|
2001
|
|
|
Guztira, 1.891 ezbehar hil ziren; 1999an, berriz, 1.572 izan ziren, CCOOk egindako txosten baten arabera. Laneko Osasuneko arduradun sindikala, Joaquín Nieto, kezkatu egin zen; izan ere, duela bost urte Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea indarrean sartu zenetik,
|
laneko
baja eragin zuten istripuen kopurua %51, 79 igo da, “herrialdeko ekonomia baino hiru aldiz gehiago”, eta azpimarratu zuen laneko segurtasunik eza “Espainiako irakasgai nagusia dela oraindik”. Bestalde, iaz gertatutako 1.891 istripu hilgarrietatik 758 bidean gertatu zirela adierazi zuen.
|
|
2002
|
|
|
Orduan, Enplegu Institutu Nazionalaren (INEM) prestazioak kobratzen zituen, hala zegozkion kasuetan. Ordutik aurrera,
|
laneko
baja hartzen duen aldi baterako kontratua duen edozein langilek dagokion prestazioa jasotzen jarraituko du hura iraungitzen denean, baina langabeziagatik legokiokeen zenbateko berean, alta eman arte. Hortik aurrera, eskubidea duten denboragatik kobratuko dute langabezia, baina deskontatu egingo zaie kontratua amaitu eta gaixotasunaren amaiera arteko aldia.
|
|
|
Salbuespen bakarra dago:
|
laneko
baja amatasunarena da, eta kasu horretan egoera orain arte bezala mantentzen da. Langabezia sorospena Langabezia sorospena kontrolak areagotu dituen gizarte babeseko beste formuletako bat da:
|
|
|
Une honetan, lunbagoa tratatzea da osasunaren arloko profesionalen erronka nagusietako bat. Izan ere, bizkarreko mina arazo sozial eta laboral bihurtu da lehen mailan, eta
|
laneko
bajen %45 baino gehiago gaitz horren ondorio da. «Oso arazo konplexua da», laburbiltzen du Bizkaiko Gurutzetako Ospitaleko Minaren Unitateko arduradunak, María Luisa Francok.
|
|
2003
|
|
|
Nolanahi ere, Urcolak zehaztu zuen min horiek direla Oinarrizko Osasun Laguntzako eta Neurologiako kontsulten arrazoi nagusia; izan ere, gaitz horrek “herritar gehienei eragiten die”, nahiz eta “herritar horien %25ek behar bezalako tratamenduarekin laguntza medikoa eskatzen duen eta, gainera, disfuntzio soziolaboral garrantzitsua izan dezakeen”. Hiru mota Neurologo horrek bereizi zituen “tentsio zefaleak” (ohikoenak), “migrainak edo jakekak”(
|
laneko
bajak eragiten dituzte eta, askotan, erabateko atsedena eskatzen dute) eta “eguneroko zefalea kronikoak” (analgesikoen abusuak eragiten ditu). Urcolak argitu zuen buruko minen %10ek baino ez duela zerikusirik garuneko lesio batekin; lesio hori “alarma zeinu jakin batzuen” bidez hauteman daiteke, eta, oro har, 50 urtetik gorako pertsonetan edo bilakaera laburreko zefaleak dituzten pertsonetan gertatzen da —hiru hilabete baino gutxiago—, aurreko aurrekaririk ez dutenetan.
|
|
2004
|
|
|
Bularreko mina, sabeleko hantura, aknea, migrainak, sabeleko karranpak edo idorreria dira ohiko sintoma fisikoetako batzuk; tristura, negar erraza, depresioa, nekea edo libidoa gutxitzea dira ohikoenak arlo psikologikoan. Dismenorrea Doval Conderen hitzetan, hilekoaren aurreko sindromea eta hilekoaren mina dira, Espainian bakarrik,
|
laneko
baja askoren erantzuleak. Horrek esan nahi du ondorioak ez direla fisikoak soilik, baizik eta emakumeen gizarte eta lan inguruneari ere eragiten diotela.
