|
2001
|
|
|
‘Baina inguru honetan
|
nik
dakidanez ez dago mila mailadun eskailerarik goitik behera erori arren horrenbeste ubeldura egiteko... ’
|
|
|
... Baina
|
nik
badakit ez dela jabetu; orain  dik, ez dela konturatu badela, badagoela negar  eta barre egingo duena, eten gabe eskean arituko zaiguna," aita" edo" ama" deituko diguna Â, hots, haurra; gu bion semea edo... alaba...
|
|
2003
|
|
|
Baina nik gaur Bizkaiko bertso batzuk argitaratu nahi ditut; beharbada, lehendik be beste nonbaiten agertuko zirean,
|
nik
jakin ez arren. Dana dala, aspaldian daukadaz neure magnetofonoan
|
|
2004
|
|
|
Aerostatoak,
|
nik
dakidanez ez dira oso azkar ibiltzen, beraz...
|
|
2005
|
|
|
Konparaketa hau, beti ere, oso gauza zaila da: ze, batetik,
|
nik
dakidala ez dago oraindik antzeko helburuarekin egindako herri leinu bakar bati buruzko ikerketarik eta, bestetik, eskura ditugun hizkuntzei buruzko lanek ez dituzte konparaketa orokor egokiak eskaintzen. Hizkuntz lan horiek, aldiz, bestelako gauzetara eta lanetara bidaltzen gaituzte ia beti:
|
|
2006
|
|
|
Ama eta aita izatea baino zerbait serioagoa eta aberatsagoa zela guraso izatea esaten zuen gure osaba mutil zarrak. Bera ez dakit aita izatera iritsiko zen
|
nik
dakidala ez baina gure guraso papera bete zuen neurri handi batean, izan ere, gure aita asteko sei egunetan joaten zen goizeko zazpietako tranbian lanera eta gaututa itzuli etxera, ia urte osoan. Normala den bezala, nekeak erretxinduta iristen denari grazia gutxi egingo dio sei" baba ale", praketatik zintzilik eta argamasa betean, elkarrekin ikusteak.
|
|
2008
|
|
|
–Eta
|
nik
jakin ez?! –esan zuen markesa andereak, txundituta; jarraian, baina, begiak hormako puntu batean iltzatzen zituela, halaxe jarraitu eta bukatu zuen esaldia, beste denbora bati begira balego bezala?:
|
|
|
Federiko Barrenengoa eta beste asko konturatu ziren, Aiarako forudun eta kuadrillako, Artzeniegako inguruko arabar herrixketan, euskal toponimiaren presentzia oso urria zela. Burgoskoa zibilki eta elizaz Santanderrekoaz, ordea,
|
nik
dakidala ez dago iker ketarik eginda, salbu, Jose Bustamante Briciok, bere La> Tierra> y> los> Valles> de> Mena, Gráficas Ellacuria, Bilbao, 1971 Oraindik ezagun diren herrixka zenbaitetan, badiru di, euskal toponimia agertzen dela, hala nola, Anzo, Arza, Artieta, Orrantia, Aiega, Burceña, Irus, Obilla, Ungo, Larrate, Ziella, Zirion, Aranduena herrixket... Ipar Mendebaldeko Tudela eskualde honek luke ikerketa bat bultzatzea, xehetasun historikoak, Santander eta Burgosen arakatuz.
|
|
|
Bai, aste honetan bertan esan du aukera hori aztertuko duela, baina
|
nik
badakit ez duela dimisioa emango. Hiru urteko agintaldia du aurretik, eta ez du bozak aurreratzeko asmorik.
|
|
|
–Eta
|
nik
jakin ez...! –esan zuen markesa andereak, txundituta; jarraian, baina, begiak hormako puntu batean iltzatzen zituela, halaxe jarraitu eta bukatu zuen esaldia, beste denbora bati begira balego bezala–:
|
|
2009
|
|
|
Beste helburu batzuk ere badituzte, eta hortik jotzen dute beren bioteknologia proiektuek. Esaten dute arrozarekin ari direla, baina arrozaren genoma oso konplexua da, eta
|
nik
dakidala ez dago aurrerapen esanguratsurik oraindik; beraz, ez dago arrazoirik pentsatzeko barietateren bat merkaturatuko dutela epe motzean. Edozein modutara, lehenik barne arazoak konpontzera bideratu ditu bere proiektuak, Txinan jendea gosez hiltzen ari baita, gobernuak ezkutatu egiten duen arren.
