|
2000
|
|
|
Errietari lotzeko ahalik eta aukera gutien eman nahirik —laugarrena izanen zen, eta aski
|
nuen
emakume errietaz—, haren aurpegi ustekabetuari zirika aitzindu nintzaion.
|
|
|
Baina, tira, salbuespenak salbuespen, jendea ongi portatu zela esan behar, eta ez da horixe meritu eskasa ikusi ziren gordinkeriak ikusi eta gero. Eta ikusi aditza erabili dut, bai, jendeak ikusi egin zuelako ikuskizuna, eta ikusiz gozatu; baina niri ez dit noski aditz horrek balio, nik ez bainuen ikusi, pairatu baizik, desgogara guztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu
|
nuen
emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela, askotan, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta beti ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu n... Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin gintezkeela beti bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko egin nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista.
|
|
|
kokotsa, ilea, begiak, ahoa... Halako batean amaitutzat eman
|
nuen
emakume aurpegia, erliebean egina. Baina txapeoak aurrera jarraitu behar zuen, eta ate jotzeek ere bai.
|
|
2002
|
|
|
Hartu liburuak, orri pasa hasi eta emakume bati idatzitako eskaintza irakurri nuen liburu bakoitzean. (...) Jakin
|
nuen
emakumea hil egin zela, eta haren ahaideek, gupidarik gabe, enkantean saldu zituztela liburuok, orrietan ezkutaturik zegoenari batere erreparatu gabe. Anjel Lertxundik,' Mentura dugun artean' liburuan kontatzen du bigarren eskuko liburuak saltzen zituzten denda batean sartu zela behin eta ezagun baten sinadura ikusi zuela liburu bateko kortesiazko orrian.
|
|
|
Gogo handia
|
nuen
emakume hori interpretatzeko: harengandik hurbil sentitzen nintzen eta bioi eragiten digun mundu bat konpartitzen dugu.
|
|
2003
|
|
|
Gelatik ateratzea lortu eta nola ordainduko zion Itziarri? «Nik ez
|
nuen
emakume horri ordaintzeko ezertxo ere eta neure burua eskaini nion». Hala kontatu izan du Oteizak berak, behintzat.
|
|
|
Fitzgeraldek idolatratu zuen Zelda, Paul Bowlesen June, alemaniar erromantikoen Betina Von Armin edo Picassoren musa zerrenda etorri zitzaidan gogora (Dora edo Fernande pintatzen dituenean, norena da koadroa, modeloarena ala pintorearena?). Haiek guztiak bezain gurgarria iruditzen zitzaidan aurrean
|
nuen
emakumea, baina ez nuela haren izenik ere ezagutzen ohartu nintzen. Ez zela oraindik galderak egiten hasteko unea erabaki nuen, ordea, eta eskua estutu nion berriro, hitz egiten jarrai zezala eskatuz.
|
|
|
Begirada garden eta atsegina zuen, harridura eta kuriositatea biak batean erakusten zituena. Beharbada horixe zela erabaki
|
nuen
emakume batzuei gustagarri gertatzen zitzaiena, bestela ez bainion aurpegi hari aparteko ezer aurkitzen, ez bada oinarrizko sentimenduak (beldurra, urduritasuna edo lotsa, samina edo poza) adierazteko dudan gaitasun agerikoa, niri hain gutxi gustatzen zaidana. Badaudela beste aurpegiera batzuk, pentsatu nuen, gauza konplexuagoak adierazten dituztenak, destino jakin baten zama, iragan ezkutu baten misterioa edo nortasun kontrajarrien arteko oreka.
|
|
|
Emakumeak utzitako testuak eskuetan nituela abiatu nintzen kalera, eta idazlea eskueran izateak eman zidan poza iragarpen ilunago batzuek itzaliko zidatela sentitu nuen. Ez nekien artean, ezin nezakeen jakin, ondoko orduetan ezbehar baten lekuko ez ezik urruneko eragile ere bihurtuko nintzenik, eta ez nekien artean, ezin nezakeen jakin, behar ez
|
nuen
emakume batekin maiteminduko nintzenik ere, baina halabeharra eta zoria elkartzen direnean, zorigaiztoa ateratzen da gehienetan irabazle.
|
|
|
Eta hura gako batez instantean zabaldu nuelarik, arropa gutxi batzuk, besterik ez nuen haztatu. Bestelako egoera batean ere, ez
|
nuen
emakume hura lapurretarako hautatuko, baina betiere aukerak alferrik ez galtzea komeni da. Harribitxi apartak topatuz gero, Zumarragako geltokian jaitsi, eta biharamunean joango nintzen Irunera, edo, geroxea  go, aldirietako trenen batean bestela.
|
|
|
Azabatxea ilean, Â berak zioenez. Eta egingo nuke Rayren emaztea nik trenean ezagutu
|
nuen
emakumea bezalakoxea zela. Gainera, haren ez itzuli hitzek nire egoera bertsuan egon zitekeela pentsarazten zidaten, haren sexua hotz hitzek nire barrena pizten.
|
|
2004
|
|
|
Mitxelenaren aholkuak gogora ekarriz, eta eginkizun hura ongi egiteko genuen beharra gogoan, lasaitu egin
|
nuen
emakumea:
|
|
|
Masailak sutan karrikan gora nenbilela, pentsatu
|
nuen
emakumeak izaki ederrak direla. Itsusietan itsusiena ere ederra da, modu batean edo bestean.
|
|
|
Zenbat dei jaso nituen erantzungailuan geroztik! Etxeko atean ez, baina telefonoko harian
|
nuen
emakume ilara luzea zain, antza! Dei haietatik, erakargarrienak egiten zitzaizkidanak aukeratzen nituen, noski, astean pare bat edo.
|
|
|
Eta Adelari buruz pentsatzen nuen, eta harekin pasatutako gauari buruz, eta gero eta garbiago ikusten
|
nuen
emakume hark ziria sartu zidala, bete betean gainera, eta xantaiatu egin nahi ninduela, haurdunaldiaren kontu harekin.
|
|
|
Zabaleta jaunarekin –baita Aristegi jaunarekin ere– askotan hitz egin izan
|
nuen
emakumeekiko harremanetan aurkitzen nituèn zailtasunez.
|
|
2006
|
|
|
Une hartantxe, ordea, dudaren itzala agertu berria zitzaidan. Jakob nirekin egotea, dena dela, marka ona zen; segurantza osoa
|
nuen
emakumeak igorria zuela niregana.
|
|
|
Etorri bezala alde egin zuen, isilik eta ni han ikusi izanaren seinalerik eman gabe: Kurten etxean egon nintzen boladatxoan bizpahiru aldiz ikusi
|
nuen
emakumea, eta ez zuen sekula hitzik egin.
|
|
|
Niri begira jarraitzen zuen, nire erreakzioak aztertu nahi balitu bezala, baina ez dakit zer ikus zezakeen nire aurpegian, gela hartan apenas zegoen-eta argirik. Ez
|
nuen
emakume ezezagun harekin ez inorekin egoteko gogorik. Nire gela erakustea nahi nuen, gertatzen ari zitzaizkidanak bakar bakarrik hausnartzeko.
|
|
|
... ez, nire bizitza ez zen batere samurra, baina lagun min bat nuen aspalditik, eta horrek samina arintzen zidan. Ez nion, ordea, sekula ezer esan etxean
|
nuen
emakumeari. Ez nengoen behartuta, hori zen bion arteko ituna:
|
|
|
Beraz, gorroto izan
|
nuen
emakume presbiteriano hari latexa hala aipatu behar izana, baina ez zegoen beste modurik, gure artean ezer egingo bagenuen behintzat. Ez zidan ezertarako bidea eman, ostera, eta hurrengo batean argiago esan zidan:
|
|
2007
|
|
|
Hala jakin
|
nuen
emakume hura une hartan kale erdian nirekin topo egiteko sortua zuela norbaitek nonbait. Poztu nintzen, barnetik gehiago kanpotik baino, zortedun sentitzen bainintzen, txori txiki bat bezain alai eta zoriontsu.
|
|
|
Une horretan jakin
|
nuen
emakume txiki, lodi eta bular handien indarra zenbaterainokoa den. Eman zidan zaplastekoak erabat argitu zidan burua, izarrak ez ezik, itsasoko uhinak ere ikusi bainituen, bertatik bertara.
|
|
2008
|
|
|
Nadiarekin igaro nuen lehen arratsaldeaz gogoratzen naiz maiz. Eguzkia oraindik goian zegoela esnatu nintzen eta isilka lortu
|
nuen
emakumearen besarkadatik askatzea. Kexuren bat egin zuen ahopeka, eskuarekin haztamuka ikusi nuen nire hutsunea neurtzen, eta gero, itzuli bat eman eta maindire nahasiak besarkatu zituenean, berriro bere onera edo atseginera itzuli zen.
|
|
|
Harrezkero oso zoriontsua izan naiz eta zorte handia izan dut. Maite
|
nuen
emakumearekin ezkondu nintzen, hiru seme alaba maitagarri izan genituen, eta sei biloba jator jator ditut. Ezin gehiago eskatu!
|
|
2009
|
|
|
Louvren ikusia nuen noizbait besotan hartu
|
nuen
emakume txaparra. La Luzienne erraten zioten.
|
|
|
Galderak koloka tiki bat eragin zuen erregina amaren aurpegi mudagaitzean. Aspaldi hartan egunero afaltzen
|
nuen
emakume harekin. Anartean ez nintzen ohartu zenbateraino zahartua zen.
|
|
|
Hori guztia, dena dela, geroagoko gogoeta izan zen. Une hartan, gogotik zehatuko
|
nuen
emakumea.
|
|
|
Irri egin zuen, eta irri harekin ohartu nintzen nire ametsak doi doi hunkitu zuela munduan gehien miresten
|
nuen
emakumearen bihotza.
|
|
|
Ez nuen garbitu. Bat batean, aditu nahi
|
nuen
emakume horrek zioena.
|
|
|
Atzo balitz bezala gogoratzen dut. Piedras kaleko 730 zenbakiko egoitzan sartu nintzenean, jendearen joan etorri handia zegoen, baina erraz antzeman
|
nuen
emakume bat sarrerako aulki batean eserita, esku poltsaren atzean ezkutatuta, altzoa babestu nahiko balu bezala; herabe, eta are beldurtuta ere. Bera behar zuen.
|
|
|
Aitari noizbait entzundakoa gogoratzeko? Pentsatu
|
nuen
emakumeak bere baitarako esango zuela zein ote zen, berrogeita hamar urte pasa eta gero, etxeko kontu zaharrak azaldu nahi zizkion arrotz hori.
|
|
|
Sinadura bat, errutinazkoa, aldian behin eskatzen dizkidaten beste asko bezalakoa. Ez dut ia gogoan noiz eman nuen ere Kartikaren aldekoa; izen arrotz bat, niretzat ez zen hori beste deus zigortu behar zuten emakumea, eta fede handirik gabe bidali
|
nuen
emakumearen aldeko nire atxikimendua, izatez, ezkor samarra bainaiz halako ekimenen aurrean. Orain, pasatu dira asteak, eta berri ona heldu zait:
|
|
|
Aurpegiz baizik ezagutzen ez
|
nuen
emakume bat hurbildu zitzaidan kalean, eta euskal literatura tristea dela bota zidan, ziplo ziplo eta Denis Dideroten aholkua bete nahi balu bezalako naturaltasuna bere eginez (et vous, lecteur, parlez sans dissimulation).
|
|
|
Esku bakarrarekin dominatu
|
nuen
emakume hartaz ariko zen, noski. Ikusiak gintuen, ordurako, elkarri besotik helduta paseatzen.
|
|
2010
|
|
|
ALIZIA. Gutun anonimo bat jaso dut esanez nik harrapatu
|
nuen
emakumea dela.
|
|
|
BENANTZIO. Barkatu? ikaragarri maite
|
nuen
emakume bat gogoratzen didazu.
|
|
|
Lehengo egun batez, nire iritzi lantxo hauen irakurle nonbait, kalean topo egin
|
nuen
emakume batek hala esan zidan: “ea Eguberri politak izaten ditugun aurten eta zure Aiurriko idatzia ere halaxe izaten den”.
