|
2000
|
|
|
Jitoan nenbilen, galduta, eta Egunkaria ko kontratua sinatu nuenean izar gidari bat atxiki nuela uste izan nuen, kontratu hartan bat egiten baitzuten hileroko soldatak eta militantziak, eguneroko lan arautuak eta euskararen eta aberriaren aldeko borrokak. Egunkaria ko erredakzio nagusia ez zegoen artean ere,
|
urte
batzuk geroago egongo zen bezala, Andoaingo Gudarien etorbidean, Lasarte Orian baizik, baina hara lan egitera joaten ginenok gudaritik zertxobait behintzat bagenuela sinetsirik nengoen hasierako garai hartan. Koldo Izagirre idazlea erredakzio nagusira etorri zen aurreneko zenbakia plazaratu zen egunean, guri zorionak ematera.
|
|
2009
|
|
|
|
urte
batzuk geroago,
|
|
2011
|
|
|
urrundik ikusten zenuen,
|
urte
batzuk geroago, axolagabe
|
|
2014
|
|
|
Kolpatu egin zuten, torturatu, belarriak ebaki eta hil. Une horietako grabazio bat ere badago, eta interneten ikusi zuen Irene Arriasek
|
urte
batzuk geroago. Bideo zatiak daude, inoiz ez osorik, galdeketa luzea izan zen.
|
|
|
Horregatik hasi zen hilabete batzuk geroago horri buruz irakurtzen, garunari buruz,
|
urte
batzuk geroago indarkeriari buruz ere irakurtzen hasi zen bezala, arrazoiak garbiegi ere ez. Irakurri zuen bezala Operación Ogro.
|
|
|
Jean Baptiste Munyankorek
|
urte
batzuk geroago esan zuen lagun berriak egin behar izan zituela masakreen ostean, familia berria, inor barik geratu zelako. Dena berria beraz:
|
|
|
Batzuk ez zituen gehiago ikusiko, azken eguna hura, Durangokoak ziren, Gernikakoak, Gipuzkoakoak ere bai. Batzuk egunkarietan ikusi zituen
|
urte
batzuk geroago, Jon Arregi eta Elena Betiño esate baterako, 1999an eta 2003an. Ezkerrean zituen Irenek azterketan, korridorearen beste aldean:
|
|
|
Melo Antunes izan zen,
|
urte
batzuk geroago, diktaduraren kontra egin zutenetako bat, Revolução dos Cravos, desobedientzia lehenengo, iraulia gero. Ematen du horren beldur izaten direla agintean, batez ere horren beldur, desobedientziaren beldur.
|
|
|
Berdin ikusi zuen Irenek
|
urte
batzuk geroago nola torturatu zuten kamera aurrean Samuel Doe, nola eraman zuten heriotzaraino, belarriak ere moztuta, tantaka odola, galdeketa egiten zioten bitartean. Europako Kontseiluak behin eta berriro eskatu izan du atxiloaldi guztietako galdeketak grabatzeko, gehiegikerien kontra, torturen kontra.
|
|
|
Mota guztietako gehiegikeriak Nanjingek, bortxaketak batez ere, buru erauzketak, umeak, nekazariak. Japoniako Armada Inperialak egin zuen hori guztia,
|
urte
batzuk geroago John Hustonen kontra aritu zen berbera.
|
|
|
1927an itzuli zen Ingalaterrara, 24 urteko beteranoa, erretiratua. Esaten da horren osteko hamarkadan, Espainiako gerra zibila hasi artekoan, tuberkulosiak erasan ziola, barruan geratu zitzaiola, horrek hil zuela
|
urte
batzuk geroago. Hala ere, gorputza mailatuta eduki arren, gerra zibilera joan nahi izan zuen...
|
|
|
torturatu egin zuten Aitzol, begia lehertu, gortinarik gabe, ez zuten beharrizanik ikusi. Oihuak entzun ziren, torturetatik ateratzen ikusi zuten beste presoek, telebista kamerek Martxelo Otamendi ikusi zuten bezala
|
urte
batzuk geroago.
|
|
|
Ulertzekoa da 24 urteko ume batek sinestea han egon behar zuela, bere betebeharra zela, ohorea, ausardia eta abar. Nekezago ulertzen da
|
urte
batzuk geroago gertatu zena, Bigarren Mundu Gerran... Ia 50 urte zituen Tolkienek ordurako, familia ere bai, eta seme biak eraman zizkioten gerrarako.
