|
2011
|
|
|
2005 urtean, euskal soziolinguistika aplikatuak 2000 hamarkadan lortu duen heldutasunaren eta kalitatearen adierazle da Munduko Munduko Hizkuntzei Buruzko Txostena (Mart�, Ortega, Barreña, Idiazabal, Juaristi, Junyent, Uranga eta Amorrortu, 2005). Ikerketa honen ekarpen metodologikotekniko garrantzitsuena izan zen,
|
munduko
hizkuntzen egoera ezagutzeko galdera irekiz osatutako mundu mailako galdeketa bat egin zela. Ikerketa aitzindaria izan zen, Euskal Herrian zein mundu mailan, hizkuntza komunitateetako kideei zein ikerlariei, inolako mugarik gabe, euren hizkuntzen egoerari eta bilakaerari buruz nahi zutena idazteko aukera ematen zitzaielako.
|
|
|
4) egoera kritikoan (hiztun gazteenak aitona amonak dira eta oso gutxitan erabiltzen dute). 5) galdua (hiztunik ez dagoenean). geroz eta informazio gehiago dugu
|
munduko
hizkuntzen egoerari buruz. halere, oraindik oso gutxi dakigu zergatik mantendu diren hizkuntza batzuk eta desagertu beste batzuk. urrutirago joan gabe, ez dakigu zergatik euskara mantendu edo garatu den hizkuntza berezitu bezala europako mendebaldean, bere inguruan eta garai berberean egiten ziren besteak desagertu edo ordezkatuak izan diren bitartean. ondo dakiguna hau da:... gaur hizkuntza gutxituak egiten dituzten erkidego horietako hiztun asko, gehienak behar bada, elebidun edota eleanitzak direla, hizkuntza aniztasunean bizitzeko ohitura dutela, eta nolabait elebakartasunaren murriztasunari aurre egiten jakin dutela.
|
|
2019
|
|
|
Soziolinguistika Klusterra teknologia digitalen orokortzearekin batera, aurreikusi gabeko aldaketak gertatu dira hizkuntza komunitateetako komunikazio moduetan; ondorioz, hizkuntzen egoera soziala aztertzeko teorietan eta kudeaketaren proposamenetan ere taxuzko egokitzapenei bide eman behar izan zaie, halabeharrez. h. giles, r.Y. Bourhis eta d.m. taylor ek Bizindar etnolinguistikoaren inguruan euren artikulu ospetsua argitaratu zutenetik(" towards a theory of Language in ethnic group relations", Language, Ethnicity and Intergroup Relations, 1977)
|
munduko
hizkuntzen egoera soziala aztertzeko bizindar etnolinguistikoarena erabiltzen den kontzeptu ohikoena da. Ibilbide luze eta egokitzapen asko dituen adiera horretan oinarritu ditu bere iragarpenak, esate baterako, uNeSCok, arriskupeko hizkuntzak identifikatzeko eta" galtzeko arriskuaren" araberako sailkapena egiteko. horren arabera, eta egileen artean iritziek ñabardurak izan ohi dituzten arren, munduko hizkuntzen erdia inguru galtzeko arriskuan dagoela onartu ohi da, nahiz eta, arrisku hori ez den kasu guztietan maila berekoa. aktibitate digitala aztertzen dutenek, ordea, ingurune hori hizkuntza gutxituetako hiztunengan bereziki eragiten ari den aldaketekin kezkaturik, iragarpen ezkorragoak egin dituzte:
|
|
2021
|
|
|
Zenbakia hersteko M. Carme Junyent Bartzelonako Unibertsitateko irakasle ezagunak" Nola berrezarri oreka ekolinguistikoa?" artikulua prestatu du. Bertan,
|
munduko
hizkuntzen egoera globala azaltzen du, hizkuntzek duten galtzeko arriskuen arrazoiak agerian jarriz eta suspertzeko beharrak erakutsiz. Ondoren, eleaniztasunak hizkuntza hegemonikoen aurrean erakutsi dezakeen erresistentzia kontuan izanda honakoa planteatzen du:
|