Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 377

2000
‎3-Uste al duzue Luca Cavalli-Sforza munduko genetista omentsuenak neu bezalako Fernandez Gutierreztar bat hartuko lukeela aztergai baskoen gaineko ikerketa bat egin nahi balu –Eta badakit deiturek ez dutela guztietan etorkia islatzen.
‎Gero, bere disertazione hura erran bakarrean laburbildu nahi balu bezala, erantsi zuen:
‎Eta maite dudalako gorrotatzen dut, hain zuzen ere! —eta, bere hitzetan urrunegi joan balitz bezala, eta arima oharkabean biluztu, noraezean geratu zen, harik eta bertze hitz batzuetarat jo zuen arte, bere arima biluztuaren janzteko eta maskaratzeko, bihotzak hain gordin adierazia adimenduz eta arrazoin hitzez estali nahi balu bezala—: Zeren, ona maitatzeko, gaitza gorrotatu behar baita.
‎Eta isildu egin zen eta zorrotz behatu zidan, bere kemen guztia behako hartarat bildu nahi balu bezala. Eta erran zidan:
‎Eta aitonaren begiek dir-dir egin zuten, esperantza dir-dir hartarik mintzatu nahi balu bezala... eta erlikia eskuan hartu eta aitonak musu eman zion, eta egun osoan eman zion musu, baina ikusi zuenean ezen guztia alferrikakoa zela, leihotik egotzi zuen, erraiten zuela:
‎Izan ere, haren erretzeko modu hura ez zen soil ke hartze eta ke jaurtikitze bat, mintzatzeko modu bat ere bazen. Zeren, noiz eta haserre baitzegoen, hodei tipi zurrunbilotsu bat egozten baitzuen ahotik, bere nahigabearen adierazteko; edo, aitzinean zuenari aurpegirat xuxen egozten zion, baldin hark haserrarazi bazuen, ke artean estali nahi balu bezala eta bere baitarik desagerrarazi; aldiz, noiz eta bertzeen arreta piztu nahi baitzuen, kokotsa jaso, ezpainak bildu, eta kezko eraztunak biribiltzen zituen, gero eta zabalago egiten zirenak beren gorako bidean.
‎" Jaso nuen zure gutuna, zeinak zure asmoen berri eman baitzidan, eta jaso dut, halaber, gure zerbitzu sekeretuen informazinoa, zuri eta zure familiari buruzkoa". Aitak besagainak goratu eta begiak zabaldu zitian, galdetu nahi balu bezala: " Eta...?" Eta erregeordeak bertze irri bat eskaini, eta erran zioan:
‎Eta, orduan, aitona Nikolas mintzatu zen, kementsu, hitzak ongi artikulatzen zituela, mihiaz bertze artikulazione guztiak, erreumaren ondorez, gero eta desartikulatuagoak zituen arren, erakutsi nahi balu bezala ezen, hitza eta mihia zituen artean, zerbait zela eta bazuela jauregi hartan zer erranik:
‎Ezagutu ditut kleriko katoliko onak, orobat protestantak, eta ezagutu ditut, halaber, kleriko gaixtoak, baita diruzaleak ere... ahantzi gabe zure ahotik aditu nuen kasua: Zuberoako kalvindar harena, Mathalasen denboran ezagutu zenuena, zeinaz erran baitzenidan ezen, ministroa ez ezik, prestamista ere zela, hain abariziosa eta hain eskulaburra, non koberatzen baitzien bere bezeroei, interesetan, %10a, Kalvinek ezarri zuen %5eko mugaren gainetik... neurri harekin frogatu nahi balu bezala ezen Kalvin bera baino bi aldiz kalbindarragoa zela. Eta herriska hartako apeza ere ez zitzaigun hagitzez hobea gertatu...
‎Ez dakit zer pentsatu: gizon hori hasiera beretik egin zitzaidan susmagarria (haren ezinegona, haren galderak, gau eta egun eguzkitako betaurrekoak eta soil-soilik epaiketarako eranzten duen sonbreirua jantzirik eramatea, bere burua etengabe ezkutatu nahi balu bezala-nahiz eta gisa horretan nabarmendu besterik egin ez-, fiskala izateko erakutsi zuen grina, biboteordea probatzearena, pistola eramaten dutenen keinu ezaguna...). Baina berriro diot, Mexikoraino egin nahi duen bidaiari susmo txarra hartu arren, ez dakit zer pentsatu.
2001
‎Zutitzen ahalegindu eta zatikatu zaren sentsazioa izango duzu, zati bakoitzak bizimodu independentea nahi balu bezala, eta hainbat sasoi hainbat lekutan galduko dira. Eta gogoa igoko zaizu eta ikuspegi garai, epel eta leunetik so egingo diozu haize zuriaren espektakuluari, haizeak elurra bere ohetik astindu, zirimolatan jaso eta, alde batetik bestera daramala, zurrunbilotan eragiten duen artean.
‎Eta boga boga marinela marinela joan behar dugu urrutira urrutira ere kantatu zen afalondo hartan. Elurrolde metodikoa izan zen, jausi eta jausi jardun zuen dena eternalki estali nahi balu bezala, eta gogoratu zuen ilunabar hartan, etxez etxekoan, Mugertza baserriaren atarian kantaturiko seizazpi bertsoetako bat, Zuri nabarra azpiko, gorri ederra gaineko, andrea zure parerik ez da hau plaza hau ondratzeko. Kantarien artean zegoen bera, nahiz eta isilik, eta etxeko beste guztiak atartean zeuden, amama izan ezik.
