|
2000
|
|
|
antzerkiko pertsonaia batek beste bati buruz: . Behin, kasikmenean
|
nuen
batez... brixt eskapatu zitziakan gatu basa bezala?. Konparaziotikmetaforara, metaforatik sinbolora eta handik mitoraino iragaten ahal bada, zentzuhorretan esan daiteke fantastikoa errealitatean oinarritua dela.
|
|
|
—Beti hartzen du berak? —galdegin
|
nuen
bat bateko isiltasuna urratze aldera. Salako liburutegiari begira nengoen.
|
|
2002
|
|
|
Saio batzuetarako deitu zidaten, eta nik lotsatuta, ez nuen joan nahi izaten. Agirrerekin eta kantatu behar
|
nuen
batean gezurra esanda joan gabe ere geratu nintzen. Ez nuen sinesten bertsolaria nintzenik.
|
|
|
Josu R k, lurrera begiratuta, eguzki errai Â
|
nu
baten erdian atzeman zituen bere oinak, eta bere baitara bildu zen, mehargune horixka hartan gogoetarako motiboren bat bilatu izan balu bezala. Berak bazekien errainu hark oinetako gainak, praka barrenak eta jakaren beheko aldea nabartzen zizkion errainu hark ez zuela egun osoan bere distira erakutsi ahal izan; eta ezagutzen zuen, halaber, noraino zen urrakaitza, lainoek tartekatutako oztopoaren sendotasuna, distira hura kaleko asfaltoraino irits ez zedin.
|
|
2004
|
|
|
Ibarra fusila eskuan baino irudi sinesgaitzagorik ez zela uste banuen, hantxe
|
nuen
bat: Ibarra misteriotsua, Euzko Jaurlaritzako isilpeko ordezkariekin hizketan.
|
|
2005
|
|
|
Utzi, nik ez
|
nuen
bat bera ere utzi, baina gogoratzen dudanaren arabera, amak bi irakurtzea eragotzi zidan: bat Dario Fernandez Florez en Lola espejo oscuro eta bestea Lo que el viento se llevo.
|
|
|
Eguzkia itsugarri sartzen zen leihotik. Nire aurrean
|
nuen
bata zuriko petrikiloari ez zion, ordea, argiak enbarazurik egiten, berak leihoari bizkarra ematen zion eta. Zerbaitegatik zen bere bulegoa eta ez nirea.
|
|
2006
|
|
|
Baina nik ezdakit, azkenean ni ez naiz gehiegi mundu horretan sartu, nik bertsoak kantatzen ditut, eta hemen herrian aldizkari baten zer edo zer idazten dut. Atzorako idatzi behar
|
nuen
bat eta gaur oraindik idatzi gabe daukat eta horrela ibiltzen naiz...
|
|
|
Esku biak botoia askatzen sumatu zituenean izuak jotako begirada nabaritu nion Juliani, ordura arte ametsa iruditu zitzaiona errealitatea zela ohartu balitz bezala, bat batean. Botoia askatuta neukan ordurako, eta han utzi
|
nuen esku
bat, gorputzaren jarrerak mugimendurako libreen uzten zidana. Bestea gora igo eta Julianen kopetan jarri nuen, ume gaixoak kalentura ote daukan jakin nahi dugunean bezala, keinu lasaigarri gisa.
|
|
|
Buru talka deitzen genion jolasaren oso zaleak ginen eskolako lagunak, eta Hermann eta Zezenko deitzen genion mutil kankarro bat izaten ziren beti irabazle. Gimnasia egiten hasi nintzenetik, ez
|
nuen
batari ala besteari irabaztea beste ametsik eta kopeta logelako horma baten kontra jarririk, hankak pixka bat atzeratu eta, bultza eta bultza, indarra egiten nuen buruaz. Goiz batez, Zezenkoren aurka jokatzea egokitu zitzaidan.
|
|
2007
|
|
|
Harrigarria zitzaidan ilunpetik jaukitze hori. Ez
|
nuen
bat ere gogoko tunelaren azpian pasatzea, zer nahi gerta zitekeen eta, egia erran, klaustrofoboa nintzen. Autobidea utzi genuen eta han, askaren zolan, Bilbo hedatzen zitzaigun.
