|
2001
|
|
|
Mezu aldagarriak dituzten panalek alternatibak eskaintzen dizkiote gidariari, gertatzen denaz informaturik izango dira eta
|
horrek
areagotu egiten du segurtasun sentsazioa.
|
|
|
Gainera, gustua sustatzen du eta hortzak mantentzen eta birmineralizatzen laguntzen du. Listu ekoizpena gutxitzen denean, aho lehortasuna edo xerostomia agertzen dira, eta
|
horrek
areagotu egiten ditu elikagaiak irensteko zailtasunak, eta, disfagia izanez gero, okerrera egiten du. Ekoizpena handitzeko estimulu eraginkor bat elikagaiak behar bezala murtxikatzea da.
|
|
|
– Atonia gastrikoa edo urdailak edukia husteko duen zailtasuna. Bi kasuetan, anana freskoa (kontserban ez dagoena) eta heldua hartu behar da, bai jan aurretik, bai ondoren.Hala ere, uzkia ez da gomendatzen ultzera gastroduodenalaren fase aktiboan zehar, urin gastrikoen ekoizpena handitzen baitu, eta
|
horrek
areagotu egiten du sintomatologia. Erosketaren kalitatea:
|
|
2002
|
|
|
Baina egindako kanpainek informazio gehiago eta hobea ematera behartu dute eta
|
horrek
areagotu egiten du konfiantza.
|
|
|
Langabezia datuek dituzten akatsak eta hausnarketak alde batera utzita, langabeziak jende askori aldi baterako eragiten dio eta
|
horrek
areagotu egiten du norbanakoengan zalantza: laguntza eskatu edo hurrengo lana topatu arte itxaron.
|
|
|
Pertsona heldu orok, batzuetan jakin gabe, bizi ezagutza handia garraiatzen du, eta horrek onura handia ekar diezaioke bere buruari eta besteei. Pixkanakako trantsizioa Batzuetan, erretiratuentzako gizarte ongizateko politikek gehiegizko paternalismoa dute, eta
|
horrek
areagotu egiten du ustezko onuradunen alferrikako sentipena. “Erretiratuen klubarekin” gertatzen zen, non, bazkideak entretenitzeko aitzakiarekin, karta sortan jokatzera edo telebista karitatezko ghetto itxietan ikustera ohitzen ziren, eta orain eskaintza turistiko edo asoziatiboen gainkargarekin gertatzen da.
|
|
|
ez dira horrelakotzat hartzen eta oso zaila gertatzen zaie beren mahats estiloa aldatzea. Beste arazo handi bat da hipertentsioa nozitzen dutenen erdiak baino gehiagok gehiegizko pisua duela, eta
|
horrek
areagotu egiten duela paziente horien bihotz hodietako arriskua, eta baita garuneko infartuagoak izateko aukera ere. Espezialisten arabera, ariketa fisikoa funtsezkoa da tentsioa kontrolatzeko.
|
|
|
Asentamendu iraunkorra Iraganean, aditu askok primitibotzat jotzen zituzten bizimodu tradizionalak, eta, ondorioz, gobernu batzuek tribu nomadei presioa egin zieten leku finkoetan ezartzeko eta modernizatzeko. Gainera, elikagaien eskuragarritasunak tribuak asentatzera bultzatu zituen, baina
|
horrek
areagotu egin zuen deforestazioaren arazoa, egurra, bazka eta eraikuntzako materialak lortzeko zuhaitz eta landareak gehiegi ustiatu zirelako. Hau da, nomadismoa bertan behera uzteak eta tribu askoren etengabeko asentatzeak baliabideen gehiegizko ustiapena ekarri du, hala nola ura eta landaredia.
|
|
2003
|
|
|
Azarekin egindako produktu nagusia chucruta da. Gatzunetan kola hartzitzean lortzen da, eta
|
horrek
areagotu egiten du haren kontserbazioa, eta oso elikagai preziatua eta ezaguna da Europako erdialdeko zenbait herrialdetan, Estatu Batuetan eta Errusian.
|
|
|
Emakumeari begira, harrigarria egin zitzaidan pertsona batzuek ideiak antolatzeko duten dohain hori, harrigarria burutik paperera bitarteko distantzia zeharkatzeko duten ahalmena. Eta
|
horrek
areagotu egin zuen niregan pizten hasia zen desira. Bazirudien poltsako sosek baino gehiago, emakumeak berak erakartzen ninduela, eta, nahiago nukeela gutunean zer idazten ari zen jakin, edota poltsan zeuzkan objektu pertsonalak ikusi.
|
|
2004
|
|
|
Badira aldatu ezin diren beste faktore batzuk ere, hala nola lehen hilekoaren adina, haurdunaldi kopurua, emakumea haurdun geratzeko adina edo menopausia gertatzen den adina.Hala ere, bada kontrolatzen ahal den faktore bat, eta horrek ere eragina du minbizi mota horren sorreran, hala nola gehiegizko pisuaren eta elikadura ohituren kasuan. Estatu Batuetako Minbiziaren Institutu Nazionalaren aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, obesitateak areagotu egiten du odoleko estrogeno kopurua, eta
|
horrek
areagotu egiten du menopausia ondoko emakumeengan bularreko minbizia izateko arriskua. Bestalde, Cambridgeko Nutrizio Unitateko adituek egindako azterlan baten arabera, koipe gehiegi duten dieta egiten duten emakumeek arrisku handiagoa dute bularreko minbizia izateko elikagai horren proportzio txikiena dutenek baino.
|
|
2005
|
|
|
Gaixotasuna helduaroan agertu ohi da, eta 194 milioi pertsonari eragiten die munduan; kopuru hori 333 milioikoa izan daiteke 2025erako. Gaixotasun
|
horrek
areagotu egiten du kardiopatiak garatzeko arriskua, garun hodietako istripuak, itsutasuna, giltzurrunetako kalteak eta neuropatiak jasateko arriskua, eta horrek ultzerak eta gorputz adarren anputazioa eragin ditzake.