‎Baina amaren logelarantz begiratu zuen, zurezko kontraleihoak zabalik baitzeuden, eta kristalaren barrualdean parez pare ikusi zuen ama biluzik, ohearen alboan zutik, eta amak gizon gaztea besarkatzen zuela, gizona ere biluzik eta zutik. Eta ama zangoak zabaldu eta gizonaren sabelean hankalatraba jarri zen, besoak oso gogor atxikita gizonaren bizkar gainean, gizonaren gorputzean trabatu eta itsatsi nahi balu bezala. Ikuskizuna laburra izan zen, begi irekitzeixte huts bat, baina Goiok indarra galdu zuen besoetan, zangoetan, eta enborra gorantz irristatu zitzaion beso eta zangoen artetik.
‎‘Logopedek kasu hauetan esaten dutenez, ’ dio Imanolek, ‘argi dago fisiologikoki ezin duela, intelektualki ez dakiela, psikologikoki ez duela nahi. Baina nahi balu , benetan gura izanez gero, ahal izango luke eta jakingo luke... ’
‎‘Baina nahi balu hitz egingo lukeela esan duzu.’
‎Oharra mahai gainean jarri zuen eta esku ahurraz zapaldu zuen pare bat aldiz, zimurduraren bat leundu nahi balu bezala.
‎Vianako Printzearen kultur saria eraman du Miguel Sanchez Ostizek, bi liburu argitara eman eta hitzaurrea egin dio Pablo Antoñanaren bati. ...u eta bere idazkiren bat euskaraturik argitaratua ikusteaz gainera, ematen eta argitaratzen jarraitzen du, motzean, kondentsaturik gizakien ibileraz kupidaturik, hitz eta esapideak banan-banan neurturik esanahian eta erritmoan. Guztiz bestela jokatzen du Sanchez Ostizek, isilik egotera behartu balute bezala, eta bat-batean enbarazua kendurikgo rdea izan duen guztia oldarka, aho beteko jarioan eman nahi balu bezala. Arras desberdin.
2003
‎Esan nahi da haizea fuerte zebilela eta bere orrazkerari burla egiten ari zitzaiola eta ipini zizkiola ile batzuk hara begira eta beste batzuk hona begira, irizpiderik gabe. Izan ere, argiuneak zituen Matiasek buruan eta haizeak agerian uzten zizkion, ridikulizatu nahi balu bezala, Estatu Batuetako pelikulak ridikulizatzen diren moduan edo izekoen izterrak ridikulizatzen diren moduan, beldur handirik gabe.
‎ez da konformatzen ordezko bat, trasunto bat sortzearekin; bigarren idazle honi, Emile Ajarri, lehenaren aurka ekiteko agintzen baitio. Garyk berak ematen dituen elkarrizketa apurretan Ajar goraipatzen saiatzen da, talentu izugarria duela aldarrikatuz, eta berak onenak emanak dituela esanez, baina Ajarrek argitaratu zuen lan batean bereak eta bi esaten ditu Garyren aurka, haren izen ona zikinduz, bere burua nolabait desegin nahi balu bezala. Bien bitartean azken urrats bat eman zuen, asmatu zuen izengoitiari benetako izaki bat aurkituz, Paul Pavlowitch zeritzon iloba bat, haragizko izaki bat alegia, hasiera batean bere esanetara zintzo eta leial lan egingo duena.
‎" Hara, batere egin gabe segitzen dik!", harritu haiz, Unai izan ezik beste ikasle guztiak folioen gainean makurtuta idatzi eta idatzi ari dituk-eta. Ikasturtea hasi zenetik, behin baino gehiagotan ikusi duk jarrera arreta-galdu horrekin, hire ikasgaiaren aurrean erabateko interes falta argiro erakutsi nahi balu bezala. Agian, besterik gabe, iazko apunteak lortu ditik, beste askok bezala, eta ez dik klasean zertan ezer idatzirik.
‎txukunago utzi nahi balu legez.
‎zerbait enblematiko eta elegiazko bihurtu nahi balu bezala.
2004
‎Web orrian, ordea, hiru bertsioak ditu Zeharek. Beraz, irakurleren batek urtean hiru aldiz kaleratzen den aldizkaria osorik euskaraz-edo gaztelaniaz edo ingelesez-irakurri nahi balu , jo beza arteleku@gipuzkoa.net-era.
‎Emakumeak niri begira segitzen du. Bekainak erdi kizkurturik ditu, nondik ezagutzen nauen gogoratu nahi balu bezala. Zuzen-zuzen begiratu diot.
‎Ondoan duen eta ondotik igarotzen den pertsona anonimo orori begira egotea maite du eta haien ezaugarri fisiko, keinu edo mugimendurik txikienak jasotzen ditu une batez ingurukoerrealitatea ahaztuz. Deshumanizaziotik eta zatarkeriatikirten nahi balu bezala jendearengan jartzen du begirada eta zehaztasun handiko argazkiak eskaintzen dizkigu. Kalean, ostatuetan, tren eta metroetako bagoietan, geltokietan, metroko korridoreetan... nonahi dago poetaren arreta bereganatzen duenik.
‎Hurbiltzen ari zela, Jexus Mari ikusi zuen Carlosen errautsen potoetako bat eskuan. Gora eta behera eragin zion, barnekoa aditu nahi balu bezala. Alde bietara arreta eman ondoren, Jexus Marik potoa zabaltzen zuen ikusi zuen Marckek.
2005
‎" Ongi ote da emazteak Jainkoari buruhas otoitz egitea? (...) Norbaitek eztabadaka hasi nahi balu , jakin beza guk ez dugula holako usaiarik eta Jainkoaren eliza elkarteek ere ez." (1 Ko 11,13 -15) Nork aipatzen du, duela berrogeita hamar urte oraino, Paulori jarraikiz, gaurko mahomatar fundamentalistentzat bezen baitezpadakoa zitzaien mantalina hura?
