|
2000
|
|
|
Harkaitzetara inguratu nintzen neu ere. Ez
|
nuen
ulertzen zer egin zezaketen hainbeste denboran. Edurneren eta mutilaren bide paraleloa hartu nuen, baina hamarren bat metro urrutiago.
|
|
2002
|
|
|
" calidez asistencial". Orduan ere ez
|
nuen
ulertu. Bizi gara herri batean non holako gauzak entzun daitezkeen:
|
|
2005
|
|
|
Nire maistraren ideologia eta familiaren historia alde batera utzita ere, eta asko uztea zen hori, bizi jarreragatik soilik, auzoan eta eskolan erakusten zuten portaeragatik soilik, ezinezkoa zirudien bi pertsona haiek lotzea. Edozein aldetatik begiratuta ere, ezin
|
nuen
ulertu; eta, ororen gainetik, min ematen zidana beste zerbait zen: alde batera utzia sentitzen nintzela, baztertua, nabarmen, Herrenko...; Adela nire sekretu guztiak esaten ari zitzaiola imajinatzen nuen, biek barre egiten zutela nire lepotik.
|
|
|
Ez nekien Adelarenak eta Juliorenak aurrera jarraitzen zuenetz, baina jarraituko zuela pentsatzen nuen neurekiko. Adelak hondar gainean eraikia zuen eraikin gotorraren alde hark kezkatu egiten ninduen; ez
|
nuen
ulertzen zer arraio ikusten zion Julio txepel hari, inguruan iraultzaile lerden askoak edukita, eta haietako asko Adelaz nabarmen gustaturik, gustatzeko moduko emakume pertxenta zen eta; hala ere, susmoa nuen Julioz gain beste askorekin ere ibiltzen ote zen nire maistra, zeren pixkana haren izaeraren alderdi ezezagun bat ari bainintzen ezagutzen: askatasun sexuala, iraultza sexuala; hartan ere aitzindari zebilen, nonbait, nire maistra.
|
|
|
Nik ez
|
nuen
ulertzen zer arraiogatik ateratzen zuen bere onetik haur errugabe baten ahotik irtendako esaldi arrunt hark. Ez nuen ulertzen.
|
|
|
Nik ez nuen ulertzen zer arraiogatik ateratzen zuen bere onetik haur errugabe baten ahotik irtendako esaldi arrunt hark. Ez
|
nuen
ulertzen.
|
|
|
PCn? Ez
|
nuen
ulertzen ezer.
|
|
|
Ez zitzaidan buruan sartzen nolatan ibil zitekeen POUM suntsitzen ahalegindu zen alderdi batean, aita galbidera bidali zuen doilorraren alderdi berean. Ez
|
nuen
ulertzen; Adela OICn ibiltzea espero nuen; zentzu gehiago zukeen horrek.
|
|
|
Hau guztia idazten dut neure buruari zerbait argitu nahirik, neure denbora zerbait ulertu nahirik, ezen odolez eta suz egin ninduen denbora baten seme naiz, eta nolabaiteko azalpen bat aurkitu nahi diot honi guztioni, erre egiten bainau ez ulertzeak zer gertatu zen eta zer gertatzen ari den inguruan. Modu berean, eta neure bizitza konkretura etorrita, ez
|
nuen
ulertzen zer gertatzen ari zitzaion Adelari, nire ereduari, nire nerabezaroko gidariari, nire Atenea jainkosari. Adelaren pare, Alejandra Pizarnik, Alfonsina Storni, Silvia Plath... eta halakoak etortzen zaizkit burura.
|
|
2006
|
|
|
" Aitari ez zaio gustatzen txirikordekin ibil zaitezen zure adinean". Ez
|
nuen
ulertzen zer zerikusi zuen nire adinak txirikordak erabiltzearekin. " Eta ez dut haserrerik nahi".
|
|
|
Umbertoren erreakzioa ikusita, nire iritzia eman izanaz damutu nintzen. Ordu arte izan genuen harremanak esaten zidan Umbertok gustu zaindua zuela, eta ez
|
nuen
ulertzen eraikin hura gustatzea. Supituan, judua ote zen bururatu zitzaidan.
