|
2000
|
|
|
Eta, ene orazinoaren ondotik, urtu zen ene arima elizako kanpai hots haietan, eta iduritu zitzaidan ezen Jainkoa hots haietarik mintzatzen ari zitzaidala, eta erraiten ari zitzaidala ezen elizarako nahi ninduela eta elizaren zerbitzuan. Eta bake handi bat sentitu
|
nuen
bat batean, bizitzaren eta heriotzaren gaineko bakea. Eta aita Bartolomeren hitzak sinetsi nituen, noiz eta erran baitzidan ezen txori baten kantutik edo kanpai hots batetik ere mintzo zekidakeela Jainkoa.
|
|
|
Haatik, zer nenbilen ni orduan ere pentsu haien hausnarrean eta esperantza faltsuen peskizan, pentsatzeko denborarik ere ez nuenean, zeren ene laguna fin gaitza egiterat baitzihoan, erremediorik gabe! Eta, hala, oharturik ezen Joxek ez zuela deus egiterik bere ezpatarekin eta nik are gutiago gerrian neraman puinalarekin, ez dakit nola —zeren munduko gizonik ahulena eta ezdeusena sentitzen bainintzen—, baina, premiazko premiak premiaturik edo, zaldun haien arterat egin
|
nuen
bat batean, paparretik dilindaka nuen erlikiontzi iduriko hura eskuan. Eta erran nuen ozentki:
|
|
|
—Beti hartzen du berak? —galdegin
|
nuen
bat bateko isiltasuna urratze aldera. Salako liburutegiari begira nengoen.
|
|
|
Korridoreko argia ez zen aski etxe ezezagunean norabidetzeko. Harako ate guztiak itxita baitzeuden, nahi baino denbora gehiago egin
|
nuen
batetik bertzera, premiak akuilatutako miatze urdurian. Hirugarrena irekitzearekin aurkitu nuen komuna.
|
|
2004
|
|
|
Ibarra fusila eskuan baino irudi sinesgaitzagorik ez zela uste banuen, hantxe
|
nuen
bat: Ibarra misteriotsua, Euzko Jaurlaritzako isilpeko ordezkariekin hizketan.
|
|
|
lehenengoan, gauzak buruz pentsatzen eta idealizatzen ditugu; bigarrenean, errealitate gordina datorkigu, oinak lur gainean jarrarazten dizkiguna; eta hirugarren eta azken fasean, pentsamendua gure interesetara birmoldatuz, oinen zerbitzura eta esanetara jartzen dugu burua –total, bi egun bizi behar eta! – Hala eta guztiz ere, aitortu beharrean nago barne haustura hura ez zela hain handia izan nire kasuan, zeren eta, sortzez eta lortzez futbolaria izanik, aspalditik ohitua bainengoen burua zangoen aginduetara jartzen eta, alde horretatik, ia hasiera hasieratik hirugarren fasean sartua nintzela esan baitezaket: hots, nik futbolari profesionala izan nahi nuen beste ezeren gainetik eta, asmo horretatik zetorkidàn poza gainerako minak eta saminak baino handiagoa zenez, poza sentitu
|
nuen
batez ere, Espainiako selekzioko entrenatzailearen deia jaso nuenean.
|
|
2005
|
|
|
Ikasi. Gure herriaren kondaira ezagutu beharra sentitzen
|
nuen
batez ere.
|
|
2007
|
|
|
Azken deskubrimendu honek aztoratu egin ninduen, emetasunaren misterioa gogorarazten zidalako edo. Kaxoia itxi
|
nuen
bat batean, eta orduantxe bururatu zitzaidan bainuontziko gortina irekitzea: sekula ez nuen pentsatuko han aurkitu nuena aurkituko nuenik:
|
|
2008
|
|
|
Erdi bidean edo ginela, eskua amaren besoan jarri
|
nuen
bat batean, zeren aire isil, izoztuan hots bat sentitu bainuen, barrenak astindu zizkidana: itsuaren makila txapaka txapaka bide jelatuan.
