|
2000
|
|
|
Besteen aldean
|
nik
ez nuen aitarengandik jaso, niri" Agite" aizkolariak erakutsi zidan bidea. Harekin hasi nintzen plazaz plaza ibiltzen.
|
|
|
EIZIEk ateratzen duen zerrendan titulu hori ikusi eta interesgarria iruditu zitzaidan. Bestetik, egia esan,
|
nik
ez nuen horretan pentsatu hautatu nuenean, baina sari horiekin beti gauza bera gertatzen da: orain txinatar bati eman diote.
|
|
|
Ohartu ote zen, bada, osaba Joanikot, zalantzaz josia nengoela eta ez nekiela norat jo, nahiz eta iduri egin nezakeen ezen osabaren kide ezin leialago nintzela? Baina
|
nik
ez nuen gerlarik nahi, bertzalde... nahiz eta, osabaren hitzen bidetik, gero eta klarkiago ikusten nuen ezen ezin ekidin izanen nuela gerla hura ene hautua egin nezanean eta alde baterat edo bertzerat jo... zeren eta, Italiarantz abiatu aitzineko denboraldi laburrean, behin baino gehiagotan ikusi izan bainituen aita Bartolome etorri berria eta osaba Joanikot kontrakarrean, buruz buru, etsai ozpin...
|
|
|
—Baina, ene buruak ene bihotzaren gutiziak ontzat emaiten ez zituen arren —erran zuen ene amak—, halarik ere, zure aita etxeratu eta harekin oheratzen nintzen bakoitzean, osaba Joanikot izaiten nuen gogoan, halako suertez, non gogoz eta arimaz harekin izaiten bainintzen, gorputzez zure aita besarkatzen banuen ere... Eta
|
nik
ez nuen bekaturik egin nahi, baina bekatu egiten nuen, erremediorik gabe... harik eta, halako batean, zutaz haurdun gertatu nintzen arte. Eta, handik aitzina, ohi ez bezala alhatzen hasi zitzaidan neure kontzientzia gaixtoa, zeren neure tokia galdu bainuen behin, eta bekatu mortala egin nuen, adulterio egin nuen, ez gorputzez baina bai gogoz eta arimaz...
|
|
|
Ordea,
|
nik
ez nuen arrazoin hura aditu nahi, zeren eta gainean baikenituen Ofizio Saindukoak, eta moztu egin nuen, besoa tinkatzen niola:
|
|
|
Ohean, burukoaren azpian, nirekin egin zuen lo. Beno,
|
nik
ez nuen lo handirik egin, baina, tira!, ongi nekien nire lagunik handiena izango zela. Hurrengo goizean, igandea zen, eta mezetarako prestatzen ari ginen guztiak;" Andre Madalen ikasi behar duzu aste honetan", esan zidan aitak, eta bizarra mozten jarraitu zuen.
|
|
|
Albo batera bazterturik, nik begirune handiz ibiltzen ikusi dut eta, aurrealdeko bankuetara iritsi ondoren, belaunikatu eta bertan egonean geratu dela. Ez dakit,
|
nik
ez nuen bera bezalako gazte bat horrela imajinatuko eta horrek pentsarazi dit berak ere seguruenik bere arrazoiak izango zituela halako babesleku bat bilatzeko; baina nik ez nuen inorekin egoteko gogorik, bai, irten egin naiz.
|
|
|
Albo batera bazterturik, nik begirune handiz ibiltzen ikusi dut eta, aurrealdeko bankuetara iritsi ondoren, belaunikatu eta bertan egonean geratu dela. Ez dakit, nik ez nuen bera bezalako gazte bat horrela imajinatuko eta horrek pentsarazi dit berak ere seguruenik bere arrazoiak izango zituela halako babesleku bat bilatzeko; baina
|
nik
ez nuen inorekin egoteko gogorik, bai, irten egin naiz.
|
|
2001
|
|
|
Otto Pette eleberria idatzi nuenean, eta hartaz hitz egiten badizuet, huraidatzi izanagatik hitzaldi hau ematera deitu didazuelako da?
|
nik
ez nuen nobelahistorikoa idatzi nahi; nirea ez da nobela historikoa. Aginteen arteko harremanak, elizaren gehiegikeria, agintearen eta hiritarraren arteko dialektika.
|
|
|
" hark ilkhi eraziten du bere iguzkia gaixtoén eta onén gainera, eta igorten du uria iustoén eta iniustoén gainera5", Leizarragak itzuli zuenaren arabera. Inoiz edo behin, gaiztoak ere esker oneko izan gaitezke, eta
|
nik
ez nuen gaitzerupean gorde nahi, bekatu larrien barkagarri, Amaleren aitagana dudan zorra.
|
|
|
Gauza batean bakarrik (gorago aipatu dudanaz kanpo) bat. Batasunerako,
|
nik
ez nuen bortxarik ez indarkeriarik nahi hasi berri hartan, ez dut nahi orain eta ez nuke nahi gerorako. Hobeki esan, bortxa eta indarkeria gizarteko harremanetan sendo baino sendoago erroturik ditugunez gero, ahalik eta gutien nahi nuke.
|
|
2002
|
|
|
Bezeroen kexa nagusiak, gehienak emakumeak, honelako adierazpenekin datoz: " ilea erre didate, tindagaiak ilea hondatu du," edo, askoz gehiagotan,"
|
nik
ez nuen hain motz nahi, eta mozketa horrek ez dit laguntzen". Konponbideak Ezberdintasun horien aurrean, ile apainketako profesionalek denetarako dute erantzuna.