|
|
2006
|
|
|
Zerbitzua Bizkaiko Foru Aldundiak sustatzen du eta baserritarrei zuzenduta dago. Orain arte zerbitzuaz baliatu diren nekazaritza ustiategien jabeak guztira 74 izan dira, horietatik 60 oporrengatik eta beste 14
|
laneko
bajagatik.
|
|
|
Orain, Fremap lan istripuen mutuko zuzendari medikoa da, baina traumatologiako espezialista denez, urtero 300 eta 400 haustura larri izaten ditu. “Arazoak zituzten eta, gainera,
|
laneko
baja eskatzera behartuta zeuden pazienteen portzentajea %60koa zen. Orain, teknika horrekin tratatutako pertsonak sei hilabeteren buruan berreskuratzen dira erabat”, esan zuen López Olivak.
|
|
|
Pneumologoek ohartarazi dute asma arinak
|
laneko
bajak eragiten dituela eta haurren bizi kalitatea nabarmen mugatzen duela.
|
|
2007
|
|
|
Lunbalgietan, adibidez, (noiz edo noiz pertsona guztien %60 %90engan eragina izan dezakeena) pazienteen %90 osatu egiten dira 3 6 hilabetetan eta
|
laneko
bajen %90etik gora ez dira bi hilabete baino luzeagoak.
|
|
|
Bestalde, Ibercajak beste SPP bat merkaturatu du bere zerbitzu eta produktuen artean. Kasu honetan, hileko kuotaren adinako zenbatekoarekin ordaintzen da, ezbeharraren unean, hipotekan edo maileguan, gaixotasunagatiko edo istripuagatiko edo langabeziagatiko
|
laneko
bajaren kasuan, lanbidearen arabera. Halaber, ez da atzean geratu Santander babes aseguruen aldeko gerran, eta' Santander Protección Crédito' diseinatu du, finantza erakunde horrek emandako mailegu, zerbitzu eta hipoteken titularrak estaltzen dituen asegurua.
|
|
|
Ez dira etxekoandreak izaten. Eta
|
laneko
baja beharrezkoa da. Gainera, sexu harreman mingarriak izaten dituzte, eta ez diete sexu harremanik edo seme alabarik izaten uzten.
|
|
|
Detonatzailea zerbitzu horietan arnasten den tentsio propioa da. Lehen mailako arretari dagokionez, indarkeriazko jarrerak pazientearen preskripzioarekiko desadostasunekin edo profesionalaren ikuspuntutik justifikatu gabeko
|
laneko
bajak lortzeko presioekin lotuta egon ohi dira. Gidaren egileek gogorarazten dute auzi horren muinaren zati handi batek zerikusia duela “medikuarekin zerikusirik ez duten kausekin”, hala nola masifikazio asistentziala (gaixoarekin harreman adeitsua izateko atzerapenak eta denbora gutxi) eta Administrazioak egiten duen “esfortzu baliogabea”, herritarrak, osasun profesionalekin duen harremanean, eskubideak izateaz gain, betebeharrak dituela kontzientziatzeko.
|
|
2008
|
|
|
Lesio ohikoenak zaintiratu zerbikalak dira, eta eroaleen erdiek baino gehiagok ondorioak dituzte. Txostenak dio
|
laneko
bajaren batez bestekoa bi hilabetekoa dela eta kostua 20.000 euro ingurukoa. Heriotza tasa murriztea Bestalde, Real Automóvil Club de Catalunyak (RACC) txosten bat aurkeztu zuen atzo.
|
|
|
Gabezia mediku aseguruetan ere Gabealdiek ere interes berezia dute asegurua kontratatzerakoan. Aseguru mota guztietan egon daitezke gabezia epeak, hala nola istripuekin,
|
laneko
bajekin edo osasun laguntzarekin lotutakoetan. Aseguru medikoen polizetan, alderdi horrek garrantzi handia du, batez ere, epe jakin batean prestazio jakin batzuk jasotzeko harpidetzen direnean, eta aseguru bat edo bestea kontratatzeko orduan giltzarrietako bat izan daitekeenean.
