|
2007
|
|
|
(Ardi elektrikoekin amets egiten al dute androideek?) nobela laburrak hura izan zen Blade runner pelikularen hazia 2019 urtean kokatzen ditu bertan gertatzen direnak. Oraindik ez gara horraino heldu, baina dagoeneko
|
munduko
hiri handi batzuek badute pelikulako itxura bera. Ilunak, jendez gainezka…».
|
|
2009
|
|
|
(06:49) Erroma
|
munduko
hiririk handienetakoa zen. Milioi bat
|
|
2010
|
|
|
Lehen nazioarteko topaketa, Erromatik kanpo, Argentinako Buenos Airesen egin zen 1987an. Ondoren, txandatuz, orain elizbarruti batean, eta bestean
|
munduko
hiri handiren betean, urtero izan dute gazteek beren eguna ospatzeko deia. Ondoren ospatutako nazioarteko topaketak, Erromatik kanpo, honako hauek izan dira:
|
|
2011
|
|
|
20 estatubatuarretatik bat New Yorken bizi da. 19 milioiko populazioa du gaur egun, eta seigarrena da
|
munduko
hiri handienen zerrendan. 1950eko zerrendan, berriz, lehenengoa zen.
|
|
|
Hala ere, merezi du Londres hiri horien multzoan sartzea, historikoki oso hiri garrantzitsua eta handia izan baita munduan. XIX. mendean,
|
munduko
hiririk handiena izan zen: 6,5 milioi biztanle zituen 1899an.Kontuan izan behar dugu mundu osoan 1.600 milioi lagun zeudela orduan.
|
|
2012
|
|
|
Hamarkadetan zehar multinazionalak, eskuineko alderdiak eta Europako Komisioa bezalako nazioarteko erakundeak saiatu dira uraren pribatizazioa bultzatzen. Hala ere, planeta osoan, ur zerbitzuaren jabetzak eta kudeaketak esku publikoetan jarraitzen du oraindik
|
munduko
hiri handienetako %90ean baino gehiago. Proportzio hau handiagoa da oraindik ere hiri txiki eta nekazal guneetan.
|
|
2016
|
|
|
Pekin, XIII. mendea. Marko Poloren hitzetan,"
|
munduko
hiririk handiena, ederrena eta aberatsena" zen, baina garai hartan Khanbaliq (Khanaren hiria) zuen izena, Kublai Khan buru zuen mongoliar inperioaren hiriburua baitzen. Hantxe jaio zen 1220 urte inguruan Bar Sauma, gerora, monje nestoriotarra izaki, Rabban (maisu) titulua jaso zuena.
|
|
2018
|
|
|
–Egia al da Kordoba izan zela, hamargarren mende aldera,
|
munduko
hiririk handiena eta aberatsena?
|
|
2019
|
|
|
Beharbada ohartua zara horretaz, irakurle, gero eta gehiago antolatzen dira delako Escape Game edo ihes jokoak,
|
munduko
hiri handietan ez ezik, txikiagoetan ere bai, hala nola Baionan, Urruñan, Irunen. Ihes joko horiek dira omen Escape the room motako bideo-jokoen aldaera fisikoa.
|
|
2020
|
|
|
Amets handi bat zen hura. New Yorken nengoen,
|
munduko
hiririk handienetako batean.
|
|
|
Madrilen, Parisen eta
|
munduko
hiri handi anitzetan erakusketak egin zituen.
|
|
2021
|
|
|
Txilikuren liburuko pasadizo zehatzetara joz, infernuetako bat Jerusalemen kokatuta dago, k.a. 2.000 urte inguruan: " Garai hartan
|
munduko
hiri handienetako bat izango zen Jerusalem, eta bazen kanpoaldean auzo bat, non hiriko zaborrak erretzen zituzten. Zabortegia zen.
|
|
|
Mexiko DFkoa da Camilo Lara, eta nabaritzen zaio, haren diskoek badutelako
|
munduko
hiri handienetakoari dagokion kosmopolitismo ukitua. Bai jorratzen dituen erritmo latinoetan (cumbia, bolero, txa txa txa, mariatxi...), zein horiekin jolasteko darabiltzan osagai elektronikoetan, pop musikatik hurbil, eta erritmorik bortitz eta makinistenak alde batera utzita.
|
|
|
Enperadoreak obsesionatuak zeuden ikonografia globalarekin, eta haren propaganda egiten zuten. Erroma, munduaren jabe ez ezik, gizateria osoaren aberri komuna ere bazela aldarrikatzen zen,
|
munduko
hiri handia, kosmopolis gauzatua, urrutiko lurraldeetan barreiatutako jendeei bere barnean onartzeko gai zena. Ideal horrek, beharbada, Elio Aristides erretorika irakaslearen Encomio obra hanpurutsu eta lausengarian du bere adierazpenik bereizgarriena:
|
|
2023
|
|
|
Teksi, jaso zuen ahotsa harro, amerikar azentuarekin. Taxia hurbildu, gidaria irten eta atea zabaldu zion atso zaharrari,
|
munduko
hiri handietan egiten zen bezala, urrea txilinka zuela sar zedin. Goazen tren geltokira bizkor, ez daukat denbora askorik.
|