|
|
2003
|
|
|
Hainbeste neke heriotzarekin, gero emazteak tiroa jota hiltzeko. Baina
|
nik
ez nuen nahi, ez nuen hil nahi –errepikatu zuen eta berriro ere, malkoek gainez egin baliote bezala, negarrez hasi zen eta, burua makurtuz, bi eskuekin aurpegia estali zuen, ura ahurka edaten duenaren tankeran, eta berriro burua altxatu zuenean aurpegia erabat desitxuratua zuen, malkoen ordez behazuna edo pozoiren bat xurgatu balu bezala.
|
|
|
Galdeketa zeraman poliziak agindu zion baten bati, gazteetako bati, eusteko niri hanketatik, aurrena, eta gainean esertzeko, gero. Baina
|
nik
ez nuen ikusterik izan nork egin zuen eta, gainera, huraxe izan zen irribarre bat eskaini zidan sozial bakarra, gizatasun apur bat erakutsi zidan bakarra.
|
|
|
Eta gorespena bai ederra eta bai jasoa gertatzen da. Baina
|
nik
ez nuen gorespenaren mota hori ezagutzen, eta ezjakintasunean zuekin adostu nuen neuk ere goretsiko nuela nire txandan. " Mihiak agindu zuen bada, adimenak ez" 22 Haizea hartzera bada.
|
|
2004
|
|
|
Zera,
|
nik
ez nuen...
|
|
|
Noiznahi etortzen zitzaizkidan hitz haiek, bai: izan ere, astro brasildarra bezala, ni ere gelako ahate itsusitzat hartu ninduten umetan ikaskideek, nintzelako; nik ere futbola festa bihurtzen nuen baloia hanketan nuenean, kazetariek egindako kronikak eta iruzkinak lekuko, ikusleen pozgarri; ni ez nintzen pattarrean ito, baina, bolada batean, maiz samar mozkortu izan nintzen, eta drogetan ere erori nintzen;
|
nik
ez nuen kontzentrazioetatik ihes egiten, baina aitortu izan nuen, behin edo behin, neure nortasuna, etorkizuna arriskuan jarriz; ni ere, bestalde, eskuin hegalean aritzen nintzen, eta zorte onekoa izan nintzen neure karrera profesionalean. Zorteak, ordea, ezin zezakeen luze iraun.
|
|
|
Ardoak astintzen zion mihia, jakina. Ez,
|
nik
ez nuen artean aita inoiz mozkor ikusi izan, baina nola egunero, otorduetatik aparte, bere dozena baxoerdi harzen baitzituen, baita kopa bat edo beste ere, alkoholak muga fisiko psikologikoak apurtu zizkion pittinka.
|
|
2005
|
|
|
Utzi,
|
nik
ez nuen bat bera ere utzi, baina gogoratzen dudanaren arabera, amak bi irakurtzea eragotzi zidan: bat Dario Fernandez Florez en Lola espejo oscuro eta bestea Lo que el viento se llevo.
|
|
|
Niri ere hanka egiteko moilatik agindu zidan Florenek, ontziratu nahi izan banu bezala. Baina
|
nik
ez nuen beraiekin itsasoratzeko asmorik, banekien ez zituztela nire lagunak aurkituko.
|
|
2006
|
|
|
Eta Aresti izugarri mindu zen. Gaizki tratatu zutenen artean nire ezagun batzuk zeuden;
|
nik
ez nuen ezeren errurik, oso haserre nengoen guztiarekin. Uste dut Arestik hori bazekiela; baina berak guztiekin puskatzea erabaki zuen, baita nirekin ere.
|
|
|
Itsasoa azkartzen zen, baina Tomek beti kontzentrazio eta patxada bera atxikitzen zuen, erritmoa atxikiz eta noiztenka begiratuz non ginen. Zinez beldurgarria izaten ahal zen egoera, baina
|
nik
ez nuen sekula horrela sentitu, babestua bezala sentitzen nintzelako han, barku ttipian, berarekin. Azkenean hondartza ikusi nuen eta momentutxo bat berantago Tomek urera jauzi egin zuen eta tiratu zuen ontzia.
|
|
|
Topikoak topiko,
|
nik
ez nuen ia batere jotzen, eta Hankapaloren gaueroko sinfonien entzule ernegatu bihurtu nintzen. Zergatik ez nituen nik ere belarrietako tapoiak erabiltzen?
|
|
|
" Probatu" esan zenidan gero, lehen ardoarekin bezala, baina
|
nik
ez nuen gogorik. Probatu, berriro, baina nik ez nuen nahi.
|
|
|
" Probatu" esan zenidan gero, lehen ardoarekin bezala, baina nik ez nuen gogorik. Probatu, berriro, baina
|
nik
ez nuen nahi. Hantxe nengoen, nora begiratu ez nekiela.
|
|
|
haien janzkerak eta batzuek buruan zeramatzaten yarmulkak ikusita eta haien erritoen lekuko izanda, ez zen zaila desberdintasunez ohartzea. Ikusten eta entzuten nuen hura guztia azalekoa zen,
|
nik
ez nuen itxuraz haratago ezertaz ohartzeko adinik. Hala ere, gogoan dut oso deseroso egon nintzela sinagogako zeremoniak iraun zuen denbora guztia.
|
|
|
Sentimendu bitxi batek mingosten zidan berez aspalditik mingostuta neukan barrena: gertatzen ari zitzaidan guztian
|
nik
ez nuen inolako eran  tzukizunik; biktima bat nintzen, baina ez errudun; barkamena ere, besteek eskatu behar zidaten, ni guztiz libre nengoen inori barkamena eskatzetik. Baina, brastakoan, Sebastianen irudia etorri zitzaidan, Tonerde basoko zuhaitz batetik zintzilik.
|
|
2007
|
|
|
Niri, izan ere, ez zitzaidan ezer gertatzen, Elisari baizik. Hark Diputazioko funtzionario bat zuen senargai, eta nik ez nekien nor zen,
|
nik
ez nuen haren arrastorik batere. Areago, nik ez nekien nire almibarrezko melokotoiak senargairik bazuenik ere.
|
|
|
Nire errua, beste behin ere. Lehenengo egunean, harrera tokian elektrizitaterik behar ote genuen galdetu zigutenean
|
nik
ez nuen beharrezkoa ikusi, gure behar energetikoak aseta zeuden: pilak genituen linternarako, butanoa gure kanpin gaserako.
|
|
2008
|
|
|
Etorri nintzenean banekien hemen beste hizkuntza bat hitz egiten zutela, baina
|
nik
ez nuen hizkuntza ezagutzen, eta ikasten hasi nintzenean ulertzeko oso zaila iruditu zitzaidan. Seigarren mailan nengoenean aparteko eskolak eman zizkidaten euskara ikasteko, eta gauza batzuk gaztelaniaz egin nitzakeen.
|
|
|
Orbaindutako zaurian egindako ukitua zen hura. Egia esan,
|
nik
ez nuen beraiekin egoteko gogorik, eta beraiek ere ez zuten aparteko ahaleginik egin nire laguntasuna mantentzeko; beraz, urrutiratu egin ginen.
|
|
|
–Baina
|
nik
ez nuen egundo inon militatu, ez nion inori kemenik eta adorerik eman, erantzun nion.
|
|
|
Uxue Alberdiren izena, aldiz, ez da manifestuak egun dituen 37 sinatzaileen artean ageri. . Manifestua atera zenean
|
nik
ez nuen liburu bat ere argitaratuta. Orain bat egiten dut manifestuarekin?, azaldu dio Alberdik BERRIA ri.
|
|
|
«Nik Olaizolaren entrenamendu asko ikusi ditut, eta normalean entrenamenduetan ez du ahal duen bezainbeste behartzen. Ostegunean
|
nik
ez nuen saio osoa ikusi, baina ziur nago gehiago egin zezakeela, baina logikoa zen guztiz ez behartzea».
|
|
2009
|
|
|
Nerudaren esaldiari buruz galdetuz gero?
|
nik
ez nuen txartelean nirea ez zen beste izenik jarri?, banuen erantzuna prestatuta: –eskaintzak ezin dira azaldu, sentitu egin behar dira?.
|
|
|
–ez nekien ongi zer erantzun osagileari. Alde batetik
|
nik
ez nuen gaizki ikusten aitona, baina bestetik, bere burua leihotik behera botatzen ahalegindu zenean ere ez nion ezer berezirik barruntatu. Galdetzen zidanean, azken egunetakoa zehatz kontatzea izaten zen nire erantzuna.
|
|
|
–bigarrengoz esateko zutik jarri zen. Niri begiratu zidan, baina
|
nik
ez nuen ezer adierazten eta orduan sukaldetik ibiltzen hasi zen, ezin zen geldirik egon.
|
|
|
Behar ez zuen zerbait esango genuen edo, bat batean zutitu zen, gelako zoko ilunera joan, eta paretari begira, otoitzerako eskuak bilduz, ahots goran kredoa errezatu zuen. Zur eta lur,
|
nik
ez nuen ezer esan, berak ere ez, eta poesiak ikusten jarraitu genuen.
|
|
|
–Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu nahi ote duzue, bada??; guztiak baitzeuden eroturik etxe hartan, antza, bera izan ezik, eta izeba Ernestina eta Maria Bibiana, beharbada; Damasok bazekien, bai, bere giroan beste bat zela estetika, gizon egindako Jainko gurutziltzatu batengan oinarritua, baina, gorputzaren gehiegikerien aurka gorputza bera matxinatzen zitzaiolako, ausaz, gurutzeak atzeraka eragiten zion, halako moldez, non noiznahi igartzen baitzituen bere baitan bi ahots kontrajarri, inguruak ezarria bata, eta bere berezkoa bestea: nire alde eman duzu bizia, bai, Jauna, baina nik ez nizun eskatu; nire alde daramazu arantzazko koroa, baina nik ez nizun eskatu; nire alde lantza saihetsean, baina nik ez nizun eskatu;
|
nik
ez nuen nahi, eta ez dut zure mundu hori nahi, nik beste era bateko mundua egingo bainuke, arantzarik gabe, lantzarik gabe, gurutzerik gabe, bizitzak zerbait xumeagoa behar bailuke, beharbada, zerbait apalagoa, hitz handien usainik ez duena:
|
|
|
«Ba nahi gabe [Federazioan sartzea]. Ez nuen nahi, soilik... ia, behartu egin nidutenkasik eh?. ba. bai, aldatu beharra zegoen, aldaketa bat nahi zuten eta tira, eta.eta
|
nik
ez nuen nahi. ez nuen nahi oso lanpetuta nengoelako, gauza asko egitennituelako, eta nik uste dut federazio baten ardura hartzeko, orduak eman behar direla, orduak. Eta ez bakarrik. denbora librea izan arren., eman behar duzu. zera bainaordu gehiago eman behar dira.»
