|
2000
|
|
|
Eta urbiaindar guztiek zerabilten ipuin hura mihian, kezkatsu eta antsiatsu, baita gure aitak eta Mattinek ere... Baina, nola nihaurk izan behar bainuen, handik aitzina, neure anaiaren helduleku, zeren hura ahul baitzegoen eta haren ahuleziak nihaur behar baininduen kontrapisu, hala nuen erabakia ezen gero eta gogorrago izan behar
|
nuela
neure buruarekin, eta ezin sinetsi nuela, hasteko, ipuin hura; derradan, ordea, ezen, neure lehen erabaki haren hartzeko, ez nuela buruhauste handirik izan, zeren, osaba Joanikotekin haserre nengoen arren, ezin ahantzi bainuen ezen haren irakaspenetarik ikasi nuela ez zitzaiela ipuinei kasu handirik egin behar, eta ongi frogaturik nuela, halaber, ezen, puntu hartaz denaz bezainbatean, arrazoin zu...
|
|
|
noiz heure buruaren jabe...?", alferrik. Harik eta, erromesaldi honi lotu aitzin —hogeita bortz urte bete nituenean doi—, neure buruari zin egin nion arte, guztiz serios, ezen entseiatu beharra
|
nuela
neure urguiluaren jabe izaiterat, neure zentzuen, eta neure buruaren. Zeren, zure osabak erran duen bezala...
|
|
|
...rleku luzean, beheko solairuko egongelarat jotzen zuen leihoaren ondoan, hartu nuen erabakiaz damu, zeren imajinatzen bainituen osaba Joanikotekin jauregi inguruan izan nitzakeen inkontruak, hain gaitzak eta hain nekeak —entseiaturik bakoitza bertzearen begien ekiditerat, elkarri hitz egin gabe—, non bururatzen baitzitzaidan ezen, harekin ez inkontratzeagatik, benedizionetzat ere hartuko
|
nuela
neure burua pareten artean hersteko kondena. Eta gogogaizten hasia nintzen jada... baina egongelako leihoa zabalik zegoen, eta gurasoen xuxurlak hautsi zituen ene gogoeta ilun haiek:
|
|
|
—Gaur eginen dizudan aitorra, seme, denbora batean pentsaezina izanen zen, beti uste izan nuelako ezen nork bere tokia eta bere kargua zituela mundu honetan, eta ezin higi zitekeela nehor toki hartarik, inguruan kalapita eta nahaste borrastea sortzeko ez bazen... Umetarik hala irakatsi zidaten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren ene gurasoak eta zure aitona amonak, erraiten zidatelarik ezen, etxe printzipal bateko anderea izan nahi banuen, funtsezkoak izanen zitzaizkidala manera onak eta buru hoztasuna, eta hobe izanen
|
nuela
neure sentimenduen gordetzea eta itzalean mantentzea ezen ez haien agertzea. Ordea, batzuetan hain dira larriak bizitzan gertatzen zaizkigun gauzak, non ez baitago bertze erremediorik tokitik ateratzea baino, eta tokiz toki ibiltzea eta sentimenduei leku emaitea, egiari zor diogun begiruneagatik.
|
|
|
" Galileo Grezian jaio izan balitz eta ez Italian, nola jaio baitzen, zortzi izanen genituzke gaur egun Greziako jakintsuak —edo hamaika, Anakarsis, Epimenides eta Ferizedes kontuan bagenitu—, ez zazpi..." Eta haren jarraikian erran zidaan: " Antares-i beha duzu teleskopioa..." Eta oroitzen diat ezen, teleskopioa ukitu orduko, halako zirrara bat nabaritu
|
nuela
neure baitan, baita zirrara hura osoa eta guztizkoa egin zitzaidala ere, noiz eta begia bere lekuan ipini eta Scorpio ko izar distiratsu hura ikusi bainuen. Eta izar distiratsu hari beha nengoela ohartu ninduan ezen, Damaskora bidean jarri gabe, neure Damaskorako bidea ediren nuela, zeina baitzen, aldi berean, zientziarena...
|
|
|
Ordea, bazkalduz gero kapitaina bere balentriak kontatzen hasi zitzaidanean, osabari gertatuak jada ahantzirik, nigarrari eman nion, halako batean, nehongo arrazoinik gabe... arestian konplitu ezin izan nuèn desira orduan konplitu izan balitz bezala, behar ez zenean. ...14ene barrengo haustura, alegia—, huraxe izan zelako halako zerbait gertatzen zitzaidan lehen aldia; edo erran nuke ezen hura ez zela izan, benturaz, gertatu zitzaidan lehen aldia, baina bai gertatuaren berri nekien lehen aldia, ene barren hausturaren kontzientzia klar eta garbi harekin, gorputza leku batetik balihoakit bezala, arima bertzetik; edo erran dezaket, finean, ezen orduan bizi izan
|
nuela
neure baitan bataren bitasuna, zeren ustez bat nintzena bitan banatua banengo bezala sentitu bainintzen, leku batean egon arren bitan banengo bezala, han eta hemen, sentimendu kontrajarri haien zurrunbiloan. Eta Joanes bakarra nintzen arren, bi Joanes sentitzen nituen neure baitan... nola Mattinen baitan bi Mattin haiek hauteman bainituen, bata argia eta bertzea iluna, hark hartu kolpearen ondorez, noiz eta zalditik erori baitzen, nahiz eta, egia erran, nik zerbait disimula nezakeen eta anaiak ez...
|
|
|
Lehenago aipatu dizut, konparazione, nik hartu nuen deliberamendua, kapitainarekin itsasoratzekoa, uste nuelako ezen, modu eta manera hartan, iraganarekin hautsi eta iraganari ihes egin ahal izanen niola, beti aitzina, sukar batek hartua bezala, eta hala gobernatu ahal izanen
|
nuela
neure bizitza libertatearen bidetik. Zeren erraiten baitzuen Senekak:
|
|
|
Neuk idatzia zirudien gutun hark. Banekien, ordea, ez
|
nuela
neuk idatzi. Izkiriaturik aurkitu nuela, Joseba Sarrionandiak bere liburu ezagun bateko poemak bezala.