|
|
|
Hilabete parea behar izan nuen esandakoa uler  tzeko. Ezin
|
nuen
ulertu hitzen esanahia ulertzera iritsi eta gero, zergatik ez nituen hainbeste kontu ulertzen. Orain, bai.
|
|
2008
|
|
|
Anderson doktorea gainean izango ez nuen arren, eta haren saileko irakasleek jaramon handirik egiten ez zidaten arren, lan eta azterketa ezarekin nahikoa eta sobera arriskatzen nuela erabaki nuen; gainera, imajinatzen dut, seihilekoaren amaiera aldera, asetze maila neurtzeko inkestak bete dituztela ikasleek, eta ezin naiz gehiegikerietan sartu. Bestalde, Roisyn idazkariak laburki aurkeztu zidan Barrington McKenzie sailburua, hirurogeiko hamarkadako kontrakulturako lider ohi bat, urteak igarota, errepublikar sutsu bihurtu zena, ohikoa den legez?, eta hark apenas eman zidan goitik beherako begiratu bat eta ongietorri bosteko ahul bat, baina begiratu horrekin nahikoa eta sobera izan
|
nuen
ulertzeko etsai gisa ez litzatekeela samurra izango. Gainera, egia esan, eskolak magnetofonoz grabatzeak ez lidake libratuko euskal kontuen inguruan hitz egiteaz eta, ondorioz, pentsatu eta oroitu behar izateaz.
|
|
|
" Kupoa bete". Aurreneko aldian ez
|
nuen
ulertu; bazuen mixteriozko zera bat, dotorezia ttantta bat ere bai nere ume belarriarentzat. Geroko batean jakin nuen zurruteroen gaitza zela, gibelekoa; betekada, gainezkadura; ezina, erretiroa...
|
|
2009
|
|
|
...ari, horixe zen dena, eta nik susmo txarra hartu; orain konturatzen naiz gehiago erakutsi didazula hilabete gutxitan aitak haurtzaro eta nerabezaro osoan baino, ama faltaren zauria sendatu nahi izan didazu, hura ordezteko mirabetzan erori gabe, zeure lekuan tinko, zu zeu izan nahirik, eta nik ulertzen ez, zu urdanga omen, urdanga, Lidia urdekeria hutsez eskaintzen zenidala iruditzen zitzaidan, ez
|
nuen
ulertu zure bihotzaren zabaltasuna, zure garbitasuna, zer nolako ziurtasuna zeneukan zeure buruarengan eta maitasun garbian, aparte geratzeko beldurrik gabe, zure maitasunaren indarra, ez nintzen ezertaz jabetu, dena aldrebes ulertu nuen; uko biribila eman zenion Iñigok iradokitako errituari: denok batera energiak aktibatu behar genituen, denok biluztu, Xabier eta Lidia ere bai, eta triangelu bat osatu, hiru erregeen hirukia, erpinetan zuek, hiru emakumeok, eta hiru gizonok txandakatuz jo behar genizuen larrua, hazia isuri gabe; nik soilik isuriko nuen errituaren amaieran zure sabelean, une egokian, eguzkia eta ilargia angelu egokian zeudela, aro berriko lehen umearen hazia ernal zedin; eta erritua hiru bider errepikatuko genuen, hiru erregeak jaio zitezen.