|
|
|
Harrezkero askotan pentsatu izan zuen gauza bera, indarkeriari begira hasi zenetik burutik kendu ezinda ibili zuena. Izan ere, jaio zen urtearen inguruan, 1971n, urte batzuk lehenago,
|
urte
batzuk geroago, sinesteko zaila zen sortu ziren talde armatuen kopurua, bazter gehienetan: Baader Meinhof, Irail Beltza, Tupamaroak, Angry Brigade, FARC, Sendero Luminoso apur bat geroago.
|
|
|
Francoren administrazioak eraikina lapurtu zion EAJri,
|
urte
batzuk geroago, gerra ostean. Eskola jarri zuten, Escuela Nacional.
|
|
2015
|
|
|
Badakizue, efizientziaren izenean ezarritako" nik agindu eta zuk obeditu" arau ezin mesedegarriagoa, zeinak sudurraren puntan jartzen zaiena egitea ahalbidetzen dien formularen erabiltzaileei. Kontuak kontu, ideologiak banandu gintuen modu interesatu bertsuan –eskuindar burges zapaltzailea nintzen ni– elkartu gintuen
|
urte
batzuk geroago komenientziak. Juanjok horrelaxe hartzen baititu erabakiak:
|
|
2016
|
|
|
Dalmacio Langarika txirrindulari ezaguna bilakatuko zen
|
urte
batzuk geroago: bi bider irabaziko zuen Espainiako Txapelketa eta behin Espainiako Vuelta.
|
|
|
1947, maiatzak 7 Jose Antonio Agirrek mezua bota zuen irratiz, zorionak emanez greben arrakastarengatik; 4.000 lagun irten ziren kalera. Egun berean, Agustin Unzurrunzaga ELAko kidea hil zuten Donostian, Bergarako greba orokor batean parte hartzeagatik atxilotu ostean;
|
urte
batzuk geroago Martin Ugalde idazleak Caracasko erbestean Xabaleren hazia ipuina idatziko zuen, kasu garratz hau gogoan.
|
|
|
Manu Sota zen Eresoinka ikuskizunaren arduraduna, Agirre lehendakariak hala aginduta. Manuk berak
|
urte
batzuk geroago aitortu zuenez, “ez zegoen Agirreri ezetz esaterik”, hain zuen karisma berezia; eta lehenago euskal futbol selekzioaren Europako biraz arduratu zen bezala –eta lortutako arrakastaren ondorioz– bere gain hartu zituen enbaxada kulturala osatzeko eta garatzeko lanak.
|
|
|
Gerra Zibiletik ihes egindako haurrei sostengua emateko talde bat ere sortu zuen Estatu Batuetan, askotariko intelektual eta zientzialariekin, esate baterako, Theodore Dreiser, Lillian Hellman, Albert Einstein, Dorothy Parker, Thomas Mann edo Edna St. Vincent Millay; eta
|
urte
batzuk geroago, Bigarren Mundu Gerra bukatu ondoren, Eleanorrek sustatuko du Nazio Batuen Giza Eskubideen Karta ere.
|
|
2021
|
|
|
Zer diozu erraten badizut
|
urte
batzuk geroago Jason izeneko zure bortxatzailea zela Maddirekin, arrapaladan eta gordean, ezkondu zen mutikoa?
|
|
|
Aitak ez zuen gehiago lanik egin. Budapesten hil zen,
|
urte
batzuk geroago. Zaldirik gabe, eta hiri handi baten erdian, ez zuen bere burua aurkitzen.
|
|
|
ETAk hilko zuen
|
urte
batzuk geroago.
|
|
2023
|
|
|
Elkarrizketaren hasieran Dejabukoen lana ezagutu nuen lehen aldia kontatu dut. Bigarrengoz
|
urte
batzuk geroago elkartuko ginen, nik Gizarte Antropologiako ikasketak burutu ondoren: teatroaren deia berriro sentitu nuenean Aranbarrik Antzerki Labea eskola gomendatu zidan.
|
|
|
Baita beste lan batzuetarako ere. Adibidez,
|
urte
batzuk geroago, 2009an, Hernaniko Txanobarragorro herri antzerkian jokatzen nituen hiru juje maskaratuak antzezteko. Topengak badu zerbait ganberroa, jostalaria, alaia, freskoa, bufoiaren izaerari hurbiltzen dena, oso erakargarria dena antzerkirako:
|
|
|
Gogoratzen naiz txikitan aitonaren ondoan jarri eta eguerdi zein gaueko partean Iran/ Irak gerra amaiezin hura telebistan iragartzen zutenean. Zeinek esango zidan
|
urte
batzuk geroago Teherango Antzerki Jaialdi batean izango nintzela, Irango Gobernuak ekoitziriko The 24th Fadjr International Theater Festival ean hain zuzen. Jon Gerediagak idatziriko Yuri Sam lanarekin, eta euskaraz!
|