|
2004
|
|
|
Alferrik, jakina, ateari ez baitzion zirrikitu bat besterik egin. Norbaitek zirrikitu hartatik petardo bat sartzea, horixe
|
lortu
zuen.
|
|
|
Nire ur eta datilak Balantzategira inguratu orduko
|
lortu
nituen. Alde batera, jarri ukuiluaren ate parean eta behi makalen marmarra sentitu nuen:
|
|
|
gerra izan zela haran hartan, fusilatu egin zutela Genovevaren gizona, La Vachek esaten zuen bezala gerra ez zela artean bukatu, Antiaju Berdek Balantzategi zaintzen zuela hortzaundien bitartez, zaldiak gauez jaisten zirela beren kargamentua hartzera, eta noizean behin bakarrik, gau jakinetan. Azkenean, izpi haiekin guztiekin lokatz figura bat
|
lortu
nuen, esaldi bat, egia bat:
|
|
|
Baina azken unean, jabetu egin da engainuaz eta oharra pasa die mendikoei. Hori da Antiaju Berdek ulertzen ez duena, nola
|
lortu
duen informazioa pasatzea. Horregatik uste du irrati bat daukatela.
|
|
2010
|
|
|
Honen aldeko argudioetan, gainera, erlijioari mesede egingo zitzaiola aipatzen zen, honela kristautasuna errazago zabalduko zelakoan. Baita
|
lortu
ere, independentziaren ondorengo askatasun erlijiosoak izugarrizko zabalkundea eragin baitzien talde erlijiosoei. Migrazioak eta proselitismo gogorraren kariaz, hainbat sinesmen berri lurralde berrietan arrakasta handiz hedatu ziren.
|
|
|
Honen karietara, proselitismo arrakastatsuagoa gertatu zitzaien bi taldeoi. Bestalde, eliza anglikarretatik banandutako talde hauez gainera, bertakoek (mormoiak eta adbentistak) beste hainbat eremutan hedapen nabarmena
|
lortu
zuten.
|
|
|
Tocquevillek alde horretatik jarrera errealista proposatu zuen erlijioekiko. Nahiz eta ezertan ez sinetsi, estatuaren egonkortasuna jokoan izanez gero, edozein erlijio besarkatzeko keinua egin behar zen, egonkortasuna
|
lortu
nahi bazen. Tocquevillek azalpen bat zeukan erlijioaren eragin historiko honentzat:
|
|
|
Haren seme batek, Marc Antoinek, ezin zuen abokataritzan aurrerapenik atera, garai hartan lanbide guztietan katolikotasun agiria eskatzen baitzen. Bera protestantea izanik, ezin zuen
|
lortu
eta etsi etsian lagun bati esan zion bere buruaz beste egiteko zorian zegoela. Esan eta egin, afalondoan ate batetik zintzilik agertu zen, txukun jantzita eta ilea ongi orraztua.
|
|
|
Beste hainbat lekutan, ordea, lasaitasuna eta tolerantzia izan ziren emaitzak. Herbehereak, Espainarekiko independentzia
|
lortu
nahian, honen jarrera kontrarreformistaren aurka jarri ziren, eta nolabaiteko tolerantziagune bilakatu ziren. Pentsamendu bakarraren eta baztertzailearen aurrean beste era bateko ikuskera pluralistak proposatzen hasi ziren.
|
|
|
Gogoan izan adibide hurbileko bat: Nafarroako Enrike Ill.ak 1593 urtean katolizismoa besarkatu zuen bakea
|
lortu
eta Frantziako Enrike IV.a izateko. " Paris bien vaut une messe" esan omen zegoen.
|
|
|
Publikotasunaren zainketa zorrotz honek nonbait oinarritu behar du, bertan ikuspegi guztien adostasuna
|
lortu
nahi baitu. Horretarako berrikuntza epistemologiko bat du beharrezko.
|
|
|
nonbait teoria gauzatu nahi izanez gero, guztien onarpenari derrigorrezkoa iritziz, bere teoriak ezin zuela halakorik erdietsi, teoria kantiarraren gonapean gehiegi zegoelako. Rawlsen proposamenak, ordea, edozein teoria metafisiko edo erlijiosoren adostasuna
|
lortu
nahi luke
|
|
|
Eta ibilian ibilian berdintasuna eta askatasuna uztartzeko aferatik gaur eguneko arazo filosofiko garrantzitsuenetako batekin egiten du topo: nola
|
lortu
pentsamendu anitzen, eta askotan elkarren aurkakoen, arteko bizikidetza?