|
|
2009
|
|
|
Sintoma ohikoenak, sor ditzakeen sintoma ugarien artean, mina dira artikulazioetan, muskuluetan eta muturreko nekea. Colom en arabera, sintoma horien guztien ondorioa da gaixoek ezin dutela pertsona osasuntsuen lan erritmo bera jarraitu;
|
laneko
bajak behin eta berriz eskatu behar izaten dituzte, eta, berriro egin behar izaten dutenez, askotan lana galtzen dute. Haurdunaldia eta lupusa Lupusak, batez ere, emakumeei eragiten die (hamarretik bederatzi emakumezkoak dira), eta horietako askori, berriz, ugaltzeko adinean daude (gaixoen %90 15 eta 55 urte bitarteko emakumeak dira).
|
|
|
Belauneko eta aldakako artrosiaren tratamenduak, desbalidazio handiena eragiten duten formek, 4.700 milioi euro inguruko kostua eragiten du urtean. Zuzeneko gastuak %86 dira; zeharkakoak, berriz,
|
laneko
bajak eta ezintasunen bat direla eta, %14 dira. Artrosia duen gaixo bakoitzeko 1.500 euro inguru inbertitzen dira urtean.
|
|
2010
|
|
|
Aire girotua gaizki erabiltzea udako katarroen% 50 eragiten du eta hilabete hauetako
|
laneko
bajen erdia ere bai. Madrileko Pneumologia eta Toraxeko Kirurgia Elkartearen (Neumomadrid) arabera, jabeen% 20ak dioenez, bere erabilerari esker arnasketa arazoak izan dituzte, gehienak katarroak(% 32), eztarriko minak(% 27) eta hotzeriak(% 11).
|
|
2011
|
|
|
1.500 langileko ontziola batean,
|
laneko
baja eragin duten 150 istripu izan dira, eta maiztasun adierazlea kalkulatu nahi dugu. Datu horiek aztertu ahal izateko, 8 orduko 220 jardunaldi hartuko ditugu kontuan.150?
|
|
|
e) Estresa da
|
laneko
bajaren arrazoi nagusietako bat.
|
|
|
Bazenekien.... Estresa, egun,
|
laneko
bajaren kausa nagusietako bat da sektore profesional batzuetan.
|
|
|
Suterik bada, jokabide egokia izateko trebakuntza.Kostuaren balorazioa. Mikelen
|
laneko
bajaren eta erretako gurpilen kostua.
|
|
|
7, 5.Prebentzio neurrien eraginkortasunaren berri izateko, aurreko urtean izandako istripuak kontuan hartuz kalkulatu ditu adierazleak enpresak: guztira, 175, 80
|
laneko
bajaren bat eragin zutenak.Hauek izan ziren istripuen emaitzak: langile baten heriotza, ezintasun bat, ikusmenaren galera begi batean langile batek eta 500 lanegun galduta.a) Kalkulatu laneko ezbeharren estatistika adierazleak.b) Erkatu emaitzak sektoreko datuekin.
|
|
|
Martak negar egiten du bere «arazoa»ri buruz hitz egiten duenean. Etxean giltzapetua bizi da, depresioagatik
|
laneko
baja du, eta ez da supermerkatura joatera ere ausartzen «jendearen barreak eta isekak ez jasatearren». Bere bizilagunek «freak» bat dela uste omen dute.
|
|
|
Hauek dira azkenak: lanaren antolaketa txarra,
|
laneko
baja errepikakorrak eragiten dituzten laneko arriskuak, estresa eta elikagaien ondoriozko toxiinfekzioen arrisku handiagoa, baina, batez ere, instalazioaren errentagarritasun ekonomiko txikia. AKPKA (arriskuen azterketa eta kontrol puntu kritikoak) betetzen da?
|
|
|
Horietatik 42 65 urtetik beherakoak ziren eta gainerakoak adin horretatik gorakoak. Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k
|
laneko
baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko laneko bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an; laneko baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k laneko baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko
|
laneko
bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an; laneko baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Eritasun profesionalaren ondoriozko alderdien %52k laneko baja dakarte, eta beheranzko joera dute. Eritasun profesionalaren ondoriozko laneko bajak 11.400 izatetik 8.765 izatera jaitsi dira 2007an;
|
laneko
baja eragiten ez duten eritasun profesionaleko parteak, berriz, 5.418tik 8.077ra igo dira aldi berean.
|
|
|
Plan integralak Autonomoek plan integral bat kontratatuz ere babes ditzakete beren interesak. Horrek aukera ematen die
|
laneko
bajaren ondorioz jasotzen ez diren diru sarrerak konpentsatzeko. Istripuaren edo gaixotasunaren ondoriozko bajak aseguratzeko kontrata daitezke, eta, hartara, horrek dakartzan gastuak gutxitzeko.
|
|
2012
|
|
|
Lana galtzearen beldur izateak, era berean, kalte handiak (estresa, segurtasun eza eta egokitzeko arazoak, gihar eta hezurduraren ondoeza handitzea, eta abar) eragiten dizkie osasun fisikoari eta adimen osasunari. Lan erreformaren aplikazioak, halaber, nahiz eta justifikatuak egon? 20 eguneko iraupena gainditzen ez duten
|
laneko
bajak, arrazoi objektiboengatiko kaleratzeak baja kopurua urritzea ekarriko du berekin; ez, ordea, gaixotasun kopurua.
|
|
|
Denboran mugatua. Gaixotasunak ahalik eta gutxien iraun dezan bilatzen da, anormala izateagatik eta dakarren afektazio funtzionalagatik. Horregatik, gizarteak osasuna azkar berreskuratzeko eta gaixotasuna ikuskatzeko(
|
laneko
bajen kontrola) mekanismoak garatzen ditu.
|
|
|
Erregimen Orokorreko soldatapeko nekazaritza langileen kasuan ere, enpresaren ekarpena 6,15 puntutik 8,10era murriztuko da, betiere kotizazio oinarria muga gisa ezarritako zenbatekoa baino handiagoa ez bada; kasu horretan, murrizketa proportzionala izango da. Langile horientzat, gainera, langabezia kuotaren murrizketa bat jasotzen da, Gizarte Segurantzako kotizazio oinarriaren %2, 75ekoa, aldi baterako ezintasuneko(
|
laneko
baja), haurdunaldiko eta edoskitzaroko edo amatasun eta aitatasuneko egoeretan. Era berean, 60 urtetik gorako langileen enplegua eta aukera berdintasuna mantentzeko hobariak, 59 urte edo gehiagokoentzat enplegua mantentzeko murrizketak eta familia erantzukizunak dituzten langabeekin egindako lanaldi osoko kontratu mugagabeetarako hobariak arautzen dira.
|
|
|
...trolatu gabeko asmak 1.000 milioi euro baino gehiago balio du urtean Osasun Sistema Nazionalean, hau da, gaixotasun horri lotutako kostu guztien ia %70 Hegoaldeko Pneumologia eta Kirurgia Torazikoaren Elkarteak (Neumosur) datu horien berri eman du asteartean, maiatzaren 1ean, Asmaren Nazioarteko Eguna dela eta, eta zehaztu du patologia horrek helduen Espainiako populazioaren %5i eragiten diola eta
|
laneko
baja asko eragiten dituela. Espainiako osasun sistemako gastuaren iraunkortasunari buruzko eztabaidan, erakundeak profesionalen, pazienteen, senideen eta osasun agintarien laguntza eskatu du, gaixotasun horren kontrola hobetzeko.
