|
2002
|
|
|
Mikela igel txiki eta lotsatiaren abenturak kontatzen dituen bilduma hau bitik sei
|
urtera bitarteko
haurrei eskaintzen die Ibaizabal argitaletxeak. Merce Aranegak idatzi du ipuina, eta berak eginak dira, baita ere, testu horren lagungarri agertzen diren koloretako margo politak.
|
|
|
Sei hilabetetik lau
|
urtera bitarteko
haurrei eskainia dago Ibaizabal argitaletxeak plazaratu duen Bat deritzan bilduma bitxi bezain polit hau. Izan ere, etxeko txikienean pozgarri izateko asmatutako ipuin moduko liburuxka hauen orriak ohialezkoak dira, nahi adina zimurtu eta garbitu daitezke eta, horrez gain, esku artean erabilitakoan kris-kras egiten dute.
|
|
2004
|
|
|
Bestalde, biztanleen %37, 1ek adierazi du egunero hartzen dituela gozokiak, hau da, 2001ean baino lau puntu gehiago (%33). Inkestaren arabera, urtebetetik hamabost
|
urtera bitarteko
haurren %67k fruta hartzen du egunero, %88, 1ek arraina jaten du gutxienez astean behin, %86, 2k barazkiak eta %48k gozokiak jaten ditu egunero.
|
|
|
“farmazia-gastua hazkunde ekonomikoa baino askoz handiagoa da”. Gaur egun, munduko populazioaren %30ek ez du bere osasunerako funtsezkoak diren sendagaiak modu erregularrean eskuratzeko aukerarik, eta urtebetetik bost
|
urtera bitarteko
haurren %80k, hau da, zortzi milioi adin txikikok, botikak erregulartasunez hartuz saihets daitezkeen arrazoiengatik hartzen dute. Richard Scheffler AEBetako Berkeley Unibertsitateko Osasun Ekonomiako irakasleak adierazi du sektore publikoaren eta pribatuaren arteko aliantzak sortzea izango litzatekeela arazoarentzat edo horren zati batentzat irtenbide bat, botikak eskuratzea bermatzeko.
|
|
2005
|
|
|
Inkesta erraldoi horrek adierazten duenez, 7tik 10
|
urtera bitarteko
haur gipuzkoarren %58k opilak hartzen ditu noizean behin euren gosarian, eta portzentaje hori %66ra igotzen da, 11 -13 urteko gaztetxoen artean. Opil horiek industrialak dira, noski.
|
|
|
Haurren kasuan, lehenengo bi urteetan gertatzen dira batez ere. Urtebetetik beherakoen %90 esnea, arrautza eta arraina dira, eta arrautza da elikagairik alergenikoena urtebetetik bi
|
urtera bitarteko
haurretan. Haurrekiko alergiak Elikadura-alergien pronostikoa onbera izaten da haurrengan.
|
|
|
3 taldea: 22 kilotik 36ra bitarteko pisua duten sei urtetik hamabi
|
urtera bitarteko
haurrentzat gomendatzen da. Altuera erregulatzen duen kuxin jasotzaile batean egokituko dira bidaiak egiteko.
|
|
|
Haurren kasuan, alergiak lehenengo bi urteetan gertatzen dira batez ere. Urtebetetik beherakoen %90 esnea, arrautza eta arraina dira, eta arrautza da elikagairik alergenikoena urtebetetik bi
|
urtera bitarteko
haurretan. Kasu horietan, detekzio goiztiarra funtsezkoa da beste talde batzuekiko alergiaren bilakaera geldiarazteko.
|
|
2007
|
|
|
3.20 irudia. 8 urtetik 10
|
urtera bitarteko
haurrek beste pertsonen pentsamenduaketa sentimenduak anizkuntzat hartzen dituzte (argazkia: www-us.flickr.com).
|
|
|
Hori ez ezik, telebistak ezagutzaren garapena ere bultza dezake. AEBn, Sesame Street (Sesamo Auzoa) telesaioa haurrentzat hezitzailea ote zen aztertzeko, ikerketa bat egin zuten 3 urtetik 5
|
urtera bitarteko
haurrekin. Emaitzek adierazi zuten saio hori askotan ikusten zuten haurrek honako hau lortzen zutela:
|
|
|
Orain, autoestimuan haurtzarotik nerabezarora arte gertatzen diren aldaketak deskribatuko ditugu. Haurtzaroaridagokionez, ikerketek adierazten dute 4 urtetik 7
|
urtera bitarteko
haurrek bi gauzakontuan izaten dituztela, nagusiki, autoebaluazioak egitean: gauzak nola egitendituzten (gaitasunak) eta noraino dituzten gustuko beste pertsonek (gizarteonarpena) (Harter, 1983, 1990, in Berk, 1999).
|
|
|
8.6 irudia. 4 urtetik 7
|
urtera bitarteko
haurrek beren gaitasunak eta gizarteonarpena kontuan izaten dituzte autoebaluazioak egitean (argazkia: L. Reizabal).
|
|
|
Sozializazio-estiloek ere eragin handia dute haurren autoestimuan.Coopersmith-ek (1967 in Shaffer, 2002) 10 urtetik 12
|
urtera bitarteko
haurren laginbatean egiaztatu zuen autoestimu altua zuten haurren gurasoek hiru ezaugarrizituztela. Batetik, onartu egiten zituzten seme-alabak.
|
|
|
Zenbaitetan, atzerriko herrialdeekiko atsegin-maila erlazionatuta dago horiekbisitatu izanarekin. Bourchier-ek eta kolaboratzaileek (2002) ikerketa bat eginzuten Ingalaterran, 6 urtetik 13
|
urtera bitarteko
haurrek bost herrialderi buruz (Frantziako estatuari, Alemaniari, Irlandari, Italiari eta Espainiako estatuari buruz) zituzten sentimenduak balioesteko. Ikertzaileek egiaztatu zuten Frantziako etaEspainiako estatuak bisitatu zituzten haurrek herrialde horiekiko sentimendupositiboagoak zituztela beste haurren aldean.