|
|
|
Ordizian jaio zen Bizente Aizpuru Agirrezabala, 1889ko apirilaren 2an. Bergarako seminarioan eta Lekarozeko ikastetxean amaitu eta gero, Suitzako Friburgon
|
lortu
zuen nekazaritza ingeniariaren titulua, ikasketak lau urtetan burutu ondoren. Suitzako egonaldi horrek izpiritu kritikoa bizkortu zion; izatez, Thomas Huxley ren irakurle amorratua eta miresle zintzoa egin zen bertan, eta baita agnostiko.
|
|
|
Bata eta bestea hurbiltzen ahalegindu naiz, bion arteko hari singleren bat atzematen. Elkartu nahi izan ditut bai espazioan Floreananzein denboran irail urrietanbaina ez dut horrelakorik
|
lortu
, gorago aipatu dudanez. Ezin izan dut guztiz zehaztu Uthurburuk noiz eskuratu zuen Floreana eta ez ere inoiz Galapagoetaraino joan ote zen.
|
|
|
Baina, ez zen gauza bera gertatu Londresetik kanpoko elkarteetan Leeds eta Liverpool-ekoetan adibidezeta ez ere aldizkari popularretan. Halandaze, Darwinek oihartzun ozena
|
lortu
zuen irla osoan. Ez dago esan beharrik, darwinismoak Alemanian ere eduki zituen detraktoreak, baina, Alemanian arrakasta galanta irabazi zuen lehen unetik beretik, eta Espezieen jatorria jadanik 1860an agertu zen alemanierazko bertsioan eta, areago, bost edizio saldu zituen urte horretan bertan.
|
|
|
Esate baterako, pentsatzeko modu hori dela-eta Pariseko Hizkuntzalaritza Elkarteak 1866an baztertu egin zituen hizkuntzaren jatorriaren gaineko eztabaida formalak bere ekitaldietatik, eta, jaso ziren kritikengatik debekua atzera bota bazen ere, hurrengo hamarkada osoan ez zen etorkiari buruzko eztabaidarik plazaratu. Alde horretatik oso deigarria da ikustea, hizkuntzaren jatorri eta eboluzioari buruzko August Schleicher doiztarraren teoriek jaramon eskasa
|
lortu
zutela Pariseko filologo konparatiboen artean, izatez Darwinen ideien isla zirelarik.
|
|
|
Galapagos irlek sasoi horretan irabazi zuten Uthurbururen arreta eta gogoa lehenago Villamil jeneralarena bezala, eta izatez, Frantziako gobernuari iradoki zion artxipelagoaz jabe zedila, itsasontzi frantsesen eskalarako gunea izan baitzitekeen, eta beraz pausu harri bilaka zitekeen Frantziaren kolonia transatlantikoen eta Hegoaldeko Itsasoetako ezarmendu berrien artean. Alabaina, ez zuen erantzun positiborik jaso frantses gobernuaren aldetik, eta orduan Uthurburuk bere kasa
|
lortu
zituen lursail zabalak Floreanan, irlako bi bostenak.
|
|
|
David Quammen zientzi idazle zoragarriari irakurri diogunez, fedeak konfortatu bai, baina datuek pertsuaditu egiten dute. Ez dakit noraino lasai bizi zen Armand David bere apaiz fedean, edota zer nolako barne iraultza nozituko zuen,
|
lortu
zituen datu biogeografiko guztiak eboluzioaren ikuspegitik interpretatzean. Eboluzioaren ideia lanjerosoaz pertsuadituta geratu baldin bazen, orduan, fedeak noraino konfortatuko zuen gizona?
|
|
|
Caracas, Montevideo, Buenos Aires, Santiago. Aita Laburuk nahikoa ospe zabala
|
lortu
zuen, 1930eko hamarkadaren hasierako urteetan, Ezkioko amabirjinaren agerkundeak gezurrezkoak zirela ebatzi zuenean, Mateo Muxika gotzainaren agindutara. Idazle emankorra, Laburuk besteak beste Origen y evolucion de la vida liburu mardula plazaratu zuen Bilbon 1923an, zeinean eboluzioaren kontra aritu baitzen, batez ere datu zitologikoetan oinarrituta.
