|
2000
|
|
|
Eta hala bete nuen, Gasteizen elkarrekin bazkalduz. Nire iritziak
|
jakin
nahi zituen nonbait, eta nire karguaren arabera nola jokatzen nuen adierazi nion. Administrazioaren aurrean hiritarren alde legea zuzen betearaziz, hor agertzen nituela nire iritzi zuzenak eta ez bestetan.
|
|
|
Egiazko historiagileentzat esan beharrik ez nuke Nafarroari buruzkoan Arturo Campión-en Navarra en su vida histórica (1929) eta José Yanguas y Miranda-ren Historia de la conquista del reino de Navarra por el Duque de Alba, general del ejército del rey Fernando el Católico (1843) ezagutu beharrekoak direla gai hauetaz zerbait
|
jakin
nahi duenarentzat. Horietan lekukotasun zehatzez irakur dezakegu zein sartu zen indarrez, su eta gar, hainbat herritan heriotzak eginaz.
|
|
|
Ezpairik gabe esan nezake mendi horietan hainbeste ibili garen euskaldunontzat ez dela horretaz zalantzarik. Baina, zerbait sakonago
|
jakin
nahi dutenek, arren, jo dezatela Joan Coromines en Estudis de Toponímia Catalana() bilketa oparo eta ikerlan bikainera.
|
|
|
Historian zehar euskarak edonon izan ditu eragozpenak, baina Arabakoak oso larriak izan ziren, bereziki eskoletatik hasita. Orain, horren berri ez dakitenei edo
|
jakin
nahi ez dutenei aditzera emateari on deritzat, guztion onerako.
|
|
|
Horientzat gaztelera omen Arabako hizkuntza. Nonbait, ez dute ezer
|
jakin
nahi bertako jatorriaz, ez eta oraindik Zigoitian, Aiaran edo Aramaion euskaldun irauten dutenez ere; eta gutxiago Bizkaitik eta Gipuzkoatik bertara joanak diren euskaldun ugariez. Ez eta probintziako toponimiaz eta arabarren euskarazko deiturez ere.
|
|
|
Horretaz gehiago
|
jakin
nahi duenak, gogorik baldin badu behintzat, beste agiri batzuen iturriak ere aurki litzake. Adibidez, Eusko Ikaskuntza erakundeak bere sorreratik laster argitara eman zuen liburuxka interesgarri bat:
|
|
|
Azken finean, Irlandaz kutsatzera etorri naiz hona, eta ez telebista ikustera. Ez dut ezeren berri
|
jakin
nahi: ez atentatu, ez kirol.
|
|
|
Borroka bat zen, bai, Duncanen lagunetako baten eta nireetako baten artekoa. Ez dakit zer gertatu zen, ezta
|
jakin
nahi ere, baina gehienon mozkorraldia une horretan eten zen. Batzuk haserre, besteak lotsatuta, eta gutxi batzuk (Duncan eta ni, zehazki esateko) gertatutakoagatik elkarri barkamena eskatzen, denak bueltatu ginen aterpetxera.
|
|
|
Kaiolan sartu genuelarik, orduak ematen nituen bere portaera aztertzen, esaterako zerk pozten zuen
|
jakin
nahian, edo bere umore aldaketak zenbatekoak ziren irratia ondoan jartzen banion, edo alpistea hiru egunez kentzen banion.
|
|
|
–Nor nintzela? –itaundu nion, herri abandonatu bateko etxe baten barruan noren zain egon zitekeen
|
jakin
nahirik.
|
|
|
Eta nora egingo dut ihes, Irlandara ez bada? Ai!, ondo idazten
|
jakin
nahi nuke sentitzen dudan zirrara zelakoa den azaltzeko, baina argazkietan hainbeste bider ikusi dudan lurralde horrekin topo egiteko zorian nagoela pentsatze hutsak zoratu egiten nau. Ez dakit, guztiok izaten ditugu idealizazioak, eta neuk ere Irlanda bat daukat buruan.