|
|
|
Bada azken urteotan gai hori ikertu duen ikertzailerik. Gimenez, Belmonte, Garcia-Claros, Suarez eta Barrett (1997) ikertzaileek ez zuten aurkitu ezagutzageografikoaren eta afektuaren arteko erlazio esanguratsurik, Andaluzian 6 urtetik15
|
urtera bitarteko
haurrekin egindako ikerketa batean. Barrett-ek eta kolaboratzaileek (1997) Britainia Handian, Katalunian, Andaluzian eta Italian 6 urtetik 15urtera bitarteko haurrekin egindako nazioarteko ikerketa zabalago batean, berriz, harreman esanguratsua aurkitu zuten Britainia Handian, Espainiako estatuan etaItalian; ez, ordea, Alemanian eta Frantziako estatuan.
|
|
|
Norberaren aberriarekiko atxikimenduari dagokionez, Barrett eta Davey (2001) ikertzaileek honako hau aztertu zuten Ingalaterran: harremanik ote zegoen 5urtetik 10
|
urtera bitarteko
haurrek Ingalaterrako paisaia tipikoen argazkiak etaIngalaterrakoak ez zirenak bereizteko zuten gaitasunaren eta paisaia horiekikoatxikimenduaren artean. Paisaiekiko atxikimendua neurtzeko, honako galdera hauerabili zuten:
|
|
|
13.8 irudia. Ez zen aurkitu ezagutza geografikoaren eta afektuaren arteko erlazioesanguratsurik, Andaluzian 6 urtetik 15
|
urtera bitarteko
haurrekin egindakoikerketa batean (argazkia: www.turismosevilla.org).
|
|
|
Orain arte, ikur nazionalen ezagutzaren garapenari buruz ikerketa bakanbatzuk besterik ez dira egin. Jahoda-k (1963b) ikertu zuen ereserkien, banderen, jantzien, pertsonaia historikoen, etxeen eta antzeko ikur nazionalen ezagutza, 6urtetik 11
|
urtera bitarteko
haur eskoziarrek osatutako lagin bat hartuta. Barrett-eketa kolaboratzaileek (1997; de Rosa eta Bombi, 1999), berriz, Britainia Handiko, Kataluniako, Andaluziako eta Italiako 6 urtetik 15 urtera bitarteko haurrezosatutako lagin batean aztertu zuten haur horien gaitasuna Britainia Handiko, Frantziako estatuko, Alemaniako, Kataluniako, Andaluziako eta Italiako banderak, txanponak, monumentuak, paisaiak, janariak, edariak eta zeremoniak identifikatzeko.
|
|
|
Forrest eta Barrett (2001) ikertzaileek ikur nazional historikoen ezagutzarengarapena aztertu zuten, Ingalaterrako 11 urtetik 15
|
urtera bitarteko
haurrak hartuta.Ikertzaile horiek eskatu zieten parte-hartzaileei, oso ingeles, tzat jotzen zituzten bipertsona, bi toki eta bi gertakari aipatzeko. Haurrek oso maiz aipatu zituztenHenrike Vlll.a, Buckingham jauregia eta Hastings-eko gudua (horretan GilenKonkistatzaileak Harold II.a garaitu zuen).
|
|
|
Tarteko haurtzaroan ere, estereotipazio-maila urritu egiten da. Barrett etaShort ikertzaileek (1992) 5 urtetik 10
|
urtera bitarteko
haurrei estereotipo nazionaleiburuz galdetu zieten: ea halakoak ziren talde horietako kide guztiak, gehienak edobakan batzuk bakarrik.
|
|
|
Hala ere, ikerketek ez dute iragarpen hori baieztatu. Ikusi dugunez, 6 urtetik 15
|
urtera bitarteko
haur britainiarrekin, espainiarrekin eta italiarrekinegindako ikerketa batean Barrett-ek eta kolaboratzaileek ikusi zuten ez zegoelainolako harremanik identifikazio subjektiboaren mailaren eta beste talde nazionalekiko sentimenduen eta jarreren artean. Horrekin batera, ohartu ziren nazioidentifikazioaren mailaren eta barne-talde nazionalarekiko atsegin-mailaren arteankorrelazioa zegoen arren, korrelazio hori ez zela beti gertatzen eta ez zegoelainongo harreman sendorik nazio-identifikazioaren mailaren eta barne-talde nazionalari egotzitako ezaugarrien artean (Barrett et al., 2004).
|
|
|
5 -6 urte dituztenetikaurrera, gehienek badakite beren herrialdearen izena. Jahoda-k (1963a, 1964), adibidez, Glasgowen 6 urtetik 11
|
urtera bitarteko
haurrekin egindako ikerketabatean, egiaztatu zuen haurrek (txikienek ere) Eskozia hitza ezagutzen zutela. Alabaina, txikienek ia ez zuten ulertzen zer zen Eskozia.
|
|
|
Izan ere, ikertzaile horiek ohartu ziren Italiako iparraldean biziziren haurrek beste herrialdeei buruzko ezagutza hobea zutela hegoaldeko italiarren eta ingelesen aldean. Azkenik, Jahoda eta Woerdenbagch (1982) ikertzaileekegiaztatu zuten 11 urtetik 16
|
urtera bitarteko
haur nederlandarrek adin bereko hauringelesek baino ezagutza hobea zutela beste herrialdeei buruz; hala ere, bi haurtaldeek ezagutza kaxkarra zuten Europar Batasunari eta estatuz gaindiko antzekoerakundeei buruz.