|
|
|
denok batera energiak aktibatu behar genituen, denok biluztu, Xabier eta Lidia ere bai, eta triangelu bat osatu, hiru erregeen hirukia, erpinetan zuek, hiru emakumeok, eta hiru gizonok txandakatuz jo behar genizuen larrua, hazia isuri gabe; nik soilik isuriko nuen errituaren amaieran zure sabelean, une egokian, eguzkia eta ilargia angelu egokian zeudela, aro berriko lehen umearen hazia ernal zedin; eta erritua hiru bider errepikatuko genuen, hiru erregeak jaio zitezen. Baina uko biribila eman zenien asmo haiei, kontra atera zinen, dena pikutara bidali zenuen; ezin
|
nuen
ulertu, lehen Lidiarekin nahi bai eta modu erritualean, berriz, ez nahi izate hura, zu baitzinen hazia sabelean eraman behar zuena, izarrek seinalatua, baina uko egin zenion, Jainkoaren kontra oldartutako aingeru eroriaren pare, eta ni pixkanaka erotuz joan nintzen, arrazoia zenuen, psikiatra batengana joan behar nuen, neure buruari esaten nion nola joango da ba yoghi bat psikiatrarengana, jainko... txoro putakumea, berriro eskua eransten badidak potroak moztuko dizkiat, ziztrin alaena, kabenlaostia; hitz egidazu horrela, halere birjina garbia izango zara, abandona nazazu, ulertuko dut, zoaz Felixekin, nik baino gehiago merezi zaitu, zoaz berarekin, baina ez itxi begiak, utzi zure betseinetako elurra ikusten, zu zeu izango zara, eutsiozu, begira, elurra atertu du, gora, zatoz bizkarrera, goazen, horrelaxe, arin arin jaitsiko gara, badakizu arin jaisten naizela zu bizkarrean hartuta ere, Urriellun oinetakoa puskatu zitzaizunean bezala, bizkarrean jaitsi zintudan, oraingo moduan, eta mendizaleak begira geratzen zitzaizkigun eta barre egiten zuten, eta gu alai, hitz egin eta hitz egin, eta kantari, orain ezin duzu kantatu, ia ez daukazu hausporik, orduan ederki kantatzen zenuen, soprano batek bezala, bordako amonari Cabrales gazta erosi genion, ura eman zigun edateko, gomazko bota zahar batzuk eskaini zizkigun, baina nik esan nion Himalaietako zamaketari baten semea nintzela, luma baten pare zinderamatzala, eta amona likits hark:
|
|
|
Petrilaren atzeko aldera joan nintzen ostera ere. Ezin
|
nuen
ulertu zergatik margotu zituzten horma haiek. Zeozer egiteko asmoa izango zuela jabeak otu zitzaidan lehenengo.
|
|
|
Niri doña Mercedesek egiten zituen gauzarik gehienak munduko zentzuzkoenak iruditzen zitzaizkidan; egiten zituen banaka batzuk, hala eta guztiz ere, ez nituen ulertzen orduan. Herentziaren bere zatia seme alabei ez uztea, esate baterako, ezin
|
nuen
ulertu orduan. Hori da, orduan; gaur egun, ulertzen dudala uste dut, ondo ulertu ere, baldin eta, jakina, gauzak nik atera nuen moduan gertatu izan baziren.
|
|
|
Berrogeita hamarren bat metrora zegoen Ertzaintzaren postua, moilaren hasiera hasieran. Ezin
|
nuen
ulertu. Herri guztiak zekien zer gertatzen zen moila berrian eta inork ezin zuela ezer egin zioten, ezta ertzainek ere, nahiz eta euren muturren ia aurre aurrean egiten zuten negozioa.
|
|
|
Urteetan bizi izan naiz arduratuta seme beleroa edo maritxua ote neukan, fraile joatekotan ote zegoen... edo zer dakit nik, ba, zergatik. Ezin
|
nuen
ulertu edo ezin nion igarri nondik atera behar zuen. Eta ikusten duzu, bueltan bueltan, nahiz eta gauza asko ez dizkiodan ulertzen, Ander da gaur egun erakartzen nauen semea.
|
|
|
Egun hartako poza zapuztu zidan, eta urteetan eta urteetan eraman dut nirekin sententzia hura: oso ondo ulertzen nuen pobreak zeruko loreak izatearena, baina ez nion logikarik ikusten aberatsak infernuko legatz izateari, ez
|
nuen
ulertzen zer egiten zuen legatz batek esaldi hartan ezta infernuan ere, harik eta jakin nuen arte arrain preziatuaren hitzak laratza ezkutatzen zuela, sutondoko kebidetik zintzilik dagoen katea. Sabaitik (zerutik) zintzilikatutako kateak (loturak) pertza (mundualdia) eta sua (infernua) batzen zituen:
|
|
2010
|
|
|
Paretetan pintadak hasi ziren agertzen. GORA ETA V. GORA ETA VI. Ordurako banekien zer zen ETA, baina ez
|
nuen
ulertzen zergatik agertzen ziren talde armatuaren ondoan V edo VI zenbakiak zeinu erromatarrez idatzita. Etxean galdetu nuen baina ez zidaten ezer esan.