|
|
|
Baina antsiaturik igartzen zaitut, jaun André, zeren, Salamancan zerbait kontatu banizun ere, orain oro
|
jakin
nahi baitzenuke —hau, hori eta hura, eta xehetasun guztiak—, kolpe batez. Ordea, noiz eta historia baten korapiloak kolpe batez laxatu nahi baititugu, aldiz, are gehiago korapilatzen dugu hura, eta has nadin, bada, haien bat banaka laxatzen, geroko luzamendutan eta gibelamendutan ibili gabe.
|
|
|
‘Non dago...? ’ Baina aitonak, ene lehen oldarraldian gibela egin ondoren, ez zian bigarrenean berdin gertatzerik nahi, eta erran zidaan: ‘Zertarako
|
jakin
nahi duk. Ez haut, bada hi ere protestant izanen... ’ Baietz erraiteko gogoa etorri zitzaidaan, baina ihardetsi nioan:
|
|
|
‘Ez. Bakarrik
|
jakin
nahi dut hain beltza izan ote zen gure etxeko ardi beltza’ ‘Protestant guztiak dituk, berez eta izaitez, ardi beltzak’, haserre iduri egin zidaan. ‘Ordea, berorrek erran dit ezen izeba Joana emazteki ona zela, nahiz eta... ’ Eta ene hitzak aditu bezain sarri, aitonak muturra okertu zian, eta bere keinu hartan ohartu ninduan ezen bigarren aldiz harrapatu nuela.
|
|
|
—Eta orain
|
jakin
nahi al duk nola gertatu zen Lutherorena...?
|
|
|
—Nik aitari aditu diot, ordea... Eta
|
jakin
nahi nuke zer erran nahi duen.
|
|
|
Nola pentsatzen zuen, bada, Giordano Brunok? —galdetu nizun, entusiasmaturik, su berri batek harturik sentitzen nintzela, zeren zuk zenekiena
|
jakin
nahi bainuen nik ere, eta zu bezalakoa izan nahi bainuen jadanik, denbora batean osaba Joanikot izaitearekin amestu izan nuen bezala.
|
|
|
Eta, haren izena ezagun egiten bazitzaidan ere, zeren jaun Marcel prezeptorearen ezpainetarik noizbait aditua bainuen, Bartolomé de Carranza artzapezpikuarenarekin baterat, zerbait gehiago
|
jakin
nahi izan nuen, eta orduan kontatu zenidan nola Barasoaingo doktoreak Fernando Katolikoaren indar armatuetarik ihesi ibili behar izan zuen, haren familiakoak Nafarroako errege legitimoaren aldekoak zirelako; nola apez ordenatu ondoren urte luzeetan Salamancan irakasle izan zen, Frantzisko Vitoriakoarekin batean, eta gero Portugalerat joan zen, non Coim brako unibertsitatean aritu baitzen, luzaroa... lehena, ez zuela onartzen Espainiak Nafa rroa bereganatu izana; bigarrena, Martinek erraiten zuela ezen erregek gorrotatzen zuela eta hargatik ez zuela haren Gorteetan kargurik; hirugarrena, nafarra zela eta Albre ten aldeko familia bateko kide eta partaide; laugarrena, Franziaren laguna zela eta Frantziako kulturakoa; eta kontatu zenidan, finean, nola Mar tinek ospitale batez dotatu eta hornitu zuen bere jaioterria, Barasoain, hil ondoren.
|
|
|
Aita Bartolome jesuita zen, baina jesuita berezi bat, baldin jendeak haiei buruz zuen iritziari kasu egin behar badiogu behintzat, zeren erraiten baitzen haietaz —Parisko jesuitek jansenisten kontra izan zituzten borroken ondotik bere batez— ezen ez zutela deus ere
|
jakin
nahi bekatu benialetarik harat, eta aita Bartolomek, aldiz, bekatu mortaltzat zituen kasik bekatu guztiak; eta jesuita berezia zen, orobat, bertze alde batetik, jaun inkisidorearen lagun zelako eta instituzione harekin harreman estuak izan zituelako... jesuita izanagatik ere eta jesuiten ordenakoa, erdi jesuita eta erdi dominikoa balitz bezala, nolabait erraitearren, horrelako nahaste bat gezurre... Bertzenaz, guztien ahotan zebilen ezen jesuita misionestak jendearen baitarat iristeko —jendea beldurtzeko, jaun André? — dohain berezia zuela, eta bazirudiela ezen spirituak —beldurraren spirituak, jaun André? — ukitua zela, zeren joaiten zen herri guztietan uzten baitzuen jendea hunkiturik eta gogo aldaturik, halako suertez, non, misioneak akabatu bezain fite, ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan.