|
|
2008
|
|
|
Hasiera batean ez
|
nuen
bat ere idatzi, baina hau edo hura egia ote zen edo ez galdezka etortzen zitzaidan jendea, eta horiek argitzeko idatzi nituen oharrak.
|
|
|
–Ohea gorroto
|
nuen
batez ere, metalezko tiradera batzuen gainean jarritako ohe ezinezko hori! Ezin zen ezer egin ohe horretan!
|
|
2009
|
|
|
Hotzikara eragin zidan zoru hotzak zango zolen azpian. Urrats bat egin
|
nuen alde
batera. Istanteko etorri zitzaidan agindua:
|
|
|
Halako jendeek aise ematen zieten belarri fraide predikatzaileen hitzaldi sutsuei. Neronek aditua
|
nuen
bat edo bat aitzineko egunetan. Gauza batean harritu ninduten:
|
|
|
Zirikatzeko gogoa
|
nuen
batez ere. Etxetik atera berriak ginen Enekot eta biak, amak aginduta.
|
|
|
Bertsolari diskretua zinela esan zuen alboan
|
nuen
batek; ados zaude?
|
|
2010
|
|
|
Jaio eta bizi naizen herrian historia polita izan duen zeta harrari buruz jarraitzeko asmotan utzi
|
nuen aurreko
batean berari buruzko aipamena. Urrutikoen berotan hozten utzi gabe helduko diot gaurkoan.
|
|
|
Berehala konturatu nintzen zer zen eta areago ikaratu nintzen, baina ez nuen zirkinik ere egin. Nahikoa lan
|
nuen
bat batean bizkortu zitzaidan arnasa berriz normaltasunera eramaten.
|
|
2011
|
|
|
Beste bandoko armadako errolda, beste bandoa, halaxe esaten dio hanka okerrak gureari? goitik behera miatua
|
nuen aurreko
batean, baina ez nuen deus ere topatu; horregatik, atzo, heriotza zigorren liburukotea mahairatu zidan funtzionarioak, aurkibide orokorreko aipamena horri zegokiola eta huraxe nuela ezer aurkitzeko azken aukera esanez.
|
|
|
Facebook ez hizketan aritu zait nik inoiz sartu ez naizela onartu diodanean, hitz bakoitza porro bat erretzeko nuen gogoaren katalizatzaile, baina ez
|
nuen
bat ere eginik, eta susmoa nuen berak ez zuela egiten jakingo. Zortzi urte nituenean katekesira zihoazela esaten zidatenean bezala:
|
|
|
Atleta honek bigarren egin zuen Lasarten 1967an, eta txapela jantzi 1968an. «1967ko hartan zapatilla galdu
|
nuen atzeko
batek ukitu zidalako bere iltzeekin. Ez zegoen geratzerik.
|
|
|
Musika jarrita zegoen saloiko aparailuan, ozen samar gainera. Rock talde baten abestia entzun zitekeen, frantsesez abesten, nik ezagutzen ez
|
nuen
batena.
|
|
2012
|
|
|
INES: Nire ama da! Ezin
|
nuen
bat batean ahaztu eta zurekin hutsitik hasi?
|
|
|
Hartara, edonora joateko nire burua gidari aurkezteko
|
nuen
bat bateko jaidurarekin harritzen zitzaizkidan lankideak. Ordura arte, laneko Simca 1200 kaxkarrari muzin egiten nionez, huts eginak bainituen Donostiatik kanpoko hainbat hitzordu eta antzerki estreinaldi, nola edo nork bertaratu aurkitu ez nuelako.
|
|
|
Joxe Arregi gogoan
|
nuen
batez hegaldatu dira oihuaren oiharzunak zirimolaka elgar jo eginik oihua garrazi eta garrazia orro luze eta artekaren ixilak neurri hautsi batez gela jantzi du begiaren aintzinean nigar gorri bustiak xortaka bederazka bainan ezpainean ez ez ene herriko guzien izenean ene herrian atzartzen ari dira ez koma baten lo tzar batetarik jeikiak dira ene etxean ni xutik dilingan radioa piztua lukete...