|
|
2002
|
|
|
Ez nekien nori eskatzen nion barkatzeko. Gero konturatu nintzen neure buruari eskatu behar niola barkamena, eta neure buruarekin egon behar nuela ados, onartu egin behar
|
nuela
neure izaera. Behin, hain etsia eta nekatua nengoenez, beste mundura joateko desioa sartu zitzaidan.
|
|
2003
|
|
|
Izan ere, behin baino gehiagotan esan izan dut, hango edo hemengo elkarrizketetan, nik ez
|
nuela
neure lehen nobela hau, ezta bigarrena ere –Poliedroaren hostoak– publikatuko, baldin eta nazionalitate edo kultura normal bateko kidea izan banintz. Testuak atzera botako zizkidatelako susmoa bainuen, besterik gabe, gutxieneko kalitaterik ezean.
|
|
|
filosofoen erregea izan arren, Atenar hau ere jendea da, eta beraz ahula bezain erorkorra. Gaiaren haria berriz biribilkatuz, poetak zinominokatuz erran didazu, Sokrates, bake arrazoi nagusia harrapatuko
|
nuela
neure barne tragedia etorkizun kanta iziotuz apainduko zaidanean. Ez dut ulertzen.
|
|
|
Garai batean pentsatu nuen, eta halaxe esan, XX. mendearekin batera amaituko
|
nuela
neurea ere alor honetan. Baina" ofizio/ afizio" bikoteak tinko dirau nire baitan eta aurrera segitzekotan naiz," laguntzak lagun".
|
|
2004
|
|
|
hasieran amarekin egiten nuen, edo neskamearekin, baina azkenean bakarrik ohitu nintzen. Ez dakit hura nire mania ote zen, edo gutxieneko ordena behar nuela, baina kontua da nik nahi izaten
|
nuela
neure ohearen izarak eta burusia tolestu: izara, batez ere, koltxoipean ongi sartzea gustatzen zitzaidan eta estu estu; bestela, guztiz desegiten bainuen ohea, bertan asko mugitzen nintzelako.
|
|
2005
|
|
|
Hitz hura entzutean, neska tamalgarriak irudikatzen nituen, zutik mantentzeko indarrik ez zutenak, eta... ni ez nintzen horrelakoa! Gauza zai lenetarikoa ere, ispiluan begiratzean nintzena baino lodiago ikusten
|
nuela
neure burua onartzea izan zen. Ezin nuen sinetsi neure begiek ikusten zutena eta errealitatea ez zirela gauza bera, ezinez koa zitzaidan.
|
|
|
Banekien segituan harrika botatzeko eskatuko zidala, hala pistola, nola bala. Esan nion halaber nola gertatu zen, zehatz mehatz, bizitza guztirako herren utzi ninduen istripua, banekien egun hori iritsiko zitzaidala, eta orduan hondar zama guztia irauli
|
nuela
neure baitako kamioitik, eta berdin koipe bidoia, eta beste bizitza berri bat hasi nuela Idoiarekin, arindurik, alferrikako zama haiek botata. Harekin batera bizitzen jartzekotan, eta gero eta irrika biziagoa neukan hartarako?, banekien ezkutalekua zabaldu eta beste guztiei gordetako sekretua erakutsi niola.
|
|
2006
|
|
|
Eta hala ere, ez nintzen erori. Papista superstizios bat banintz, erranen nukeen mirakuluz atxiki
|
nuela
neure burua animaliaren gainean arma aldi berean galdu gabe.
|
|
|
Irribarre egin nion. Ezusteko handia hartu
|
nuela
neuk ere. Eta poz sekulakoa.
|
|
2007
|
|
|
Aulkiagatik harritzen dituk batez ere, ze bestela ez duk hain arraroa hildakoei hitz egitea. Hasieran azalpenak ematen nizkiean, esaten niean hik aulki txikian eserita bakarrik hekiela entzuten, eta nik ez niala hitz egiten hik ez entzuteko; eta ezetz, aulkia ez
|
nuela
neu esertzeko ekartzen, nik tente edo belauniko ere berdin berdin entzuten nuela eta abar. Baina aspertu nauk.
|
|
|
Gizon haiengana hurbiltzen nintzen bakoitzean ohartzen nintzen haiek bezalakoa nahi
|
nuela
neuk ere. Ezin, ordea, ez nintzen horretarakoa.
|
|
2008
|
|
|
Inaziok heldu ez balit, uste dinat trenaren azpira botako
|
nuela
neure burua. Baina ez nagon batere seguru.
|
|
2009
|
|
|
" Kontatu dezaket sei egunen buruan ni komatik ateratzea erabaki zutela, eta arnasa kentzeko aparailua deskonektatu zidatela. Eta, begiak irekirik, hamaika hodi, kable, ontzi eta ordenagailuz inguratua ikusi
|
nuela
neure burua. ' Leire, entzuten al nauzu?', galdegin zidan sendagileak, eta nik baietz erantzun, entzuten niola;' Hitz egidazu', hark ekin, eta nik baietz, entzuten niola berriro ere, baina nire hitzak ez zitzaizkion iristen, indarrik ez, nonbait".
|
|
|
Deskribapena hain zen errealista eta zorrotza, ezen Bennettek gutun bat idatzi zion kritikariari zorionak emanez: " Zure deskribapena nirea baino lehenago kaleratu izan balitz, zaude ziur erabili egingo
|
nuela
neure nobelan. Egia esan, nire sekretua deskubritu duzu:
|
|
2010
|
|
|
–Gaur ere??. Egia da, nire mezu labur hura indartzeko, gaixo aurpegia jarri eta buruaz ezetz esan niola, baina egia da, halaber, alferrikakoa izan
|
nuela
neure saio hura. Eta kikilduta sentitu nintzen une batez:
|
|
|
Ni ere Gorki edo Korolenkorekin hasi nintzen, baina hara: aitor dut haien kontakizunetan biktimen aldeko jarrera nagusitzen zitzaidala, baita autoreek deskribatzen zituztèn zapalkuntza istorioen errealitate gordina zilipurdikatzeko gogoa ere, baina aitor dut, halaber, ez
|
nuela
neure sentimenduen ontasuna Gerhardek predikatzen zidàn paradisuaren errealitatea ziurtatzeko froga ezinbestekotzat hartzen; aitzitik: zurigarri merkea iruditzen zitzaidan, goseak ez baitu janariaren presentzia bermatzen, ezta egarriak urarena ere.