|
|
|
ABEL. Ez,
|
nik
dakidala ez. Baina legeak onartzen du gau bat pasaraztea.
|
|
|
Koldo Erkizia harritua gelditu zen Oninen eskariarekin, “Onin eta EA batera gobernatzen ari garela uste nuelako eta
|
nik
dakidala ez dago inolako desadostasunik Mendi eta Kultur batzordeetan”. Erkiziaren erranetan, “jende guziak bezala akatsak egin izanen ditut, baina batzordeek ongi funtzionatzen dute, eta orain arte are garrantzitsuagoa izan dena, akordio gehienak batzordeetako kide guzien artean adostu dira”.
|
|
|
Lerro hauen bitartez, eskerrak eman nahi dizkiot Henrike Knorren familiari, bereziki haren emazte Txari de Santiago Urquijori eta haren alaba Iruriri, haien laguntza hain izan da handia ezin baita behar bezala eskertu, batez ere
|
nik
jakin ez arren hain garai zailean gertatu zelako; eta, esapide katalan bat erabiltzen uzten badidazue, fen costat Henrikek hizkuntzalaritzari zion maitasunari, maitasun horrek nire lekuan jarrarazi baitzion, berak hamar urte lehenago egin zuen alderantzizko bidea aipatu ere egin gabe.
|
|
|
Baino bizi direno, ez ditut zikindu nahi, eta oraino ez dut egundaino horren arabera gezurrik erran. Utzi naute, utzi ditut, maiz, baino ez ditut egundaino enganatu, eta
|
nik
dakitenik ez heiek ere neri. Hala da ongi neretzat.
|
|
2010
|
|
|
Ospitalean ez ezik, baita gurasoen etxean, lagun artean eta supermerkatuan ere. Inork ez zuen ezer igarri, baina ordurako
|
nik
banekien ez nintzela betiko bera. Postan izan zen.
|
|
2011
|
|
|
Gertatu izan zait
|
nik
jakin ez eta nire ipurdia seduzitzen
|
|
|
IBON. Ez, ez...
|
nik
dakidala ez.
|
|
|
Nik badakit ez didazula sinetsi. Zuk badakizu
|
nik
badakidala ez didazula sinetsi. Ikusle bakar bateko aktore bat naiz.
|
|
2012
|
|
|
Onespen soinuak egon ziren, eta orduan, bigarren hiztun batek, sekretu bat kontatzen ari denaren doinuarekin, hauxe esan zuen: ?
|
nik
badakit ez dela aiztoak erabiliz konpontzen den euskal idazleen arteko lehen liskarra?. Bost segundoko isilunea, eta ondoren, tertuliaren moderatzaileak???
|
|
|
Honaino ailegatu eta pentsatu nuen, harrigarria da nola berriki arte ez den testurik idatzi, edo hobeki esanda
|
nik
dakidala ez den testu epikorik idatzi Noaingo batailaren inguruan. Igual Oihenartek ezer idatzi zuen, hala izan bazen ez da oraino guregana ailegatu.
|
|
2013
|
|
|
Alde horretatik ez, gehiago partida gutxi jokatu ditudalako. Azkeneko urteetan
|
nik
banekien ez nindutela txapelketan sartuko, eta txapelketatik kanpo bazaude, baita estelarretatik kanpo ere. Nik hori onartu nuen; badakit pilota munduak nola funtzionatzen duen.
|
|
|
GPSan azaltzen dira puntu guztiak. Arraldetik oso gertu egon zarete, 10 kilometrotara urrutien eta
|
nik
dakidala ez zara ehiztaria, ezta?
|
|
2014
|
|
|
Nirekin maitemindurik zegoela. Baina
|
nik
banekien ez zela beste inor. Iñaki zela, barreari eutsi ezinik ezeztatzen zuen arren.