|
|
|
Gainera, eragiketa horrekin bizirauteko bitartekoak bilatzen dira, komunitateek etorkizuneko krisiei aurre egin ahal izateko. Egoera bereziki larria da Nigerren; izan ere, joan den urteko lehortearen eta otarrainska izurritearen ondorioz, 3,6 milioi pertsonak biztanleen %28 janaririk gabe geratu dira, eta
|
horrek
areagotu egin du elikagaien segurtasunik eza epe luzeagoan. Gurutze Gorriak eta Gorriak hasitako operazioak hiru helburu nagusi ditu:
|
|
2006
|
|
|
Eta haren arreta —gaineratu zuen— “aurrerapen zientifikoetan (diagnostiko metodo berriak, txertoak eta abar) ez ezik, munduko nazioen garapen eta egonkortasun politikoan ere jarriko da”. Aurkezpenean parte hartu zutenek nabarmendu zuten, gainera, biztanleria zahartzen doan heinean, gaixotasun infekziosoak areagotu egingo direla; izan ere, adineko gaixoek babes mekanismo ahulagoak dituzte, eta
|
horrek
areagotu egiten du patologia horiek izateko arriskua. Ohikoenak dira gernu edo gastrointestinal infekzioak, pneumonia eta tuberkulosia.
|
|
|
Seguru asko, stop seinale baten aurrean, egungo eroaleek baino azkarrago zapalduko dute balazta. –Bideojokoek hobetu egiten dute ikusmenaren eta mugimenaren arteko koordinazioa, eta
|
horrek
areagotu egiten ditu gidatzeko orduan islak. –Erreflexu azkarragoak izaten direnez, arreta gutxiago jartzen da, eta hori oso txarra da gidatzerakoan.
|
|
|
“mendi zaurgarriagoa”, landa abandonuagatik (baso kudeaketarako plana duen azalera ez da %12ra iristen) eta “lurralde kaosa”, gero eta urbanizazio handiagoaren ondorioz. Agertoki
|
horrek
areagotu egiten ditu sua errazten duen eta, gainera, okerrera egiten duen “klimatologia larri eta aldakor” baten arriskuak. Horren aurrean, erakunde ekologistak lau proposamen egin ditu Kontserbazioko zuzendari Enrique Segoviaren eskutik:
|
|
|
Atzo arratsaldean egindako adierazpenetan Herrizaingo Sailak baztertu egin zuen emakumeen kontrako indarkeriaren hipotesia, baina ez zuen bestelako argibiderik eman. Informazio falta
|
horrek
areagotu egin ditu Groseko auzokideen samina eta beldurra. Izan ere, hilketaren xehetasunak zabaldu ez arren, zurrumurru latzak dabiltza auzoan.
|
|
|
Tarte horretan ahotsa entzun nuen beste bizpahiru aldiz, eta guztiz familiarra izanagatik, ezin izan nuen asmatu nor zen bere jabea; agian familiartasun hori bera zela kausa, zergatik ez nekiela (edo bai: familiarra izanagatik ezezaguna zelako), ahots
|
horrek
areagotu egiten zuen esnatu nintzenetik nire baitan sentitzen nuen sentimendu apartekoa, ohi ez bezalakoa, estrainioa, eta hortaz, apur bat beldurgarria ere. Edonola, edozein beldur baino ernagarriagoa egin zitzaidan, eta laster nengoen aldameneko gelara sartzeko gertu.
|
|
2007
|
|
|
Zuri beltzeko dantzariak, banaka edo taldeka, batzuetan kaletar jantzi arruntez beztiturik. Musikarik ez zen, eta
|
horrek
areagotu egiten zuen antzinatasun sentsazioa.
|
|
|
Baina arrisku okerrena, hausturak, prebenitzeko terapia betetzea ez da oso ona: hiru emakumetik bik urtebete baino lehen uzten dute, eta
|
horrek
areagotu egiten du arrisku larri hori. Gaur egun, diabetesak, infartuak edo bularreko minbiziak baino emakume ospitalizazio egun gehiago eragiten ditu.
|
|
|
Espainian lurrunketa dorre eta kondentsadoreak ordezkatzeko, hiru zentral nuklearrek sortutako potentzia elektriko gehigarria litzateke. ANERFYCko arduradunen arabera, polemika
|
horrek
areagotu egingo luke desabantaila handiagoak dituzten beste ekipo batzuen erabilera, hala nola aire bidezko hozte bidezko kondentsazio gailuen erabilera. Horrela, ingurumena hondatuta ateratzen da, azaltzen dute, sistema alternatibo horiek baliabide naturalen kontsumo handiagoa eskatzen baitute, hala nola petrolioa, gas naturala, ura; eta berotegi efektuko gasen (BEG) emisioak eta kutsadura akustikoa handitzen dituzte.
|
|
|
Hego Amerikak bizi izan zuen krisi ekonomikoaren ondorioz eta Europako sendotzearen ondorioz, truke ofizialaren eta merkatu beltzekoaren artean zegoen aldea erabat txikitu zen eta estraperlorako mozkinen alizientea ere bai. Diru etorriak murriztu egin ziren eta, ondorioz, Jaurlaritzaren eta EAJren baliabideak gutxitu egin ziren, soldatapeko liberatuak ordaintzeko adibidez, eta
|
horrek
areagotu egin zuen Erresistentziaren krisia.
|
|
|
Hori gutxi balitz, 1951n bizi izan zuen krisi ekonomikoaren eta Europako sendotzearen ondorioz, bestelako diru etorriak murriztu egin ziren eta, beraz, Jaurlaritzaren eta EAJren baliabideak gutxitu egin ziren, soldatapeko liberatuak ordaintzeko adibidez, eta
|
horrek
areagotu egin zuen Erresistentziaren krisia.
|
|
2008
|
|
|
Paper industriaren inbasio izugarriari ez zaio segurtasun nazionalaren ikuspegitik edo nazionalismotik bakarrik erasotzen. MSTko aktibistek salatzen dute basogintza berri
|
horrek
areagotu egiten duela lurren jabegoaren kontzentrazioa. George Soros, Bill Gates, Bill Clinton bera... luzea da Brasilera alor handiak erostera etorri diren kapitalisten zerrenda.