|
|
|
Satisurduri jartzen ari zen. Ez
|
nuen
ulertzen zertan jarri behar zuen hain irmo berari gehiago ez zihoakion kontu honekin eta honegatik ari nintzen neu ere egoskortzen bost baino askoz gehiago axola ez zitzaidan auzi ziztrin honekin. Berriro ere arnasa sakon hartu, gominaz betetako ilajeari igurtzi sakon bat eman, gorbata pixka bat laxatzeko keinua egin eta bota zidan:
|
|
|
Freddy Mercury-rena egiten hasi zen. Hasieran ez
|
nuen
ulertu Satisenpozak eta andregaia eskiatzera joateak nolako lotura zuten, baina ez zitzaidan gehiegi kosta asmakizunaren soluzioa aurkitzea. Cristina kanpoan baldin bazen, nahi zuena egin ahal izango zuen asteburu horretan, strip teaseinteraktiboa barne.
|
|
|
Sekula, baina, ez
|
nuen
ulertu
|
|
2011
|
|
|
Surtara begira nengoen. Erdizka baizik ez
|
nuen
ulertzen. Lo egin nahi nuen, baina elkarrizketa hark adi nindukan.
|
|
|
Zentsurak ez zuen pelikula baimentzen, baina Jesusek ezagutzen zuen kazetari zinezale batek emanaldi pribatu bat antolatu zuen, petit comitén emateko. Jesus gonbidatuta zegoen eta, ez
|
nuen
ulertzen nola, Jesusek gonbit bat lortu zuen niretzat ere. Berrogei bat lagun bildu ginen emanaldian, eta debozio osoz ikusi genuen frantsesezko bertsioa eta baita urduritasunez ere, polizia noiz agertuko.
|
|
|
Baina ni, toki haietan, batere eroso sentitzen ez. Eta ez
|
nuen
ulertzen Jesusek ez erreparatzea zein elkarrenganako arrotzak ziren faxismoaren kontrako bere diskurtsoa eta taberna haietako dekoratuak. Ez zien erreparatzen kalean nonahi ikusten genituen zaldizko estatuei, kale izenei, harrizko ezkutuei, eguneroko bizitza zipriztintzen zuen faxismoaren presentzia etengabeari.
|
|
|
Ia bi urte egon zinen amonarekin haserre, kortesiazko hitz bakar bat ere egin gabe elkarrekin. Nik ez
|
nuen
ulertzen hura, zure printzipioen guztiz kontra baitzegoen. Gero, adiskidetu edo zinetenean, zuen harremana ez zen oso estua izango, baina zibilizatua zen, behintzat.
|
|
2012
|
|
|
Etorkizuna aurreikustea ezinezkoa bada ere, nik uste dut zenbait sentimendu bortitz, hilabete, are urte batzuk lehenago iragartzen direla bihotzaren dardara estrainio baten bitartez. Esate baterako, tren geltokietan, iluntzean, beti sentitu izan nuen tristura goibel hura ez
|
nuen
ulertu, ez nuen ezagutu urte asko geroago arte, gerratean, frontera eramango ninduen trenaren zain egon izan nintzen geltoki apartatu haietan. Era berean, maitasunak, aire bafada batek bezala dardarazi zidan bihotza, neure bizitzan agertu baino hainbat urte lehenago.
|
|
2018
|
|
|
Zerbait esan zenuen ahapeka, baina ez
|
nuen
ulertu. Birao bat zirudien.
|
|
2019
|
|
|
Anek telea zeukan bere gelan, bigarren eskuko PlayStation bat pila bat jokorekin, kirol zapatilak, ibiltzean aktibatzen ziren argitxo batzuekin, musika aparatua, cd dorre erraldoi bat eta dvd eta liburuz beteriko biblioteka bat, eta horiezaz gain mila jostailu Karmenek eta haren ahizpak, Aneren izebak urteetan zehar erosi zizkiotenak. Nik banekien gure aitak Karmenek baino askoz diru gehiago irabazten zuela eta ez
|
nuen
ulertzen zergatik Anek zeuzkan gauza horiek guztiak eta nik ez. Zerbait nahi nuen bakoitzean Kristinarekin borrokatu behar izaten nuen eta beti esaten zidan ez zegoela nire kapritxoetarako lain diru.