|
|
|
Lehen pub eta tabernetan lan egina zen eta gorroto zuen mundu hori. Berak beti azpimarratzen zuen kopak zerbitzatzen baino ez zuela lan egin, baina
|
nik
banekien ez zela egia. Gauez lan egitean jende gehiegi ezagutzen duzu eta, askotan, behar duzuna baino informazio gehiago ematen dizute.
|
|
2015
|
|
|
intertsekzioan?
|
nik
jakin ez nola!?
|
|
|
Lankideek ez zidaten lehenengo egunetan deus antzeman baina
|
nik
banekien ez nintzela lehenagoko gizon berbera. Arratsalde hartan Rita ezagutu nuenetik, anartean benetan bizitzen hasi gabekoa nintzela iruditzen zitzaidan.
|
|
|
Eta horrela etorri dira nigana hainbeste pertsona, bai gizonezkoak eta bai andrazkoak, etxe hauetako mojekin batera, eta halakoetan garbi ikusi dut, beren buruak engainatzen dituztela, nahi gabe. Uste dut deabruak sartzen duela hor muturra gu atzipetzeko; hala ere, esan dudanez, ikusi ditudan asko eta asko haietatik, Jaunaren ontasunagatik,
|
nik
dakidala ez ditu bere eskutik utzi. Beharbada, haustura hauen artean erabili nahi ditu, eskarmentatuak irten daitezen.
|
|
|
11 Gauza desegokia dirudi hark bere arimaren hainbeste zertzelada niri kontatzea; beharbada, Jaunak nahi izan zuen nik hemen jar dezadan, Bera bere sorkarietan goretsia izan dadin; izan ere,
|
nik
badakit ez aitor entzuleri ez beste inori ez dizkiola hain argi agertu. Batzuetan aukera ona zen horretarako, nire urteekin eta nitaz zenbait gauza entzunik, nolabaiteko esperientzia nuela iruditzen baitzitzaion.
|
|
|
horretan jardun ahala gehiago konbentzitzen zela, erabat Jainkoaren kontrakoa zela, baina ezin zuela gehiago ama prioreak ekin eta ekin egiten ziolako, eta Salamanca osoan gaizki hitz egiten zela erosketa horretaz eta Solís doktoreak esan ziola, kontzientziaz ez zutela haren jabe egiterik, ez baitzen ziurra. Eta tratua amaitzeko halako presaz, nire iritziz, maltzurkeriaz aritu dira,
|
nik
jakin ez nezan, eta gutun horretan ikusiko du alkabalaz sei mila dukateraino iristen dela. Guztiek diote ez duela balio bi mila eta bostehun, eta nola ematen duten diru galdua moja txiroek.
|
|
|
Pertsonalak eta inguru hurbilekoak ez diren faktore horiek deskribatzerairitsi ginatekeela uste dut erakundeen politika komunikatiboa, administrazioen zerbitzuak, lan mundua, hizkuntza politikak..., horrek guztiak zer eragin daukan pertsonak gero etxean erabiltzen duen hizkuntzarekin. Lotura duela uste dut, baina
|
nik
dakidala ez daukagu hori ongi deskribatuta. Hori hala balitz, horrek horietan guztietan ere aldaketa bat eragin luke, kapritxo hutsaere ez da euskalduna erdaraz egiten hastea, hor badaude beste faktore batzuek, eta ez da bakarrikbere hizkuntza gaitasuna.
|
|
2016
|
|
|
Nire ahizpa inbaditzaile bat da eta
|
nik
jakin ez.
|
|
2017
|
|
|
–erantzun nion, lotsatua. Izan ere, han zegoen bera, niri gauzarik sinpleena, gauzarik funtsezkoena galdetzen, eta
|
nik
jakin ez zer erantzun.
|
|
|
Esan beharreko guztiak esan nizkion. Medikuek zioten hilabeteko kontua izango zela, baina
|
nik
banekien ez zuela gau hura aguantatuko. Esan beharreko guztiak esan nizkion, hortaz.