|
|
|
Iruñean burutu zituen bigarren mailako ikasketak, Pio Barojaren eskola kide izan zelarik. Zaragozan eta Madrilen egin zituen medikuntza ikasketak, eta 1891n
|
lortu
zuen lizentzia, geroago mediku egon zelarik Auritzen bertan (1892), Beran (1898), Iruritan (1900) eta 1915etik aurrera Iruñean, non ospitaleko zuzendaria izan baitzen. Euskal idazle gisa ezagutzen dugun arren, erdaraz ere dezente idatzi zuen, esaterako Noticia biografica delilustre botdnico Sr Lacoizqueta (1905), Guia medica delasistente a moribundos (1945) eta Guia medica del interprete de milagrosy favores (1949).
|
|
|
" Gaur ez dirudi gizagorputza billakaeraz
|
lortu
edo sortua dala esatea debekatua dagoanik. Ez dakigu gorputzaren sortze berezi ori zelan aitu bear dan; eta Idazteuneko" lurreko buztiñez" esaera horrek ez dau esan nai Jainkoak berak bitarteko barik egiña danik.
|
|
|
Nik neuk 1980an
|
lortu
nuen lizentzia biologian. Aspaldi izan zen hori, artean gazte eta berde ginela, inoiz ederto adierazi denez.
|
|
|
Iruain. Aitak ez zuen
|
lortu
haraino iristea.
|
|
|
Baina polizia narrazioen lexikoarekin adierazita— froga gehiago behar nituen. Eta ezin nituen
|
lortu
.
|
|
|
Egoera berrian, diru premia arazo larria bihurtu zitzaien berehala. Ez zeukaten negozioetarako bururik, ez zikinetarako eta ez garbietarako; ezin zuten, beren kultura gutxiagatik, postu altu samarrik
|
lortu
gobernu enpresetan, ezinezkoa zitzaien, bestalde, beren burua estanko batean edo taxi batean imajinatzea, eta segituan ukatu zuten Don batek zentzu horretan egindako eskaintza.
|
|
|
" Lubisek ezer ere ez. Teresak kontatu zidan."" Ba, jakin nahi baduk, ez zitean Eusebio hiltzea
|
lortu
. Alde egin zian inork harrapatu baino lehen.
|
|
|
Bere puru mutturra piztea
|
lortu
zuen azkenean, eta hari tiraka hasi zen. " Zurrumurruak segituan sortu ziren, jakina jarraitu zuen Adelak.
|
|
|
Ez nuen Angel ondoan nahi, edo, areago, bakarrik egon nahi nuen. Baina ez zen
|
lortu
erraza, bakardadea. Nahiz euria egin eta bailarako bidea lokaztuta egon, jende askok eman zituen harainoko pausoak nire atea jotzeko.
|
|
|
Inbentarioaren datuek bere buru hartan jarraitzen zuten —bost olio zahagi, hamaika ardo zahagi, hamasei gaileta kaxa— bertan erantsita gelditu izan balira bezala, eta ezin zituen uxatu. Zartakoarekin ere ez zuen
|
lortu
.
|
|
|
Goiz hartan bertan baino ia bi kilo gutxiago. Egun osoa baraurik zeramala bururatu zitzaion orduan, eta jateko zerbait
|
lortu
beharra zeukala. Baina gosea baino gehiago erretzeko gogoa sentitzen zuen, eta bere gelara itzuli eta miaketan hasi zenean, eta gaileta kutxa ez ezik bere zigarro puruak gordetzen zituen erretzaile kutxatila ere aurkitu zuenean, arrakasta txiki hura augurio ona izan zitekeela sinetsi zuen, eta kemenez beterik itzuli zen bainua hartzera.
|
|
|
Nik ez neukan zer ikusirik. Agustin eta Bikandi gezurretan ibiliak ziren, gezur baten bitartez
|
lortu
zuten nire baimena. Ezer gertatuta ere, ni salbu nengoen.
|
|
|
Virginia oso dotore dago bertan, soineko berde berriarekin; burua altxata dauka, eta barre egiten du nik une hartan argazkilariari esandako tontakeria baten kariaz. Ni, berriz, besoak aurrerantz ditudala nago, zinta
|
lortu
berria kamerari erakusten. Argazkiaren hondoa monumentuaren hondakinek betetzen dute; alde batean, izozki saltzailearen trizikloa azaltzen da.
