|
2000
|
|
|
Kinka larri hartan, dukearen medikuaren baitan egon zitekeen salbabidea, eta erran ere zigun guztioi la lasaitzeko eta la la lasaitzeko, hura erran bezain fite kanporako bidean jarri bazen ere, eskuak galtzetarat eramanik. Ez dakit Uraitzeko jauntxoak erran ez ote zuen ezen bera ez zela sugegorrien beldur eta osabaren kakategirat zihoala, baina gainerako zaldunek berehala jakinarazi zioten ezen zaldunen lehen araua eta eginbeharra beren damen babestea zela, eta nola dama guztiak kanporat baitzihoazen, hala joan zen
|
hura
ere bere emaztearen gibeletik, finean.
|
|
|
Horregatik ere, ateko txirrina aditu genuelarik, dardaririk ere ez nuen egin nire lekutik. Edurne zen hurbilena sukaldeko irteeratik, baina
|
hura
ere bere lekuan gelditu zen. Josuk hartu behar izan zuen bere gain bertzeek nahi eztako lana.
|
|
2001
|
|
|
Haatik,
|
hura
ere bere testuinguruan agertzeko beharra sentitu zuen On Manuelek: «XVI Gizaldian Bernat Decheparek' Euskara:
|
|
|
Egongelara joan zen gero,
|
hura
ere bere mundua zelako, artean. Sofan eseri eta orduan bai, orduan telebista zen, telebista zeukan aurrez aurre, telebistak inbaditzen zion bere mundu txikia eta zabaldu egiten zuen apur bat.
|
|
2002
|
|
|
Hau beraren herria duk, parajea  ondo ezagutzen dik, eta laguntasunik ez zaiok faltako. Besteak nora joko zuen ez zekiat, baina, pentsatzekoa duk,
|
hura
ere beraren herrian utziko zutela.
|
|
2008
|
|
|
Han, ordea, inortxo ere ez zen ohartzen, osaba ere ez, jakina? Nazariori barruan gertatzen zitzaionaz, mila bider aitortuko zuen Nazariok xehetasun
|
hura
ere bere bizitzan?, honi burua joan egiten baitzitzaion sarri askotan, bere arima suaren besoetan kulunkatzen zuela: gizonak bezatu eta hezitutako su hura, errealitate gordina ematzen eta eztitzen ziona, sua bera balitz bezala sutondoko suaren inguruan kontatzen zirèn ipuin guztien protagonista nagusi.
|
|
|
Nazariok atsegin baitzituen memento haiek, gauaren izarak baserriaz eta inguruaz jabetu eta izeba Ursula –ipuinlari aparta zen, buruan ipuin entziklopedia bat zeukana– kontu kontari hasten zenean, etxeko mutilek inguratuta. Han, ordea, inortxo ere ez zen ohartzen –osaba ere ez, jakina– Nazariori barruan gertatzen zitzaionaz –mila bider aitortuko zuen Nazariok xehetasun
|
hura
ere bere bizitzan–, honi burua joan egiten baitzitzaion sarri askotan, bere arima suaren besoetan kulunkatzen zuela: gizonak bezatu eta hezitutako su hura, errealitate gordina ematzen eta eztitzen ziona, sua bera balitz bezala sutondoko suaren inguruan kontatzen zirèn ipuin guztien protagonista nagusi.
|
|
2009
|
|
|
Josebak hona ekarri zuen lehenengo aldian (urtebete izango da aurki, ene!) argi utzi nahi izan zion
|
hura
ere bere etxea zela. Bi etxe izango zituela handik aurrera, eta bietan eroso eta lasai egon zitekeela.
|
|
|
–Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme! ...ereganatzeko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen, nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezakeenez?, gaizki ari zela jakin ez arren, nahiz eta, gauzak zeudèn puntuan egonda, argudio
|
hura
ere bere kontra bihur zitekeen, ezjakintasuna inguruabar salbueslea izan beharrean astungarria ere izan baitzitekeen: izango ez zen, bada, artean hamaika urteko umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa!
|
|
|
" Horrela segitzen baduzu, arkitekto aparta izango zara, seme! ...ko gertu, objektiboki errudun ez zen arren; Gabino, izan ere, ume bat zen, eta halaxe ibili izan zen urteetan, ongiaren eta gaizkiaren gainetik balego bezala, baina bukatu zen aro hura, itxura batean, Gabinok, azkenean, gaizki egin baitzuen –nabarmen egin ere, aitaren begietako ispiluan egiazta zezakeenez–, gaizki ari zela jakin ez arren, nahiz eta, gauzak zeudèn puntuan egonda, argudio
|
hura
ere bere kontra bihur zitekeen, ezjakintasuna inguruabar salbueslea izan beharrean astungarria ere izan baitzitekeen: izango ez zen, bada, artean hamaika urteko umea bazen, gauza haietaz ohartzen hasi beharra zuena, eta ez bost urteko ume-mokoa!
