|
2000
|
|
|
Eta ipuin hura kontatu zigun, segidan jakinaraziko dizudana, alde batetik polita delako eta bere gatza eta piperra duelako, eta bertzetik segur nagoelako ezen ipuin hark bere eragin ezkutua izan zuela enegan,
|
urte
batzuk geroago agerirat eginen zuena, noiz eta nihaur ere bertze erliki kontu batekin nahastu bainintzen. Baina, bertze kontu hori bertze baterako uzten dizudala, natorren, bada, Pedroren kontakizunerat:
|
|
2003
|
|
|
Formol usain pixka bat zeriela erabaki nuen. Ez nuen berehalakoan pentsatuko
|
urte
batzuk geroago ni baino askoz zaharragoa zen gizon batekin maiteminduko nintzenik –esan zuen eta aliritzira zenbaketa bat egin behar izan nuen Sophieren eta nire artean zegokeen aldea kalkulatzeko. Aldea ez zela horrenbestekoa erabaki nuen, nahiz eta nik ere formol usaina izango nuen, baina ez nuen galai itxura zainduegirik bederen, traketsa nintzen janzkeran eta traketsagoa tratuan, nire itxura ganora gutxikoa zen, errukia ematen nielako maiteminduko ziren beharbada nirekin emakumeak, ez nuen sekula jakiterik lortuko.
|
|
|
Hemen boa pozoitsuak ikusten ditut eta zurekin gogoratzen naiz", idazten dio. Dena dela, justiziari men eginez, esan beharra dago Pichardon bizargin hau izan zela
|
urte
batzuk geroago Albert Mezigue esploratzaile handiari herriko plazan irudia jar ziezaioten lanik gehien egin zuena, udaletxeko zinegotziak konbentzituz. Horrek erakusten du gizakiaren benetako handitasuna beti nagusitzen zaiela txikikeriei.
|
|
2004
|
|
|
Nazien jendaurreko agerraldiak eta mitinak liskar larriekin bukatzen ziren. Horretarako naziek SA indarrak lehen eta,
|
urte
batzuk geroago, SSak sortu zituzten, karriketan arerio politikoen kontra egiteko. Arerioa beldurtzeko.
|
|
|
fisikako printzipio guztiak guztiz ebatziak izateko zorian zeudela. Planck, zorionez, ez zegoen hain seguru, eta
|
urte
batzuk geroago kuantuen iraultza abiaraziko zuen. Beste adibide ezaguna Lord Kelvin zientzialari ospetsuarena da.
|
|
2006
|
|
|
Oharra: Abestuak izan ziren ahapaldi hauek, Lizardiren lau urtaroei buruzko poemaren laugarren atalaren (udazkenaren) zatiak dira. Lizardiren poema hori, osorik, Antton Valverdek konposatu eta grabatu zuen
|
urte
batzuk geroago. Merezi du osorik irakurtzea.
|
|
2008
|
|
|
Eta hain zegoen bere misioak itsututa, bestalde, non, kokainaren aurkako hotsak zabaltzen hasi zirenean ere,
|
urte
batzuk geroago drogaren erabateko debekua ekarri zutenak, ez Sherlock Holmesen ospeak eta entzuteak ez Sigmund Freudek kokainari buruz zituèn aldeko iritziek, ezta aita santu Leon XIII.ak Mariani izeneko kokazko ardo bat promozionatzeko egin zuèn pro pagandak ere5, ez zuten balantza orekatzerik izan, antza, hain ziren larriak, adituek ziotenez, kokainaren ondorio zuzenak zein albokoak?, berak berean jarraitu baitzuen?
|
|
|
–Gizon hark markatu zuen nire bizitza? esango zuen
|
urte
batzuk geroago Ernestinak. Ernestinak, baina, berezko marka zuen, bere izaera hura, adibidez, uso apal bat izatera bultzatzen zuena, ebanjelioaren hitzetan, edo bere egoteko modu hura, aditzera ematen zuena egon bazegoelako ez zegoela eta egon ez zegoelako bazegoela?, eta frai Millanek ez zion jada markatua zetorrenari ipar argi bat ipini baizik, beharbada.