|
|
|
Ez dute batere pazientziarik, eta
|
horrek
areagotu egiten du arazoa: gogoetarik egin ezean, huts egiteko aukerak ugaritu egiten dira; ondorioz, areagotu egiten da ezintasunaren kontzientzia, pertsona larritu eta era oldarkorrean erantzungo du.
|
|
|
Lan
|
horrek
areagotu egin zuen dibulgazioarekiko nire interesa. Eta egiten dudana ondo egiten saiatzen naizenez, Matematikaren Espainiako Errege Elkartekoek proposatu zidaten dibulgaziorako batzorde bat eratzea elkartearen barruan.
|
|
|
Atera nituen kontuen arabera, gehiago balio du katedra bat eskuratzeko arerioei buruz duzun informazio politikoak eta bereziki pertsonalak, zenbat eta pertsonalagoa hobe, zure arloaz dakizunak baino. Garibaldik, noski, ez zuen parte hartzen etxe barruko trikimailu merke horietan, seguru asko intriga handiagoetan ibilia zelako, eta
|
horrek
areagotu egiten zuen bere maiseatzaileen grina.
|
|
|
Haur txikien portaera nahiko ohikoa den arren, elikagaiekiko jokabide zorrotz horrek bere horretan iraun dezake haurra helduagoa denean edo nerabea denean. Orduan, janariarekiko portaera horrek antsietatea sor diezaioke haurrari, gurasoek eta inguruneak' dena' jatera' behartuta' sentitzen baita, eta
|
horrek
areagotu egin dezake janariarekin duen gatazka. Gurasoek jakin behar dute elikagaien hautakortasun naturala iragankorra dela (nabarmenagoa izaten da 2 eta 6 urte bitarteko haurretan) eta, oro har, denbora igaro ahala gainditzen dutela.
|
|
|
Hiru katamotz kume hil dira Doñanan, eta
|
horrek
areagotu egiten du espeziearen egoera larria.
|
|
|
Azterlanaren egileak haratago joan ziren eta behin kumeek helduarora iritsita, intsulinarekiko sentikortasuna neurtu zuten, eta ikusi zuten muskuluen edo gantz ehunaren gisako berariazko ehunek ez zutela azukrea behar bezala xurgatzen, eta, beraz, odoleko glukosa maila altuagoa izan zela. Ikertzaileek diotenez,
|
horrek
areagotu egiten du arratoietan intsulinarekiko erresistentzia, sindrome metabolikoa eta II. motako diabetesa garatzeko arriskua. Emaitza horiek berresteko eta gizakiei buruzko ikerketen bidez emaitzak zabaltzeko lan zientifiko gehiago behar diren arren, ikerketa beste argudio bat da elikagaien industriari produktuak birformulatu eta osagai horiek kentzeko presioa egiten diotenentzat.
|
|
|
Nahiz eta egun batetik bestera janariak aldatzen diren eta badirudi haiek ez dutela denbora luzez jaten, haien hazkundea eta garapena normala izaten da. Adin horretan, haurrek kaloria gutxiago behar dituzte, beren gorputz hazkundea motelagoa baita, baina familiaren kezkak elikadura jarrera desegokiak edo diziplina neurriak eragin ditzake, eta
|
horrek
areagotu egin dezake elikagaiarekiko arbuioa. Haurren jateko gogoa Sarritan, gurasoek seme alabak jatera behartzeko arrazoia izaten da ez dakitela bi eta bost urte arteko jateko gogoaren murrizte fisiologikoa.
|
|
|
Ignacio Díaz de Aguilar Errefuxiatuari Laguntzeko Espainiako Batzordeko (CEAR) lehendakariaren iritziz, ekitaldiaren antolatzaileetako bat baita, “esan daiteke nazioartean mugak ixteko asmoa dagoela; horren adierazgarri dira Europar Batasunaren itzulera zuzentaraua, Estatu Batuen hegoaldeko mugako horma proiektua eta Espainiak legezko immigrazioa geldiarazteko egindako ahalegina”. Legez kanpoko immigrazioa Gobernuak atzerritarrentzako lege kontratuak jaitsiko direla jakinarazi duenez, zenbait erakundek ohartarazi dute joera
|
horrek
areagotu egingo duela legez kanpoko immigrazioa, batez ere Afrikatik Espainiara ontzi prekarioetan iristen dena. “Ezin ditugu bide guztiak itxi.
|
|
|
Mantenugai asko askatzeak landare eta animaliak ugaltzea ekarri zuen. Duela 93 milioi urte inguru, itsas hondoko jarduera bolkanikoak suntsipen masiboa eragin zuen Ondoren, gorpuak hondoan deskonposatzearen ondorioz, urak oxigenoa (anoxia) galdu zuen, eta
|
horrek
areagotu egin zituen erupzioaren eta karbono dioxidoa (CO2) ozeanoetan eta atmosferan deskargatzearen ondorioak. Hala ere, horri esker, eskisto beltzeko biltegi handiak biltegiratu ziren, “petrolio ez konbentzionala” ere esaten zaiona, eta haren aplikazio askotan ordezka daiteke.
|
|
|
E.coli ren andui gehienak kaltegarriak ez diren arren eta animaliak nahiz pertsonak hesteetan egon ohi diren arren, guztiek ez dute berdin eragiten osasunean; batzuek arriskuan jartzen dute. Eta, kasu gehienetan, bakterioarekiko ukipena haragi gordinaren kontsumoaren bidez gertatzen da, eta
|
horrek
areagotu egiten du janari intoxikazioa izateko aukera; izan ere, gizakiarentzat agente patogenoekin kutsa daitekeen elikagaia izateaz gain, tratamendurik ez izateak ireki egiten ditu horiek irensteko ateak. Aitzitik, baldintza egokiak sortzen badira, hala nola egoste edo frijitze egokiak, arrisku mikroorganismoak ezaba daitezke.