‎Koronelak poltsikotik ateratzen hasia zen paketea bere lekuan utzi du. Gero, libre geratutako eskua bular aldeko kondekorazio distiratsu eta koloretsu ugarietatik pasatu du, bera ere nor badela erakutsi nahi balu bezala, baina emakumeak bere tokia hartu du, aulki bi dituen mahaiaren aldean, eta paperak birpasatzen hasi da, arreta handirik eman gabe. Koronela, kontrastean, beltzarana da, bai ilez –urdintzen hasitakoak izan ezik– bai azalez, eta emakumea baino nagusiagoa, aurpegi zaildua.
‎Naroa lehen aldiz egiten ikusi zuen momentua gogoratzen hasi da. Burua astindu du, irudia ezabatu nahi balu bezala. Oroimenak, ordea, tximeleta jostalaria bailitzan, bere buru gainetik eskegita daudenak baino dantzariago, uxatu nahi dituen irudiok berriro dantzarazi dizkio begi aurrean.
‎Pasabidekoa, bederen. Losakonean dirudi, bularra astiro mugitzen dela gora eta behera, goranzkoan haren begi aurrean gehiago nabarmendu nahi balu bezala. Ez du zaila ematen gerturatu eta eskua mutur gogor horietan pausatzea.
‎Amets isildu egin da. Bere pentsamenduetatik laino trinkoa uxatu nahi balu bezala geratu da tartetxo batez, esku artean botilatxoa biraka darabilela.
‎Lurperatu zuten egunean, gure doluminak aurkezteko hilerrira hurbildu gintzaizkionean, Virginia bere burua estutzen aurkitu genuen, ezereza besarkatuz, lumaje beltz haren azpian gorde bide zuen sekretutik askatu nahi balu bezala. Ez zigun hitzik zuzendu.
2006
‎Charlie erne zebilen, tabernako piztiak oraindik ere hilik ez baleude bezala. Imintzio bat egin zion Grizzly hartz disekatuari, haren ondoan egon nahi balu bezala.
‎Baina ez neukan galdetzeko aukera handirik, Umbertok hizketan segitzen baitzuen, gaitik gaira, oiloa artalea jaten bezala. Hitzik tartekatzeko modurik ez nuen tenore hartan nengoela, begi zorrotzez begiratu zidan, zer pentsatzen ari nintzen igarri nahi balu bezala. Gero, hortz belz  tuak erakutsiz, esan zidan bazekiela zer neska-klase gustatzen zitzaizkidan, baina kontuz ibiltzeko:
‎Horregatik galdetzen dute hain sarri" zer jakin nahi duzu?". Kontu-jaleak zerbait zehatza jakin nahi balu bezala. Azterketa bat balitz bezala.
‎– Segada bat? –burua makurtu eta musutik zentimetro gutxira egin dio galdera, inork ez entzutea nahi balu bezala.
‎Bat-bateko elkarrizketan ezeroso igarri du Asun, berehala hanka egin nahi balu bezala.
‎Hasieran kostatu egin zaio Joxan ezagutzea. Begira jarri zaio, isilik, lanean berarekin batera ibiltzen zen gazte hura berriro ikusi nahi balu bezala.
‎– Ekarri zigarroa, keak begi eder horiek itxiarazten dizkizu –Bibik ezpainetatik kendu zion zigarroa, astiro, suabe... bide batez laztandu nahi balu bezala.
2007
‎Prozesu hori argitzeko, Vygotsky-kseinalatzeko keinuaren garapena azaldu zuen. Hasieran, keinu hori haurrarenhelmenetik at dagoen objektu bat eskuratzeko saiakera okerra da; objektura iritsinahian, haurrari eskuak airean zintzilik gelditzen zaizkio eta hatzak mugitzen ditu, zerbait hartu nahi balu bezala. Hasierako une horretan, seinalatzeko keinua haurrakegiten dituen mugimenduei dagokie.
‎Harengana egiteko beharrari eutsirik, ezin zuen neska hain abailduta ikusi?, tarte luze batez bakarrik utzi zuen, ezin argiago erakusten ari zen-eta ez zituela bere nahigabea eta amorrua inorekin konpartitu nahi. Lurrera begira ez zegoenean, urrutian galtzen zitzaion begirada, Bardeatik harago, di-da batean hura guztia utzi eta Madrilera ihesi joan nahi balu bezala. Masailetan, oraindik negarraren arrastoa agerian zuen, eta eskuek dardara egiten zioten.
‎–oihu egin zion hari ere Paulak. Jesusek ukitzen zuen bakoitzean, paretaren kontra jo eta jo egiten zuen sorbaldarekin, beste aldera pasatu nahi balu bezala.
‎Candik aurpegia jaso zuen. Ezetz egiten zuen buruarekin, zer edo zer saihestu nahi balu bezala, eta uzker luze batean lehertu zen. Kiratsak salatu zuen arinduaren etorrera.
‎Halere, Iohan Apezaren eremutik kanpo diren bertze uharteak ere badira bisita daitezkeenak baina jakin ezazu gure arabera lurraren azpian direla kokatuak. Beraz, norbaitek lurraren itzulia egin nahi balu , aski luke beti haratago jarraikitzea partitu den lekura heltzeko. Gutik dute bizkitartean horrelako neurritik kanpokoa den bidaia egin izan, arras perilosa baita, itsasoa handia, uharteak anitzak eta jatekoaren atxemateko arazo larriak baitira.
2008
‎Inork etxea saldu nahi balu ,
‎Norbaitek salda likidoetara mugatu nahi balu , Knorr etxekoa aterako litzaioke ongien kalitate-prezioetan: merkeena da, eta jendeari gehien gustatu zaiona likidoen artetik.
‎Antsietatez jirarazi du metxeroaren gurpiltxoa. Laugarren saiakeran piztu da sua, eta indarrez zurrupatu du zigarroa, kalada bakarrean hustu nahi balu bezala. Sei segundoz-edo gorde du kea barruan eta gero poliki askatu du, aharrausi batean bezala.