|
|
2020
|
|
|
egokiera desberdinetara egokitzen zituen aurretik ondo oldoztutako hainbat esaldiren efektuak. Ikusten ari nintzenak ikusita, neu ere sartuta nengoen, ez
|
nuen
ulertzen zergatik, kontrolatu beharreko kanpamenduko handikien amarauneko mapan.
|
|
|
Ez
|
nuen
ulertu zergatik zuen Arc eko Juanaren garaiko Charles vii. erregea indartzeko gutizia. Itsu eta gor nengoen ez ulertzeko Urbinaren bat bateko oihu batek argitu zidana:
|
|
|
Noski, sarritan haize bortitzak genituen, auzoko agureak" viento sin clónico" zirela zioskun eta ez
|
nuen
ulertzen zergatik besteek hartaz barre egiten zuten.
|
|
2021
|
|
|
Oso gustuko nituen neure poemak, perfektuak iruditzen zitzaizkidan ia. Ez
|
nuen
ulertzen zertan desberdintzen ziren haiek eta benetako poemak, argitara emandakoak, egiazko poetenak. Ez nuen ulertzen neba arrebei leitzeko ematen nizkienean zer dela-eta egiten zuten barre burlaizez eta zergatik esaten zidaten hobe nuela grekoa ikastea.
|
|
|
Ez nuen ulertzen zertan desberdintzen ziren haiek eta benetako poemak, argitara emandakoak, egiazko poetenak. Ez
|
nuen
ulertzen neba arrebei leitzeko ematen nizkienean zer dela-eta egiten zuten barre burlaizez eta zergatik esaten zidaten hobe nuela grekoa ikastea. Pentsatzen nuen beharbada neba arrebek ez zekitela ezer askorik poesiaz.
|
|
|
Ez nuen topatzen besterik esateko. Orduan bolada txar txarra hasi zen niretzat, eta denbora alferrik galtzen ematen nuen arratsaldea batere plazerik egiten ez zidaten hitzen artean, errudun ustez eta lotsaz eskolarekin zerikusia zuen guztian; behin ere ez zitzaidan burutik pasa ere egin lanbide okerra hautatu izana; nik idatzi egin nahi nuen, baina ez
|
nuen
ulertzen zer dela-eta ziren bat batean bihurtuak egunak hitzez hain idor eta urri.
|
|
|
Niretzat modu bat zen sinesgarri ez suertatzeak ematen zidan beldurrari itzurtzeko, oharkabean haien gizatasuna atzemateko, horretaz zalantza egiten bainuen. Izan ere, orduan ez
|
nuen
ulertzen, baina gurditxoko ispiluaren garaian nahasiki ulertzen hasia nintzen, ez zirela pertsonaiak baizik eta txotxongiloak, aski ondo zirriborratuak eta benetako gizakien antzekoak, baina txotxongiloak.
|
|
|
Gauza baltsamatuen zama bat neraman barrenean, aurpegi mutu eta hitz errautsezkoak, herri, ahots eta keinu zirrararik gabeak, zeinak hilik abailtzen zitzaizkidan bihotzean. Eta gero seme alabak jaio zitzaizkidan eta hasieran, txiki txikiak zirela, ez
|
nuen
ulertzerik nola egin zitekeen idazteko seme alabak izanda. Ez nuen ulertzen nola egin behar nuen haiengandik apartatzeko ipuin bateko halako bati segika ibiltzeko.
|
|
|
Eta gero seme alabak jaio zitzaizkidan eta hasieran, txiki txikiak zirela, ez nuen ulertzerik nola egin zitekeen idazteko seme alabak izanda. Ez
|
nuen
ulertzen nola egin behar nuen haiengandik apartatzeko ipuin bateko halako bati segika ibiltzeko. Hasia nintzen nire lanbidea menosten.
