|
2003
|
|
|
adibidez Europan (1950), Ameriketan (1969), Afrikan (1981), bai eta ere kasu larri batzuentzat, hala nola, genozidioak (1948), emazteen bereizkuntzak (1980), tratu txarrak eta torturak (1984), haurren salerosketak (1989) eta beste? Baina anitz lan gelditzen da oraino egiteko, paperean ezarri diren printzipioak mundu
|
osoan
zabaltzeko eta egiaz betetzeko.
|
|
2004
|
|
|
Eta Lantzak, Jesukristoren heriotzarekin zerikusia zuten beste hainbat gauzakirekin batera, ahalmen mistikoak hartu zituen. Erdi Aroan Grialari eta Lantzari buruzko kondairak Europa
|
osoan
zabaldu ziren. Komentuak, monasterioak eta katedralak zein baino zein ibili ziren Lignum Crucis aren ezpalak, era guztietako iltzeak eta arantza koroaren zatiak lortzeko.
|
|
2006
|
|
|
Hurrengo urteetan aberastasun asko eskuratu zituzten Janssenen aginduetara itsaslapurretan aritutako marinelek –haien artean hiru itsasontzi holandarren ondasun guztiak–, eta Berberiako kostalde
|
osoan
zabaldu zen kapitain ausart haren izena. 1624 urtean, kortsarioek euren reis, amiral edo agintari nagusi aukeratu zuten.
|
|
|
Banderako arranoa –bi burukoa– Kastrioti familiaren ikurra omen da. Bi aldetara begira dagoen hegaztiaren esanahia Erromako Inperioa Europa
|
osoan
zabaltzen zen garaietako oroitzapena omen da: buru batek Erromara begiratzen duen bitartean, besteak Konstantinoplara –Istanbulera– begiratzen du.
|
|
2007
|
|
|
etorri zenik onartzeko. Orain zientzian, lehengo iturri hizkuntza ariar hipotetikoaren lekuan, tesi bat altxatu da jatorrizko arraza ariarrarena (hizkuntza ariarrarena eta kulturarena ere bera sortzailea), hori inola ere ezin izan omen baitaiteke Asiatik etorria, baizik eta Lituaniako padura eta basoetan hozitua, handik gora Europa
|
osoan
zabaltzeko (T. Poesche, 1878):
|
|
|
Hori, kontua okerrera ez badoa. Berria konderri
|
osoan
zabaltzen ez bada. Jendea mesfidati begiratzen hasten ez bada.
|
|
2009
|
|
|
Carmenen gortinek ere dar dar egin dute. Gitarra isildu egin da eta Beatrizen ahotsa plaza
|
osoan
zabaldu da: Mu si ka!
|
|
2011
|
|
|
Hura txunditzea! Begietan malkoak agertu arte gorritu zen Mary, baina andereñoa joana zen atrilera; areto
|
osoan
zabaldu zen haren ahotsa.
|
|
|
Liskarretan ehun adingabe inguru hil ziren. Ordukoa da mundu
|
osoan
zabaldu zen Hector Petersonen argazkia. 13 urteko mutikoa anaiaren besoetan ageri da, odoldua eta hilda?.
|
|
2012
|
|
|
Gero, bi eskuak mahai gainean, lepoa teinkaturik, gerria makurturik, jarraikitzen zitzaion, aho zabalik, merkantzia hauen artean erabaki ezinik harat honat zebilen Emmaren begiradari. Aldian aldian, hautsa astintzeko bezala, beren luzera
|
osoan
zabalduriko exarpeen zeta gainean azazkal kolpe bat ematen zuen; hauek zirgit egiten zuten oihutxo batekin, beren ehuneko urre printzei pindarrak eraginez, izar txikiak bailiren, arrastiriko argi berdaxkan.
|
|
2013
|
|
|
Flagelariak deituriko sektako partaideak, khlysty izenez ezagunak, Errusia
|
osoan
zabaltzen joan ziren eta Rasputin euren kide garrantzitsua bihurtu zen. Santutasuna lortu nahi zuten, baina horretarako aurrena damua erakutsi behar zuten, damu handia.
|
|
|
Gudarostea Merytonen egongo zen azkena zen, eta auzuneko dama gazte guztiak ximelduz zihoazen abia bizian. Gogo hila unibertso
|
osoan
zabaltzen zen ia ia. Bennet andereño nagusiak bakarrik ziren gauza jan, edan eta lo egiteko, eta euren zereginen ohiko hariari atxikitzeko.
|
|
2015
|
|
|
–Han egurra ematen ari diren ofizialen arabera, egoera kontroletik at dago. Matxinada Kerintriako iparralde
|
osoan
zabaldu da.
|
|
|
Inperio
|
osoan
zabalduko zen agiri bat diktatu zion idazkariari. Bertan, Enperadorearen ustezko bahiketaren berri emateaz gain, gerra legea ezarri zuen lurralde osoan.
|
|
|
Adinekoa zen Koko gu hara sartu ginenerako; urte mordoa zeraman matematika irakasten, eta bere adina bezain handia zen Tolosalde
|
osoan
zabaldurik zuen fama. Gogorra omen zen Koko, oso, baina asko zekiena, eta irakasle ona.
|
|
|
–Lore endemiko bat duk, glaziazio garaian Europa
|
osoan
zabalduta zegoena, baina lurra epeltzen hasi ahala galduz joan zuan eta gaur egun oso toki bakanetan geratzen duk: Pirinioetako bazter batzuetan, Ernioko puntan, hemengo belaze honetan...
|
|
|
Bizkaian bezain kementsu izan ez arren, Zuberoan ere egin zen bertako euskalkia sendotzeko ahalegina, eta XIX. mendearen erdiraz gero, Bonapartek eta haren lankideek piztuta, Euskal Herri
|
osoan
zabaldu zen euskalkiak bereizten zituzten ezaugarriak nabarmentzeko eta puzteko grina.
|
|
|
gela
|
osoan
zabaltzen da errekuntza baten ondoriozko
|
|
|
mundu
|
osoan
zabalduta dago.
|
|
2016
|
|
|
B: Mundu
|
osoan
zabaldu zen gainera. Europan eta esango zuten:
|
|
2017
|
|
|
Eta esan nion bazekiela nola izan nintzen beti historiaren zalea, nolako jakin mina piztu izan zidan beti 36ko gerrak, nolako mirespena nien orduko gudari zaharrei, eta zein tamalgarria zen haien gainean gizarte
|
osoan
zabalduriko ahaztura.
|
|
|
Eta telebistaren jabe egiten zen honen senar zakarrari. Aldakako mina gorputz
|
osoan
zabaltzen zitzaiola iruditzen zait.
|
|
|
–Aisiaren sektorea pil pilean dago. Bestelako turismo ereduak garatu daitezke, eta sektorea lurralde
|
osoan
zabaldu, baina horretarako ezagutu egin behar da?.
|
|
|
–Teknikariei galdetu diet, baina ez dakite. Birusa polizia etxeko sistema
|
osoan
zabaldu da, eta ordenagailuz ordenagailu garbitu behar dute.
|
|
2018
|
|
|
Debekua egoteak ez du inolaz ere esan gura debekuak funtzionatzen duenik. Hobeto esanda, debekua egoteak adieraz lezake intzestuzko desirak eta ekintzak, gizarte
|
osoan
zabalduta dauden intzestu jardunak, tabu hori erotizatzearen ondorio direla, hain zuzen.
|
|
|
Grina. Baina planeta
|
osoan
zabaldu zela hauts hura eta bihurtu zela musikagai, laguna. Zeren, euskal kantagintzan ere inoiz baino biziago ibili zela mobida urte hartan, nahiz eta hemengo rolloa aspergarriagoa egiten zitzaion berari, onartzen zion parean tokatutakoari, munduan zehar erditu ziren diskotzar haiekin konparatuta, pentsa, aurretik kontatutako horiek denak eta gehiago, ez al ziren ba nahikoa, argi uzteko kalendarioek 1967 markatzen zuten urte hark bazuela zerbait berezia, ba begira zelakoa izango zen urte hura, hemen ere abangoardia berri bat sortu zela, hain justu urte hartan bertan, orduko diktadurari eta tradizioei aurre egin ziena, eta garai hartarako benetan iraultzailea izango zena hemengo gizarte tradizionalarentzat.
|
|
|
ukabilak aurrean zeukan neskaren aurpegirantz egin zuen dantza zuzenean. Kolpe latza izan arren, beste neska bere senera itzuli eta Naomi ileetatik harrapatzen saiatu zen, baina hark ez zion aukerarik eman eta oihua pasabide
|
osoan
zabaldu zen Naomiren oina beste neskaren hankartean lehertu zenean. Minez bihurritu orduko Naomiren ukondoa jausi zen haren buru gainean.
|
|
2019
|
|
|
Hurrengo urteko sanferminetan, 1978an, gazte talde bat zezen plazara jaitsi zen preso politikoak aska zitzatela eskatzera, eta Polizia Armatua gomazko balaz, negar gasez eta tiroz oldartu zitzaien; istiluak hiri
|
osoan
zabaldu ziren, eta bala haietako batek buruan jo zuen German Rodriguez izeneko gazte iruindar bat. Ospitalean hil zen, handik ordu gutxira.
|
|
|
bertaratzen ari ziren mundu osoko judutarrek ez zuten hizkuntza komunik eta bat aukeratu behar izan zuten. Gizarte
|
osoan
zabaltzeko errazagoak izan zitezkeen alemanaren edo frantsesaren aldekoak egon bazeuden arren, Eliezer ben Yehudaren bultzadari esker, hebreeraren aldeko jarrera gailendu zen. Euskaldunontzat ere inspirazio iturri izan zen Israelgoa, helduen euskalduntzeari dagokion alorrean, batez ere.
|
|
|
Puntetako dikeetara hurbildu ahala, Senekozuloko itsasargia atzean gelditu zen, bere argi zuri eta keinu erritmikoekin. Kai muturrak seinaleztatzen zituzten baliza berde gorrietatik aurrera, Kantauri itsasoa bere handitasun
|
osoan
zabaltzen zen.
|
|
2020
|
|
|
"... hiri hau menderakaitza bihurtu da, matxinoz beteta dago". Iganderako, hiri
|
osoan
zabaldu zen hildakoaren izena, Diario de Navarrak berria eman ostean: German Rodriguez.
|
|
2021
|
|
|
Heriotzaren irudia hainbat eratara adierazi izan da; Herio eta Balbe izan dira Euskal Herrian tradizionalki heriotzaren pertsonifikazioak, baina horiez gain Europa
|
osoan
zabaldu da Errenazimentutik iruditerian agertu izan den heriotzaren eredua: gizaki baten eskeletoa, sega batekin edota hareazko ordulariarekin ageri dena.
|
|
|
Korrika agertzen da argazkian, sufritzen, baina irribarrea aurpegian. Gorputz
|
osoan
zabaltzen den izerdiak distira berezi bat du, beste edozein arlotan, erosketak autotik ateratzean edo larrua jotzean ez bezalakoa. Ainhoa jaio zenean hasi zen korrika, estresa kentzeko, Ainhoaren bainuaren orduan, ilunabarrean.
|
|
|
Granjen artean errepideak okertu eta kiribildu egiten ziren, soro bat saihestuz, zuhaitz erraldoi baten ondoan kurbatuz, zirkulu erdia eginez muino hegal baten inguruan. Beroaren dirdaiak ibar
|
osoan
zabaltzen zuen bere errezela. " Irreala –xuxurlatu zuen Mollyk–, fantastikoa.
|
|
|
Jaiotzan lagundu zuten auzoko emakumeek ibar
|
osoan
zabaldu zuten Junius Maltby erreka ondoan liburuak irakurtzen egon zela emaztea eta umeak hiltzen ziren bitartean. Baina hori neurri batean bakarrik zen egia.
|
|
|
Ihes egin zion egun guztian: bere iraganera, bere gogoetetara, bere ama eta Deniseren ondora, mundu
|
osoan
zabalduta. Eta orain, han zegoen, bere haragiaren kontra, bere eskuen azpian, bere ahoaren azpian; berarekin berriz ere elkartzeko, oroitzapen barik, itxaropen barik eta gogoeta barik axolagabetu zen une mugiezinaren sakonean:
|
|
2023
|
|
|
Burbuila hotsa entzuten du gela
|
osoan
zabaltzen. Besterik ez.
|
|
|
Hotzikara gorputz
|
osoan
zabaldu zen, bihotza zintzurretik gora, giharrak uzkur. Lokatzak oinak bahitu zizkion, zerbait erauzi nahiko balio bezala.
|
|
|
Bir Lehlun estatu berri bat sortu zela azkar zabaldu zen, Khatri Aduhri esker (Smara, 1956) mundu
|
osoan
zabaldu ere. " Arnasestuka iritsi nintzen".
|