|
2000
|
|
|
Gero, komuneko gelaxka batera sartu, komunontzian eseri, eta hainbatgarrenez berrirakurri dut Dabiden telegrama. barre egingo nuke 6.30ak eta 12ak orduen kontu hori dela eta ez dela (Dabid jostarin jarri, eta, inguruka, arraren dantza erritualak egiten hasten zitzaidanean, 12etan zegoela esan ohi zidan, erlojuaren orratzak irudikatuz, zakila tente eta alegera zuela alegia; eta noizbait 6.30etan zegoela esanez gero, nik beheraka eta mengel
|
zegoela
uler  tzen nuen), baina gaur, gaur ez dit irribarrerik ttikiena ere eragin. Geroenean, komunetik irten, eta taldekideengana hurbiltzean, Ruben harrera gelan giltza itzultzen ikusi dut, eta Dabiden telegramako poemaren giltza galdua agian Dabidek ez, baina Rubenek berak izan dezakeela bururatu zait.
|
|
2004
|
|
|
Euskal kultura pobretze, ahazte eta itzaltze bidean zekusan, kanpoko kulturak (frantsesa eta espainola) indartzen ari ziren hein berean. Baina horren erantzukizuna euskaldunen baitan baino ez
|
zegoela
ulertzen zuen, gazte euskaldunek nahiz buruzagiek ezer gutxi egiten baitzuten arazo horri gogorki aurre egiteko; ideia horiek zenbait desadostasun eta eztabaida sortu zituzten. Honela irakurtzen dugu" Eskual kultura baten behar gorria" artikulu ezagunean (Herria, 1956):
|
|
2007
|
|
|
Edozelan ere, «gerraldia» ez zen setio egoera aitortzearen baliokidea; gatazka militar eragingarria egotea eskatzen zen (bai gerra adierazpen formala, bai atzerriko potentzia batekin bakea haustea, gerra modu formalean adierazi ez arren). Hau da, istilu armatuak edo horiek gertatzeko arrisku hur hurrekoa
|
zegoela
ulertu behar zen. EKren 15 artikuluaren idazketatik ondorioztatzen da konstituziogileak salbuespen bakarra ezarri zuela heriotza zigorraren kasuan eta, gainera, hautazkoa zela, hau da, aplikatu zitekeen zein ez.
|
|
|
orain errepublikarra zen, ez monarkikoa (Martos); batzuen iritziz, 33 artikulua eta horri zuzenean lotutako gainerako artikuluak indargabetu ziren (Figueras). Egia esan, 1869ko Konstituzioa inoiz ez zen modu formalean indargabetu, eta I. Errepublikako Konstituzioa aldarrikatu arte indarrean
|
zegoela
ulertu zen, eta azken hori, dakigunez, inoiz ez zen indarrean jarri.
|
|
|
Elkarrekin ginen eta elkarrekin sartu ginen, nortasun askorik ez zeukan tabernan. Estevezek Gexan Hiriart begiztatzen zuen, gizonak lanjerean
|
zegoela
ulertua baldin bazuen ere, Iparraldeko elektroi salbaietarik izanez, ororen buru, nahi zuena baino egin zezakeelako beldurrez.
|
|
2009
|
|
|
Haserre zegoen, benetan. Bera ere kezkatuta
|
zegoela
ulertu nuen bat batean. Eta ez niregatik bakarrik, seguruena.
|
|
|
Ez zuten inongo loturarik egingo, besterik gabe. Bakarrak behar zuen, azken lerro haiek irakurrita, begiak erne jarri eta galdera hura berari zuzendua
|
zegoela
ulertuko zuena. Ba al dakik txanpon batzuk topatu ditugula?
|
|
|
–Ezin gara zuhaitzetara igo gonak ditugulako, bizikletan ibili ere ez, ezin dugu borrokarik egin neskak garelako, eta beste neskei ezin diegu pixa egin, badakizu zergatik? Neska izatea aspergarria da?;. Ez esan hori gero, Ada!?; halako gauzak zituen, bai, Adak, baina, zegoèn tenorean egonda, ahizpari arrazoi eman beharrean
|
zegoela
ulertu, eta halaxe aitortu zion Maria Bibianak:
|
|
|
" Ezin gara zuhaitzetara igo gonak ditugulako, bizikletan ibili ere ez, ezin dugu borrokarik egin neskak garelako, eta beste neskei ezin diegu pixa egin, badakizu zergatik... Neska izatea aspergarria da";" Ez esan hori gero, Ada!"; halako gauzak zituen, bai, Adak, baina, zegoèn tenorean egonda, ahizpari arrazoi eman beharrean
|
zegoela
ulertu, eta halaxe aitortu zion Maria Bibianak:
|
|
|
–Hala da, bai. Bizitzaren zentzu sakona fedean
|
zegoela
ulertu zuen. Zentzu horri, benetakoari, ezin zaio arrazoiaren bidez antz eman.
|
|
|
–Ulertzen dut, aurre hartu zion Irenek, Brunok nora heldu nahi zuen jabetuz bainoago ezein azalpen soberan
|
zegoela
ulertzera emanez.
|
|
2010
|
|
|
Oinarri politiko horietatik abiatuta euskal alderdi politikoek hitzartuko zuten akordio politikoak proiektu politiko guztiak gauzatzeko aukera emango zuela zehazten zuen pasarte horrek; hau da, egutegian zehaztutako metodologiaren bidez akordio politiko hori gerora esparru juridiko politikoan gauzatuko zenez, joko arau berrietan independentzia ere gauzatu ahal izango litzateke, horretarako gizartearen gehiengoaren babesa lortuz gero. Aukera politiko guztiez ari zirenean independentziaz ere ari zirela berariaz zehaztea edo ez zehaztea bigarren mailako arazoa zen, guztiak esaten zuenez independentzia ere barnean
|
zegoela
ulertzen baitzen. Horretarako, bistan da, gaur egungo legeria errotik aldatu litzateke, baina hitzartutako oinarri politiko horiek horretarako bidea ematen zuten, dena legezko prozeduren bitartez egin zela zehazten bazuen ere, legezko prozedura horiek aldagarriak zirela ere esaten baitzuen eta, gainera, lege esparrua inoiz ez zela izango herri borondatea gauzatzeko muga, hura gauzatzeko bermea baizik.
|
|
|
1944ko maiatzaren 4an apuntatu zuen geltokiaren auzoa bonbardaketa berriek hondatuta aurkitu zuela, katedralak eta hiriko eskualde gorenak, berriz, osorik jarraitzen zutela. Egun hartako oharrak dira Ernst Jüngerrengan estetika militar eta belikoa etikaren gainean
|
zegoela
ulertzeko. Bere lerroek diotenez, maxima eta etika aldatzekoan zebilen, gizakiekiko harreman morala azkenean neketsuegia delako.
|
|
2012
|
|
|
Zuzen
|
zegoela
ulertu nuen, eta baita bere azkeneko eleberrien porrotaren zergatia ere: Ander zoriontsuegia zen.
|
|
|
legezkoa, bi urteko epea ezartzen duena, merkatariak jostailuak izan ditzakeen akatsengatik erantzuteko; eta komertziala, gehigarria eta establezimenduak borondatez ematen duena. Akatsa jostailua erosi eta lehen sei hilabeteetan gertatzen bada, salmentaren aurretik
|
zegoela
ulertuko da eta saltzaileari dagokio kontrakoa frogatzea. Denbora horren ondoren sortzen denean, alderantziz gertatzen da, akatsa jatorrizkoa ez dela jotzen baita eta kontrakoa frogatzea eroslearen zeregina baita.
|
|
2014
|
|
|
Ez alkate, ez gobernadore, babak eltzetik aterako zionik ez
|
zegoela
ulertu zuen Don Domingok laster. Bera bezala, camisa vieja?
|
|
2015
|
|
|
Epe laburrean bake prozesu baterako aukerarik ez
|
zegoela
ulertu uste izan nuen. Bilera bukatzera zihoala, solasaldia baliagarria egin al zitzaigun galdetu ziguten.
|
|
|
Umeek zain jarraitu zuten, jarraipenaren zain. Harkaitz, jarraipenik ez
|
zegoela
ulertu zuenean, negarrez hasi zen. Ama hurbildu zitzaionean, besoen kolpe batez errefusatu zuen eta ez zion ukitzen utzi.
|
|
|
zeruak zabaltzen ikusi nituela iruditu zitzaidan, ez beste batzuetan bezala sarrera bat. Beste batzuetan berorri ikusi dudala esan nion tronua irudikatu zitzaidan, eta honen gainean beste bat eta, ikusi ez banuen ere, adierazten ez dakidan albiste baten arabera, Jainkotasuna
|
zegoela
ulertu nuen. Animalia batzuk eusten ziotela iruditu zitzaidan; uste dut entzun dudala animalia hauek duten irudia; ebanjelariak ez ote ziren izango pentsatu nuen.
|
|
|
Eta berbertan zegoela iruditzen baitzitzaidan, ezinezkotzat nuen. Ezin nion han zegoela sinesteari utzi, ia argi argi haren presentzia bera han
|
zegoela
ulertu bainuen. Asko ikasi gabeek esaten zidaten graziagatik zegoela soilik.
|
|
2017
|
|
|
Antzera, sorginak deabruari haurrak eskaintzeaz akusatzean. XVI. eta XVII. mendeetan, sorgin ehiza handiko? gai nagusia?, biztanleriaren gainbeheraren inguruko kezka hor
|
zegoela
uler dezakegu, baina baita aberatsen klaseek mendekoekiko zuten beldurra ere; batez ere, behe klaseko emakumeek eragiten zieten beldurra, zerbitzari, eskale edo sendalari modura aukera ugari baitzituzten beren enplegatzaileen etxeetan sartu eta haiei kalte egiteko. Dena den, ez da kasualitate hutsa, biztanleria murrizten eta bizitza ekonomikoaren erdi erdian lana kokatu beharra azpimarratzen zuen ideologia bat osatzen ari zen une hartan, Europako lege kodeetan hainbat zehapen ezartzea, erreprodukzio krimenetan errudun jotako emakumeak zigortzeko.
|
|
|
Amaren arrazonamenduak bitxiak, ezberdinak, menopausikoak zirela pentsatu izan zuen beti. Oraingoan, alabaina, burutik guztiz jota
|
zegoela
ulertu zuen, arazoa aitak utzitako liburuan irakurritakoa baino askoz larriagoa zen, askoz korapilatsuagoa. Sara erailez, Puriri gehien maite zuen gauza lapurtuko ziokeen, Purik berari egin zion gauza bera, gehien maite zuena lapurtu, bere familia, alegia.
|
|
|
2013an Sardinian zehar egin genuen ibilaldian, gai hauetan adituak edo behintzat interesatuak ziren hainbatekin solastatzeko zoria izan genuen. Euskara gora eta paleosardiniera behera jarduten genuen, baina gogoan dut horietako pare batekin ez
|
zegoela
ulertzeko modurik. Haientzat ez zen existitzen paleosardinierarik.
|
|
2019
|
|
|
–Guretzat izugarria izan zen, adibidez, Moises ezagutzea, esango nuke Artelekuko topaketa batzuetan izan zela, 2005 inguruan. Eta orduan bai mundu bat ireki zigula, zeren izan zen transen borroka feminismoarekin erabat harremanduta
|
zegoela
ulertzea, eta hor diskurtso bat garatu behar genuela. Baina bueno, oso hasieran geunden, eta, momentuz, errealitatea ezagutzen?.
|
|
|
Behako azkar batez, iparraldeko fatxadako paretak zartatzen zituen hezetasunari erreparatu zion. Ez zen arkitektoa izan behar eraikin hura bere azpiko tontor arrokatsura egokituta
|
zegoela
ulertzeko. Lau fatxadetako hiruk soilik zituzten leihoak, laugarrena arrokari atxikita baitzegoen, faroa itsasotik zetozen haize zakarretatik babesteko ahalegin agerikoan.
|
|
|
Ez du arropa kendu nahi izan, eta arropa eta guzti sartu dugu bainuontzira. Baina arropa jantzita uretan askoz deserosoago
|
zegoela
ulertu duenean, guztia erantzi du eta orduan ikusi dugu zer den: gazteagoa, argalagoa, izterrak hezur bi, kalean lodia ematen zuena.
|
|
2020
|
|
|
Van Eyckek gogoan du" kontrola izateko nahia, bera sendatzeko gaitasuna edukitzearena. Egun batean amore eman eta gure esku ez
|
zegoela
ulertu genuen arte". Une horretatik aurrera denak hobera egin zuen.
|
|
|
Garbiñek Nikolasaren eskua hartu zuen, eta hotz hotza zegoela ikustean, amona hilik
|
zegoela
ulertu zuen.
|
|
|
Aitaren begirada zorrotzak sukaldeko labainek baino gehiago mozten zuten. Gorkak ez zuen inolako hitzik entzun behar izan aitaren haserrealdia gainezkatzeko pronto
|
zegoela
ulertzeko. Deus esan gabe, bere gelara sartu eta atea barrendik giltzatu zuen.
|
|
|
Larunbateko arratsaldean Loiuko aireportutik hitz egin zuten berarekin, etxean lan egiten geratua zena. " Musika zalapartatsuarekin ez genion elkarri aditzen; dena ongi
|
zegoela
ulertu nion; goizean mintzatzeko geratu ginen." Igande goizean Bayonak ez zien deiei erantzuten; berdin arratsaldean. Emazteak, izena ez dut oroitzen, astelehen goizean abokatu langelari deitu eta handik ez zela agertzen.
|
|
2021
|
|
|
–Zure ama ikusi dut –esan zuen Hélènek; lagunaren alboan belaunikatu zen– Poliziak oso adeitsuak izan dira; gaixorik
|
zegoela
ulertu eta bakean utziko dute. Zu ez arduratzeko esan du.
|
|
2022
|
|
|
Zergatik? Produktuaren akatsa adierazitako epeetan agertzen bada bakarrik (bi urte edo sei hilabete, erosteko unearen arabera), akatsa salmentaren aurretik
|
zegoela
ulertuko da. ez da erabileraren edo higaduraren ondorioz sortu den zerbait.
|
|
|
Are, muga sozialak marrazteko xedea du, errefusatutako horiekiko distantziak definitzen baitu" egiazko" maskulinitatea. Gayen Askapen goiztiarrak gizarte ordena autoritario bat mantentzeko ekimentzat jo zuen homosexualen zapalkuntza, eta emakumeen zapalkuntzari lotuta
|
zegoela
ulertu zuen maiz69.
|
|
2023
|
|
|
Ilara txikitzen zihoan heinean, instalazioa ikusteko kutxara sartu beharra
|
zegoela
ulertzen joan ginen. Sartu eta atera.
|
|
|
Haizek, ordura arte, ez zuen sekula ikusi horrelako gizonik. Gizonaren inguruko taldetik metro gutitara gelditu zen, amets batean
|
zegoela
ulerturik. Amets horrek, amets guziek bezala, errealitatearen osagai batzuk zeuzkan baina, aldi berean, errealitatetik kanpo zegoen.
|
|
|
Haren txikikeria edo erokeriak hiltzaile bihozgabe batenak balira bezala kontatzen etengabe. Desagertu eta handik pare bat hilabetera, hilda
|
zegoela
ulertu nuen. Europa guztiko polizia denak bila zituen; bizirik balego, agertuko zen honezkero.
|
|
|
Ondoko soinu itxiren batek eragindako azken bokalaren hersketa (edo asimilazioa) ere aipatzen du (jaune) hango bertako tasun moduan. Ikusi dugunez, pasarte berean egin aditz laguntzailearen gramatikalizazioa ahotan hartzen du (esan eguidazu); Goierrin zabaldua
|
zegoela
uler daiteke, berariaz esaten ez badu ere. Gauza bera a+ a> ea disimilazioaz.
|