|
|
|
Hegazti horietan espezializatuta dauden erakundeek azken urteetan gertatutako desfasea azpimarratu dute, kopuruaren eta eskura dagoen elikagai kopuruaren artean, bereziki penintsularen iparraldean eta ekialdean. Hori dela eta, hegazti populazio osoek autonomia batetik bestera alde egin behar izan dute – egun batean 200 km baino gehiago egin dezakete hegan, eta
|
horrek
areagotu egin ditu elektrokuzioak, pozoitzeak, aerosorgailuekin talka egitea, errepidean harrapatzea, etab. Munduko gainerako lekuetan ere, egoera ez da onena beste espezie batzuentzat, Natura Kontserbatzeko Nazioarteko Batasuneko Zerrenda Gorriaren arabera. Asian, buru gorriko sai zuria (Sarcogyps calvus) eta egiptoarra (Neophron percnopterus) arrisku kritikoko espezie bihurtu dira.
|
|
|
Horregatik, azken aldi honetan hasi da argazkiak banaka argitaratzen, aurretik Photoshopen tratatuta. Eta
|
horrek
areagotu egin du bisita kopurua bere kontuan, orain jende gehiago baitabil Atauriren argazkietan.
|
|
2009
|
|
|
Euskaraz mintzatzen ez duten gurasoak izanik" A" eta" B" ereduan ikasitako ikasleek euskarak gizartean aurrerapauso nabarmenak egiten dituela aipatzen dute, eta
|
horrek
areagotu egiten duela hizkuntza hori ikasteko motibazioa. Ikasle horiek azaltzen dutenez, ez dute euskara behar adina ikasi, eta hainbat kasutan euskaltegietara eta barnetegietara jo behar izan dute euskara hobeto ikasteko.
|
|
|
Ibilgailuen salmenta asko apaldu da azkenaldian krisiaren eraginez, eta dezente urritu da aseguru etxeen merkatua; horrez gain, konpainia berriak ere sortu dira, eta
|
horrek
areagotu egin du euren arteko lehia eta prezio borroka.
|
|
|
Osasun gorabehera batzuek, ordea, asko gutxitu dezakete gidariaren gaitasuna, eta
|
horrek
areagotu egiten du istripuren bat izateko arriskua.
|
|
|
Espezie inbaditzaileek ez daukate kontrol neurri natural hori, eta etengabe ugaritzen dira;
|
horrek
areagotu egiten du haien inbasio ahalmena.
|
|
|
Erabaki
|
horrek
areagotu egin du auzia hauteskunde kanpainako eztabaida puri purian jartzea.
|
|
|
Ehiza mamurtzeko trebetasunak hainbat mito sortu ditu hienen inguruan, eta
|
horrek
areagotu egin du euren jazarpena.
|
|
|
Sektore horretako iturriak eta operadore turistikoak bat datoz esatean istripu aseguruen eskaera handitu egin dela. Egoera mota
|
horrek
areagotu egiten du pertsonen kontzientziazioa aseguruen kontratazioari dagokionez eta estaldura espezifiko batzuen garrantzia, Intermundial Seguroseko Carlos Perellók dioenez. Zure enpresarentzat gertaera ez zen inflexio puntu bat izan, baina Perellók onartzen du aurreko urteetan “oso kapital handiekin, milioi bat eurotik gora” botatako istripu estaldurak (BodyGuard asegurua) handitu egin direla.
|
|
|
“Giza osasunari eragiten dioten kaltearen irismenari buruzko ikerketa gehiago egin behar badira ere, badago nahikoa informazio behin behineko lan praktikak egiteko, esposizioa murrizteko”, adierazi du txostenak. Gaixotasunak Langileen azala produktu kimikoen eraginpean dago lanbide askotan, eta
|
horrek
areagotu egiten du gaixotasun alergikoen eragina. Uste da produktu horiek azaleko gaixotasunen %80tik %90era bitartekoak direla.
|
|
|
Valentziako Dr. ...uaren (begi barneko likidoa) eta glaukoma primarioa duten eta katarata ez patologikoak dituzten pazienteen plasmaren laginekin, hala oxidatiboaren nola nitrokrosatiboaren (kontzentrazio Emaitzen arabera, bi estres mota horiek handitu egiten dira glaukoma primarioan, kataraten aldean, eta serotoninak eta haren metabolitoak lagundu egiten dute glaukoma duten pazienteen umore urtsuaren oreka aldatzen
|
horrek
areagotu egiten du begi barneko presioa. Autoreek diotenez, halaber, ikerketan aztertutako molekulak etorkizunean erabil daitezke begi gaixotasun horren bilakaeraren markatzaile gisa, progresioaren kontrola errazteko eta ikusmen galera itzulezina saihesteko.
|
|
|
Ikertzaileek adierazi dutenez, EPIC II ikerketak frogatzen du infekzioak arazo arrunta direla ZIUetan. Halaber, adierazten dute datuek mundu mailako infekzio ereduen irudi bat ematen dutela, eta
|
horrek
areagotu egin dezakeela desberdintasun globalen eta eskualdekoen ulermena, eta infekzioen prebentzioa eta kontrola hobetzen laguntzeko adierazleak eman ditzakeela.
|
|
|
Bestalde, 3 katilu te baino gehiago hartzen zituzten pertsonek ez zutenek baino arrisku gutxiago zuten bosten bat. Itxuraz, tearen eta kafearen kontsumoaren ustezko babes efektu hori beste aldagai batzuekiko independentea da, eta faktore
|
horrek
areagotu egiten du eragin biologiko zuzenen aukera, autoreen arabera. Kafe kafeinagabearen eta diabetesaren arriskuaren arteko lotura kontuan hartuz gero, balizko eragin onuragarri hori ez litzateke kafeinari bakarrik zor.
|
|
|
Frantziako Gobernuak, baina, uharteko sindikatuek patronalari egindako eskarien inguruan ezin duela esku hartu adierazi du, uharteko sindikalistek exijitutako 300 euroko lansari gehigarriari erreferentzia eginez. Jarrera
|
horrek
areagotu egin du Guadalupeko herritarren kexa.