|
|
|
Hain zuzen ere, zuk gordetzen eta zure amak zakarretara botatzen zituen gauzak ziren ni gordetzen hasi nintzenak. Nahiz eta
|
nik
jakin ez zuk gustuko izan zenituela behin, gaztetan. Zuk, aldiz, harrituta begiratzen zenidan, inoiz kontatu ez zenizkidan gauzak, zuk zeuk egindakoak, errepikatzen ari nintzelako ni.
|
|
2018
|
|
|
Sekula ez da jakiten. Badakizue baldintzetan bizi diren kanpotik etorritakoak eta beharbada,
|
nik
jakin ez arren, baliteke geroari begira edo... Elbaren ziriketei putzak edo hegoak eman izana; ezin dizuet baietzik ez ezetzik esan, baina bai diotsuet burua haizez beteta eduki duela, hori bai!
|
|
|
Inondik inora ez. Batzuetan ahoberoa izan daiteke, baina
|
nik
dakidala ez du sekula borrokarik txikiena ere izan inorekin. Ezta mozkorrik ere.
|
|
2019
|
|
|
Nola ez zeukan mundua erabiltzerik bere jolas parke partikular gisa, motxila hartuta lurralde urrunen batera joateko, aberatsen seme alabek egiten zuten bezala, Anek Bortiz eta inguruko herriak korritzen zituen jakinguraz beteta. " Irrikaz nago, Ali", esaten zidan, baina
|
nik
banekien ez zela irrika, Anek zeukana Bortizek eta inguruko herriek eskain ziezaioketena baino askoz amets handiagoak edukitzea zen. " Irrikaz nago", mundua zabala zelako, hura korritzeko gogoa mugagabea, baina zeuzkan baliabideak urriak.
|
|
|
Leogatik egiten zenuela baina
|
nik
badakit ez dela egia.
|
|
2020
|
|
|
Koinata suitzarra dut eta katalana gaztelania baino askoz hobeto hitz egiten du. Nire aitak hil arte gaztelaniaz hitz egin zion eta esaten zuen koinatak eskatu ziola gaztelaniaz egiteko, baina
|
nik
banekien ez zela hala. Koinatak beti pentsatu zuen baztertu zuela.
|
|
|
Makinaria konpontzen ari ziren. Baina
|
nik
jakin ez, ezbainaiz ontzi gauzetan oso ikasia.
|
|
|
Hortaz, bada, gure abokatua zer esan ez zekiela geratu zen, eta Tom bera ere une batez larri sentitu zen, baina berehala bere buruaz nagusitu eta lasai itxura egin zuen, baina
|
nik
banekien ez zegoela horrelakorik.
|
|
|
" Zahartzen hasia naiz, ez dago dudarik: bihar Iñauteri, eta
|
nik
jakin ez". Aho sapaiean konfetiak itsatsirik nabaitu bide zituen berriz, tupustean; eta oroimenean bizkar billoiz gazte hura birrikusi zuen, bere ezkon ganberan dantzari...
|
|
|
Euskal Herrian Gure Artea sariak dira ezagunenak, eta
|
nik
dakidala ez da inoiz gertatu halakorik. Behin epaimahaian egon nintzen, orduan zerbait izan nahi nuen artearen mundutxoan.
|
|
|
—Ez, euskaldunek beti galdegiten didazue hori, baina
|
nik
dakidanez ez dugu inongo senide zure herrian hondar bi hitzak sendoago ebaki zituen. Badakit nire izenaren esanahia" izarren azpian" dela.
|
|
|
Harrituta geratu ohi naiz igogailuetan ispilura begiratzean:
|
nik
badakit ez naizela hain zaharra. Nor zara zu?
|
|
|
Eta zuk uste duzu oso heldua zarela baina
|
nik
badakit ez daukazula ilerik!
|
|
2021
|
|
|
23.5.3.4b Beste norbaiti entzundakoa hala dela uste ez denean, bai eta hala dela uste denean ere, erabil daiteke omen: Asko irakurri omen du, baina ez dut uste hala denik; Asko irakurri omen du, baina
|
nik
badakit ez dela egia. Bide ez da bateragarria ziurtasuna izatearekin:
|
|
|
Ikasketak amaitu omen ditu, baina hala ote da? Ikasketak amaitu omen ditu, baina
|
nik
badakit ez dela egia, oraindik irakasgai batzuk gainditu gabe ditu... Bigarrenaren bidez erakusten du adierazpen perpaus osagarrietan txertatzen denean, omen ek mendeko perpausean duela eragina, hori dela bere eragin eremua, eta ez perpaus nagusia:
|
|
|
Aitaren eta semearen...! Marixolek gurutze santuarena egiten Eta
|
nik
jakin ez! Nik ere horrelako zerbait niken!
|
|
|
Haurdunaldi osasuntsu bat izateko, kutsadura esposizioa ahalik eta gehien murriztea da garrantzitsuena, edozein kutsadura mota. Adibidez, Europako Batasuneko beste herrialde batzuetan, haurdun dauden emakumeei gida bat ematen diete, zein kutsadura esposizio saihestu behar dituzten esaten diena, eta hemen, berriz,
|
nik
dakidala ez dago horrelakorik. Baina argi izan behar dugu garapen fetala gure bizitzako garairik delikatuenetako bat dela, eta asko zaindu behar dela.
|
|
|
Gogorra da esatea, Itziar, baina egia bizidunon pribilegioa da, ez dakit zuena ere baden. Ez dut inoiz beste gizonik behar izan handik aurrera; seme alabek, ditudan lagun apurrek, uste dute hainbeste urteren ondoren Gomezen falta gordetzen nabilela, hura izan dela nire bizitzako amodioa, eta harreman bat bilatzeko aholkuari irribarre etsi, hala uste dute, batekin erantzuten diedanean, ezintasuna adierazten dudala, baina
|
nik
badakit ez dela ezintasuna baizik eta gogo falta. Ez dut nahi, ez nago prest beste gizon batekin bizitzeko, gizon baten mesedetan gogoz bestelako ezer egiteko.
|
|
|
Azkenaldian ere, nire irudiko, ez zitzaidan aiurria askorik aldatu, baina Jonanek ez dakit zer azpildurari buelta emana zion nire izaeran, eta batzuetan ezin nuen ezagutu neure burua. Aldatu ez, baina halere aldatu;
|
nik
nekiena ez zen aldatu; baina ez nekien zerbait aldatua zen, eta ezin ondo antzeman gauzak beti begi zorrotz aztertzen ibilia zen honek, gauzak ondo kalkulatuta egiten zituen honek. Gertatzen ari zitzaidanak kolokan nindukan.
|
|
2022
|
|
|
Argi du «bikoizle lana aurkitzea zaila dela, baina esfortzu eta ilusioarekin dena lor daiteke». Bere ametsa «Tolkienen pertsonaiaren bat euskaraz bikoiztea» da; «Hobbita, Eraztunen jauna…
|
nik
dakidala ez dira inoiz euskarara bikoiztu eta horrelako mito baten pertsonaiak interpretatzea ametsa litzatzeke».
|
|
|
Zertan dabiltza, baina? Beharbada estatu kolpea jo dute, eta
|
nik
jakin ez. Hasan II.a oraindik ere Marokoko errege ote dugu?
|
|
|
Baina artean ez ninduen ikusten. Eta
|
nik
jakin ez nola erakarri... Nik...
|
|
|
Eta ikasleak agertu dira idazleekin bere itxaropenez hitz egitera. Ekitaldia berria izan da gurean, eta
|
nik
dakidala ez da inoiz beste ikastetxetan ere holakorik antolatu. Kontua da, ikasleek arbasoen oroitzapenez idatziriko narrazioz atondutako liburu bat argitaratu genuenez geroztik, Euskal Idazleen Elkarteko buru den Garbiñe Ubedak liburua bihotz onez telebistan aipatu eta aste batzuetara e posta bat igorri zidala elkarteko Hegats aldizkarirako artikulua idatz nezan liburuaren harira.
|
|
|
Herritar bikainak dituen herri bikain batean bizi zara, eta
|
nik
dakidala ez daukazu gaizkilerik zure atzetik.
|