|
|
|
Eguna libre
|
nuen
batean goizeko lehen autobusaren zain egotea erabaki nuen, emakumea jaisten zen auzoan. Langilez betetako taberna batean sartu nintzen, zelatan egoteko leku erosoa zelakoan.
|
|
2009
|
|
|
–Bere buruarekin ari da hizketan?, pentsatu nuen. Gero,, despeditzen ari da?, ulertu
|
nuen
bat batean. Bere aurkikuntza zen, eta bazekien, Arantzazu horretatik ari zen despeditzen, aurkikuntza hori, bitartean denon samarra bilakatua dagoen arren?
|
|
|
Eta hala ere, zer egingo zuen denbora horretan? Alde zaharreko taberna batean zerbitzari zebilela gogoratu
|
nuen
bat batean, flash batean.
|
|
|
Lekuz kanpo, nire orbel txokoa ezin topatuz. Horregatik, beharbada, Frontoi Txikiaren parera heldu nintzenean, eskuinetara hartu
|
nuen
bat batean, haizeari eta itsasoari ixkin eginaz. Erabakia hartu izanaz jabetu gabe, liburutegira zuzentzen ari nintzela konturatu nintzen.
|
|
|
Eskuak aldaketan. Damua sentitu
|
nuen
bat batean. Ugarte, nik eskatu beharrik izan gabe ere, bere laguntza eskaintzen ari zitzaidan.
|
|
|
Kieto, ordurako tanto potoloen isuria bihurtu zen jasaren azpian. Euri uren hodi herdoilduaren oinetan, erdi zintzilik eta etenda, nire bizikletaren kandado tristea bistaratu
|
nuen
bat batean. Bizikletaren arrastorik noski.
|
|
|
Haserre zegoen, benetan. Bera ere kezkatuta zegoela ulertu
|
nuen
bat batean. Eta ez niregatik bakarrik, seguruena.
|
|
|
Nire etxera sartu zenak, gainera, bazekien egun hartan ni kanpoan izango nintzela. Norbait nuen zelatan, ulertu
|
nuen
bat batean. Hotzikara batek aurreko bero guztia uxatu zidan kolpera.
|
|
|
Motel atera zitzaidan erantzuna ordea. Kontu hura lehenbailehen gainetik kentzeko premia sentitu
|
nuen
bat batean. Ez al nintzen gainera horretara joan Ugarterengana?
|
|
|
Karpa baten azpian jaioa zirudien, anai arrebei akrobazia saioak noiznahi eskaintzeko prest. Eta anai arrebek eta nik inbidia pasatzen genuen, jakina, baina nik gozatu egiten
|
nuen
batez ere: horregatik ote da inbidiak ez didala eztenkadarik edo zauri sendaezinik utzi, zuri gertatu zitzaizun bezala?
|
|
|
Halako jendeek aise ematen zieten belarri fraide predikatzaileen hitzaldi sutsuei. Neronek aditua
|
nuen
bat edo bat aitzineko egunetan. Gauza batean harritu ninduten:
|
|
|
Zirikatzeko gogoa
|
nuen
batez ere. Etxetik atera berriak ginen Enekot eta biak, amak aginduta.
|
|
|
Karpa baten azpian jaioa zirudien, anai arrebei akrobazia saioak noiznahi eskaintzeko prest. Eta anai arrebek eta nik inbidia pasatzen genuen, jakina, baina nik gozatu egiten
|
nuen
batez ere: horregatik ote da inbidiak ez didala eztenkadarik edo zauri sendaezinik utzi, zuri gertatu zitzaizun bezala?