|
|
|
Ene zatia altxatu nuenean eta zerbait gisetara baliatu nahiz pipatzeari ere lotua. Beti zerbaiten eskasean, sua nuelarik papera falta; papera ba eta sua falta
|
nuen
batez pipa piztu nahiz sua galdetu nion gortean kurri zetorren soldado pipari bati. Ageri zen, hau ere, berriki armadaratua, zela: Nungoa haiz hi. Ni Ortzaizeko! To!
|
|
2013
|
|
|
Hitza bururatu gabe gelditu zitzaidan, ahoan trabatua. Bizkarra sutan
|
nuen
bat batean, liztor saldo bat ziztaka.
|
|
|
Behin berriz, armagizonak eta legegizonak sartu eta atera zebiltzan handik. Nire liburuxka
|
nuen
baten eskuetan ezagutu. Konfesionea.
|
|
2014
|
|
|
Espainia aldeko telebista publikoaren bigarren kateko Cachitos saioa ikusi ahal izan genuen modu horretan. Aurretik ikusia
|
nuen
baten bat, eta hemen aipatzeko pendiente neukan?, baina ez, zorionez, Urtezahar gauean errepikatu zituztenak. Los payos, Los diablos, Los canarios, etc. Un rayo de sol, Saca el güiski cheli, Libertad sin ira, etc. RTVEko musika artxiboari tira eginez denak.
|
|
|
aspalditik zor nion, amaren egoeran dagoen norbaiti zerbait zor zaion heinean behintzat, eta ezin nuen gehiago atzeratu. Arantzari abisua utzi nion sakelakoaren erantzungailuan, ohi bezala, itzalita zeukan, edo ezin izan zuen une horretan hartu?, eta Martin nirekin etortzeko konbentzitzen saiatu nintzen; Josune hasieratik utzi
|
nuen alde
batera, txikiegia zelako, baina seme nagusiarekin ahalegin bat egitea merezi zuela pentsatu nuen, itxaropen handirik ez nuen arren. Espero bezala, ezezkoarekin erantzun zidan, eta ni ez nintzen tematu; egia aitortzeko, oso ulergarria da, umeentzat ez baita atsegina amona horrela ikustea.
|
|
|
Beltz zauritua hasperenka ari zen han nonbait ahulki, eta gero, arnasa sakon bati jaregin zion nire urratsen norabidea aldarazita. Nabaritu
|
nuen esku
bat beso azpitik sartzen. «Ene lagun maitea, esan zidan tipoak?, ez nuke nahi gaizki ulertzerik, zuk batik bat, aurki Mr.
|
|
|
Elizatik irten, eta kanposantura joan zen segizioa. Hartan, soi
|
nu
bat iritsi zitzaigun pareko mendi batetik, alde batera tarza nen filmetako tan tana zirudiena, baina, zinez, egur hotsa zena. –txalaparta?
|
|
|
|
nuen
bat. Guretzat, izenekoa zen:
|
|
|
Bai, azterketa suspenditu egin
|
nuen pare
bat bider.
|
|
2015
|
|
|
Dena ulertu uste
|
nuen
bat batean. Gorputz huts baten jabe baizik ez nintzen, bakardadearen laborriaz gogoak niregandik ihes egin zuenez.
|
|
2016
|
|
|
Nor ote ziren? Alde batera utzita bistaz ere ezagutzen ez
|
nuen
bat, zaharragoa, hogeita bost urte ingurukoa, hortzetan pipa zeramana eta liho zurizko galtza zuriz eta fustan marroizko jakaz jantzia zegoena, gainontzekoek Eleonora d. Este ko erabiltzaile ohikoak ziruditen, beraien kolorezko jertse eta galtza motzekin. Lehentxeago iritsita, sartzeko zain zeuden.
|
|
|
Irudipena izan
|
nuen esku
batek urdaila harrapatu eta bihurritu egiten zidala.