|
|
|
Berori beti hain argia! Gainerat, esker oneko ere egon genuke, zeren heriotzak konfesaturik harrapatu baitu, eta
|
jakin
nahi nuke zer gertatuko zitzaion, baldin bertze itsas portu horietan harrapatu izan balu...
|
|
|
—Aita hil zaigu, Mattin hil zaigu, eta zu zaitugu orain herederoa eta etxeko gizon bakarra —erran zidan— Baina Jainkoaren deia ere tartean dago, eta
|
jakin
nahi nuke ea oraino apez izan nahi duzunetz...
|
|
|
" Aizak, Piero, Florentzian eta Italian lehen mailako anitz artista izan duk, eta ulertzen diat, haien koadro eta freskoetarik ikasteko asmotan, hango eta hemengo elizetarat, basiliketarat eta bertzelako edifizioetarat joan nahi izaitea, Domenicorekin lana akabatu ondoren. Baina, pintura zer den
|
jakin
nahi baduk, kasu egidak: hoa Vaticanoko Capella Sixtinarat, Michelangeloren maisu-lanaren ikusterat, zeren eta hura bertze gauza bat duk:
|
|
|
Eta, nola hura ez baitzetorren eta nola burutik ezin bazter bainezakeen zertan ari ote zitekeen, hala, neure
|
jakin
nahiak bentzuturik, goiti beheiti jantzi, kanporat jalgi, eta ni ere, enigmaren argitzeko, ezkutuka eta itzalgaizka ibili nintzen harat eta honat, Mattinen xerka.
|
|
|
Eta, halarik ere, bertze keinu bat ekarri nahi nizuke honat. Izan ere,
|
jakin
nahi al duzu zer keinu egin zuen aita Bartolomek —zeina jauregiratu baitzitzaigun Iruñan aste pare bat egin ondoren, bere arreba hura onerako bidean utzirik—, noiz eta jabetu baitzen ezen osabak txakurrari izen hura ipini ziola?
|
|
|
Baina aita jesuitak gehiago
|
jakin
nahi zuen, eta bertze egun batean, hark propio eskaturik, Pagabasoko leizerat eraman nuen.
|
|
|
Baina, jauntxoen laudorioak entzun ondoren, osabaren iritzia ere
|
jakin
nahi izan zuen aitak. Eta osabak orduan so egin zion aitari lehenik, baita Pedro Huiziri ere ondoren, intentzione osoz.
|
|
|
—Zu zaitugu etxeko jauna, Martin —ihardetsi zion amak—, eta zuhaurk erabaki behar duzu hori, baina ene iritzia
|
jakin
nahi baduzu, hauxe duzu: zure anaia, erlijioneaz denaz bezainbatean, leizearen ertzean dabil eta leizerat eginen du azkenean... eta Maddalenekin dabilen bezala ibiltzea, bertzalde, irain hutsa da etxegoiendar guztiontzat, zeren goia behearekin nahasten denean, badakizu...!
|
|
|
Eta, Fernando Pachecoren erranetan, indiar gorri guti batzuk ez bertze guztiak gaixto ziren, zeren hezgaitzak eta moldagaitzak baitziren, bihurriak eta maliziatiak, eta oihanean sarturik segitu nahi zuten, giristinoen eta gizon zurien erranetarat plegatu eta makurtu gabe... eta indiar horiak, aldiz, onak, zeren kontzientziaz sinpleak, plaunak eta maliziarik gabekoak baitziren, eta zeren harat joan ziren giristinoen zerbitzurat bizi baitziren bai hango eta hemengo misionetan eta bai inguruetako etxaldeetan ere, giristinotasuna onartu edo onartzeko bidean zeudela. Eta erran zigun, halaber, ezen deus gehiago
|
jakin
nahi bagenuen, elizarat joaiteko eta galdetzeko apez don Anselmogatik, zeina baitzen, beti ere Fernando Pa checoren erranetan, bere lagun handia.