|
|
|
Horren hurre eta ezin ezer egin. Artetak pintatuko zuen antzeko eszena
|
urte
batzuk geroago,. La galerna, izeneko koadroan.
|
|
|
Marie edadean sartua dago. Frantziara joan zen gaztetan eta bertan ezkondu zen, nahiz eta
|
urte
batzuk geroago New Yorkera itzuli zen bikotea. Senarrak hasieratik esaten zion seme alabak izan nahi zituela eta berak ezetz.
|
|
|
Frai Millan ez zen san Frantzisko ez Ernestina santa Klara, jakina, baina haiek ere, san Frantzisko eta santa Klararen antzera, bi arima biki ziren, gora begira bizi zirenak eta jarrera bertsua zutenak, bizimolde espirituala bideratzeko orduan. " Gizon hark markatu zuen nire bizitza" esango zuen
|
urte
batzuk geroago Ernestinak. Ernestinak, baina, berezko marka zuen –bere izaera hura, adibidez, uso apal bat izatera bultzatzen zuena, ebanjelioaren hitzetan, edo bere egoteko modu hura, aditzera ematen zuena egon bazegoelako ez zegoela eta egon ez zegoelako bazegoela–, eta frai Millanek ez zion jada markatua zetorrenari ipar argi bat ipini baizik, beharbada.
|
|
|
Eta hain zegoen bere misioak itsututa, bestalde, non, kokainaren aurkako hotsak zabaltzen hasi zirenean ere,
|
urte
batzuk geroago drogaren erabateko debekua ekarri zutenak –ez Sherlock Holmesen ospeak eta entzuteak ez Sigmund Freudek kokainari buruz zituèn aldeko iritziek... ezta aita santu Leon XIII.ak Mariani izeneko kokazko ardo bat promozionatzeko egin zuèn pro pagandak ere5, ez zuten balantza orekatzerik izan, antza, hain ziren larriak, adituek ziotenez, kokainaren ondorio zuzenak zein albokoak
|
|
2009
|
|
|
–Hemen loteria gutxiago eta justizia gehiago behar duk? esaten zian, eta nik ez nioan orduan ulertu, baina
|
urte
batzuk geroago bai, beste egun batean egia aitortu nion arte: –Arrazoi duzu, osaba, loteriak zenbaki bat saritzen baitu, eta justiziak guztiak.
|
|
|
Hain izan gara beti diferenteak, elkarren osagarri ginen. Gogoratzen dut egun eguzkitsuetan, aroztegiaren barrura begiratzean, egurra mozteko xaflak eguzkiaren isla bueltatzen zigula, keinu eginez,
|
urte
batzuk geroago gertatu behar zuen istripu larriaz ohartarazi nahiko bagintu bezala.
|
|
|
Anaiarengatik izango ez balitz, Isidro bere atzetik ibiliko zela. Hor hasi zen gure harremana arrakalatzen,
|
urte
batzuk geroago Carmenek guztiz haustea lortu zuen arte. Pertsona bakarra ginela uste genuen ordura arte.
|
|
|
osaba Pakunin ez zuan aitaren suerte onarekin poztu: " Hemen loteria gutxiago eta justizia gehiago behar duk" esaten zian, eta nik ez nioan orduan ulertu, baina
|
urte
batzuk geroago bai, beste egun batean egia aitortu nion arte: " Arrazoi duzu, osaba, loteriak zenbaki bat saritzen baitu, eta justiziak guztiak.
|
|
2010
|
|
|
Eta hara: aitaren arrazoibideari, egia da aitak,
|
urte
batzuk geroago, jarrera malguago batera egin zuela errepublikaren kritikan, baina hori beste kontu bat da, akatsak ikus niezazkiokeen arren, funtsean zuzen zegoela iruditu zitzaidan.
|
|
|
Modu bertsuan, Rifeko jendearen aurkako gerra erabatekoan Alemaniak esperimentu belikoa ikusi zuen. ...i zela eta, 1925ean Reichswehr en agintaritza nagusiak hegazkin mekanikariz mozorrotutako bi ofizial alemaniar, Ulrich Grauert kapitaina eta Hans Jeschonnek tenientea, bidali zituen, lehenengo Espainiara eta gero Marokora, eraso kimikoen eta bonbardaketen berriren bila, Alfredo Kindelán teniente koronel espainola eta Wilhelm Canaris penintsulan zerbitzu sekretu alemanaren burua jakinaren gainean(
|
urte
batzuk geroago, gizon hauek protagonistak izanen ziren Espainiako gerraren bonbardaketetan: Condor Legioa sortzeko ituna Canarisek prestatu zuen Francorekin; Jeschonnek Göringen kolaboratzaile bihurtu zen, Condor Legioaren erabakietan hartu zuen parte eta, jenerala izanik, Luftwafferen Estatu Gorenaren burua izatera heldu zen; azkenik, Kindelán Espainia nazionalkatolikoaren aire armadaren komandante eta burua izan zen Francorekin, 1937an hegazkin alemanek eta italiarrek Bizkaia eta Ipar Frontea bonbardatzen zituzten bitartean).
|
|
|
Eta hara: aitaren arrazoibideari —egia da aitak,
|
urte
batzuk geroago, jarrera malguago batera egin zuela errepublikaren kritikan, baina hori beste kontu bat da— akatsak ikus niezazkiokeen arren, funtsean zuzen zegoela iruditu zitzaidan. Ohi ez bezala, baina, ez nituen buruz ongi garatutako arrazoiak erabili, baizik eta beste arrazoi bat, erraiak sorburu zituena eta burua ere erraien mende jarri zidana... une hartantxe jendaila Regina eneko hesiak hausten imajinatu bainuen, baita aurrera egiten ere:
|
|
2011
|
|
|
Carlo, bien artekoa, Chicagora heldu berri zirela hil zitzaien. Hala ere,
|
urte
batzuk geroago, beste haur bat erditu zuen Giuliak, eta amerikar semeari izen amerikanoa ipini zioten, William edo Billy.
|
|
|
Kamera geldoa erabili zuten, pilotarien mugimendu arin eta abilak goratzeko, eta Operación H rekin abiatutako muntaketa errepikatu zuten: . Kontatzeko modu desberdin bat, hemendik kontatzeko modu bat?,
|
urte
batzuk geroago Ama Lur en oso garbi antzemango zena. Pilota jokoa errodatzeko Techniscope deritzon formatua erabili zuten (2,35 metro luzeran eta metro bat altueran), guztiz ezohikoa garairako.
|
|
|
Gizakiaren desintegrazioa eta denon barruan dagoen autosuntsipenerako ahalmena (indibiduala nahiz soziala) jorratu nahi izan zuen zuzendariak. Bestelako giroan kokatuta, baina gai bera landu zuen
|
urte
batzuk geroago Historias del Kronen (1994) indartsuan. Kontrastea handia da hauek biek eskaintzen duten mezu ezkor eta tragikoaren, eta tartean egin zuen Las cartas de Alou (1990) itxaropentsuaren artean.
|
|
2012
|
|
|
Hipoteka altua jarri zuten, senarraren irabaziek horretarako ematen zietelako. Banatzean, andrea etxearekin eta umearekin gelditu zen; garai hartan erabat ordainduta ez zegoen arren, epeak zertxobait luzatzea eta kopuruak zertxobait jaistea lortu zuen, eta
|
urte
batzuk geroago ordainduta zegoen, estutasun handirik pasatu gabe.
|
|
|
Izan ere, handik aurrera komikiak bigarren maila batera igaro ziren, eta liburuekin hasi nintzen; aipatu dut jada sistematikoa naizela kontu horri dagokionez. Jules Verne deskubritu nuen, Le livre de poche bilduman, eta demasa iruditu zitzaidan;
|
urte
batzuk geroago gauza bera gertatu zitzaidan Simenon ekin: Maigret komisarioari buruzko liburu guztiak leitu ditudala uste dut.
|
|
2013
|
|
|
Umea nintzela nire aita itsasoan ito zen, arrantzan atera, eta enbatak erasotutako itsasontzia hondoratu zenean. Nire ama gaixoa penak eta tuberkulosiak jota hil zen
|
urte
batzuk geroago. Hamasei urterekin umezurtz geratu nintzen.
|
|
|
Eta aitxitxek gogoan du
|
urte
batzuk geroago kopla batzuk entzun zituela Eibarren bertan, Untzagako plazan, gizon bizardun batek kantatuta:
|
|
|
Zer dela-eta zabaldu zen berriro auzia
|
urte
batzuk geroago, 2003ko bigarren epaiketa iritsi arte?
|
|
|
Horregatik, orain hirugarren aldiz auzia zabaldu denean, pentsatzen genuen aukera bazegoela hura epaiketara eramateko, bere garaian epaitu ez zutelako. Aukera hori bazegoela irizten nion, ez orain Morcillok esaten duena sinesten dudalako, baizik eta ulertezina iruditzen zitzaidalako errugabetzat jotako pertsona batek,
|
urte
batzuk geroago delitua baliogabe gelditu denean, bere burua erruduntzat jotzea eta beste batzuk salatzea eta hori ez ikertzea, gutxienez lekukoak aurrez aurre jarrita jakiteko nork dioen egia eta nork ez. Epaileak hori artxibatzea erabaki du, eta guk errekurtsoa aurkeztu dugu.
|
|
|
Nik ez nuen pentsatzen
|
urte
batzuk geroago aurki zitezkeenik. Ni auzitegira ailegatu nintzenean, azken batean, nire gainetik zeuden pertsona batzuek esaten zuten inongo sinesgarritasunik eta bermerik ez zegoela, lehen ibilitakoak zebiltzala orduan lan haietan.
|
|
2014
|
|
|
Uste dut gaztetan asko irakurri zuela, abenturazko nobelak, Salgari, Verne, William Bihurria eta halako gauzak; askotan kontatzen zizkigun halakoetatik ateratako pasadizoak, eta berehala ezagutzen nituen nik horiek,
|
urte
batzuk geroago, liburuak neure kabuz irakurtzean.
|
|
|
Birgogoeta eragingo diona,
|
urte
batzuk geroago agitu da: –Berlingo antisemitismoaren polemika? 1468 Alemanian mugimendu antisemita modernoaren hastapen literarioa, hedabide eta liburuetakoa?
|
|
|
Debara ezkondu ziren, garai hartan Elgoibarren egiten zutelako lan biek. Eta,
|
urte
batzuk geroago, Estherrek lana aldatu zuenean joan ziren Donostiara bizitzera, Gorkak hamar eta Ikerrek zortzi urte zituztela.
|
|
2015
|
|
|
Granadara joateko erabakia, zuri gezurra esatearena, zirt edo zart hartu nuen. Abesteari utzi eta
|
urte
batzuk geroago, paper dramatiko bat interpretatu behar nuen atzera berriz. Mezzo soprano baten rol tipikoa, azken finean:
|
|
|
etxe barruko jarduna, herri arteko hartu emana eta eliza. Antzera mintzatu zen
|
urte
batzuk geroago,. Aspaldiko, ezizenaren estalpean (1954:
|
|
|
–No pretendemos hacer una página, o una sección, cultural, por ejemplo? en euskara y el resto en castellano[
|
urte
batzuk geroago politika hori ezarriko zuten baina, III.3.1 atalean ikusia dugun moduan], sino un periódico bilingüe en el que haya noticias en ambos idiomas. Sólo excepcionalmente, por otra parte, aparecerían artículos traducidos.
|
|
|
Edo, indarrean zeudenak batuta sinergiak eraginez, astekari sendo bat egiterik? Ezen nola Siadecok hala
|
urte
batzuk geroago Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Azterketarako Lantaldeak eginiko ikerketek jendeak euskararekiko oso jarrera positiboa zeukala baitiote, eta garai hartan euskaraz irakurtzearen aldeko (oso aldeko gainera) iritzi giroa ere bazela... Horrez gain, hor ziren alfabetatze taldeak eta nabarmen indartzen ari ziren ikastolak, hor ziren halaber lehendik zetorren prentsa tradizioa eta sortu (edo bersortu) berri ziren Jakin, Elhuyar, Zehatz, Kili Kili edota Ipurbeltz, euskara batua bera ere finkatzen eta errotzen hasia zen Euskaltzaindiaren Arantzazuko (1968) eta Bergarako (1978) bilera ospetsuen ondoren, UEU bera ere gero eta sustraituago ageri zen, euskal unibertsitate barrutiari buruzko eztabaida ere puri purian genuen, garai hartakoak ditugu baita Xabier Kintana eta Joseba Tobarren Euskal Hiztegi Modernoa eta Luis Mari Mujikaren Hiztegi orokor teknikoa, ikastolen aldeko jaiak ere abiatu berri ziren (1977an egin zen estreinakoz Kilometroak)...
|
|
2016
|
|
|
ito pasada luze bat emango zion sudur zuloetatik ur azalerako bidea egiten zuten aire burbuilak eten arte, anaiak ostiko egiteari utzi arte, gorpua ur gainera hilotz igo arte. Ez zitzaion orduan burutik pasa,
|
urte
batzuk geroago, aitak anaiaren heriotzaren berri emango zionik,. Aitor agertu duk presan?, eta gogoratuko zen nola desiratu zuen umetan anaiaren heriotza, eta sentituko zuen itotzear zena bera zela, eta atzera egin nahiko zuen denboran, bere irudimenean hisiaz ito zuena Aitorren ordez Arantxa izan zedin, baina atzera martxak ez zion funtzionatuko imajinazioan, ez baitzen airerik iristen Nestorren... Ez zekien kulpak albeoloetako aire sarrera itxi zezakeenik.
|
|
|
zion Mikel Arregi euskal poetak
|
urte
batzuk geroago. Biak irakurriko dituzu orain.
|
|
2017
|
|
|
Espainiako gobernuak ez zuen Hobetuz finantzatu nahi, sindikatuek dirua lanbide heziketako zentroak sortzeko erabili ezean, baina EAEn horrelako zentroen sarea ondo eratuta zegoen, eta Eusko Jaurlaritzak (bitartean, Hobetuz finantzatzen ari zen) eta euskal sindikatuek Espainiako gobernuaren baldintzei uko egin zieten; izan ere, haien ustez, hori onartuta, sindikatuen bezerokeria sareak sortuko ziren, eta hala gertatu da, azkenean, UGT eta CCOO sindikatuekin. Eusko Jaurlaritzak Espainiako gobernuaren baldintza batzuk onartu zituenean, euskal sindikatu maioritarioak (ELA) Hobetuz utzi zuen, eta
|
urte
batzuk geroago (2006an), Lan Harremanen Kontseilutik ere atera zen, LABekoen irteera partzialarekin batera.
|
|
|
Nongoa nintzen kontatuz hasten nintzaion, gure mugetatik kanpo euskalduntasuna guztiz exotikoa eta salgarria dela iruditzen zaigulako edo. Bordele eta Bilbo artean dagoen kostako herrixka batean bizi nintzela esaten nion, bi portu horiek AEBetako edozein mapatan agertuko direla pentsatuz, eta Donostia eta Biarritz ere aipatu nizkion, Zinemaldiagatik lehena eta Biarritz, berriz, idazle handi askoren opor-leku izan zelako joan den mendearen lehen erdian, eta Txekhov, Nemirovski, Nabokov eta
|
urte
batzuk geroago Hemingway bertan egondakoak zirela gogoratu nion eta, zertzelada bat kontatze aldera, Nabokoven Speak memory oroitzapen liburuan agertzen den pasadizo bat aipatu nion, Vladimir mutikoa zela han hasi baitzen gerora bere zaletasun nagusi izango zena praktikatzen, tximeletak ehizatzen alegia, eta liburu horretan kontatzen du nola bertako batek tximeletari, miserikoletea?... deitzen zion eta ez dela harritzekoa esan nion Goldsmithi, gure hizkuntzan, euskaran, hogei bat hitz baititugu, tximeleta?
|
|
|
Aurreskua dantzatu nuen nik. Carlosek erakutsi zidan dantzan, eta
|
urte
batzuk geroago ETAk hil zuen, txibato izateagatik. Hain justu, Carlos izango zen euskal bortizkeriari buruzko nire liburuko bi protagonistetariko bat.
|
|
|
Erakundeek proiektua baimendu zitenan, lurrak birkalifikatuz. Azkenean, bertan beheiti gelditu zunan proiektua
|
urte
batzuk geroago, higiezin burbuila lehertu zelarik. Orain, zenbait lur sail zementaturik eta asfaltaturik baino ez zeuden bertan, herrialde madarikatu hau erotu zuen absurdoaren lekuko.
|
|
2018
|
|
|
Ez, zuen ama ez, zuen izeko. Ama gazteegia zen eta
|
urte
batzuk geroago ezagutu nuen, izeko Naiari itsatsita ibiltzen hasi zenean. Orain badakizue zuen aitaren eta izekoren artean zerbait egon zela biana lotsa ematen dit oraindik zuei holako kontuak aipatzeak.
|
|
2019
|
|
|
Ilusio galtzeak itzali zion espiritu artistikoa. Beti bihotzean eraman zuen Mexikora itzuli zen
|
urte
batzuk geroago.
|
|
|
Eta aldaketen berri ekarri hona. Baina, noski, ideia bera izan zuten jaun berriek
|
urte
batzuk geroago. Iparraldea ez omen zen nahikoa haientzat.
|
|
2020
|
|
|
Jon Juaristi konbentzituta egon zen euskara bere kontura ikasten ari zen pertsona bakarra zela munduan,
|
urte
batzuk geroago Aresti ezagutu zuen arte. Ondoren Krutwigekin egin zuen topo, eta hark ere bere gisara garatutako euskara bat hitz egiten zuen, nahiz eta euskalki bitxi horrek oinarrian lapurtar klasikoa izan zezakeen.
|
|
|
Iheslari aldra ikusi uste izan dut muga zeharkatuta Irundik Salamancara bidean, Portugalgo mugan, Vilar Formosoko aduanan," Askatasunaren bidean" aurrera,
|
urte
batzuk geroago Frantziara lan bila doazen portugesek kontrako noranzkoan erabiliko duten bide bera, hots, N errepidea edo, migratzaileek esaten dioten bezala," Heriotzaren errepidea". 1940an Portugalera iritsitako iheslari juduetako batzuk Lisboan, Estorilen, Ericeiran, Figueira da Fozen eta beste zenbait lekutan jarriko dira bizitzen.
|
|
|
Ez dakit gogoratu ziren, ez dakit agoniaren erdian protokoloei erreparatu zieten. Horregatik iruditu zitzaidan,
|
urte
batzuk geroago, enkargu hori niri zegokidala hein batean.
|
|
2021
|
|
|
Erronka bihurtzen ziren, damutu ez zitzaiguna, ez baitakit nork gozatu zuen gehien, Christinek edo nik. Horregatik,
|
urte
batzuk geroago, langileak errekrutatzen hasi orduko, neurekin hango arrantzale batzuk ere nahi nituela erabaki nuen.
|
|
|
Gorde egiten dituzu pintatzen dituzun koadroak. Eta
|
urte
batzuk geroago dakizu zirriborro haiek guztiak baliozkoak direla, zerbaiten hasiera zirela. Sentitzen duzu zerbaitek harrapatu egin zintuela eta, harrezkeroztik, ez diozula sekula harrapatu zintuen arrazoi hari joaten utzi.
|
|
2022
|
|
|
Frantsesik eta euskararik jakin gabe, maître lanean eta txofertzan aritu zen, familia espainiar baten etxean, Xanienean, Donibane Lohizunen. Etxe hartako neskamearekin, Pakitarekin, maitemindu, eta
|
urte
batzuk geroago Beran osatu zuen familia.
|
|
|
Bada, Areitiotarrek irekitako lantegi hartan hasi zen lanean
|
urte
batzuk geroago Pilar, biltegian. " Makinetan zeuden lankideei materiala eraman behar izaten nien.
|
|
2023
|
|
|
Margolan ezkutu bat. Eta nolako ezinegona,
|
urte
batzuk geroago, Prado museoko triptikoen aurrean, panel erdi irekiei behatzean. Gorria, zuria.
|