|
|
2010
|
|
|
Izebak, baina, arrosarioa errezatzeko era berezia zuen. Berari, hasteko, ez zitzaion arrosarioa gidatzea gustatzen, baina hartarako zuen gure ama, honi bai, izugarri gustatzen baitzitzaion protagonismo
|
hura
ere bere gain hartzea. Etxekook behin arrosarioari ekinez gero, berriz, agurmarien erritmo monotonoan kulunkatzen zen izeba, esan ere, esan zidan behin batean halako zerbait?, hitzei ere gehiegirik erreparatu gabe, harik eta, erritmoaren eraginagatik edo, hutsune batean bezala sartzen zen arte, jainkozko bake batek guztiz hartzen zuela?
|
|
|
Izebak, baina, arrosarioa errezatzeko era berezia zuen. Berari, hasteko, ez zitzaion arrosarioa gidatzea gustatzen, baina hartarako zuen gure ama, honi bai, izugarri gustatzen baitzitzaion protagonismo
|
hura
ere bere gain hartzea. Etxekook behin arrosarioari ekinez gero, berriz, agurmarien erritmo monotonoan kulunkatzen zen izeba —esan ere, esan zidan behin batean halako zerbait—, hitzei ere gehiegirik erreparatu gabe, harik eta, erritmoaren eraginagatik edo, hutsune batean bezala sartzen zen arte, jainkozko bake batek guztiz hartzen zuela...
|
|
2013
|
|
|
Allahk alegia, Zyriab bitartekari. Abdel Haqqek hori sinesten zuen bederen,
|
hura
ere bere buruari egindako engainu mengainu bat izan zitekeen arren?
|
|
|
Erran nahi baita berant gabe etorri zitzaiola Hamzari
|
hura
ere bertatik bertara egiaztatzeko modua, lur haietara iritsi orduko ohartu zen, konparazio batera, ez zirela guti talibanak, xiitak heretikotzat hartu eta hutsaren hurrengotzat zituztenak?, halako moldez, non, lagunaren hitzak aintzakotzat harturik, tentuz ibiltzera xedatu baitzen, disimuluaren uretan murgilduta maiz, arriskuan jar zezaketèn kontuak isiltzen zituela, bai, baina eguneroko solasak ahantzi gabe, hitz jario handiko solasturia baitzen, ipuin kontalari aparta izateaz gain; are gehiago:
|
|
|
baina zertarako gura zuen argitasun hura, baldin eta obsesioaren mende jarraitzen bazuen! Ondorioz, berbak arinago eta ugariago zetozkion gogora, bai, baina
|
hura
ere bere kaltetan ote zen, arestian hamar bat itauneko zerrenda zena ehunekoa bihurtu baitzitzaion, ehun itaunak ere ezkortasunaren ardatzaren inguruan harilkatuak.
|
|
|
Erran nahi baita berant gabe etorri zitzaiola Hamzari
|
hura
ere bertatik bertara egiaztatzeko modua –lur haietara iritsi orduko ohartu zen, konparazio batera, ez zirela guti talibanak, xiitak heretikotzat hartu eta hutsaren hurrengotzat zituztenak–, halako moldez, non, lagunaren hitzak aintzakotzat harturik, tentuz ibiltzera xedatu baitzen, disimuluaren uretan murgilduta maiz... arriskuan jar zezaketèn kontuak isiltzen zituela, bai, baina egune... nola baitzen, ikuspegi militar batetik begiratuta, mutil zuzena, hala, hitzean eta zintzotasunean oinarritu zuen urte haietako bizimodua, prestigio iturri ere izan zena bai mujahidin gisa aritu zenean, bai gero komandante gisa.
|
|
|
Allahk alegia, Zyriab bitartekari. Abdel Haqqek hori sinesten zuen bederen,
|
hura
ere bere buruari egindako engainu mengainu bat izan zitekeen arren...
|
|
|
Aspirinaren eraginez edo, burua aspaldi ez bezala argitu zitzaion... baina zertarako gura zuen argitasun hura, baldin eta obsesioaren mende jarraitzen bazuen! Ondorioz, berbak arinago eta ugariago zetozkion gogora, bai, baina
|
hura
ere bere kaltetan ote zen... arestian hamar bat itauneko zerrenda zena ehunekoa bihurtu baitzitzaion, ehun itaunak ere ezkortasunaren ardatzaren inguruan harilkatuak. Horrekin batera, bizpahiru orduko izerdialdia izan zuen, momentu batetik aurrera –pijama ere, goitik behera bustia– jasanezin egin zitzaiona, ohetik bizpahiru aldiz jaikiaraziz.
|
|
2015
|
|
|
Kostata, baina apustu
|
hura
ere bere aldera ekarri zuen Piok. Orduan lortu zituen Jexuxek soinu berria erosteko behar zituen xoxak.
|
|
2016
|
|
|
Atzematen du lamina bat ari dela gari jorran. Galdegiten dio zer ari den han eta erantzuna ematen dio ari dela gari jorran haren laguntzeko,
|
hura
ere bera ari dela. Laminak erraten dio lagundu egin nahi diela garia jorratu arte, baina arratsean urin broskak nahiko zituela" (Cerquand, 1881).
|
|
2017
|
|
|
Hala eta guztiz ere, egoera hura ulergarri bilakatu nahi zuen eta ikuspuntu erromantikoa eman nahi zion: Sara mozkortuta zegoen, aspalditik ezagutzen zuten elkar,
|
hura
ere berarekin maiteminduta egongo zen akaso eta gau horretara arte ez zen ausartu bere benetako sentimenduak adierazten. Bihotzak baietz esaten zion, buruak ezetz.
|
|
|
" Bertze eskualdun bakhar bat,
|
hura
ere bere gain, heien aldean kokatzera doa. Bertze zenbeit hurbiltzearekin, bigarren Eskual herri bat hanchet [Kanadan] egin balezate?
|
|
2019
|
|
|
Ondoan, berriz, emaztea zihoan. Higinia?, bandera txuri gorri bat astintzen, bere aldeko leihatila zabaldutik. Bazkalondoan, berriz, ahoan purua zuela irten zen Telmoren aita balkoira, nondik ikusi baitzuen Txefe,
|
hura
ere bere etxeko balkoira aterea. Eta, egoera ere halakoa baitzen, alde aldekoa?, sekulako gerra oihua jaurti zion Maurixiok:
|
|
2020
|
|
|
Ramon ere umezurtza zen, baina aitaren eta amaren aldetik. Amona batek hazi zuen, Maria andreak, eta
|
hura
ere berak zortzi urte zituenean hil zen, Darioren aita bezala, gripeak egundoko triskantza egin zuen urte tamalgarri hartan. Doktoreak Pazoan hartu zituen bi umezurtz haiek, lurraren, soroen, behien eta abere gorotzen bi seme haiek, buruan letrarik ez zuten bi aker txiki haiek.
|
|
|
Jo zuten, beraz, eta egurra eman ere bai, hainbestekoa non gazte kubatarrak beren onetik ateratzeko zorian jarri ziren, builaka eta. Hartan, komisario politiko bat azaldu zen,
|
hura
ere bere onetik aterata, eta kable elektriko guztiak deskonektatu zituen. Argirik ez, soinurik ez.
|
|
|
—Hondarrean ren eredua,
|
hura
ere bere osotasunean, adoptatu zenuten.
|
|
|
Emakume hark bizi izandakoak imajinatzen hasi nintzen, burura etortzen zitzaizkidanei fantasiaren ateak zabaltzen, eta senarrak beste batengatik utzi eta banandu aurreko emakume hura ikusi nuen, gizona nola urruntzen zitzaion sentitzen, haren hoztasun emozionala pairatzen. Une batez neure senarraren aurpegia jarri nion haren gizonari, eta
|
hura
ere bere brikolajeko tresnekin entretenituta irudikatu nuen, emaztea non eta zertan zebilen ardurarik gabe bere kontuetan murgilduta.
|
|
2021
|
|
|
" Hau jarraitu zuen Robles jeneralak bere ahots ozenaz mutiko batek eman dio eskutik eskura, Kuartel Nagusian, zentinela bati;
|
hura
ere bere pentsatzen ariko zen, nonbait, zeren konturatu denerako mutikoa desagertua baitzen merkatuko jendearen artean, eta orain zin egiten du ezin ezagutuko zukeela, bere bizia salbatzeko ere.
|
|
|
Oso ona; saiatzen gara ahal dugun guztietan elkartzen. Baina egia da gu asko entrenatzen garela, eta
|
hura
ere bere bizitza egiten ari dela. Iaz, biak bakarrik ginen snowboardean.
|
|
|
Gizonetako batek eskua mugitu zuenean ohartu zen gizon hark Anderren antz handia zuela. Lehenago anaia bezala
|
hura
ere bera zen baina zaharrago. Bokaleko barandan bermatu zen hesteak eroriko zitzaizkion beldurrez.
|