|
2005
|
|
|
Bada eskola garaiko gertaera bat, orain garrantzitsua iruditzen zaidana eta
|
urte
batzuk geroago arte atentziorik eman ez zidana, ezerekin ez nuen-eta lotu gertatu zenean.
|
|
|
Idoiak zabal zabalik zeuzkan begiak; jakin min handia azaldu zuen, eta galdetu zion Albertori ea zer nolako ekintza humanitarioak egiten zituen Elizak Hego Amerikan, Afrikan nahiz Asian. Alberto Indian bizi izana zen, Kalkutako Ama Teresaren fundazioan lanean; garai hartan, moja hura ez zen hain ospetsua ere;
|
urte
batzuk geroago gertatuko zen hori. Alberto suharki mintzatu zen emakume haren maitasun baldintzagabeaz, kalean edozein bazterretan hiltzen ari ziren behartsu eta gaixoentzat eraikia zuen ospitaleaz.
|
|
2006
|
|
|
Kurt, filmatze taldeko partaide gehienak bezala, ezkertiarra zen, nabarmena zenez, baina ez zuten gai politikoa behin ere ukitu, haien arteko elkarrizketa etilikoetan. Kurtena zen Ivanek erre zuen lehenengo kanutoa, eta baita sudurreratu zuen lehenengo koka lerroa ere,
|
urte
batzuk geroago, Kasselera egin zion bisitaldi batean. Ez zuten harremana galdu:
|
|
2007
|
|
|
Patuari plegatze halako bat, eta horrek harritu zuen gehien. Arretak, ordea, osabaren eskutik aurpegira ihes egiten zion aldiro, gorroto aurpegi horixe bera erakutsi baitzien,
|
urte
batzuk geroago, Candiren etxera lotailu bat buru bueltan jarria joan zeneko hartan. Oroitzapena amesgaizto bihurtua zen aspaldi:
|
|
2008
|
|
|
poesiak bere txokotxoa behar du pandemonium honetan. Txillardegiren Leturiaren egunkari ezkutuaren argitarapena hirurogeita hamabost urte aurreratu dut, existentzialismoaren hondar ez ezik haren aurrekaritzat aurkezteko, Schopenhauerren ildoan ipiniz, eta tentatuta egon naiz Haur besoetakoarekin berdintsu jokatzeko, Nabokovek
|
urte
batzuk geroago Biarritzen egindako egonaldian" deskubri" zezan, baina pasatzea iruditu zait. XX. mendera igarota, Euskal Pizkundea" Euskal Pizkunde Elektriko" izendatu dut, eta Lizardi eta Lauaxeta poeta futurista sutsu bihurtu ditut, manifestu eta guzti:
|
|
2009
|
|
|
Iñigo, ahal zuen guztietan, jenioari entzutera hurbiltzen zen: haren bitxikeriak, oihuak, jarrera amultsuak, euskal arimari buruzko teoriak, harrespilei buruzkoak... hitz haiek barruraino hunkitzen zuten Iñigo, eta gerora aingura bihurtuko zitzaizkion aitak agindutako eginbeharra aurrera eramateko,
|
urte
batzuk geroago inudeak aitaren dokumentuak eman zizkionean. Iñigok bazekien baserrian jasotako umea zela, gurasoak hilik zituela, hori dena kontatua zioten, baina artean ez zuen gurasoei buruzko argibide zehatzagorik.
|
|
|
Bat batean, ordea, peripeziak erakarmen handiko bihurguneak hartzen ditu: orrialde eta
|
urte
batzuk geroago, mutikoak bere amorante izandakoa ikusiko du juduak hiltzeagatik epaitzen ari diren emakume nazi batzuen artean.
|
|
|
Amak liburuok irakurriz leuntzen zuen astea, eta berari gehien gustatzen zitzaizkionak pasatzen zizkigun senideoi. Hala irakurri nituen Charles Dickensen La pequeña Dorritt eta Walter Scott-en Ivanhoe bezalako nobelak edo Nicolas Wasemanen Fabiola eta Pierre Lhanderen Mi curita bezalakoak(
|
urte
batzuk geroago, euskal emigrazioari buruzko liburu aitzindaria eta Dictionnaire Basque Français ezagutu nituenean, a zer nolako sorpresa jakin nuenean liburu mardul serioon egileak idatzia zela Mi curita. Mon petit prêtre, nobelatxoa ere!).
|
|
2010
|
|
|
Estatu terrorismoak hildakoak ere ez dira ahaztu behar. GAL taldeak, adibidez,
|
urte
batzuk geroago nire ikaslea izango zen mutil baten aita hil zuen, beste asko bezala.