|
|
2010
|
|
|
ez zeundeten eroso, nik uste; haiek gure paretik pasatuta gero, baina, zuk zeure iruzkina egin zenuen, Damaso: . Sabaitik zintzilikatzea bakarrik falta zaio, haizagailu bat izateko?; ni estu nengoen, estuegi ere bai, eta hargatik beharbada, nire estutasunak ihesbide bat behar zuelako, barrez eta barrez ikusi
|
nuen
bat batean neure burua; banekien ez nuela barrerik egin behar, baina hargatik egiten nuen, hain zuzen, gero eta gogo handiagoarekin egin ere, zer zegoen sentimendu haren azpian: gizalegezko lege sakratuenen eta debeku ororen aurkako matxinada, agian, piztiaren askatasun egarri erabatekoari lotua??:
|
|
|
–Antolatu
|
nuen
bat duela hiruzpalau urte, baina neska gehienak ez zineten etorri.
|
|
|
Berehala konturatu nintzen zer zen eta areago ikaratu nintzen, baina ez nuen zirkinik ere egin. Nahikoa lan
|
nuen
bat batean bizkortu zitzaidan arnasa berriz normaltasunera eramaten.
|
|
|
" Begira hor"; gaixoa agure bat zen, bi emakumeren artean zihoana —alabak izan zitezkeen—, baina hain dardara bizia zuen besoetan, lepoan eta gorputz guztian, non emakumeek nekez eusten baitzioten; hura ikusi ahala, erraiak ikaratu eta arnasa ere estutu zitzaidan... zuek ere —anaiak— ez zeundeten eroso, nik uste; haiek gure paretik pasatuta gero, baina, zuk zeure iruzkina egin zenuen, Damaso: " Sabaitik zintzilikatzea bakarrik falta zaio, haizagailu bat izateko"; ni estu nengoen, estuegi ere bai, eta hargatik beharbada, nire estutasunak ihesbide bat behar zuelako, barrez eta barrez ikusi
|
nuen
bat batean neure burua; banekien ez nuela barrerik egin behar, baina hargatik egiten nuen, hain zuzen, gero eta gogo handiagoarekin egin ere —zer zegoen sentimendu haren azpian: gizalegezko lege sakratuenen eta debeku ororen aurkako matxinada, agian, piztiaren askatasun egarri erabatekoari lotua...?:
|
|
2011
|
|
|
Bihotza zabuka hasi zitzaidan. Orduak eman nitzakeen eleberri horri buruz hizketan, baina ez nuen solaskiderik inoiz aurkitu, eta, kolpetik, hondartza bete jenderen erdian aurkitzen
|
nuen
bat, neu eserita nengoen lekutik gertu. Nortasunaz, beste bat izan nahiaz, gizon emakumeen arteko harremanaz eta beste hainbat gairi buruz jarduteko antola daitekeen tresna literariorik borobilenetako bat zela iruditzen zitzaidan eleberria, ia ia ordulari suitzar batek bezala funtzionatzen zuena, metafora kaxkar bat erabiltzearren.
|
|
|
Facebook ez hizketan aritu zait nik inoiz sartu ez naizela onartu diodanean, hitz bakoitza porro bat erretzeko nuen gogoaren katalizatzaile, baina ez
|
nuen
bat ere eginik, eta susmoa nuen berak ez zuela egiten jakingo. Zortzi urte nituenean katekesira zihoazela esaten zidatenean bezala:
|
|
|
Heldu, eta Jasoneri begiratu nion, bera ere niri begira zegoen, irribarre ahula egin eta begirada platerera jaitsi zuen?. Mutikoa bada Akiles jartzea erabaki dugu, esan
|
nuen
bat batean, garrantzirik eman gabe bezala, eta Jasonek oso azkar altxatu zuen begirada plateretik, ikara begietan. Hura izan zen aspaldian barre benetan eta gogoz egiten nuen lehenengo aldia.
|
|
2012
|
|
|
Giltzak egiten hasi nintzen eta inork baino denbora gehiago eskaintzen nion lanari. Garbiketa lanetan ere neure burua eskaintzen
|
nuen
batean eta bestean aritzeko. Atseden hartzeko apenas tarterik gabe.
|
|
|
Kiloek azalarekin egin zutena gorpuzkeran ere antzeman zen, ni ere tenkatu eta lurrera begira ibiltzeari utzi nion. Burua tente ibiltzen
|
nuen
batetik bestera. Ezertaz damutu eta lotsatzen ez den norbaitek egingo lukeen bezala.