‎Kalonje jauna aulki batean eserita zegoen Natividaden aurrean, burua apur bat makurtuta gaixoaren norabidean. Puntu hartara iritsi zenean, baina, burua atzera eraman, arnasa barrutik hartu eta eskuak haztatzen hasi zen, bata bestearen kontra, esatera zihoana bi aldiz pentsatu nahi balu bezala, esan aurretik. Azkenean, honela esan zuen, bere hitz egiteko era eztitzen zuela eta etengabeko irri batean urtzen:
‎Hura entzun ahala, amak atzerakako mugimendua eragin zion aurreratua zuèn aurpegiari, alabarekin eta alabak ahoskatutako hitzekin halako distantzia hartu nahi balu bezala; distantzia hark, ordea, ez zirudien urrutiratze apetatsu bat, alabaren hitzekin zerikusirik ez zuena; aitzitik: urrutiratze taktiko bat zirudien, amak hoztasun gutxieneko bat beharrezkotzat jotzen zuelako-edo, alabaren asmoak eta haren argudioak hobeto zilipurdikatzeko?
‎aurkitu zuen oraindik eguna argitzeke zegoela, esnea banatzen hasi ohi zen orduan, hain zuzen. Ijitoen juzgu egiten zuen, norbait jipoitu nahi balu bezala makulua altxatuz. Bi aste lehenago okindegian lapurreta jasan zuen Jexuxek lapur berberei egozten zien gertatutakoa.
‎–Bestela, esan zuen polizia beltzaranak, bere burua justifikatu nahi balu bezala?, mendekuren bat izango zen, edo lapurreta ahalegina?
‎Udaberria izanik ere, bere betiko beroki higatua zeraman, liburu bat zuen beti bezala besapean eta, oraindik segail eta sendo bazegoen ere, bazuen egoteko eran-edo makurtzeko joera bat zahartzaroa iragartzen ziona. Natalieri esan nion eta hau izuturik nire kontra besarkatu zen, nire altzoan ezkutatu nahi balu bezala. Horrela egon ginen tarte luze batez, ez genuen ezkutalekurik ere inguruan.
‎Auzi honetan, zuzen-tasuna, egokitasuna eta beharra, hirurak elkarren eskutik ibili beharrean ikusten ditut, zorionez. Hauxe da, hortaz, nire epaia, inork entzun nahi balu ere: dabiltzala uztarri berean euskara batua eta euskalkiak; elkarren osagarri baitira, eta ez elkarren etsai.
‎Hura entzun ahala, amak atzerakako mugimendua eragin zion aurreratua zuèn aurpegiari, alabarekin eta alabak ahoskatutako hitzekin halako distantzia hartu nahi balu bezala; distantzia hark, ordea, ez zirudien urrutiratze apetatsu bat, alabaren hitzekin zerikusirik ez zuena; aitzitik: urrutiratze taktiko bat zirudien, amak hoztasun gutxieneko bat beharrezkotzat jotzen zuelako-edo, alabaren asmoak eta haren argudioak hobeto zilipurdikatzeko... markesa andereak bai baitzekien, antza, zertara zetorkion Natalia eta zertaz hitz egitera, eta biziki interesaturik baitzegoen gai hartan; alabaina, zuhurtziak halaxe aginduta, isilik jarraitu zuen, alabaren ezpainetatik espero zuèn hitza entzungo zuen ala ez.
‎Kalonje jauna aulki batean eserita zegoen Natividaden aurrean, burua apur bat makurtuta gaixoaren norabidean. Puntu hartara iritsi zenean, baina, burua atzera eraman, arnasa barrutik hartu eta eskuak haztatzen hasi zen, bata bestearen kontra, esatera zihoana bi aldiz pentsatu nahi balu bezala, esan aurretik. Azkenean, honela esan zuen, bere hitz egiteko era eztitzen zuela eta etengabeko irri batean urtzen:
‎Gutxienez, hiru aldiz gertatu zaio. Hau guztia Sr-k kontatu dio S.I.-ri, eta zerbaitetaz ohartarazi nahi balu bezala kontatu dio.
‎Jira osoa eman du apuntatzen, harik eta Barrutiarengana heldu den arte; tinko zuzendu dio pistola hari ere. Eutsi egin dio, Barrutia tirokatu nahi balu bezala. Barrutiak irmotasun berarekin eutsi dio, irribarre errainu bat begietan.
‎Rosak, atezuan jarririk, adi-adi begiratu zidan, nire jakin Â-minaren benetako muina iragarri nahi balu bezala nire aurpegian, zirkinetan, arnasa hartzeko moduan. Ezpainak zimurtu zituen eta galdetu zidan bekoki beltzez:
‎Atzetik hurbildu nintzaion, eta Inazioren gerria besoekin inguraturik, haren lepondoa musukatzen hasi nintzen, eta baita belarriaren atzea ere, eta esaten nion, ez dakit garbi zer egin, baina zerbait egin behar dugula ez dut dudarik, ezin dugu horrela segitu, ez zaizu iruditzen?, Inazio jiratu egin zen eta aurpegira begiratu zidan benetan ari ote nintzen jakin nahi balu bezala, eta galdetu zidan, atrebituko zinateke?, eta nik, ez nekiela, hori ez dela sekula jakiten momentua iritsi arte, baina askotan pentsatu nuela irtenbide hartan, arratoien benenorik eta horrelakorik gabe gainera, eta nik pentsatuta neukana kontatu nion, bueno, ez nion buruan neukan guztia kontatu beren baserrira joan ginen hartan, ez nuen-eta Inazio zeharo beldurtu nahi, hurrengo astelehenea...