|
|
|
Lanposturik ez izateak, hilaren amaierara ezin iritsirik ibiltzeak edo lanpostua galtzeko beldurra izateak larritasuna eragiten du, eta larritasun
|
horrek
areagotu egiten du alergiak, kardiopatiak, arteria hipertentsioa eta gihar eskeleto arazoak izateko arriskua. Gogoan izan dezagun, halaber, arazo kardiobaskularrak izan ohi direla heriotza eragilerik lehenak herrialde garatuetan.
|
|
|
Ziurgabetasun eta estres egoera halakoak, gainera, bizitzako beste hainbat alderdi garrantzitsuri erasaten die: atzeratu egiten da nor bere kabuz bizitzen jartzeko garaia, eta seme alabak ekartzekoa, eta azken
|
horrek
areagotu egiten ditu haurdunaldiko eta erditze uneko arriskuak. Orobat, gatazkak sortzen dira bikoteetan eta senitartean, eta ugaritu egiten dira auto istripuak heriotza eragilerik garrantzitsuenen artean, horixe da bigarrena, herrialde garatuetan.
|
|
|
Itzelezko izugarrikeriak egin zituzten, eta sandinistek gero eta baliabide gehiago erabili zituzten haiei kontra egiteko. Milaka gazte deitu zituzten soldadutza egitera; eta
|
horrek
areagotu egin zuen nikaraguar askoren atsekabea, hasieran gobernu sandinistari babesa eman bazioten ere, ordurako etsiak hartuta baitzeuden hutsegite mordoa egin zutelako herrialdea kudeatzerakoan.
|
|
|
Dantzariak, bestalde, elkarrekin kontaktu fisikorik izan gabe ibili dira ia denbora guztian, bakoitza bere mugimendu esferan preso balego bezala, eta
|
horrek
areagotu egin du piezaren hoztasun sentsazioa.
|
|
2010
|
|
|
Egunean batez beste 10 eta 12 gramo artean hartzen direla kalkulatzen da, eta Munduko Osasun Erakundeak (OME), berriz, egunean 5 g baino gehiago ez hartzea gomendatzen du. Baldintza hori (sodioa) gehiegi kontsumitzeak hipertentsio arteriala izateko arrisku faktore garrantzitsua dakar, eta
|
horrek
areagotu egiten du bihotz eritasuna eta garun hodietako istripua izateko arriskua. “Irenstea erdira murrizteak urtero milaka heriotza ekidin ditzake garuneko iskemiak eta infartuek”, ohartarazi du AESANek.
|
|
|
Pertsona gizen baten bihotzak gorputz masa handi bat oxigenatu behar du. Lan gehigarri horren ondorioz, hipertentsio arteriala garatzen da, obesitateari lotutako gaixotasuna, eta
|
horrek
areagotu egiten du konpromiso kardiobaskularra. Horren guztiaren ondorioz, pertsona horien bizitasuna murriztu egiten da, eta, horrekin batera, sexu harremanetan gizonari eragiten dion erresistentzia eta indarra.
|
|
|
Albistea irakurri eta bat nentorren nire burkide ohiek ziotenarekin. Eta
|
horrek
areagotu egiten zuen nire amorrazioa. Ez al zen Josema hori bera, orain xeru xeru ageri zena, niri" tiro pare bat eman eta bide bazter batean" uzteko mehatxua egin zidana?
|
|
|
Halakoxea da Katalunia, pairatzen duen zapalkuntzari dagokionez. Lana mendean hartu ezinik dabilenez, pilatu egiten zaio, eta
|
horrek
areagotu egiten dio frustrazioa. Eta U manifestazioa da frustrazio horren adibiderik argiena.
|
|
2011
|
|
|
Igande goizean, antzerki liburuen gaineko mahai inguru aberasgarri bat antolatu da, eta arratsaldean, besteak beste, bi antzerki emanaldi izan dira Hori Bai gaztetxean.Literatura eta antzerkia uztartzearen bidetik, Mikel Martinezek bere aspaldiko harribitxietariko bat oparitu digu, zientzia fikzioaren esparruko ipuin ezagun baten moldaketarekin eta eszenaratze soil baina eraginkor batekin. Kontakizuna dibertigarria da zinez, baina artegagarria ere bada, zeren eta Izarretako bitakora ko protagonistak bere iraganeko eta etorkizuneko niaren klonak aurkitzen ditu, galaxia artean galduta dabilela, eta
|
horrek
areagotu egiten du espazioaz eta denboraz dugun pertzepzio nahasia.Bitxia bada ere, barne bidaia batean dabil Hura ez da lekua ko protagonista bakartia, beraren niaren bila bera ere, munduak eskaintzen dizkion estimulu zentzugabeen artean eta unean uneko zoriontasun txinpartak galtzearen beldur dagoela. Metrokoadroka sormen laborategitik irtendako proposamen indartsu honek hainbat esparrutako lengoaiak batzen ditu, poesia, musika, antzerkia eta pintura?
|
|
|
Agintaldian, ordea, lehen ministroaren menpe egon da presidentea, eta herritar gehienek uste dute Putin izan dela Errusiako gobernuburua azken urteetan.Orain, karguak trukatuko dituzte, nahiz eta gizarteak uste duen Putinen aroa igaro dela eta ibilbide politikoa luzatzea baino ez duela nahi. «Boterera heldu zenean herritarrek onurak lortu zituzten, eta horregatik babestu zuten; baina uneotan Errusia nazioartean bakarturik geratzen ari dela ikusi dute; herrialdea ez dela altxatzen, eta engainatu egin dituztela», ohartarazi du Dimitri Orshkin analista politikoak.Gainera, hainbat alderdik ezin izan dute hauteskundeetara aurkeztu, eta
|
horrek
areagotu egin du iruzur sentimendua. Errepublikanoen Alderdiak, esaterako, ez du legezkotasuna eskuratu, nahiz eta Estrasburgoko Giza Eskubideen Auzitegiak haren alde egin duen, eta Parnas alderdiak ere ezin izan du bozetara aurkeztu.