|
|
|
Denek begiratzen zidaten adi, harriturik, zain bezala. Pelikula baten protagonistatzat izan
|
nuen
bat batean neure burua; zirrara batek hartu ninduen, ezohikoa baitzen ingurukoen arreta guztia neureganatzea. Azkenik, jakin nuen lehengusuak zer sentitzen zuen azken urte haietan Grindavik aipatzen zelarik, eta irri murritz bat atera zitzaidan.
|
|
|
Premia hori betetzeko, gauza garrantzitsu bat behar nuen; izan ere, munduko lanbide guztien artean, beste ezertarako baino gutxiago nengoen prestatua harri xehatzaile izateko, eta gainera ez nuen tresnarik lan horri ekiteko. Egun bat baino gehiago eman nuen harri handi baten bila, barrua zulatuz mortairua egiteko, baina harkaitz gogorrekoak izan ezik, ez
|
nuen
bat ere aurkitu, eta han ezin nuen zuloa egin edo harria ebaki. Bestalde, uharteko harriek ez zuten gogortasun nahikorik eta erraz birrintzen ziren, hareharriak baitziren denak, eta ezin zuten mortairu esku sendo baten pisua jasan, edo hondarrez bete gabe alea xehatu.
|
|
|
Baina uste dut inoiz ez nintzela nire lanarengatik harroago egon, eta asmatu nuen edozer gauzarekin baino alaiago, pipa bat egiteko gai izan nintzenean baino. Amaitu nuenean oso itsusia eta baldarra bazen ere, eta, gainerako ontziak bezala, buztin gorria errez egina, gogorra eta sendoa zenez, eta kea ongi ateratzen zuenez gero, oso gustura geratu nintzen; izan ere, erretzeko oihutura izan bainuen, eta, itsasontzian pipak zeuden arren, hasieran han utzi nituen, uhartean tabakorik izango ez zelakoan, eta gero, itsasontzia berriz miatu nuenean, ez
|
nuen
bat ere aurkitu.
|
|
|
Ez nuen kezka handirik izan hara iristean zer gertatuko zitzaidan kontuan hartzen; zer gertatuko zitzaidan basatien eskuetan eroriz gero; edo nola ihes egingo nien, aurkitzen baninduten. Ez, inork antzeman gabe, itsasertzera nola iritsiko nintzen
|
nuen
batez ere buruan, bestela ez bainuen onik ateratzeko aukerarik izango. Eta haien eskuetan erortzen ez banintzen, nola lortuko nituen hornigaiak edo norantz joko nuen.
|
|
|
Egoera horren aurrean, amore eman zuten, benetako itsasgizonak baitziren, agian munduko buruarinenak gauzak aldez aurretik kontuan edukitzeko, eta mendialdera itzuli ziren, han hemenka ibiltzera. Orduan entzun
|
nuen
batek txalupatik oihuka esaten ziola beste bati:
|
|
2013
|
|
|
Putz egiten saiatu nintzen, ahal nuen indar handienez, hitz osoa azaldu ez zedin. Ez zitzaidan beste hitzik burura etortzen zer izan zitekeen, hasiera horrekin hasita, eta hiztegi bat ikusi
|
nuen
bat batean armairuko apal batean: the end....
|
|
|
Presaka zihoan. Haren mugimenduetan literaturaren historia osoan baino edertasun gehiago zegoela erabaki
|
nuen
bat batean.
|
|
|
Hitza bururatu gabe gelditu zitzaidan, ahoan trabatua. Bizkarra sutan
|
nuen
bat batean, liztor saldo bat ziztaka.
|
|
|
Biak ala biak nituen gogoan. Izana
|
nuen
bataren nahiz bertzearen xarmak ezagutzeko manera.
|
|
|
Harena baino lotsagabekeria gutiagorengatik zafratua
|
nuen
bat baino gehiago. Zaldia hartzera abiatu nintzen.
|
|
|
Behin berriz, armagizonak eta legegizonak sartu eta atera zebiltzan handik. Nire liburuxka
|
nuen
baten eskuetan ezagutu. Konfesionea.
|
|
|
–Bai, orain dudan adinarekin primeran ulertzen ditut denak, baina orduan ez
|
nuen
bat bakarrik ere ulertzen, Aintzane. Banekielako zer nolako presioak jasan nituen, eta lagun asko galduko nituela, gainera.
|
|
2015
|
|
|
Jacko zen, bai, linterna batekin. Ingurura begiratu
|
nuen
bat batean. Ez geunden eremu mortu haren gainean hegan, baizik eta hasierako leku berberean, eskaileren azpian.
|
|
|
Garai hartan, hamalau bat urte nituenean alegia, nik uste ohartu gabe nengoela zientzia eta letretako ikasgaien bereizketaz: denak ziren egin beharrekoak, eta denetan moldatzen nintzen ondo samar, ez
|
nuen
bat bereziki maitea, ezta beste bat gorrotatzen nuena ere; gero bai, konturatu nintzen batzuen eta besteen arteko aldeaz, bai eta nire gaitasun eta mugez ere: letretako ikasgaiak aise eta erraz sartzen zitzaizkidan bitartean, zientzietakoak, ez dut esango izugarri zailak gertatzen zitzaizkidala, ez baita egia, baina bai ez nintzela eroso sentitzen, beren kontzeptuek nire interesetik eta ulermenetik kanpo zegoen mundu bat osatuko balute bezala, mundu arrotza.
|
|
|
Horregatik izan zen halako ustekabe handia, 1979ko udaberri hartan, Franco ondoko lehenengo udal demokratikoak hautatzeko zerrendak plazaratu zirenean, haietako batean Periko Lopez Etxezarretaren izena eta argazkia ikusi genituenean, Tolosako Euskadiko Ezkerrako zerrendaren barruan, atzera samar. Sinpatia handi bat sentitu
|
nuen
bat batean. Nik ez nekien gauza handirik politikaz, ezta alderdien arteko aldeez ere, baina banekien Euskadiko Ezkerra horixe zela, izenak dioen moduan, ezkerrekoa eta hemengoa, abertzalea; halaxe sentitzen nintzen ni neu ere, eta horregatik nion halako filia partidu hari:
|
|
|
Dena ulertu uste
|
nuen
bat batean. Gorputz huts baten jabe baizik ez nintzen, bakardadearen laborriaz gogoak niregandik ihes egin zuenez.
|
|
|
hartu
|
nuen
bati buruzko poema
|
|
|
Eta hala ere, beharbada horren erratuta ere ez nenbilela pentsatu
|
nuen
bat batean. Hurbileko soziologiako fakultateko hormetan, bi urte lehenagoko gerra oihuen oihartzun isilduak mantentzen ziren, letretara itsatsiak.
|
|
|
–Ba bai, nire poema puta bat duk, onartu du Mek?. Pauen nengoela idatzi
|
nuen
baten zati bat. –Cielo azul vertical?, gaurkoa bezalako egun bati buruz zuan.
|
|
|
Margolan haien memorian, monastegiaren abaroan sorturiko liburuen hitzetan. Euskarak eta euskal kulturak bezala, pentsatu
|
nuen
bat batean arratsaldean Jexuxi esandakoak gogoratuz, denboraren mailupean iraute hutsaz gainditu ditu bere etsaiak.
|
|
|
Baina seguruena, pentsatu
|
nuen
bat batean, ez lidakete laguntzeko erregutuko ere. Ez.
|
|
2016
|
|
|
»Zelatatzeko nuen lekua utzi eta kalera atera nintzen. Ordu erdia eman
|
nuen
batera eta bestera paseatzen eta espaloiko farolen argitara bakarrik ikusi nuen mutila, gazte luzexka bat zen, balentria handiak egiteko itxurarik ez zuena. Ezkaratzetik irten eta, haizerik egiten ez bazuen ere, txamarraren galtzarpera burua sartu eta sutu zuen zigarroa, arrantzaleek itsasoan, artzainek mendian edo langileek aldamioan egiten duten antzera.
