|
2001
|
|
|
baina ohiko etxebizitzaren zaharberritze
|
lantzat
hartutakoak bakarrik (1186/ 1998 Errege Dekretuaren arabera, lan jarduera babestutzat jotakoak); horiez gainera, egitura, fatxada edota teilatuetako beste lan batzuk ere, guztirako kostua erosketako prezioaren %25etik gora doanean eta lanak etxebizitza erosi denetik hurrengo bi urteetan egin badira.
|
|
|
Kontu egizu, bada, arestian bakarkako
|
lantzat
izendatu duzula Dialektika eta horrenbeste, ezagutza errealarekin topo egitea norberaren ardurapean isolatu duzu. Baina hori, Sokrate, ez al litzateke eguna definitzen saiatzea bezala, gauaren izaera zertan den jakin gabe?
|
|
2002
|
|
|
Gainera, komeni da zehaztea “laguntza” eta “haurren lana” desberdinak direla. Unicef ek uste du lana dela egunean 5 egunetan 2 ordu edo gehiago lan egiten dutenean, etxeko lanak direnean izan ezik, non
|
lantzat
jotzen baita egunean 3 ordutik gora 5 egun astean. Madrilgo Erkidegoko Adin Txikikoen Defendatzailearentzat, Pedro Núñez Morgades, “Espainian arriskutsutzat edo esplotatzailetzat hartzen den haurren lana ez da, ezta hurrik eman ere, benetako arazoa”.
|
|
2003
|
|
|
1847 urtean Juan Ignazio Iztueta gipuzkoarraren() Guipuzcoaco Provinciaren Condaira edo Historia argitaratu zen Donostian. Liburu hau, espezifikoki eta hitzaren zentzu osoan, historia
|
lantzat
har dezakegu. Euskaraz egindako eta argitaraturiko aurreneko lan historiografiko eztabaidaezina da.
|
|
|
Alta, poemaren parte handi batean euskaldunen historia kontatzen zuen. Eta zentzu horretan, historia
|
lantzat
har dezakegu. Izan ere, Hiribarrenek, Iztuetak bezalatsu, herritar euskaldunei beren iragana ezagutarazi nahi zien.
|
|
|
Hola, poema autobiografiko batean, egilea, Etxepare, behinola gartzelan egon zela aipatzen da, erregeren aurka aritu izanaz bidegabeki salaturik. Erreferentzia xume hori, jakina, ez da aski Etxepareren liburua historia
|
lantzat
hartzeko.
|
|
|
Gainera egungo parametroen arabera, historia lan gisa nekez onartuko liratekeen obrak aztertuko ditugu. Izan ere, historia
|
lantzat
hartuko ditugu, garaikoek egiazkotzat zituzten iraganari buruzko diskurtsoak (obra idatzietan jasoak) 10, nahiz egun aski sinesgaitzak iruditu.
|
|
|
Hogei urte baino gehiago daramatza eritasuna jasaten, eta, malograd transplante bat gainditu ondoren, lau ordu entxufatuta makina batera igarotzea ohiko kontua da. “Astean lau ordu hiru aldiz lan egitera behartzen nauen
|
lantzat
hartzen dut”, azaldu du. Betebehar horri baikortasun pixka batekin aurre egitea, dio, funtsezkoa da aurre egiteko; izan ere, gaixotasunak eragiten duen sakrifizioaren aurrean, “ezerk ez du balio etsiaraztea edo beherantz etortzea”.
|
|
2004
|
|
|
Ikaste
|
lantzat
har al daitezke horiek eta horien antzekoak?
|
|
2006
|
|
|
" Hala dio Emakunderen txostenak lana ez ezik, haren egileak ere ikustezin bihurtzen dira. Izan ere, etxeko lana ez da sekula
|
lantzat
hartu, zeregintzat baizik. Eta horregatik, langileek ez dute uste eurek egiten dutena lanbidea denik, okupazio edo zeregin hutsa baino".
|
|
|
pentsamenduak, ideiak eta iritziak hitzez, idatziz edo bestelako edozein ekoizpen bideren bitartez adierazteko eskubidea; ekoizpen eta sormen literario, artistiko, zientifiko eta teknikorako eskubidea; eta, azkenik, edozein hedapen baliabideren bitartez, benetako informazioa askatasunarekin komunikatzeko edo jasotzeko eskubidea (a, b eta d letrak). Artikulu horretan, publizitatearen erregulazio juridiko konstituzionala jasotzen da, bere barnean lekua bailuke publizitate komunikazioak dakarren prozesu osoak, zentzu informatiboan jota zein izaera tekniko eta artistikoa duen sortze
|
lantzat
jota. Halaber, publizitatearen ikuspegi hirukoitza jasotzen du, hau da, mezu, modu eta komunikazio bide gisa (De la Cuesta, 2002:
|
|
|
Barre egin nuen neure baitan, nire kementsu planta bere fruituak ematen ari zelako. Konturatuta nengoen eleberri eta film askotan heroiak izuti hutsak izaten direla beren barneko bizitzan; beraz, aktore onen
|
lantzat
jo behar dira haien balentriak.