|
|
|
Hurrengo hitzorduan barkamena eskatu zidan, jakina, eta nik ere barkamena eskatu, eta horrela egon ginen biok irribarretsu, eskuak eskuetan lotu genituen arte; edo, lotu zitzaizkigula? ...dut?, zeren eskuak bai baitzekien ordurako beste eskurako bidea, eta zeren eskuak eskua aurkitu bezain laster mugagabetu baitzitzaizkigun gorputz arimen mugak, barkamenak gure aldeak eta bestelakotasunak limatu balitu bezala eta harrokeriaren ertzak jan, nitasun bat beste nitasun batean urtuz eta bi gorputz zeudèn tokian bakarra osatuz?; bai, egia da egoera haietan haragiaren bultzada nabaritzen
|
nuela
neure baitan, beti aurrerago bultzatzen ninduena, nengoèn puntutik haratago, baina egia da, halaber, denboraren aterpe hartan aroma hura aditzen nuelako, Bécquerren poemen esentzia desdenborazkoarekin lotuta egon zitekeena eta nortasunaren alde ekintzailea geldiarazten zidana; edo susmoa nuelako apaizen ahotik mila bider entzuna egia izan zitekeela: haragia zaldi ero aseezina bihur zitekeela, alegia, edonori ihes egin ziezaiokeena, motzean lotu ezean; edo bekatu itsusi bat egin nahi ez nuelako, Helena damutzeko moduan lohi zezakeena??; egia da, halaber, nioen?, ni, neure tokiari eutsiz, puntu hartan gelditzen nintzela?, airezko puntu hartan?
|
|
|
gainerakoen isiltasun heriozkoa ere hantxe, gertatzen ari zèn bidegabekeriaren lekuko mutu gisa. Egia zen gero ikasleen onespena jaso
|
nuela
neure ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkidan batez ere, bakardadea eta estutasuna, belarri minberen minberatasunean?, beste irudi guztiak, harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak, bigarren eta azken planoan utzirik.
|
|
|
Alde horretatik, gero eta konbentzituago bainago tuberkulosiaren erruz, tuberkulosiari esker?? garatu ahal izan
|
nuela
neure psikea era ezohiko batean, nerabezaroaren mugan zegoèn ume bat baizik ez nintzena gixon bihurtuz.
|
|
|
Eta horrela pasatu nintzen, hogei urteko atzeratu baten lagun mina eta ia ia andregaia izatetik, sei urteko beste baten irakasle, zaindari eta ia ia aingeru guardakoa izatera. Diferentzia nagusia zen bigarren zeregin honetan ordaindu egiten zidatela, eta, hortaz, ez
|
nuela
neure buruari galdetu beharrik gustuko nuen edo ez.
|
|
|
Alde horretatik, gero eta konbentzituago bainago tuberkulosiaren erruz —tuberkulosiari esker? — garatu ahal izan
|
nuela
neure psikea era ezohiko batean, nerabezaroaren mugan zegoèn ume bat baizik ez nintzena gixon bihurtuz.
|
|
|
" Gaur ere...". Egia da, nire mezu labur hura indartzeko, gaixo aurpegia jarri eta buruaz ezetz esan niola, baina egia da, halaber, alferrikakoa izan
|
nuela
neure saio hura. Eta kikilduta sentitu nintzen une batez:
|
|
|
...ut?, zeren eskuak bai baitzekien ordurako beste eskurako bidea, eta zeren eskuak eskua aurkitu bezain laster mugagabetu baitzitzaizkigun gorputz arimen mugak, barkamenak gure aldeak eta bestelakotasunak limatu balitu bezala eta harrokeriaren ertzak jan, nitasun bat beste nitasun batean urtuz eta bi gorputz zeudèn tokian bakarra osatuz...; bai, egia da egoera haietan haragiaren bultzada nabaritzen
|
nuela
neure baitan, beti aurrerago bultzatzen ninduena, nengoèn puntutik haratago, baina egia da, halaber —denboraren aterpe hartan aroma hura aditzen nuelako, Bécquerren poemen esentzia desdenborazkoarekin lotuta egon zitekeena eta nortasunaren alde ekintzailea geldiarazten zidana; edo susmoa nuelako apaizen ahotik mila bider entzuna egia izan zitekeela: haragia zaldi ero aseezina bihur zitekeela, alegia, edonori ihes egin ziezaiokeena, motzean lotu ezean; edo bekatu itsusi bat egin nahi ez nuelako, Helena damutzeko moduan lohi zezakeena... —; egia da, halaber —nioen—, ni, neure tokiari eutsiz, puntu hartan gelditzen nintzela —‘airezko puntu hartan’ esango nuke orain, zuk muturra okertuko badidazu ere, Damaso—, debeku marra igaro gabe, Novalisen eta maitasun neurrigabearen lore urdina gogoan, neurriaren zentzu gutxieneko bat gidari, artean Novalis ezagutzen ez nuen arren; halaxe esan dut, eta halaxe gogoratzen ditut gauza haiek; eta ez ditut, ez, neure" merituak" aipatzearren kontatzen, zin degizut —tontotzat ere hartuko ninduke batek baino gehiagok, seguru baietz, Helenarekin era lohi eta basatiago batean ez jokatzeagatik—, hitz hori ere aspaldi sartu bainuen —zer da, bada, merituak egitea, guztia edo ia guztia emana datorkigunean! — hitz handi hutsalen zerrenda partikularrean.
|
|
|
Ni ere Gorki edo Korolenkorekin hasi nintzen, baina hara: aitor dut haien kontakizunetan biktimen aldeko jarrera nagusitzen zitzaidala, baita autoreek deskribatzen zituztèn zapalkuntza istorioen errealitate gordina zilipurdikatzeko gogoa ere, baina aitor dut, halaber, ez
|
nuela
neure sentimenduen ontasuna Gerhardek predikatzen zidàn paradisuaren errealitatea ziurtatzeko froga ezinbestekotzat hartzen; aitzitik: zurigarri merkea iruditzen zitzaidan, goseak ez baitu janariaren presentzia bermatzen, ezta egarriak urarena ere.
