|
2010
|
|
|
Alegia, eskatzen duena zera da, identitate juridiko bakar bat har dezagun, identitatea eratzerakoan hizkuntzak, etniak, sexuak edo dena delakoak betetzen duen lekua identitate juridiko horrek bete dezan modu esklusiboan. Ez dira konturatzen, ordea, identitate mota berri bat eraikitzen dutela, eta horrek besteek
|
sor
litzaketen antzerako arazoak sortzen dituela, gu/ besteak eskema ezaguna berdin berdin erabiltzen duelako. Eskuarki, jarrera ilustratu hau gutxiengoen eta disidentziaren txikitzailea izan da, bere ustezko nagusigoaren ondorioz harrokeriaz jokatu izan baitu.
|
|
|
Eremuen banaketa ez da bereziki istilutsua hainbat arlotan. Kultur aniztasunak dakartzan joerek ohituretan, janarietan, janzkeretan edo eguneroko bizimoduan arazoak
|
sor
litzakete, baina ez beste edozein gizataldek sortzen dituenak baino gehiago, esaterako, gazteen eta edadetuen artekoek baino gehiago. Askotan diferentzia arruntenek eragin soziologiko handiagoak dituzte beste ezaugarri sonatu batzuek baino.
|
|
|
Lehenik eta behin, ez da saiatzen teoria metafisikoak eta erlijiosoak elkarren artean konparatzen. Nolabait ebatzi behar, ordea, haien arteko diferentziek
|
sor
litzaketen istiluak. Irteera rawlsiarra ezer hobetsi beharrean guztiei onargarria zaien antolaketa politikoa sendotzea da.
|
|
|
ONELAKO rri batean, halaxe gertatu zen hurrengo lehen urteetan, Batuaren eginkizuna erdarek betetzen zutelako alde batetik eta, bestetik, batzuek zentzugabekiBatuak euskalkiak osoki eta azkarki ordezkatzea nahi zutelako ahozko hizkeran ere, ez bakarrik idatzizkoan. Honek hiztunen artean
|
sor
zezakeen nahasketa neurtu gabe, eta hizkuntza ordezkapena areagotu zezakeela aintzakotzat hartu gabe.
|
|
|
Bi hitzez: ekintza militante baten testuinguruan, bozkatua izan zen panfleto elebidun baten banatzeari eza ematen dute, euskarak nazka
|
sor
lezakeelako jende batzuen baitan eta euskararen berezitasunarengatik manipulazio bat sentitzen dutelako itzultze horretan. LH k terrorista ez garelako justifikazio beharra ez du onartzen, ez du ikusten jende anitzen ama hizkuntza erabiltzean berezitasuna non den, mugimendua tolerantziaren alde bada behar luketela beren ingurukoei aplikatu lehenik.
|
|
|
Ez da erabat logikoa moro horiek kristau ermita bat nahi dutela pentsatzea. Badirudi ez dituela Charles de Foucauldek asmo horrek
|
sor
ditzakeen tormentuak barruntatzen, berarentzat baina batez ere moroentzat.
|
|
2011
|
|
|
Baita etena eta berrikuntza ere, eta eztabaida franko pizten du horrexegatik. Are horrelako taxonomia bat mundu fisikoan ezartzen dugunean, sailkapen horrek zalantza eta zehaztasun eza
|
sor
ditzake, eta ondoren berrikusi beharra. Hala ere, gehienok lasai gaude" gorria" eta" beltza" bereizten baditugu; edo" barraskiloak" eta" elefanteak".
|
|
|
Hortaz, Moujanek ez zuen istorio berezirik asmatu. Ahalegin horretan, denboran zeharreko bidaiek
|
sor
zitzaketen paradoxak eta zientzia gizonek planteatzen zituztenak, Moujanek ere plazaratu zituen eta, nola edo hala, konpondu ere bai. Horrela, denboran zehar egindako bidaian bidaiariren batek bere aitona hilez gero zer gerta zitekeen aztertzen da:
|
|
|
Arazo hori, hots, denboran zehar bidaiatzeak.
|
sor
lezake arazoa, geroago Stephen Hawking zientzialariak ere jorratu zuen A Brief History cfTime: From the big bang to black holes (1988) dibulgazio liburuan.
|
|
2013
|
|
|
Zergatik kezka hori? Hiztun komunitatearen garabiderako proiektu estrategiko gehienek osagai delikatua dutelako, familia politiko abertzale bat edo bestearentzat susmoak
|
sor
ditzakeelako lehiakidearen mesederako izan ote litezkeen, eta gai hauek" estatu gai" moduan blindatzeko sakoneko akordio politiko bat lortu ezean, bide erdian geratuko direlako. Edo, hobeto esanda, sortu gabe.
|
|
|
Baina ikusteko bi modu dira: zer eskainiko diogu Aretxabaletako herriari aretora etor dadin, ala zer sortzen du eta zer
|
sor
dezake Aretxabaletako herriak.
|
|
|
Hobe dugu galdera moduan uztea. Esan liteke neurri batean desterritorializazio prozesuak martxan direla, eta mota guztietako komunitateek lurraldeaz gaindiko zirkuitu gehiago
|
sor
dezaketela orain. Lehen ere lurraldeaz gaindiko zirkuituak baziren, baina kualitatiboki aldatu da eustazpi teknologikoa.
|
|
|
Euskararen mikro eremu hegemoniko horren alde egin zuten ikastolen sorrera bultzatuz. Usaindu zuten euskalduntasuna erdian jarrita bakarrik
|
sor
ditzakeela eskolak euskaldun oso xamarrak.
|
|
|
Hau da, euskararen garrantzia politikoaren ideia bereganatzen saiatuko da, bi gauza lortzeko: batetik, ideia horrek barruan
|
sor
diezazkiokeen saihestea, berak maneiatuz, eta bestetik, ideia horren inguruan egon litekeen sektore zabalaren bozka bereganatzea.
|
|
2014
|
|
|
Zorraren gehiegizko metatzeak (izan gobernu, banku, enpresa edo kontsumitzaile), jardun ekonomikoaren ustezko edozein hazkunde garaian, gainbehera finantzarioa dakar (teknikoki leverage edo palanka efektu hauskorra). Arrisku horrek hain aldakorra den konfiantza krisiak
|
sor
ditzake ekonomia kalteberetan, batez ere epe motzeko zorrak direnean eta etengabe birfinantzatu behar direnean. Gizakiaren historian konstanteak dira euforiazko auto iruzurrak(" konfiantza burbuilak") eta negar erreketako malkoak, oparotasunetik goserako trufazko krisiak.
|
|
|
Buhameen diskurtsoek ez dute aipatzen sagarroi larrutzerik, hiliki jaterik, pegarra hauste eta eskarnioak litezkeen gauzarik. Beldurrak
|
sor
litzakeen fama txarrik ere ez, hilen gordetzeko erreka desbideratzeak bezala. Trufa arrazistarik ez dut behin ere entzun edo irakurri tsigano populuaren kontra.
|
|
|
Mugaz honaindian, ez da moda berri hori errotu baina saiotik kanpoko bertsolaritza libre horrek
|
sor
litzake bokazio berriak.
|
|
|
Onespen hau funtsezkoa da euskararen eremuan sortu nahi duen edozeinentzat zeren iraganezkoek hiatusa edo kontradikzioa
|
sor
ditzakete oraingoarekin, berriarekin eta ulertzen ez den distantzia agerian utz lezake proposamen artistikoak.
|
|
|
Dantzariak mamutxak dira. Ihauteriak zortea konjuratzen du, mamutxek
|
sor
ditzaketen makurren kontra. Bertsolaria izendatzean errealiteaz jabetzen den bezala ekintza existentzialista batean, eskarnioak zorteari lekua ebasten dio eta mamutxek ekarri plagak ez dira gertatuko.
|
|
|
Ez oraino. Mimesia jin daiteke, identifika gatzaizkieke jende horiei, gu bat sor daiteke eta euskal antzerkian, hizkuntza minorizatuen antzerkian hori aski dukete ikusleek,
|
sor
dezagun gu hori. Liturgia hori eman dezagun igande arratsaldez.
|
|
|
Hildakoen eta bizidunen ekonomian, iraganera eta etorkizunera luzatzen diren orainak. Denbora denboran sartu, akaso espazioa
|
sor
dezakeen denboran sartu eta atereaz. Hitz potoloak dira.
|
|
|
Gauzen arteko mugimendua, koreografia, mugimenduaren idazketa eta mugimendu horiek sortzen dituzten esanahiak eta esanahiaz haratago eratuz doazen harreman konplexuen nolabaiteko antolaketa dramaturgikoa, egitura. ...arazten dizun zerbait sentiarazten badizu, nola afektatzen zaituen afektatzen bazaitu, nola irakurtzen duzun irakurketan aurrera egitea erabakiz gero, ahozpe, triste, pozik, zutik, ozen, xuxurlaka, nola ukitzen duzun, nola ukitzen zaituen ukitzen bazaitu, nola jartzen den harremanetan inguruan une honetan duzunarekin, inguratzen zaituzten objektuekin, zer egin dezakezun orrialde hauekin, zein hots
|
sor
ditzaketen, nola jartzen den harremanetan hots horiek zure barruko hots eta off ahotsekin, nola jartzen den harremanetan zure ahotsarekin une honetan hitz hau ozen irakurtzen ari bazara.
|
|
|
Erresonantzia horietan bat egin dezake sortzailearen sentsibilitateak eta hartzailearenak, gauzak non hasi eta non amaitzen diren jakitea zaila den gune lauso horretan. Eta performatibitateak une honetan idazten ari naizen honek
|
sor
dezakeen desplazamenduarekin zerikusia dauka. Lehenengoa atzeraka mugitzen da eta bigarrengoa aurreraka.
|
|
|
Zakilak dituen funtzio ezberdinen artean, denek kezka
|
sor
dezaketen arren, plazerarenak sortzen du larriminik handiena. Seme alabak izateko gaitasunak oraindik ere zeharo kezkatzen dituen arren, azken batean gizontasunaren erakusle jarraitzen du izaten, plazera emateko gai izango ote diren kezkatzen ditu gehien.
|
|
|
Han egoten ginen, apal haiek nola beteko genituzkeen asmatzen. Nik ez nuen ulertzen nola, berez, beroa eragiten zuen argindarrak
|
sor
zezakeen hotza, eta amak ere ez, baina esaten zuen halaxe gertatzen zela, argindarrak hotza fabrikatzen zuela. Eta hozkailu hura garestiegi zela guretzat.
|
|
2015
|
|
|
izen bakarra izan dugu, Euskal Herria; baina erdaraz, berriz, lurraldeen antolamendu juridiko eta politikoak gailendu dira. Euskarak, euskaldun kontzientzia
|
sor
zezakeen arren, ez du berez herrialde antolamendurik sortzen, diskurtso politikoa behar du horretarako, eta halakoa Modernitatearen legitimazio moduekin etorri zen. Horregatik, euskal lurraldeetan euskararen erreferentzia argi edo lausoa izanda ere, beti izan dira erdal eskualde, hiri eta auzorik.
|
|
|
Horrela, labur dezadan, euskal Zera etengabeko berrasmatzea izan delako sentiera hedatzen doa, eta harekin konbentzional guztiz ez konbentzionalizatuak duen askatasun osoa. Euskal Zera, askatasunez,
|
sor
dezakegu, baldintza bakarra, nonbait, honaino ekarri gaituen aho anitzeko elkarrizketa eremuan nagusi izan den irizpide eta sena bizitzea omen da. Aurrerago aztertuko dut zein neurritan den horrela.
|
|
|
Baina, zein dirateke halako artikulazio baten ondorioak? Kolusio berezi bat
|
sor
dezakegu horren bidez, zer eragingo dugu. Ez dago erantzun bakarra, testuingurua eta zentzu paradigma (edo kode) nagusia zein den zehaztu genuke ezer esan baino arinago.
|
|
|
Bestela ere, beste hamaika konfiguraziorekin gurutzatuz eta elkartuz lortuko dute zentzu berezirik edo gehigarririk. Esan dudan moduan, konfigurazioak artikulatuz, zentzu anitzeko konfigurazioak
|
sor
ditzakegu.
|
|
|
Edo areago:
|
sor
ditzala, idatzi bitartean, ustez eta inon ez zeuden gaiak eta erak. Ahalegin utopiko hori ez dago literaturan bakarrik; idazketa ororen muin muinean dago. Lukasia Elizegik jarri egin zituen, idatzi, bere bertsoak, inprobisazioaren forma hobetu nahian.
|
|
|
" Espazio hori (hirugarren gunea) ez dut gauza erreal gisa ikusten. Somatzen den izpiritu berri honek
|
sor
dezakeen bidea deituko nuke hirugarren espazioa. Baina bide hori egin gabe dago, hirugarren espazioak ez du esistitzen, ez dago horren proiektu politikorik".
|
|
|
Zirriborroak gora egin du. Sare iraunkor bat
|
sor
dezakegu elkarrekin ikerketak, mintegiak eta programa finkoak landuko dituena. Urteroko kongresuak ere antola litezke.
|
|
|
Garapen urbanistikoaren ereduak
|
sor
ditzakeen eztabaidatik haratago, hazkunde handi horrek hasiera batean errealitatean oinarritutako arrazoi ukigarriei erantzun die: Biztanlearen hazkundeari edo etxe jabegoa gero eta pertsona gehiagok izateko ohitura aldaketari.
|
|
2016
|
|
|
Bistan da klonikotasun ertzo hau ez dela inondik inora ere kronikagarria; eta gaurkoan nafarkariratzearen zergatia beste batean datza, hala hondarrean. Ezagun denez Goñerrikoa hagitz berriki arte eremu euskalduna izan dugu, aunitzen zorabio marrantatzailea
|
sor
lezakeena. Ez gara ailkotuko datu eli zoroetan, horretarako badira gu baino jakinduriazko osin sakon eta maratzagoak, Bonaparteren mapatik hasita, Frantzisko Ondarra Bakaikuko buruñurdunak tai gabe harrotzen dizkigun Goñerrin idoro euskal testuetaraino.
|
|
|
Diru ibiltari horiek bat batean alde egin dutenean, hondamendizko balio galdera eragin dute ezin bestean. Mugarik eta neurririk gabe hara eta hona dabiltzan diru kopuru harrigarriek, honelako" puxikak"
|
sor
ditzakete han eta hemen. Puxika horien balio balantzea egitea arras interesgarria da:
|
|
2017
|
|
|
Aizkorak asko du musika tresnatik: hitz bakoitzak bere musikaltasun eta sonoritate propioa du eta hitz elkarketek melodia bat baino gehiago
|
sor
dezakete. Gainera, hizkuntzak musika tresnak bezala funtzionatzen du, zenbat eta gehiago jo, zenbat eta gehiago bere lege eta mekanismoak mendean hartu, orduan eta aukera gehiago eskaintzen dizkio hiztunari.
|
|
|
Hemendik beherakoak emakumeak dituzu, garaiko moralak agindu bezala guziak atzenputz. Uste dut aurreneko Perona honek
|
sor
lezakeela ezustekorik euskal pratronimiaz adituak diren filologoen artean. Besteak beste, Peronea bera, izan bailiteke inoiz emazteki izen horretatik sortua, eta ez derrior beti Pero+ enea hartatik:
|
|
|
Bestetik, belaunaldi digitalaz ari garren arren, teknologia berriek arazo berriak sortu dituzte, oraindik ere ebazpenik edo konponbide argirik ez dutenak. Gailuek, ez dezagun ahaztu, alkohola edo drogen pareko menpekotasuna
|
sor
dezakete!
|
|
2018
|
|
|
" Generoaren soziologia" izenaz aipatu izan den alderdia ere kontuan hartzekoa da: testua non eta nork
|
sor
zezakeen aintzat hartzea lagungarri izan daiteke jatorria bilatu behar denean; esaterako, ez dirudi XVI. mendearen amaieran Refranesy sentencias bezalako errefrau bilduma bat Bizkaiko herrixkaren bateko ezein elizgizonek idatzia izan daitekeenik, eta bai nolabaiteko kultura gune baten inguruan kokatzen zen jende ikasiak (Lakarra, 1996, 135).
|
|
|
Kontzejua zinpekoek eta zinegotziek osatzen zuten; urteko agintaldia amaitutakoan, ezin ziren berriro aukeratu bi urte igaro arte. Neurri horren bidez agintea pertsona gutxi batzuen esku uzteak
|
sor
zitzakeen liskarrak saihestu nahi ziren.
|
|
|
Iruñeko Udalak 1977 urtean Ministerioari Ikastetxe Elebiduna
|
sor
zezala eskatzea onartu zuen. Hartu zuen erabaki garrantzitsu hori zela-eta berriro ere Ministerioarekin harremanetan jarri zen.318 Ikastetxearen ezaugarrien berri eman zuten:
|
|
|
Hirian barrena sartzen ziren zama animaliek hiritik kanpora atera behar zituzten bertan sortutako hondakin guztiak. Honek guztiak ahalbideratu zuen XIX. mendearen hasieran Iruñeko kaleak garbi ikustea, bisitari enbarazurik sortu gabe edota kaletarrei deserosotasuna
|
sor
liezaiekeen edozer baztertuta.
|
|
|
Ulertzeko errazena da Euskal Herri penintsularreko sistema, sistema proportzionala delako eta aurkezten diren zerrendak aise identifikatzen direlako, alderdiak baitira aurkezten direnak. Eusko Legebiltzarreko ordezkariak hautatzerakoan herrialde bakoitzak ordezkari kopuru bera edukitzeak
|
sor
ditzake duda batzuk edo ez. Irizpidea argia da.
|
|
|
balio du Euskal Herri barneko turismoa sustatzeko eta, beraz, kontsumoa eta elkar ezagutza. Herria batua balitz (edo orain arte baino elkartruke gehiago balitz alde guztien artean), jai egun desberdinak edukitzeak arazoak
|
sor
litzake, familia eta lagunarteko harremanen kudeaketan bereziki.
|
|
|
Euskal Herriaren osotasunaren argazkia zabaltzen laguntzen duten ekimen oro antola, susta edo lagun lezake (kirol topaketa eta lehiaketak, euskal prentsa nazionala, kulturaren zabalkundea, harreman ekonomiko sakonagoak, enpresen arteko elkar trukeak.). Zerbitzu berezi bat
|
sor
lezake zuzentzeko estatu edota administrazio ezberdinetako hiritarrak diren euskaldunek edo euskal enpresa zein erakundeek jasan behar dituzten trabak, izan prozedura luze eta konplikatuak, izan gain-kostuak.
|
|
|
Baina, titia emateko momentuan soilik gertatzen bazaio, erantzun hormonal bat izan daitekeela. Esnea jaistean, dopamina jaitsiera desegoki batek
|
sor
dezake ezinegona.
|
|
2019
|
|
|
" Daisy, Daisy, alde egin ezazu familia horretatik, hartu autoa eta ez zaitez gelditu Mexikora iritsi arte". Zorionez, bere familiaren entusiasmo ezak
|
sor
zezakeen egoera disappointing hori gainerako ikusleek uxatzen dute beren txalo eta garrasiekin, eta Daisy benetan dago pozik, dantza pausoak ematen ari da tarimatxoan. Trainerrak dio eraldaketa harrigarria izan dela, eta Daisyri zor zaiola ia dena, erakutsi duen kuraiari eta kemenari.
|
|
|
Ekoizpen modu kapitalista klase konposizio konkretu batean oinarritzen da, alde batetik ekoizpen bitartekoen gaineko jabetza pribatua eurena duten subjektuak daude, eta bestetik, langileria klasea, zeinetan euretako inork ez duen bere burua lan prozesu zuzenetik emantzipatzeko akumulazio gaitasunik, hau da, kapitala
|
sor
dezaketen ekoizpen bitartekoen jabe ez den klasea, eta bere lan indar merkantzia soilik saldu dezakeena. Kapitalaren harreman izendatzen du Marxek kapitalista eta soldatapeko langile kategorien oposizioaren bitartez definitzen den klase konposizio hau:
|
|
|
Gauza batzuk ezin ditut gogoratu, kosta egiten zait leku batzuetan kokatzea, gero eta buruko min ahulagoak ditut, nahiz eta jarraitzen duten, agortu gabe, noizbehinkako erasoaldi epileptikoek. Sendagileek esan zidaten, bai baikorrak morroi horiek, epilepsia agerraldi horiek beste antzeko batzuk
|
sor
zitzaketela, baina hauek, kutsu depresibokoak. Zer ondo!
|
|
|
Jauna, Zuk eman laguntza; bide berrian jator egiñez maitasunaren eskaintza, dauden lekuan
|
sor
dezatela bizitzeko esperantza, bizitzeko esperantza.
|
|
|
Jauna, Zuk eman laguntza; bide berrian jator egiñez maitasunaren eskaintza, dauden lekuan
|
sor
dezatela bizitzeko esperantza, bizitzeko esperantza.
|
|
|
Harrobi nagusiak Iruiturrietako zulo ondoan eta Iruiturrieta ren ezkerraldean daude. Egia esan, inguru horretan —Iruiturrieta/ Arrubi aldean — harridiak eta harri pilak agerikoak dira nonahi, harri pila huts, txondor larrain ala monumentu megalitiko ote direneko zalantzak
|
sor
ditzaketenak ere bai, batzuetan.
|
|
|
Abizena ere izateak, abizenak etxeari eta auzoari izena eman ote zizkionaren zalantzarik
|
sor
lezake. Alabaina, lekuak besteei eman ziela izena lirudike.
|
|
|
18. Aseptiko: infekziorik
|
sor
dezakeen bakteriorik gabea, emoziorik gabea, antzua.
|
|
|
Gizarte benetan demokratiko baten oinarrizko atal politikoa da. Elkarren artean koordinatu eta erabaki bateratuak hartzeko, Herri Asanbladek konfederazioak
|
sor
ditzakete, hau da, Herri Asanbladetan aukeratutako delegatuen asanbladak, eta bertako delegatu horiek Herri Asanbladen agindupean egon eta guztiz ezeztagarriak izango dira. Historian zehar, munduko leku askotan antolatu izan dira horrela demokrazia eraginkor eta erabilgarri bat lortzeko biztanleria kopuru handiko lurralde eremu zabaletan.
|
|
2020
|
|
|
Saioa hasi gabe eztabaida ekarpenak sortu kontua hasi saioa artikulua eztabaida txikipedia irakurri aldatu aldatu iturburu kodea ikusi historia wiki loves Africa share pictures cf Africa on the move or transport with the entire world and win great prizes parte hartu 2020ko lehiaketan eta lortu sari ederrak koronabirus kalitate neurketa 5.1 covid pandemia birus espezieen multzoa koronabirus birusa sars cov gaixotasuna covid pandemiari buruzko informazioa covid gaixotasunaren 2019 pandemia Euskal Herrian covid gaixotasunaren 2019 pandemia Euskal Herrian zerrenda covid gaixotasunaren ondorioz hildakoak adi wikipediak ez du aholku medikurik ematen. ...amiliari buruzkoa da buruzkoa da beste esanahietarako ikus koronabirus (argipena) koronabirusa birus espezieen multzo bat da ugaztun eta hegazti gaixotasunak sortzen dituena besteak beste gastroenteritis eragiten dituzte behi eta txerrietan eta arnas aparatu gaixotasunak oiloetan eta gizakietan gizakien kasuan kasu gehienetan gaixotasuna arina izaten da baina koronabirus gutxi batzuek kasu larriak
|
sor
ditzakete eta heriotza eragin ez dago koronabirusek sortutako gaixotasunen aurka egiteko txerto edo droga antibiralik eta gaixotasuna harrapatu ondoren ohiko tratamendua sintomak arintzea izan ohi da 2020an zazpi koronabirus mota nagusi ezagutzen dira eta 39 espezie horietako hiru birulentzia handiko patogeno dira.
|
|
|
Beti dago zure lorratzen norabidearen lekukotzari jarraituko duen norbait. Eta atzo atzenduta zegoena, gaur berpizten ahal da, bere ondorioak
|
sor
ditzake.
|
|
2021
|
|
|
" Ikasten ikasi" eta" ikasi" behar da, biak baitira ezinbesteko eta elkarren osagarri —elkarren beharra daukate ia beti— Horren bitartean, zoritxarrez, ale gutxirekin jarraitzen dugu, bi ondorio nagusirekin: alde batetik, edukien baliogabetzeak degradazio profesionala ekarri du, konpetentziek hutsaren hurrengo bihurtu baitute irakaslea; beste alde batetik, ezagutzen baliogabetze eta degradazioa ere ekarri du, Robertson ek dioen bezala, mozkinak
|
sor
ditzakeen ezagutzak baino ez baitira garrantzitsuak egun. Interes ekonomikorik ez duten ezagutzak antzuak dira, apaingarri hutsak. Ezagutza ez da jada ikuspegi kultural batetik baloratzen, irizpide ekonomiko baten arabera baizik, Baumani jarraituz.
|
|
|
Kazetariak Psilicon Valleyko goi karguen etxeetan gauza bera gertatzen ote zen ikertu zuenean, horixe bera ondorioztatu zuen, beraien etxeetan ez zegoela ordenagailurik. Noski, beraiek inork baino hobeto dakite zer nolako mina
|
sor
ditzaketen gailuek. Beraien hitzetan, eskola analogikoetan trebatutako ume eta nerabeak askoz autonomo, kritiko eta sortzaileagoak dira.
|
|
|
Aitzitik, Francisco Morak kontrako ikuspegia duten ikerlari askoren ahotsak ere nabarmentzen ditu, trena hartzeak bestelako arrisku errealak ere ekar baititzake. Alde batetik, geroz eta gehiago dira teknologia berrien erabilerak ume txikien burmuinean
|
sor
ditzakeen kalteez ohartarazten gaituztenak. Adibiderako, arreta foku oso labur batean jartzean, zappingagatik etengabe aldatzen den foku batean, ikasketarako behar den arreta kaltetuko luke, ikasketa prozesua eta memoria bezala —baina, horiek beharrezkoak ez direnez... —; beste alde batetik, datuen arabera, badirudi pentsamendu sakon eta sortzailean kalteak sortzen dituela, hiperaktibitatea eta bestelako sindromeak eragiten dituela, jokaera emozional eta pertsonaletan kalteak eragiteaz gain.
|
|
|
Nik gehiegitan ikusi dut, tamalez. Irakasle baten azalpena gelan bertan kontrastatzeko primerako gailua izan daitekeen arren, mobilak bestelako arazo sozio-kulturalak zein psikologikoak ere
|
sor
ditzake. Batzuek jada mobila debekatu dute eskolan, beste batzuek, debekuen kontra daudelako edo dibinitateari mugak jarri nahi ez dizkiotelako, mobilaren erabilera txalotzen duten bitartean —langile izan nintzen ikastolak urteak behar izan ditu mobilaren erabilera arautzeko, ez baitzegoen adostasunera heltzerik.
|
|
|
Haatik, arrazoia du Ander Jimenez Cavak aipatu Garako artikuluan esaten duenean gaurko eztabaida ez dela ikastolen jatorriaren ingurukoa, batzuk horretan fokua jartzen tematurik egon arren. Dioen bezala, eztabaidaren zentroan itunpeko sareak gurean
|
sor
ditzakeen ondorio sozialak daude, zeintzuen artetik nabarmendu ohi den desberdinkeria. Zentzu horretan, ikastolei kuota bidezko finantziazioa eta ondorioz gertatzen den desberdinkeria kritikatu ohi zaie.
|
|
|
Eta identitateari dagokionez? Lehenago eztabaidaren erdigunean itunpeko sareak
|
sor
ditzakeen ondorio sozialak daudela esan badut ere, ez da egia osoa, sareek sor ditzaketen ondorio kulturalak ere kontuan hartu liratekeela ere uste baitut, askok gai horri heldu nahi ez badiote ere. Gai garrantzitsua ere badela deritzot, sareen arteko liskarren oinarrian ere baitago identitatearen auzia.
|
|
|
Eta identitateari dagokionez? Lehenago eztabaidaren erdigunean itunpeko sareak sor ditzakeen ondorio sozialak daudela esan badut ere, ez da egia osoa, sareek
|
sor
ditzaketen ondorio kulturalak ere kontuan hartu liratekeela ere uste baitut, askok gai horri heldu nahi ez badiote ere. Gai garrantzitsua ere badela deritzot, sareen arteko liskarren oinarrian ere baitago identitatearen auzia.
|
|
|
hiperkapitalismoaren erreala ezagutzeak berdintasunaren baieztapena dakar, ekintzaren bidez berdintasuna posiblea dela aldarrikatzea. Horretarako, noski, ezinbestekoa da eskolako errituen helburuak aldatzea, arestian esan bezala, Berdinaren betiereko etorrera beharrean, seriean ekoiztutako Ideal baten kopia ortopedikoak beharrean, eskolak ume eta nerabe kritiko eta autonomoak prestatu ditzan, horiek zentzu berriak
|
sor
ditzaten, Diferentziaren etorrera ahalbidetu dezaten: aldaketaren hazia.
|
|
|
Psikosia ikusi ondoren gutako askok nolabaiteko ikara sentitu baldin badugu hotel batean bakarrik dutxatzean, Mila gau eta bat gehiagoko ipuin honek antzeko beldur ikara
|
sor
diezaieke orrialdeak pasatzeko behatz mamia umeltzera ohituak dauden irakurleei. Nire irakurgaietan behin baino gehiagotan egin izan dut topo pozoiz bustitako liburuarekin, izu bibliofiloaren klasiko bihurtzen hasiko balitz bezala.
|
|
|
Nobelagileak zorrotz erantzun zuen, irmo: " Zentzugabea da pentsatzea liburu batek iskanbilak
|
sor
ditzakeela. Munduaren ikuskera bitxia da hori!".
|
|
2022
|
|
|
nutrient. Elikagaietan dauden baina organismoak (bizirik irauteko eta beharrizan fisiologikoak betetzeko ezinbestekoak dituen arren) ezin
|
sor
ditzakeen substantzia organiko eta inorganiko guztiak dira. Bestela adierazteko, epe ertain edo luzera gure dietatik kentzen badugu, gabeziagatiko gaixotasunaren sortzaile edo eragile izango den elementu oro da nutrientea.
|
|
|
Kontsumitzaileen eta elkarte ekologisten artean, aldiz, mesfidantza harrotu du irradiazioak: horrelako" lanabesak" baliatzen hasiz gero, egundoko erresistentzia agertuko luketen izurrite eta mikroorganismoak
|
sor
ditzake gizakiak.
|
|
|
seed. Baldintza egokietan, landare berria
|
sor
dezakeen fruituaren parteetako bakoitza; estruktura horren bitartez ugaltzen dira landareak. Hazia, landare berria gara dezakeen enbrioia ez ezik, balizko landare berri hori babesteko geruza eta elikatzeko hazkurria da.
|
|
|
Geroztik, tokian tokiko izenek
|
sor
dezaketen nahasmena hein batez behintzat arindu da, bizidun guztiek bi hitzez osaturiko izen abizen (izen generikoa eta epiteto espezifikoa) zientifiko bera eta bakarra dutelako, tokiko izenak eta deitura ofizialak gorabehera. Linneoren ondotik etorritakoek bestelako proposamenak egin eta izen berriak finkatu dituzte, zehaztasunaren mesedez baina batasunaren kaltean.
|
|
|
" Hitza baita edozein aldaketa
|
sor
dezakeena. Hitza baita, mundu, egoera, garai edota egunen hasiera markatzen duen lehen urratsa.
|
|
|
Une horretan unaturik dira lau emakumezkoak, agian, jolasak artegatasun handia eragin dielako edo, beharbada, sortu den atmosfera gazi gozoak estu harrapatu dituelako. Bagoi honetan jarraitzeak itolarria
|
sor
liezaieke hotz zuriaz jantzitako arratsalde berezi honetan.
|
|
|
" Kultura denok egiten dugu"," gure hizkuntzan
|
sor
dezagun"," edonor da sortzaile" kontsigna multzo ezagunaren fruitu xelebre txiki bat. Anekdota ez doa inora, ez da ohikoa hemen, autoan doazen beste maiak ere ni bezalaxe mutu geratu baitira.
|
|
2023
|
|
|
Harrezkero, Nicolas de Ovandok eskola sortuzuen, armarikgabekojendeaarmatua baino errazago hil baitzezaketen. Eragozpenbakarra: noizedonoizhilketa jendetsu horiek
|
sor
zitzaketen arazo etikoak kontzientzia ahuletan. Hori zuritzearren hainbat aitzakia asmatu zituzten.
|
|
|
Hain zen lotsagarria eta ageriko egin zutena, ezen egindako ankerkeriak ezkutatzeko hizkera espezifikoa, eufemismoz betea eta politikoki zuzena erabili behar izan baitzuten.55 Horrela, ghettoak indiarren erredukzio bilakatu ziren; bortxazko lanak, enkomiendak, esklabo trafikatzailea, enkomenderoa; kulturgabetzea, ebanjelizatzea, indiarrak esklabo hartzea, indiarrak a.eZea... Zertarako luza, indiarren aurkako irtenaldiak mendeku ankerrak baino ez ziren izan eta, bakeroen filme kaxkarretan bezala, indiarren erreserbak kontzentrazio eremuak izan ziren. Hizkera kriptiko horrek arrakasta handia izan zuen hurrengo mendeetan, errealitatea mozorrotzen baitzuen onargarriago izan zedin, izpiritu ahuletan
|
sor
zezakeen ezinegona saihesteko asmoz. Denboraz, hizkera militarrak eufemismoak hobetu eta globalizatu zituen.
|
|
|
Gizartean jarduteak, hala nola istripu arinek edo berdin ustegabeek tentsioak
|
sor
ditzakete une batean, ondorioz irain edo sakre bat botatzea arrunta da kultura guztietan. Baina kultura baten zapalkuntzak maiz sortzen du zernahi tresna bere defentsan, askotan errealitatea ukatuz.
|
|
|
Lapurdiko parrokia bakoitzeko parrokianoek, beharra duten bakoitzean, batzarre egin dezakete beren parrokiako afera komunez aritzeko,[...] eta
|
sor
ditzakete Estatutu eta Arau bereziak bere basoak eta larreak gorde eta zaintzeko...".
|