‎Uztailaren hiruko astelehen aratsaldean, hiruak irian, Xorroxtegiko senar emazteak, Ganix eta Andrea, beren alaba Maiana, Marie Leona eta Mikele haiekin, artetxe barruko areto batean daude horgo mediku nagusiaren baia ukanik Peioren ikusteko, erizainak dei egin artean. Andrea, bere semeaz, holaxet mintzo zitzaioten inguruan zitueneri:-Harrigarri da nola berkoitua den gure Peio, besten aurka zerbait apostu edo ixpixo irabazi nahi balu bezala. Besten alderako duen mehatxu hori ongi gostatzen zaio orain!
2009
‎Abal-emaileak nahi balu , ordea, eta mailegua sinatzeko unean halaxe jakinaraziko balio finantza erakundeari, lehen hilabetetik beretik jakin ahal izango luke mailegua ordaintzeari utzi diola jabeak.
‎Horiek lortzeko udaletxera joan behar da eta baimena idatziz eskatu, gakoa gero etxera bidaltzen diote hiritarrari edo, hala nahi balu , udaletxean jasotzeko.
‎Baina koadrilako buruari, Bildotsori, huskeria irudituko zaio. Berak nahi balu , Txinaraino ere joango litzateke doan. Are gehiago, munduaren bira ere egingo luke doan eta 80 egunean.
‎Beti bigarren gerra mundialeko istorioak gogoratzen eta kontatzen aritzen da, eta ni berriz blues kantari nintzeneko oroitzekin bizi naiz. Hementxe gaude bi agure black, zahar, gazte garaiko eginkizunak, batzuetan irudimenak faltsifikatzen dituenak, egunero amesten, ezinezko gaurkotze baten bila, ahotsik gabeko kantariak blues eternal bat kantatu nahi balu bezala.
‎McDonald, s batera gonbidatuko nuke. Mutil jatorra naizela adieraziko nioke, lagun gutxi ditudala; poliki eta atseginkiro mintzatuko nintzaioke nire bizitzaz; oso zaila da New Yorken lagunak egitea; eta nahi balu beste aldi batez elkar ikusteko gera gintezke... Baina nola eman nezake lehen pausoa?
‎Reginak, irriari eutsiz, ezker-eskuin mugitu zuen burua, keinu harekin bere etsipenaren handia azpimarratu nahi balu bezala, seme bat irabazi zuela, bai, baina beste bat galdu zuela, besterik ez baitzuen sentitzen, agidanean.
‎–Bai? , esan zuen Nazariok, modu ezin epelagoan esan ere (bai baina ez, ez baina bai), emaztearekin eta Adarekin batera konplitu nahi balu bezala.
‎Domingok, bai baitzekien hura konplimenduzko esapide bat baino gehiago zela, izebaren kasuan ziur zegoen horretaz? ...abari bat egin zuen, bisaia guztiz hartu ziona, eta egoera hura ezohikoa zela adierazteko era bat ere izan zitekeena, burura ere etorriko zitzaizkion Domingori, ziurki, Damasok arestian esan zizkiòn hitzak,, amari gauza batzuk ahazten hasi zaizkio, jakingo duzu, azken urte honetan are gehiago??, baldintza normaletan amak beti hartuko baitzion aurrea izebari, ohikoa zuèn jokabide harekin erakutsi nahi balu bezala nor zen lehen etxe hartan eta nor bigarren; horregatik, beharbada, begiak ñarrotu eta Domingok zorrotz begiratu zion amari: amak ere semeari begiratzen zion istant hartan, era berezi batean begiratzen ere, begien bistan zuenari adi-adi zegoenak adia galdua balu bezala, baina ez guztiz, bere begirada hartan ez baitzen oro etsipen, eta betazalak tolesteko moduak tentsio puntu bat erakusten baitzuen, barne-borroka baten ondorioa baizik ezin izan zitekeena, labirintoaren irteera aurkitu nahi eta ezinean dabilen izaki galduaren antzera, harik eta, segundo pare baten buruan, begietan argi bat piztu eta honela mintzatu zen arte:
‎Zerbait ahaztu zitzaion, beraz, Domingori, baina ez edozein txikikeria, antza denez, esan ere, halaxe esan baitzituen hitz haiek, beste tonu batean, tonu harekin, ezpainak ere halako dardara batek hartuak zituen? hitzen esanahia azpimarratu nahi balu bezala: benetan agurtu nahi zuela, alegia, eta ez edozein modutan, agur hura azken agurra ere izan baitzitekeen?
‎boteretsuen boterearen aurkako ahaleginak ez zuen merezi? horregatik hartu zuen, beharbada, isilik egoteko ohitura hura, autodefentsazkoa, nolabait esatearren, denboraren poderioz erreflexu baldintzatu bihurtua?, isilune haietan bere tartea hartu nahi balu bezala, giroaren nondik norakoak neurtzeko, eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean?. Gauza ezin garrantzitsuago bat esan behar dizuet:
‎Nazario nora ezean egon zen bospasei segundotan, arnasestuka, ezker eskuaz eskuin besaurrea ukitzen zuela behin eta berriro, keinu errepikatu harekin egiaztatu nahi balu bezala han ez zegoela ez barerik, ez garatxorik. Gero, honela esan zion emazteari:
‎hots haiek ez baitzuten oinazera lerratutako ohiko intziri eta hasperen larriekin zerikusirik: aldiz, beste hots batzuk ziren, ohiko erregistroetatik guztiz aldentzen zirenak, pozezko hasperenak iduri, aahhh eta aahhh, aahhh eta aahhh; barre itxurako hotsak ere izan zitezkeen, berak ere barre egin nahi balu bezala, auskalo, mintzoa ez baitzen, haurraren ezpainetan, oinazearen mintzoaz bakarrik mintzo, argi pozgarriaren mintzoaz ere bai, agidanez.