|
|
|
hantxe borreroa, zutik, eta hantxe ni, biktima, lurrean etzanda... gainerakoen isiltasun heriozkoa ere hantxe, gertatzen ari zèn bidegabekeriaren lekuko mutu gisa. Egia zen gero ikasleen onespena jaso
|
nuela
neure ausardiagatik, baina, pasatutako kalbario hartatik, une larriak geratu zitzaizkidan batez ere —bakardadea eta estutasuna, belarri minberen minberatasunean—, beste irudi guztiak —harrotasunarekin edo bere balizko heroitasunarekin lotuak— bigarren eta azken planoan utzirik.
|
|
|
Metaforarik gabe, asmo horrek esan nahi zuen poliziaren eskuetan utziko
|
nuela
neure burua. Muga zeharkatu eta, lehen aukeran, nire bi kideengandik bereizi eta komisaria batera joko nuen:
|
|
2011
|
|
|
ez dago heriotza zigorren liburuan dagokion lekuan, eta bistan da baten batek jo eta erauzia dela bertatik, aspaldi. Atzo, kafea hartu eta irtetera nindoalarik, esatekotan egon nintzaion artxibozainari arrazoi zuela bere errezeloan, eta lapitzez idatzitako historia horietako bat aurkitu uste
|
nuela
neuk ere nire ikerketan. Izan ere, falta den orriaren aurrekoan, eta ondoko beste hiruretan ere, ageri baita Balerdi bat, nik bilatzen nuena ez baldin bada ere:
|
|
|
Poza esatea ezer ez esatea dun, egia esan, sentitzen nuenak ez baitzidan lo egiten ere utzi aurreko egunetan, hain nenbilenan aztoratua. Urteak zitunan-eta horrelako sentimendu bortitzik ez
|
nuela
neure baitan sumatzen, hamar bat bai?, eta dagoeneko ez ninan uste halakorik berriro sortuko zitzaidanik ere. Nolatan etortzen ote da maitemina, uste ez dela, kasualitate hutsez, edo, aitzitik, ez ote da geure baitan aldez aurretik dagoen premiaren batek eraginda jaiotzen?
|
|
|
Eta sartzen bazara ere, ez naiz sekula zurekin izango, harik eta Iñigo Ezkerra zure seme maltzur eta traidoreaz mendeku hartzen ez duzun arte. Jakin ezazu inork baino lehenago nahi izan
|
nuela
neuk zure erreskatea burutu nire ondasunen truke, baina galarazi egin zidan berak. Eta gainera, bakardadean harrapatuta, bere egin nahi izan ninduen bortxaz, esanez zerorri ez zinela sekula mairuen ziegetatik aterako, eta ezkon gintezela biok, horrela Bizkaiko nagusi izango ginela eta.
|
|
|
Bata, jakina, bidaltzeko zen. Besteagaz ez dakit zuzen zer egiten zuen, baina argi zegoen, badaezpada ere, ezin
|
nuela
neuk gura nuena eskribitu. Eta behin baino gehiagotan edukitzen nuen horretarako gogoa.
|
|
2012
|
|
|
eta bizarra, noski, hau laguntza handikoa da beti. Aitortu behar dut hasieran izugarri gozatu
|
nuela
neure izaera aldaketaz. Egoera edo baldintza normaletan agian Gilenek susma zezakeen nor nintzen, baina gauerditik aurrera zipitzik ere gogoratzeko gai ez da izaten.
|
|
|
Edonork har dezake kontuan lan hori egiteko nire eskuek egin behar izan zuten indarra, baina indarrak eta eraman onak lan hori eta beste gauza asko egiteko gai egin ninduten. Hau aipatzen dut bereziki horrelako lan txiki bat egiteko denbora nola joaten zitzaidan ikusarazteko; hau da, laguntza eta tresnekin txikikeria izan zitekeena lan itzela zela, eta denbora harrigarria behar
|
nuela
neuk bakarrik eta neure eskuz egiteko. Baina hala ere, eraman handiz eta ahaleginduz, gauza asko egin nituen; egia esateko, nire egoeran beharrezkoa nuen edozer, aurrerago azalduko dudan bezala.
|
|
|
Esker oneko jarrera hori
|
nuela
neure gaztelura itzuli nintzen, eta nire segurtasunari zegokionez ordu arte baino errazagoa egin zitzaidan; izan ere, konturatu nintzen izaki beldurgarri horiek ez zirela inoiz uhartera zerbaiten bila etorri, agian ez zutelako ezer aurkitzea espero, edo ez zutelako ezer nahiko; eta, zalantzarik gabe, askotan uhartearen alderdi itxienean eta adartsuenean egongo zirenez gero, ez zutela gauza erabil... Ia hemezortzi urte neramatzan han, eta ez nuen inoiz inoren oin aztarnarik ikusi, eta beste hainbeste eman nitzakeen ordu arte bezain ezkutuan, ez baninduten aurkitzen, eta ez nien horretarako aukerarik emango, nire eginkizun bakarra nengoen lekuan erabat ezkutuan egotea baitzen, baldin eta ez banituen aurrean ikusten kanibalak baino izaki egokiagoak neure burua agerian jartzeko.