|
|
2007
|
|
|
Hitzetan eta arauetan laurkitzea, analisi zientifikoaren lardaska hilotza bakarrik da. Horregatik espresio zeharo bidezko eta gisakoa da hizkuntzak izpirituaren
|
lantzat
jotzea, ekintzan eta halako gisa soil soilik baitago izpirituaren existentzia inola pentsatzea424.
|
|
|
Jakin erako artikulua gaur amaitu behar dut. Beste ordu t’erdiko
|
lantzat
hartu beharrean nago: ez daukat idatzitakoa zuzentzea beste lanik.
|
|
2008
|
|
|
Dibulgazioa nire unibertsitateko
|
lantzat
hartu lukete
|
|
|
Garai batean baino hobeto hartzen dute, baina, nire ustez, ez du merezi duen ezagutza. Lan serioa da, ondo egina, eta nire unibertsitateko
|
lantzat
hartu lukete. Egia da errektoreak berak eta beste lankide batzuek esaten dutela lan garrantzitsua dela, baina ez da oraindik guztiz nire lanaren zatitzat hartzen.
|
|
2009
|
|
|
lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale: ...oibeltasunarekin batera, ez baitzitzaizkion hartaz baizik mintzatzen; egia zen milizianoak ahalegin berezia egiten ari zirela hirian zabaltzen ari zèn etsipen giroaren aurka, baita neurri bortitzak hartuz behin edo behin ere, halakotzat har zitekeen erregimentuko koronelaren eta gainerako militar matxinatuen fusilamendua?, baina egia zen, halaber, milizianoen ezintasunaren ezaugarritzat eta azken
|
lantzat
har zitekeela ekintza hura, desesperaziotik hurbilago zegoena indar erakustalditik baino; albistearen bigarren zatiari dagokionez, berriz?, baina berri onak ditiat hiretzat???, pentsatzekoa da Domingok etxekoen egoerarekin lotu zuela, buruzagiak, lehendik ere, hargatik deitu baitzion pare bat aldiz:
|
|
|
zirkuan lan egiten zuten langileak? zirkukoa arauzko
|
lantzat
hartzekotan, jakina, zeren hartan ere bere zalantzak baitzituen Nazariok: konparatu ere ez bere fabrikako langileek egiten zutèn lanarekin, noski?!, aitortu beharra bazuen ere, bestalde, langile haietako batzuk bidez nahasten zirela, iraultzaren ipuina aintzakotzat harturik; baina ideiek nahasten zituzten langileak, ez lanak.
|
|
|
Gizonezko erretiratu guztiek lan egiteari uzten diotenean, erretiroarenaro berrira igarotzeaz kontziente izaten dira; baina ez da berdin gertatzen emakumeerretiratuen kasuan. Emakumeek lan ordainduaren amaiera ikusten dute, baina ezdute hautematen kontzeptuaren zentzu hertsian, izan ere, «erretiroa» ezinezkoa denkontutzat antzematen dute, etxeko lana «ez delako
|
lantzat
hartzen» (Agullo, 2001: 406).
|
|
|
Magoen inguruko zinta komertzialak ugaritzen ari dira azkenaldian, eta, egia esan, ez dago horien artean kalitate handiko
|
lantzat
jo dezakegunik. Harry Houdini magoaren mitoari helduta, Gillian Armstrong zuzendariak (Little Women) bazuen pertsonaia bat zukua ateratzeko modukoa.
|
|
|
Nazario Orberi, ordea, emaztearen esaldiak ez zion graziarik egiten, nahiz eta beste irri batekin ihardesten ahalegintzen zen: ...netik beleude bezala, eta, orduan, irri bihurtzeko asmoarekin egindako keinua gero eta urruntzenago zen bere xedetik, gizonak muturra okertzera egiten zuen arte... ijito transhumante arrazakotzat eta ganora eskasekotzat baitzituen Nazariok –nola hartuko zituen, bada, jauregi baten jabea zenak oihal etxoletakoak jende ganorazkotzat? – zirkuan lan egiten zuten langileak... zirkukoa arauzko
|
lantzat
hartzekotan, jakina, zeren hartan ere bere zalantzak baitzituen Nazariok: konparatu ere ez bere fabrikako langileek egiten zutèn lanarekin, noski...!, aitortu beharra bazuen ere, bestalde, langile haietako batzuk bidez nahasten zirela, iraultzaren ipuina aintzakotzat harturik; baina ideiek nahasten zituzten langileak, ez lanak.
|
|
|
lehorreko aurrerabidea, batez ere, geldiezina zen, halako eran, non hiriko atarian zeudela ziurta baitzitekeen, setioari ekiteko prest; hura, baina, ez zen bat bateko ezustekoa izan, talde politikoek bost bat egun lehenago planteatu baitzuten hiriaren ebakuazioa, gauzak gaizki zihoazen seinale: ...arekin batera, ez baitzitzaizkion hartaz baizik mintzatzen; egia zen milizianoak ahalegin berezia egiten ari zirela hirian zabaltzen ari zèn etsipen giroaren aurka, baita neurri bortitzak hartuz behin edo behin ere –halakotzat har zitekeen erregimentuko koronelaren eta gainerako militar matxinatuen fusilamendua–, baina egia zen, halaber, milizianoen ezintasunaren ezaugarritzat eta azken
|
lantzat
har zitekeela ekintza hura, desesperaziotik hurbilago zegoena indar erakustalditik baino; albistearen bigarren zatiari dagokionez, berriz –" baina berri onak ditiat hiretzat..." –, pentsatzekoa da Domingok etxekoen egoerarekin lotu zuela, buruzagiak, lehendik ere, hargatik deitu baitzion pare bat aldiz:
|
|
2010
|
|
|
Esaterako, KAE 65/ 1995, maiatzaren 8koan aztertzen den uzia izan daiteke: sententzia horrek ebazten duen kasuan, adierazpen hutseko uzi bat jartzen da, zerbitzu prestazio bat
|
lantzat
jo daitekeen edo ez galdetuz, ugazaba jakin bati egozteko hala dagokionean. Uzi hauen aintzatespenaren garrantzia epai bidezko babes eraginkorrerako azpimarratzen du Casas Baamonde, M. E. k,? ¿ Normalización de las acciones declarativas y recuperación del principio dispositivo en el proceso laboral??, Revista Española de Derecho del Trabajo, 1992/ 53 zk. Ildo beretik, oso interesgarria da bi hauen irakurketa:
|
|
|
Magoen inguruko zinta komertzialak ugaritu egini dira azkenaldian, eta, egia esan, ez dago horien artean kalitate handiko
|
lantzat
jo dezakegunik. Gillian Armstrong zuzendariak (Little Women) bazuen pertsonaia bat zukua ateratzeko modukoa:
|
|
|
Erratz kideei entzundakoak jasotzen zituen artikulu txukun baina bertzenaz arrunta zena, Argia aldizkarira bidaltzea proposatu zidan irakasleak. Unibertsitatean ikasi baduzu jakingo duzu, irakasle batek baino gehiagok euren
|
lantzat
jasotzen dituztela curriculumean ikasleek atonduriko lanak. Prentsan argitaratu zidaten lehen artikulua Bilboko jauntxoei buruzko erretratu krudela izan zen.
|
|
2011
|
|
|
langileak gorputz atalen bat edo darabiltzan tresna, ekipamendu, gailu edo materialak tentsiodun elementuekin kontaktuan jarrita edo arriskugunean sartuta egiten dituen lanak. Ez dira tentsiopeko
|
lantzat
jotzen instalazioa ondo dabilen jakitearren zehaztapen edo baldintza teknikoak edo segurtasunekoak aztertzeko egiten diren maniobrak, neurketak, saiakuntzak eta egiaztapenak.
|
|
|
Hargatik, ikerketa artikulu hauek Euskaltzaindiaren webgunetik landa, Inguma, ISOC eta Dialnet datu baseetan ere jasotzen dira. Datu base hauetan, agerkariaren aurreko zenbakietan, egile jakinek idatzi eta ikerketa
|
lantzat
har daitezkeen edukiak ere aurki daitezke.
|
|
|
Txillardegi, J. L. Davant, J. Azurmendi, J. Apalategi Txurdintxo... Txillardegik soziolinguistika
|
lantzat
har daitezkeen hizkuntzei buruzko zenbait artikulu kaleratu zituen184.
|
|
|
Horixe da Afrikako neskatoen kasua. Gainera, etxeko lana emakumeen
|
lantzat
hartzen da, dio Save the Children ek. Lanean hasten denean, ez dira ezagutzen haren ondorio kaltegarriak, ezkontzarako prestaketatzat hartzen da, enplegu emailea ongiletzat edo familiaren hedapentzat hartzen da, eta, beste batzuetan, adingabeen familiek zorra ordaintzeko erabiltzen da.
|
|
2012
|
|
|
Ehmede Xanik idatzi zuen, XVII. mendearen amaieran, eta Romeo eta Julietaren bertsioa da, gizarte estatus desberdineko gazte biren maitasun tragedia kontatzen baitu. Mem u Zin, literatura balio handiko
|
lantzat
ez ezik, abertzaletasun kurduaren abiapuntu gisa ere hartu ohi da. Tribuen arteko banaketa salatzen du Xanik, eta kurduen batasuna aldarrikatzen.
|
|
|
Xavier Le Roy (Juvisy sur Orge, Frantzia, 1963) dantza munduan ezaguna da esperimentazioa lantzeagatik; horregatik, Bartzelonako erakusketa aurkezteko orduan, ez ditu ohiko ereduak aukeratu. Bere lanik ezagunenak aurkezteko antzezpen handia antolatu du, eta hori koreografoaren azken
|
lantzat
har daiteke. Bi hilabetean, hamasei dantzari erakusketa aretoan txandakatzen dira Xavier Le Royren bakarkako pieza ezagunenak dantzatzeko, baina bakoitzak bere esperientziatik aurkezten ditu ikuslearekin elkarrizketan dabilen bitartean.
|
|
|
pentsamenduak, ideiak eta iritziak hitzez, idatziz edo bestelako edozein ekoizpen bideren bitartez adierazteko eskubidea; ekoizpen eta sormen literario, artistiko, zientifiko eta teknikorako eskubidea; eta, azkenik, edozein hedapen baliabideren bitartez, benetako informazioa askatasunarekin komunikatzeko edo jasotzeko eskubidea (a, b eta d letrak). Artikulu horretan, publizitatearen erregulazio juridiko konstituzionala jasotzen da, bere barnean lekua bailuke publizitate komunikazioak dakarren prozesu osoak, zentzu informatiboan jota zein izaera tekniko eta artistikoa duen sortze
|
lantzat
jota. Halaber, publizitatearen ikuspegi hirukoitza jasotzen du, hau da, mezu, modu eta komunikazio bide gisa (De la Cuesta, 2002:
|
|
2013
|
|
|
Zelan egin, izan ere, lana, hatz matxuratuak eragozten bazion behar bezala egitea! Eta, lanetik itzulita, are artegago itzuli ere, erdizka egindako lana fundamenturik bako
|
lantzat
zuen heinean?, ohiko itauna egin zion Albertinak:
|
|
|
Zelan egin, izan ere, lana, hatz matxuratuak eragozten bazion behar bezala egitea! Eta, lanetik itzulita –are artegago itzuli ere, erdizka egindako lana fundamenturik bako
|
lantzat
zuen heinean–, ohiko itauna egin zion Albertinak:
|
|
2014
|
|
|
Mantentze
|
lantzat
hartzen dira eraikin bakoitzak eta hartako gelek eta instalazioek bizitza tekniko osoan egoera onean erabiltzeko moduan iraun dezaten haietan egin beharreko kontserbazio eta zainketa lan guztiei, energia kontsumoa eta edateko urarena optimiza daitezen, haien segurtasuna arriskuan jar dezakeenik ezer egon ez dadin eta inguruneari erasorik eragin ez diezaioten. Lan horien guztien helburua konponketa gastuak gutxitzea da, batetik, eta bestetik, higiezinak izango duen balio galera murriztea, ingurumenerako arriskutsua izan daitekeen oro kentzea, eta instalazioak behar bezala erabiliz, aurreztea.
|
|
2015
|
|
|
Barrutik egindako kazetaritza
|
lantzat
jo daiteke Gasland. Datu ugari emateaz batera, egilea saiatu da frackingak kaltetutakoen emozioak azaleratzen, eta bereak ez ditu ezkutatu.
|
|
|
Kultuko
|
lantzat
jotzen dira zenbai telesail, gero eta gehiago. Joan ziren The Wire eta The Sopranos, baina zaleen pasioa sorrarazi duten telesail berriak iritsi dira.
|
|
|
Lan zentro berezietan lan egiteko gai ez direnei zuzendua. Ez da
|
lantzat
hartzen.
|
|
2016
|
|
|
Etxean lana egiten duten emakumeen adibidea jarriko dugu. Lan hori ez da
|
lantzat
jotzen inon eta ez du eskubide sozialik sortzen. Lurra ustiatzen da eta emakumeak lanean esplotatu, ekonomia kapitalista beraren iraunkortasunerako beharrezkoak direla antzeman gabe.
|
|
|
Emakumeei, ekoizleak baitira, gizarte estatus garrantzitsua dagokie. Gizarte kapitalista aurreratuetan, berriz, etxekoandreen etxeko lanek, oro har, apaldu egiten dute emakumeen gizarte estatusa, zerbitzu
|
lantzat
jotzen baitira, eta lan horiek nekez ekartzen baitute ageriko fruiturik. Labur esanda, ideologia burgesaren arabera, senarraren bizitza osorako zerbitzaria dugu etxekoandrea.
|
|
|
Handiak ziren etxeko ekoizpenaren presioak; beraz, gaur egun etxeko
|
lantzat
joko genituzkeen zereginek ez zeukaten ia tokirik. Gaur egungo irizpideen arabera neurtuz gero, etxekoandre zabarrak lirateke industria iraultzaren aurreko emakumeak.
|
|
|
Ekoizpen ekonomikoaren birbalioztatzeak agerian utzi zuenez, etxearen eta lantegiaren arteko eten fisikoaz landa, egiturazko eten bat zegoen, funtsezkoa, bi ekonomien artean, hots, etxeko ekonomiaren eta etekin asmodun ekonomia kapitalistaren artean. Etxeko lanek ez dute etekinik ematen; ondorioz, etxeko lanak beheragoko
|
lantzat
hartu ziren, kapitalismoko soldatapeko lanaren aldean.
|
|
|
Hedadura mugatua lortu zuen Larzabalek publiko mugatua begiratzen baitzuen. Euskal literaturako adituek fenomeno horri adi egon ziren, kalitatezko
|
lantzat
jotzen zuten batzuek, baina asko urrundik gelditu ziren begira. Barne askotan eta kanpo anitzetan landutako ikusgarrien jorratzea proposatzen dizuegu hemen.
|
|
|
Esku hartzearen asmoa da norbaitengan eragina izatea, zer edo zer aldatzeko. Alde horretatik, gerta daiteke esku hartzea tartean bidegabe sartzea dela iriztea, baina baita bitartekaritza
|
lantzat
hartzea ere.
|
|
|
Amaitzeko, honela mintzatu da: . Erran nahi dut liburu hau ez dudala behin betiko
|
lantzat
hartzen. Ezta gutxiagorik ere!
|
|
|
Baionako Bulletin de la Societe des Sciences, Lettres, Arts et dEtudes Regionales aldizkariaren XLIV. zenbakian, 1923.ean, eta liburu soil gisa, Baionako Foltzerenean 1924.ean. Lan horren inguruan Laurent Apestegik" Encore Semetchia" artikulua agertu zuen Gure Herria aldizkarian, eta gauza nabaria da Decrepten lana ez zela bere gustukoa, edo bederen, euskal
|
lantzat
ez zuela:
|
|
|
Unzuetak dioenaren arabera, lan horretan irakur daitekeen Arakistainen ekarria mirarien kontakizunei dagokiena dugu. Agertzen diren bertsoak ere Arakistainen
|
lantzat
jo litezke:
|
|
2017
|
|
|
Adituren batek John Truttwell izenpean 1909an argiratutako beldurrezko ipuin bilduma bat," New York underground" izenekoa, Ferreiraren
|
lantzat
hartu du. Gehienek, ordea, izen hura goitizena dela ukatu gabe, liburu horren benetako egilea Hanna Willson dela esaten dute.
|
|
|
nagusientzat edo etxetik kanpo egiten zenean. Baina etxean lan indarra erreproduzitzeak izan zuen garrantzi ekonomikoa eta kapitalaren metaketan bete zuen funtzioa ikusezin bihurtu ziren; halako berezko bokazio batekin nahasi zen erreprodukzioa, eta, emakumeen
|
lantzat
–hartu zen.
|
|
|
28 Ciompiek artilea garbitu, orraztu eta koipeztatzen zuten, ondoren landua izan zedin. Espezializatu gabeko
|
lantzat
jotzen zen, maila sozial baxuenekotzat. Ciompi mespretxuzko izendapena zen:
|
|
|
lan guztiak lagungarri ziren familiaren mantenurako. Emakumeek, lursailetan lan egiteaz gain, haurrak hazten zituzten, jatekoa prestatu, garbitu, harilkatu eta baratzea zaintzen; haien etxeko jarduerak ez ziren balio txikiagokotzat jotzen, eta ez zituzten harreman sozial desberdinak eragiten gizonekiko, gero diru ekonomian gertatuko zen bezala, etxeko lana egiazko
|
lantzat
hartzeari utzi ziotenean.
|
|
|
Eta aisialdia da zinemara edo kontzertuetara joatea, beste batek ematen dizu zerbait eta zuk jarduera pasibo bat egiten duzu. Norberak egin dezakeen hori
|
lantzat
hartzen da, neketzat. Orduan, diru pixka bat eman eta beste batek egin ahal badizu, hobeto.
|
|
|
1 Kapitalismoaren sorreratik, emakumezkoek egin beharra izan duten lana, eta oraindik ere nagusiki egiten jarraitzendutena, zaintzak eta lan domestikoari lotutakoa, ekonomia merkatuan baliorik produzitzen ez duenez, errekonozimendu sozialik gabea bilakatu da, garrantzia kendu zaio, ikusezin egin da, eta
|
lantzat
kontsideratuaizateari utzi zaio. Baina hau ez da edozein lan.
|
|
|
Feminismoan ohikoa da pentsatzea edozein testuingurutan hauteman daitezkeela zaintza
|
lantzat
hartzen ditugun zereginak, gure gizartean duten tankera eta antolaketa modu berarekin. Ez gara ohartzen lan horiek zentzu osoa hartzen dutela antolaketa sozial eta ekonomiko zehatz batean, non ekoizpen eta gizarteratze bide konkretuak bultzatzen diren, non gizonezkoak merkaturako ondasunen ekoizpenera eta emakumezkoak zaintzara orientatzen dituen lan banaketa sexuala ardatz nagusietako bat den.
|
|
2018
|
|
|
Gaur egungo feministek, berriz, maiz esaten dute ustekizun horrek agerian uzten duela iraganeko feminista haiek barru barruraino murgilduta zeudela eremu pribatuan, ez zirela gai hortik harago begiratzeko, eta besterik gabe onartzen zutela sexu ezberdintasun naturalaren arrazoibide patriarkala. Egiazki, aintzat harturik patriarkatu modernoaren barruan mundu zibil maskulinoan egiten direla herritartasunaren alderditzat eta
|
lantzat
jotzen diren jarduera guztiak, feministek gauza bermaezin bat eskatzen dute emakumeen eginkizunak (pribatuak) berraztertzeko eskatzen dutenean. Nolanahi ere, lehengo feministak sexu ezberdintasuna adieraztearen problema politikoaren kontra borrokatzen ziren berdintasun juridikoa eta emakume gisa aitortuak izatea eskatzen zutenean, eta aldarrikatzen zutenean beren herritartasunaren parte zela eremu pribatuan emakume gisa egiten zuten hori.
|
|
|
etxetik irteteak, azken batean, oso esanahi ezberdina du senarrarentzat eta emaztearentzat. Maskulinitatean, gizon izatearen barruan, funtsezkoa da egunean zortzi ordu ematea lantoki batean eta etxera soldata bat ekartzea; bereziki, eskuz eginiko lan gogor eta zikina jo izan da gizonen
|
lantzat
. Emakumeen lan gisa, berriz, zenbait lan garbi eta xehe diseinatu izan dira, baina horrek ez du esan nahi ez gizonei eta ez emakumeei iruditzen zaienik halako lanek feminitatea areagotzen dutenik.
|
|
|
âDeabru
|
lantzat
daukak nire pintura, baina deabruak ez zidak oraindik kontatu purpura tinta berri berri horrez zahar trazak lor  tzeko sekretua âesan nion irribarrez, antzara luma purpura tintan bustirik.
|
|
2019
|
|
|
Occupy Wall Street mugimenduarekin oso lotuta ibili zen David Graeber ek ekarri du kaka lanaren gaia bere azken liburuan. Bildu dituen datuen eta inpresioen arabera gero eta jende gehiagok kaka
|
lantzat
dauka egunean zortzi orduz egiten duen hori. Graeberren kalkuluek langileen heren batetik gorako taldea erakusten dute.
|
|
|
Prostituzioa sexu
|
lantzat
hartzeak sexuari buruzko ikuskera hau normaltzen du: gizonek beren zakila emakumeen alu, aho eta ipurtzuloetan sartzeko eskaera asetzea dela sexua, emakumeon desirak gorabehera.
|
|
|
" Itsasoaren isiltasuna" ren harrera, edonola ere, polemikoagoa izan zen atzerrian: Frantzian erresistentziako eta erresistentziaren aldeko
|
lantzat
hartu bazen ere, kritiko batzuek, ezbaian ipini zuten egile ezezagunaren konpromisoa kausaren alde; bat edo bat atzean propaganda alemaniarra egon zitekeela espekulatzera iritsi zen, batez ere ofizial alemaniarraz ematen duen erretratu" sinpatikoagatik" badago espekulatzen duenik Ernst Jünger idazlea egon daitekeela pertsonaiaren oinarrian, haren frankofilia agertu baitzuen nolabait ga... Edonola ere, polemika hori datu esanguratsua iruditzen zait, lanaren kalitate literarioaren alde hitz egiten duen neurrian:
|
|
|
Eta mende askotan basatien
|
lantzat
hartu ditugu.
|
|
2020
|
|
|
1980ko hamarkada hasierakoak dira lehendabizikoak. Orduan, etxean lan egiten zuten emakume anitzek ez zeukaten
|
lantzat
beren etxeko jarduera hori, Duranek azaldu duenez: " Etxean zituzten betebeharrak egiten zituztela erantzuten zuten; hau da, zegokiena egiten zutela", gogoratu du.
|
|
|
Charles Baudelaireren' Gaitzaren loreak' euskaratu du Patxi Apalategik, eta Balea Zuria etxeak argitaratu. Mundu osoko literaturan erreferentziazko poema
|
lantzat
hartua da
|
|
|
Etxeko zaintza lanetan eragindako aldaketak baloratzea ere proposatzen dute. Oinarrizko lanpostuetatik zaintza
|
lantzat
zeintzuk jo daitezkeen ere hautatu daiteke; osasun saileko langileak, kutxazainak, postariak, garbitzaileak, menpekotasuna duten pertsonen zaintzaileak, irakasleak, rider ak... Zaintza lanetan ari direnak gehiago ote diren emakumezkoak, eta ia behar beste baliabide izan ote dituzten. Krisialdi honek balioko ote digun zaintza lanekiko dugun pertzepzio soziala aldatzeko. Etxe barruko harremanez soilik ez, oro har konfinamenduan zehar izandako bizitza sozialaz ere galdetzen dute; zenbateraino aldatu eta nola mantendu diren harremanak, harreman sozialekiko pertzepzioa aldatu ote den, komunitate izaera edo herritarren arteko elkartasuna areagotu ote den, eta aurrera begira zenbateraino aldatuko diren harremanok. Usurbilen sortu den zaintza sareaz ere galdetzen dute.
|
|
2021
|
|
|
Liburu horiek ezin daitezke kontzeptuaren esanahirik hertsienean kazetari
|
lantzat
hartu. Bertsolarien biografiak osatzen zituen, askotan lehen aldiz argitaratutakoak zirenez ikerketa lan eskerga eginez (eliza eta udal artxiboetan arakatuaz, ondorengoak elkarrizketatuaz eta abar), eta zenbaitetan pasadizo nahiz ateraldiekin ere hornitzen zituen.
|
|
|
bere bizi osorako
|
lantzat
hartu zuen
|
|
|
Eta maitasunak bere bizi osorako
|
lantzat
hartu zuen
|
|
|
Haiek ziren, izatez," literatura nazionala" ren aldeko aldarria egiten hasiak zirenak. Gogoratu beharrik ez dago nola hiru urte lehenago Sabin Arana Goirik berak goraipatu eta euskal antzerki nazionalaren sorrera
|
lantzat
bataiatu zuen Vizcay' tik Bizkai' ra. Agirreren adiskidearen antzezlana, hain zuzen.
|
|
|
Ziortzako Kontzertuak kultur elkartearen, BBKren eta Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntza jaso du ekoizpenak, baita erakunde horietako ordezkarien laudorioak ere: Gorka Martinez BBK ko zuzendari nagusiak «musikari trebatuenek» soilik egin dezaketen
|
lantzat
jo zuen Polorena, atzo, diskoaren aurkezpenean, eta, era berean, Begoña Ibarra Bizkaiko Foru Aldundiko Kulturako zuzendari nagusiak adierazi zuen «proiektu handia» dela.
|
|
|
Ekonomikoki bideragarria izateko eredu berriak bilatu behar dira eta aunitz jarri behar duzu zure partetik, ez dago ia horretarako eredurik, formakuntzarik, aholkularitzarik… Nekazaritza eta baserria gutxietsi izana ere hor dago. Irri egin zaio, ez da egiazko
|
lantzat
hartu eta beti bideratu digute ikastera edo fabrikan lan egitera. Eta zenbait kasutan egia da fabrikan edo bertze lanetan segur aski diru gehiago irabazten dela.
|
|
|
Ur suila buruaren gainean eramaten zen, eramaten zuten emakumeek, emakumeen
|
lantzat
hartzen baitzen etxera ura ekartzea, neska gazteen lantzat, maiz. Babesteko, buruaren gainean sorkia (burukote ere deitua) jarri, hartu gainean urez betetako suila, eta etxera!
|
|
|
Ur suila buruaren gainean eramaten zen, eramaten zuten emakumeek, emakumeen lantzat hartzen baitzen etxera ura ekartzea, neska gazteen
|
lantzat
, maiz. Babesteko, buruaren gainean sorkia (burukote ere deitua) jarri, hartu gainean urez betetako suila, eta etxera!
