Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 41

2000
‎Egia da, euskararen zerbitzuko egarri hau bere etxekoen artean elikatzen delairaunkorki. Jone, haren emaztea, lehenetariko andereño bat orduko Euskal Herrikoegun ilun haietan!
2004
‎Hausturen edo transgresioen maiztasun erlatiboak, haatik, ez du debekuaren unibertsaltasuna auzitan jartzen. Intzestuaren debekua, beraz, gizarte arau bat da, lehenetariko bat gainera, lehena ez bazen izan. Eta arau sozial honi esker, besteak beste, gizartearen artikulazioa eratzen da.
2006
‎– Indioekin kontaktuan sartu ziren lehenetariko europarrak euskaldunak izan zituan. Euskaldunek eta indioek amankomunean zeukatena, ingelesez ez jakitea zuan, besteak beste.
2007
‎Bikromatoaren argiarekiko sentikortasuna ezaguturik (1839an Mungo Ponton ek aurkituta) gelatina, goma arabigoa edo beste antzeko substantzia batekin batera argitan esposatu ondoren geruza disolbaezina eratzen zen. Ikatz kopietan bikromato gelatinak pigmentu bat aglutinatzen du (ikatz pigmentua lehenetariko bat izan zen) eta negatiboaren azpian argitan jartzen zen. Gelatina kontuz ur epeletan garbitzen zen, ukitu gabeko aldeak disolbatzeko.
2008
‎Erreferentzia estandarra dira hizkuntza lantzeko. Informazioaren gizartean, hizkuntza batek duen garrantzia neurtu nahi denean, aplikazioak garatzeko dituen baliabide linguistikoak aztertzen dira gaur egun. Baliabide horien artean, corpus handien garapena lehenetariko helburua izan ohi da.
‎Orduan, Espainiako Bankuaren Erreklamazio Zerbitzura jo zuten bezeroek, esanez “inoiz ez zutela transferentziarik egin ordenagailuaren bidez, eta ez ziotela inori gakoak eman inongo bitartekoren bidez”. Nahiz eta Espainiako Bankuak arrazoia eman kontsumitzaileei, Bancajak “ez zuen bere gomendioari jarraitu” dio epaiak, Adidae ren hitzetan, “kontsumitzaileei banku elektronikoan egindako iruzurrari buruzko Espainiako lehenetariko bat da”. Azken urtean nabarmen handitu dira phishing kasuak.
‎Alderdiko 14.303 bazkidea zen. Era berean, sortu berri ziren SSetako lehenetariko kidea izan zen; 168.a, hain zuzen.
2009
‎Laguntza humanitarioa eskaintzera etorritako idazle emakumeen eskutik heldu ziren gerrariburuzko emakumeek idatzitako lehenetariko testigantzak (Usandizaga, 2007). Bestalde, gerraerreportariek eta kazetariek berebiziko garrantzia hartu zuten.
2010
‎Haren hegazkinean eta harekin batera itzuli zen Espainiara Felipe Gonzalez Franco hil ondoren. Eta urte batzuk geroago haren hegazkinean eraman zituzten lehenetariko euskal deportatuak Venezuelara.
‎Agentzia honek Lapurdiko 12 herri biltzen ditu (Hendaia, Biriatu, Urruña, Azkaine, Sara, Ainhoa, Senpere, Ahetze, Arbona, Getaria, Donibane Lohitzune eta Ziburu) eta beste jarduera batzuen artean SCOT honen garapenazarduratzen ari da. 2005ean onartu zen Frantziako lehenetariko bat bihurtuz, eta, Baionakoari gertatzen zitzaion bezala, udalerri hauen hiritartze prozesuak gidatzenditu. Horrela, bada, 12 udalerri hauek SCOT LEAk esaten duena bete behar dute.SCOT honek 10 urteko epearekin onartu zenez, 2015ean berriro osatu edo ebaluatu da.
‎Hala ere, beste egur mota batzuez gain, beste material ugari landu zituen denborarekin; burdina, altzairua, brontzea, harria, beira... Eskultura publikoak egiteko beira zuntza erabiltzen lehenetariko artista izan zen, esaterako.