|
|
|
—eta, bere soa bizkaitarrarenganat desbideratzen zuela, irritsu bezain insolent, gaineratu zuen—: Dena den, hire lagun horrek badik ezpata bat eta horrekin borroka haiteke, damu ez bahaiz... zeren eta
|
jakin
nahi bainuke zer koloretakoa den hire odola: gorria... edo zuria eta esnea bezalakoa...
|
|
|
Eta orduan bertze historia bat asmatu nuen, are harrigarriagoa zena baina honat ekarriko ez dizudana, kontu honekin gehiegi ez luzatzeagatik. Zeren eta halakoa baitzen ene injenioa eta halakoa ene imajinazinoa, Avilako santak etxeko erotzat zuena... baina
|
jakin
nahi nuke zer gertatuko zitzaion bizkaitarrari, baldin etxeko eroak asmatu izan ez balu puntu hartan erlikiaren historia hura...!
|
|
|
AMAK bere egia kontatu zidan eta orain enea
|
jakin
nahi zuen. Eta ikusi zuenean ezen ez nekiela nondik has, erran zidan:
|
|
|
Eta, segidan, eni beha paratzen zela, kapitainak erran zidan nola lau urte lehenago itsasoa utzi zuen, eta nola, handik gutirat, gure amaren bisita izan zuen, gutien igurikitzen zuenean... zeren gure amak baitzekien orduko ezen ni harekin ibilia nintzela hango eta hemengo itsasoetan barrena hainbat urtetan, eta zeren ene berri
|
jakin
nahi baitzuen, bere arimaren osasunarekin loturik zegoen kontu ezin seriosago batek hartarat bulkaturik...
|
|
|
—eta, ohartzen nintzelarik ezen, Nafarroa aipatu nuenean, harritu bezala egin zirela, aitzina egin nuen—: Baina, neure bizitzako historiarekin hasi baino lehen,
|
jakin
nahi nuke nor zareten zuek eta norentzat trabailatzen zareten, eta jakin nahi nuke, orobat, nor den zuen jauna eta nagusia, hari ene begirunea erakutsi ahal izan diezaiodan amoreakatik.
|
|
|
—eta, ohartzen nintzelarik ezen, Nafarroa aipatu nuenean, harritu bezala egin zirela, aitzina egin nuen—: Baina, neure bizitzako historiarekin hasi baino lehen, jakin nahi nuke nor zareten zuek eta norentzat trabailatzen zareten, eta
|
jakin
nahi nuke, orobat, nor den zuen jauna eta nagusia, hari ene begirunea erakutsi ahal izan diezaiodan amoreakatik.
|
|
|
Eta hurrengo galdegitea gaztelaniaz egin zidan, nola eginen baitzidan beti handik aitzina. Eta galdegite hura zen ene egoerari buruzkoa, zeren
|
jakin
nahi baitzuen zer egiten nuen nik Indietan eta zertarat etorri nintzen. Eta orduan asmatu nuen nola Nafarroan nengoela Antonio Ibarbia zeritzan kapitain ohi bat ezagutu nuen, El Doradoko mapa bat zuena, eta hargatik etorri nintzela harekin Indietarat, eta hargatik egin genuela Gorukik eta biok iragan berri genuèn oihan hartan barrena, baina ez genuela deus ere aurkitu ez irabazi... eta, are okerrago, zeren, batetik, kapitain ohia eritu eta sukar izugarri baten ondorez hil baitzen, eta zeren baitzirudien, bertzetik, ezen oihanean galdu ginela Santo Tomáserat itzultze asmotan ginenean, nahiz eta azkenean zorte apur bat ere izan genuen... edo zorte handia, hobeki, ez baitzen ahuntzaren gauerdiko eztula paraje haietan fama oneko bertze nafar bat ikustea, ezta gutiagorik ere...