|
|
|
Iruditzen zitzaidan olatu bakoitzak irentsi egingo gintuela, eta aldiro aldiro burura etortzen zitzaidan itsasontziak itsasoaren hondora eta osinetara amilduko gintuela eta ez ginela handik inoiz aterako. Eta bihotz itolarri horretan zin egin nuen eta erabaki, Jainkoak bidaia horretan bizitza barkatzeko mesedea egiten bazidan eta onik lehorreratzea lortzen banuen, zuzenean joango nintzela aitarengana eta ez nuela berriz oina itsasontzi baten gainean jarriko, bizirik nirauen bitartean; eta haren aholkua onartu, eta ez
|
nuela
neure burua inoiz horrelako zoritxarretara bultzatuko. Orduan ikusi nuen argi eta garbi aitak bizitzaren erdiko mailaz egin zizkidan oharren zuhurtasuna, eta baita ere berak, itsasoko ekaitzen arriskutik kanpo eta lehorrean arazoetatik urrun, izan zuen bizimodu erraza eta erosoa; eta orduan erabaki bat hartu nuen:
|
|
|
...xka bat behera egin nuen ibar zoragarri horretan, ezkutuko atseginez aztertzen nuen bitartean, nire beste atsekabezko gogoetekin nahasita bazen ere; eta hura guztia nirea zela pentsatzen nuen, ni lurralde oso horretako behin betiko errege eta jaun nintzela, eta jabetasun eskubideak nituela, eta lurra besterentzeko aukera izango banu, Ingalaterrako edozein jauregitarren sendotasun berarekin sartuko
|
nuela
neure oinordekotzan. Kokondo, laranjondo, limoiondo eta angurri ugari ikusi nuen han, baina denak basokoak, eta orduan behintzat oso gutxik zuten fruitua.
|
|
|
Aurrez izana nintzen mediku beste ontzi batean, kapitain bera izanik hango buru eta laurden batean jabea, Sortaldera egin genuen bidaia batean; beti hartu ninduen anaiatzat menpeko ofizialtzat baino gehiago, eta itzuli nintzela entzutean bisita egin zidan, ulertu nuenez adiskidetasunagatik bakarrik, kanpoan luzaroan egon ondoren ohikoa denaz baino ez baikenuen hitz egin. Baina gero sarri eginez ikustaldiak, osasuntsu aurkitzeagatik bere poza azalduz, ea jadanik betirako lehorrean ezarria ote nengoen galdetuz, bi hil barru Eki Indietara bidaia bat egiteko asmotan zebilela gaineratuz, azkenean, barkatzeko eta esanez, argi eta garbi gonbidatu ninduen ontzi hartako mediku izatera; beste mediku bat izango
|
nuela
neure esanetara bi laguntzaileez gain; nire soldata ohikoa baino bi aldiz handiagoa izango zela; eta bazekienez esperientziaz itsas kontuetan nuen jakintza berearen parekoa zela, nire aholkuak jarraitzeko konpromisoa hartzen zuela esan zidan, neuk ere agintean parte hartuko banu bezalaxe.
|
|
|
Hamar egunen buruan Don Pedrok, neure etxeko gauza batzuk kontatuak nizkionez, ohore eta kontzientzi arazotzat proposatu zidan neure sorterrira itzuli eta emazte eta umeekin bizi behar
|
nuela
neure etxean. Portuan, itsasoratzeko prest, ontzi ingeles bat zegoela esan zidan, eta hark berak hornituko ninduela beharrezko gauza guztiez.
|
|
|
Heriotza zorion handiegia izango zatekeela erantzun nion ahots ahulez; Batzarraren aholkuari edo lagunen presari errurik egotzi ezin nien arren, halere, neure zentzu ahul eta galduaz pentsatzen nuela adimenaren araberakoagoa izango zatekeela hain zorrotz ez jokatzea. ...at ere igerian egin, eta haiengandik hurbilen izango zen lurraldea ehun baino gehiagora egongo zela ziur aski; ni handik atera nintzakeen itsasontzi txiki bat egiteko beharrezko material asko zeharo falta zela herri hartan, baina halere, jaun ohoragarri harenganako obedientzia eta esker onez, saiatuko nintzela egiten, nahiz eta pentsatzen nuen ezinezkoa zela hura eta, beraz, jadanik galdua ikusten
|
nuela
neure burua. Heriotza ez natural baten etorkizun ziurra zela nire gaitzik txikienetakoa; zeren eta, abentura bitxiren batetik bizirik aterako nintzela jota ere, ea nola pentsa nezakeen asaldatu gabe nire egunak yahoo artean ematea, neure lehengo galdukerietan berreroriz eta bertutearen bidetik eraman eta gida nintzakeen eredurik gabe.
|
|
2013
|
|
|
arrisku handiko gauzak egin nituen. Baina egia da orduan zurrunbiloaren erdian nengoela, informazioa nuela eta informazioarekin babesten
|
nuela
neure burua».
|
|
2014
|
|
|
35 Tira, egia da apur bat nagikerian eta ukazioan ezkutatu
|
nuela
neure burua Denverretik etorri ostean, bertan nengoela ziklo baten amaierari eta enparauei buruzko ipuin polit asko kontatu banizkion ere nire gogamenari loak hartu aurretik lasai zedin berehalako irteeraren aurrean, ozeanoaren bestaldetik erraza zirudien guztiak baina gero euskalerriratzean gogorregia egin zitzaidan bat batean hiru urtez nirekiko geldirik egondako orori berrekitea, koman egon de...
|
|
2015
|
|
|
Sinesten dut, adibidez, gauza onak gertatu ondoren txarrak etorriko direla, eta batzuetan (baina batzuetan bakarrik), alderantziz: beti pentsatu izan dut gaztetan pasatu nuen eritasun luze, ilun, likatsu haren trukean ezagutu
|
nuela
neure maitea, X.
|
|
|
Zuk erakutsi zenidan, eskaparateetan motorrak begiratzen genituen bitartean. Tubodeescapetik nola ateratzen zen kea, halaxe egin behar
|
nuela
neuk ere, haserreak eragindako puzkerrak uzkitik atera. Zulotik.
|
|
|
Ezintasun horren kontsolamendu modukoa izan zitekeen, ala irakurketa erromantikoek nire buru ameslarian eragindako fruitua; kontua da predestinazioaren teoria bat landu
|
nuela
neure artean, hots, mundu zabalean norbait egon behar zuela niretzat izendatua, ni harentzat lotua. Ez dakit nondik sortu zitzaidan delako teoria hori, ezta zenbateraino sinesten nuen ere.