‎Ondoren, are gehiago altxatu zuen kopa, Adarekin topa egin nahi balu bezala, honek mementoan ulertu zuèn keinuan, berak ere berehala jaso baitzuen bere kopa:
‎Oihuarekin batera, ama-izebak irten ziren, ama bastoi batekin, bezperan bihurritu bat izan zuelako, eta izeba, ohi bezala, amaren atzetik: biak ala biak zeuden kezkatuta, antza, baina are gehiago kezkatu zen ama, Domingo eta Ada ikusi ahala posizio hartan, Domingo Adaren gainean jarrita, baita gerritik gora makurtuta ere, bere kopeta Adaren sudur-puntatik zentimetro gutxira, bere esku zabalduez Adarenak finkatzen zituela, mutilak neska lurraren kontra gurutziltzatu nahi balu bezala, Ada bere garrasi histeriko azkengabeari eusteko ahaleginean, eta Domingo ixo, ixo eta ixo!
‎Erabili zituen hormatik zintzilik zeudèn paper puskak eta erabili zuen konketako ura odola ahalik eta hobekien garbitzeko; saiatu zen, ahal bezala, odol-uholdeari aurre egiten? Eta, halere, beldur zen arren, Maria Bibiana ez zegoen erabat beldurraren mende, haren begi-mugimenduak, orain zauriari so egiten zion, eta orain aurrez aurre zuèn hormaren puntu bati edo beste bati, begiradaren kemen guztia puntu hartara bildu nahi balu bezala, barne-borroka baten isla baitziren, ezustearen aurrean ez baleki bezala zer egin:
‎–Aita, Damaso eta biok diskusio bat izan dugu: berak esaten du zero meridianoa Greenwichetik pasatzen dela eta nik Birminghametik, eta, bere jakituriarekin aita liluratu eta baldintzatu nahi balu bezala, erantsi zuen?: Nik esan diot ezin hobeto gogoratzen naizela, jakin ere bai baitakit zero meridianoa nazioarteko hitzarmen baten ondorioa dela, 1884an gauzatua, eta, arnasa barrutik hartzen zuela, bukatu zuen?:
‎Gero, eskua aurreratu zuen, haurra ukitzeko asmoz, begiz jada ikusia zuena ukituz egiaztatu nahi balu bezala; haurraren kopeta deformatua ukitzear zuenean, baina, berriro atzeratu zuen eskua, berriro aurreratzeko, atzera eta aurrera behin eta berriz, une batez ukitu zuen arte, eskua istantean erretiratzen zuela, tximista batek hartua iduri; Nazario Orberi ere halaxe iruditu zitzaion, beharbada, elektrikara bat sentitu balu bezala, eskutik gorputz osora hedatu zitzaiona eta ilun-indarretik gehiag... orduan ulertu baitzuen, agian, ulertzekoa:
‎Nazario Orbek, lehenik, begirada zorrotz bat arteztu zion Domingori, begirada harekin semea bere tokian utzi nahi balu bezala, eta, gero, haserre antzean erantzun zion:
‎Katalinaren esku gizenak bi aldiz egin zuen azpilerako bidea. Ingurura begiratu zuen, ganberan bertze inor ez zegoela segurtatu nahi balu bezala. Gero hastapeneko doinu apala berreskuratu zuen eta bertze norabide batean jo:
‎Noiz ekarriko dituzu kumeak? ... Berak nahi balu , aurpegia txiki-txiki egingo lidake, baina ikusten duzuenez lasai eta maitekor dago.
‎Gure etxean ez zen telebistarik sartu, euskaraz egon zen arte. Inork haren kontra jo nahi balu , espainiar indar parapolizialengan pentsatuko genuen denok orduan.
‎Aldi berean, sudurra galdu duenaren peripezia ere kontatzen zaigu, sudurraren pertsonalizazioa barne (sudurgabeak sudur galdua elizara sartzen ikusi du, baina ez du bere jabearekin itzuli nahi-okertu da, Jauna, ni ez naiz berorren sudurra, eta gu bion artean ezin da ezein motatako adiskidantzarik egon, eta hori esanda biratu egin zen, eta errezoan jarraitu zuen»-, eta ipuina askatu baino lehentxeago, sudurra Rigara ihes egiten saiatzen da, funtzionario baten itxurapean). Kontakizunak elementu absurdo horiek guztiak berehala errealitatearen logikan murgiltzen ditu, errealitateak, tramite burokratikoen eta halako morrontzen bidez, ezein ihesbiderik moztu nahi balu bezala. Kafkak ondoren erabili zuen baliabideaz.
‎Ondoren, are gehiago altxatu zuen kopa, Adarekin topa egin nahi balu bezala, honek mementoan ulertu zuèn keinuan, berak ere berehala jaso baitzuen bere kopa:
‎Nazario Orbek, lehenik, begirada zorrotz bat arteztu zion Domingori, begirada harekin semea bere tokian utzi nahi balu bezala, eta, gero, haserre antzean erantzun zion:
‎Benjamin Mariak ez zion hasieran erantzuten, baina, bizpahiru astera, haurrak erantzun egin zion hots ezohiko batzuekin... hots haiek ez baitzuten oinazera lerratutako ohiko intziri eta hasperen larriekin zerikusirik: aldiz, beste hots batzuk ziren, ohiko erregistroetatik guztiz aldentzen zirenak, pozezko hasperenak iduri, aahhh eta aahhh, aahhh eta aahhh; barre itxurako hotsak ere izan zitezkeen, berak ere barre egin nahi balu bezala, auskalo... mintzoa ez baitzen, haurraren ezpainetan, oinazearen mintzoaz bakarrik mintzo, argi pozgarriaren mintzoaz ere bai, agidanez.
‎Damasok balantzea egina zuen, beraz, esaldi bakarrean laburbil zitekeena: boteretsuen boterearen aurkako ahaleginak ez zuen merezi... horregatik hartu zuen, beharbada, isilik egoteko ohitura hura –autodefentsazkoa, nolabait esatearren, denboraren poderioz erreflexu baldintzatu bihurtua–, isilune haietan bere tartea hartu nahi balu bezala, giroaren nondik norakoak neurtzeko... eta horregatik geratu zen, ausaz, isilik, Maria Bibiana mintzatu zenean –" Gauza ezin garrantzitsuago bat esan behar dizuet: Domingok zera ikusi du..." –, erreflexu baldintzatuak baldintzatua, nahiz eta anai-arreben arteko giroa nekez gerta zekiokeen Damasori arazo-iturri; edo zalantza bat zuelako isildu zen, besterik gabe, hiruzpalau segundoko isilunera eraman zuena, zalantzak sorrarazten ziòn nora eza zuzentzeko asmotan; edo ez zuen zalantzarik, eta Damaso beldur zen:
‎Nazario nora ezean egon zen bospasei segundotan, arnasestuka, ezker eskuaz eskuin besaurrea ukitzen zuela behin eta berriro, keinu errepikatu harekin egiaztatu nahi balu bezala han ez zegoela ez barerik, ez garatxorik. Gero, honela esan zion emazteari:
‎Oihuarekin batera, ama-izebak irten ziren, ama bastoi batekin, bezperan bihurritu bat izan zuelako, eta izeba, ohi bezala, amaren atzetik: biak ala biak zeuden kezkatuta, antza, baina are gehiago kezkatu zen ama, Domingo eta Ada ikusi ahala posizio hartan, Domingo Adaren gainean jarrita, baita gerritik gora makurtuta ere, bere kopeta Adaren sudur-puntatik zentimetro gutxira, bere esku zabalduez Adarenak finkatzen zituela, mutilak neska lurraren kontra gurutziltzatu nahi balu bezala, Ada bere garrasi histeriko azkengabeari eusteko ahaleginean, eta Domingo ixo, ixo eta ixo!
‎Gero, eskua aurreratu zuen, haurra ukitzeko asmoz, begiz jada ikusia zuena ukituz egiaztatu nahi balu bezala; haurraren kopeta deformatua ukitzear zuenean, baina, berriro atzeratu zuen eskua, berriro aurreratzeko, atzera eta aurrera behin eta berriz, une batez ukitu zuen arte, eskua istantean erretiratzen zuela, tximista batek hartua iduri; Nazario Orberi ere halaxe iruditu zitzaion, beharbada, elektrikara bat sentitu balu bezala, eskutik gorputz osora hedatu zitzaiona eta ilun-indarretik gehiag... haurrak nazka ematen ziola; nazkak, baina, errudun sentiarazten zuen aldi berean...
‎Reginak, irriari eutsiz, ezker-eskuin mugitu zuen burua, keinu harekin bere etsipenaren handia azpimarratu nahi balu bezala... seme bat irabazi zuela, bai, baina beste bat galdu zuela, besterik ez baitzuen sentitzen, agidanean.
‎...bisaia guztiz hartu ziona, eta egoera hura ezohikoa zela adierazteko era bat ere izan zitekeena –burura ere etorriko zitzaizkion Domingori, ziurki, Damasok arestian esan zizkiòn hitzak," amari gauza batzuk ahazten hasi zaizkio, jakingo duzu, azken urte honetan are gehiago" –, baldintza normaletan amak beti hartuko baitzion aurrea izebari, ohikoa zuèn jokabide harekin erakutsi nahi balu bezala nor zen lehen etxe hartan eta nor bigarren; horregatik, beharbada, begiak ñarrotu eta Domingok zorrotz begiratu zion amari: amak ere semeari begiratzen zion istant hartan, era berezi batean begiratzen ere, begien bistan zuenari adi-adi zegoenak adia galdua balu bezala, baina ez guztiz, bere begirada hartan ez baitzen oro etsipen, eta betazalak tolesteko moduak tentsio puntu bat erakusten baitzuen, barne-borroka baten ondorioa baizik ezin izan zitekeena, labirintoaren irteera aurkitu nahi eta ezinean dabilen izaki galduaren antzera, harik eta, segundo pare baten buruan, begietan argi bat piztu eta honela mintzatu zen arte:
‎Zerbait ahaztu zitzaion, beraz, Domingori, baina ez edozein txikikeria, antza denez, esan ere, halaxe esan baitzituen hitz haiek, beste tonu batean, tonu harekin –ezpainak ere halako dardara batek hartuak zituen– hitzen esanahia azpimarratu nahi balu bezala: benetan agurtu nahi zuela, alegia, eta ez edozein modutan, agur hura azken agurra ere izan baitzitekeen... batetik, gerra hasi berri hartan berari –Domingori– zernahi gerta zekiokeelako –bala galdu bat mutilaren lokietako batekin topa zitekeen bere ibilbidean–, eta, bestetik, amari ere noiznahi itzal zekiokeelako, erabat itzali ere, errealitatearekin lotzen zuèn bonbilla gero eta argi ahulagokoa, itxura guztien arabera.
‎–Bai... –esan zuen Nazariok, modu ezin epelagoan esan ere (bai baina ez, ez baina bai), emaztearekin eta Adarekin batera konplitu nahi balu bezala.
‎Erabili zituen hormatik zintzilik zeudèn paper puskak eta erabili zuen konketako ura odola ahalik eta hobekien garbitzeko; saiatu zen, ahal bezala, odol-uholdeari aurre egiten... Eta, halere, beldur zen arren, Maria Bibiana ez zegoen erabat beldurraren mende, haren begi-mugimenduak –orain zauriari so egiten zion, eta orain aurrez aurre zuèn hormaren puntu bati edo beste bati, begiradaren kemen guztia puntu hartara bildu nahi balu bezala– barne-borroka baten isla baitziren, ezustearen aurrean ez baleki bezala zer egin: izebari esango diot, ez diot esango; esaten badiot, medikuari deituko dio, eta medikuak hortxe begiratuko dit; esaten ez badiot, berriz, zerbait gertatuko zait, beharbada... esango diot, ez diot esango.