|
|
|
batetik, adin guztietako haurrek Ingalaterragehiago balioesten zutela beste herrien aldean; eta bestetik, lehentasun hori adinarekin areagotzen zela. Antzeko emaitzak lortu zituzten Jaspers-ek eta kolaboratzaileek (1972) Herbehereetan 7 urtetik 11
|
urtera bitarteko
haurrekin egindakoikerketa batean. Hala ere, Middleton-ek eta kolaboratzaileek (1970) Johnson-eklortutako emaitzak zehazkiago aztertu eta honako hau aurkitu zuten:
|
|
|
Ezagutza geografikoa da nazio-identifikazioaren mailan eragina duen bestealdagai bat. Adibidez, Barrett eta Whennell (1998) ikertzaileek egiaztatu zutenkorrelazioa zegoela britainiar eta ingeles identifikazio-mailaren eta ErresumaBatuari buruzko ezagutzaren artean, 5 urtetik 11
|
urtera bitarteko
haurrez osatutakolagin batean; hau da, zenbat eta ezagutza handiagoa, hainbat eta identifikazioindartsuagoa.
|
|
|
Zenbait ikerketaren arabera (Haslam, Oakes, Turner eta McGarty, 1995; Hopkins, Regan eta Abell, 1997, denak in Barret, 2005), konparazio-testuinguruakeragina du unibertsitateko ikasleek beren barne-taldeari buruz egiten dituztendeskribapenetan. Hori kontuan izanik, Barrett-ek eta kolaboratzaileek (1999, 2003) eskatu zieten 5 urtetik 10
|
urtera bitarteko
haur ingelesei haien talde nazionaladeskriba zezatela honako hiru egoera hauetan: lehen egoeran, haurrek beren barnetaldea soilik deskribatu behar zuten; beste bi egoeretan, berriz, horrez gain, alemaniarrak (2 egoera) eta amerikarrak (3 egoera) ere deskribatu behar zituzten.Ikertzaileak ohartu ziren egoerak ez zeukala eraginik, eta, ondorioz, haurrekberdin-berdin deskribatzen zutela beren barne-taldea, konparazio-egoera edozeinizanda ere.
|
|
|
Ildo beretik, Tajfel-ek eta kolaboratzaileek (1970, 1972) ez zuten barnetaldearekiko lehentasunik aurkitu 6 urtetik 12
|
urtera bitarteko
haur eskoziarrenlagin batean, argazkien balioespena erabiliz egindako ikerketa batean. Lambert-eketa Klineberg-ek (1967) egiaztatu zuten 6, 10 eta 14 urteko haur japoniarrekezaugarri negatiboak egozten zizkiotela beren barne-talde nazionalari.
|
|
|
Hala ere, badira salbuespenak. Adibidez, guk geuk egiaztatugenuen 6 urtetik 15
|
urtera bitarteko
haur euskaldunek zenbait kanpo-talderekikozituzten jarrerak ez zirela adinarekin aldatzen (Reizabal et al., 2004). Barrett-ek (2002), ostera, ikusi zuen: haur ingelesek alemaniarrekiko zituzten jarrerak, positiboagoak izan beharrean, negatiboagoak zirela.
|
|
|
Bennett eta kolaboratzaileek (2004), gainera, egiaztatu zuten ez dagoelaharremanik barne-talde nazionalarekiko eta kanpo-taldeekiko sentimenduen artean.Euskal Herrian egindako ikerketa batean, antzeko emaitza izan genuen. 6 urtetik15
|
urtera bitarteko
haurrez osatutako lagin batean, haur euskaldunek euskaldunekiko, espainiarrekiko, frantziarrekiko, italiarrekiko, britainiarrekiko eta alemaniarrekiko zituzten sentimenduak ikertu genituen, afektuzko eskalak eta ezaugarrienegozpena delako teknika erabiliz. Ikerketa horren arabera, barne-talde nazionalarekiko sentimenduak faktore bat dira, eta beste talde nazionalekikoak, beste faktorebat (Reizabal et al., 2002, 2004).
|
|
|
Atzerriko bikoteek adoptatzen ahal dituzten adingabeak adopzio nazionalean gutxienez bitan baztertu direnak dira. 40 urte arte 0 eta 2 urte bitarteko haurrak har daitezke; 40 eta 45 urte bitartekoak, bi urtetik bost
|
urtera bitarteko
haurrak, eta 45 urtetik gorakoak, bost urtetik gorakoak. Haurra Espainiara iristen denean, 14 jarraipen egiten dira bost urtean, hiru hilean behin lehenengo bi urteetan eta sei hilean behin hurrengo hiru urteetan.
|
|
|
Sei urtetik hamar
|
urtera bitarteko
haurren istripuengatiko heriotzen tasa haurren eritasun guztiek eragindakoa baino lau aldiz handiagoa da.
|
|
|
Txikienak ostatu horietara iristen direnean, check-in propioa egiten dute eta marrazki bizidunekin lotutako opariak jasotzen dituzte. Eskaintzen diren haur-kluben jardueretan ere eman dezakete izena, hala nola Baby Rock Club, lau hilabetetik lau
|
urtera bitarteko
haurrentzat; Bamm-Bamm Kluba, bost urtetik zortzi urtera bitarteko haurrentzat; eta Cool Kluba, bederatzi eta hamahiru urte bitarteko haurrentzat. Jolas-aretoen, mozorro-tailerren, pinturaren eta magiaren forma hartzen du entretenimenduak.
|
|
|
Txikienak ostatu horietara iristen direnean, check-in propioa egiten dute eta marrazki bizidunekin lotutako opariak jasotzen dituzte. Eskaintzen diren haur-kluben jardueretan ere eman dezakete izena, hala nola Baby Rock Club, lau hilabetetik lau urtera bitarteko haurrentzat; Bamm-Bamm Kluba, bost urtetik zortzi
|
urtera bitarteko
haurrentzat; eta Cool Kluba, bederatzi eta hamahiru urte bitarteko haurrentzat. Jolas-aretoen, mozorro-tailerren, pinturaren eta magiaren forma hartzen du entretenimenduak.
|
|
|
Gauza bera gertatzen zen hanburgesa-katera maizago bazkaltzera eramaten zituzten gurasoekin. Hala ere, Robinson-ek azaltzen du aurreko esperimentu batean ikusi zuela hiru urtetik bost
|
urtera bitarteko
haurrak hogeita hamar segundoko iragarki batean jarri izanak eragiten duela haurrek produktu-marka bat aukeratzea beste edozeinen gainean. Estatu Batuetan, non haurren eta nerabeen %13 gizena baita, kalkulatzen da bi eta hamaika urte bitarteko haurrek urtean 5.500 iragarki ikusten dituztela batez beste, eta horietako gehienek osasungarriak ez diren elikagaiak sustatzen dituztela.