|
|
|
Eta, han, mintzatu zen ama etxeko jaun andereekin, ekarrarazi zuten haiek zaldizaina, eta amak galdetu zion: ‘Rosak zurekin ihes egiteko asmoa du, baina
|
jakin
nahi nuke zuk harekin joaiteko asmorik ba ote duzun... ’ Zaldizainak burua beheititu eta erran zuen: ‘Hobeki pentsatu dut, eta uste dut nahiago dudala egunorozko ogia, egunorozko miseria baino’ Zer min eman zidaten haren hitzek, zeren zaldizainak promes egin baitzidan egun guti batzuk lehenago ezen zernahi egiteko prest zegoela, baita untzia hartu eta Espainiarat ihes egiteko ere, mila sakrifizio eta bertze hainbat buruhausteren artean, baldin zirkunstantziek hartarat bulkatzen bagintuzten!
|
|
|
Eta gizonak hura guztia erran zigun... eta aita erreus eta urduri jartzen hasi zen, zeren eta
|
jakin
nahi baitzuen batik bat nola ehizatzen zuen tigre hark eta nola erabil zitekeen hura ehizarako. Eta gizonak halako batean erran zion:
|
|
|
Eta aitak hasperen egin zuen, zeren desesperatzen hasia baitzen andaluzaren hitz jarioarekin, eta zeren ez baitzuen hura baizik
|
jakin
nahi, zehatz mehatz: nola egiten zuen ehiza tigre hark.
|
|
|
—Jaun Marcel, orainokoan isilik izan zaitugu, eta
|
jakin
nahi nuke zuk ere zer irizten diozun...
|
|
|
—eta, buruan bertze zerbait zerabilela eta irri malizios bat xuxentzen zidala, eratxiki zuen—: Baina gurasoen iritzia
|
jakin
nahi baduk, bazkalorduan izan zezakeagu horretarako okasinoa...
|
|
|
Eta bertze gauza bat:
|
jakin
nahi nuke nola doan zure esperimentua eta zertan akabatzen duten oiloaren babesean hazi ahattoek, paparaka edo kokorozka...
|
|
|
—Zertarako
|
jakin
nahi duzu hori?
|
|
|
Eta aitona Nikolasen heriotza oroitzen diat eta ez nikek hura bezala hil nahi, ohean oihuka... Eta, aizak, aitona Nikolas aipatu diadanez gero,
|
jakin
nahi al duk ezen hargatik erosi nuela han Bolognan Dioskoridesen liburua, animaliei buruzko bertze tratatu hura bazterrerat uzten nuela. Zeren eta Dioskoridesen liburua ikusi bezain fite osaba Nikolasen oihu haiek etorri baitzitzaizkidan bururat... nahiz eta gero neure arrazoina errepuesta iduriko hartan ezkutatu behar izan nian, erraiten niala:
|
|
|
—Baina nik
|
jakin
nahi dut...
|
|
|
Plurala erabiltzera behartuta nengoen, nahiz eta semearen berri baizik ez
|
jakin
nahi. Honezkero argi zegoen Unairen patua arreba koinatu ilobenarekin uztartua zegoela abuztuko igande horretan.
|
|
|
—Bego, Eduk
|
jakin
nahi din txabiskea ixten dunanean bera ere geldi daitekeen.
|
|
|
Erlojuari behatu nion: zazpi minutu gelditzen zitzaizkigun eta oraindik gauza bat bakarra ere ez nion galdegin,
|
jakin
nahi nituenetarik.
|
|
|
—Presatuxea nengoan eta txostenaren berri
|
jakin
nahi nian lantokira agertu aitzin. Elizkizunaren ondotik berehala alde egin huenez, ez nekian egina zegoen ala ez.
|
|
|
—Et, et, et! Lehenbizi
|
jakin
nahi diat zer kaka zahar klase den hau.
|
|
|
Erantzunik aurkitu duzu? —gehiago
|
jakin
nahi. Uste baino mozkorrago zegoen.
|
|
|
Ez. Ez nuen gehiagorik
|
jakin
nahi. Gauza bat bakarra.
|
|
|
—Ez —zuhur—, baina Urtxipiaren ordenagailuko unitatearen edukia aztertzen hasiak ote garen
|
jakin
nahi baduk, erantzuna baiezkoa duk.
|
|
|
Eskertu nion xehetasunik
|
jakin
nahi eza. Errana naiz diskrezioa ez zela haren dohainetarik.
|
|
|
Makineria pisuaren laguntza behar duten zientziaren edo pentsamenduaren eremu handi zabalak bezain maite zituen letra tiki zirtzilen goldeaz lantzen diren alor apalak, eta haietara biziotsuaren gutiziaz makurtzen. Ttipik guztiez guztia
|
jakin
nahi zuen, eta grina horri zion eskaintzen ikasketek, lagunarteak eta irakurraldi ugariek libre uzten zioten denbora. Batzuek seiluak, txanponak, fosilak edo tximeletak biltzen dituzte; hark, berriz, bere ingurukoen bizien zertzeladak metatzen zituen, taldeko gainerako lagunok nesken ondotik agertzen genuen irrika berean, baita arrakasta handiagoaz ere.
|
|
|
Fraideeneko azken ikasturtean berean, zigarro truk saltzen zituen kalifikazioen emaitzen aurrerapenak. Bertze ikastetxeetako neska maiteminduei, berriz, opariak onartzen zizkien —liburuak eta, gehiagorik ez— gure ikaskide honen edo horren bihotzaren jabe beraiek ote ziren
|
jakin
nahirik edo haien portreten eske etortzen zitzaizkionean. Unibertsitate garaian ekin zion tarifapean lan egiteari.
|
|
|
—Agendetan zer izen agertzen ziren
|
jakin
nahi zutela erran nahi duk? —nahita erabili nuen plurala.
|
|
|
—Dena dela, non sartzen haizen
|
jakin
nahi diat beti. Erredaktore diziplinatuak nahi ditiat, ez non diren sekula santan ez dakidan konkilokerrak, aditu?
|
|
2001
|
|
|
Nire aurrean geratu zen eta, abestia bukatu zuenean, bufanda gorria baztertu, jakaren papar hegalean zeraman krabelin zuria oparitu eta nire ondoan eseri zen. Ez zidan galderarik egin, izena bakarrik
|
jakin
nahi zuen. " Teresa", esan nion.
|
|
|
Begietan ea beldurrik ikusten zion
|
jakin
nahian bezala gerturatu zitzaion Oscar Juliari. Baina neskak eskuak mutilaren masailean jarri zituen eta haren ahoa jan zuen, xomorroak amorantea hil aurretik azkenekoz musukatuko duen antzera.
|
|
|
Pentsakizun horiek buruan bueltaka zituela, emakumearen ahotsa iritsi zitzaion egongelatik. Oihu bat zela iruditu zitzaion, eta, zerbait gertatu ote zitzaion pentsatuz, sukaldeko atetik atera zen, egongelan sartzera ausartu gabe baina zertaz hitz egiten ari zen
|
jakin
nahirik. Belarria luzatu zuen:
|
|
|
Benetan joan nahi al duk hara, Anartz,
|
jakin
nahi izan zuen Tasiok orduan, lagunaren erabakia oraindik sinetsi ezinik bezala. Irribarretsu begiratu zion Anartzek.
|
|
|
Etxe atzean pixa parrastada luze bat. Ardo kutsu gehiegi ote duen
|
jakin
nahian bere hatsa usaindu. Eskua burutik pasa adatsak pixka bat txukuntzeko.
|
|
|
Exitus,
|
jakin
nahi izan du Arrillagak, ze ostia duk hori. Hilda, erantzun dio Tasiok.
|
|
|
Inori ezer esan gabe jaso dut, baina ez lapurretarako edo horrelako ezer. Eraztun hau norena den
|
jakin
nahi dut soilik, eta zergatik zegoen han."
|
|
|
Niregana hurbildu da Arrillaga orduan. Zer esan dik,
|
jakin
nahi izan dut, ezer konplikatua ez izatea erregutuz. Juxtu anbulatoriora heltzekotan ginenean.
|
|
|
‘Ez dakit, ’ esan dit Andonik. ‘Lehenengo, ea existitzen diren
|
jakin
nahi nuke. Eta ea neu ere existitzen naizen bide batez... ’
|
|
|
‘Goiori zer pasatzen zaion
|
jakin
nahi nuke. Begiak mindu arte irakurri dut eta, historia kliniko hori nobela bat da.’
