|
2000
|
|
|
aro zoriontsuaren akabaila alde aldean sumatzen nuelako hartu
|
nuen
hain gaizki Kristinaren haurdunaldia. Hogeita hamarrak bete berritan hura eta delako zedarria gibelera utzia ni, ez zitekeen erran goiztiar ari ginenik.
|
|
|
Harritu ninduen ene gorputzaren protesta ezak: ez
|
nuen
hain garbi edari gehiagoren etorria jasanen ote zuen. Ximurra, beretik dastatu gabe, kanpora begira zegoen.
|
|
2001
|
|
|
Eta gorakoan baino askoz erakargarriagoa. Eta jadanik ez
|
nuen
hain zakarra eta ahoberoa ikusten.
|
|
2002
|
|
|
Aspaldi ez
|
nuen
hain umore onez ikusten. Eta Astoriatik ere umoretsu itzuli zen.
|
|
2004
|
|
|
Txunditurik begiratu nion aitari: sekula ez
|
nuen
hain haserre ikusi. Eta lehenbiziko aldia zen biraorik entzuten niola.
|
|
2006
|
|
|
65 urte zituen. Inoiz inon ez
|
nuen
hain gizon zaharrik ezagutu. Alabaina, egun hartaraino, behin ere ez nuen agure bat ikusi Garrüzeko gazteluzaina zen lekuan.
|
|
2009
|
|
|
–Ordu beldurgarria? Aspaldi ez
|
nuen
hain ongi pasatu! Devocionario del Requeté hori atera duenean!
|
|
|
Ez, ez
|
nuen
hain zatar jokatuko, baina bururatuko zitzaidan zer edo zer.
|
|
|
Hori ez
|
nuen
hain gogoko.
|
|
2010
|
|
|
Egia esan, eroa bezala jarri zen. Gutxitan ikusi
|
nuen
hain zakar eta hain erasokor. Ni jotzeko keinuren bat ere egin zuen, baina gizajoa ez zen gauza.
|
|
2011
|
|
|
Ez dugu oraindik lortu, baina gustatuko litzaiguke, asko gustatuko litzaiguke, eta baietz egin nuen birritan buruarekin. Benetan horixe zela nire bizitzarako nahi nuen gailurretako bat adierazi nahi nuen jarri nuen aurpegiarekin, eta ez
|
nuen
hain gaizki egingo, Jasonek begirada luzaroan eutsi baitzidan. Zutik zegoen ama mahaira hurbildu zen entsalada erretilu batekin.
|
|
2012
|
|
|
–Bikain aritu zara Anderrekin gaur goizean, erran zion Mirenek?. Aspaldi ez
|
nuen
hain pozik ikusten.
|
|
|
Oraingoan ez
|
nuen
hain triste sumatu. Amaren etsipena sentitzera ohitu nintzen agur esaten nion bakoitzean, eta horrek, makabroa badirudi ere, adoretu egiten ninduen.
|
|
|
Baina, hots zurira itzuliz, arrazoi osoa duzu, oso ohar zorrotza da zurea: horixe adierazi nahi
|
nuen
hain zuzen ere. Entropiara, hots zuriaren histasunera kondenatzen gaituen jendarte postindustrial honen akabera irudikatu nahi nuen horrekin.
|
|
|
Une batean, sendo erabaki nuen kontra egitea, zeren eta, askatasuna nuen bitartean, Inperio hartako indar guztiek ere nekez menperatuko baininduten, eta nik erraz egin nezakeen metropolia txiki txiki, harrika erasoz; baina berehala baztertu nuen asmo hura izututa, Enperadoreari emandako zin hitza, berarengandik hartutako mesedeak eta hark emana zidan Nardac titulu handia gogoratu bainituen. Eta gainera, artean ez
|
nuen
hain bizkor gortelarien esker ona barneratua, Maiestatearen orduko zorroztasunak iraganeko nire erantzukizun guztietatik aske uzten ninduela konbentzitzeko.
|
|
2013
|
|
|
Esan gura nuena da, behinola, hilabete eman zuela etxetik apenas atera gabe idazten. Sekula ez
|
nuen
hain idazle ikusi. Egia esan, sekula ez nuen idazle ezagutu.
|
|
|
Ez
|
nuen
hain aise makurtu nahi.