|
|
|
Etxe hura ez zela neurea sentitu
|
nuen
bat batean. Hala kontatu diot irakasleari.
|
|
|
ARTE Ederrak beren ikasketen ardatz egin dituztenekin elkartzen nintzen bakoitzean ohikoa zen legez, elkarrizketa horietako batean ikusi
|
nuen
bat batean neure burua, zentzua edo xedea edo jatorria ere oso argi ez duten horietako batean.
|
|
|
Etxera heldutakoan, bainua hartu, familiarekin bazkaldu, eta galdera ugariri erantzun nien pazientzia nahikoaz. Baina, trenean nentorrela, Ferrarako dorre eta kanpandorreak zerumugan agertzen ikusi nitueneko momentutik sentitu
|
nuen
bat bateko herio biziak ez zidan denbora gehiago galtzen utzi. Ordubi eta erdietarako bizikletan nindoan Aingeruen Harresitik, begiak ezkerretara gero eta hurbilago zegoen Barchetto del Ducako landaretza jorian tinkaturik.
|
|
|
Nor ote ziren? Alde batera utzita bistaz ere ezagutzen ez
|
nuen
bat, zaharragoa, hogeita bost urte ingurukoa, hortzetan pipa zeramana eta liho zurizko galtza zuriz eta fustan marroizko jakaz jantzia zegoena, gainontzekoek Eleonora d. Este ko erabiltzaile ohikoak ziruditen, beraien kolorezko jertse eta galtza motzekin. Lehentxeago iritsita, sartzeko zain zeuden.
|
|
|
–Hemengo etxea ez da batere tristea, ordea, esan
|
nuen
bat batean, hunkiturik.
|
|
|
liburu hura argitaratu nuenean, 80eko hamarkadan, artean feminismoak ez zuen sortu intersekzionalitatearen kontzeptua, prozesu baten lehen pausoetan ginen, eta orain askoz sakonago ulertzen dugu nola elkarlotzen diren identitateak eta borrokak. Emakumeez hitz egin
|
nuen
batez ere, emakume langileez eta emakume beltzez aritu nintzelako, eta nire argudio nagusia zen ezin zirela arraza, klasea eta generoa bereizi. Jakina, euskal borrokaren testuinguruan hizkuntza benetan da garrantzitsua, zapalkuntzaren marka darama, beraz, AEBetako testuinguruan arrazak eta arrazakeriak daukaten antzeko funtzioa bete dezake.
|
|
|
la élite navarra en el cambio de siglo izeneko tesian: . UPNren urrezko aroa aztertu
|
nuen
batez ere, 1999tik 2004ra. Nafarroako enpresa handienak hartu eta administrazio kontseiluak ikertu nituen.
|
|
2017
|
|
|
Eta Laura ikusi
|
nuen
bat batean. Berak esanda jakin nuen polizia gure etxean sartu zela nire bila.
|
|
|
«Beno ba», diot nik. Sutara erortzen utzi
|
nuen
bat.
|
|
|
nire jarrerari, egoerari eta izaerari zor zaizkien itzal eta seriotasuna batetik, eta bestetik, berriz, aitorpen lotsati eta herabetsu haiek niregan nahi ezta ere sortzen zuten kitzikadura... Sakramentu santu haren aurkako irain eta arnegu gorriagoetan jausi beldurrez, bi hitz zakar esanda bidali
|
nuen
bat baino gehiago, lehen ere baino ezjakintasun eta kezka gorriagoan utzirik gajoak seguru asko, ez baitzuten asmatuko zergatik uxatu nituen horren baldar eta bat batean, eta agian pentsatuko zuten haien huts hura bekatu larriegia zela garizuma aldirako, haien errua handiegia erretore batek barkatu ahal izateko. Gaixoak!
|
|
|
Erredakzioko atea zabaldu nuenean aurrez aurre topatu nuen Mikel, nire bihotzeko Mikel, eta haren irribarre zoragarria ikusi orduko nire buruaren jabe egin zen lehengo lilura hura, lehengo obsesio hura. Alabaina, zeru urdin haren erdian hodeitzar beltz ilun bat sumatu
|
nuen
bat batean: izan ere, Mikelekin batean Miren zegoen han, aurreko astean argazkia erakutsi zidan neska, eta, ez muxuka eta ez eskutik helduta ez bazeuden ere, berehala igarri nien, hitzik gabe ere airean bertan antzematen den zer definigaitz horri esker, bi haiek lankide huts baino gehiago zirela, bikote zirela alegia.
|
|
|
Hogei urte nituen. Hankartea bero sentitu
|
nuen
bat batean. Ez zen parte onekoa berotasun hura izterretan behera.
|
|
|
Ama izan behar ez zukeen zure ama maitatzea zaila dela diozue. Burua galdu
|
nuen
batean geurekin egon zen: zeurekin eta neurekin.
|
|
2018
|
|
|
–Nahi duzunean!?. Goizean, haiekin ibiltzen nintzen kafea hartzen, eta sinetsi egin
|
nuen
bat gehiago nintzela: edozein lekutara joan, eta, gizonak izan arren, onartuta nengoen; beraz, iruditzen zitzaidan gizartean jada gauza normala zela?.
|
|
|
egin zuela adierazi zuenean, zaila baino gehiago, ezinezkoa egin zitzaidan. Inozentzia apurra galdu
|
nuen
bat batean, mendian ikusitako gertaerari bere horretan erreparatzeko objektibotasuna. Gogoan dut ikuspegia lausotu zitzaidala.
|
|
|
Ez nuen ordea erakusketa bakarrik ikusi nahi. Banekien Tapiak pintatutako mural bat bazela herrian, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailaren aginduz gainetik pintatu zutena 2009an, eta huraxe ikusi nahi
|
nuen
batez ere, nola ote zegoen, zer gertatu ote zen muralarekin.
|
|
2019
|
|
|
Zer esan daiteke poetikoa izatera behartzen zaituztenean? Milaka gauza, badakit, baina nik ez
|
nuen
bat ere aurkitu. Larritu nintzen nahikotxo, gainditu beharreko azterketa batean banengo bezala.
|
|
|
Hamabost urte zituela, estu eta larri zebilen batean, zutik pixa egin zuen kale bakarti batean. . Zer sentitu nuen aztertzean, pentsatu
|
nuen
batez ere lotsa sentitu nuela zutik nengoelako eta zurrustak bide luzea egin behar zuelako nire eta lurraren artean. Distantzia horrek bihurtzen du kontu hori garrantzitsu eta barregarri, nahiz eta jantziek ezkutatu.
|
|
|
Natura eta gizartea arbuiatuz, neska gazteak probokatu eta desafiatu egiten ditu helduak hainbat ezaugarriren bidez. Janariaren arloko maniak izaten ditu askotan: arkatzaren minak jaten ditu, ogizko zigiluak, egur puskak, izkira biziak, eta dozenaka irensten ditu aspirinak, baita euliak eta armiarmak tragatu ere; ezagutu
|
nuen
bat, gainerakoan oso zuhurra, baina kafez eta ardo zuriz nahasketa nazkagarriak egin eta bere burua behartzen zuena halakoak edatera; beste batzuetan, ozpinetan bustiriko azukre koxkorrak jaten zituen; ikusia dut beste bat har zuri bat jaten, dudarik egin gabe, entsaladan topatu zuenean. Haur guztiak begiekin, eskuekin saiatzen dira mundua esperimentatzen, eta, modu intimoagoan, ahoarekin eta urdailarekin; adin deserosoan, ordea, neskatoak atsegin berezia hartzen du okaztagarriena, higuingarriena esploratuz.