|
|
|
Ez noa Ritak orduan aipatutako oro hemen jartzera, asko baitira ihesian ibilitakoaren oroitzapenak eta asko zoritxarrak jotakoaren kontuak, baina esan dezadan, haren aurpegi eztia ikusita, laguna eta maitea nor zituen zein gozo erakutsi zidan entzunda, Hans Lauer edo dena delakoaren azalean egon nahi izan
|
nuela
neuk ere.
|
|
|
Bere tripetatik ihes egin ezinda eman nuen gau guztia izerditan eta maindire artean galduta. Goizeko lehen argiak iristerako, erabakita neukan erotzen hala jarraitu aurretik hobe
|
nuela
neuk hartzea gertaera guztiei aurrea, berandu baino lehen, eta hobe nuela egoera hartatik behingoz irteteko erabaki beharrekoa erabakitzea. Eta egin beharrekoa lehenbailehen egitea.
|
|
|
Ez dakit. Dakidana da poema idatzi ostean, aitarekin aritzen nintzenean, pixka bat arraro igartzen
|
nuela
neure burua. Poema hura idatzita, eta gure arteko maitasuna bere eztenekin agertuta, bekatu handi bat egin banu bezala.
|
|
|
5 Behin Orduen Liturgian beste guztiekin nengoela, bat batean nire arima bere baitan bildu zen, eta guztia ispilu garbi baten antzekoa iruditu zitzaidan, ez atze, ez hegal, ez goi eta ez beherik ez zuena, guztia argi ez zegoenik; eta haren erdian Kristo gure Jauna irudikatu zitzaidan, ikusi ohi dudan bezala. Uste dut ispilu batean bezala argi ikusten
|
nuela
neure arimako alde guztietan, eta ispilu hau ere, ez dakit nik nola esan, guztia zizelkatzen zen Jaun berarengan, esaten jakingo ez nukeen bat egite guztiz maitetsu batez.
|
|
|
Hau ez zen behin bakarrik gertatu,, diodanez? askotan baizik; uste dut neure buruaren aurkako haserre biziak hartzen ninduela, une hartan benetan gorroto
|
nuela
neure burua. Baina jarraian nitaz ulertzen dena da, ez dudala gorroto, eta beharrezkotzat jotzen dudanari ez diodala uko egiten.
|
|
|
8 Deabruak beste hau ere jartzen zidan aurrean: ea nola nahi nuen etxe hain estuan neure burua itxi, eta hainbeste gaixorekin, ea nola eramango nituen hainbeste penitentzia, eta etxe hain eder eta atsegina, beti poz pozik bizi izan nintzen etxea, eta hainbeste adiskide uzten nituela; beharbada, hemengoak ez zirela izango nire gogokoak, asko behartzen
|
nuela
neure burua, beharbada, etsi gaiztoan eroriko nintzela, eta ziur asko deabruak nahi izango zuela hau, bake eta lasaitasuna niri kentzea, eta honela ezin izango nuela otoitzik eduki, sosegurik gabe egonik, eta arima galduko nuela.
|
|
|
Argi argi zela Jainkoaren espiritua esan zidan, eta otoitzera berriro itzuli beharra zegoela: ...horrelaxe zen, izena bera ere uste dut ez nuela ulertzen eta), eta otoitza inola ere ez uzteko, hartan ahalegin handiak egiteko baizik, Jainkoak hain mesede apartekoak egiten zizkidanez gero; ea zer nekien nik Jaunak nire bitartez pertsona askori on egitea ez ote zuen nahiko, eta beste gauza batzuk (izan ere, aurrez iragarri zuela dirudi Jaunak nirekin geroago egingo zuena); eta erru handia izango
|
nuela
neure gain Jainkoak egiten zizkidan mesedeei erantzuten ez banien.
|
|
|
Gracián i] argi egitera niri argi diezadan, eta era berean Jesu Kristo gure Jaunak eman zidala hura; eta honekin belaunikatu nintzen eta neure bizi guztian hark esaten zidana egingo nuela hitzeman nuen, Jainkoaren eta nik obedientzia zor nien prelatuen aurka ez bazen. Jakinarazi nuen ez
|
nuela
neure burua behartzen gauza larrietan baizik, eskrupuluak saihestearren, esaterako, gauza bera behin eta berriro esanik, horretaz gehiago ez hitz egiteko esaten didanean edo nire atsegineko edota beraren atsegineko gauzak direnean, txikikeriak baitira, esana egin gabe utzi nahi ez direnak; neure hutsegite eta bekaturik ez diodala agertu gabe utziko, neuk dakidala, hau ere prelatuekin egiten dena ...
|
|
|
1 Igokunde osteko asteartean, Jauna hartu ondoren pixka batean otoitzean nahigabez ari nintzela, gauza batean egon ezinik gogoa barreiatzen zitzaidalako, kexatzen nintzaion Jaunari gure miseriazko izaeraz. ...zaidan argi argi Hirutasun guztiz Santu osoa nuela aurrean adimenezko ikuskariaz; hor ulertu zuen nire arimak irudikatze modu baten bidez, egiaren irudi gisa, nire buru motelak ulertzeko eran, nola den Jainkoa hirukoitza eta bakarra; eta honela hiru Pertsonek batera hitz egiten zidatela iruditzen zitzaidan, eta nire ariman desberdinki irudikatzen zirela; gaurtik hiru gauzatan hobekuntza nabarituko
|
nuela
neugan esan zidaten, Pertsona hauetako bakoitzak egiten zidan mesedea zela: batak karitatean eta nekeak pozik eramatean, karitate hau sentitzean arima sutzearekin batera.
|
|
2016
|
|
|
Bakardadeak eragin zidan mina eta ni erotzen ikusteak gurasoei eragindakoa ezin dut ahaztu. Ezin ahaztu psikiatrikoan preso bukatu
|
nuela
neure buruaren jabe ez nintzenean; ezin ahaztu nola azpiratu ninduten, bertan urte eta erdiz pairatutako gabeziak, jasandako narkotizazioa, gaitzespena eta gizatasun galera.