|
|
2013
|
|
|
Muskulu hezurretako gaixotasunak dira
|
laneko
bajen kausa nagusia.
|
|
|
Arazo hori areagotu egiten da laneko adinean, baita zahartzaroan ere. Gaur egun,
|
laneko
bajaren kausa nagusia da espainiar estatuan. Erkidego guztiak kontuan hartuz gero, muskulu hezurretako gaixotasunek EAEn dute inpaktu handiena, bai laneko baja bakoitzaren kostuari dagokionez, bai baja tasari dagokionez ere, guztira 10 milioi euroko kostua baitu.
|
|
|
Gaur egun, laneko bajaren kausa nagusia da espainiar estatuan. Erkidego guztiak kontuan hartuz gero, muskulu hezurretako gaixotasunek EAEn dute inpaktu handiena, bai
|
laneko
baja bakoitzaren kostuari dagokionez, bai baja tasari dagokionez ere, guztira 10 milioi euroko kostua baitu.
|
|
|
Kirolzaleen arduragabekeriek eta istripuek larritasun ezberdineko hainbat lesio eragin ditzakete. Batzuetan, funtsezkoa da ebakuntza kirurgikoa, errekuperazio denbora luzea edo
|
laneko
baja. Amateur korridorea:
|
|
|
KOLETIko inurri sendagileak ezezko biribila eman zion: ez nekatu, ez dizut
|
laneko
bajarik emango munduko irudimen guztia azalduta ere.
|
|
2015
|
|
|
Eta lasaitasun osoa izan dezaten, hileko 12 kuota ere ordainduko dituztela bermatzen diete. langabezia (besteren konturako langilea) edo
|
laneko
baja (autonomoak edo funtzionarioak), ekarpen nagusietako bat. Unicaja, berriz, Leialtasun kreditua Kontratatu edo sinatzen diren produktuengatik hobariak ematen ditu.
|
|
2016
|
|
|
Mojea Espainian hiru milioi langile baino gehiago daude norbere kontura, baina oso gutxi gaixotu dira. Izan ere, Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalak (LSHIN) emaniko datuen arabera, 2015eko urtarriletik urrira bitartean, 10.362 autonomoek bakarrik eskatu zuten
|
laneko
baja, eta beti gaixotasun larriren bat izanez gero. Zergatik gertatzen da hori?
|
|
|
Horrenbeste lan ezberdin egiten ditudanez, denetatik pixka bat ikasteko aukera izan dut. Noiztik ari zara lan honetan. Zazpi urte inguru daramat dagoeneko. Aurreko administrariak, Pepik,
|
laneko
baja hartu zuen, eta haren lana betetzeko hartu ninduten, sei hilabeterako. Baja hura luzatu egin zen ordea, eta bertan jarraitu nuen.
|
|
2018
|
|
|
Osasun sistemak ematen dituen zerbitzuak egoki erabiltzea, behintzat
|
laneko
bajen prozeduran, erabateko ezintasunean eta prestazio terapeutiko eta sozialetan.
|
|
2020
|
|
|
Gatazka betean, enpresari batek aulkitik altxatu eta hanka arteko paketeari eutsita esan zigun, hemendik aterako dugu nahi duzuen dirua?. Baina, tira, azkenean hiru urterako hobekuntza ekonomikoa lortu genuen, %10etik gorako igoerarekin, 2.592 orduak lortu genituen (hori progresiboa izango da, baina 106 orduko jaitsiera izango dugu),
|
laneko
baja %100ean lortu genuen, eta beste hobekuntzaren bat. Gaur egun gehiago irabaztea eta lan gutxiago egitea historikoa da, eta gure helburu gehienak bete ditugu.
|
|
|
Kaleratzeagatiko kalte ordainaren kalkuluan horrela egiten da. Kalkulu hori aldatu egin daiteke kalkuluaren oinarria nola kontabilizatzen den, 365 edo 366 eguneko soldata bada; edo aldi baterako ezintasunagatiko prestazioak,
|
laneko
bajaren aurreko aldiaren arabera kalkulatzen direnak. Nork asmatu zuen urte bisiestoa eta zergatik Lurrak Eguzkiaren inguruan egiten duen mugimenduan bilatu behar da lau urtean behin otsailaren 29ko egutegian agertzen den azalpena.
|
|
|
Kasu horietan, gaixotasun baten ondorioz edo, are gehiago, konplikazio gehiago izateko arriskua dagoenean, pertsona hori lanerako ezindua izan daiteke. Gerta daiteke, halaber, diabetesak zeharka eragitea, hala nola
|
laneko
bajak edo 1 motako diabetesean debuta egin duten seme alaba adingabeak zaintzeko eszedentziak. Halakoetan, etengabeko arreta behar izaten dute beren glukosa maila kontrolatzeko eta hipogluzemiak saihesteko.
|
|
2021
|
|
|
Hortik aitzinera, positiboek euren prozesua jarraitu dute eta euren osasun zentrotik eurekin harremanetan jarriko dira. Hala eskatuz gero,
|
laneko
baja tramitatuko diete. Osasun zentroak bere egoeraren jarraipena telefono bidez eginen du, «guttienez hasierako dei hori», eta «egoera larriagotuko balitz, jarraipen estuagoa eginen diote, behar izanez gero aurrez aurreko arreta emanez, edo hala badagokio ospitalera bideratuz».
|
|
|
Eta hor ere, ahalik eta merkeen: ez baitizute
|
laneko
bajarik emango, ezta laguntza profesional terapeutikorik ere. Beraz, isilpeko aste horietan haurdunaldia berretsi ez baldin bada, segi berriz lanera, ahalik eta lasterren, ahalik eta errentagarrien, ez da ezer pasa eta; ez tristatu, ez deprimitu, ez esajeratu, hemen ez da ezer pasa, ikusten?, eskerrak ez zenion inori kontatu.
|
|
|
Depresioan,
|
laneko
bajan zegoen. Polizia profesional izana, ez zuen babes berezirik.
|
|
|
Erakundearen birmoldaketa lantzen dute. Eskuhartzeen artean honako hauek nabarmendu ditzakegu: Langileen kopurua igotzea puntako orduetan, horrela, lan karga murrizten da, txandakako antolaketa eta
|
laneko
bajen estaldura hobetzen da. Osasun eta segurtasunerako arriskuak sor ditzaketen egoeretako komunikazio protokoloa ezartzea. Langileen parte hartzea sustatzea iradokizunak, ideiak eta iritziak eskaintzea ahalbidetzen duten bileretan. Txandakako lan baldintzak hobetzea, adibidez, langileen beharretara eta ezaugarrietara egokituz (gaueko txandak hoberen egokitu daitezkeen langileentzat, eguneko txa...
|
|
2022
|
|
|
Zer gertatzen da kasu horietan? Eska daiteke
|
laneko
baja. Artikulu honetan azaltzen dugun moduan, langabea bazara eta langabezia, laneko ezintasunagatiko baja eska dezakezu.
|
|
|
Ainara Nuñez Hezkuntza Saileko etxez etxeko zerbitzuko irakasleak eman zion hasiera aurkezpenari, eta hark adierazi zuenez, herriko biztanleak egoitzen kokapenaz eta eskaintzen dituzten doako zerbitzuaz" informatzea" da helburua. Elkarteak eskaintzen dituen doako zerbitzuetako batzuk dira laguntza psikologikoa, material ortopedikoaren mailegua,
|
laneko
bajen eta laguntzen kudeaketa, pazienteentzako eta senideentzako harrera pisua, erretzeari uzteko terapia eta ikerketaren finantzaketa.
|