|
|
|
" Bazen behin Txanogorritxo izeneko urte gutxiko pertsona bat, bere amarekin bizi zena baso baten mugan. Egun batean, amak bere amonaren etxera joateko eskatu zion, fruta freskoa eta ur minerala zeuzkan saski bat eramatera, baina ez emakumeari berez zegokion
|
lantzat
zuelakoan, baizik eta ekintza eskuzabala zelako, komunitate bat izatearen sentsazioa sendotzen zuena".
|
|
2022
|
|
|
Ikusi gehiago: Zuloagaren lehen
|
lantzat
jotakoa faltsua dela salatu dute
|
|
|
Lehen ministroa edozer egiteko prest dago Alinek berriz irribarre egin dezan, hura seduzitu, harekin ezkondu eta errege izan nahi baitu egunen batean. Dena dela, Sauteten lehen interesak Frantziako polar izeneko genero beltzerantz zuzendu ziren; halakoxea da, esaterako, Classe tous risques (1960), hark bere lehen
|
lantzat
jotzen zuena; protagonista Lino Ventura izan zen.
|
|
|
“Nire amak ez du lanik egiten” esatean, etxetik kanpoko soldatapeko lana esan nahi du ume horrek. “Lanetik ateratakoan egingo ditut erosketak” esatean, garbi dago erosketak egitea ez dela
|
lantzat
hartzen.
|
|
|
Klase prozesu horrek maskulinitatearen eta makineriaren arteko harreman ezaguna aldatzen du. Informazio teknologia berriak ordenagailuaren aurreko lan sedentarioa eskatzen du, eta hori, hasiera batean, emakumeen
|
lantzat
jo zen (txartel zulagailuen operadoreak). Ordenagailu pertsonalen marketinak, ordea, lan horietako batzuk birdefinitu ditu lehia eta botererako espazio gisa:
|
|
|
jendea ezagutu eta haien arazoak entzuteko aukera izatea. Hori ez da supermaskulinoa ere; hain zuzen, emakumeen
|
lantzat
ikus liteke erraz asko, tabernari neska baten funtzio klasiko gisa.
|
|
|
W. Connell soziologo australiarrak maskulinitatearen jakintza eremuan funtsezko
|
lantzat
jotzen den honetan. Maskulinitate eredu hegemonikoa krisian sartzen den une horiek harrapatu eta ikertu nahi ditu, hain zuzen.
|
|
2023
|
|
|
Eta neuk ezagutu ditudan sexu langileek lan gisa hartzen dute beren jarduna, ez dute indarkeriatzat hartzen, abolizionistek bezala. Ikuspegi abolizionistaren eta neronek eskubideetan oinarritutako ikuspegitzat jotzen dudanaren artean dagoen polarizazioa dela-eta, badirudi sexu lana
|
lantzat
hartzen baduzu eta langileek, beraz, eskubideak izan lituzketela uste baduzu, horrekin batera esaten ari zarela sexu lanean diharduten guztiek gozatu egiten dutela. Baina kontua da sexu lana lana denez, potentzialki esplotatzailea izan daitekeela, lan oro bezala.
|
|
|
«Uste dut emakumeok, sarritan, inpostorearen sindromea izaten dugula: gauza asko egiten ditugu, baina ez ditugu
|
lantzat
hartzen». Musikariak bi hilabeteko bira bat antolatu zion Rebeca Lane musikariari, eta hari esker hasi zen buruari bueltaka:
|
|
|
Ez gaude, nago ondo. Agian kontua da ez ditugula lan guztiak
|
lantzat
hartzen eta errukiak gidatzen gaituela.
|
|
|
Beste behin ere, sukalde garbien proiektuak agerian uzten du nola gailendu ziren Mendebaldeak" egiazko"
|
lantzat
hartzen zuenari buruzko printzipioak kultura ez mendebaldarrei inposaturiko garapen programetan. Indiako landa eremuko emakumeen begietan, berak dagoeneko" lanean" ari ziren, eta beren lana funtsezkoa zen, soldatapeko ekonomiaren parte izan gabe ere, zeren, ekonomia horretan, zaintza lanak edo neke fisiko handikoak soilik esleituko baitzitzaizkien, hala nola eraikuntza obretan harriak puskatzea edo nekazari lanetan aritzea.
|
|
|
Dedicadas a la madre de mis hijos, LucÃa Escobar Fernà ¡ ndez, inspiraturik sortu zen Pantano pertsonaia, eta Joan Lagunasen Història de la construcció del Pantà de Sau liburuari esker iritsi nin  tzen testu horietara. Ramon Vila Capdevila, Caracremadaren
|
lantzat
hartua den olerki batekoak dira, bestalde, Lleigek Dolçari errezitaturiko bertsoak.
|