|
|
|
Trama ahul honen gainean estilo ariketarik ez beharbada baina euskara ariketa oso onak egin zitezkeelakoan hasi nintzen, baina berehala erabaki nuen ez zuela loturarik nire bizitzarekin eta hobe
|
nuela
neure historia kontatzen hastea, gizajo baten historia alegia, gizaki arrunt bati buruzko kontakizuna azken batean, irakasleak besotik heldu eta, ukitzen duzun guztia literatura bilaka dezakezu, esaten dionean sinetsi egiten baitu, zergatik ez du sinetsi behar?, denok sentitzen baitugu geure mugak gainditzeko premia, eta eleberri bat idatziz emakume hori bereganatuko duelakoan goizeko ordu txikietan jaikitzen hasten delarik ere, egia da gizona patetikoa iruditzen zaigula, baina eredugarria ere bai aldi berean, bizitzak ezer gutxi balio duelako amets handirik ezean.
|
|
|
Egunak kafe dexente dituela jakinda deitu nion honi lehenengo kafea. Sartu aurretik buelta oso luzea eman nuen, gustukoagoa izan zitekeen beste kafetegiren bat topatuko
|
nuela
neure buruari gezurra esanez, bezperakoan bukatuko nuela aldez aurretik jakinda, baina zoriari tartetxo bat utzita. Plaza eguzkitsu txiki gutxietako batean hartu nuen eguneko lehenengo kafea, terrazan.
|
|
2017
|
|
|
Orduan hartu nuen erabakia: debekuak debeku, pikondora igo behar
|
nuela
neuk ere. Aitaren aginduari ezin nion men egin, honezkero.
|
|
|
Kontatzen nuen erabaki nuela lanik ez egitea, niretzat gozamena zela umearekin egotea, umeak oso tarte txikian izaten direla txiki eta hori baloratzen ere jakin egin behar dela, eta parekidetasunak ez duela zertan izan umeak lau hilabete betetzen dituenean bi gurasoak lanera hastea. Baina jartzen nuen, aldi berean, nire sentipen feministatik gaizki sentitzen nintzela, senarrarentzat eta umearentzat bizi zen emakume moduan ikusten
|
nuela
neure burua, azkenean irudipena nuela emakume bezala atzera ari nintzela egiten.
|
|
2018
|
|
|
Orain nagoen lekutik ikusten dut nola aienatzen den zidorra lokazti sakonetan barrena, baina esan beharrean nago hainbestekoa dela txoko honen xarma ezen iritsi berritan guztiz tentaturik egon bainaiz zidorrari ekiteko. Halako espedizio batean zer ezbehar gerta litezkeen eta bidaia trajea zenbateraino honda nezakeen pentsatze hutsaz, ohartu naiz hobe
|
nuela
neure burua bridatu eta jarleku honetan eseri. Eta hementxe egon naiz azken ordu erdian, ur ertzeko zenbait lekutan kanaberen ondoan lasai eserita dauden irudien mugimenduari begira.
|
|
|
Ospitaleko ohean buelta erdia eman eta Alice Espanet baino ez zitzaidan burura etortzen, Jade izena zuen garaian. Agian Erikengan ez pentsatzeko estrategia baino ez zen izan, dena ondo joango zela benetan sinesten
|
nuela
neure burua engainatzeko. Tarteka, Lanzarote itxura zuen makulari begira geratzen nintzen, eta sudurra ere gerturatzen nuen hara, usain gozo hura aditu nahian.
|
|
2019
|
|
|
Amaginarrebak, Versaillestik itzuli, eta bat egin zuen galdetzaileen koruarekin[...] ezin omen zen azaldu nolako jende desitxuratuak ikusiak zituen, apetak asebete ez zituztela eta[...] Neu ere beldurtu egin nintzen azkenerako[...] Gogoan bila ibili nintzen zer ote nuen gustukoena, eta ez zitzaidan ezer bururatu. Azkenean, egun batean, pentsatzen jarri nintzen, anana gozoki bat jaten nuen bitartean, anana oso gauza ederra izango zela[...] Anana jateko apeta
|
nuela
neure buruari sinetsarazi eta gero, gurari bizi bizia sentitu nuen; gero, handituz joan zen Corceletek adierazi zuenean[...] ez zela anana garaia. Oi!
|
|
|
Malko lodi baten gatza sumatu nuen ezpainen ertzean, eta egun haietako denetako tentsioak eztanda egingo zidala uste izan nuen, hizketarako txanda hartutakoan ezin izango
|
nuela
neure burua kontrolatu. Zorionez, erreleboa eman ez eta gogotsu jarraitu zuen berriketan.
|
|
|
Guk galtzeko gutxi omen genuen, gazteek berriz asko. Nik erantzun nion eskertzen niola ahalegina, baina nahiago
|
nuela
neuk bakarrik egin, azken finean Iker semea dut.
|
|
|
Behin Anek teniseko erraketa bat ekarri zuen ikasgelara. Beldur nintzen erraketa hura laster izango
|
nuela
neure aurpegian edo hanka hezurretan; beraz, jolas orduan nigana irribarretsu hurbiltzen ikusi nuenean, bere erraketa eskuan zuela, arnasa sakon hartu eta neure burua behartu nuen korrika ihes ez egitera. Aneren erasoak beti hasten ziren irainekin, esanahia oso ondo ulertzen ez nuen irainak.
|
|
|
Birjina nintzela esan nizun, ez nintzen ausartu esatera aurrena Ane izan zela eta gero ni baino hogei urte zaharragoa zen gizon bat, patata zikin baten antzeko zakila zeukana. Nola azaldu gizon haren begiradan ezagutu
|
nuela
neure burua, animalia zaurituak ezagutzen diren bezala, haren haragikeriak objektu desiragarri bihurtu ninduela eta horixe zela nik irrikatzen nuena: objektu bat izan, neure gorputzetik bereizi, erabili eta botatzeko produktu bihurtzeko.
|
|
|
" Orduan, Paumellek azalpenak ematen dizkio. Argi  tzen dio ni ondoezik nagoela; adierazten dio nik bidali
|
nuela
neure ordezko. Begira jartzen zaio dama, sekretua gordeko zuela zin eginarazten dio, eta gero, pentsatuko duzun bezala noski, onartu egiten du, Paumelle ez dago, egon ere, batere gaizki eta.