|
|
|
Betiko barazkiez gain (letxuga eta eskarola), bestelako batzuk ere erabiltzen hasi dira, eta
|
horrek
areagotu egin du entsaladen berezko izaera osasungarria.
|
|
|
Lehenengo faktorea hipertentsio arteriala da. Nahiz eta prebalentzia antzekoa izan bi sexuetan, eraso kurba handitu egiten da 65 urtetik aurrera emakumeetan, eta gertaera
|
horrek
areagotu egiten ditu gertaera zerebrobaskularren bat garatzeko aukerak. Espainiako Bihotzaren Elkartearen kalkuluen arabera, kardiopatia koronarioa edo iktusa izateko arriskua bi eta lau aldiz handiagoa da balio normalak dituztenen artean baino.
|
|
|
Azaltzen dutenez, txokolate gehiegi edatea kaltegarria izan daiteke, merkaturatzen den txokolatearen kaloria eduki handiagatik, 500 kilokaloria inguru baititu 100 gramo bakoitzeko. Horregatik, txokolatea kantitate handitan jateak pisua handitzearekin du zerikusia, eta
|
horrek
areagotu egin dezake diabetesaren eta bihotzeko eritasunen arriskua. Oscar Francok zuzendutako talde zientifikoak sakon aztertu zituen txokolateari buruzko azken zazpi azterketak.
|
|
|
Biktimak ausaz aukeratzen ditu, eta
|
horrek
areagotu egiten du arriskua.
|
|
2012
|
|
|
Eta piztia arrosa mutante inkietagarri
|
horrek
areagotu egiten du lehendik burmuinaren barruan iltzatuta genuen ustea: axolotea animalia arrunten arauak hausten dituen piztia da.
|
|
|
Egun batzuk geroago, eta itsasontziraino joan eta handik ahal izan nuen guztia hartu ondoren, ezin nuen oraindik etsi mendixkaren tontorreraino igo gabe, handik itsasora begiratzeko, itsasontziren bat ikusiko nuelakoan. Orduan irudimenean haize oihal bat ikusten nuen oso urruti, eta itxaropen horrek poza ematen zidan, eta gero, mugitu gabe eta, luze begira egon ondoren, ia itsu geratu arte, ikusmenetik galdu egiten nuen, eta eseri eta negar egiten nuen, haur baten erara, eta zoramen
|
horrek
areagotu egiten zuen nire zoritxarra.
|
|
|
Mendekotasun hori are eta handiagoa da pazienteak baliaezintasunen bat baldin badauka. Gainera, lehen adierazi bezala, ospitaleratutako pertsonek ezarrita dauden arau eta ohituretara egokitu behar dute; eta
|
horrek
areagotu egiten du haien mendekotasuna, eta kontrol eta autonomia galera.
|
|
|
Horrek bere gain hartzen ditu oinarrizko zainketak, eta etengabe aldatzen doazen zeregin eta eskaera ugariei aurre egin behar die. Estres egoera
|
horrek
areagotu egiten du asaldura emozional eta arazo fisiko garrantzitsuak agertzeko arriskua: zaindariaren sindrome deitzen diogu horri.
|
|
|
Kasu honetan, segur aski txakurrak ez du pentsua ezagutuko, hainbeste gustatzen zaion beste elikagai horren zain. Latako janariarekin gertatzen den bezala, praktika
|
horrek
areagotu egiten du zakurra gizentzeko arriskua. Txakurrarentzat lehen egunetik aukeratzen den janaria kalitate onekoa bada eta bere bizi unerako egokia bada, arrakasta ziurtatuta dago.
|
|
|
Ez dira aprobetxatzen diren lurrak, ez baitira erabiltzen ari”, adierazi du Lourdes Benavidesek. Populazioa handitzeak elikagai gehiago behar izatea dakar, eta
|
horrek
areagotu egiten du lurren gaineko presioa, eta, beraz, lurrak bereganatu egiten ditu. Hala ere, lurrak beste helburu batzuetarako erabiltzen dira, hala nola agroerregaiak ekoizteko.
|
|
|
Aldiz, partikularrei erositako auto erabiliei ez die eragingo tasen igoerak, eta titulartasun aldaketak %4ko zerga izaten jarraitzen du, Ondare Eskualdaketen gaineko Zergari baitagozkio. Egoera
|
horrek
areagotu egiten du estreinatu gabeko turismoen eta aukerako establezimenduen gaineko abantaila. Zure ibilgailua saldu nahi duten partikularren kopurua ere handitu egin da eta merkatua jabe berriaren zain dauden autoez beteta dago.
|
|
|
BEZa %8tik %21era igo da 2012an sektore horretan, eta
|
horrek
areagotu egin du Espainiako zakur eta katuen osasunaren prezioa, baita abandonatzeko arriskua ere.
|
|
|
Aldaketa horiek sistema sobietarraren krisia baino lehen gertatu ziren; gero, krisi
|
horrek
areagotu egin du etena. Eta ondorioak nabariak dira gaur egun arte modelikoak izan diren esperientzietan ere.
|
|
2013
|
|
|
Eta horrela zebiltzan urriaren 21ean EAJ PNV 640 bozetara geratu zaienean. Bistakoa da aurreikuspen okerrenetan ere ez zutela horrelako emaitzarik espero, eta bistakoa da
|
horrek
areagotu egin diela deskalifikaziorako motibazioa ere; edozerk balio die. Ezker abertzaleko bozeramaile ezagunenek inolako lotsarik gabe twitteatzen dute aurrez Gara n argitaratu dutena.
|
|
|
Zer iritzi duzue horren inguruan? Hain zuzen ere, gizartearen konformagaiztasunaren lekuko da Kolonbia; aliritzira ezarri diren hainbat erabakiren bidez, bultzatu egin dira atzerritarren inbertsioak, politika neoliberalen esparruan, eta
|
horrek
areagotu egin du injustizia eta desberdintasuna. Kolonbiako herritarrei amaitzen ari zaie pazientzia, inolako aberri zentzurik eta gizatasunik ez duten agintariak baitituzte buru, kapitalaren eskubideak bermatzeaz bakarrik kezkatzen direnak, eta beren jarrera entregista eta geldoak dakarzkien onurak areagotzeaz, kolonbiarrak pobreziaren zorigaiztora zigortzeraino.
|
|
|
Greziar erako jogurtak esne koipeki ugari izaten du, eta
|
horrek
areagotu egiten du jogurtaren ahogozoa, zaporea eta lurrina.
|
|
|
Egunak pasatu ahala, bakterioek kopuru handiagoetan kontsumitzen dituzte jogurtean dauden azukreak, eta
|
horrek
areagotu egiten du inguruaren azidotasuna, eta, aldi berean, eragotzi egiten du mikro organismoak ugaritzea.
|
|
|
Faktore horiek, besteren artean, handitu egin dezakete zerbaiten azidotasuna, eta
|
horrek
areagotu egiten du ondoeza eta gaixotasunak izateko joera.
|
|
|
Kontuan hartu etxetresna berririk jarri dugun,
|
horrek
areagotu egingo luke-eta kontsumoa.
|
|
|
Baina beste aldea ere badu eguzkiak: erredurak eragiten ditu, eta
|
horrek
areagotu egiten du helduaroan larruazaleko minbizia pairatzeko arriskua.
|
|
|
Elizabethek ugazaba jauna ezagutzen zuelako zehar aipamen
|
horrek
areagotu egin zion Reynolds andereari, itxuraz bederen, Bennet andereñoarekiko begirunea.
|
|
|
Edozelan ere, Elizabethek damuz ikusi zuen Darcyren joana; eta Lydiaren laidoak ekar zezakeenaren adibide goiztiar
|
horrek
areagotu egin zuen bere bihotz estura gai negargarri hori berriz ere gogoan hartu zuenean. Janeren bigarren gutuna irakurri zuenetik, une batez ere ez zuen esperantzarik eduki Wickhamek Lydiarekin ezkontzeko asmorik izateaz.
|
|
|
Horri esker egin ahal izan zuen aurrera geroago eta indartsuago gure taldeak. Hiztegi honek, bestalde, sari eder bat ere jaso zuen eta
|
horrek
areagotu egin zuen gure adorea, lehendik gogotsu ari ginenoi bultzada emanez. Jasotako diruak taldea finkatzeko eta lana sendotzeko erabili genituen, horri esker etorkizuna bideratuz.
|
|
|
‘Haur eta gazteei zuzendutako elikagaien marketinean aldaketak egiteko erronkak eta aukerak’ izeneko dokumentuan, Haurren Obesitatea Prebenitzeko MEAko Batzordeak zolatua haurrek oraindik ere «elikagaiekin eta edariekin lotutako publizitate komertzial eta marketin ugari» dutela. Erakunde horren arabera, gaia gero eta kezkagarriagoa da, gizarte sareak etengabe ari baitira zabaltzen, eta
|
horrek
areagotu egiten ditu publizitate horren sarrera ateak. Espero zitekeen bezala, IOMk hau esan du:
|
|
|
Hazkuntza estilo horren mende dauden haurrek obesitatea jasateko bost aukera dituzte. Gainera, helduaroan sartzean, desorekatuagoak diren dietak izaten dituzte, eta
|
horrek
areagotu egiten du gaixotasun kronikoak izateko arriskua. O’Connor ek eta kolaboratzaileek 2010ean ikusi zuten fruta eta barazkien (autoritarismoa) kanpoko kontrolean oinarritutako familia praktikak ez zirela eraginkorrak, edo kaltegarriak direla.
|
|
|
Siriako haurrei laguntzeko kanpaina UNICEF Euskadiko Batzordeak Siriako haurren aldeko kanpaina. 20.000 euro bildu nahi ditu udako baldintzen areagotzea «tenperatura igotzearen, ur eskasiaren eta osasun egoerak okerrera egitearen ondorioz». Krisiaren aurretik edateko ura zuten biztanleen herenak bakarrik du gaur egun baliabide hori, eta
|
horrek
areagotu egiten du haurrek beherako edo bestelako gaixotasunak izateko aukera. Aldi berean, lekualdatutako pertsona asko babeslekuetan bizi dira, erakundeak azaltzen duenez, «osasun zerbitzuak eta dutxak ez dira behar bezala erabiltzen»; estolderia sistemak, berriz, kaltetuta edo kolapsatuta daude.
|
|
|
hiru urte, testuinguru sozial berri bati egin behar zaio aurre: eskola-aldiaren hasiera. Etapa
|
horrek
areagotu egin dezake egoera berrietara atzemandako portaera hori. Haur lotsatiak jarrera hauek izaten ditu:
|
|
|
Laranjetan, kiwietan, basoko frutetan, piperretan, patatetan eta brokoletan egoten da, eta, batez ere, bitamina kontsumitzen du adrenalina egiteko, estres egoeretan bereizita. Bere gabeziak makrofago eta zelula immunitarioen jarduera murrizten du, eta
|
horrek
areagotu egiten du hotzeria eta bestelako infekzioak izateko joera. Beta karotenoak (A bitaminaren aitzindaria).
|
|
|
Desnutrizio akutuaren edo larriaren kasuetan premiazko mediku arreta behar da, hiltzeko arriskua 9 aldiz handiagoa baita baldintza normaletan haur batentzat baino. Desnutrizioaren beste maila bat desnutrizio kronikoa da; izan ere, haurrak atzerapena izaten du hazkuntzan, hazkuntzarako behar diren mantenugaiak luzaroan falta direlako, eta
|
horrek
areagotu egiten du gaixotasunak galarazteko arriskua, eta horrek eragiten du gaixotasun fisiko eta intelektualen eraginpean. Desnutrizioaren arrazoi nagusiak.
|
|
|
Herrialde askotan, elikagaiak dira mota horretako gaixotasunen iturri nagusia. Zoonosiako Ikerketa Partzuergo Nazionalaren (NCZR) informazioaren arabera, Erresuma Batuko «pertsona eta animalia basatiak gero eta ohikoagoak dira animalia basatiekin, eta
|
horrek
areagotu egiten du giza esposizioa infekzio zoonotikoen aurrean». Elikagaien eritasun zoonotiko nagusiak salmonelosia, campylobakteriosoak, listeriosia, E.coli, bruzelosia edo toxoplasmosia dira.
|
|
2014
|
|
|
Orain hori ere du egin, eta horrek are gehiago okertu diezaioke egoera». Lehen gaua egin du bakartuta, eta Ibon Iparragirrek familiari jakinarazi dio «okertutako» ohe batean pasatu duela gaua, «ziega txiki batean», eta
|
horrek
areagotu egin diola «bizkarreko mina». Anaiak dioenez, «horrela jarraitzen badu, ez da bizirik aterako».
|
|
|
Taldea, Europaren antzera Izan ere, Fagor Etxetresnen porrota torpedo izugarria izan da Mondragonen flotazio gaitasunean. Iragarritako porrot
|
horrek
areagotu egin ditu enpresen arteko «desadostasun eta ezinegon batzuk», korporazioaren erraiak ondo ezagutzen dituen iturri batek dioenez. Kooperatibek funts handiak elikatu dituzte urteotan martxa okerra zutenek norabidea zuzentzeko, eta batzuek «lotura eta betebehar gutxiago» nahi lituzkete taldearekin.
|
|
|
Zenbait ikerketak diotenez, haurren ahosabaia helduena baino azkarrago ohitzen da zapore gazietara, eta
|
horrek
areagotu egingo luke gisa horretako elikagaiak jateko joera; hori, jakina, luzera arriskutsua izango litzateke bihotz hodien osasunarentzat.
|
|
|
Urte batzuk lehenago hasi baldin bazen ere, 1891tik aurrera Euskal Herriko biztanleriak izugarrizko hazkundea izan zuen eta bikoiztu egin zen. Gorakada
|
horrek
areagotu egin zuen eskualdeen arteko desoreka.
|
|
|
Irudi horretan ikusten den bezala, bulkagailuaren diskoak eskuinerantz egiten du bira, eta haren besoek, aldiz, kontrako inklinazioa dute. Horri esker, urarekiko ukipen gainazala han diagoa da, eta
|
horrek
areagotu egiten du bulkadan fluidoari transmititzen zaion energia.
|
|
|
areagotu egiten da, berriz ere, elkartekide diren gaixotasunen tasa:
|
horrek
areagotu egiten du eguneroko bizitzako jarduerak eta mendekotasun maila, eta, batzuetan, geriatria zentro batean sartzea eragiten du.
|
|
|
2 Tendoien eta muskuluen biguntasuna handitzen du. Bi egoera horiek eraginkortasun txikiagoa dute beheko gorputz adarrek odola ponpatzeko mekanismoaren eraginkortasunean, eta
|
horrek
areagotu egiten du zelulitisa izateko aukera. Gorputz pisua murriztu edo ariketa fisikoa egin ahal izateko, beharrezkoa da zelulitisa hobetzea, ezarrita dagoenean, baina ez dago ongi diseinatutako ikasketarik (gauza bat da gaitza prebenitzea eta beste bat tratatzea).
|
|
|
Kasu honetan, pasteurizazioak murriztu egiten ditu patogenoen forma begetatiboak, osasunarentzat arriskutsuak ez diren maila bateraino. Arreta berezia jaso behar duen alderdietako bat da Cronobacter mikroorganismo bat dela, eta horrek, tratamendu ekipoei itsatsita iraun dezakeela, eta
|
horrek
areagotu egiten duela tratamendu termikoaren ondoren berriz poluitzeko arriskua. Bakterio honen habitat naturala zein den zehatz mehatz ez badakigu ere, egiaztatu da pertsona osasuntsuen hesteetan, animalien hesteetan eta ingurumenean detekta daitekeela.
|
|
2015
|
|
|
Esaldi enigmatikoa iruditu zaizu, eta erdian esaldiaren errematea hobeto pentsatzeko egin duen eten
|
horrek
areagotu egin dizu sentipen hori. Dena kontatzen ari ez ote zaizun susmoak hartu zaitu, baina gai hori lehenbailehen ebatzi nahi izan duzu.
|
|
|
Hasieran, aldaketa hau positibotzat har daiteke, plan hori egitean fundazioen lana erraztuko bailitzateke. Hala ere, plan
|
horrek
areagotu egin ditu informazio beharrak, eta une honetan lehen aurrekontuetan eskatzen zenaren oso antzekoa da. Horrek, fundazio kopuru handia dela-eta, Jarduketa Plana garatzeko zailtasun bat baino gehiago dakar, horietako askok ez baitute bertan eskatzen diren etorkizunera begirako aurreikuspenak eraginkortasunez egiteko behar besteko baliabide.
|
|
|
aho garbiketa Ahoa eta beste gaixotasun arriskutsu batzuk dira zakurren gaitz gogorraren erantzule. Zakurraren aho higiene falta luzatzen denean, ez da arraroa infekzioak agertzea, eta
|
horrek
areagotu egiten du nekea. Hemen, ahoa eskuilatzeko kandelak arintzeko urratsak eskaintzen dira.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Gizentasuna (eta gehiegizko pisua) gorputzean gantz gehiegi duen gaixotasuna da eta, horrekin batera, normala baino pisu handiagoa. Pisu eta gantz
|
horrek
areagotu egiten du beste gaixotasun batzuk izateko arriskua, hala nola hipertentsioa, diabetesa edo gaixotasun kardiobaskularrak, eta kalte handia egiten die sufritzen duten pertsonen bizi kalitateari. Ura irensteak ez du gantz biltegietan gehiegikeriarik eragiten eta, beraz, ez du gizentasun edo gehiegizko pisurik izateko arrisku handiagorik ematen, ez eta otorduetan ere.
|