|
2009
|
|
|
Hiztegi hau Bordelen, 1981ean, Txomin Peillenek irakurri zuen semantika tesiaren ondokoa da. Egilearen esanetan,
|
lan
hau hizkuntza ezagutzeko eta aberasteko bide bat da.
|
|
|
Liburu hori 2008ko irailean aurkeztu zen Iruñean, Euskaltzaindiaren Corpus batzordeak antolatutako XII.Jagon Jardunaldietan. Akademiaren Corpus batzordeak landu eta Pello Esnalek koordinaturiko
|
lan
honek euskararen egokitasuna du langai. Horretaz gain, testu antolatzaileak zehaztu eta sailkatu dira liburuan.
|
|
|
Antonio Arrue euskaltzaina zenaren hitzaldi eta hitzaurreen bilduma eskaintzen da
|
lan
honetan. Euskaltzaindiak argitaratzen duen Euskaltzainak bildumaren bosgarren zenbakia da.
|
|
|
Hiztegi hau Bordelen, 1981ean, Txomin Peillenek irakurri zuen semantika tesiaren ondokoa da. Egilearen esanetan,
|
lan
hau hizkuntza ezagutzeko eta aberasteko bide bat da.
|
|
|
Azkenik, Euskaltzaindiarentzat
|
lan
honek duen garrantzia azpimarratu du Andres Iñigok: Interesgarria da lan hau egina ikustea, hizkera horietan aurkitzen den altxorrarekin Akademiaren Corpusa hobeki hornitzeko eskaintzen digun aukeragatik, euskara batua osatu eta aberasteko material hagitz baliagarria izanen delako.
|
|
|
Azkenik, Euskaltzaindiarentzat lan honek duen garrantzia azpimarratu du Andres Iñigok: Interesgarria da
|
lan
hau egina ikustea, hizkera horietan aurkitzen den altxorrarekin Akademiaren Corpusa hobeki hornitzeko eskaintzen digun aukeragatik, euskara batua osatu eta aberasteko material hagitz baliagarria izanen delako.
|
|
2010
|
|
|
Voice, words, languages. Pablo González de Langarica eta Sebastian Gartzia Trujillo dira
|
lan
honen paratzaileak.
|
|
|
Egungo mendeak eta egungo munduak hala eskatzen duela argi dago eta bide horretan jarraitzeko zalantzarik ez du Akademiak. Euskaltzainburuarkin batera, Pablo González de Langarica eta Sebastian Gartzia Trujillo
|
lan
honen paratzaileak izan dira, bai eta Bernardo Atxaga eta Blanca Sarasua olerkariak ere.
|
|
|
Ikastolen historia sozialaren saioa da. Hortaz,
|
lan
honek ikastolen historia sozialarekin zerikusia duten datuak, gertaerak, lekukotzak eta aburu kontrajarriak biltzen ditu, bestak beste. Bai ikastola oso azaletik ezagutzen duen irakurleak, baita adituak ere, ikastola mugimenduaren ikuspegi osoa aurkituko dute.
|
|
|
Voice, words, languages. Pablo González de Langarica eta Sebastian Gartzia Trujillo dira
|
lan
honen paratzaileak.
|
|
|
Anaitasuna aldizkariaren ibilbide osoa zenbaki eta 6.395 artikulu sistematizatu eta digitalizatu du Euskaltzaindiak, eta, gaurtik aurrera, sarean kontsulta daiteke, bai Akademiaren webgunean baita Bilboko Udalaren webgunean ere. Izan ere,
|
lan
hau Bilboko Udalaren eta Euskaltzaindiaren arteko hitzarmenari esker burutu da. Egitasmoa Joan Mari Torrealdaik zuzentzen duen
|
|
2011
|
|
|
Esan bezala, 898 toponimo aurkezten dira
|
lan
honetan. Guztietatik, 219 toponimok bizirik diraute, hortaz, 679 toponimo historiko berreskuratu dira.