|
|
2020
|
|
|
Behin ere ez nintzen sartu golfeko urbanizazioan alde hartatik, sarrera nagusia hegoalderago baitago, Urdanibia hoteletik hurbil. Banekien eskuinetara egin behar
|
nuela
neure zordunaren txaletera joateko, baina errepiderik ez eskuinetarantz. Jakina, konturatu nintzen bat batean:
|
|
|
Baina ez nion holakorik esan, esan ez nion bezala izotzezko lama urdinen infernu hartan igarotako egonaldia haurren jolasa besterik ez zela izan ondoren jasan behar izan nuenaren aldean. Eta jakin izan banu, gustura asko erroiztuko
|
nuela
neure burua besteen atzetik.
|
|
|
Nolanahi ere, argi utzi nion, nire asmoa Athleticen jokatzea zela eta, gainera, Valentziara joan nahi izanda ere, nik ezin
|
nuela
neure kontura erabakia hartu, kontratua Baskoniarekin nuelako eta klub horrek Athleticekin zuela lotura. Beraz, Pasieguitok ezin izan zuen bere nahia bete.
|
|
2021
|
|
|
Ez dut gogoan egun hartan jantzi nintzenik. Badakit nire bulegoan aurkitu
|
nuela
neure burua, aurrean gutun guztiak labanaz irekita, eta nola utzi ninduen jota han egotearen absurdoak, ikusiz benetan Paestumgo tenplu hartan nengoela eserita, durduzaturik, emakume hila besoetan. Makina batek bezala irakurri nituen gutunak.
|
|
|
" Nola ez haizela akordatzen?" hiratu nintzaion lurrera botatzen
|
nuela
neure burua ere harritu zuen indarrez.
|
|
|
Ez
|
nuela
neure burua ikusezin, entzunezin, ukiezin bihurtu nahi, ez nuela haren ohean sartu nahi, hantxe lo egin, bera nekatu eta epel epel utzi arte hari txorta jo, baita gero nire etxe hutsera itzuli behar banuen ere.
|
|
|
Gogoan dut Charles Darwinen El origen de las especies erosi nuela, bilduma merke horietako batean. Gogoan dut orduantxe erabaki
|
nuela
neure burua janzten hasi behar nuela. Ez dakit liburua irekitzera ere iritsi ote nintzen.
|
|
2022
|
|
|
Lodifobiarena, azkenean, interneteko hobby baten modukoa zen. Baina bi urteren buruan nire militantzia politiko nagusia bihurtu zen; izan ere, ohartu nintzen nire bizitzan jasan izandako zapalkuntzarik gogorrenetakoa zela, baina hala ere bigarren mailakotzat jo
|
nuela
neure lodifobia propioagatik, oso zaila baita horretaz hitz egitea.
|
|
|
Liburua hartu nuen eta galdetu nion langileari mesedez eraman nezakeen, dirurik ez nuelako. Laburki kontatu nion oroimena galdu nuela eta liburua behar
|
nuela
neure burua ezagutzeko. Gazteak egoera ulertu zuenez, esan zidan liburua ahal nuenean ordainduko nuela.
|
|
|
Antolatzaileak lagunak ditut, eta galdetu nien ea dortsalen bat zuten. Dortsala ordaindu, eta aipatu nien test moduko bat egitera nindoala, eta ez
|
nuela
neure burua aurrean ibiltzeko moduan ikusten. Aurreko bi asteetan oso sentipen onak izan nituen entrenamenduetan, baina ez nekien hamasei ordutan gorputzak nola erantzungo zuen.
|
|
|
Burugogorkeriagatik informatika ikasi nuen bezala, pentsatu dut noizbait euskal filologia ikastea ere. Gainera, karrera amaitu nuenean argi neukan ez
|
nuela
neure burua enpresa munduan ikusten. Hizkuntzen prozesamendu informatikoa egiten duen Ixa taldea ezagutu nuenean, oso erakargarria egin zitzaidan, eta hor jarraitzen dut oraindik.
|
|
|
Maratoian, ordea... Hala, lasterketa aurretik, aste barruan emazteari esaten nion oso ondo ikusten
|
nuela
neure burua, eta aitarekin ere sarritan egin nuen berba horri buruz. Aita arduratuta zegoen, distantzia luzea delako, baina lasai egoteko esaten nion, ikusten nuelako ze entrenamendu egiten ari nintzen eta sentsazio oso onekin nenbilelako.
|
|
|
Iskanbila gisako bat sortu ohi zen orduan, denak batean hasten zitzaizkidalako galderak egiten, eta nik baietz esan behar izaten nien, egia zela, Deustuko ikasle gisa aurkezten
|
nuela
neure burua eta solteroei buruzko lan bat egiten ari nintzela esateak grazia egiten ziela neskei, barre algarak ere egiten zituztela, eta nire fama zabaldua zela dagoeneko bisitatzen nituen lau dantzaleku horietako neska talde batzuen artean eta ni galdezka hasterako hasten zitzaizkidala beren inguruko mutilei buruz hizketan, horixe zelako beren hizketa gai kutunena ere, eta bestela eskuratu nitu...
|
|
2023
|
|
|
Haatik, egun batez, buru-argitasuneko une batean, Almeida jauna, ni ez nago erotuta, atera nazazu, otoi, zulo honetatik, esan nion ero kuadrilla haren buruari, eta hark begiak jaso zituen irakurtzen ari zen txosten potolotik eta baietz esan zidan, berehala aterako ninduela, eta ea utziko al nion tartetxo bat txostena sinatzeko. Sinatu bezain laster zuzenean bakartze gelara bidali ninduen eroetan eroenak bixkarrekoa emanez bizkar minberatuan, eta ohartarazi zidan zintzo portatzeko eta ez kexatzeko, okerrago zeudela-eta kalean inongo aterperik gabe bizi ziren eskaleak, eta, psikiatrikoko beste gaixo askok ez bezala, Douro ibaiaren ikuspegi ederra
|
nuela
neure gelako leihotik.
|
|
|
Zenbat buelta ematen dituen munduak. Nork esango zidan hainbeste gorrotatzen nuen zulo likitseko galbidean aurkituko
|
nuela
neure salbamena.
|