|
2002
|
|
|
Egoera hartan edozer gauza emango nukeen, pentsamendu ilun haiek aienatuz semeari nola hitz egin jakitearren. Baina ez
|
nuen
hitzekin asmatzen. Ez da gau hartako nire ezintasuna zuritzeagatik, baina ni ere hunkituta nengoen albiste anker harekin.
|
|
|
Zer esan behar nion? Nola jarriko
|
nuen
hitzetan artean neureganatu gabe neukana?
|
|
2003
|
|
|
Niretzat, berriz hartu
|
nuen
hitz, aloea eta mirra. Jesukristoren gorpuari bezalaxe...
|
|
2005
|
|
|
Nik etxean ez
|
nuen
hitz erdi bat ere esaten; dena irentsi, eta ahal nuen moduan eusten nion egoerari; hori bai, behin ere negarrik egin gabe; eta nire jarrera hura, hain zuzen, erronkatzat hartzen zuen Juliok. Egunean egunean gehixeago estutzen ninduen, soka bat tenkatuz bezala, ea noiz eteten zen, nire harrotasunaren azken gotorlekua suntsitu nahirik, hala erabat azpiraturik uzteko.
|
|
|
Astebete hartan, lagun hark libre zuen denboran, Idoia pare bat aldiz joan zen harekin, gu igerilekuan utzita. Ia ez
|
nuen
hitzik egin neska harekin, nahiz eta pixka bat moldatzen nintzen frantsesez; ez zitzaidan batere gustatzen haren begirada. Dena den, Idoiak ez gintuen ahazten, eta oso adeitsu portatzen zen amarekin, eta nirekin zer esanik ez:
|
|
|
Julioren azken labankada ikusten
|
nuen
hitz haietan, Adelari eta bioi egiten zigun azken erdeinua; Adelari, berak hainbeste gorrotatzen zuen hizkuntza ikasten saiatu zelako, eta, bestalde, oroitaraziz maistraren gorputza bereganatua zuela, ordainetan maitasun apur bat ere eman gabe; eta niri neuri ere mesprezua erakusten zidan, Adelak zidan begiruneari tu eginez bezala. Nire maistrari" euskaldun urdanga" deitzeko modu bat iruditzen zitzaidan, bestalde, hura guztia.
|
|
2006
|
|
|
Hitz haiek, lasaitu ordez, neure buruarekin amorrarazten ninduten. Hil bezperan" hitz ematen didazu aldatuko duzula marmola?" galdetu zidanean, mutu geratu nintzen, ezin
|
nuen
hitz egin. Oraindik ez dakit zer sentitu nuen momentu hartan; oraintxe sentitu ohi dudana etxe bat erakustean marmolaren gaia azaldu behar dudan bakoitzean.
|
|
|
Lehendabiziko lerroa bukatu aurretik ere alferrikakoa iruditu zitzaidan ahalegina. Hala ere, denbora dezente egin
|
nuen
hitz egokienak paperera ekartzen, hasieran Elsbethi idatzi nahi niolako eta gero diziplinaz gehiago beste ezergatik baino. Ezin nuen eta ezin nuen.
|
|
|
Ezin izan nuen baina. Ama besarka  tzerakoan ez
|
nuen
hitzik esan, baina ez eztarrian korapiloa egin zitzaidalako.
|
|
|
Ez nion, bada, erantzun. Pentsatu
|
nuen
hitz haiek ez zirela hasiera besterik, eta hobe nuela zuhur jokatzea konfidentzia giroa hondatu gabe.
|
|
|
Mututasun hura eramangaitza zitzaidan arren, halaxe ibili ginen tarte luze batean: nik ez
|
nuen
hitz egin nahi, berak zerbait esan artean.
|
|
|
esaten zidan trajeak bere tentelkeria beste deus nabarmenduko ez zion mizkinen batek. Laster asko ikasi
|
nuen
hitz dontsuaren esanahia, eta handik aurrera eskrupulu handienaz hasi nintzen hartzen neurriak, batez ere praka gurutzekoak.
|
|
2008
|
|
|
Ez
|
nuen
hitz egiteko indarrik ateratzen. Isiltasun une hura hausten saiatu arren, hitzak ez ziren ahotik ateratzen.
|
|
|
Eta hala ere, AMETSA sartu nahi izan
|
nuen
hitz gezidunen hutsuneren batean, hura guztia amets bat zela, esnatzean dena ahaztuko nuela pentsatu nahi nuelako. Baina ez zegoen lekurik, ez zegoen laukitxo zuririk horretarako.
|
|
|
Behin gogoratzen naiz horrelako bat egin nuela, eta guztira abizen bereko berrogeita sei telefono zenbaki azaltzen baziren gidan, berrogeita laugarren saioan erantzun zidan interesatuak. Eta hain nengoen nazkatua eta itxaropen guztiak galduta ordurako, bere ahotsa entzun ostean ez
|
nuen
hitz egiteko ausardiarik izan.
|
|
2009
|
|
|
bete nahian ari zen neska. Ondo pentsatzen hasita, gerta liteke neskak hitza ondo esan izana, eta ni izatea ez zekiena zer zen laratza, ni izatea bilatu zuena ezagutzen ez
|
nuen
hitz baten ordaina.
|
|
|
Ez
|
nuen
hitzik kontsolatzeko. Esango nuena esango nuela alferrik eta faltsu izango zen.
|
|
2010
|
|
|
Duela jadanik zenbait urte, Koldo Mitxelenarekin izan
|
nuen
hitz aspertu batean, ezagutzen ez nuen olerkari baten berri jakinarazi zidan, haren poema baten kopiaren bidez. Literatur balioaren aldetik beharbada maila gorenekoa ez bazirudien arren, argi zegoen mamiaren aldetik garaiko poemagintzan zeharo arrotz gertatzen zen pentsamolde bat adierazten zela bertan.
|
|
|
–Juana Mariren amak ere horixe esaten du, hartu
|
nuen
hitza?. Orain dela ez hainbeste urte, alaba beste emakume batekin ezkonduko zela eta ume txinatar baten amona egingo zuela esan izan baliote, igual hiltzea nahiago izango zuen eta orain, berriz, Laura bere alaba adina maite izateaz gainera, egun osoa ematen omen du bilobarekin pentsatzen.
|
|
|
–Niri balio didana nire amaren aurrean eman
|
nuen
hitza betetzea besterik ez da. Jainkoaren aurrean ezkontzen nintzen arte, inork ez ninduela bere egingo agindu nion eta hitza beteko dut.
|
|
|
Oso argi
|
nuen
hitz egin behar genuela; eta hala diot gaur ere. Su etena hautsia zegoen garai hartan.
|
|
|
Eta azken guzien buruan, horra nik nahi
|
nuen
hitz madarikatua: Dicha corte pronunzio y declaro dicha sentencia.
|
|
2012
|
|
|
ez
|
nuen
hitzik erantzun epaileak eskatu zidanean
|
|
|
Ez
|
nuen
hitzik esan kartzelako hogeita hamar urteetan.
|
|
2018
|
|
|
Ezin
|
nuen
hitzik jaulki, eta buruaz egin nion ezezkoa.
|
|
|
–Horixe baietz! , hartu
|
nuen
hitza?. Bai, behintzat, jateko zerbaiten truk balitz!
|
|
2019
|
|
|
Mota honetako egoerak, ama semeen arteko interakzioak intzestu traza hartzen zutenak, Martinek bere etxera eraman ninduen guztietan gertatu ziren. Ez nintzen sekula ohitu, baina ez
|
nuen
hitzik esan, behin ere. Aipatu dudan hau izan zen nire buruan baizik gertatu ez ziren eztabaida zerrenda luze bateko lehenbizikoa.
|
|
|
Ez zen asterik pasatzen hark bere semea ikusi gabe eta, bide batez, ni. Merzedesen aurrean hauxe zen nik gehien errepikatzen
|
nuen
hitza: " Eskerrik asko".
|
|
|
–Nik ez
|
nuen
hitz egin nahi, jauna. Hau bukatu eta nire herrira itzuli baino ez dut nahi.
|
|
|
Hain liluragarria izan zen, non bihotza dardarka hasi zitzaidan kolpetik, eta Jainkoari eskerrak behar bezala emateko aprobetxatu nuen aldarte hura. Ez
|
nuen
hitzekin pentsatu, bazkari aurreko otoitzean bezala; baina oraingo modu honek gehiago gogobete ninduen. Nolanahi ere, ez dakit zer den hobea Jainkoari gorazarre egiteko, edo esaldiak osatuz otoitz egitea edo bihotza dardarka hastea hari eskerrak ematean.
|
|
|
Gaur, eskolan, irakasleak mundu hitza esan du, eta niri hotzikara etorri zait. Nik uste
|
nuen
hitz hori gurea zela, gurea bakarrik. Gure hitz izugarrienetako bat da.
|
|
|
Bahitzaile bihurtzen da, eta batek kariñoa hartzen dio azkenerako, Stockholmeko sindromearen kausaz. Telebistan ikasi
|
nuen
hitz hori. Etxean asko gustatzen zaigu albistegiak ikustea.
|
|
|
Nire lehendabiziko irakurketa gehienak gipuzkerazko testuenak izaki (Auspoa sailekoak bereziki), azpimarratzen
|
nuen
hitz asko oso hurbil zeuden etxeko euskaratik. Hala ere, ezin etxean arrotz, eta dendelet?
|
|
2020
|
|
|
Ezin nuen imajinatu beste hizkuntza bat izan zitekeenik, pertsonaren batek nik ulertzen ez
|
nuen
hitzen bat esan zezakeenik.
|
|
|
–Bai, Denis? , animatu
|
nuen
hitz egitera.
|
|
2021
|
|
|
Mundua isilik zegoen niretzat. Ez
|
nuen
hitzik aurkitzen hura deskribatzeko, ez nuen gozagarri zitzaidan hitzik. Jada ez nuen ezer.
|
|
|
Halako egoeratan, gaitz txikiak bedeinkazio dira, ia zorion, bai alafede. Kontu horri buruz, Jonaneri ordura arte ezagutzen nion poema ez dickinsondar bakarra oroitu
|
nuen
hitzez hitz:
|
|
|
Baina sistemak dena sistematizatu behar, eta sistematikoki sistemiko bihurtzen du sistemari itzuriz doakion literatura antisistematikoena ere. Dena dela, ironia gero eta kamutsago neukan, eta neure baitan amore eman
|
nuen
hitz hura erabiltzen zuten jakitunen aurrean; azken batean, jakintza eta arte produkzioa nola edo hala sismetatizatu beharra egongo da noski, dena gainbehera abiatuko ez bada. Urte batzuk lehenago, ez nuen onartuko halako pentsamolderik neure pentsamendu asistematiko zaputzean, baina orain kanpotik begira nengoen, ezertan parte hartu gabe, eta horrek paternalista samarra bihur  tzen ninduen kontu horietan ere.
|
|
|
" Zentra zaitez egungo egunean, dena ongi aterako da", neure buruari bihotz ematen saiatu nintzen, nahiz ez
|
nuen
hitz bat bera ere sinisten.
|