|
|
|
Garbi dut
|
lan
honekin asmatu egin dugula edo hobeto esanda, Andres Iñigok asmatu duela. Horrela adierazi du bere poza Xabier Azanzak.
|
|
2012
|
|
|
Hala, artxibo zaharrak arakatzeaz gain, ahozko informazio iturriak erabili dira. Ikerketa honetan leioaztar batzuek modu aktiboan hartu dute parte, eta euren memorian gorderik zuten informazioa emanda, euren laguntza eta ekarpena funtsezkoak izan dira
|
lan
hau burutu ahal izateko. Modu berean, Goizalde Ugartek esan duenaren arabera, liburua, herritarrei zuzendutako lana da.
|
|
2013
|
|
|
dokumentu bat kontsulta batentzako adierazgarria izan daiteke, nahiz eta bietan erabilitako hitzak guztiz berdinak ez izan, eta, alderantziz, dokumentu bat ez adierazgarria izan daiteke kontsulta batentzat nahiz eta termino batzuk berdinak eduki. Tesi
|
lan
honetan hizkuntzaren prozesamenduaren (HP) bidez, parekatze arazoa arintzerik ba ote den aztertu da.
|
|
|
Alde horretatik, errepikapena eta bigarren aukera halabeharra bezain garrantzitsuak izan daitezke. Horiek guztiak nola lotzen dituen aztertu nahi izan da
|
lan
honen bitartez.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko hiru Elizbarrutiek eta Euskaltzaindiak izenpetu duten hitzarmenaren arabera, bi epetan gauzatuko da
|
lan
hau: lehenengoan, hiru Elizbarrutiek 1700 urtera arteko deituren erlazioak emango dizkiote Akademiari arautu ditzan; Euskaltzaindiak, berriz, emaitzak biltzen dituen deitura arautuen datutegi bana emango die Elizbarrutiei.
|
|
|
Izen guztiekin batera, artxiboetan aurkitutako dokumentazio guztia ere batu da. Izan ere,
|
lan
honen azken xedea gaur egun erabiltzen ez diren toponimoak berreskuratzea da, eta dagozkien forma idatziak arautzea eta finkatzea.
|
|
|
Horri esker, aldaketak zeuden kasuetan, berauen zergatia ez ezik, udalerriko herri eta auzoen historia ere gehixeago ezagutzeko aukera izango zuten. Hala, bada, batzordeak eskatuta egin dute egileek
|
lan
hau.
|
|
|
Bestalde, toki izen bakoitzaren deskribapen zehatzean ezaugarri hauek ageri dira: kokapen konkretua, koordenatu geodesikoak, toponimoak adierazten duen tokiaren altitudea eta bertaraino iristeko hartu eta jarraitu beharreko bidea; informazio garrantzitsuak horiek guztiak, helburutzat erabilera praktikoa duen
|
lan
honetan.
|
|
2014
|
|
|
Anjel Lertxundi idazlea eta Inazio Mujika editorea ondoan zituela, Pello Salaburuk azaldu zituen liburuaren ingurukoak. 2012ko udazkenean lan bidaia bat egin behar izan zuen Cuzcora, eta hori da
|
lan
honen abiapuntua, edota aitzakia: Nola bakarrik ibiltzen nintzen maiz kara hango karriken artean, Cuzcora egin nuen bidaiaren artekek hainbertze oroitzapen ekarri zizkidaten gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak, baina ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik, baina ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka, baina ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira, baina ez da bidaia liburua ere.
|
|
|
Aspalditik elkarlanean ari dira bi erakundeok, eta lankidetza horren emaitzarik nabarmenena, Gasteizko Toponimia egitasmoa, goraipatu dute gaur: Gasteiz esan du Javier Marotok ez litzateke bera izango, Euskaltzaindiak
|
lan
hau egin ez balu.
|
|
|
Andres Iñigok gogorarazi duenez, 2013an Euskaltzaindiak Iruñean egin zuen XVIII. Jagon Jardunaldian, Kasaresek hartu zuen parte eta gai bera jorratu zuen Euskaraz hazi egungo Nafarroan hitzaldian. Hala bada, gaineratu duenez,
|
lan
honek bete betean harrapatzen ditu Euskaltzaindiaren Jagon Sailak bere bereak dituen helburu nagusiak, alegia, euskararen jagotea, sustatzea, hedatzea eta bizirik irauteko beharrezko duen transmisioa bermatzea. Horregatik, Akademiaren Jagon Sailak interes handiarekin jarraitu du lan honen prozesua beronen berri izan zuenetik.
|
|
|
Hala bada, gaineratu duenez, lan honek bete betean harrapatzen ditu Euskaltzaindiaren Jagon Sailak bere bereak dituen helburu nagusiak, alegia, euskararen jagotea, sustatzea, hedatzea eta bizirik irauteko beharrezko duen transmisioa bermatzea. Horregatik, Akademiaren Jagon Sailak interes handiarekin jarraitu du
|
lan
honen prozesua beronen berri izan zuenetik.
|
|
2016
|
|
|
Euskaltzainburuak esan duenez,
|
lan
honen bitartez Euskaltzaindiak gizarteari itzularazten dio berak iturri desberdinetatik ematen diguna. Gure ondarea da eta hizkuntzaren normalizaziorako ere balio du.
|
|
|
Ipuinak, istorioak, gertaerak..., eroapenez eta jakituriaz bilbatu, sailkatu eta argitaratu ditu. Eta zertarako da baliagarri
|
lan
hau. Batetik, euskararen nondik norakoa zehatz mehatz gozatzeko eta belaunaldiz belaunaldi tradizioaren katebegiak bermatzeko.
|
|
2017
|
|
|
Euskaraz lan egiten duten erakunde legegileek 35 urtetan zehar erabili izan dituzten hitz juridiko parlamentarioek beharrezkoa zuten Oinarrizko hiztegi juridiko parlamentario honek eskaintzen duen normalizazio eta estandarizazio markoa. Honela,
|
lan
hau egiteko lantalde tekniko bat eratu zen 2015eko irailean, non parte hartu zuten erakunde legegileen (Eusko Legebiltzarra, Nafarroako Parlamentua eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako batzar nagusiak) eta IVAP, UZEI eta Euskaltzaindiaren ordezkariek. Gotzon Lobera batzorde teknikoaren koordinatzaileak gaur azaldu duenez, egin zituzten bileretan erakunde bakoitzak bere eguneroko lanean erabiltzen duen terminologia partekatu zuten; zehazki, artxibo eta datu baseetatik ateratako 255.298 hitzekin hasi ziren.
|
|
|
Hizkuntza zaintzea eta garai berrietarako prestatzea herria eta jendea duintasunez tratatzea da, eta horretarako gaude erakundeak, herritarrei begirunea izateko bere berea dutena zainduz, oraingoan, euskara?. Andres Urrutia euskaltzainburuak egin die harrera politikariei. Urrutiak nabarmendu du
|
lan
honen merituetako bat dela batasunarena,, hiztegi honek erakusten baitu, pluralitatea errespetatuz eta uniformetasunean erori gabe, euskara bat dela, bere kolore eta soinu desberdinekin, bere errealitate sozial eta geografiko diferenteekin?. –Bide berri zabala ireki da oraingo honetan liburuaren zein teknologia berrien bidez gogoratu du Urrutiak, hala ere, bada zer jorratu, segida eman behar baitzaio honi, guztion laguntzarekin.
|
|
|
Euskaltzaindiaren eta Nafarroako Parlamentuaren arteko elkarlana, Nafarroako Parlamentuko teknikariek egin duten hizkuntza ekarpena, Parlamentuak Hiztegi juridiko parlamentarioari egin dion lege ekarpena... Ekitaldian izan dira, besteak beste, Unai Hualde Parlamentuko lehendakariorde lehena; Mikel Arregi Euskarabideako zuzendaria; Patxi Zabaleta eta Sagrario Aleman euskaltzainak; Cristina Altuna (UPN parlamentu taldea); Virginia Alemán (Geroa Bai parlamentu taldea); Adolfo Araiz, Miren Aranoa, Bakartxo Ruiz, Esher Korres, Dabid Anaut (EH Bildu parlamentu taldea); eta Carlos Couso eta Rubén Velasco (Podemos Ahal Dugu parlamentu taldea). Adostasuna, lan metodologiaren oinarriaEuskaraz lan egiten duten erakunde legegileek 35 urtetan zehar erabili izan dituzten hitz juridiko parlamentarioek beharrezkoa zuten Oinarrizko hiztegi juridiko parlamentario honek eskaintzen duen normalizazio eta estandarizazio markoa. Honela,
|
lan
hau egiteko lantalde tekniko bat eratu zen 2015eko irailean, non parte hartu zuten erakunde legegileen (Eusko Legebiltzarra, Nafarroako Parlamentua eta Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako batzar nagusiak) eta IVAP, UZEI eta Euskaltzaindiaren ordezkariek.Gotzon Lobera batzorde teknikoaren koordinatzailearen arabera, egin zituzten bileretan erakunde bakoitzak bere eguneroko lanean erabiltzen duen term... Hortik aurrera, 4.343 sarrera elebidun atera ziren, zeinak abiapuntu gisa erabili ziren Oinarrizko hiztegi juridiko parlamentarioa sortzeko beharrezko adostasunak iristeko, gaineratu du Loberak.
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak ere animau zuen horrelako lanak egiten jarraitzera, bere ustez, liburu honek euskal letretan falta izan zaiguna dakarrelako. Hemen zeozertaz idatzi izan bada Jainkoa eta Elizaren inguruan izan da, baina
|
lan
honek argitzen du azken ehun urteotan idazleek Jainkoa nola ikusi duten?. Urrutiak testuan aurkitu daitekeen diziplina artekotasuna,, teologia eta literaturaten arteko uztarketa?, azpimarratu zuen.
|
|
2018
|
|
|
Era berean, garrantzitsua deritzote Hiztegi Juridiko Parlamentarioa bateratu eta hobetzeko ahalegina egitea, Hiztegi honen proiektuan landutako esperientzia baliatuz; hiztegi hau lexikografikoa litzateke eta etorkizunean Euskaltzaindiaren Hiztegian jasoko da.Helburu horrekin, Nafarroako Parlamentuak bere testu juridikoen dokumentu funtseko testuak Euskaltzaindiaren esku jartzeko konpromisoa hartzen du, testu hauek Parlamentuko terminologian eta lexikoan duten balioa aintzat hartuta. Honela, Euskaltzaindiak eguneratze lanak egingo ditu, eta
|
lan
honetan beste Parlamentu eta erakunde batzuek ere parte hartuko dute. Lan hau Lexikoaren Behatokia izeneko proiektu zabal baten baitan dago, egun esparru eta formatu desberdinetan erabiltzen diren euskarazko 68 milioi hitz testutako datu basea osatzen duena.Hitzarmen honek hiru urteko indarraldia izanen du; gero, iraupen bereko ondoz ondoko aldietarako luzatu da.
|
|
|
Euskaltzaindiak Gasteizko udaletxean gaur egin duen Osoko bilkura baliatu du arabar guztientzat ekarpen ohargarria den
|
lan
hau jendaurrean aurkezteko.
|
|
2019
|
|
|
Testigantza zuzenen urritasuna dela medio, nahi baino gutxiago ezagutzen dugu Goi Erdi Aro hura. Eskuragarri ditugun jakin iturri guztiak erabili behar izan dira, hortaz, argitze
|
lan
honetan. Alde horretatik, iturri arabiarren testigantza saihestu ezina zen.