‎Konkistaren ondoren, Gaztelako erregeek desegituratu zuten bertakoa, nafar erregeen aldekoa zelako. Honek, ondorioz, Euskararen lehenetariko aldarrikapen ofizialak ekarri zituen. Honen adibide dugu Iruñeko apezpikuen kasua; Aita Sainduak baimenduta, hauen izendapena Espainiako erregeen eskuetara pasatu zen, ez zen gehiago Iruñeko kalonjeek hautatua izango, ordu arte izan zen bezala.
2011
‎Inguruko lekuak dira, ezagutzen dituenak. Pertsonarik ez du margotu izan, lehenetariko lanen batean salbu. Ezta itsasorik ere, lan bakarrean agertzen da itsasoa erakusketan?. Areto erdian, marrazkiak egiteko erabili izan dituen hainbat koaderno, objektuekin osatutako kutxak, anaiaren diskoetako azalak eta berde koloreko bala baten marrazkia?
2012
‎Haiek hasi ziren bilketa hori egiten, eta gerora sortu zen folklore hitza. Grimm anaiak izan ziren lehenetariko batzuk, eta 1812an kaleratu zuten lehen ipuin bilduma, orain 200 urte. Gerora, apurka apurka joan zen hedatzen bilketarako joera hori Europan.
‎Urrunetik dator Gernikaren erreferentzialtasun sinbolikoa, eta berau ulertzeko, Historiaurreraino salto egin behar dugu. Izan ere, Urdaibai natur gune berezian ezagutu baitziren gurean gizakien lehenetariko biziguneak, gaurko Gernikatik oso hurbil den Santi Mamiñe kobazuloen babesean, hain zuzen ere. Ingurune aberats horretan garatu zen Erdi Aro urrunean Gernika izena hartuko zuen populazioa, nekazal eskualdearen merkatu txiki modura, eta XIV. mendean eman zioten hiribilduaren antolaketa.
2013
‎Nasa yuwea herri, eskualde, nazio eta nazioarte mailan sustatzen ari dira. Biziberritze prozesua izpiritualtasunetik zuzentzen da eta taldearen lehenetariko ekimena hizkuntzaren egoeraren autodiagnostikoa egitea izan da, familiak, eskolak eta herriak bisitatuz eta behatuz. Nasa yuwe eskolak ere sortu dituzte, hizkuntza irakasteko eta alfabetatzeko, eta metodologia beregainak lantzeko eginkizun horietan.
‎Hekimen elkarteak euskara hutsean ari diren berrogeita hamar hedabide baino gehiago biltzen ditu. Diru laguntzen politikari eragitea da bere asmo lehenetariko bat, eta azken hilabete honetan hainbat bilera egin ditu eragile ugarirekin, besteak beste, Eusko Legebiltzarreko alderdi politikoetako ordezkariekin, euskal hedabideek dituzten proiektuak eta hurrengo urteetarako asmoak azaltzeko. Bilera horietan, Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuen gaia izan da nagusi.
‎Tropa frankisten atzeraldia irudikatu gura dute apirilaren 28an Elgetan, eta prestaketa lanetan murgilduta dabiltza Intxorta 1937 kultur elkartea eta Udala. Apirilarekin Elgetan egin ohi duten omenaldia berezia izango da aurten," Euskal Herrian tamaina honetako lehenetariko errekreazioa izango da", esan du udal turismo teknikari Iraitz Lazkanok. " Tradizio handia dago Estatu Batuetan, eta Espainian aldean ere egin dira, baina inguruotan dimentsio honetakorik ez".
2014
‎Biak elkartuta, Joxi abesten eta gitarra akustikoarekin, eta Iker gitarra elektrikoarekin, abestiei koloreak gehitzen. Bitxikeria gisa, beraien lehenetariko emanaldia Tortura Sistematikak izan zuen behin behineko berpiztean izan zen.
‎Martin Azpilkueta lehenetariko bat izan genuen kontzeptua bera azaltzen. Hau da, baldintza berdinetan (ceteris paribus), orainaldiko ondasunak etorkizunekoak baino baloratuagoak direla.
2017
‎Laginak handik eta hemendik hartu ditut, txikitik eta handitik. Ziklo bat amaitzen ari den zurrumurrua aspaldi entzuten da (Topaguneak 2011n egin zuen kongresua izan zen lehenetariko deia, nire ustez), baina urtetik urtera forma hartzen ari da: euskalgintzek ziklo bat bete ei dute eta ziklo berri bat abiatu behar dute, astiro astiro eta erabateko iraulketarik gabekoa izango dena.
2018
‎1960ko hamarkadan hasi ziren profesionalak eta pazienteak arreta jartzen alor klinikoetan gertatzen diren komunikazio egoeretan, eta zenbait ebidentzia ere biltzen hasi ziren komunikazioaren eta pazienteen gogobetetze mailaren arteko korrelazioaz. Adibideren bat emateagatik, lehenetariko erreferentziatzat hartzen da pediatren komunikazio trebetasunen eta gurasoen gogobetetze mailaren arteko korrelazioa frogatzen zuena (Korsh et al. 1968). Ebidentzia horien beste adibide bat da sendagile paziente komunikazio eraginkorrak osasun arretaren emaitzetan, zehazkiago, tentsioaren eta diabetesaren kontrolean eragina zuela agerian utzi zuena (Kaplan et al. 1989).
‎Gizakiak sortzen dituen mekanismoek gizakiaren ongizatea areagotzeko izan behar dute. Hau zen erabiltzen genuen lehenetariko formulazioa. Ekonomiak, globalizazioak, merkatuek eta abarrek ezin dute justifikatu gertatzen den hainbat aldrebeskeria.
‎Iruñeko Radio Requeten aritu zen eta bere saioan ipuinak eta bitxikeria historikoak antzezten ziren. Eleberri beltza ere landu zuen lusiurandum izenburuko lanarekin (Iruñea, 1950, Graficas Gurrea argitaletxea), gurean egin den lehenetariko polizia eleberria.
‎euskara eta bertako lege eta ohituren aldeko lehenengo elkargoa. Baina agian izaera aitzindaria askoz ere zabalagoa izan zen eta Nafarroako lehenetariko kultur elkargoa izan zen, akaso lehena (Nieva Zardoya, 1999).
2019
‎Adberbioen artean hemen adberbioa izan zen eskuratu zuten lehenetariko bat, lehenbizikoa ez bazen. Hemen adberbioaren beharra sumatzeko ez zitzaien aukerarik falta; bertze aginte esaldi batzuk asmatu zituzten, hala nola, leku batean etzanda egoteko:
‎Arrazoi handia eskuratu dugu, bai; baina, baldin horri gehitzen badiozu gure aspaldiko arbasoek, hasmenta hartan, ez zutela eskura holako gramatika osagarririk, eta zituztenen artean esaldi xume eta motzak osatzeko baino ez zutela balio, bada, bi gauza batera argitu ditugu aipaturiko hauta horrekin: lehenbizikoa, gure aztarnategian, hondora joan ahala, subjuntibozko esaldiak direla desagertzen joanen diren lehenetariko batzuk; are gehiago, menderakuntzan eratzen dugun edozein esaldi, arrazoi beragatik, murrizten joanen da. Eta bigarrena, euskararen jatorrira hurbiltzerakoan, behinik behin, ez dugu hutsik eginen onartzen badugu gure aztarnategiko azpiko geruzetan esaldi bakunak eta beregainak soilik agertuko zaizkigula.
2020
‎Dagoeneko hamarnaka kontu aurki daitezke sare sozialetan, zein baino zein jarraitzaile gehiagokoak. Hain zuzen ere, Bilboko bi lagunek sortu zuten Instagrameko euskarazko lehenetariko meme kontua: @trapnaldo.
‎Bilboko Unibertsitatean, Zientzia Fakultatekoa izan zen lehenetariko talde bat, Z EKT izenekoa. 1973tik kultur jarduerak eta euskara ikasteko eskolak antolatzen zebilen, eta han ibili zen Laura Mintegi (Lizarra, Nafarroa, 1955).
‎LODEk partaidetza ahalbideratzeko erakunde berriak sortu zituen: Ikastetxetako Eskola Kontseiluak, Estatuko Eskola Kontseilua 1985ean, eta gero, Erkidegoko Eskola Kontseiluak, Euskadikoa lehenetariko bat izan zelarik.