|
|
|
darabil: , nire seme bi honeek jesarri daitezala zure errei
|
nuan
bata zure eskuinean eta bestea zure ezke rrean?.
|
|
|
Nolako ernetasuna sozialismoa finkatzeko eman beharreko urratsei buruz ari ziren Vasco Lourenço eta Otelo de Carvalhoren hitzak buruz ikasten. Eta, ezagutzen ez
|
nuen
batek, nire ezkerrean zegoen emakumezko batek, belarrira: helburu iraultzailerik gabeko iraultza egin dugu, baina bankuak nazionalizatu ditugu.
|
|
2017
|
|
|
Eta ez zekinat garbi zergatik egin nuen. Gustatzen ez zitzaizkidan gauza malapartatuetariko bat hitunan, bereziki maite ez
|
nuenetako
bat. Beste gauza askorekin egiten dudan bezala, hor konpon egin eta bakean uzten nituen, eta azkenean, ba, aspertu egin nindunan.
|
|
2018
|
|
|
Kontua da momentu horretara arte ziur nengoela ni izan nintzela bere atzetik aritu zena hilabete horietan guztietan zehar, enpresako Gabonetako afarian parean suertatu zitzaidanetik; aurretik ikusia
|
nuen pare
bat aldiz, pasilloetatik, berak Giza Baliabideetan egiten baitu lan eta nik Marketing alorrean. Harritu ninduen, afari horretan izan genuen lehenengo elkarrizketa jolastian zehar, zenbat urte zituen jakiteak:
|
|
|
Ez nuen ordea erakusketa bakarrik ikusi nahi. Banekien Tapiak pintatutako mural bat bazela herrian, Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailaren aginduz gainetik pintatu zutena 2009an, eta huraxe ikusi nahi
|
nuen
batez ere, nola ote zegoen, zer gertatu ote zen muralarekin.
|
|
|
Ostikada amorratua eman nion aireari. Atzera aurrera enura baten ondoren, potta!, lepoaren jiran neraman zapia askatu, uretan busti eta zapi bustiaz bildu
|
nuen esku
bat. Ekiok, Battis!
|
|
|
—Uste
|
nuen
baten bisita zuhurragoa izango zela.
|
|
|
Txema. Herriko pertsona batengan pentsatuz hautatu nuen, ni baino zaharragoa zelako eta uztai eta gezien gerlako beste tribu batekoa zelako inoiz harremanik izan ez baina pertsona on bat zela uste
|
nuen
batengan pentsatuz. Bera bezalakoa izan nintekeela imajinatu nuen hautatu nuenean.
|
|
2019
|
|
|
Aise ikasi nuen gaztelaniaz ongi mintzatzen, baina nire betiko mintzoa ez
|
nuen alde
batera utzi; euskaraz alfabetatu egin nintzen: Izebari ez zitzaion batere gustatzen nire euskararekiko zaletasun hura, eta are gutigo egin nituen lagun berriak, baina, baziren nire gauza aunitz, izebak
|
|
|
Egun hartan ikasi
|
nuen esku
batek, ongi begiratzen dakienarentzat, erakuts ditzakeela emozioak aurpegi batek bezain ongi, eta aurpegiak baino hobeto ere bai, eskuak aiseago ihes egiten baitio borondatearen kontrolari. Eta esku hartako behatzak luzatu eta tolestu egiten ziren, estutu egiten ziren eta lotu, mimikarik bizienari emanak zeuden, aurpegia eta gorputz osoa geldirik eta zurrun bazeuden ere.
|
|
|
Aurrez, lekuz kanpo sentitzen nintzen. Besteek emakume bezala zuten bizimodu horrekin ez
|
nuen
bat egiten, baina pentsatzen nuen era askotako jendea dagoela, eta ni ezberdina izango nintzela. Hala eta guztiz, pentsamendu horrek ere ez ninduen asetzen.
|
|
|
–Berbera. Barkatu ez zutitzea, orkatila bihurritu
|
nuen aurreko
batean eta oraindik ez naiz ibiltzeko gauza.
|
|
|
–Jon ikusi
|
nuen aurreko
batean. Askoz hobeto dago.
|
|
2020
|
|
|
Handik egun batzuetara Madrilera joan nintzen eta berarekin gelditu nintzen. Zita tokiz aldatu
|
nuen pare
bat aldiz; nik ez nekien ea gezurra zen edo montaje bat zen edo auskalo. Gogoratzen naiz gelditu nintzela geltoki batean, eta Madrilera iritsi baino 20 kilometro lehenago deitu niola eta esan niola, ba, Chamartinen ordez Atochan".
|
|
|
Ez dut atsegin
|
nuen
bat topatu.
|
|
|
Umeen defendatzailea izan nahi
|
nuen
batez ere nire amari gertatutakoa eta gero.
|
|
|
Jendea laguntzeko gehiago egin behar nuela uste
|
nuen
batez ere, nire ama bezalako umeak.
|
|
2021
|
|
|
Zorionez, eta bi egun erabat latz igaro eta gero, amodioaren gorabeherak berez hain latzak dira eta, Sergy nirekin haserretuta dagoenean ikaragarri gaizki pasatzen baitut, heldu bada bakeak egiteko momentua nire gurasoen etxeko balkoian bertan, txikitako itsaso zabalera begi begira, orduko piano notak berriro gogora ekarri nahian, atzetik besarkatzen nauela, lepondoa musukatzen didala, hain premiazkoa nuen aholkua emanez. Batez ere nik neuk gogoan
|
nuenarekin
bat egin duelako, asmoa behintzat ez dela kapritxo hutsa adieraziz, ez dela nire harrokeriarengatik bakarrik ditxosozko domina hori onartzen dudanik.
|
|
|
Arrisku hori nolabait saihestu beharrean nengoen, horregatik etxetik irten orduko nire lagun Marêdengana hurreratu eta goiza berarekin potrojorran pasatzeko proposatu diot. Espero
|
nuen
bat bateko baiezkoa lortu eta gero Alde Zaharretik hainbat urrunen joateko eskatu diot gaurko eguraldi epela eta ikaragarri eguzkitsua zela aitzaikia. Gure hiriaren inguruko parke erraldoi batera abiatu gara, arestian eraman zituzten oreinak ikustearren.
|
|
|
–Eskerrik asko, Martin, baina nahikoa
|
nuen
batekin.
|
|
|
–Ikusiak ditut tenplu horiek –esan
|
nuen
bat batean, oso biziki ekarri baitzituen nire gogora hareharrizko ganga bare haiek, eguzkiaren argitan.
|
|
|
Belarri baten lobulua hozkatu nion, sutan zeukan ordurako, eta izterrek osatzen zuten triangelu isoszelean gora igo
|
nuen esku
bat, bira eginarazi nion eta itzaletan geratzen zen epidermis hura eskugainak laztandu zezala utzi nuen, gero haren hankartera egokitu nuen eskugaina, eta zukuak atera nizkion arte eragin nion; orduan, nire eskua berriz biratu eta bi hatzi haren barruan bidea egiten utzi nien. Haragi haren taupadaz ohartu nintzen, eta ez nuen gehiago itxaron nahi izan zakila sartzeko.
|
|
|
Segitzen nuen ikerketa ildoak harexengana ninderaman. Oraintxe bertan ezer ez dator nik uste
|
nuenarekin
bat, German. Ez daukat ezer, abiapuntuan nago, eta Estibalitzek ez dit inoiz barkatuko.
|
|
|
⣠Nola dagoela eraikia? Neri hori interesatzen zait, aizue, ze ez al
|
nuen aurreko
batean aditu" konstruktibista" naizela edo holako zeozer. Kur!...
|
|
|
Ordu arte hain airos zen
|
Nura
bat batean goibeldu zen. Ez zion deus erantzun.
|
|
2022
|
|
|
Nunbait aipatzen ote da oraino Zingilibarbau atrebitu hori? Nik uste
|
nuen alde
bat joana zela gure eskualde hauetarik bainan gogoetatua nago ez ote den berriz jina, itxuraz kanbiatua bada ere. Eta bai, hor izan behar da Zingilibarbau berria eta badu egundainokotan zernahi aipaldi.
|
|
|
antzezlaneko pertsonai batez esaten da: " Behin, kasik menean
|
nuen
batez... brixt eskapatu zitziakan gatu basa bezala" (1997: 33); eta atsotitzak dio:
|
|
|
Edozein moduz, hasierako urteetan administrari lanean aritzen nintzen arren, ez nuen ostalaritza alde batera utzi, tarteka joaten nintzen. Haurdun gelditu nintzenean utzi
|
nuen alde
batera.
|
|
|
–Pentsatzen
|
nuen
baten batek guztien uzta erosiko zuela eta bera arduratuko zela gero dena saltzeaz...
|
|
|
Marco etxetik bota zuten gurasoek eta azkeneko gauak Javierrekin eta haren ama zen moxalarekin pasatu zituen, etxe txikian. Niri, amak ez zidan hitz egiten egun harez geroztik eta Norari aurpegia jiratzen zion hark niri begiratzekoa egiten zuen guztietan, zeren drama harekin guztiarekin, ogiaren kamioiaren ordurako han egotea ere ahaztu zitzaidan eta herria ogi gabe utzi
|
nuen pare
bat egunetan.
|
|
|
Lanaren egitura bera ere ez zen errazena, toki eta denbora zein pertsonaien paper aldaketa ugaria guztiz minimala zen antzezlekuan. Ez
|
nuen
bat ere argi zer opa ote ziezaiokeen antzezpen honen ikuskizunak tragedia grekoaren emakumeekiko egoerari buruzko ulermenari, ulermenaz beraz eta emakumezko pertsonaiarekiko enpatiaz gain. Baina oker nengoen, eta esperientziak, beti bezala, uste baino askoz gehiago oparitu zigun.
|
|
2023
|
|
|
Mendiari eduki behar zaion errespetua nire ustez galdu egin da gaur egun. Errespetua edo balorea. Lehengoan ikusi
|
nuen
bat Aitz Txikin hemen inguruko mendi bat da, harria, harri hutsa, han serieak egiten. Ez dakit, egin serieak beste leku batean, ez?
|
|
|
Neure buruarekin proba egin
|
nuen aurreko
baten, GPT4 delakoari galdetuta zer dakien niri buruz. Kontakizun aski ongi josia, han hemenka argitaratuta dauden egiaren zatiak bere erara nahastuta bueltatu zizkidan, nire bizitzaren alegiazko kontakizun distopikoa sortuz.
|
|
|
" Hasieran ideia zen pelikula konbentzional bat egitea, baina antza denez Pedro Mari Otaño jende gutxiri interesatzen zaio, niri eta ni bezalako eroren bati. Ate guztiak ixten zirela ikusita, urteak eta urteak pasa nituen ekoiztetxea bilatzen eta ez
|
nuen
bat bera ere aurkitu, EITBko dirulaguntzetara aurkeztu nuen Txepe Lararekin eta ezezkoa izan zen ere". Etxera bueltatzen ari zela erabaki zuen auzolanean egingo zuela," 1960ko hamarkadan Amalur egin zen bezala; euskal gizarteak dirua emango zuen, auzolanean ekoiztuta".
|
|
|
Lehen, belar eta lastopean egiten nuen konposta; gero udalak ontzi batzuk oparitu zituen, eta hantxe orain. Atsedenean dagoen baratze zatiaren gainera hondakinak hustuta ere berdin funtzionatzen du; baina baratzea itsustu egiten da, eta etxekoen kexak saihesteko utzi
|
nuen alde
batera praktika hori. Permakultura baldar bat praktikatzen nuen orduan (Interneten jartzen dituzten argazkiekin zerikusirik ez), baita hamaika puxka goxo bildu ere ordea; hala esaten zidan herriko aguazila izandako Atanasio lodiak, leiho betean niri begira:
|
|
|
Berdin mantendu
|
nuen pare
bat urtez.
|