|
|
|
Zutitu eta parkerantz abiatu ginenean, gaiari heldu zion berriro, pausatuago. Zuhaitzen itzaletan paseoan, umeen barreak eta iskanbilak doinutan hartuta, nostalgiaren marean higitzen utzi zion gogoari, oroimenaren jitoan galtzen, eta ariketa altruista horri esker ondorioztatu
|
nuen
hain urrun utzitakoa ez zenuela sekula ahantzi, isiltasun betean zure besoa, zure tatuajea, zure Aurora atxikitzen zenuela estu, eta laztandu egiten zenuela, nik gaztetan hil zitzaidan lagun minaren argazkia bezala. Eta Franco hil orduko, edo notizia horren durundian, maleta zaharra jaitsi zenuela ganbaratik, eta, herrira itzultzeko garaia heldu zela esanez, lau praka, bospasei alkandora eta ezer gutxi gehiago sartu zenuela barruan.
|
|
2014
|
|
|
Kafetegian ez zuen horren bero egiten, eta kontrasteak eta lo faltak hotzikara eragin zidaten. Ez
|
nuen
hain handi oroitzen. Barra luzea zuen, opilak eta plater kozinatuak gordetzen zituen alde beiratuarekin.
|
|
2015
|
|
|
–Maskota abandonatuak hemen, hilerrian? Inoiz ez
|
nuen
hain gauza ilunik ikusi?. –Hemen dena da iluna, Oto.
|
|
|
Eta hirugarrenik, nahi izan nuen alde egin oinazearen kale isiletatik eta sartu kale nagusian, jendearen berotasuna sentitzeko. Azken motibo hori beharbada ez
|
nuen
hain garbi ikusten orduan, baina orain argiago ikusten dut.
|
|
|
ez
|
nuen
hain bilotsu gogoan, besoak,
|
|
|
Lepoetako zainak lehertzeko zorian, anaitasun gizakor hura, zigarro merkeen kiratsa: inoiz ez
|
nuen
hain festa autentikorik bizitu. Neu ere aldarri bizian jarri nintzen, orro eta heiagora, ukabil hertsia zeruan.
|
|
2016
|
|
|
Ez nuen behar adina bihotz La Fleur martirizatzeko nire estutasunaren zergatiari buruzko ikuspegi serio batekin, eta arrazoi horrexegatik erabili izan
|
nuen
hain arrandia handiarekin; eta La Fleurri erakustera emateko nire buruak zer karga arina zeraman gainean, arazoa erabat bazter utzi nuen; eta afaria mahaira ekartzen zidan bitartean, ohikoa zena baino alaitasun handiagoarekin mintzatu nintzaion Parisi buruz eta opéra comiqueaz. La Fleur bera ere izana zen han, eta kaleetan zehar niri jarraika etorria zen liburu saltzailearen dendaraino; baina ikusi ninduelarik kanpora irteten fille de chambre gaztearekin, eta elkarrekin paseoan abiatu ginela Quai de Conti n barrena, berekiko pentsatu zuen ez zela beharrezkoa izango nire atzetik pauso bat gehiago ematea.
|
|
|
Ia gau osoan zehar hamaika jira eta bira eman nion neure buruan inolako ondoriotara iritsi gabe; eta goizean esnatu nintzenean, nire izpiritua hauteman
|
nuen
hain laztua nire ametsekin, nola Babiloniako erregea bereekin; eta inolako ezbairik gabe esaten dut enigma honek berdin nahastuko zituela Pariseko gizon zuhur guztiak nola Kaldeakoak, baldin eta interpretatu beharrean aurkitu izan balira.
|
|
|
Baina horrek ez zuen adierazi nahi nire logelari erabat uko egiten nionik. Artean sentitzen
|
nuen
hain nirea zela nola halako ohorea egiteko eskubidea izateko. Hortaz, erregu egin nion damari eser zedin, eserlekurik epelenean eserarazi nuen, egur gehiago ekartzeko dei egin, ostalertsari agindu eskatu niona baino afari oparoagoa presta zezan, eta zuenik eta ardorik onena ekartzeko faborea egin ziezagun.