2021
‎2001 urtean eta Biktimen Legearen ondorio lehenetariko gisa, Aznar Gobernuak eman zion Meliton Manzanasi, Gestapoaren kolaboratzaile, torturatzaile eta Gipuzkoako Brigada Politikosozialaren buruari, domina antzeko bat, alegia AReal Orden de Reconocimiento Civil a las Vtctimas del Terrorismo" delakoa. Eztabaida nahikoa handia izan zen, Manzanas errepresio frankistaren ikur bat baitzen, baina 1999an Parlamentuak ATerrorismoaren Biktimekiko Elkartasun Legea" (Ley de Solidaridad con las Vtctimas del Terrorismo) onartuz geroz garbi gelditu zen >biktima= guztiak ETAk >asasinatuen= artean zirela eta ETAren inguruko militante edo laguntzaile edo zale guztiak >biktimarioak= baizik ez zirela.
‎Gloria Rekarte izan zen emazte aktibista ezagunen lehenetariko bat.
‎Barneko disidentzien lehenetariko oihartzun publikoa:
‎Nire ustez, paragrafo horiek ETAk bere burua estatu gisa ikusteko zuen jaiduraren lehenetariko lagin bat izan dira.
‎Joseba Goikoetxea zen Ertzaintzaren lehenetariko bat, EAJko militante zaharra eta Retolaza buruzagi historikoaren konfiantzakoa. AVCSko taldean104 ibilia, handik atera zen Ertzaintzaren unitate berezia (Grupo Especial de Intervencion deitua), Begoñan esku hartu zuena.
‎Prentsak ETA Erakundean ageriko zen erreinsertzio bidean lehenetariko bat bezala markatu zuen.
2022
‎Sarrera. Garun istripu baskularrek izugarrizko eragina dute gizartean, hilkortasunaren eta helduen desgaitasun fisiko iraunkorraren lehenetariko kausa izateaz aparte, pazientearengan eta familian sufrimendu handia eragiten dute. Iktus iskemiko akutuan genero desberdintasunak agerian geratu dira, alde horien zergatia oraindik ezezaguna izaten jarraitzen duen arren.
‎Sarrera. Garun istripu baskularrek izugarrizko eragina dute gizartean, hilkortasunaren eta helduen desgaitasun fisiko iraunkorraren lehenetariko kausa izateaz aparte, pazientearengan eta familian sufrimendu handia eragiten dute. Iktus iskemiko akutuan genero desberdintasunak agerian geratu dira, alde horien zergatia oraindik ezezaguna izaten jarraitzen duen arren.
2023
‎Arestian aipatu bezala, ERA.EUSen markoa" Euskaraz ikasten duten haurren gurasoentzako laguntza eta baliabideak" markoa eskaintzea da. Beraz, gai horren inguruan Interneten zegoena arakatzea izan zen lantaldeak hartu zuen lehenetariko lana. Aipatutako helburua aintzat hartuta, gurasoentzako baliagarriak izan zitezkeen edukiak bilatu, kalitatearen arabera hautatu eta sailkatu zituzten, modu erakargarri eta ulergarri batean aurkezteko guraso euskaldun zein erdaldunei.
‎E28J ko plataformak antolatutako topaketa batzuetan, Asier Rikarte, nire lehenetariko haurra, eskuekin mugimendu batzuk egiten ari zen, eta iruditu zitzaidan vogue dantzatzen ari zela. Harengana hurbildu, eta esan nion elkartzen ahal ginela Parisen ikasitakoa erakusteko.
‎Halakoak harreman ofizialentzat zeuden gordeta, benetako harremanentzat. Agian hura izan zen zuregandik jaso nuen lehenetariko zaplaztekoa. Beste maila batean sentitu nintzen.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Berria 9 (0,06)
Pamiela 6 (0,04)
Maiatz liburuak 6 (0,04)
UEU 3 (0,02)
Bat Soziolinguistika Aldizkaria 3 (0,02)
goiena.eus 2 (0,01)
Osagaiz 2 (0,01)
Argia 2 (0,01)
ELKAR 1 (0,01)
Consumer 1 (0,01)
Euskaltzaindia - Liburuak 1 (0,01)
Jakin 1 (0,01)
Kondaira 1 (0,01)
Susa 1 (0,01)
Alberdania 1 (0,01)
Jakin liburuak 1 (0,01)
Konbinazioak (2 lema)
Konbinazioak (3 lema)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia