|
2013
|
|
|
Euskal Herrian bertan gutxienez lau biblioteka publikotan aurkitu daitekeen arren (Azkue Biblioteka, Deustuko Unibertsitatekoa, Nafarroako Unibertsitatekoa eta Baionako Udal Liburutegia), ez da, dena dela, eskuratzeko erraza. Hala ere, hura atzeman eta irakurtzeko lana hartzen duenak nekez esan ahal izango du denbora alferrik galtzen
|
ibili
denik, liburu zinez ederra baita alderdi guztietatik, ondoren erakusten saiatuko garen bezala.
|
|
|
larran
|
ibili
zaitezen
|
|
|
Erregimenaren zutoinak zein diren argi adierazten da: lehenik, Eliza, kontuz
|
ibili
behar da elizgizonak ez gogaitzeko?; bigarrenik, politika, hots, Francoren erregimenaren aurkakorik ez egotea, eta hirugarrenik ere politika, oraingoan Sabino Aranaren politikaren aurka, jelkideen aurka.
|
|
|
Orrela esaten dit Amillaitz' ek [Nemesio Etxaniz] ta berak dionez bestaldekoak izan arren euskeltzale benetakoak omen dira. Ba dakizue Arrue au Asteasu' ko legegizon bat dala eta karlisten arten buru
|
ibili
izandu dana. Uste dut Parma' tar Pantzeska Xabier' en idazkari izandu zala.
|
|
|
Txuri, alargun geratu da laurogei urteen atarian; beste nobela batzuetan, halako egoera gertatzen denean, pertsonaia atzera begira jartzen da, eta behin eta berriro memoriaren inguruan bueltaka
|
ibili
ohi da, errota bailitzan. Urretabizkaiak, ordea, beste ibilbide bat eraiki dio Txuriri.
|
|
|
Handirekin osatzen zuten gaztaroko adiskide triangelua. . Txuri eta Gorri guztiz desberdinak dira, bata errotuta dago, landare bat bezala; bestea munduan zehar
|
ibili
da eta beti dago egitasmo berriak pentsatzen, geldirik egotea ezinezkoa izango balitzaio bezala. Jakin badakigu Txuriren bizitzan gazi gozoak daudela, bizipozak izan dituela, eta hutsune nabarmen eta mingarriak?
|
|
|
Gizonekin, soin jokoan?
|
ibili
eta ezkondu gabe haurdun suertatu den Loli Mena zigortzen duen kontalariak, aldiz, ezkondu gabe, emakume desberdinekin, soin jokoan, ibili den Manu Araibar bere ezkontza bizitzan zoriontsu uzten du.
|
|
|
ibili eta ezkondu gabe haurdun suertatu den Loli Mena zigortzen duen kontalariak, aldiz, ezkondu gabe, emakume desberdinekin, soin jokoan?
|
ibili
den Manu Araibar bere ezkontza bizitzan zoriontsu uzten du. Arras amaiera desberdinak batarentzat eta bestearentzat.
|
|
|
Ni gaztetxoa nintzela, Deustuko Unibertsitateko ikasle hain zuzen, ezagutu nuen Eusebio. Labayru Ikastegian
|
ibili
nintzen eskolak ematen, eta gero Mikel Zarate Literatur Mintegian sartu nintzen, literaturarako zaletasuna neukala eta. Han enkargu bat eman zidaten, Eusebio Erkiagaren Txurio txoriaizeneko nobelari sarrera idazteko.
|
|
|
Idazten hasteko arrazoietako bat euskara erabiltzea da, gure hizkuntza zabaldu eta landu behar da. Gogoan hartu Eguna, euskarazko lehenengo egunkarian ere
|
ibili
zela kazetari.
|
|
|
–Olerkari handien asmo eta burutapen zorrotzik ez dago hemen. Poesi goitarreko zelai hurbilean ez naz
|
ibili
. Sentimentu agerpena, eguneko eta tokian tokiko persona, gauza eta jazoerak kantatu ditut.
|
|
|
Joskera aldetik nahiko osoa da, nekez jaten du aditz edo lotura ezaugarririk. Horregatik, adierazkorrena izanda ere, gozatsua egiten da, ez da trinko ulertezina, nasai arina baino, zirrikituetatik
|
ibili
barik.
|
|
|
Ordura arte beste inon jasota ez zegoena hor aurkituko dugu, eta adibidea sarri sarri Erkiagaren idatzietatik aterata. Bazekien Aita Lino Akesolok gure idazlearen zehaztasunaren berri, bere hiztegirako lanean
|
ibili
zenean. Euskal Herri osoko euskara moduak, eredu zahar eta berrietako ezaugarriak, denetarik darabil Erkiagak.