|
|
|
‘Ez dut gutunik irekiko, ez dut ezer
|
jakin
nahi, ’ dio, malko bat paineluaz harrapatu ahal izan orduko masailean behera jausten zaiola. ‘Zuri ere berdin egin dizu? ’
|
|
|
Eta forasteroak zaldi gainetik jaitsi gabe esaten zuen saloon alaiaren atarian, Neska ederrak bai, baina
|
jakin
nahi dudan bakarra da ea hemendik pasatu diren sheriffa eta bere jendea.
|
|
2002
|
|
|
Pertseok bere eskakizunari gogor eutsi zionean, konturatu ziren ez zutela beste biderik, eta, azkenean, esan egin zioten gazteari honek
|
jakin
nahi zuena.
|
|
|
Eta Pertseok,
|
jakin
nahi zuen hura esan bezain laster, errespetu handiarekin, begia hiru ahizpetako baten begi zuloan jarri zuen. Gero, eskerrik beroenak eman zizkien hirurei, hain adeitsu izan zirelako, eta, joan aurretik, agurtu egin zituen.
|
|
|
Aurrera begira ikusten zuen Mirari. Ez zekien urduri zegoelako egiten zuen, edo berarekin ezer
|
jakin
nahi ez zuelako.
|
|
|
Ez da hori. Baina... zer da zehazki
|
jakin
nahi duzuna?
|
|
|
–Zer gertatzen den
|
jakin
nahi dinat –esan zion Alexek.
|
|
|
" Zera... Bakarrik zera
|
jakin
nahi nuen, ea kanoi hauek schneiderrak ote diren... alemanek lehen mundu gerran erabili zituzten bezalakoak...". Espioitzat hartu zuten hasieratik.
|
|
|
maitemindua nengoen; eta hurrengo egunetan ere, maitemindu arketipoaren portaera kanonari estu lotzen nintzaiola, halatsu ibili nintzen, Sararen irudia burutik baztertu ezinik. Sararen berri
|
jakin
nahi bainuen eta haren inguruarena. Hasteko, anbulatorioko fitxategian bilatu eta arakatu nuen.
|
|
|
Ebakuntza egin ziotenean, ireki eta itxi egin zioten. Kordea bereganatu zuenean, berriz, operatu zuen medikuaren iritzia
|
jakin
nahi izan zuen. Honek esan zion:
|
|
|
" Gure nexkak ez du hiesa! Norbaitek
|
jakin
nahi badu zer duen, hemen ditu analisiak!". Ez zizkidan inork eskatu.
|
|
|
–Orain artean isilik egon naun, Sara, baina joan aurretik ene iritzia
|
jakin
nahiko dun, eta esan egingo dinat. Gezurrik gabe, beti bezala.
|
|
2003
|
|
|
Gogoratzen zait aldiz beste pentsalari bat, mintzatzen baino gehiago entzuten bazekiena eta euskaldunen batailaren berri
|
jakin
nahi zuena. Saboiarra zen bera eta jesuita, Michel de Certeau zena; maiz elkar ikusten genuen Parisen eta, Maurice Merleau Ponty irakasle izana baitzuen, bazekien iraultzaileen bortizkeria kontuan hartzen.
|
|
|
Jakin nahi zuen elkarrizketarik egin behar ote zuen Matheus Maio kalean. Edo, beste era batera esanda,
|
jakin
nahi zuen bere proiektuko informanterik bizi ote zen Matheus Maio kalean.
|
|
|
Orduak ematen nituen neska horrengan zerk erakartzen ninduen aztertzen, begiradaren beroak, ezpainen iradokizunak edo bere keinuen dotoreziak, eta gehien bere bizipozak hunkitzen ninduela erabakitzen nuen batzuetan, edo bere gaztetasun emeak liluratzen ninduela modu horretan beste batzuetan. Isilkako nire gogoeta horiek urduri jartzen zuten Monika, eta ateratzen nituen ondorioen berri
|
jakin
nahi izaten zuen. Nik luzamenduekin erantzuten nion.