|
|
|
Hiru urte eta erdi nituenetik hamaika bete arte[...] Erantzunik ez hurrengo urteetan egin nituen galderei. Zazpi urte nituenean, hara non ikusi
|
nuen
bat batean, nire untxiari jaten ematen ari nintzaiolarik, haren azpitik kumeak larru hutsik ateratzen arrastaka[...] Amak esan zidan bai animalietan eta bai gizakietan txikiak amaren sabelean handitu eta albo batetik ateratzen direla. Albo batetik jaiotze hori zentzugabea iruditu zitzaidan[...] Inude batek gauza asko kontatu zidan haurdunaldiaz, sabelaldiaz, hilekoaz[...] Azkenean, nire azken galderan, aitari galdetu nion ea zein zen egiaz bere funtzioa, eta polenaren eta pistiloen istorio ilun batzuekin erantzun zidan.
|
|
|
Kaleko neurketetan generoaren araberako lehen emaitzak jasotzen hasi ginenetik ohartu ginen gizonen eta emakumeen erabileraren artean aldea zegoela, ez oso handia, baina sistematikoa. Oso oker ez banago, gaiaren inguruan euskaraz idatzitako lehen artikulua argitaratu
|
nuen
BAT aldizkarian. Euskararen erabileraren feminizazioa, izenburupean, Lluís Aracil soziolinguistika katalanak. L, esprint de les dones?
|
|
2020
|
|
|
Joseba Tapia haien artean zebilen ezagunei diosalak eginez bere soinu txikia bizkarretik zintzilik zeramala. Begirada itzuli
|
nuen
batean emakumearenarekin egin nuen topo eta irribarre egin zidan eta olatuen burrunbak urrundu egin zirela iruditu zitzaidan, jendearen berbaroa itzali, munduaren bolumena jaitsi egin zela. Itsasoari begira nengoen berriro, haren ahotsa ondoan sentitu nuenean:
|
|
2021
|
|
|
Sei urte nituen fikziozko nire lehen ipuina idatzi nuenean. 28 urterekin argitaratu
|
nuen
Bat, bi, Manchester, fikziozko nire lehen eleberria. 22 urte horietan literatura egitetik nola egin ez jakitera pasa nintzen aurrena eta nola egin ikastera hurrena.
|
|
|
Gogoratzen dut txiki txikitatik ikusten eta sentitzen nuela dikotomia bat: batetik, Donostia zen hiri jendetsu eta dentsoa niretzat eta, bestetik, nire gurasoen herrira joaten nintzenean, hango hondartza irekiekin eta naturarekin egiten
|
nuen
bat... Jolasteko espazioen artean ere halako ezberdintasun nabari bat ikusten nuen.
|
|
|
–Eskerrik asko, Martin, baina nahikoa
|
nuen
batekin.
|
|
|
–Ikusiak ditut tenplu horiek –esan
|
nuen
bat batean, oso biziki ekarri baitzituen nire gogora hareharrizko ganga bare haiek, eguzkiaren argitan.
|
|
|
Banekien nor ziren, nahiz eta ez ezagutu. Neure artean galdetu
|
nuen
bat hiltzea denak hiltzea bezala ote zen, zenbakiek garrantzirik ez zuten munduan barneratua ote nengoen, batek mila esan nahi zuen munduan. Guardia zibil xehatua orroka gauzatu zitzaidan Itziarren argia erabat estaliz.
|
|
2022
|
|
|
–Pentsatzen
|
nuen
baten batek guztien uzta erosiko zuela eta bera arduratuko zela gero dena saltzeaz...
|
|
|
Artearen ohiko kontzeptuarekin ez
|
nuen
bat egiten. Herriak, hiriak, egunerokoak eraldatzeko lan egitea gustatzen zait, taldean hausnartzea eta eraikitzea.
|
|
|
–Muruagan gora gindoazen behe lainoa sartu zuenean –esan du Arantxak isiltasuna urratuz– Laino beltza zen, itxia. Haur baten negar hotsa entzun
|
nuen
bat batean. Iñakik ez, baina nik argi entzuten nuen.
|