|
|
|
–an
|
ibili
gara kallerik kalle?,
|
|
|
–kalean
|
ibili
zen batera bestera?,
|
|
|
–kallean gora ta bera
|
ibili
gara?,
|
|
|
–karrikan alde batetik bertzera
|
ibili
gara?,
|
|
|
–karrikan goiti ta beiti
|
ibili
gara?,
|
|
|
–Somera kallean
|
ibili
naz batera ta bestera?.
|
|
|
Dana dala lan izugarria ta bear bearrezkoa Aita Onaindiak egin diguna, atsandiko lana gaiñera. Nola gure elertia beztu ta murriztu
|
ibili
zaizkigu erdal idazleak eta aien besotik euskal idazle ez gutxi (erderaz idazten duten aietakoak esan nai dut). Unamunok esan zula, urliak idatzi zula, eta guzien gaiñetik, Menendez Pelayok ialki zula?
|
|
|
ari zela, de facto?: . Ez naiz, gaiñera eder billa bakarrik
|
ibili
; nire lenbiziko saioa ori zan arren, iñoren esanari ekin diot gerora, ta euskal elertiaren edesti antzera egiteko esan didate, gure olerkari, edo behintzat geienen bertsoak aldiz urren aukera ta sarturik: horrela egiten ahalegindu naiz?
|
|
|
16). Uriarte komentu batetik bestera
|
ibili
zen. 1856 urtean hasi bide zuen bere bilduma eta bizitza osoan osatzen joan zen (Kortazar. Billelabeitia 1987:
|
|
|
bertsoen, Bilboko Gabon kanten nahiz Mogel neba arreben ustezko edo balizko bertsoen kasuak adierazten du transmisioaren katean etenak izan ditugula XIX. mendean, eta arazoak ditugula orduko poesiagintza ezagutzeko. Mogel neba arrebek baino oinordeko leialagorik izan zuen E. M. Azkuek, batez ere bere seme Resurreccion?, baina, Mogel neba arrebek bezalaxe, desertuko bakardadean
|
ibili
behar izan zuen Eusebio Maria Azkuek erebere garaian, ia poemarik argitaratu gabe hil baitzen, eta, eskuizkribuak zabaldu zituen arren, eskuizkribuok sakabanatzean ez baitakigu zehazki hari edo beste nori egotzi olerki hau edo bestea. Beraz, hutsune ugari nabari dira oraindino XIX. mendeko euskal idazleen ezagutzan, eta dugun ezagutza partziala osatzen lagundu behar dute arlo desberdinetako ikerketek (biografia, pentsamoldea, bertsoen harrera, testuingurua, bertsogintza, estiloa, testuartekotasuna, testu kritika, etab.).
|
|
2014
|
|
|
URKIZU, Urtzi, 2014ko azaroaren 13a,. ETB 2n euskara sartzeko bidea?
|
ibili
ahala, egingo dutela agindu dute?, Berria.
|
|
|
Errenazimentuan, edo hobe esan Europa modernoa sortu eta eratuko zuten erlijio gerren garaian izan zuen aukera bat: gorte bateko korridoreetan
|
ibili
zen estatu modernoak sortzen eta trinkotzen hasi ziren garaian. Gorte hura guztiz periferikoa zen, ordea, eta euskara periferia horren periferia xume bat besterik ez.
|
|
|
Hura da, beharbada, hipermodernoena. Esan legez, hiri hipermodernoan igarotze logika nagusitzen ari da, ez soilik hara hona
|
ibili
behar dugulako etengabe, harremanetan eta eguneroko praktiketan jauzika ibili behar dugulako ere: antza denez, aldi berean egon beharra dugu bai sare telematikoetan bai leku fisikoetan (eta behar hau gero eta nabariagoa eta naturalagoa izango zaigu, erabat osagarriak dira dagoeneko), eta horrez gain, leku edo egonaldi behartuek behartutako harreman ez hautazkoetatik hautazkoetara igarotzen saiatzen gara.
|
|
|
Hura da, beharbada, hipermodernoena. Esan legez, hiri hipermodernoan igarotze logika nagusitzen ari da, ez soilik hara hona ibili behar dugulako etengabe, harremanetan eta eguneroko praktiketan jauzika
|
ibili
behar dugulako ere: antza denez, aldi berean egon beharra dugu bai sare telematikoetan bai leku fisikoetan (eta behar hau gero eta nabariagoa eta naturalagoa izango zaigu, erabat osagarriak dira dagoeneko), eta horrez gain, leku edo egonaldi behartuek behartutako harreman ez hautazkoetatik hautazkoetara igarotzen saiatzen gara.
|
|
2015
|
|
|
(397) ere. Bonaparteren 1869ko Le verbe basque en tableauxiturrian oinarriturik, Mitxelenak diosku ipar mendebaleko Zuberoako Domintxaine eta Ithorrotze Olhaibin ere m, h, edo m, h, hitzetan bokal hauek baliatzen direla (1977, 48), baina XXI. mendearen hasieran Amikuzen
|
ibili
ondotik, adieraz dezaket amikuztarrek ere bokal sudurkariak ahoskatzen dituztela, Zuberoan bezain nabarmen entzuten ez badira ere. Zuberoa eta Amikuzeko bokal sudurkarien gaia aurkeztu aitzinetik, ordea, beste ikergai berri bati heldu nahi diot.
|
|
|
Bernardo Atxaga: Groenlandiako lezioaErein, 1998Ero zerrendaAnttonio, nekazaria, gaztetan txirrindulari bezala
|
ibili
eta hainbat sari irabazitakoa, eta hogeita hamar urte inguru zituenean, «nerbioek burua jaso», berak esaten zuen bezala, eta hizketan etengabe aritzeko joera hartu zuena. Aldian behin, norbaitek emandako hizpideari lotu eta orduak eta orduak pasatzen zituen isildu gabe.Zoriontsu edo erdi zoriontsu bizi izan zen harik eta bere senitartekoek, herriko sendagilearen gomendioz, elektro shockez baliatzen zen tratamendu psikiatrikoa pasarazi zioten arte.(?)
|
|
|
Halako batean, bi borreroek alde egin dute. Norbait arrastaka zeramatela egingo nuke.Gero isiltasun erabatekoa egin bada ere, begiraleen oihu eta orroak entzuten jarraitu dut gau osoan, otsoen auriak entzuten ari banintz baino izutuago.Biharamunean, bolo bolo
|
ibili
dira gauean gertatutakoari buruzko esamesak. Matxinada baten hotsak zabaldu dituzte borreroek.
|
|
|
Baina zorte onekoak gu: ez dugu zertan
|
ibili
doinu berri bat asmatzen laborategiko lau pareten artean sartuta. Ahozko hizkuntza eta euskalkiak bizi bizirik ditugu; eta ahozko arteak, berriz, osasuntsu.
|
|
|
Gerla bukatu eta, Parisen gorabehera batzuk agertu baldin baziren komunistak agintea hartuko zutelako beldurrez martxan jarri baldin bazen ere, Nazien kontra eramandako borroka hori gibelean gelditu zen. Obra batean aipatuko zuen baina ez zuen garai horretatik bere inspirazio nagusia hartu, beste kezka batzuen inguruan
|
ibili
zitzaizkion gogoetak.
|
|
|
Antzerki horrekin Hazparneko taldea herrietan zehar
|
ibili
zen, gelaz gela antzerkia erakusten. Tokiko taldeetan aktore onak zeudela agerian utzi zen, kalitatezko ustiapena izan zen.
|
|
|
Ibilbide horretan gaztez inguraturik
|
ibili
zen eta bere lanak nola ematen ziren ez zuen zentsuratzen. Antzerkia idatzi eta gero askatasun osoa zuten taldeek testua egokitzeko.
|
|
|
Praile batek bedinkatu seban eta erakutzi sotzan sela
|
ibili
, eta olajauna juan san eta sartu san kueban.
|
|
|
Artzainaren ordez, olajauna da kontakizun honen pertsonaia nagusia; iraganeko ohiko langilearen irudi, alegia. Aurrekoaren moduan, abade bat da Damaren egoitzan zelan
|
ibili
behar duen adierazten diona, baina formula ez da esplizitu adierazten; Barandiaranen ohar bat behar dugu hori identifikatzeko. Hortaz, kontakizun honen igorleak bazekien era berezi batean moldatu beharra dagoela koba barnean, nahiz eta ez aipatu zelan.
|
|
|
Neguek e losorroti urtetan auenean udebarrie yayote (n) san eta beragas batera Mari Anbotokoak a Supeleorretik urten eta Anbotoko bidea artzean i auen eta olan
|
ibili
i sen kristau aroko denpora barrien podasus siñiskerori aistu arte?.
|
|
2016
|
|
|
Euskara bihotzean, baina erdara ezpainetan (1) Ezina, ekinez egina! ...baino (1) Hor konpon Maria Anton (9) Jan eta edan eta bakea eman (1) Jan eta lo, beti potolo (1) Kalean uso, etxean otso (8) Lan lasterra, lan alferra (3) Lapur handiak baino errazagoa da lapur txikiak harrapatzea (1) Nirea nire eta zurea gure (1) Nolako aita, halako semea (1) (G) Osasuna, munduko ondasuna (1) San Blas, ito arte arnas (1) Sudur luzeak urrutitik usaintzen du (1) Txapela buruan eta
|
ibili
munduan (1) (G) Urrutiko intxaurrak hamalau, gerturatu eta lau (3) Usteak erdi ustel (2) Zenbat buru hainbat aburu (2) Zer egingo dugu. Hil arte bizi (1) Zer ikusi, hura ikasi (4) Zozoak beleari, ipurbeltz (10) Zu hor eta ni hemen (1)
|
|
|
txikitxoa (1) (B) Plisti plasta: uretan
|
ibili
(4) Popo: autoa (1) Pottoko/ Pottoka (1) (N) Pun (1) (N) Punba/ punbala:
|
|
|
zabua (1) Tipi tapa: oinez
|
ibili
(2) Tirrina: zilborra (2) Titi:
|
|
|
Ghaeltachtetako arrakasta aukera bakarra zatekeen ghaeltachtarrek gutxienez Irlanda osoan aukera izatea gaelikoz jarduteko, irla osoko biztanleak konprometituta gaelikoa berreskuratzen, beraiek aldi berean ingelesa ikasteaz gain, beraiek ere
|
ibili
ahal izateko munduan, zibilizazioan eta modernitatean, eta ez elebakartasun antzuan bizitzera kondenatuak.
|
|
|
Hau posible baldin bada, posible baldin bazen atzo bertan ere? zein maparekin
|
ibili
naiz, ordea, orain arte. Euskal Herriaren zein okerreko mapak baldintzatu du euskaltzale kontsekuente moduan bizitzen ahalegindu naizen honek erdara hainbeste erabiltzea?
|
|
|
azken urteotan normalean kalean. Euskal Herrian oro har, seguru asko oso herritar tipologia desberdina aurreko mendeko 60, 70 edo 80etan, are 90etan,
|
ibili
ohi zen hartatik. Eta nik gaur egun hiru multzo adierazgarri nagusi edo ikusi uste ditut kalean, nire pertzepzio subjektiboaren karga guztia tarteko?:
|
|
|
– Eta hauen aurretik gure inguruotan
|
ibili
ziren gizaki mota guztiak, neandertalak eta besteak, Lezetxikin orain dela 150.000 urte ere, eta Atapuertan behintzat orain dela 300.000/ 500.000/ 800.000/ 1.000.000/ 1.200.000(?), urtetatik?
|
|
|
– Hala egin dute Islandian, 300.000 herritarrak mintzo diren islandierarekin ezin dutelako munduan
|
ibili
, txapela jantzita edo txapelik gabe. Baina ingelesari helduta gainditu ahal izan dute beretzat benetako etsai lehiakidea zen daniera.
|
|
|
Gure jokabidearen egia besterik da, ostera. Honetan be guk E rromara bialdu dogun testua izan dogu eredu, eta ez gara
|
ibili
geu geutara estilo eta sintaxi barriak asmatzen, zuk aditzera emoten dozunez.
|
|
|
[L.Z.] Hona hemen bilaketa handiak egiten
|
ibili
barik Mateo-ren araberako Ebanjelioan agertzen diran forma batzuk (beste ebanjelarietan be beste horrenbeste aurkitu ahal izango dituzu).
|
|
|
batzuk: gurago izan/ adoratzaileak gura ditu/ zer gura eban/ gura ete dozu/ ez dozue etorri gura/ eroan gura ebela/ hartu gura izan eben/ alde egin gura dozue/ ez eban
|
ibili
gura/ ezagu tzera emon gura dauanak/ hil gura dabena/ Joan gura ete dau/ hartu gura eben/ ni hil guran/ onartu gura ez dozuelako/ Aita ren gogoa gura dozue egin/ egin gura deustazue/ hartu gura izan eben/ egin gura izan eutsuen/ gura dozue askatzea/ ez eben gura/ ez dozun lekura/ gelditzea gura badot. Beste ebanjelarietan be zenbat gura, gura?
|
|
2017
|
|
|
1899ko azaroaren 29an hilobiratua izan zen 4.349 zenbakiko hilobian, bere emaztearen ondoan. Dena den hilerrira bertaratutako ezagun batek jakinarazi du hilobiaren identifikazioa zaila izango dela hilarrien egoera kaskarragatik, eta hori bertako administratzaileen laguntzarekin ezinean bilatzen
|
ibili
eta gero.
|
|
|
Euskararen gramatika tradizioa hainbat kontutan ez da oso hurbil
|
ibili
beste hizkuntzekiko parekatze horretatik. Hala ere, flexio morfologiari begira jartzen garela, esan dezakegu euskal aditz jokatua ederki parekatua dagoela munduko beste hizkuntzekin:
|
|
2018
|
|
|
Dirudienez, Juanak meza batean ezagutu zuen Amador, Saraguetan. Bi urtez bederen
|
ibili
zen Urizko Iribarrenean sortutako mutila neskatoaren atzetik, harekin larrua jo nahiz, baita ezkontzeko asmotan ere, agian. Neskak ez omen zuen baietzik erraz eman nahi; are gutxiago gurasoen baimenik gabe.
|
|
|
Sortu ahal zaigun lehenengo zalantza gerra eta gerraosteko garai haietan eskolaren beraren funtzionamenduaren inguruan dugu. Bada, dirudienez, Bidankozek, eskola zerbitzuari eusteaz gain, 1787tik 1841era15 maisu berbera izateko zortea izan zuen, Pascual Ramon Nicolao
|
ibili
baitzen lanbide horretan. Garden jaioa eta Bidankozen ezkondua zen, eta, beraz, Mendigatxaren jaioterrian hitz egiten zen azpieuskalki bera hitz egingo zuena (erronkarierako Bidankozeko azpieuskalkia Bidankozen, Burgin eta Garden hitz egiten zen).
|
|
|
Horregatik, ez da harritzekoa horrelakoen aurrean zuzenketa handirik ez egitea, eta bai gaitzestea, ordea, honelako erranaldi bat," Deialdi hau zuzenduta dago... ei", edo honelako bat," Nik nahi dut bokata bat. honelakoa eta honelakoa", hain zuzen bietan ere aditz nagusia aurrean jarria delakoz," bere toki berea" erranaldiaren amaieran izaki, behinik behin indarrean
|
ibili
den prosa eredu nagusiaren arabera.
|
|
|
Bestela erranez, arteka bat badateke idatzizko dokumentu frantsestuaren eta okzitaniar ahozko tradizioaren artean. Ororen buru, katastroak duen ereduzko balorea dudazkoa liteke, eta, hori kontuan hartuz, interesgarri liteke lan sakonago bat plantan ezartzea, jakiteko nor ziren xuxen Ipar Euskal Herrian
|
ibili
ziren katastroako geometrialariak7 eta zoin ziren heien lan egiteko manerak bilketa denboran.
|
|
|
7 Napoleoneko katastroa miatuz, ohartu gara Pirinioetako departamenduan geometra nagusi bakar bat bazela (Jean Felix Barrau) eta terrenoko geometrialariak, aldiz, kopuru handian zirela. Adibidez, 1835ean, Dulaurier jauna
|
ibili
zen Izturitzen eta Donamartirin, Larras anaiak Aiherran, Labarthe jauna Donoztirin. Horrek erran nahi du, herriaren arabera, ez direla ber jendeak ibiltzen terrenoan eta bilketak egiten.
|
|
|
Ez zidan besterik esan. Gero jakin nuen egia, AGAn informazio bila
|
ibili
nintzenean. AGA Archivo General de Informacion Civil da.
|
|
|
Baina, hemen, gure artean, ez zegoen kultura hori eta ez zegoen inor negoziatzeko. Edo askotan gertatzen zen bezala, aitabitxien bila
|
ibili
behar izaten genuen, Real Sociedad Vascongada de Amigos del Pais bezalakoen babesgoaren bila, baina Madrilekoekin zuzeneko harremanik ez zuen gutariko inork. Katalanek, berriz, bazuten harreman hori.
|
|
|
Zuk independentzia jartzen baduzu besteek beste kontzeptu bat jarriko dizute, esaterako. Beraz, hor
|
ibili
behar duzu etengabe haiekin negoziatzen. Hori azken garaietan dezente egin izan da.
|
|
|
Itxaropena bezalako editoriala negoziatzailea bazen, izan. Pentsa ezazue zeinen hari finean
|
ibili
behar zuen erregimenaren" kolaboratzaile" ez izateko mugaz beste aldekoen aurrean. Inoiz kolaboratzaile deitu izan zioten.
|
|
|
Salbatu zituen gauza batzuk; kontzeptu batzuk salbatzen buru belarri ahalegindu zen. Kontuan izan behar da horrela
|
ibili
behar hori zer nolako umiliazioa den idazlearentzat, sekulakoa da. Gainera, oharrik ezin duzu jarri.
|
|
|
Baina, horien artean gaia mugatua dugularik, uste dut garaia dela, aitzinsolasetan
|
ibili
eta gero, hitza berari ematekoa.
|
|
2019
|
|
|
8 BN garaikideko zenbait herritan bokalarteko herskari ahostunetarik sortuak:
|
ibili
> ihili, etab.; antzekoa da, itxuraz, nahiz hedadura dialektal eta kronologia ezberdina izanZ modernoko r> h, baina (errebisatzaile batek gogoratu bezala) egiatan arhan, erho> ahan, eho da lekukotasunetan aurkitzen duguna.
|
|
|
Horrela, Mitxelenak arrain en aldaera ezberdinak (arrai, arrain, arrai, arran) berreraikiaz* arrani ra iritsi arren soilik, ez dirudi ezinezko pixka bat aurreraxeago jotzea: amaierako i k badu hainbat kide aditz zaharretan, etorri n eta
|
ibili
n baina baita gorri n edo gazi n nahiz beste askotan eta, beraz, partizipio marka zaharra dugu hor. Honainokoak hizkuntzaren barneko datu ezagunak baino ez dira; alabaina, urrutiegi gabe, gaztelerazko pescado n bertan(= pesc ado) aurki genezake euskarazkoarentzat egin analisiaren kidea, barneberreraiketaz lortua erkaketaren bidez berretsiaz; cf. Lakarra 1995 Halaber, hortz ere hor+ tz zatika genezake, beltz (bel tz) edo bortz/ bost (bor tz)... legez; ez, haatik, gatz(** ga tz, cf.** CV, §6.3); gogora bedi colmillo ren sinonimo den canino, can en eratorri dela, eusk. hortz hor ena legez.
|
|
|
Gero, zaintzen duzu esateko moduak klasikotasun bat izan dezan. Baina betiere, lehenengo mailan ulergarritasuna jarrita, eta horren arabera hainbat geruza jarriz, kenduz, berriz ere atzera eta aurrera gidoian, horrela
|
ibili
ginen, betiere ulergarritasunaren mesedetan. Elementu horiek finkatuta, aktoreari eman genion gidoia.
|
|
|
Horren emaitza da" Esatearen ederra" izeneko ahoskera metodo bat. Eta metodo hau aplikatu dut bai antzezlanetan, aktoreekin lan egiteko, eta baita ere bikoiztaileekin, politikariekin, irakasle jendearekin, hau da, komunikazioaren arlo askotan
|
ibili
naiz metodoa hau irakasten eta esperimentatzen.
|
|
|
Anttonio, nekazaria, gaztetan txirrindulari bezala
|
ibili
eta hainbat sari irabazitakoa, eta hogeita hamar urte inguru zituenean," nerbioek burua jaso", berak esaten zuen bezala, eta hizketan etengabe aritzeko joera hartu zuena. Aldian behin, norbaitek emandako hizpideari lotu eta orduak eta orduak pasatzen zituen isildu gabe.
|
|
|
Topekada horreek geu ere sarri jo gaitue. Ez gara
|
ibili
kanpotiko epaile zorrotz huts modura. Batzuren eta besteen alde on eta txarrak ikusi, eztabaidatu eta aztertuz gainera, gutariko bakotxaren pentsamoldeetan eta jokabideetan eragin zirkinarazleak bultzatu ditue.
|
|
|
dizkizut eta deutsudaz, zitzaizkidan eta jatazan, adibidez. Eta horretan kontuz
|
ibili
beharra dugu euskaldun guztiak alfabetatu arte, horretan begirunez jokatu behar du Euskaltzaindiak Euskal Herri osoko euskalki bizi bizien alde 1968 urtean Arantzazun Mitxelenak esana gogotan harturik:
|
|
|
" Faszismoa sartu da konturatu gabe zenbaiten buru eta burubideetan", inoskun Mikelek Bergarako Batzarrean. " Barra barra
|
ibili
dira gure artean era honetako esaldiak: " Bizkaiera, eskoitiar burgesek bakarrik egiten dute";" hemen batua baino besterik ez dugu onartzen";" guk ez dugu andereño batuzalerik onartzen, hatxezalerik ere ez";" espainolisten asmakizun bat da batua, euskara hondatzeko"...
|
|
|
Jaiotza agirian ez du jartzen sortetxearen izena; bai, ordea, aita Juan Jose Etxegarai Garmendiarena, zeina Mendigorriberea baserriko semea baitzen.29 Gregorioren izena 1842ko erroldan aurkitu dugu: Altzate karrikako Mikelezkerrenea etxean bizi zen, alargun, bi seme alabarekin.30 Ogibidea zela medio, batera eta bertzera
|
ibili
beharra egokitu izanen zitzaion nahitaez, baina, iduri duenez, izkribua egin zen garaian herrian zegoen: haren emazte Rafaela Arregi Mitxelena lesakarra haurdun zegoen, urte hartako maiatzean jaioko baitzen Beran izan zituzten hiru seme alabetako hirugarrena.31 d) Juan Esteban Iratzoki Ezponda() 32
|
|
|
790 Erredakzio berriaren aurretik A B X edizioek honela mamituta zekarten otoitza: Gaizqui guille bat bezala [A X]/ beçala [B] loturic Juezez Juez
|
ibili
ciñan, ta azotez urratua utci cinduztzen [A]/ cinduzten [B X], Jesus maitea, Pilatosec eman cizun, ta gugatic onzat artu cenuen Gurutcean illceco sentencia [A B]/ sentenci [X] gogorragatic, lagun zaquizquit [A]/ zaquitquit [B X] eramaten, izaten ditudan videbague [A]/ bidebague [B X], charqueri, ta neque guciac, nere necatcearequin irabaz dezadan Ceruco atseguin, ta gloria.
|
|
|
Itxura duenez, lar desbideratu gabe
|
ibili
zen honetan iruindarra inprimatze data iradokitzean, ezaguna baita Jose Longas bitartean27 ari26 Alzolak emanak dira ezaugarriak: " En 12.°, de 100 x 64 mm 3 paginas a lmea tirada" (Alzola,:
|
|
|
Ongi izanen da webgune" ahinago" bat baldin bada Ipar Euskal Herriari dedikatu gomendio batzuekin... Beti presaka
|
ibili
behar delarik, uste dut baliagarri izanen dela".
|
|
2020
|
|
|
" Herrian, erreketeek bortxatu nindutela zabaldu zen lehenengo. Etxean zigor modura josten nituen jertseak soldaduei eramatera joaten nintzenetan haiekin lardaskan
|
ibili
ohi nintzela gero. Birekin eta hirurekin ere bai ziurtatzen zuten" (9).
|
|
|
Bertrand Belsaguy (Donibane Lohizune, 1821eko otsailaren 24a 1892ko maiatzaren 19a) apez gisa
|
ibili
zen Donapaleun, Bithirinan, Senperen eta, azkenik, Donibane Garazin. Eskualdunaren arabera, hura izan zen astekariaren bultzatzaile nagusietako bat.
|
|
|
Euskaltzain urgazle izan zen, hastapenetik. Pertsona garrantzitsua izan zen Eskualduna astekariarentzat, berriemaileen bila
|
ibili
zelako, eta Zuberoako berri gehienak hark idazten zituelako.
|
|
|
Horrez gain, hainbat ikerketa eta libururen egilea izan zen. Eskualdunan parte hartu zuen, baita administrazio kontseiluan ere, eta Gure Herria sortzen
|
ibili
zen. Eskualzaleen Biltzarreko lehendakari izan zen garai batez.
|
|
|
Pierre Duhour (Beskoitze, 1890eko ekainaren 20a Hazparne, 1968ko urtarrilaren 18a) Frantziako itsas armadan
|
ibili
zen hainbat urtez, Lehen Mundu Gerran barne. Geroago, Hazparnen ireki zuen Gizarte Segurantzako bulego bat.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerran preso hartu zuten, eta handik ihes egitea lortu zuen. Bereziki Uztaritzen, Hazparnen eta Baionan
|
ibili
zen apez lanetan. Halaber, Almanakan parte hartzen zuen, eta, gerora, Herrian.
|
|
|
Henri Arbeletche (Baiona, 1893ko apirilaren 7a Gorlingen, Frantzia, 1940ko ekainaren 16a) Lehen Mundu Gerrako gudari ohien Euskal Herriko batasuneko presidente izan zen, eta batzar anitzetan
|
ibili
zen herriz herri. Boluntario gisa joan zen armadara, eta Lehen Mundu Gerran egindakoagatik hainbat sari eman zizkion Frantziak, baita ohorezko legioa ere.
|
|
|
Jean Ithurbide (Ahatsa, 1886ko maiatzaren 12a 1944) apeza zen. Beloken eta Maulen irakasle
|
ibili
zen, eta kalonje izendatu zuten 1935ean. Halaber, 1944an zenbait haur judu aterpetu zituen Mauleko kolegioan, alemanengandik babesteko.
|
|
|
Jean Pierre Chorho Espil (Zalgize, 1884ko agorrilaren 2a Garindaine, 1968ko azaroaren 15a) Garindaineko erretore izan zen, baina beste hainbat lekutan
|
ibili
zen irakasle eta apaiz gisa. Eskualduna eta Herria astekarietan 40 bat urtez eman zituen Zuberoako berriak.
|
|
|
Manex Hiriart Urruti lankide izan zuen, ondorioz. Maulen, Beloken eta Uharte Garazin
|
ibili
zen irakasle edota erretore. 1923an misionest gisa joan zen Hazparneko eskolara.
|
|
|
Jean Baptiste Elizanbururen lehengusua zen. Lau liburu idatzi zituen, besteak beste Lehenagoko euskaldunak zer ziren, 1889an, eta masoien kontrako bat, politikan
|
ibili
baitzen," zurien" alderdian.
|
|
|
Milafrangako kontseilari nagusi ere, 1937tik landa. Bigarren Mundu Gerra garaian erresistentzian
|
ibili
zen, eta gerlatik landa ez zen berriz aurkeztu diputatu izateko. Milafrangako auzapez hautatu zuten orduan.
|
|
|
Maiz heletar gisa aurkeztu zuten, baina, Gipuzkoan sortu zen, Tolosan. Hazparneko ikastegian hasi aitzin, ikastetxe anitzetan
|
ibili
zen irakasle gisa: Euskal Herritik kanpo Bordele, Pibrac, Paue eta Plaisance n, eta, Euskal Herrian, Uztaritzen.
|
|
|
Harispe mariskalaren iloba zen. Merkatari lanetan
|
ibili
zen, Kuban, eta aberastu ondoan itzuli.
|
|
|
Jean Pierre Jean Baptiste Eugene d’Etchandy (Onizegaine, 1846ko agorrilaren 1a Atharratze, 1896ko irailaren 17a) Atharratzeko notarioa zen. Soldadu
|
ibili
zen 1870eko gerran, eta politikan ere aritu zen, nahiz eta hauteskundeak galdu, 1892an. Eskualdunaren arabera, hizlari biziki trebea zen.
|
|
|
Haren ikasle izan ziren, besteak beste, Piarres Lafitte, Domingo Soubelet edota Leon Leon, gerora astekariko parte hartzaile izan zirenak. Bestalde, harekin gerlan
|
ibili
ziren beste idazleekin, Gure Herria hilabetekaria sortu zuen, 1921ean. 1919tik landa, Hego Euskal Herriko Euzkadi egunkari jeltzalean idatzi zuen.
|
|
|
Michel Gombault (Donibane Garazi, 1864ko azaroaren 4a 1956ko urtarrilaren 5a) herri frankotan
|
ibili
zen bikario gisa, hala nola Larrañen, Alduden, Maulen edota Donazaharren. Lekunberriko erretore izan zen eta 1917tik landa Donazaharrekoa.
|
|
|
François Bidegaray (Donibane Garazi, 1877ko urtarrilaren 12a) Hazparnen, Maulen eta, bereziki, Jatsun (Garazi)
|
ibili
zen apez 1907tik 1924ra.
|
|
|
Batzordearen eginkizunik nagusiena," materialeak, langaiak, biltzea zen, geroago, lan horietan oinarriturik, Euskaltzaindiarena izango den Gramatika osatu ahal izateko. Batasun bidean, orain arte ortografian eta morfologian barna
|
ibili
gara. Gramatika batzorde hau batez ere sintaxiari lotuko zaio".
|
|
2021
|
|
|
Euskerazko gure Meza Liburu honen itzulpenaren historia eta itzulpen lanari buruz azalpenak emotea dot helburu nire ekitalditxu honetan, gure itzulpenaren historia argitzeko lagungarria dalako. Nortzuk
|
ibili
garan lanean, noiztik noizera, zein bide osotu behar izan dogun. Urteetako ibilbidea egin dogu gure euskal eleizbarrutietako Itzultzaile Taldekideok.
|
|
|
" Orduan, Espirituak basamortura eroan eban Jesus, deabruak tentatu egian" (Mt 4,1). " Espirituak eroanda, basamortuan zehar
|
ibili
zan (Jesus) berrogei egunez, deabruak tentatzen ebala" (Lk 4,1). Eta horrek ez gaitu harritu behar:
|
|
|
48). Horri dagokionez, komeni da azpimarratzea" EEPk kudeatzen duen adostasun gailua behar bezala
|
ibili
dela, nahiz eta 2008tik 2012rako aurrekontu markoa erretreta hartu duten bi funtzionarioetatik bat ez ordezkatu izanak baldintzatu duen" (MI, MCC eta MEER 2016: 48).
|
|
|
Emakume Poeten Topaguneak 1996tik 2002ra bitartean ospatu ziren urtero Espainiako zenbait hiritan, eta hiru urteko baraualdiaren ostean, 2005 urtean beste elkarretaratze bat egin zuten. Zortzi izan ziren orotara, eta Espainia osoan zehar lekualdatzen
|
ibili
ziren: Vigo (1996), Kordoba (1997), Lanzarote (1998), Malaga (1999), Bartzelona (2000), Donostia (2001), Granada (2002) eta Gasteiz (2005).
|
|
2022
|
|
|
Erabiliagoa da, akaso, ontzi bete zerbait zerbaitez betetako ontzia esateko, ‘baso bete ur, mesedez’ eskaeran bezala. Eduki ez materialetarako ere balio du, galtzak bete lan
|
ibili
gaitezkeelako, adibidez. Mundu bete (pertsona edo gauza) pertsona edo gauza piloa dira.
|
|
|
Mundu bete (pertsona edo gauza) pertsona edo gauza piloa dira. Eta betean
|
ibili
abiadura edo erritmo onean ibiltzea da. Hitzak unitatea edo bat esanahia ere badu, hala, ordubete, astebete, hilabete, urtebete, hazbete eta oinbete; era berean, metrologia terminoekin:
|
|
|
Horrela, beterik ez egon, betetzen
|
ibili
, beteta egon eta betea izan katebegiek huts dute hasieran eta amaieran. Zerbait bere berea duen horretaz beterik ez egotea edo hutsik egotea berdina da, ez duela bere berea duen hori (adibidez, pertsona horrek gizabiderik ez du edo gizabideaz hutsik dago).
|
|
|
Zerbait bere berea duen horretaz beterik ez egotea edo hutsik egotea berdina da, ez duela bere berea duen hori (adibidez, pertsona horrek gizabiderik ez du edo gizabideaz hutsik dago). Betetzen
|
ibili
eta beterik egon zerbaiten existentziarako bideak dira (adibideari jarraikiz, pertsona hori gizabidez betetzen ari da pixkanaka pixkanaka eta pertsona hori gizabidez beterik dago). Eta, azkenik, zerbaitek betea izan edo zerbait huts izan izate horren maila absolutuari edo ontologikoari egiten dio aipu, izaera puru eta gorenari (gizabidez beteta dago pertsona hori edo pertsona hori gizabide hutsa da).
|