|
|
|
Hurrengo bizipen oroitzak,
|
urte
batzuk geroago, doktorego tesiari buruzkoak dira, beronen defentsa egunarekin, eta honi lotutako gomuta guztiekin. Urte asko lehenago, Euskal Filologiako hirugarren ikasturtean nengoelarik, Saizarbitoriaren eleberrigintzari buruzko tesia egitea pentsatu nuen, nahiz eta jakin corpusa oso txikia zela:
|
|
|
Oso gutun atsegina bidali zidan bere laguntza eskainiz. Doktorego tesi hori Iñaki Beti irakasleak egingo zuen
|
urte
batzuk geroago. Baina literatura idazten serio hasi nintzenean, abandonatu egin nuen tesia egiteko asmoa, eta beti esaten nuen ez nuela inoiz egingo.
|
|
|
Ez dakit zer erantzun zidan, eta amets batean ikusi banu bezala sailkatu nuen berehala txikitako ezohiko imajina hura. Orduan ezin nuen imajinatu ere egin
|
urte
batzuk geroago horrelako gertakarietan oinarritutako literatura idatziko nuenik.
|
|
|
Halako batean The Beatlesen Hard Day, s Night filma bota zuten telebista frankistan. Hori nolabaiteko irekiera ideologikoaren ondorioa izan zela ikasiko nuen
|
urte
batzuk geroago. Horregatik egon zen diktaduraren telebista hartan euskarazko saiotxo bat, Euskalerria izenekoa, haurrentzako azpisail bat ere bazuena, Pinpilinpauxa, 1975ean diktadorea zendu baino hilabete lehenago pantailaratzen hasi zena (data zehatza Jose Mari Iriondok gogoratu zidan, telesaio hartako aurkezleak; ikus 1977ko Joan Mari Torrealdairen Euskal idazleak, gaur liburuko 533 orrialdean agertzen den argazkia).
|
|
|
The Beatles Madrileko zezen plazara jotzera joan zirenean, NO DOan (hau da, zinema aretoetan pelikula baino lehen nahitaez bota behar zen albistegi frankista ofizialean) haiek ikustera oso jende gutxi joan zela esan zuten, eta gezur hura egia balitz bezala pasarazteko, kontzertua hasi baino ordubete lehenago harmailetan filmatutako irudiak eman zituzten, eta noski, ordu horretan ez zegoen jende askorik. Hori dena
|
urte
batzuk geroago jakingo nuen, noski, Madrilen kantatu zutenean sei bat urte bainituen.
|
|
|
" Ezkertiar erradikal" haietako bati, ordea, izugarrizko grazia egin bide nion. Xabier Aizpurua zuen izena eta laster konturatu nintzen ez zela hain erradikala; hala ere,
|
urte
batzuk geroago EAJko gobernu batean goi mailako kargu bat izatera iritsi zela jakitean apur bat harritu nintzen. Nik erabiltzen dudan euskara mintzatuak asko zor dio Xabier Aizpuruaren familiarenari.
|
|
|
Unibertsitateko liburutegian nengoen ikasten, ETA politiko militarrak nire osaba bahitu zuela aldamenean eserita neukan lagun baten egunkarian harrituta irakurri nuenean. Bahitzaileen artean nire haurtzaroko lagun minena zegoela jakingo nuen
|
urte
batzuk geroago, eta baita Arnaldo Otegi ere, besteak beste. Nire osaba hori Gasteizko Michelin fabrikako zuzendaria zen bahitu zuten sasoian, eta greban zeuden langileei laguntzearren erabaki zuen ETA politiko militarrak ekintza hura egitea.
|
|
|
Jendeari atzetik izan beharrean aurretik jarraitzen zion gizon baten istorioa zen, umore handiz kontatua. Valentà Puig eta Juan José Millà ¡ s
|
urte
batzuk geroago ikusiko nituen berriro Bernardo Atxagarekin batera Donostiako MarÃa Cristina hotelean elkarrekin egin zuten jendaurreko solasaldi batean. Galdera zail bat egin nion Atxagari, ez dakit zein, eta Millà ¡ sek" veo que sigues en forma, tú siempre tan punzante" edo horrelako zerbait esan zidan ekintza amaitutakoan, berehala kontatuko dudan Verinesen gertatutakoaz ongi gogoratzen zelako edo.
|
|
|
Ikasle abertzale askori ez zitzaien liburua bere osotasunean gustatu, baina bai estatu terrorismoari egiten nion kritika. Eleberri hau argitaratu zenean ez zeuden oraindik kartzelan
|
urte
batzuk geroago auzipetu eta espetxeratuko zituzten Espainiako Barne Ministerioko kargu gorenak.
|
|
|
Eta Justizia Administrazioko langileria eskualdatzeko negoziazioari ekin zitzaion. Eskumen hori Gernikako Autonomia Estatutuan dago, eta
|
urte
batzuk geroago lortu zen, PP Espainiako gobernuan zela, orduan ere EAJ PNVk Estatuko aurrekontuen aldeko botoa emateko egin zen negoziazioaren harira.