|
|
|
Mendiko lasterketetan ezagutu ditudan lagun batzuk gomendatu zidaten nire lasterketa egiteko; Berako ibilbide gogorraren berri banuen, eta banekien hasierako maldan estutu egiten zela bidea eta leku onean iritsi behar nintzela. Olazabal pixka bat atzerago zihoan, baina
|
nik
ez nuen atzera begiratu nahi. Harekiko erreferentzia bakarra jendearen oihu eta animoak nituen, eta ingurukoek esaten zidatena.
|
|
|
36ko gerra giroan jazotako istorioak eta batik bat, Bizkargiko borrokei buruzkoak jaso ditu idazleak orduko garai hura bizi izan zutenen ahotik. . Baina
|
nik
ez nuen eleberri historiko bat idatzi nahi?, zehaztu du. Berak aipamen txikiak, gerrari buruzko lekukotza batzuk baino gehiago ez dituela jaso nabarmendu du.
|
|
|
Guk, gure sasoian, ez dugu diktadura bat bizi izan, baina gu gaur egun garena gara 40 urteko diktadura bat egon zelako. Hau beharbada batzuentzat lelokeria bat izan liteke, globalizazio garai hauetan, baina
|
nik
ez nuen aitita amamen euskara jaso diktadura hori egon zelako, beldurrez zirelako seme alabei euskara irakasteko. Nik, beharbada, diktaduragatik ez balitz, bermeotarrez egingo nuke.
|
|
|
Orduan, ondorioztatu nuen, oker ondorioztatu ere, aldaketa Euskadin egin behar nuela. Berresteko, Henrikeri deitu nion, eta Txarik esan zidan ahotsik gabe zegoela
|
nik
ez nuen haren gaixotasunaren berri, baina keinu bidez esaten ari zitzaiola ordurako posta elektroniko bidez bidalia zidala bere lana. Mezuan Txarik azaldu zidan bere senarra ospitalean zegoela, eta, nahiz eta hobetzen ari, egonaldia luzatzen ari zela.
|
|
|
" Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu nahi ote duzue, bada?"; guztiak baitzeuden eroturik etxe hartan, antza, bera izan ezik, eta izeba Ernestina eta Maria Bibiana, beharbada; Damasok bazekien, bai, bere giroan beste bat zela estetika, gizon egindako Jainko gurutziltzatu batengan oinarritua, baina, gorputzaren gehiegikerien aurka gorputza bera matxinatzen zitzaiolako, ausaz, gurutzeak atzeraka eragiten zion, halako moldez, non noiznahi igartzen baitzituen bere baitan bi ahots kontrajarri, inguruak ezarria bata, eta bere berezkoa bestea: nire alde eman duzu bizia, bai, Jauna, baina nik ez nizun eskatu; nire alde daramazu arantzazko koroa, baina nik ez nizun eskatu; nire alde lantza saihetsean, baina nik ez nizun eskatu;
|
nik
ez nuen nahi, eta ez dut zure mundu hori nahi, nik beste era bateko mundua egingo bainuke, arantzarik gabe, lantzarik gabe, gurutzerik gabe... bizitzak zerbait xumeagoa behar bailuke, beharbada, zerbait apalagoa, hitz handien usainik ez duena: zergatik laburbiltzen du GURUTZEak bizitzaren ederra, eta ez limonada on batek, adibidez, edo xake partida batek, edo limonadak eta xake partidak batera...?
|
|
|
bero egiten zuenean bigundu egiten zitzaion bere inguruan batuta zeukan argizarizko haria eta itsatsita geratzen zitzaizkion hautsa eta lohia; halakoetan, komeriak izaten nituen hura behar bezala garbitzeko. Argizaiolari buruz zeozer galdetuz gero,
|
nik
ez nuen hemen aipatutakoa baino gehiago esaten jakingo Santa Eufemia egun hartan artisauak eman zizkigun azalpenak entzun artean. Ez pentsa, orduan ere bitxikeria bezala jaso nituen artisauaren berba haiek, aparteko garrantzirik eman gabe.
|
|
2010
|
|
|
Hirurak ere aski koskortuak ginen arren, ezkutaketetan aritu ginen lehen aldian, Estibalizek hala proposatuta; bera. Estibaliz? arituko zen, gainera, Helena eta bion bila;
|
nik
ez nuen tokia ezagutzen, baina ola erorkinen artean pasabide bat aurkitu nuen, toki heze eta ilun batera zeramana, non Helena eta biok egon baikinen, Estibaliz etorri zen arte: –Hor zaudete??; baina gu, isilik; gero, oinots batzuk entzun genituen, gero eta hurbilago:
|
|
|
Bekatu mortala, deabrua, infernua:
|
nik
ez nuen hitz haietan sinesten, beharbada, baina hainbestetan entzun nituen ume umetatik, non errotu ere, errotu baitzitzaizkidan neure baitan, landare batzuk balira bezala, erro ezin sakonagoak zituztenak, inkontzientearen lurretarainokoak. Esan nahi dizudana da nik ez nuela kontzienteki sinesten, beharbada, baina inkontzienteki bai.
|
|
|
Helena gure etxean bi hilabete betetzear zegoenean gertatu zen hura, Rakel berriro lanean hasi baino astebete lehenago, hortxe hortxe;
|
nik
ez nuen Helena inola ere espero, bera bere eginbeharretan aritzen baitzen, eta ni neureetan; are gehiago: bi hilabete eskas haietan ni ez nintzen berarekin bakarrik egoten ahalegindu, aski bainuen haren irudi bat, haren irria, begirada iheskor batek atzemandakoa, edo haren ibilera, edo haren garondoa, eguzkiaren argipean marmolezkoa zirudiena?
