|
2007
|
|
|
Azkenik, komeni da datuei neurria hartzea eta ez ematea berez dutena baino garrantzi handiagoa. Euskararen Erabileraren Kale Neurketako datuek une
|
jakin
bateko hizkuntza egoera islatzen dute eta, elkarren arteko konparaketak eginez, haren bilakaera aztertzeko aukera ematen dute. Beraz, zenbakia, hamarren eta guzti, hau ala bestea dela jakitea baino garrantzitsuagoa da zenbaki horien bitartez islatzen den errealitateaz eta denboran izan diren edo izan daitezkeen aldaketez jabetzea.
|
|
|
Euskararen Erabileraren Kale Neurketako datuek une
|
jakin
bateko hizkuntza egoera islatzen dute. Alde horretatik, oso baliagarria da euskararen kale erabilerako neurketek ematen duten informazioa.
|
|
2008
|
|
|
Bizindar gutxi duten hizkuntza komunitateekin, berriz, alderantziz gertatzen da: hau da, aukera gehiago dituzte zenbait taldez osatutako eremu
|
jakin
baten barruan hizkuntza talde berezitu gisa desagertzeko azkenean. 1 irudian ikus daitekeen moduan, gizarte— eta egitura aldagaien hiru dimentsio zabalek dute eragina hizkuntza komunitateen bizindarrean:
|
|
|
Gobernuen hizkuntza politikak legeetan islatzen dira, eta hizkuntza erabileraren ereduak sortu behar dituzte, eraginkorrak izango badira Azkenean, baina, ekintza horiek guztiek, edozein eremutatik abian jarrita ere, norbanakoen iragazkitik igaro behar dute halabeharrez; izan ere, norbanakoek aukeratuko dute hizkuntza bat edo bestea testuinguru jakin batean. Ikuspegi psikologikotik, hizkuntza aukeraketa esaten zaiona ikasitako jokabidea da; izan ere, giza jokabidea gidatzen duten ikaskuntza legeek arautzen dute Testuinguru
|
jakin
batean hizkuntza bat aukeratzeko ekintza aurretiaz jasotako estimulu batzuen mende dago, eskuragarri dagoen aukeretako bakoitzaren kostua onura harremana zehazten baitute; halaber, aukeraketaren ondorioen mende dago.
|
|
2010
|
|
|
Adierazle estandarrak ez izateak, eta agian anekdota kutsua izateak ere, beste herri edo eskualde batzuekin alderatzeko indarra kenduko die agian, eta horrenbestez ez dira erabilgarri edo erreferentzial izanen beste inorentzat; baina hizkuntzaren bizitasunaren eta normalizazioaren adierazgarri esanguratsuak direla esanen nuke, eta horregatik ekarriko ditugu hona. Lurralde geografiko eta sozial
|
jakin
baten hizkuntza normalizazioren maila deskribatzeko garaian irudi indartsuak ere baliagarri dira, estatistika eta ehunekoen ondoan. Aipa ditzagun, gehiago luzatu gabe:
|
|
2015
|
|
|
Hala, eremu geografiko
|
jakin
batean hizkuntza bat baino gehiago elkarrekin bizi badira, ukipenean daudela esaten da. Kontu izan munduan 6000 hizkuntzatik gora daudela; beraz, toki batean baino gehiagotan daude hizkuntzak ukipenean.
|
|
2017
|
|
|
Gure indar ideia da hizkuntzaren jarraipena ez dela gertaera mekanikoa; ordea, hiztunen erabaki eta hautuetan oinarritzen da. dea, bere egiten du hurbilpen kualitatiboa eta diziplinen arteko muga zurrunak gainditu asmo ditu. ralfh Fasold soziolinguistaren arabera (1995) hiru modu daude jendarte edo espazio
|
jakin
batean hizkuntza bat bertzearen gainetik hobesteko erabakia aztertzeko: psikologikoa, soziologikoa eta antropologikoa (Fasold, 1995:
|
|
2018
|
|
|
Hori horrela, azalpen ezagunik izan ezean, zorizko eredua da erabilera tasa horiek egokien azaltzen dituena. Ustekabeko hizkuntza harremanetan elebidun
|
jakin
baten hizkuntzen hautua eta erabilera ez da konstantea; gaude ez dagoela euskaldunik Euskal Herrian beti euskaraz edo beti erdaraz mintzo denik. Egon badaude euskaraz maiz eta ia guztietan egiten duten euskaldunak, eta gutxi eta ia inoiz ez egiten dutenak.
|
|
2021
|
|
|
Bi adiera du" eleaniztasun" hitzak: (a) herritarrak hainbat hizkuntza erabiltzeko duen gaitasuna, eta (b) eremu geografiko
|
jakin
batean hizkuntz komunitate desberdinak egotea. EBko estatistikek herritarren eleaniztasunari eman diote lehentasuna.
|
|
2023
|
|
|
Denbora tarte laburrean gertaturiko dimentsio handiko migrazio mugimenduek sakonki baldintzatzen dute lurralde
|
jakin
bateko hizkuntza komunitatearen bizindarra. Hala adierazten du Giles, Bouhris eta Taylor-ek garatu zuten Hizkuntza komunitatearen bizindar etnolinguistikoaren teoriak (Giles et al. 1977).
|