|
|
|
Polizia hori espainiarra bada, gaizki; frantziarra bada, okerrago". Baina Etxeberria tematia da, eta
|
lortu
egin zuen Trikuk eta biok amore ematea. Trikuk euskal festak maite dituelako eman zuen amore; nik, eztabaida gogorik ez neukalako.
|
|
|
" Oso pozik nago —erantzun zion Toshirok— Josebak esan bezala, orain ordaindu dut ordaindu beharreko guztia, eta pozik itzuliko naiz Osakara." Ezin zen jakin, dantzaleku hartan, zer tonutan esaten zuen hura, baina seguru asko serio ari zen orduan ere. " Nik uste bezala, lehengoa ordaindu eta hurrengorako kreditua
|
lortu
duk", esan zion Josebak. Xanpain botila bat atera genuen, eta Toshirok kontatu zigun ergelarena egin zuela polizien aurrean.
|
|
|
Beti egon zela gainera barruan, ez zitzaidala bere espiritua hilerriko besarkadarekin batera erantsi. Burutazio hark arreta galarazi zidan, eta Carlosek beste sarde bat hartzea
|
lortu
zuen.
|
|
|
Eta dizipuluak urkatu egin zuen bere burua. Nik, berriz, horren ordez, erredimitu egin nahi nuen, barkapena
|
lortu
ekintza eredugarri baten bitartez. Kartzelan nengoela" egia aitortuko dut, eta Ramuntxok daraman gurutze hori hartu", esaten nion neure buruari, baina beldur nintzen ez ote ninduten hilko.
|
|
|
" Ondo jarriko zara, David", esan dit Mary Annek. Bere laguntzarekin panikoa menderatzea
|
lortu
dut. Gero Joseba eta Helen etorri dira, eta lagundu egin didate berek ere.
|
|
|
" Basoaren goiko aldera iritsiko gara gaur", esan zidan Lubisek hamar bat egun pasatakoan. Eta
|
lortu
genuen helburu hura ere, batzuetan zeharka aurreratuz, inolako biderik gabe. Handik aurrera askatasun osoarekin mugitu ginen, Iruaindik urrundu eta ezezagunak zitzaizkigun parajeetan ere sartuz.
|
|
|
Jostaketarekin jarraitu genuen 10 izeneko zerrenda osatzea
|
lortu
genuen arte. Baina Adrianek" berak bezalako gorputz okerra" zeukaten neskak ere aintzat hartzeko gauza ginela aurpegiratu zigun, ezinezkoa zela Obaban 10 neska benetan merezi zutenak egotea.
|
|
|
Beharbada, marihuanak eginaraziko dik barre. Xanpainak
|
lortu
ez duena". " Egun luze eta txarra izan duk", esan zion Josebak.
|
|
|
Ni neu bezala. Beragan pentsatzen, nola hurbildu beragana, nola
|
lortu
beraren besarkada. Eta festetan soineko berde batekin azaltzen zenean, bere j arraitzaileen kopurua hazi egingo zen ikaragarri:
|
|
|
Pentsakor gelditu zen Roberto eta bingo, azkenean
|
lortu
nuen arreta desbideratzea nigandik. Bat batean animaturik eta guzti zirudien lagunak, bere aurpegiko irribarre maltzurra areagotu egin zelako.
|
|
|
Hala eta guztiz, asko kostatzen ari zaio mozkor fama ezabatzea eta esan daiteke oraindik ez duela
|
lortu
.
|
|
|
Auzi honetan nire toki propioa
|
lortu
nahi baldin badut arriskatu beharra daukat, kontzeptuak muturrera eramanez.
|
|
|
Ba benetan luzitu zara. Zurea ote zen
|
lortu
duzun klimax ikaragarria?
|
|
|
Gaur aurkeztu nahi dizuegun egitasmo honen bitartez, ordea, hain zuzen kontrakoa
|
lortu
nahi genuke: euskara modu inboluntarioan txertatzea gure jardueran eta denok gero eta euskaldunago bilakatzen joatea... konturatu gabe!