|
|
|
Nik ere ongi gogoratzen dut, bada, egun hura, poliziak langileak garbitu zituenekoa; gauzak zeuden puntuan zeudela, izeba Ernestina, Ada, Maria Bibiana eta laurok isilpeko elkarte bat osatzen genuen, eta izebak kontatu zidan Albertorena, Adak berari jakinarazi ondoren;
|
nik
ez nuen Alberto ezagutzen, ikastetxeko garaian bai, baina urte batzuk igaroak ziren geroztik eta aldatua behar zuen ezinbestean?, ez bainintzen artean Domingo bisitatzera joan; noiz edo noiz joatekotan egon nintzen, egia esan, baina azkenean, beldur nintzelako edo, aitarekin hautsi zuen bezala, nirekin ere berdin hauts zezakeela?, beti asmatzen nuen aitzakia bat ez joateko; Domingok, izan ere, ez zuen txistua atsegin?. Konparatuko didazu txistua akordeoiarekin?!?
|
|
|
zuri birika bat?; Helenaren balizko ateraldi hura, baina, errukiarekin lotuko nuen, edo errukikeriarekin, hobeto esanda, gauzak hala gertatu izan balira? eta
|
nik
ez nuen une hartan errukirik behar, bizipoza baizik; nik ez nuen une hartan birika bat behar, edo bai, birika bat behar nuen, eta horregatik esan zuen Helenak esan zuena, berak bakarrik baitzekien niri birika bat txertatzeko sekretuaren berri, birikarik ez nuèn tokian:
|
|
|
Buenos Airestik Rosariora joan behar genuen, eta
|
nik
ez nuen batere gogorik. Gustura nengoen, neure saltsan, bigarren egunerako bertako sentituz.
|
|
|
(. Bilbotarra, beraz, baina
|
nik
ez nuen hori jakin nahi, nik zer sentitzen zenuen besterik ez nuen jakin nahi. Baina ez nintzen ausartzen galdetzera).
|
|
|
Nik ere ongi gogoratzen dut, bada, egun hura, poliziak langileak garbitu zituenekoa; gauzak zeuden puntuan zeudela, izeba Ernestina, Ada, Maria Bibiana eta laurok isilpeko elkarte bat osatzen genuen, eta izebak kontatu zidan Albertorena, Adak berari jakinarazi ondoren;
|
nik
ez nuen Alberto ezagutzen —ikastetxeko garaian bai, baina urte batzuk igaroak ziren geroztik eta aldatua behar zuen ezinbestean—, ez bainintzen artean Domingo bisitatzera joan; noiz edo noiz joatekotan egon nintzen, egia esan, baina azkenean —beldur nintzelako edo, aitarekin hautsi zuen bezala, nirekin ere berdin hauts zezakeela... — beti asmatzen nuen aitzakia bat ez joateko;... " Dinosauroek, beraz, euskaraz hitz egingo zuten..." —, eta neure bokazioaz ere ez nuen anaiarekin jardun nahi, beldur bainintzen bere ateraldi haietako batekin izorratuko ez ote ninduen.
|
|
|
Helena gure etxean bi hilabete betetzear zegoenean gertatu zen hura, Rakel berriro lanean hasi baino astebete lehenago, hortxe hortxe;
|
nik
ez nuen Helena inola ere espero, bera bere eginbeharretan aritzen baitzen, eta ni neureetan; are gehiago: bi hilabete eskas haietan ni ez nintzen berarekin bakarrik egoten ahalegindu, aski bainuen haren irudi bat —haren irria, begirada iheskor batek atzemandakoa, edo haren ibilera, edo haren garondoa, eguzkiaren argipean marmolezkoa zirudiena... edo patatak zuritzen zituèn eskua, edo arrosa bat ebakitzen zuena—, irudi idealizatu haren baitan Helena maitatzeko, baita Jainkoa bera ere, maitasun platoniko guztiak Jainkoa maitatzeko beste modu bat ziren-eta; hala ere, noizean behin bai, berarekin egiten nuen topo korridoreren batean, sukaldean edo lorategian, eta batean" Egun on, Gabi" esaten zidan, eta hurrengoan" Arratsalde on, Gabi":
|
|
|
Hirurak ere aski koskortuak ginen arren, ezkutaketetan aritu ginen lehen aldian, Estibalizek hala proposatuta; bera —Estibaliz— arituko zen, gainera, Helena eta bion bila;
|
nik
ez nuen tokia ezagutzen, baina ola erorkinen artean pasabide bat aurkitu nuen, toki heze eta ilun batera zeramana, non Helena eta biok egon baikinen, Estibaliz etorri zen arte: " Hor zaudete?"; baina gu, isilik; gero, oinots batzuk entzun genituen, gero eta hurbilago:
|
|
|
aski zuen, hartarako, oparien zerrendan hitz bat aldatzea, ni zer baldintzatan nengoen kontuan hartuta: "... Teofilo Mariari tanke bat, Damasori teleskopio bat, Domingori abioi bat, Maria Bibianari tona bat sendagai, Adari zetazko jantzi bat, eta zuri... zuri birika bat"; Helenaren balizko ateraldi hura, baina, errukiarekin lotuko nuen, edo errukikeriarekin, hobeto esanda, gauzak hala gertatu izan balira... eta
|
nik
ez nuen une hartan errukirik behar, bizipoza baizik; nik ez nuen une hartan birika bat behar... edo bai, birika bat behar nuen, eta horregatik esan zuen Helenak esan zuena, berak bakarrik baitzekien niri birika bat txertatzeko sekretuaren berri, birikarik ez nuèn tokian: txokolatezko gozoki bat emango zidan, gozokiaren gozo guztia haize bihur zekidan, haize eta hauspo...
|
|
|
aski zuen, hartarako, oparien zerrendan hitz bat aldatzea, ni zer baldintzatan nengoen kontuan hartuta: "... Teofilo Mariari tanke bat, Damasori teleskopio bat, Domingori abioi bat, Maria Bibianari tona bat sendagai, Adari zetazko jantzi bat, eta zuri... zuri birika bat"; Helenaren balizko ateraldi hura, baina, errukiarekin lotuko nuen, edo errukikeriarekin, hobeto esanda, gauzak hala gertatu izan balira... eta nik ez nuen une hartan errukirik behar, bizipoza baizik;
|
nik
ez nuen une hartan birika bat behar... edo bai, birika bat behar nuen, eta horregatik esan zuen Helenak esan zuena, berak bakarrik baitzekien niri birika bat txertatzeko sekretuaren berri, birikarik ez nuèn tokian: txokolatezko gozoki bat emango zidan, gozokiaren gozo guztia haize bihur zekidan, haize eta hauspo...
|
|
|
Bekatu mortala, deabrua, infernua:
|
nik
ez nuen hitz haietan sinesten, beharbada, baina hainbestetan entzun nituen ume umetatik, non errotu ere, errotu baitzitzaizkidan neure baitan, landare batzuk balira bezala, erro ezin sakonagoak zituztenak, inkontzientearen lurretarainokoak. Esan nahi dizudana da nik ez nuela kontzienteki sinesten, beharbada, baina inkontzienteki bai.
|
|
|
Oñatiko institutuan ere egon nintzen, ez liburua irakasleak aukeratu zuelako, ikasleek eskatu ziotelako baizik. Ikasleek oso euskara polita zuten baina
|
nik
ez nuen ondo ulertzen bizkaiera hura, eta itzultzaile interprete papera egin behar izan zidan bertako irakasleak. Urretxu eta Legazpiko institutuetan ere egon nintzen eta bietako batean, bigarrenean uste dut, txalo zaparrada batekin hartu ninduten areto handi samar batean zeuden ikasle ugariek.
|
|
|
Eta ni ehun eta hogeita hamar kiloko neska bezala sentituko nintzen, berdin berdin. Jakina,
|
nik
ez nuen negarrik egingo, zerbait fuerteago egingo nuen. Azken batean, esan beharrik ere ez dago, pertsona biolentoa naiz.
|
|
|
Gabon Zahar gaueko madarikazioa da; Irantzuk eta biok nire etxean elkarrekin afaldu behar genuen Gabon Zaharrean, baina
|
nik
ez nuen bakarrik berarekin afaldu nahi, edo hobe esan ez nuen inork jakiterik nahi pertsona bakar batekin Irantzurekin alegia— igaro behar nuela Gabon Zaharra.
|
|
2011
|
|
|
23 urte zituela, ez zuen samurragoa izan itzulera: soldadutza egitera eraman baitzuten Cartagenara aurrena eta marinara gero, “zortea izan nuen, enkarguak egiteko ardura jarri baitzidaten, baina
|
nik
ez nuen han egon nahi eta azken batean, soldadutza erdia egitea lortu nuen: bederatzi hilabetez”.Autoekin ere lan egindakoa izanagatik, azken urte luzeetan autobusak konpontzen aritzen da autonomo gisa enpresa ezberdinetan.
|
|
|
Eta Aresti izugarri mindu zen. Gaizki tratatu zutenen artean nire ezagun batzuk zeuden;
|
nik
ez nuen ezeren errurik, oso haserre nengoen guztiarekin. Uste dut Arestik hori bazekiela; baina berak guztiekin puskatzea erabaki zuen, baita nirekin ere.
|
|
2012
|
|
|
" Estreinaldi asko izan dugu, esaterako, Donostian Potemkin korazatua gure lokalean estreinatu zen. Guztiz debekatuta zegoenez,
|
nik
ez nuen kartelik jarri ezta inongo iragarpenik egin ere, ingurukoei abisatu nien soilik, pelikula debekatuta zegoelako eta poliziak jakinez gero kartzelara bidaliko ninduelako zuzenean. Proiekzioaren eguna iritsi zenean, egoitzara heldu eta ehunka gazte zeuden bertan, ilara aterainokoa zen.
|
|
|
Buenos Airestik Rosariora joan behar genuen, eta
|
nik
ez nuen batere gogorik. Gustura nengoen, neure saltsan, bigarren egunerako bertako sentituz.
|
|
|
Edonola ere, eguerdiko hamabiak ziren eta, ofizialki ez, ez zen bazkaltzeko ordua. Ama ordu eta erdi barru etortzekoa zen, baina
|
nik
ez nuen etxean gelditzeko asmorik. Mugikorra eskuan nuela dei egin nion.
|
|
|
Asko sufritu duenaren barnea kontraesanez betetzen da. Harrigarriro, ia denak, kontatzen dutelako eskusatuz bezala ibiltzen dira lehenengo fraseetan(?
|
nik
ez nuen hainbeste pasa?). Jean Améry judu eta erresistenteak eta Auschwitz-etik bizirik irtendakoak badu informe bat bere torturarena Gestaporen atzaparretan, eta, lo que se me infligió en aquella inefable cámara de Breendonk no fue ni con mucho la forma más grave de suplicio?
|
|
|
Berehala esku ohe bat egin nuen gizonak eramateko eta, han biak etzanda jarrita, Ostiral eta bion artean eraman genituen. Baina gure hormaren edo harresiaren kanpoaldera iritsi ginenean, lehenago baino okerrago ginen, ezin baitzuten hura igaro, eta
|
nik
ez nuen hura botatzeko inolako asmorik. Beraz, berriro ekin nion lanari, eta Ostiral eta biok, bi ordu ingurutan, denda dotore bat eraiki genuen, oihal zaharrez estalia, gainaldean zuhaitz adarrak zituela, hesiaren kanpoaldean; hain zuzen ere, hesiaren eta landatu nituen zuhaitz gazteen artean.
|
|
|
Neure inguruetatik kanpo hamar erreal ematen ez nituen euskaragatik egiten genuen lotura hori. Erdaraz hitz egiten nuenean nafartzat hartzen ninduten muetico, cosica, dioskiakió, esaten nituelako, eta
|
nik
ez nuen ez nafarra eta ez Osasunakoa izan nahi.
|
|
|
Antzezpen bat egiten zidaten, baina
|
nik
ez nuen
|
|
2013
|
|
|
Aitak begiak itxiarazi zizkidan berriz. Baina
|
nik
ez nuen askorik agoantatu, hiru lagunez gain etxean beste norbait ere bazebilela iruditu baitzitzaidan.
|
|
|
–Gezurra badirudi ere,
|
nik
ez nuen handik martxa egin nahi?, aitortu zidan behinola aitak, erdi lotsatuta, nerabezaroan egin ohi diren zorakeriez ariko balitz bezala. Hamazortzi urte zituen, bat gutxiago izebak, eta deserrotuta zeuden ordurako, Zaragozako nekazari herri hartara ohituta, paisaia gogor hartara moldatuta.
|
|
|
Hiru urtez edo, berri gutxi izan nuen haren gainean; baina beretzat zukeen eliz bizibidearen jabea zendu zenean, atzera ere jo zuen kartaz nigana, bera aurkez nezan. Bere egoera, ziurtatu zidanez, eta
|
nik
ez nuen arazorik sinesteko, ikaragarri txarra zen.
|
|
|
Galdatzen zaizun guztia hauxe da, zeu eta nire arreba hil osterako zeure alabentzat izendatuta dauden bost mila liberetatik, Lydiari bere partea itun baten bitartez ziurtatzea; eta, gainera, zu bizi zaren bitartean, alaba horri urtean ehun libra emateko konpromisoa hartzea. Gauza guztiak gogoan hartuta,
|
nik
ez nuen zalantzarik izan baldintza guztiok zeure izenean onartzeko, horretarako eskurik banuela iruditu zitzaidan eta. Espresoan bidaliko dut hau, denbora galdu barik zure erantzuna jasotzeko.
|
|
|
Baina euskara ikasten hasi banaiz gramatika ikasteko eta euskaraz hitz egitera ausartzeko segurtasuna hartzeko da. Landu gabe hizkuntza bat hitz egitea aholkatzen duten arren,
|
nik
ez nuen besterik gabe hasi nahi esaten ari nintzena kontrolatu gabe, eta orain pixkanaka hasi naiz: erosketak egiterakoan, tabernetan, lagun artean ere hasi naiz… hanka sartu arren nahikoa konfiantza badago eta.
|
|
2014
|
|
|
Asteburua bukatu zen, eta
|
nik
ez nuen egiteko ezer. Egunkariek ere ez zidaten inolako interesik pizten.
|
|
|
–Ona, berak begira jarraitu zuen, baina
|
nik
ez nuen ezer gehiago esateko.
|
|
|
Baina
|
nik
ez nuen batere argi ikusten, eta kontra egin nion Urkori. Ondorioz, sesioan hasi ginen, eta elkarri latzak esan genizkion.
|
|
|
Kantak aurrera jarraitzen zuen;
|
nik
ez nuen ezer askorik ulertzen, baina eguna bala artean eman ondoren oherakoan bere neska lagunaz oroitzen den mutil bat imajinatzen nuen, hiltzeko beldurrez, berotasun apur baten eskean, eta berriz ere Rafa bera zetorkidan gogora, marine yanki batekin zerikusi gutxi zeukana, batere ez seguru asko, baina abailtzen ari zen gauaren mantu ilun hark guztia estaltzen zuen, guztia betetzen....
|
|
|
bookcrossing ean arituz jabetza pribatuaren ideiari indarra kentzea, tabernak diren espazio pribatuetan txoko deszentralizatu bat egotea, gure sare sozialaren burbuilatik kanpoko irakurgaiak eskuartera iristea... Adibidez Fernando Savaterren liburua irakurri nuen behin eta
|
nik
ez nuen hori sekula erosiko edo ez zitzaidan eskuartera iritsiko familia edo lagunengandik.
|
|
|
" Aurten sartu naiz Twitterren, baina
|
nik
ez nuen Twitterren beharrik. Kazetaritzaren beharra bai"
|
|
|
Hasieratik Ikuska bat niretzat gordeta zegoen, Iparragirreri buruz egin beharrekoa. Baina
|
nik
ez nuen horretan hasteko gogorik, eta ez nuen egin. Zuzendaritza laneko hainbat kontu ez ditut gustuko.
|
|
|
Bai, zuk nahi zenuen. Baina
|
nik
ez nuen zu gordetzerik nahi ez nuelako zabaltzea nahi eta badakizu zer?
|
|
2015
|
|
|
Galtzeko hemendik ateratzeko esperantza oro, esaten zidan, mundua mundu den bitartean ez nuela udaberriko haize epelaren laztanik gehiago sentituko nire aurpegian. Eta
|
nik
ez nuen kondena hura ondo ulertzen, hemen barruan munduak aspaldi utzi baitzion mundu izateari, eta udaberria zer den ez baitut ondo gogoan.
|
|
|
Erantzukizuna izan liteke hitz zehatzagoa, edo benetan aztertua eta neurtua izatearen sentipena. Oinarrizko Hezkuntza Orokorrak irauten zuen zortzi urteetan, ikasturte bakoitzeko 7 ikasgai eta 5 ebaluazio kalkulatuta, ehundaka azterketa eginak izango nituen ordurako, beste hainbat kontrol eta neurketa alde batera utzita ere;
|
nik
ez nuen inoiz gainditzeko arazorik izan; are gehiago, kezkatu ere ez nintzen egiten: ezagutzen nuen gaia eta banekien menderatzen nuena; ezagutzen nuen irakaslea eta hark ere ezagutzen ninduen ni; kontrolpean nuen beraz egoera.
|
|
|
Neu nintzen haren bilobarik zaharrena, eta gogoan dut negar pixka bat egin nuela heriotzaren berri jakin nuenean. Hala ere, uste dut negar egin behar zela iruditzen zitzaidalako egin nuela negarra; amonaren ipuin maitagarrien kontu hori zuztarreraino sarturik daukagu gure topikoen altxorrean, baina egia esanda
|
nik
ez nuen askorik ezagutu emakume hura, sekula ez nintzen ezagutzeaz arduratu gainera, orain, hogeita bat urte geroago, alferrikakoa ez ezik barregarria ere badenean, pena ematen ba dit ere.
|
|
|
Senidetasuna da kasu honetan indar gutxieneko arrazoia: gure amonaren lehengusua izan zen hura, bien amak ahizpak, baina
|
nik
ez nuen horren berririk. Hobeto esanda:
|
|
|
Jentilek ez bezala,
|
nik
ez nuen hutsik egingo baina, eta Baionako Katedrala botako nuen hankaz gora, marmolezko bere santu, ama birjina eta aingeru zuri guztiak barnean zituela.
|
|
|
–zer egin??. Baina
|
nik
ez nuen haren hutsa errepikatuko, ez nuen alderdi iraultzailerik sortuko, horren lerroetan gazte idealistak nahiz alferrontziak iraultzaren burokrata eta bulegoko gerrillari bihur zitezen.
|
|
|
Beste bati emateko Jaunak eman zidan abisuari buruz gogoetan ari nintzela,
|
nik
ez nuen ezer ulertzen, erregu egiten banion ere eta deabrua izango zela uste nuenean, esan zidan ez zela deabrua, Berak jakinaraziko zidala unea iristen zenean.
|
|
|
Aurtengo omendua Andolin Eguzkitza izango zela onartu genuenean, atoan, momentuan, eskaini nuen neure burua omenezko berbok zuen aurrean esateko. Egia esan,
|
nik
ez nuen tratu zuzenik izan Andolinegaz, baina beti izan nion halako txera berezia; eta, zergatik edo hargatik, hurreko sentitu izan nuen beti: euskaldunez eredugarri, eta, gizonez, apal eta koherente.
|
|
|
Egañak ere ondo ari nintzela esan zidan. Hala ere,
|
nik
ez nuen horrela sentitzen", gaineratu du oñatiarrak. Tentsio egoerak eta urduritasunak gaina ere hartu zioten une batzuetan.
|
|
|
Bere burua engainatzen edo niri adarra jotzen ari zen? Ez,
|
nik
ez nuen mamuetan sinesten, baina Arturok kapitainean sinesten zuela sinesten nuen.
|
|
2016
|
|
|
Bizargina etorri zenean, erabat uko egin zion nire pelukarekin inolako apaindurarik egiteari: edo bere antzearen gainetik edo azpitik zegoen;
|
nik
ez nuen zer eginik, haren gomendioari jarraitu eta jada egina zuen bat hartzea baino.
|
|
|
Ahots hori, ahots lakartu edo marrantatu hori, gizonezko batena omen da, erabat gizonezko batena, hala esan du pare bat aldiz, nahiz eta
|
nik
ez nuen inola ere zalantzan jartzen, eta amorrua, kexua edo gorrotoa adierazteko balio omen dio, edo horretarako erabiltzen omen du, horixe baita mutilak bereganaturik duen papera, ez dakit nongo edo nolako baztertuen ahots eta heroi izatea, nahiz eta berez familia onekoa izan behar duen.
|
|
|
Ez zegoen arrazoirik Paiuteak Horse Mountain aldean ibiltzeko. Baina
|
nik
ez nuen ezer esan, burua astindu baizik ez nuen egin dena garbi balego bezala.
|
|
|
Esaterako, etxean ez genuen kotxerik, eta eskolarako joan etorriak ez ziren errazak izaten. Saskibaloi talde baterako ere fitxatu ninduten gaztetxotan, baina partidak iluntzetan izaten ziren, eta
|
nik
ez nuen etxera itzultzeko modurik”.Dantza, odoleanKirolaz gain, beste pasio handi bat ere badu Barbarak; dantza. “Txiki txikitatik egin izan dut dantza.
|
|
|
Bertan sartuko ez nintzela esan nuen. Lasaitzeko eskatu zidaten, baina
|
nik
ez nuen sartzeko asmorik. Gerra batetik ihesi nentorren eta bertan sartuko ninduten?
|
|
|
Ekintza poetiko totala izan ote zen ba Martin de Muñagorrirena, Joseba Elosegirena ez bezala? Ez,
|
nik
ez nuen Joseba kapitain zaharra, Joseba adiskidea, Joseba alderdikidea, Joseba burukidea traizionatu. Ez nintzela fidatzen, besterik ez.
|