|
|
|
Lan, handi eta ederra?. Testigantza zuzenen urritasuna dela medio, nahi baino gutxiago ezagutzen dugu Goi Erdi Aroa gurean. Eskuragarri ditugun jakin iturri guztiak erabili behar izan dira, hortaz, argitze
|
lan
honetan. Alde horretatik, iturri arabiarren testigantza saihestu ezina zen.
|
|
|
Era horretan, hasiera ekitaldian Txomin Bilbao zoriondu du, egindako, ahaleginagatik?. . Zure borondateari esker, ikerketa
|
lan
honetan geure tokia bermatuta daukagu?, adierazi du Abaroak. Lorea Bilbao Bizkaiko Euskara eta Kulturako foru diputatuak ere erakusketa honen balioa nabarmendu du:
|
|
|
Andres Urrutia euskaltzainburuak
|
lan
honen, garrantzia eta arrakasta, aipatu ditu aurkezpenaren atarian, eta adierazi du lan baliagarria dela, ikertzaileentzat, hizkuntzalarientzat eta euskararen erroez interesa duen edonorentzat?.
|
|
2020
|
|
|
Nola otu zitzaizuen
|
lan
hau egitea. Zein izan zen abiapuntua?
|
|
|
Larre ondo ezagutu zutenen lekukotasuna ere bildu duzu
|
lan
honetan. Horrek balio erantsia ematen dio, ezta?
|
|
2021
|
|
|
Gachiteguy apaizak
|
lan
honetan darabilen hizkuntza ere azpimarratu duzu sarritan. Zer nolako idazkera dauka egileak?
|
|
|
Hala ere, laikoak ere omentzen dira
|
lan
honetan.
|
|
|
Ataungo alkatea pozik agertu da elkarlanaren bitartez lorturiko emaitzekin: “Lan honetan Euskaltzaindiaren lankidetza izatea ohorea ez ezik nahitaezkoa da guretzat; izan ere, horrela bermatuta daukagu Ataunentzat hain garrantzitsua den
|
lan
hau ondo gauzatuko dela, egoki jasota geratuko dela eta erabilgarri egongo dela nahi duenarentzat”. Bestetik, Irati Arratibelek bekaren garrantzia azpimarratu du, aitortuz “Juan Arin Dorronsororen lanari gaurkotasuna eta balio zientifiko handiagoa” ematen diola; Arratibelek esandu, baita, “XXI. mendera egokitzen” lagunduko diela, “belaunaldi berriek ere Dorronsororen lanaren berri izan dezaten”.
|
|
|
Hitzarmenak jasotzen duen bezala, Euskaltzaindia izango da
|
lan
honetatik sortutako datu basearen egilea, eta horren jabetza intelektual osoa berea izango da. Hori bai, Euskararen Akademiak datu basea kontsultatzeko sarbide zuzena bermatu dio EUDELi, eta horretarako behar diren neurriak hartuko ditu.
|
|
|
Prentsaurrekoan, Jon Casenavek esan zuen bere liburuak bi helburu nagusi dituela: “Alde batetik dago helburu historikoa; eta bestetik historiografikoa,
|
lan
honetan gogoeta bat egiten delako aipatzen diren liburu horietan agertzen den egin molde historikoari buruz”.
|
|
2022
|
|
|
Euskaltzaindiak eta bere erakunde atxikia den UZEIk elkarlanean argitaratu dituzten beste lexikoetan bezala (Koronabirusaren oinarrizko lexikoa eta Telelanaren oinarrizko lexikoa), oinarritzat hartu dira Euskaltzaindiaren hiztegi arauemailea (Euskaltzaindiaren Hiztegia) eta Euskalterm terminologia banku publikoa, bai eta inguruko beste hizkuntzetako terminologia banku nagusiak ere. Era berean,
|
lan
honetan oso kontuan hartu da klima aldaketari buruzko euskarazko erabilera ere, bereziki, hedabideetakoa.
|