|
|
|
Supergizonak ezin zuen asmatu ni nengoela Ugarteren jarrera ulergaitzaren atzean. Goiz zein berandu jakingo zuen nondik zetorkion haserrea jerenteari, baina orduan ere erakutsi egin zuen, lehenik eta behin, bera ez zela erruduna... eta gero
|
lortu
Ugarteri sinestaraztea. Soilik hirugarren fase batean etor zitezkeen susmoak niganantz, beraz eta asko falta zen nire burua arriskuan ikusteko.
|
|
|
Arazo kontrajarriak nigan eragiteko, lanak izango zituen unibertso putak. Ilunabar hartan ederki
|
lortu
zuen eta pott eginda utzi ninduen Irantzuren aurrean, gainera bere etxean. Nire kuttuna ez zen kexatu eta irribarreari eutsi zion, ahal bezala, kamisoi luzea janzten zuen bitartean.
|
|
|
Nolanahi ere: Paolo Coelhok
|
lortu
duen arrakasta hain da handia, non eta unibertsoaren konspirazioaren matraka hori. niri sinesteko modukoa egiten zaidan, benetan esaten dizut.
|
|
|
Enpresa utzi ostean
|
lortu
nuen neska hura, baina enpresa utzi aurretik hasi nintzaion atzetik. Emazte eta alabarekin bizi nintzenez oso lan fina burutu behar izan nuen neureganatu arte, tarte libre urriak ongi aprobetxatuz.
|
|
|
Demagun norbait deseatzen dugula eta geureganatu nahi genukeela, norbait hori guretzat
|
lortu
zentzu afektibo nahiz sexualean.
|
|
|
Hala eta guztiz ondo moldatu izan naiz Bilbon, gainera gerora ulertu dut hain zuzen herriari esker
|
lortu
nuela, gizarte itxia ongi barneratu duenak badakielako tentuz ibiltzen munduaren zabalean ere. Zentzu horretan multzo berekoak gara nire moduko publizista xumea zein, demagun, Balentziaga jostun jeniala.
|
|
|
Ez nekien nola erreakzionatu behar zuen gizonak, ez baita ahaztu behar nire trikimailuari esker jerentea bera erakartzea
|
lortu
nuela eta ez erdipurdiko ejekutiboren bat.
|
|
|
Harrezkero teknika berbera erabili nuen bezero denen aurrean eta ondorengo hilabeteetan sekulako emaitzak
|
lortu
nituen, azkar ailegatuz enpresako lehen saltzaile izatera.
|
|
|
Salmentak hobetzeko sistema iraultzailea asmatu nuela, baina inoiz ez zidaten kontratu bidez aitortu, gainera nire sistema erabiltzen hasi ziren enpresako gainontzeko komertzialak ere. Enpresak etekin itzelak
|
lortu
zituen eta niri ez zitzaidan ezer ailegatu.
|
|
|
Pentsa dezagun euskaltegian bi urte eman dituen Bilboko norbaiti buruz eta demagun euskaraz moldatzea
|
lortu
duela pertsona horrek.
|
|
|
Irantzu Oses euskarari buruz ari zitzaigun euskaraz, ulertzen ez nion zerbait
|
lortu
nahi zuelako gure kooperatiban.
|
|
|
Kooperatiba euskaltegiz mozorrotu nahi dugula diozu, baina ez da zehazki horrela, euskaltegira doan pertsonak barneraturik daramalako euskara ikastearen agindua edo auto agindua. Guk, ordea, guztiz kontrakoa
|
lortu
nahi genuke: euskararen zabalkundea erabat bereizi aginduetatik.
|
|
|
Heldu gara bulegora eta Roberto hasi zait hasperenka haaaeta gero ufadaka —ufff— era pausatuan. Bere burua lasaitzea
|
lortu
duen norbaiten antzera.
|
|
|
Ez zuen batere hotzik egiten, halere arropa lodi estua jantzi behar. Modu bortitzean makurtu eta oin bakoitzarekin lauzpabost kolpe lurrean jo ostean kostata
|
lortu
nuen eskiko botetan sartzea. Laranja fosforito parea zen, apur bat zaharkitua.
|
|
|
Maldan behera irten nintzen ziztu bizian eta inongo kontrol barik. Eskerrak gorputza albo batera botata erortzea
|
lortu
nuen estropezu larririk gabe.