|
|
|
Gure aita" zurrunkiloari" ez zion batere graziarik egiten ni ofizio hartan ikusteak; nahiz eta amak esaten zion utziozu gizona zer kalte egingo dio ba, aita sutu egiten zen, ea zer atarramendu zen hura, musikak txoriburuak sortzen zituela eta halakoak botaz. Eta nik ez
|
nuen
ulertzen zer ote zen hain larria, ezta ulertu nahi ere, plazeraren plazeretan egoten bainintzen musikaz inguratuta, Auxtin Ttikiri panderoarekin edo danborrarekin lagunduz, aita kontra egonik ere ama eta aitona alde neuzkan eta; hain zuzen, aitonak oparitu zizkidan hala danborra nola panderoa, aita amorrarazteko, apustu egingo nuke, ez baitzuen gogoko aitaren zintzotasun gehiegizko hura.... Aitonak berak ezarria zuen dantzaldiaren ohitura hura taberna aurrean.
|
|
|
Baserrietatik, oro har, barazkiak, esnea, gazta, babarrunak,, ogia eta halakoak eraman zituzten herrian egon ziren bitartean, oilo eta arrautzak ere bai, baina aziendarik ez. Ez
|
nuen
ulertzen txapelokerren buruak Doneanekoekin zeukan herra; behin baino gehiagotan ekarrarazi zuen Auxtin Ttiki, eta plazaren erdian makurrarazi, jipoitu ere bai. Handik urteetara kontatu zidan aitak zergatia.
|
|
|
–Lanbidez aldatu nahi zuen? Uste nuen bokazioa zuelako sartu zela ertzain, errepikatu
|
nuen
ulertu gabe.
|
|
|
Baina ez zen hemen matrikulatu. Ez
|
nuen
ulertu zergatik ez, egin nion mesedearekin... badakizue, nanaren kontuarekin. Batzuetan bat bere ikasleak maitatzera heltzen da, niri min eman zidan harrezkero haren berririk ez izateak, egia esan.
|
|
|
Hasieran ez nuen lerroburua ulertu. Ez
|
nuen
ulertu zertaz ari zen, hilarri hizkeran idatzitako esaldi hark zer saldu nahi zigun, alegia:
|
|
|
Hantxe genituen zain Medina komisarioa eta Salvatierra komisariordea, bata bestea bezain serio. Ez
|
nuen
ulertzen haien seriotasunaren arrazoia.
|
|
2022
|
|
|
...amate gurutzea, gaurko egunean dena da apaintzea, autoak nahiz erlijioa, besterik ez da pentsatzen, eta nire aitak apartamentuko hormetan gurutzeak jarri zituen zelatatua nengoela bera seguru egoteko eta bisitariek ere jakin zezaten hantxe zegoela bera, ezer ez da esango nik aditu gabe, ezer ez da egingo nik ikusi gabe, Kristoren gorputz zargaldutik barrena igaro behar du guztiak, eta nik inoiz ez
|
nuen
ulertu nola hartu litekeen hildako bat jainkotzat.
|
|
|
– " Nik ez
|
nuen
ulertzen zergatik hainbeste jende gazte tankerako ezagutu edo sumatu izan dugun, antifaxista, zela esaten zuena.
|
|
|
Baina, genozidio literatura horren aldean (sorpresa batzuk eskaintzen dituen arren, jada nahiko murtxikatua), espero ez nituen gauzak irakurri ditut Pahorrenean. Xumeago, bere Italian esloveniar izateaz ere ari da," Italiako estatuak gure identitatea suntsitzen zuen gure lurrean berean", edo" Ez
|
nuen
ulertzen nola norbait kondenatua izan zitekeen bere gurasoak maitatu zituen hizkuntzan hitz egiteagatik" dioenean. Claudio Magrisek hitzaurrean idatzi bezala," Pahorren patuaren ironia politikoa baita bera eta Triesteko beste esloveniar batzuk italiar gatibu gisa izena emanda egotea".
|
|
2023
|
|
|
Orduan ez
|
nuen
ulertu" gero, gerokoak" esapidearen esanahia, baina gero ez zen aukerarik izan eta inoiz ez nuen ulertu. Beharbada tirabirekin zuen zerikusia.
|
|
|
Orduan ez nuen ulertu" gero, gerokoak" esapidearen esanahia, baina gero ez zen aukerarik izan eta inoiz ez
|
nuen
ulertu. Beharbada tirabirekin zuen zerikusia.
|