|
|
|
Denbora dezente zen etxean emakumerik ez zela sartu eta horrelakorik inoiz ez, egia esan behar baldin bada. Astindu ederra sentitu
|
nuen
emakume puska hura hamar zentimetroraino hurbildu zitzaidanean. Gorputz osoko dardarizoari eutsi nion nola edo hala.
|
|
|
Halere nork iragarriko aitor dezadan egiahain aspaldiko partez honelako Irene mina sentitu behar nuenik gaur, erreka ertzean eta unibertsitatera begira emazte ohia ikusi ostean ez baitzait gogora etorri denboraren eta espazioaren arteko amildegian han nonbaitaspaldi galdu zitzaidan edo galdu
|
nuen
emakume hautsia, lehenagoko bikotekide betea baizik, orainaldian biziarazten ninduena eta etorkizunean pentsarazten zidana.
|
|
|
Gainerako lau bilerakideak jada eserita zeuden mahai borobilaren inguruan. Inoiz ikusia nuen gizon gaztea, Roberto nire laguna, inoiz ikusi ez
|
nuen
emakume gaztea. eta supergizona.
|
|
|
Robertok makinak aztertu behar zituen eta informazioa ongi partekatu bileran zegoen mutil gaztearekin (seguritate arloko arduraduna). Bistaz ezagutzen
|
nuen
emakume gaztea Giza Baliabide alorretik zetorren eta prestatu beharra zeukan langile bakoitzari buruzko txosten linguistiko bana.
|
|
2011
|
|
|
Ahots hura ez zela parte onekoa erabaki nuen eta nire neska arriskuan egon zitekeela. Gizaseme horrekin jarraitzen bazuen izan zitzakeen kalapitak zenbatzen ere aritu nintzen barraren kontra bosgarren garagardoa edaten nuen bitartean, baina alkoholak tarteka ematen duen argitasunari esker ikusi
|
nuen
emakume bat ez dela ahots batekin ohean sartzen, gauza neurgarriagoak behar dituela eta, neurtzen hasita, ez nuela beharbada behar adina neurtzen.
|
|
|
Aurkezpen ekitaldietako batean editorea sarrerako hitzak bukatzen ari zela sartu zen presaka aretora alboko ateetako batetik eta azken ilaran eseri zen, argi izpirik ere ez zegoen lekuan. Apenas izan
|
nuen
emakumeari erreparatzeko astirik, baina atetik eserlekura eman zituen bospasei pauso horietan bera zela iruditu zitzaidan, eta horretan, jendea pausajeagatik ezagutzen, zorrotza naiz. Pausoak baldres baina aldi berean dotore ematen zekien, eta begira zegoenari ezinezko zerbait lortzen zuen inpresioa eragiten zion, mugimendu kontrajarrien sintesi bat edo, une oro oreka galtzeko zoritik lerdentasunera igarotzen baitzen.
|
|
|
–Azken bi urte hauetan ez dut maite
|
nuen
emakume bati itxoitea besterik egin?, esan nuen, eta isilik geratu nintzen. Hasierako nire oinazearen eta bakardadearen berri adierazten zuen nolabait esateko.
|
|
|
Ur Apalategiren pertsonaia batek ikusi zuen pelikula batean dioten eran, ez da inoiz azpibaloratu behar emakume baten ametsen mediokritatea?, generoa gorabehera. Errudun sentitzen nintzen gero nire helburuen akuilua gizon bat zelako, ipuin bat idazten
|
nuen
emakumeentzat oraindik gizonen onespen beharra zenbatekoa den islatuz, eta islatzea salatzea izanik; eskerrak garai hartan idazten nuena eta argitaletxeak guztiz arrotzak ziren bata bestearekiko?. Eta gorde dut grabagailua poltsan.
|
|
|
Behin Senperen urtero egiten den bazkari batean," Senpereko kantu zaharren eguna" izenarekin ezagutzen dena, aldamenean
|
nuen
emakumeari, Ikerne Letamendi Urresti bizkaitarrari, hegazkinlariek ihes egiteko antolatu zuten sareaz hitz egin nion, eta esan nion izugarri damutzen zitzaidala aitarekin ez mintzatu izana, garai hartako ekintzaileak desagertuak baitziren dudarik gabe. Orduan berak esan zidan ezagutzen zuela pilotuen ihesaldia antolatzen zuen buruetako bat, oraindik Erroman bizi zena.
|
|
|
Adi
|
nuen
emakumea, irri gorri leun leun batez. Ohartu nintzen begietan marra beltz mehe bat zuela, eta erabaki nuen hori barik ere begi haiek bazutela argia eta tamaina, oharkabean pasatzea ekiditen zietenak.
|
|
2012
|
|
|
Ezin nuen ez aurrera ez atzera egin.
|
nuen
emakume hura, nire alaba ezezaguna, inoiz maitatu. Une hartan, momentu txiki batean izan bazen ere, horrelako zerbait sentitzera irits nintekeela desiratu nuen arren.
|
|
|
ez nauzula salduko. Oraindik ez dut ikusi, baina ziur nago, aspaldi maite izan
|
nuen
emakume bat ezagutu dut zure potret horretan... etzaiozula niri buruz hitz bakar bat ere esan; galdetzen badizu, gaizki esan nitaz.
|
|
|
Emakumeak ezkutatu egiten ziren gu ikustean, aurpegia ikusi ahal izan genien bakanek ez zuten eder itxura handirik. . Nik askozaz ere uste hobea
|
nuen
emakume txerkesen gainean?, esan zidan Grigori Aleksandrovitxek. –Itxaron!?, erantzun nion, irribarre maltzurrez.
|
|
2013
|
|
|
Minutu luzeak zeramatzan galtzarbe erdi depilatuak niri erakusten. Imintzio horretan neurtzen dela erabaki
|
nuen
emakume baten edertasuna eta berriro irribarre egin nuen, aurkikuntza filosofiko txiki bat egin duenaren harrotasunarekin. Neskak ozta ozta gainditzen zuen edertasunaren muga hori.
|
|
|
Frantziako erregina ama izan zenak inoiz ez zidan irriñorik den mendrena eskaini, eta hala ari zitzaidan parean
|
nuen
emakumea, irribarrez, gozo.
|
|
|
Horiek disimulatzeko hauts geruzak ez zuen itxuraren pena emangarria areagotzen baizik. Gure azken aldian nabarmentzen hasiak zitzaizkion gizentasunaren lehen erasoak; begi parean
|
nuen
emakumearen pisua halako bi edo hiru emendatua zen, mugitzea ariketa nekagarri bilakatzeraino. Ikusia nuen bisitariei halako etzatoki batetik ongi etorri egiten.
|
|
|
–Namurren ezagutu
|
nuen
emakume bati zor diot gehiena.
|
|
|
Ikuspegia zabalduz atera nahi izan nuen itxitura hartatik. Amona momentuz bazter utzi eta haren ondorengoak hartu nituen ahotan, aita eta izeba, Valentin eta Blanca, odol legearen arabera, aldamenean eserita
|
nuen
emakumearentzat neba eta ahizpa zaharrenak, elkarrekiko mende laurdeneko diferentziaz, gutxi gorabehera. Renéek ez zion enbidoari eutsi, baina.
|
|
|
Amodioa egiten
|
nuen
emakume beltz azkar eta harro batekin.
|
|
2014
|
|
|
Bilobak, aldiz, kaletarrak dira denak. Euskara eta euskal kulturaren transmisioan amama biloba hauek izan duten rola, eta" hori egia ote zen jakiteko jo
|
nuen
emakume hauengana". Amama biloba hauek zerk lotzen dituen eta transmisioa eman den jakin nahi zuen egileak.
|
|
|
Eta argala. Baina ez da nik Arrigunagan ikusi
|
nuen
emakumea. Eta lepoa emango nuke ez dela Gernikako segurtasun kamerak Gisasolaren etxetik irteten grabatu zuena.
|
|
|
Hamar minuturik behin gelditu behar izaten nuen, inoiz ez bezala. Gauerdirako minutu gutxi falta zirenean topatu
|
nuen
emakumea: herri txiki batean gelditu zen lotara, ondo gogoratzen nuen herria.
|
|
|
Gizon asko ikusi nuen horregatik galtzen ilaran, horregatik egin nion uko hasieratik nik. Sabela hustera ere, esate baterako, neuk eraman behar
|
nuen
emakumea, sastraka ostera, zuhaitz ihar bat ere bazegoen. Ez zuen ezertarako indarrik, neuk kendu behar nizkion arropak, neuk eutsi, garbitu ere neuk garbitu behar nuen.
|
|
|
Gugandik hamabost metrora agure bat utzi zuten, bertan hil zela uste dut. Ez nuen argi zertarako behar
|
nuen
emakumea horrela... Hiltzen bazen, ez zidan ezertarako balio, hori argi nuen, eta bazirudien horretan zegoela.
|
|
|
Alaba aurkitu nion emakume hari, handik hurbil behar zuen, metro batzuk aurrerago, metro batzuk atzerago, haraino eraman behar nuen. Denbora asko galdu
|
nuen
emakumearekin, ezin nuen orduan utzi. Soinetik heldu nion nire kontra jarri arte, pisu asko galdu zuen aurreko egunetan.
|
|
|
Ilaran aurrera baino ez nuen egiten, atzean banekien zer zegoen. Emakumea eserita uzten nuen, ni gabe apenas mugitu ahal zen, baina metro gutxi egiten nuen ilaran, berehala itzuli nahi nuen; ez
|
nuen
emakumeak konortea galtzerik nahi, ura edatera behartzen nuen.
|
|
|
Maite
|
nuen
emakumeari nire errespetua aurkeztera etorri naiz.
|
|
2015
|
|
|
Askotan, irudimenean osatutako pertsonaia gero ez zetorren bat pertsona errealarekin, eta nire ustetan bitxi dendak bisitatzen zebilen saltzailea hor ikusten nuen gero okindegian sartu, mantala jantzi eta mostradore atzean jartzen. Baina, besteetan, irudimenean asmatutako pertsonaia ia zehaztasun osoz egokitzen zitzaion pertsona errealak erakutsitako jokabideari, eta alarguntzat jotzen
|
nuen
emakume adinduna, esate baterako, alaba lanpetuaren etxera zihoala pentsarazten zidana, hor ikusten nuen haurraren kotxea hartuta bilobatxoa paseatzera ateratzen.
|
|
|
Ametsetan egiten
|
nuen
emakume harekin. Haren bihotzaren taupadak entzuten nituen.
|
|
|
Eta jakin beharra nuela, ea X ren arrastorik geratzen ote zen gorputzez aldaturiko bihotzean. Belarria bermatu nahi nuen apenas ezagutzen
|
nuen
emakumearen bularren gainean, taupadak entzuteko, X renak ote ziren ziurtatzeko. Hil ondoren, taupaka ziharduen X ren bihotzak ni maitatzen jarraitzen ote zuen jakin behar nuen.
|
|
|
azaldu ez
|
nuen
emakumea naizela aldarrikatuz.
|
|
|
Hura ezberdina zen, ordea. Seme bat zeukan nik desiratzen
|
nuen
emakumearekin. Mutiko bat.
|
|
|
Hanka hutsik egin nuen sukalderako bidea eta lurreko zeramika hotzak areagotu baino ez zidan egin larritasuna oinetatik gora. Neuk desira
|
nuen
emakumea neukan ohean zain baina, hala ere, pozaren putzua zalantzek eta kezkek osatzen zuten, harrez betetako okela zatia bailitzan.
|
|
|
galdegin zidan barrenak. Lotsatu egin ninduen nor zen ere ezagutzen ez
|
nuen
emakumea desiratzen hasi izanak. Lotsatu, haren mataza eskuetan eduki izanak.
|
|
|
Ez nion, baina, deus erantzun nire jokaera aldatzeari buruz galdegin zidanean. Ez ezer ezkutatu nahi niolako, lagun apurretakoa nuen nik orduan Mendiondo, baina nola kontatuko nion, bada, izenez baizik ezagutzen ez
|
nuen
emakume baten antsiaz bizi nintzela eta dena lagako nukeela albo batera, zizareak eta gizakiak, harexekin parkeko eserleku batean trikota egitera jesartzeagatik?
|
|
|
Nire malko haiek uste
|
nuen
emakume malkoak eta indargabeak zirela, haien bidez ez bainuen lortzen nahi nuenik. Hala eta guztiz ere, uste dut, baliagarri izan zitzaizkidala; bada, diodanez, batez ere damu handizko eta nire bihotzeko bi nahigabealdien ondoren, otoitzari gehiago ematen hasi nintzen eta gaitz egiten zidaten gauzetan gutxiago sartzen, hauek guztiz utzi ez arren; Jainkoa joan zen, diodanez?
|
|
|
—Bai, hilabetea amaitzear zegoela izan
|
nuen
emakumearen berri zehatza. Herria txikia zen, baina ez zen jendeari galdezka ibiltzeko kontua, edozergatik salatzen ahal zintuzten; ez nuen nahi ez lana galdu ez kuartelean jipoia jaso.
|
|
|
Inoiz ikusi
|
nuen
emakumerik ederrena zen.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, asko inplikatu nintzen boluntarioekin, langileekin, baita erabiltzaileekin ere. Ondo ikasi
|
nuen
emakume guztien egoera ez dela berdina, oso behar ezberdinak dauzkagula, eta erantzunak ere halakoak behar dutela izan: bakoitzari berea.
|
|
|
Ez iezadazu esan, irakurle estimatua, teoria bihurria ez denik. Alboan
|
nuen
emakume atsegin batek gauzak argitu guran esan zidan itsaso hori ez zela Serratena, Atlantikoa zela. Ez nion ezer esan.
|
|
|
–Jainkoak gorde nazala! , esan zuen emakumeak bere eskua kopeta pareraino jasoz; izan ere, fraidearekin hitz aspertuan ikusi
|
nuen
emakumea topatu nuen aurrez aurre; gure atzetik etorria zen oharkabean.
|
|
|
Alabaina, berdin berdin zekien dena, gizon betizu hark, bai horixe! Vittorina, haren emazte zurbila, kotxetegiko aterdi artetik zelatan (noizean behin antzematen
|
nuen
emakumearen narrasti burutxoa, ile leun beltz distiratsuak zituena, aterdiek uzten zuten zirritutik sartzen), hantxe zegoen, erne, bere begi kezkati muzinak iltzatzen zizkiola, adostutako keinu eta zimikoak ezkutuka eginez.
|
|
|
Niretzat, egoera zuhurgabea zen, ia erotzeraino zuhurgabea. Nire irudimenean, hantxe ikusten
|
nuen
emakume txiki eta hauskor hura, legeak jazarria, kalean iraindua, esklabo jabeen asmo txarraren biktima eta, akaso, jende aldrek jipoitua.
|
|
|
1973an egin nuen bidaian batean, are eta zorrotzago egiaztatu
|
nuen
emakumeen etxeko lanek sekulako garrantzia zeukatela kapitalismoaren aurreko gizarteetan. Masaiak bizi ziren lautadetara joan nintzen, jeep batean.
|
|
|
1971n, saiakera bat idatzi nuen, kartzelako ziegan eskura neuzkan baliabide apurrekin, eta honela definitu
|
nuen
emakume esklaboen etxeko zereginen garrantzia: –Inguruko gizonen eta haurren premiei erantzun beharraren estutasun ikaragarri horretan, emakume esklaboak egiten zuen, hain zuzen, zapaltzaileak zuzenean eskatu gabe egin zitekeen jarduera bakarra.
|
|
|
Laugarren bat ere eseri da mahaira, artean ezagutzen ez
|
nuen
emakume bat.
|
|
2017
|
|
|
Bai, bada. Aspaldi ezagutu
|
nuen
emakume batek kontatu zidan. 90 urte ditu oraintxe emakumeak, baina oroitzen da, artean haurra zelarik, hondartzan zebilela, eta jendea etorri zela, builaka eta hoska:
|
|
|
Bertan ikasi nuen irlanderaz uste dut eta eh esan nuke irakasle horiek eh oso ondo hitz egiten zutela eta oso irlandar zaleak zirela[" Gaelach", irlanderarekiko eta Irlandako kulturarekiko atxikimendua dutenak] eta em izan
|
nuen
emakume bat [Gaeltacht] eremukoa irakasle eskolako nire lehen lau urteetan eta gero bazegoen gizon bat Gaeltacht eremukoa ez zena baina irlandera ikasi zuena [Gaeltacht] eremuan (B1, 40).
|
|
|
Ikaragarria zen ikustea azazkalarekin nola markatzen zituen, zehaztasun milimetrikoarekin, bere fantasian baino existitzen ez ziren bildumagileen zigilu ikusezinak. Eztarria ikaraz lotua nuen, ez nekien zer esan; baina nahasmen honetan murgildua nintzela, begirada jaso
|
nuen
emakumeengana eta, berriro ere, emazte zaharra ikusi nuen eskuak goian eta keinu ikarati eta aztoratua egiten zidala. Indarrak berreskuratu eta hitz egiten hasi nintzen.
|
|
|
(...) Beti esan
|
nuen
emakume hura ametsetan agertu zitzaidala, eta hau gezurra ez bada ere, ez da egiaren zati bat baino, jende aurrean aitortu nezakeen bakarra, batez ere gizarte amerikar ustez aurrerakoian. Oraindik daukat gogoan, atzo gertatu izan balitz bezala, ikusi nuen lehen aldia, eta ez zen ametsa izan.
|
|
|
Bai, neuk hil nuen gizona. Baina ez
|
nuen
emakumea hil. Non dagoen?
|
|
|
Eskerrak Tajomaru ospetsua naizela! Azkenik lortu
|
nuen
emakumeari ganibeta kentzea, eta inor hil gabe eskuratu nuen nahi nuena.
|
|
|
–Uste
|
nuen
emakume guztiei berdin begiratzen zietela.
|
|
|
Astelehenean supermerkatura jaitsi nintzen nire maitea ikusteko irrikan, eta zalantzan senarraren engainuaren berri emango nionetz. Hura izan zitekeen nire aukera, leihoetako joko tristea uzteko aukera, eta batez ere maite
|
nuen
emakumeari hurbiltzekoa. Supermerkatuaren aurrean nengoen eta oraindik ez nekien berba egitera ausartuko nintzen.
|
|
|
Auzokoak bost axola, baita auzokondokoak ere, baina emaztea zer egin edo esan ez zekiela aurrean ikustea, niri eta leihoaz bestaldeko putaseme hari altematiboki begira. Gorroto izpi bat antzeman nion behiala liluratuta eduki
|
nuen
emakumeari. Berdin zitzaion auto arrosako nortasun borrero hari, nik uste egun hartan miserable hark autoestima gilotinatu zidala?
|
|
|
Kraskatu egin zitzaion ahotsa, eta negarrez hasiko zela iruditu zitzaidan; halaxe egon ginen une Iuze batez, sukaldeko kean bildurik, eltzetik zetorren belar usaina aditzen nuela, zer belar ote zen ez banekien ere. Ez
|
nuen
emakume gajoa gehiago estutu nahi; besterik zer esango zidan ba. Altxatu egin nintzen, joateko asmotan.
|
|
|
– Hijos de puta –aditu
|
nuen
emakume bat beste bati mintzo, institututik etxera nindoala.
|
|
|
Ilea laztandu zidan. Beti isilik baina metro gutxiko distantziara, eskua luzatu eta atzitzeko moduan izan
|
nuen
emakumeari begiratu nion. Haren presentzia lausoari.
|
|
2018
|
|
|
1891ko uztailean Chicago Tribune egunkariko zutabe batek hala zioen: " Lehen uste
|
nuen
emakume batek egin zezakeen gauzarik okerrena erretzea zela, baina iritzia aldatu dut. Inoiz ikusi dudan gauzarik okerrena da emakume bat bizikletan ibiltzen".
|
|
|
eztabaidaezina. . Hango andreek atera egin nahi zuten, eta nik oso argi
|
nuen
emakumeek kalera atera behar zutela. Gai hura kalean zegoen jokoan, eta nik haiekin egon behar nuen.
|
|
|
Bere larruan, gainera. . Egin egunkarian artikulu bat atera
|
nuen
emakumeen parte hartzearen alde. Egun horretatik ezpata bat daramazu gainean.
|
|
|
Alardean, hatxero nintzen, baina handik ostikoka atera ninduten. Auzia lehertu zenean, hasieratik jakin
|
nuen
emakumeen alde jarriz gero leihotik botako nuela kapital politiko hura guztia, eta herrian ondo ikusia izatea ere bai. Eta hala izan zen:
|