|
|
|
Lehenik Jose MarÃa Aznarri, Presidente zela, eta
|
urte
batzuk geroago José Luis RodrÃguez Zapaterori, biei proposatu nien adierazpen instituzional bat egitea. Downing Street eko Adierazpenaren parekoa sinatzea nahi nuen, bakeari atea irekitzeko, Irlandan gertatu zen bezala.
|
|
|
Hedabideei ez zitzaien inoiz horren berri eman; Aznarrek ez zuen aintzakotzat hartu, ezta RodrÃguez Zapaterok ere,
|
urte
batzuk geroago. Bataren eta bestearen estrategiek beste bide bat zeramaten.
|
|
|
Humek ez du onartzen argudio hori, analogia bera egokia ez delako, unibertsoa ez baita erloju edo makina baten antzekoa. Ikusi bezala,
|
urte
batzuk geroago, Darwinek Humeri arrazoia eman zion.
|
|
|
Hipotesi edo uste horrek, bada, zenbait gertakari azaltzeko balio zuen. Areago, Le Verrierrek planeta (hipotetiko) horrek non egon behar zukeen ere kalkulatu zuen, eta
|
urte
batzuk geroago Johann Gottfried Galle astronomoak() Neptuno ikusi zuen Le Verrierrek aurresandako kokapenean bertan. Hortaz, abdukzio arrakastatsu baten aurrean gaude.
|
|
|
Horregatik, umeak gurasoei sinetsi die, eta uste du Olentzero abenduaren 24an etxera joango dela. Baina
|
urte
batzuk geroago, umea konturatuko da Olentzero ez dela etxera joango abenduaren 24an, besteak beste, umeak ama ikusi duelako opariak jartzen. Eta zentzu komunaren ereduari dagokion ikuste horren aurrean, zertan geratzen da lekukotasuna?
|
|
2011
|
|
|
Anjel Latimierren hasi zen lanean, oso ongi ordaintzen zuten enpresa batean, eta
|
urte
batzuk geroago Baionan sukurtsal bat irekiko zuten berriarekin etorri zen. Langile batzuk hara eraman eta besteak han bertan kontratatuko zituzten.
|
|
|
kontsumoa, zabor ekoizpena, eguratsera igorritako CO2a, geure bidaiak eta beste hainbat aldagai murriztu eta hazkundea gerarazi beharraz mintzo ziren (dira) bazterretan. Bereziki argigarri begitandu zitzaidan
|
urte
batzuk geroago agerturiko Pello Zubiriaren" Heathrow berriaren kontrako ekintzen irakaspenak" artikulua [22]:
|
|
2012
|
|
|
Gerra bukatu eta gero, Jaime Orbek oso osorik eskuratu ahal izan zuen bilduma, eta,
|
urte
batzuk geroago, hango materiala izan zen Antonio Zavalak Karlisten bigarren gerrateko bertsoak liburua osatzeko baliatu zuen iturrietako bat, Jose Manterolarenarekin eta han hemen bildutako materialekin batera.
|
|
2019
|
|
|
Gauzari erromantizismoa kendu eta dirua irabazteaz kezkatzen nintzela adieraziko zuen zerbait jarri beharra neukan. Ez nekien asko
|
urte
batzuk geroago dirua irabazi behar horrek egiazki kezkatuko ninduela nire hasierako bokazioaren kaltetan...
|
|
|
Deliberatuki zen desleiala jatorrizko testuarekin. Woolfekin hasitako bidea muturrera eraman zuen
|
urte
batzuk geroago, Kavafisen poemen itzulpena zela-eta. Kritika gogorrak irentsi behar izan zituen Kavafis itzultzean hartutako libertatearengatik.
|
|
2020
|
|
|
Babarrunak eramaten nizkion, edota kuiatxoak, zeinahi aitzakia zen ona, bisitan joateko. Eta Siok burua galdu zuelarik,
|
urte
batzuk geroago, maiz joaten nintzaion orduan ere. Ez aski.
|
|
2022
|
|
|
Gertakari politiko ugariko garai baten hasiera izan zen hura: Gerra Hotza bukatu zen,
|
urte
batzuk geroago Berlineko Harresia erori zen, Sobietar Batasuna ahuldu egin zen eta Ekialdeko Europan zenbait estatu berri sortu ziren.138
|
|
2023
|
|
|
Eta ondorioz hil. Eta
|
urte
batzuk geroago, etxe hartan berean, Dolçak etxe txarra izango zela uste izan zuen etxe hartan, jo eta bertan atzeman zuen bere ama tximiniatik barneratu zen tximista batek, eta hil egin zen. Baina heriotzak ez zuen borrokatik aldenaraztea lortu, ez eta ideiak izatetik ere.
|