|
|
|
Gizonezkoak ixkin egin zien emakumearen ezpainei. Jakin egin nahi zuen, dena
|
jakin
nahi zuen, gau batean gertatuarekin bete nahi zuen nonbait bere oroimenaren zulo hondorik gabea.
|
|
|
–Zergatik utzi duk futbola, Txomin? –galdetu nion, lagunak hartutako erabakiaz zerbait gehiago
|
jakin
nahirik.
|
|
|
Baina Azpil sortu baino lehenagoko kontuak dituk horiek. Hala ere, seguru
|
jakin
nahi duala nola sortu zen Azpil...
|
|
|
Baina hik don Estebe ezagutzen duk, eta pentsa dezakek zer nolakoa izan zitekeen don Julian –eta, gelditu eta aurrez aurre so egiten zidala, honela esan zidan Patxi maisuak–: Hala ere,
|
jakin
nahi al duk zer sermoi bota zigun don Estebek, Azpila iritsi zen lehen urtean, nik hamabost bat urte nituela. Bere eragintxoa izan baitzuen nigan...
|
|
|
Sartu eta berriro ikusi bulego haiek, korridore haiek... denak aurrean eduki, esaten ahal zidatena entzun, hitz egin. Ez dut neure burua hilduratu nahi eta, beraz, zer gertatzen zaidan
|
jakin
nahi dut, eromenaz edo morboaz goiti.
|
|
|
–Ez dut ezer
|
jakin
nahi.
|
|
|
Oskarrek sudurra luzatu zuen ea erakusleihoak zerbait ikusten uzten zion. Barrura sartu aurretik Marleneren itxura zein zen
|
jakin
nahi zuen. Emakumea lodia edo argala izan, egoera diferentea izango zela pentsatzen zuen.
|
|
|
Oskar berriketan. Ezagutu berri zituenak nor ziren, nondik zetozen eta zer egiten zuten
|
jakin
nahirik. Eroso sentitzen zen.
|
|
|
Kamioi handia zen, gutxitan ikusi bezalakoa, tarteka nire amonaren dendarako gauzak ekartzera etortzen zen kamioiaren antzekoa, baina handiagoa. Haren atzetik abiatu ginen, hark zer eta norentzat ote zekarren
|
jakin
nahirik. Metro gutxira geratu zen gidaria, Bazar Lolaren parean.
|
|
|
A! Denek hurreratu nahi zuten, guztiek
|
jakin
nahi zuten nolakoa zen maniki bat, zein materialez zegoen egina, usainik ba ote zuen... Baina, ohi zuen bezala, amonak gidaria agurtu eta inori kasurik egin gabe sartu zuen manikia dendara.
|
|
|
–Ez dut ezer
|
jakin
nahi, Karla.
|
|
|
Zuengandik jaso beharrekoa jaso nuen, eta nahikoa dut horrekin. Ez dut zuekin deus ere
|
jakin
nahi, eta aitarik ez duen zure gelako beste esperpento horrekin gutxiago. Lehen nire kolega eta bikotea izango zen.
|
|
2004
|
|
|
–Zer pasatzen zaio amonari? Ez da galdera tonto bat, zer gertatzen den
|
jakin
nahi dut.
|
|
|
Jerusalemera iritsi eta moztu egin zen berriketa. Pena izan zen; gehiago
|
jakin
nahi nuen.
|
|
|
Nik ez nekien zer egin. Kuriositatea neukan; gazte haiek zertara bildu ziren han
|
jakin
nahi nuen. Puntu batera zuzenduta zeukaten begirada.
|
|
|
–Apartsua zarela badakit. Zure apar pila horren azpian xanpainik dagoen
|
jakin
nahi dut.
|
|
|
Badakit oraingo gizartea primitibo berri horien eskuetan dagoela, baina guk zibilizatuak izan behar dugu gure harremanetan, neska. Nik bakarrik
|
jakin
nahi dut nirekin jarraitu nahi duzun. Horretarako deitu dizut, Joana.
|
|
|
Ni zure udaberria bizitzen ari naiz, eta egia esan, dena bizitzen dut horrekin. Baina orain
|
jakin
nahi dut zure gainontzeko urtaroak ere bizi ditzakedan ala ez.
|