|
|
|
Ez al zuen ezagutzen Officina ferrarese liburua, 33an hainbesteko zarata aterarazi zuena, urte hartan bertan Palazzo dei Diamanti n antolatu zen Ferrarako Errenazimentuari buruzko Erakusketa egin zenean? Nire tesia lantzeko, Officina ko azken orrietan oinarritu nahi
|
nuen
hain zuzen, doi doi ukitzen zutelako gaia: maisuki, baina sakondu gabe.
|
|
|
Lehen unetik utzi zigun argi bera izango zela burua eta gu biok peoiak. Arrebak indarrez hitz egiten zuen, egin behar genuenarekin erabat konbentzitua; nik ez
|
nuen
hain garbi ikusten; gainera, beldur nintzen.
|
|
|
Isilik geratu ginen biok. Ez
|
nuen
hain azkar ere alde egin nahi. Interesatzen zitzaizkidan liburu batzuk ikusi nituen, eta begiratu bat egin nahi nien liburu saltzaileak bakean utzi orduko.
|
|
|
Konortea galdu behar nuela begitandu zait; baina, ezin
|
nuen
hain erraz etsi.
|
|
2017
|
|
|
Zorbaren hitzek zigor ukaldien pare zafratu ninduten. Miretsi egiten
|
nuen
hain gogorra zelako, gizonak hein horretaraino mespretxaturik ere gizonekin bizitzeko eta lan egiteko hain gogo suharra izan zezakeelako. Haren lekuan, ni, edo aszeta egingo nintzen, edo gizonak luma faltsuekin apainduko nituen jasango banituen.
|
|
|
Aitak berarekin joateko proposatu baino lehenago ere banuen bidaiaren xehetasun zirraragarri horren berri. Ez
|
nuen
hain goizik espero.
|
|
|
Aurrean, Oierrek baizik ez baitzuen hitz egin. Harekin ibili nintzen bi urteetan inoiz ez
|
nuen
hain bere onetik aterea ikusi. Suharturik zegoen, zulo batean hilabeteak egin eta bat batean argia ikusi duenaren pare.
|
|
|
Hango semea, Philippe, ni baino adintsuagoa zen, 32 urte... Ez
|
nuen
hain elaire baina banekien gizon gazte gurbil eta errotik seriosa zela. Duela lau urte hartua zuen etxaldearen segida.
|
|
|
Ostatua lasai dago, ez
|
nuen
hain isil eta txukun oroitzen; izan ere, ni neu ere gazteago nintzelako agian, zalapartatsuago egin ohi nuen orduan dena: pasilloetan oihukatu, dutxa konpartituetan barre egin, sukalde konpartituan edan eta erre.
|
|
|
Ez dakit noiz ikasi
|
nuen
hain limurtzailea izaten, baina egia da inoiz gutxitan kosta izan zaidala nahi nuen harekin oheratzea. Egia da orobat aldez aurretik erabakitzen ditudala oheragarriak diren horiek, frakaso gehiegi ez jasotzeko, gehiegi arriskatu gabe:
|
|
|
Ni ez nintzen sekula hiltzen, baina nire ingurukoak banan banan joaten ziren erortzen, nire ahizpa eta biok bakarrik geratzen ginen arte. Ni nintzen ahizpa zaharrena, ume handia, bere ahizpa txikia babestu behar zuena; eta hain izaten
|
nuen
hain ikara handia berari zerbait gertatzearena, ezen gurasoen komunean sartzeko eskatzen nion eta atea kisketaz zarratzeko. Horrela, ni kanpoan geratzen nintzen, zaintzen, eta zain, banekielako norbait etorriko zela gu hiltzera.
|
|
2018
|
|
|
Orduan, Alice Espanet deitzen du epaileak deklaratzera. Ez
|
nuen
hain goiz espero. Epaiketaren hasiera goiztiarra bezala, prest egon gabe harrapatu nau deialdiak.
|
|
|
Zaplazteko bat hartu nuen. Ez
|
nuen
hain goiz izango zenik espero. Parentesia askoz zabalagoa izango zela uste nuen.
|
|
|
Ni zer egin ez nekiela geratu nintzen. Egundo ez
|
nuen
hain ispilu ederrik ikusi. Etxeko sukaldean genuenak aurpegiaren berri ematen zuen ozta ozta, eta hura ere erdizka, euli kakaz estalita egoten baitzen askotan.
|
|
2019
|
|
|
igeriketan hasten zarenean, lehen besakadak jainko batenak dira; hortik aurrerakoak gero eta zutarragoak. Aldagelan, gero, ez
|
nuen
hain ongi pasatu. Gizonez beteta egon arren, batzuek janzteko nik baino presa nabarmen txikiagoarekin, hor ez zen zipitzik entzuten, inork ez zuen txintik ateratzen.
|
|
|
–Ertzaintzan daramatzadan urte luzeetan, sekula ez
|
nuen
hain galdeketa nekagarririk egin. Eta zein ondorio atera genuen?
|
|
2020
|
|
|
Urtebete hilik ez zeramala, hori bai ziur nekien, eta baita bordan bizi izan zela bazekiela ere. Baina Bakartiak borda konfinatuta gelditzeko baino gehiago oinarrizko kanpamentu bezala batera eta bestera joateko erabiltzen zuela bazekienik ez
|
nuen
hain garbi. Anaidian zegoen txartel mordoaren berri ba ote zuen?
|
|
|
Ez dut esango herrestan nenbilenik gailurra ez zapaldu izanari buelta eman ezinda. Atzera egitea ondo hartutako erabakia izan baitzen, baina ostia ederra hartu
|
nuen
hain metro gutxira, hain gertu eta eskuragarri edukita, buelta ematean.
|
|
2021
|
|
|
– Literatura horteroa edo horteren literatura. Euskaldunok estilo hortera propio bat daukagula hain da ebidentea, ez baitakit nola ez
|
nuen
hain argi ikusi elkarrizketa batean Ramon Saizarbitoriak Ibon Sarasolari komentatu zion arte. Literaturan hasi zenean, Sarasolak bi eratako liburuak desberdintzen omen zituen," hortera/ ez hortera" sistema binario jenialarekin, eta ez dut uste sailkapen hori baino tresna literario hoberik dagoenik ebaluazio orokor bat egiteko, sinpleagorik eta eraginkorragorik nekez.
|
|
|
Egiaz uste dut ametsean ere lau egun igaro zirela. Gauza asko gertatu ziren iparraldean, eta haien itzala gure artean zen berriro, eta oraingoan ezin izan
|
nuen
hain erraz uxatu. Nik dakit zer hausnarketa umore txarreko egiten hasi nintzen.
|
|
|
Aspaldian ez
|
nuen
hain vodka merkerik edaten. Bakoitzak bere botila erdi hutsik utzi du.
|
|
2022
|
|
|
Eta amak nahiko du afariko prestaketekin laguntzea... Nahi baduzu, etxera lagunduko dizut –erantsi nuen, haserre ez nengoela erakutsi nahirik, baina segundo batez neure burua gorrotatu
|
nuen
hain ahula izateagatik.
|
|
|
–Horrela igaro zen denbora, ni Frantzian barrena postalak idatziz eta Maitena gero eta nireago zela edo alderantziz, ni harenago, gauero bederatzietako deiaren zain Calvados kopaxka edan ondoren zuberera ikasten egiten baikenuen saioa nire gelan gehienetan eta bereziki bihozbera zegoen gauetan berean, eta Casenaveren metodoak adibide praktikoak eskatzen zituenez, aditzaren geroaldi zaharraren formak errepikatzen ari ginen bitartean, esate baterako (düket, dükek/ n edo naizate, haizate...) galdera guztiz intimoak egiteko baliatzen zuen Maitenak edo, okerragoa dena, musukatzen ninduen bitartean ematen zizkidan gramatikari buruzko agerpenak. Etxeko nagusiak esaten zidan ez zuela ulertzen nola aurreratzen
|
nuen
hain gutxi zubereran, gazteleraz jakinda bakarrik euskalki horren laurdena badakigunean. " Erriberako artzainek erakutsi ziguten, esate baterako, biraoak esaten.
|
|
2023
|
|
|
Ez
|
nuen
hain begi onez ikusi lantoki izan behar nuen museoa: indiano batena izandako etxea, aingeru arkabuzarien koadro batzuk zituena sarreran, kartografiari buruzko erakusketa bat areto nagusian, eta garai hartako bizimoduaren erakusgarri ziren tresnak eta dekorazio elementuak etxearen gainerako geletan.
|
|
|
" Harrigarria da!". Eta gogoratu
|
nuen
hain zuzen ere Andreasek halakoxe hitzak erabili zituela Luzia Arregirekin: " Izan konfiantza".
|