‎–Aita, Damaso eta biok diskusio bat izan dugu: berak esaten du zero meridianoa Greenwichetik pasatzen dela eta nik Birminghametik –eta, bere jakituriarekin aita liluratu eta baldintzatu nahi balu bezala, erantsi zuen–: Nik esan diot ezin hobeto gogoratzen naizela, jakin ere bai baitakit zero meridianoa nazioarteko hitzarmen baten ondorioa dela, 1884an gauzatua –eta, arnasa barrutik hartzen zuela, bukatu zuen–:
‎Aurpegiz baizik ezagutzen ez nuen emakume bat hurbildu zitzaidan kalean, eta euskal literatura tristea dela bota zidan, ziplo-ziplo eta Denis Dideroten aholkua bete nahi balu bezalako naturaltasuna bere eginez (et vous, lecteur, parlez sans dissimulation).
‎Berak zioenez, ulertzekoa da guztiz Lund aukeratu izana kontuan hartzen badugu Suediak barne produktu gordinaren %3, 7tik gora inbertitzen duela I+G ekimenetan eta EAEn 1,8ren bueltan gabiltzala. Inork Lundgo hautagaitza gertutik ezagutu nahi balu , bere webgune ofizialera jo lezake (http://ess-scandinavia.eu).
2010
‎Santa Ana eta San Joakin, Basajaun, epailea eta abokatuak akusatuei egotzitako karguak entzun eta epaia emango dute. Ea akusatuak libratu edo erretzen dituzten! EntsaioakHerritarren batek parte hartuko nahi balu Santa Ana Parodian, ongi etorria izango da eta horretarako Ttakuneko bulegotik pasatzea besterik ez du (Geltoki kalea 4), telefonoz deitu 943 371448 zenbakira edo kultura@ttakun.com helbidera mezu bat bidali.Parodiako entsaioak Manuel Lekuona kulturetxean izango dira uztailaren 19tik 23ra arratseko 19:00etatik 21:00etara.
‎Aldaketa, ordea, ez zen bat-batekoa izan; ongi gogoratzen naiz, izan ere, nola amak, don Antonio Pagoagan ikusi zuèn lehen aldian, aurkako norabidean gindoazen?, agur hotz bat egin zion, don Antoniok amari berdin? baita nola, agurtuta gero, nork bere bideari ekin zion, burua jiratu ere gabe; bigarrenean ere, gauzak antzeratsu joan ziren hasieran, amak eta don Antoniok keinu hotz bana egin baitzioten elkarri; ama, hala ere, agur egin eta bi edo hiru segundora jiratu zen, aurrekoan ez bezala, halako keinu sumaezin bat egiten zuela, hasierako hoztasuna galdera marketan jarri nahi balu bezala; hirugarrenean, berriz, honela mintzatu zitzaidan ama: –Zaude pixka batean, don Antoniorekin hitz egin nahi dut-eta?; minutu batean egon ziren elkarrekin, hasieran urduri, baita gero eta abegikorrago ere, elkarri agur egin zioten arte, irri zabal bat bitarteko.
‎Zera esan zidan: bizitza osoa eman dezakeela ni bezalako emakume baten zain?; eta, irri urduri bat egiten zuela, tokitik ateratakoa bere tokira ekarri nahi balu bezala, jarraitu zuen: –Baina hobeto ezagutuko banindu, iritziz aldatuko litzateke, beharbada??.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
nahi izan bezala ez 2 (0,01)
nahi izan bezala han 2 (0,01)
nahi izan bezala hantxe 2 (0,01)
nahi izan bezala nor izan 2 (0,01)
nahi izan bai eskola 1 (0,01)
nahi izan beste aldi batez 1 (0,01)
nahi izan bezala aritu 1 (0,01)
nahi izan bezala arnasa 1 (0,01)
nahi izan bezala atera 1 (0,01)
nahi izan bezala basamortu 1 (0,01)
nahi izan bezala bat 1 (0,01)
nahi izan bezala begiratu 1 (0,01)
nahi izan bezala beste 1 (0,01)
nahi izan bezala bota 1 (0,01)
nahi izan bezala dantza egin 1 (0,01)
nahi izan bezala egon 1 (0,01)
nahi izan bezala etengabe 1 (0,01)
nahi izan bezala ezarri 1 (0,01)
nahi izan bezala geratu 1 (0,01)
nahi izan bezala jantzi 1 (0,01)
nahi izan bezala jende 1 (0,01)
nahi izan bezala kontatu 1 (0,01)
nahi izan bezala letra 1 (0,01)
nahi izan bezala makulu 1 (0,01)
nahi izan bezala mintzo izan 1 (0,01)
nahi izan bezala mugitu 1 (0,01)
nahi izan bezala ni 1 (0,01)
nahi izan bezala sentitu 1 (0,01)
nahi izan bezalako aurpegiera 1 (0,01)
nahi izan bezalako naturaltasun 1 (0,01)
nahi izan bezalako urdin 1 (0,01)
nahi izan bideo grabatu 1 (0,01)
nahi izan duintasun iritzi 1 (0,01)
nahi izan era hori 1 (0,01)
nahi izan erran bezala 1 (0,01)
nahi izan ez ezan 1 (0,01)
nahi izan gu harremanetan jarri 1 (0,01)
nahi izan gu Lurra 1 (0,01)
nahi izan haur bat 1 (0,01)
nahi izan hementxe bera 1 (0,01)
nahi izan nahi izan egin 1 (0,01)
nahi izan Santa Ana parodia 1 (0,01)
nahi izan urdaiazpiko automatikoki 1 (0,01)
nahi izan zapartarazi bezala 1 (0,01)
nahi izan zerbait aurkeztu 1 (0,01)
nahi izan zigilu hautsi 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia