|
2001
|
|
|
Mundu osoan agertzen dira, noizean behin, kukutxeztul broteak gazteen nahiz
|
pertsona
helduen artean. Eta horrek zenbait arrisku talde gaixotasun horren aurka birtxertatzera eraman ditzake epidemiologiako adituak.
|
|
|
Modu pertsonalean, batetik, nire esperientzia oso mugatua izan da, oso denbora motza izan naiz barruan, bestetik, espetxealdian suertatu zaizkidan koordenadak neure lanari lotuak daude. 35 urterekin sartu naute kartzelan, ez naiz mutiko bat,
|
pertsona
heldua naiz, espe txeak ez nau asaldatu, besteak beste, abokatua naizen aldetik, nire burua defenda tzeko bitartekoak ezagutzen ditudalako. Bestalde, ez nuen espero horren" azkar" ateratzea, baina banekien jakin ere espe txealdiaren arrazoiek ez zutela sostengatuko urtetarako espetxealdia.
|
|
|
Orain arte Mundo Conocidon idatzi dituzten biografiak
|
pertsona
helduenak dira, 80 eta 90 urte bitarteko agureenak. Izan ere, zaharrak hamaikatxo bizitakoak dira eta askok bizipen horiek gogoan izan nahi dituzte, beren bilobei kontatu eta...
|
|
2002
|
|
|
" Iktusa da emakumetan lehenengo heriotza arrazoia, eta bigarrena gizonezkoetan. Gainera, bera da
|
pertsona
helduetan aurreneko ezgaitasun arrazoia edo kausa, iktusa jasaten duten pazienteetatik% 30 ezgaituta geratzen baitira", azaldu zuen Madrileko Gregorio Marañon Ospitaleko Neurologia Zerbitzuko Iktus taldeko koordinatzaile Antonio Gil doktoreak.
|
|
|
Siesta edo biaoa oso komenigarria da AEBetako biztanleria arruntarentzat ere, bertan
|
pertsona
heldu batek sei ordu eta 57 minutu egiten baititu lotan, batez beste, gaueko, adituek zortzi ordu jotzen dituzten arren beharrezkotzat. Sleep Foundation izenekoaren arabera, AEBetan apenas% 32 dira astegunetan sei ordu lo egiten dituztenak, eta% 64 gomendatutako zortzi orduetatik azpitik dabiltza.
|
|
|
Esate baterako, orain ezkontzak ez du iraungitzen pentsioa, baldin kondizio hauek metatzen badira:
|
pertsona
heldua izatea (61 urtekoa edo gehiagokoa), elbarria izatea, alarguntzako pentsioa izatea diru iturri nagusia eta ezkontideen sarrera totalek indarrean dagoen Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren zenbateko bikoitza ez gainditzea. Espainiako Gobernuak 2002rako ezarritakoaren arabera, hilean 442,40 eurokoa da Lanbide arteko Gutxieneko Soldata (%2ko igoera besterik ez du izan iaztik)
|
|
2003
|
|
|
Lekeitioko berba hauek aurkitzeko informazio iturri nagusiak herriko
|
pertsona
helduak," Sustraia" aldizkariak argitaraturiko ale monografiko bat eta Resurreccion Maria Azkueren hiztegia izan dira. Era berean, Rufo Atxurrak lan garrantzitsua egin zuen; izan ere, bere ikuskaritzapean kaleratu baitira argitalpenok.
|
|
2004
|
|
|
Pacte Civil de Solidarite (elkartasunezko hitzarmen zibila) delakoaren akronimoa da PACS. Legearen arabera, bi
|
pertsona
helduen arteko kontratua da, sexu ezberdin edo berdinekoak, elkarbizitza antolatzeko. Kontratu horrek eskubide eta betebeharrak ekarriko dizkio bikoteari, elkarrekiko laguntza materiala bereziki.
|
|
|
Anorexia eta Bulimia Nerbiosoaren kontrako Elkarteak (ACABE) adierazi duenez, elikaduraren inguruko trastorno edo asalduak »anorexia edo bulimia dira horien artean ezagunenak, baina ez bakarrak» gero eta gehiago ikusi eta tratatzen dira
|
pertsona
helduetan, 40 urtetik gorakoetan alegia, eta ez nerabe eta gazteetan bakarrik. Acabe ko lehendakari Yolanda Azcaratek esan zuenez" elkartera jende gero eta adinekoagoa etortzen da", eta elikadurarekin zerikusia duten gaixotasunak tratatzeko baliabide ekonomiko eta ospitaleko instalazio espezifiko gehiago eskatu zituen.
|
|
2005
|
|
|
\ Cannabisa da ikasleen artean zabalduena dagoen droga" ilegala" »ilegala gizartearentzat, beren mentalitatea oso bestelakoa baita puntu honetan», eta
|
pertsona
helduagoek baino askoz ere gehiago kontsumitzen dute. Azken hilabeteetan %36k dio cannabisa kontsumitu duela, orain 10 urte adoleszenteean %18k besterik kontsumitzen ez zuen bitartean.
|
|
|
Haurtzaroaren Aldeko Batasuna izeneko erakunde iparramerikarrak dioenez, ordenagailuak, Internetek eta enparauek zaildu egiten omen dute eskolaurreko adinean dauden umeek beste haurrekin eta baita
|
pertsona
helduekin ere harremanak finkatzea. " Umeek hezkuntza osasungarria behar dute, eta ordenagailuek ezin diete horrelakorik eskaini, ez baitute bizi bizian hezten, egiazko irakasle batek bezala", dio Joan Almon ek, eskolaurreko irakasle izateaz gain, erakunde horretako koordinatzaile nagusia eta eleduna denak.
|
|
|
Horretarako, bakoitzaren gaitasunak indartzen saiatzen dira eta helburu errazak jartzen dizkiete, egoera berera berrerori ez daitezen. " Prozesua oso mantso joan ohi da,
|
pertsona
helduak dira eta bakoitzak biziaz duen kontzeptua errespetatu egin behar dugu", dio Nievesek. Horregatik, batzuek ez dute ezer jakin nahi izaten; beste batzuek ordea, aurrerapauso handiak egiten dituzte, integrazio pertsonalerako bidean.
|
|
|
Ondoren, Cementos Lemona koei eskolak ematen egin nuen behar. Holako eskolak asko gustatzen zitzaizkidan ze ikasleak
|
pertsona
helduak ziren eta eskolatik irten eta ardoak hartzen eta joaten ginen. Nik ederto ikasi nuen erdaraz, eurak ingeles ez dakit baina.
|
|
|
lanegunetan, goizeko zortzietatik bederatziak arte eta arratsaldeko bostetatik zortziak arte; larunbat, igande eta jaiegunetan, berriz, goizeko bederatzietatik eguerdiko hamabiak arte. Ustez, ordu horietan oso litekeena da umeek telebista bakarrik ikustea, aldamenean
|
pertsona
heldurik ez daukatela. Hala, ohiko babes ordutegian debekatuta badago hamazortzi urtetik beherakoek ikusi behar ez luketen ezer ematea, babes indartutakoetan saio guztiek behar dute hamahiru urtetik beherakoentzat egokiak.
|
|
|
Bi adituak bat etorri ziren adineko pertsonek arreta berezia eta espezializatua behar dutela adieraztean. Izan ere, Genua doktorearen iritziz," diagnostikoaren unetik beretik, adineko pertsonak dituen ezaugarriak ez dira
|
pertsona
helduak dituenaren antzekoak", eta desberdintasun horiek oso kontuan hartu behar dira botikak errezetatzeko orduan, zahartze prozesuak gorputzean eragiten dituen aldaketen ondorioz, botiken eragina eta organismoaren erantzuna ez baitira sarritan medikuak espero dituenak. Botikak merkaturatu aurretik, ikerketa ugari egiten dira gizakietan, baina zenbait kasutan" saiakuntza kliniko horietan ez dira adineko pertsonak sartzen, eta horregatik, erabiltzen diren dosiak ez daude balidatuak adin tarte horretan" azaldu zuen Genuak.
|
|
2007
|
|
|
Eskura ditugun azken datuen arabera, 25 urte bitarteko hiritarren %39k 25eko indizea gainditzen du gainpisua du eta beste %15ek loditasuna du. Horrek esan nahi du
|
pertsona
helduen erdiak, gutxienez, arazoak dituela pisuarekin. Gainera jendeen GMIak gorantz egiten jarraitzen du, etengabe, azken urteotan; bereziki umetan eta adineko pertsonetan.
|
|
2011
|
|
|
Nola azalduko dizkiogu gauzak umeari? Galdera horri amak erantzun dio, pilatutako informazioa eta beste emakume batzuen esperientziak abiapuntutzat hartuta, baina haurraren inguruan
|
pertsona
heldu gehiago daude. Edurne Pradilla zumarragarrak 2008ko udazkenean izan zuen semea, Eneko, intseminazio bidez. Haurdun zegoela elkarrizketa egin genion Argian (2152 zenbakian) eta, besteren artean, luze mintzatu zitzaigun eskolaren paperaz.
|
|
2015
|
|
|
Geografia eta Historiaren irakaskuntzan ahozko iturriak nola erabili eztabaidatu zen eta Madril, Andaluzia, Aragoi eta Nafarroako esperientziak azaldu ziren. Argi gelditu zen ikasleek asko ikasi zezaketela beren inguruko
|
pertsona
heldu eta zaharrengandik. Hala, 2005eko irailean Geronimokideek antolatutako ahozko iturrien inguruko beste kongresu batean abiatu zen Gogoan egitasmoa.
|
|
2016
|
|
|
Berlinen bizi naiz eta, testuinguru honetan, ohar honek badu garrantzia. Beren bizitokia utzita ihes egin duen milaka eta milaka
|
pertsona
heldu baita hona azken hilabeteetan. Hiri berean bizi gara.
|
|
2017
|
|
|
Geroz eta ikusle gehiago gara jatorrizko herrialdetik datozkigun telesailak emititzen diren erritmoan ikusi nahi ditugunak. Duela urte batzuk gazteak zirela esango nuke, baina gaur egun, geroz eta
|
pertsona
heldu gehiago ari dira batzen jatorrizko hizkuntzaren defendatzaileen armadara.
|
|
2019
|
|
|
Sute kasuan eraikin baten 23 solairura eskaileretatik korrika igotzen saiatzea bezala da, bere hitzetan. Imajinatu
|
pertsona
heldu bat, haurtxoa besoetan daraman bat, edo gurpildun aulkian doan pertsona bat. " Gazte batentzat erronka izan liteke, baina besteontzat ezinezkoa da".
|
|
2020
|
|
|
Gaur egun zazpi
|
pertsona
heldu eta lau haur bizi dira bertan eta bizitza proiektu alternatiboa eraiki nahi dute: haietako bakoitzak berea eta denon artean Amarauna.
|
|
|
Philip Nitschke mediku australiarrak 1997an sortutako Exit elkarteak eskaintzen du itsaso nahasi horretan nabigatzeko informazio asko: " Exiten sinesten dugu
|
pertsona
heldu burutsu guztien giza eskubide oinarrizko bat dela gai izatea planifikatzeko bere biziaren amaiera modu ziur eta lasaian, norberak hautatako orduan". Eskaintzen dituen material eta zerbitzuen artean famatua egin da The Peaceful Pill eHandbook, Pilula Lasaigarriaren Eskuliburu elektronikoa.
|
|
2022
|
|
|
Eskolan ez neuzkan oso harreman goxoak nire gelakideekin, eta bertso eskolan aldiz beti oso lasai eta gustura sentitu nintzen, hasiera hasieratik. Talde txikia zen ikastolakoarekin alderatuta,
|
pertsona
heldu batek gidatzen zuen, baina gaztea zen aldi berean; gai oso ezberdinei buruz hitz egiten genuen... Denok egiten genuen biluzte ariketa bat, bat batean bertsoa botatzera ausartzen ginenean.
|
|
|
Nik jada amaitu ditut ikasketak,
|
pertsona
heldu baten moduan jokatzeko bide luzearen lehen zaplaztekoa ez dut usnatu ere egiten oraindik eta kanta horretan topatu dut Stromaerekiko miresmena eraikiaraziko didan lehen adreilu ukaezina, honako esaldi hau: " Tout le monde sait comment on fait des bebes, mais personne sait comment on fait des papas".
|