetorkidan
zuhurtasun horretan, eta ez nuen inolako zalantzarik, neure eginkizunetik kanpo nengoela izaki errugabe horiek suntsitzeko asmo odoltsuetan ari nintzenean; nirekiko errugabeak, esan nahi dut. Lege hausteei zegokienean, errudunak ziren bata bestearekiko, eta nik ez nuen horretan zerikusirik.
|
|
|
Egia esan, ez nekien nondik
|
zetorkidan
goizero goizero...
|
|
|
Kartzela onuragarria gertatu zen niretzat. Gainera, ama egun oroz
|
zetorkidan
bisitan Villa Chagrinera...
|
|
|
Pannecau zubian hedatu zuten xingar azpitik lerratu nintzen hausnarrean. Txistor eta merguez erreegien urrina
|
zetorkidan
Pelletier plazatik, Ikastolako gurasoek adelatzen zituzten taloena eta bisitariek bargoak bailiran irensten zuten garagardoarena. Binaka igo nituen apartamentura heltzeko eskailerak.
|
|
|
Pazko eta hamaika Aberri Egun, hamalau aldarrikapen, hogeita sei anatema eta berrogeita zazpi garagardo godalet. Ni ere Pazko azkorriz sortua nintzela kantatzera nindoan, atzetik
|
zetorkidan
Nolwenek besarkatu ninduelarik, tinki eta trinko, musuz estali aitzin. Larrua lokatz malguan bertan joko genuen, zelatari egon ez balira Scully zakurra eta apeza.
|
|
|
Hatsa hartu eta lasaiago sentitu nintzen. Kopetan behera begi hondoak mikaztuz
|
zetorkidan
izerdia lehortu nuen esku gibelaz. Zin negien hurrengo aldian ez nuela Azkaineko Neska Korrikako oihalaz burua troxatzea ahantziko.
|
|
|
Xifritua nintzen bat batean. Horrelako gorroto oldea nondik
|
zetorkidan
ulertzen ez nuelako bereziki. Baionarren kostuz hiru oren eder gozatu nituen Matiasen konpainian, eta hara zakurrek ere nahiko ez zuketen hezur batekin tematu behar nuela Genieko zubiraino.
|
|
|
Gauzak ondo, erbestea nuen zain; gauzak oker, kartzela. Bata edo bestea, hilabeteko epean asko jota, ordura arteko bizimoduaren amaiera
|
zetorkidan
. Beste mundu batera jauzi egitera nindoan.
|
|
2013
|
|
|
Diskoko abestietako bat ere bada Errekan gora. Beharbada, ez dut abesti horretan erabili indar gehien, baina diskoari izenburua jartzeko ezin hobe
|
zetorkidan
. Izokina goraino iristen da, eta arrautzak jartzen ditu bertan.
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren Ez gara gure baitakoak liburutik hartutako testua narratiboa da. Hori horrela izanda ere, abestia egiteko txukun
|
zetorkidan
. Abestiaren amaieran" Eta agian, ez naiz ene baitakoa" dio, liburuaren izenburuarekin bat eginez.
|