|
|
|
Kezka aurpegiz argudiatu nuen laneko paper batzuk begiratu behar nituela eta aitaren erabateko baimen lokartua
|
lortu
nuen" errudun sentitu gabe" alde egiteko, bestela egon ezak jango ninduen bertan.
|
|
|
Itsaso nahastea
|
lortu
nuen, baietz erantzun baitzidan.
|
|
|
Agian dugu patente propiorik
|
lortu
kolunpioarentzat, aldez aurretik patentatuta omen dauden beste ideia batzuetan oinarritzen delako.
|
|
|
Okerrago izan zitekeen, artean
|
lortu
bainuen goizez ez erretzea, nahiz egunetik egunera pilatzen joan zitzaidan kalera irteteko gogoa eta ez nekien noiz arte eutsi behar nion.
|
|
|
Ezker abertzalearen utopia igualitarista hemen
|
lortu
da ala inon ez da lortu, bere akats eta inperfekzio guztiak barne.
|
|
|
Ezker abertzalearen utopia igualitarista hemen lortu da ala inon ez da
|
lortu
, bere akats eta inperfekzio guztiak barne.
|
|
|
Independentzia kontzeptua ardatz hartuta beste kanpaina erraldoi batzuk antolatu zituzten publizistek eta orduan bai
|
lortu
zuten gizonak erakartzea, munduan gehien erretzen den marka bilakatu arte zaldun bakartion tabakoa (baita nire gogokoena ere).
|
|
|
Iazko Maiatzetik nago Irantzurekin, bere ondoan esertzea
|
lortu
bainuen herriko euskara elkarteak San Martin parkean antolatu zuen udaberriko jaian.
|
|
|
Udaberriko jaiari esker maiatzeko egun hartan urte batzuk lehenagoko giro errepikaezina berreskuratu genuen, beharbada hogeita bost urte lehenago gaztetxean ibilitako adinkide asko oso aspaldiko partez elkartu ginelako eta egun batez
|
lortu
genuelako laurogeiko hamarkadara bueltatzea ere, garai hartan bezala oraindik zoragarri dagoen San Martin hariztian.
|
|
|
Abokatua lanbidez, 1885ean argitaratu zuen Escualdun Gazeta aldizkaria hiriko komunitate euskaldunarentzat. Harpidetza eskasengatik hiru ale besterik ateratzea
|
lortu
ez bazuen ere, Biskailuzen ahaleginak merezimendu izan zuen. Aberats okitua izatetik pobre alkoholizatua izatera pasatu zen eta gazte hil.
|
|
|
Ariben, Aezkoa (N) ibarrean (1811), adibidez, bertakoak kexu azaldu ziren apez berriak"... unicamente sabe laydeoma castellanay no la bascongada, que es la que reyna en este Pas, y la que naturalmente practican sus habitantes en general, como unica que aprenden". Kasu honetan euskalduna igortzea
|
lortu
zuten bi urte geroago (1813)"... bascongado cuia ideoma exerce muy bien" kontutan hartuz herritarrek"... no poseen otra ideoma que la natiba bascongada".
|
|
|
Gaur egun aski eztabaidaturik bada ere, Gaztelera Kantabria, Burgos eta Errioxa lurraldeetan garatu omen zen, Euskararen lurraldearekin ukipenean; honek bere garapenean eragin zuzena izan zuen, Gaskoian bezala. Ondoren, Gaztelak musulmanen bizkar egindako hedapenean
|
lortu
zuen nagusitasunak ekarri zuen, halaber, bere hizkuntzarena (Espainola bilakatuz), gaur arte luzatu den egoera.
|
|
|
Lizarrako judutegia jazarririk eta birrindurik izan zen, beste asko bezala. Agintariek Iruñekoa eta Tuterakoa babestea
|
lortu
bazuten ere, sarraskia gaitza izan zen.
|
|
|
Galipentzun (N), une jakin batean, irakasleak
|
lortu
zuen haurrak erdalduntzea, Jose Mateo galipentzuarrak azaldu zuen bezala (1730):
|
|
|
Irakasleak ez zuen haurrak erdalduntzea
|
lortu
, nahiz bidea eman, gizartea hala ereaski trinkotuta zegoelako bertan eta inguruan; horren froga da, berrehun urte geroago, Euskara oraindik arrunta dela herrian.
|
|
|
Blokeoak iraun zuen bitartean, frantsesek bere armadaren berri espero zuten, horretarako mezulariek etsaien artetik iragan behar zuten setiatutako hirira sartzeko. Iduri du batek
|
lortu
zuela holako balentria, blokeoko armadaburuak kontatua: "... se introdujo en la Plaza un soldado de Gendarmeria Frances, que venia del Exto.
|
|
|
" (1813). Alegia, jendarme euskaldun batek
|
lortu
zuen hori, nafar gisajantzirik eta Euskaraz mintzatuz, garai hartan oharkabean ibiltzeko modu bakarra, nonbait.
|
|
|
Herri hauek sortutako egitura politikoek ez zuten luze iraun, ondoren, bide bera segituz, heldu zen herri bisigodoak suntsitu zituelako. Herri honek Erroma ordezkatu nahi izan zuen, bai eta
|
lortu
ere, sistema politiko iraunkorra eraikiz eta errege bisigodoen dinastia luzea finkatuz. Toledo hiriburu bilakaturik, bisigodoen politikak ahalik eta lurralde handiena menperatzea zuen helburu, legedi eta erlijio beraren pean.
|
|
|
Askotan, bien etsai ziren frankoen kontra ibili beharra izan zuten, harik eta Eneko Aristak eta Banu Kasitarrek, Iruñeko kontrola baskoi batzuen laguntzaz
|
lortu
nahi zuten Eblo eta Aznar konte frankoak 824 urtean garaitu zituzten arte. Frankoen azken saioa izan zen Pirineoetako hegoaldean zabaltzeko; une honetan Eneko Arista Iruñeko errege bilakatu zen.
|
|
|
Antso lll.a Gartzes Nagusia() erregearen denboran erresumak hedapenarik handiena
|
lortu
zuen, irudiko mapak erakusten duen bezala.
|
|
|
Hala ere, Arantzadiren ekimenez, Euskararen aldeko guztiak bilduko lituzkeen elkarte bat sortzea
|
lortu
zen: Eskualtzaleen Biltzarra (irudian), Herri osorako bazen ere, emeki emeki Iparraldera bakarrik mugatu zen.
|
|
|
Konkista odoltsua eta latza izan zen, 1512an hasi eta 1530 arte finkatu ez zena, nafar erregeek lurraldea berreskuratzeko egindako saioengatik. Baxe Nafarroan konkistatzaileek ez zuten herritarren kolaborazioa luzaro
|
lortu
eta, une batetik aurrera, intsumisioa erabatekoa zen, eskualdearen kontrola ezinezkoa; horrela, okupazio armadak zituen behar guztiak (jana, dirua, armak, animaliak...) Iruñetik igorri behar ziren. Egoera ikusirik, Karlos enperadoreak.
|
|
|
Bitartean, Arroxela La Rochellehirian zegoen Juana erreginak armada bat osatzea zuen
|
lortu
eta segidan bere lurraldeetara igorri; armada honek hamabost egunetan bota zituen frantsesak, erreginaren boterea berreskuratuz.
|
|
|
Lopezek lanpostua
|
lortu
zuen 1546an.
|
|
|
Bilbon 1957an sortu zen lehenengoa, San Nikolas parrokian eta katekesia bezala aritzen zen, apezpikuak jakin eta 1958an itxi arte. 1965ean sortutako Resurreccion Ma Azkue ikastola, aldiz, legeztatzea
|
lortu
zen.
|
|
|
Bost urte geroago legeztatzea
|
lortu
zuten Olabide ikastola 1963an hasi zen Gasteizen.
|
|
|
hezkuntza inspektorearen baimena, egoitza, 27 haur, hiriko aldizkari guztien laudorioak... hasteko eguna iritsi zelarik, gobernadoreak itxi egin zuen. Bi urte geroago, aldiz,
|
lortu
zen Uxue ikastola irekitzea hirian; ikasturtearen buruan 320 ikasle bildu zituen.
|
|
|
Eskola publiko deritzan arloan ere, 1977 urtetik aurrera, Euskara zabaldu zen Hegoaldeko ikastetxeetan, hizkuntza eredu desberdinekin (D osoki euskalduna den eredu bakarra, B eta A ereduak). Iparraldean ere elizak dituen zenbait ikastetxetan eta sare publikoan Ikas Bi erakundearen bidez, Herriko mintzairak toki bat
|
lortu
du.
|
|
|
Laburbilduz, alde batetik, historian sekulan baino euskaldun gehiago eta, oro har, prestatuagoak (alfabetizatuta, eskolatuta...) daude Herrian, eta (duela gutxi arte) pentsa ezinezko aurrerapenak
|
lortu
dira alor ugaritan: kultura ekoizpenean, irakaskuntzan, komunikabideetan.
|
|
|
Euskarazko egunkari bat plazaratu izana herri ekimenik garrantzitsuenetako bat izan zen joan den mendean. Xede hori hartu zuen Argia astekariaren baitako jendeak, Joxemi Zumalabe buru, herritarrengan egitasmoa ongi transmititzea
|
lortu
zuen herriz herri egindako kanpainan. Akzioak salduz, abiatzeko behar zen gutxieneko dirua bildurik, 1990ean Durangoko liburu feriaren karietara, Euskaldunon Egunkaria ren lehen alea plazaratu zuten abenduaren 6an.
|
|
|
Nik dakidala, mediku egon zen bizi guzian. Alta,
|
lortu
zuen nehork lor ez zezakeen eragina, artista guzien burtzoratzeko oihartzuna. Hemen gaindi segurik.
|
|
|
Bere erritoak eta maisuak baditu, baina ez dira ministerio bati lotuak. Hortik dator, Hegoaldean euskal gastronomiarekin
|
lortu
den bezala, establishmentaren kultura litzatekeen baten egitean dituzten zailtasunak, trikitixa txapelketa eta beste. Bada Tapiak duen zerbait eta beste batzuek ez dutena.
|
|
|
Sortzen dute euskal konplexatua deitzen dudan arketipoa. Euskal munduak
|
lortu
instituzioak holakoez beteak dira. Euskal kultura beren getthotik atera behar dute (zein?) eta kanpotik ekarri behar dituzte aholkua eta eredua, barnekoa ezagutu gabe.
|
|
|
Chiara baldin bazen bidaldi hura gehien itxaron zuena, ez zeukan irrika txikiagoa maisu Otto printzearen idazkariak. Izan ere, gutunketa garaian halako intimitatea
|
lortu
bazuen neskatxa veneziarrarekin, intimitate paperezkoa izan arren, beste baten izenean idatzi eta jasotako gutunak izan arren, geroztik, ezkontza gauzatu zenetik, hurbilago bai, hurbilago ikusten zuten bere begiek Chiararen begitarte argia, baina aldi berean urrundu egin zitzaion, ezinbestean urrundu ere: orain emakume ezkondu bat zen, bere jaunaren semearekin esposatua, eta begirune berezia zor zion, horrenbestez; bestalde, jendez inguraturik egon ohi zen beti Chiara, gorteko emakumeen artean eskuarki, eta lekuz kanpokoa izango zen berak gorteko idazkari batekharekin mintzatu nahi izatea, ez bazen Chiara bera aldian behin beregana zetorrena, liburu eske edo; eta, azken batean, zer esango zion berak, eskribau xahar, konkortu eta burusoilduak, horrelako izaki miragarri eta zerutiar bati?
|
|
|
Eta orduan Ottok kontatu zion nola Ahmeden atzetik ibili zen, nola harekin batera atera zen kalera, nola
|
lortu
zuen Fatimaren mezua, eta zer zen, egiazki, mezu hark zioena.
|
|
|
Ottok
|
lortu
zuen Chiara lasaitzea, eta ondoren azaldu zion nola, Ahmedek zeraman mezuaren ordez, beste bat idatzarazi zuen, eta Fatimaren herriko saltzailearen bitartez Omarri helarazi. Emakumearen galderen aurrean, barruko irria ozta ozta ezkutatuz adierazi zion Ottok mezu berriaren edukia:
|
|
|
Casablancan langile, erresistentzia urbanoan ibili zen. Frantsesek preso hartu eta ihes egitea
|
lortu
zuenean, Arrif aldean babestu eta hango Liberazio Armada antolatu zuen. 1956ko maiatzean, Liberazio Armadak borroka jarraitzearen arduradunetakoa izan zen.
|
|
|
Bigarren Gerla Handiko drama erromantikoa da: protagonistak aukeratu behar du maite duen emakumea
|
lortu
ala emakume hori bere senarrarekin Vichyko gobernuaren menpeko Marokotik eskapatzen lagundu.
|