|
|
2008
|
|
|
XX. mendearen bigarren erdiaren hasieran, ikustezko hautemateari garrantzi handia ematen zitzaion, irakurketaren bilakaera aurresateko (Bryan, 1964). Frostig eta lankideen ustez (1963), hautematearen eta ikusmenaren garapena da irakurketaren garapenaren adierazlerik behinena, 3 urtetik 7
|
urtera bitarteko
haurrarengan. Baina, dirudienez, irakurtzen ikasten hastean bakarrik dute eragin handia hautemateak eta ikusmenak; hasiera horretatik aurrera, hizkuntza-estrategiek hartzen dute garrantzia.
|
|
|
TALE (Irakurketa-Idazketaren Analisiaren Testa) (Toro eta Cervera, 1995): Haurraren irakurketa-eta idazketa-maila neurtzeko proba, 6tik 10
|
urtera bitarteko
haurrei eta irakurketa-nahiz idazketa-arazoak dituztenei zuzendua. Kopia, diktaketa eta idazketa espontaneoa neurtzen dira idazketan.
|
|
|
Evaluación de la discriminación auditiva y fonológica (Brancal et al., 1998), Entzumen-diskriminazioaren eta diskriminazio fonologikoaren ebaluazioa. 2 urtetik 8
|
urtera bitarteko
haurren artean egiten da azterketa. Inguruko soinuak diskriminatzen dituen eta irudia eta hondoa ongi diskriminatzen dituen aztertzen du; era berean, hitzen arteko diskriminazio fonologikoa, logotometako diskriminazio fonologikoa eta soinu-oroimen sekuentziala aztertzen ditu.
|
|
|
Haurraren garapen fonologikoa (Bosch, 1983). 3tik 7
|
urtera bitarteko
haurren garapen fonologikoa neurtzeko tresna.
|
|
|
Disgrafikoek irregulartasun handiak agertzen dituzte probaren puntuazio ezberdinen artean. WISC-R eskalak 6tik 16
|
urtera bitarteko
haurren adimen-maila neurtzen du. Hitzezko eskala eta ez hitzezko eskalak ditu.
|
|
|
Bi urtetik bost
|
urtera bitarteko
haurren gurasoen% 10 -25 pediatria-kontsultara joaten dira, semeak ezer jaten ez duela esanez. Gainera, gogorik gabe eta protestaka egiten du, eta badirudi ez dela behar adina hazten.
|
|
|
Jolas-makinak eta haurrentzako jolasak dituzten entretenimendu-areto bereziak daude, baita haurtzaindegia, “miniklub”, haurrentzako igerilekuak eta haur-kluba ere. Kanguruen jarduera eta zerbitzuak 3 urtetik 10
|
urtera bitarteko
haurrentzat dira. Zerbitzu horiek doakoak izaten dira bi urtetik beherako haurrentzat.
|
|
2009
|
|
|
8tik 16
|
urtera bitarteko
haur eta gazteek berriz, ikus entzunezko lengoaia ikasi eta egile gisa parte hartzeko aukera izango dute pantaila irekia deituriko ikastaro sortan. Tailer hauek bi adin tarte izango dituzte 8 -12 eta 13 -16 urte eta egile eta arte hezitzaileek gidatuak izango dira.
|
|
|
Adierazpen-bide hori, agresiosoziala izan daiteke, eta Crick, Casas eta Mosher-ek (1997) ildo horretatik buruturiko ikerketak hauxe adierazten du: irakasleek emandako informazioetatik ondorioztatuz, hirutik bost
|
urtera bitarteko
haurrengan genero-ezberdintasunak daudelaharreman-agresioan, neskak izanik honelako ekintzak gehiagotan erabiltzendituztenak. Haurrak eurak direnean informatzaileak, harreman-agresiozko jokaerakneskei mutilei baino gehiago egozten dizkiete, eta mutilei neskei baino agresiofisikozko jokaera gehiago (Giles eta Heyman, 2005).
|
|
|
Oviedon eta Santanderren du egoitza. Hiru urtetik 18
|
urtera bitarteko
haur eta gazteei zuzendutako jardueren artean, nabarmentzekoak dira Inteligentzia, Sormena eta Talentua Sustatzeko Cognos programa eta nazioarteko udako campusa.
|
|
|
Euskalduna zubiaren ondoan jarri dute aurten. 14
|
urtera bitarteko
haurrek 3,60 euro ordaindu behar dituzte, eta adin horretatik gorakoek, 4,60 Hori ere urtarrilaren 10era arte zabalduko dute. Izotz pistak 800 metro koadro ditu, eta ikasi nahi dutenentzat irakasleak izango dira aukeran.
|
|
2010
|
|
|
Txikienentzat, Miniblue Kontua eskaintzen du, %0, 5eko errentagarritasunarekin. Sustapen-opari gisa, Los Lunnies-en peluxea oparituko dute.' Blue kontua ere kanpainan dago, zazpi urtetik 13
|
urtera bitarteko
haurrentzat. Baloiarekin, MP4 batekin edo kontsolarako joko batekin lehen aldiz irekitzen duenari opari.
|
|
|
Urte batetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrek indarrak berritu eta epe laburreko oroimenaren metaketa hobetzen dute siestan
|
|
|
Siestaren onura neurokognitiboak Neke luzea sendatzeaz gain, loak memoria epe laburrean gordetzea errazten du, eta informazio gehiago izateko lekua uzten du. Urtebetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurretan, gainera, egunean zehar siesta batek areagotu egiten du garrantzitsuena eta hutsala bereizteko maila aurreratua lortzeko aukera. Lan estatubatuar baten ondorioetako bat da hau.
|
|
|
Aragoi: Aragoiko Gobernuak aisialdiko jarduerak antolatzen ditu udan 8 urtetik 18
|
urtera bitarteko
haur eta gazteentzat. Guztiek %25eko deskontua dute familia-txartela duten eskatzaileentzat.
|
|
|
urtetik 7
|
urtera bitarteko
haurrek ere hiru hilabeteko ikastaroa izango dute. Astean bitan izango dira saioak:
|
|
2011
|
|
|
Haurrek oinetako desegokiak erabiltzeak deformazioak eragin ditzake oinetako hatzetan, azazkaletako asaldurak, eta oinez ibiltzeko moduari lotutako arazo larriagoak ere eragin ditzake. Valentziako Erkidegoko Podologoen Elkargoak gogorarazi du oso garrantzitsua dela 12 hilabetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrei arreta jartzea, aldi horretan eratzen baita oinaren oinarrizko forma eta ibiltzeko modua. 12 hilabete izan arte, oinetakoek hotzari, hezetasunari eta igurtziei aurre egiteko baino ez dituzte erabiltzen oinetako isolatzaileak.
|
|
|
Podologoek ohartarazi dute 12 hilabetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrei arreta berezia jarri behar zaiela.
|
|
|
Horietatik, 1,6 mikrogramo/ kg metilmerkurioari dagozkio. Lau urtetik zazpi
|
urtera bitarteko
haurren eta Feroe eta Seychelles uharteetako amen garapen mentalean albo-ondoriorik izan ez zelako kalkulatu zen kopuru hori. Batez ere, merkurio-kontzentrazio handiak izateko arriskua duten arrainetan oinarritzen da dieta.
|
|
2012
|
|
|
297/ 2002 Dekretua, abenduaren 17koa, Euskal Autonomia Erkidegoko zero urtetik hiru
|
urtera bitarteko
haurren haur-eskolak 2002-2003 eta 2003-2004 ikasturteetan arautzen dituena.
|
|
|
1/ 10 3 Haurraren adinaren, garapen psikosozialaren, eskualdeko arreta-premien eta pareko bestelako ezaugarrien arabera, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak haurrak/ unitatea erlazioa aldatzeko (gehitzeko zein gutxitzeko) baimena eman dezake salbuespen bezala, bai eta taldeak modu desberdin batean antolatzeko baimena ere. 4 Dekretu honetako hirugarren xedapen gehigarrian aipatzen den bezala, landa-testuinguruko zero urtetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrengana zuzentzen diren hezkuntza-eta laguntza-zerbitzuetan unitate bakoitzeko izango den haur-kopurua arautzeko orduan, aipatu landa-testuinguruaren berariazko ezaugarriak hartuko dira kontuan. Nafarroako 0 -3 urte bitarteko haurren Haur Eskolak arautzen dituen martxoaren 26ko 28/ 2007 Foru D ekretua Unitate bakoitzeko haurren gehienezko ratioa Urtebete baina gutxiagoko haurrentzat:
|
|
|
Ikusi bezala, eskolak lotura handia du osasungintzarekin, eta haurren jolasaz, loaz, eta otorduez gain, garrantzia handia ematen diote, baita ere, ariketa fisikoari; Estoniako neguetan hotz handia egiten duenez, izerdia botatzeko saunak erabiltzendituzte ikasle guztiekin: 18 hilabetetik 3
|
urtera bitarteko
haurrek 10 minutu igarotzendituzte 60 graduko saunan; eta 3 -7 urte bitartekoek, aldiz, 20 minutu 65 gradukosaunan. Osasungintzarekin loturik, botikina egoten da gela guztietan, eta erizain batdago eskolako.
|
|
|
Adingabearen bizitzako bigarren urtean DTPa-VPI-Name txertoarekin immunizatuko da, 18 hilabeterako laugarren sendotze-dosia, urtebeteko ezarpen-aldiarekin; eta Triple vírica (SRP), 12 hilabeterako lehen dosia, urtebeteko ezarpen-aldiarekin. Hiru urtetik sei
|
urtera bitarteko
haurrek dTpa txertoa jasoko dute, bosgarren sendotze-dosia sei urtera, eta urtebeteko ezarpen-aldia izango dute; eta hirukoitz birikoa (SRP), bigarren dosia hiru urtetik lau urtera bitarteko adin-tartean, hiru urteko ezarpen-aldiarekin. Azkenik, 10 urtetik 16 urtera bitarteko adingabeei seigarren indartze dosia (Td) jarriko zaie 14 urterekin, eta urtebeteko indarraldia izanen dute.
|
|
|
intentsitatea (sexu-portaera luzeagoak edo laburragoak) eta maiztasuna (portaerara zenbat aldiz jotzen duen). Faktore horien eta beste batzuen arabera, AAPk lau izendapenetan sailkatzen du bi urtetik sei
|
urtera bitarteko
haurren sexu-portaera, normaletik arrarora. Sailkapen horren arabera, portaera normalaren barruan sartzen dira, maiztasun iragankor eta ez oso biziarekin, genitalak ukitzea eta publiko edo pribatuan masturtzea, beste haur batzuen genitalak begiratu edo ukitzea eta norberarenak erakustea, norbaitengandik oso hurbil hurbildu edo esertzea, edo helduen edo kideen gorputz biluziak ikusten saiatzea.
|
|
|
Hala ere, portaera hori ez da anormala. Aitzitik, jarrera orokorra da bi urtetik hiru
|
urtera bitarteko
haurren artean, eta eboluzio-etapa zehatz bati erantzuten dio, eta etapa horretatik igaro behar dute guztiek.
|
|
|
Gorputz-pisua (datu enpirikorik gabe): 70 kilo helduentzat (18 urtetik gorakoentzat), 12 kilo urtebetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrentzat eta 5 kilo urtebetetik beherako haurrentzat. Orain arte, 60 kiloko batez besteko gorputz-pisuari buruzko orientazio-balioa erabiltzen zen, erabilera komuneko zifra bat.
|
|
|
Nekea arintzeaz gain, loak erraztu egiten du oroimena epe laburrean gordetzea, eta informazio gehiago izateko lekua uzten du. Urtebetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurretan, gainera, egunean zehar siesta batek areagotu egiten du garrantzitsuena eta hutsala bereizteko maila aurreratua lortzeko aukera. Hori da Zientziaren Aurrerapenerako Amerikako Elkartean (AAAC) aurkeztu berri den azterlan baten ondorioetako bat.
|
|
|
Hori guztia, Varelak aurrera egin ahala, haurren artean ere gehiegizko pisua eta obesitatea areagotzen ari dira. Hain zuzen, duela urtebete argitaratutako Thao ikerketaren datuek erakutsi zutenez, hiru urtetik bost
|
urtera bitarteko
haurren %23, 5ek gehiegizko pisua eta obesitatea ditu, eta %7, 3 obesotzat har daiteke. Datu horien aurrean, Pilar Farjas Osasun Saileko idazkari nagusiak udaletxeak eta gainerako toki-korporazioak animatu ditu “urbanismo osasungarrien” alde egin dezaten eta herritarrei ariketa fisikoa egiteak eta elikadura osasungarria egiteak dituen abantailen berri eman diezaieten.
|
|
|
Hala ere, futbol klubek eta jokalari batzuek ere badituzte kanpaleku horiek, forofoenentzat oso erakargarriak. Real Madril Fundazioak 7 urtetik 17
|
urtera bitarteko
haurrentzako Campus Experience proposatzen du. Prestakuntza eta kirola konbinatzea du helburu, batez ere futbola, baina batzuetan saskibaloia eta tenisa ere bai.
|
|
|
atari ludiko-hezitzaile honek aukera ematen dio haurrari Sarea ezagutzeko eta multimedia arloan hasteko. 18 hilabetetik (heldu baten laguntzarekin) lau
|
urtera bitarteko
haurrentzat da. Victorrek hainbat joko eta jarduera biltzen ditu interfaze erraz batekin, eta, hala, haurtxoak erraz erabil dezake.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi sei hilabetetik aurrera haur guztiek gau osoa jarraian lo egiteko gai direnik. Medikuak sei hilabetetik sei
|
urtera bitarteko
haurren lagin batekin egindako ikerketak erakusten duenez, sei eta hamaika hilabete bitartean, haurren erdiak baino gehiagok esnatzen ditu gauez, eta gehienek, gainera, lehenengo hiru urteetan mantentzen dituzte. Hala ere, espezialista horrek bere azterketan dioenez, hiru hilabeteko haurren %70ek gutxienez bost ordu jarraian lo egiten dute gauez; ehuneko hori %80ra igotzen da sei hilabetera, eta %90era urtebetera iristen denean.
|
|
|
Aplikazioek irakurtzeko aukerak zabaltzen dituzte, eta iPad eta iPhone bezalako gailuek gainerakoa egiten dute. Santillanak 30 aplikazio sortu ditu guztira tresna horien helburua da hiru urtetik sei
|
urtera bitarteko
haurrek irakurtzen ikastea eta arreta edo oroimena bezalako alderdiak garatzea. Mica eta haren lagunak ditu protagonista telesailak.’ Horien bidez, ipuin bakoitzak helburu bat betetzen du.
|
|
2014
|
|
|
Honen baitan, era berean, proiektu ezberdinak barne biltzen dira: Atxutxiamaika aisialdiko eskaintza (0 -12 urte bitarteko haurrei zuzendurikoa), Ludoteka (0tik 12 urtera arteko haurrei bideratutakoa), Gaztelekua (12 -18 urte bitarteko nerabe eta gaztetxoei zuzendurikoa), Beinke bertso eskola (5etik 9
|
urtera bitarteko
haurrentzako proiektua) eta herriko ikastetxeetan eskainitako" Zergatik ez?" motibazio saioak. Azken hauek haur eta gazteen euskararen erabileran eragiteko asmoz eskaintzen dira.
|
|
|
0 -12
|
urtera bitarteko
haurrentzako eskaintza egiten den arren, adinaren araberako ekintzak antolatzen dira eta bestalde, hartzaile hauek, oro har, saileko beste proiektu batzuetan parte hartzen jarraitzen dute gerora, esate baterako, Gaztelekuan.
|
|
|
Horien artean daude egitasmoak, zeinak alde batetik, iraunkorrak diren, hau da, urtetik urtera mantentzen diren, eta bestetik ostera, elkarren artean jarraikortasun bat mantentzen duten. Hau da, 0 -12
|
urtera bitarteko
haurrentzako eskaintza egiten den arren, adinaren araberako ekintzak antolatzen dira eta bestalde, hartzaile hauek, oro har, saileko beste proiektu batzuetan parte hartzen jarraitzen dute gerora, esate baterako, Gaztelekuan. Hala izanik, egitasmo hauek estrategia garrantzitsu bilakatu dira helburuak lortze bidean.
|
|
|
Haurraren hazkuntzaren une gorena jauzian agertzen da. 2 urtetik 3
|
urtera bitarteko
haur arrunt batek tarteka saltatuko du hanka baten gainean, ia beti gorputzaren goiko aldea zurrun mantenduz; 5etik 6 urtera bitartean, 30 cm-ko luzerako saltoak egingo ditu, edo hainbat alditan jauzi egin, lehenengo oin batekin eta gero bestearekin. Trebetasun motorrak ikasi ahala, jolasak eskolaurreko haurra sorginduko du.
|
|
|
Bi urte eta erditik bost
|
urtera bitarteko
haurrek gurasoekin dituzten eguneroko elkarrizketen behaketa naturalisten arabera, umeek gaiari lotutako arrazoibide kausal malgua erakutsi zuten. Azalpenak aldatu egiten ziren:
|
|
|
– 5etik 8
|
urtera bitarteko
haurrentzat, adin-tartea alda liteke denboran zehar, baina adina jaiotza-ordenaren araberakoa da.
|
|
|
EDAH eskalaren (Farré eta Narbona; 1997) bidez irakasleak 6 urtetik 12
|
urtera bitarteko
haurrak ebalua ditzake.
|
|
|
Gi. Denda honetako zero urtetik zazpi
|
urtera bitarteko
haurrentzako arropa premium marketakoa da. Jantzi bakoitzean, denboraldia (uda edo negua) eta erabilera-egoera zehazten dira.
|
|
|
Sei joko bikain urtebetetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzako
|
|
|
Artikulu honek hau zehazten du: sei joko erraz urte batetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzat, baita adin honetarako gomendagarriagoak diren jostailuak.
|
|
|
USAGusphreyak Zergatik behar du haurrak jolastu? Urte batetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzako jolasek beren adimena eta beren gorputzaren aurkikuntza sustatu behar dituzte. Bitartean haurraren lehen urtea, haurrentzako jolasak oro har, heldu baten esku-hartzea eskatzen dute; haiekin harremana eta elkarreragina da aisiarako iturri nagusia.
|
|
|
Hala ere, adin horretatik aurrera, haurrak mugikortasun eta independentzia handiagoa izaten hasten dira, eta, pixkanaka, haurrak dibertigarria dena jakin du bera bakarrik entretenitzea ere bada. » urte batetik bi
|
urtera bitarteko
haurrak adinean aurrera egin ahala, adimena, esperientzia, giroa, norberaren gorputza eta nortasuna aurkitu eta bakarka erabiltzen dituzte», dio Teresa Arango psikologoak, «Estimulazio goiztiarra haurrentzat» lanaren egileak (Ediciones Gamma, 2006). Baina hauek ez dira bakarrak onurak Honek ematen du urtebete eta bi urte bitarteko haurtxoaren jolasa. Besteak beste, Arangok «bere buruarekiko konfiantzaren garapena, autokontrola eta besteekin lankidetzan aritzeko gaitasuna» aipatzen ditu.24 hilabete bitartean, jolasa garrantzitsua da haurrak psikomotrizitate fina eta lodia gara dezan.
|
|
|
Haur gehiagoko lasterketak edo oztopoz betetako ibilbideak gorputza lantzen eta mugimenduak koordinatzen lagunduko dio; aldiz, pieza txikiak eskuekin hartu edo lehen aztarnak marraztu ondoren, eskuzko trebetasuna hobetuko du. 1 Urte batetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzako jolasa: makurtu eta jaiki Urte batetik bi urtera bitarteko haurrentzako jolasek haien motrizitatea bultzatu eta dibertigarriak izan behar dute.
|
|
|
1 Urte batetik bi urtera bitarteko haurrentzako jolasa: makurtu eta jaiki Urte batetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzako jolasek haien motrizitatea bultzatu eta dibertigarriak izan behar dute. Hau joko erraza da haurraren motrizitate larria eta oreka garatzeko. Helduak haurraren aurrean jarri eta eskuak hartu behar ditu.
|
|
|
Izan ere, bi eta lau urte bitarteko adingabeek jasaten dituzte arrisku gehien. Hori dela eta, arreta handiz zaindu behar dira, eta arreta handiz zaindu, batez ere, uretatik hurbil, itotzeak bigarren heriotza-arrazoia baitira urte batetik bederatzi
|
urtera bitarteko
haurren artean. Artikulu honek haurrentzako osasun arloko adituen gomendioak ematen ditu, haurren istripurik gabeko uda batez gozatzeko.
|
|
|
Hala ere, arriskua ez dago salbuetsita: uretan itotzeak bigarren heriotza-arrazoia eragiten du urte batetik bederatzi
|
urtera bitarteko
haurren kasuan, eta gehienak (%75) igerileku pribatuetan gertatzen dira, adin txikikoa zaintzeko arduradunak (gurasoak, zaintzaileak edo begiraleak) arreta falta duelako. Eta Lehen Mailako Atentzioko Pediatriako Espainiako Elkartea (AEAP) adierazi du hiru istriputatik bat udan gertatzen dela, eta, beraz, gurasoei eta zaintzaileei gomendatzen die arreta handiz ibiltzea eta ez galtzea.
|
|
2015
|
|
|
eskolan. Lau urtetik zortzi
|
urtera bitarteko
haurrei, haien familiei eta irakasleei zuzenduta dago, eta horren helburua da hezkuntzaren garrantziaz informatzea eta sentsibilizatzea. Animazioak eta musika erabiliz, hain zuzen ere, mugikorrak bezain gailu arrunt batetik. justizia, adiskidetasuna, zainketa, laguntza, ahalegina edo poza bezalako balioen garrantzia nabarmentzen du ipuinak.
|
|
|
Bi urteko ibilbidetxoa egin du nasa kultura berreskuratu nahian ari den haur-eskola esperimentalak. Momentuz, hirutik zazpi
|
urtera bitarteko
haurrak daude, hogeita hamar bat. Proba pilotua da, talde ausart batek martxan jarria, erakunde nasaren oniritzi eta laguntzarekin, baina erabateko babesik gabe.
|
|
2017
|
|
|
Sei hilabetetik bost
|
urtera bitarteko
haurrei eragiten dien birus baten ondorio dira ezpainetako pupak edo beroak.
|
|
|
autoestimua zer den jakingo du, eta nork bere burua zaintzen ikastea eta noizean behin ezetz esatea zer garrantzitsua den. 5 Arcoíris arraina Bi urtetik sei
|
urtera bitarteko
haurrentzako ipuina da, eta adiskidetasuna, norberekeria eta besteekin partekatu eta solidario izatearen garrantzia transmititzen ditu. Suitzan jaiotako Marcus Pfister autore eta ilustratzaileak txikienei hurbiltzen die itsas mundua, eta erakusten du norbait oso bakarrik senti daitekeela bere edertasuna gorabehera.
|
|
2018
|
|
|
Bertze aldetik, gibeleko azala aukeratzeko, Lesakako ikastetxetan ikasten ari diren 6 urtetik 12
|
urtera bitarteko
haurrei zuzendutako portada lehiaketa ere deitu du Udalak. 210x297 mmko neurria izan beharko dute lanek osotara eta hemen ere Lesaka 2018ko Sanferminak jarri beharko du nahitaez.
|
|
2019
|
|
|
7 mg 8 urteko haurrak: 10 mg 9 urtetik 13
|
urtera bitarteko
haurrak: 8 mg 18 urteko nerabeak (gizonak):
|
|
|
Horren adibide da Azalerako ipuinak, poesia, errima, hitz jolas, kanta eta ipuin laburrez osaturiko grabazio organikoa. Ahozkotasunaren garrantzia eta honek gorputzagaz, mugimenduagaz, azalagaz duen hartu-emana kontuan harturik sorturiko lana da, 0tik 5
|
urtera bitarteko
haurrei eta euren familiei zuzendurikoa. Durangaldean sorturiko proiektua da, Saroa Bikandiren, Peru Magdalenaren eta Maria Uriarteren eskutik.
|
|
2020
|
|
|
Zergatik ez da gomendatzen haur txikiek hosto berdeko barazkiak jatea? Elikagaien Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) gomendatzen du urtebetetik beherako haurrentzako pureetan zerbak eta espinakak ez sartzea, eta horiek urtebetetik hiru
|
urtera bitarteko
haurretan eguneko errazio batera mugatzea, nitrato-kopurua dela eta (metahemoglobinemia eragin dezakete haur txikietan). Beste barazki asko dituen dieta batek horiek ematen dituzten mantenugaiak ordezten ditu.
|
|
|
Nutrizio-score sailkapena eta ondorioak Igaraba-Score ez zaie aplikatzen haurrentzako elikagaiei (0 eta 3 urte bitartekoak), sistema hori egokitu gabe duten baldintza bereziak dituzten biztanleentzat baitira. Nire lehen Danone ez da beharrezkoa 6 hilabetetik 3
|
urtera bitarteko
haurrak elikatzeko. Marka bereko jogurt natural batek baino hiru aldiz gehiago balio du (6,5 euro/ kg, eta 2,25 euro/ kg), eta beste fabrikatzaile batzuen jogurt naturalak baino 7 aldiz gehiago (0,88 euro/ kg).
|
|
2021
|
|
|
Gailu sinple hori haurrentzako aulki sendo eta arina da, eta bizikletari akoplatzen zaio, txirrindulariaren aulkiaren atzean, euste-sistema desberdinekin, modeloaren arabera. Bederatzi hilabetetik bost
|
urtera bitarteko
haurrak (22 kilo) garraiatzeko prestatuta dago. Hala ere, Espainiako Pediatria Elkarteko (AEP) Haurren Lesioen Segurtasun eta Prebentzio Batzordeak haurrak urtebete izan arte itxarotea gomendatzen du.
|
|
|
Eskuarki, kaltzio gehiegi ez da dietaren bidez gertatzen, bigarren mailako ondorio gisa baizik, zenbait minbizi-motatan edo gehiegizko osagarritasunarengatik. Gehiegizkotzat jotzen da 1etik 8
|
urtera bitarteko
haurrak eta 19 eta 50 urte bitarteko helduak 2.500 mg-tik gora igarotzen direnean, 51 urtetik gorakoak egunean 2.000 mg-tik gora daudenean eta 9 eta 18 urte bitarteko gazteak egunean 3.000 mg-tik gora igarotzen direnean.
|
|
|
Horregatik, haurra lau hankan hasten denetik, sei eta hamar hilabete bitartean, helduek haurrentzako segurtasun neurri ezberdinak hartu behar dituzte etxean. Izan ere, urtebetetik lau
|
urtera bitarteko
haurren istripuen %61 baino gehiago etxean gertatzen dira, eta kopuru hori %86ra iristen da 12 hilabete baino gutxiagoko haurren kasuan. Kontuan izan, halaber, haurrentzako segurtasuna kalean Adin horretan, esploratzaile txiki bihurtu da umea.' Izaki bitxia da berez.
|
|
|
70 euro hilean: hiru urtetik sei
|
urtera bitarteko
haur bakoitzeko. 50 euro hilean:
|
|
2022
|
|
|
Urtetik aurrera, heldu baten elikagai berberak jan ditzakete. Hala ere, urte batetik hiru
|
urtera bitarteko
haurrentzako elikagai bereziak aurki ditzakegu merkatuan: jogurtak, gailetak… Elikagai horiek beren dietaren osagarri dira.
|
|
|
Gozatu zure seme-alabekin eskolako oporrez Aste Santuan. Hona hemen sei hilabetetik 16
|
urtera bitarteko
haurrekin egiteko ideia batzuk:
|
|
|
Control de la manera de la manera de la medida. Kokitu.com. Joko hau bi urtetik 12
|
urtera bitarteko
haurrentzat diseinatuta dago. Baina helduei eta Bigarren Hezkuntzako ikasleei zuzendutako bi fitxa ere baditu, familia osoak matematika, zientzia, buru-hausgarriak, mahai-jokoak eta, gainera, ‘Memoria’ izeneko atal berezi bat ere badu.
|
|
|
Dosiaren kostua (bi edo hiru, markaren arabera) ez da 55 eurora iristen. • Sei hilabetetik bost
|
urtera bitarteko
haurrentzako gripearen txertoa Imagen: charlesdeluvio Gripea ez da bakarrik larria adinekoentzat eta gaixotasun kroniko batzuk dituztenentzat.
|
|
|
Eskaera horiei Espainiako Pediatria Elkarteko (CAV-AEP) Txertoen Aholku Batzordea gehitu zitzaien 2021ean. Zergatik txertatu haurrak gripearen aurka Sei hilabetetik bi
|
urtera bitarteko
haurrentzat txerto injektagarri bat dago (20 euro); bi urte bete dituzten haurrei, berriz, txerto estrasala (37 euro) eman dakieke. Gazte nerabeen txertoa VPHarekin Giza papilomaren birusa (VPH) transmisio sexualeko infekzio ohikoena da.
|